RYNEK TURYSTYKI
BIZNESOWEJ W
POLSCE
OPRACOWANIE : STEFAN SACHA
Na podstawie :
Metodologia badań i badanie pilotażowe turystyki
biznesowej, IT Warszawa, 2003
R.Davidson, Beulah Cope., Turystyka biznesowa, POT,
Warszawa 2003
Turystyka biznesowa w Polsce. (Red.M.Kondas). IT,
Warszawa 2005
DEFINICJE
„
Turystyka biznesowa jest związana z ludźmi
podróżującymi w celach, które odnoszą się do
ich pracy. A zatem stanowi ona jedną
z najstarszych form turystyki, ponieważ człowiek
podróżował w takich celach od bardzo dawna”
(R. Davidson, w: J. Swarbrooke, S. Horner: Bussines Travel and Tourism. Oxford
Butterworth & Heinemann 2001, s. 3.)
„Turystyka biznesowa/podróże służbowe są to
podróże odbywane przez pracowników i inne
osoby w ramach ich pracy, obejmujące
uczestnictwo w spotkaniach, konferencjach
i wystawach”
(
S. Medlik: Leksykon podróży, turystyki, hotelarstwa. Warszawa PWN 1995, s.
54.)
W definicjach przyjętych przez Światową
Organizację Turystyki nie pojawia się
dosłownie określenie „turystyka biznesowa”
Według zaleceń WTO, podróże w celach
biznesowych są dzielone na następujące
rodzaje:
instalacja urządzeń,
wizytacje,
podróże handlowe do innych
przedsiębiorstw,
uczestnictwo w spotkaniach,
konferencjach, kongresach, targach
i wystawach,
wycieczki będące formą motywacji
pracowników,
wygłaszanie wykładów i występy na
koncertach,
zawieranie kontraktów,
podróże związane z zawodowym
uprawianiem sportu,
misje rządowe, włączając w to personel
dyplomatyczny wojskowy i członków
organizacji międzynarodowych,
płatne studia, kształcenie i badania
naukowe, kursy językowe i inne rodzaje
kształcenia specjalistycznego, związane
z interesami lub zawodem osoby
podróżującej.
Mimo że brakuje powszechnie przyjętej
standardowej klasyfikacji i definicji turystyki
biznesowej, to większość autorów skupia
uwagę przede wszystkim na kilku
podstawowych i najważniejszych formach
podróży oraz imprez biznesowych.
Zaliczają
do nich: konferencje, kongresy, konwencje,
szkolenia i seminaria, targi i wystawy oraz
podróże motywacyjne.
Konferencja
Wydarzenie
zainicjowane
przez
dowolną
organizację
w celu
spotkania
i wymiany
poglądów,
rozpowszechnienia
informacji,
otwarcia dyskusji lub przekazania w określonym
środowisku opinii na temat konkretnego
problemu albo zagadnienia. Konferencja nie
musi być powtarzalna ani zgodna z tradycją
ewentualnych poprzednich spotkań. Choć nie
ogranicza się formalnie czasu trwania tego typu
imprez, to konferencje trwają zwykle krótko
i mają
określone
cele.
Konferencje
są
wydarzeniami o mniejszej skali niż kongres.
Na podstawie
:
T. Carey., Professional meeting management. A European
handbook. Brussels MPI 1999 oraz T. Rogers: Conferences and
conventions. A global industry. Oxford Butterworth & Heinemann 2003,
s. 16.
Kongres
Regularnie powtarzane spotkanie (zjazd) dużej
grupy osób (od kilkuset do kilku tysięcy),
najczęściej w celu przedyskutowania
konkretnego tematu.
Kongres trwa zwykle kilka dni i w tym czasie
odbywa się równolegle kilka sesji. Przerwa
pomiędzy kolejnymi kongresami jest stała
i ustalana z góry.
Kongres może się odbywać raz na rok, co drugi
rok lub w innych stałych odstępach czasu.
Konwencja
Formalne spotkanie przedstawicieli np. instytucji
ustawodawczej, grupy społecznej lub zawodowej
w celu
przekazania
informacji
na
temat
określonej
sytuacji,
omówienia
jej
oraz
uzgodnienia
przez
uczestników
przyszłych
działań. Zwykle czas trwania konwencji jest
ograniczony, a częstotliwość – nieokreślona.
Szkolenie
Impreza, podczas której uczestnicy gromadzą
się w określonym terminie i miejscu w celu
uzyskania informacji lub doskonalenia swoich
umiejętności.
Szkolenia mogą być „zamknięte”: uczestniczą
w nich wtedy osoby zatrudnione u jednego
pracodawcy,
lub
„otwarte”,
kiedy
firma
prowadząca szkolenie oferuje program dostępny
dla wszystkich zainteresowanych.
Targi i wystawy
Prezentacja produktów lub usług zaproszonej
publiczności,
w celu
poinformowania
zwiedzających oraz pobudzenia sprzedaży.
Targi i wystawy są ważną częścią sektora
turystyki biznesowej, ponieważ stymulują do
podróży
(zarówno
wystawców,
jak
odwiedzających targi) i generują popyt na
usługi turystyczne.
Impreza motywacyjna (incentive
event)
Impreza (podróż), której uczestnikami są
pracownicy, sprzedawcy, agenci. Jest opłacana
przez przedsiębiorstwo w ramach nagrody za
realizację odpowiedniej sprzedaży lub innych
zadań, za wyróżniające się osiągnięcia lub
jako zachęta na przyszłość.
Charakterystyka obiektów
konferencyjno-kongresowych
Struktura obiektów w 2003 roku według liczby
miejsc noclegowych
Miejsca noclegowe
Liczba
Udział
(%)
Do 50 miejsc
24
8,7
Od 51 do 100
61
22,1
Od 101 do 200
70
25,4
Od 201 do 300
36
13,0
Ponad 300
54
19,6
Brak danych
31
11,2
Razem
276
100,0
Obiekty konferencyjne i
kongresowe w
Polsce w 2004 roku według
wojewód
ztw*
Województwa
Liczba
Udział (%)
Dolnośląskie
58
8,0
Kujawsko
-
pomorskie
16
2,2
Lubelskie
13
1,8
Lubuskie
9
1,2
Łódzkie
24
3,3
Małopolskie
168
23.3
Mazowieckie
114
15,8
Opolskie
2
0,3
Podkarpackie
14
3,3
Podlaskie
18
2,5
Pomorskie
52
7,
2
Śląskie
57
7,9
Świętokrzyskie
10
1,4
Warmińsko
-
mazurskie
38
5,3
Wielkopolskie
90
12,5
Zachodniopomorski
e
38
5,3
Razem
721
100,0
Obiekty konferencyjne i kongresowe wg. miast w 2004 r
Miasta
Liczba
Udział (%)
Białystok
5
0,7
Katowi
ce
10
4,1
Kraków
12
2
17,
7
Lublin
6
2,5
Łódź
8
3,3
Poznań
53
7,
7
Szczeci
n
9
1,3
Trójmiast
o
22
3,2
Warszawa
73
10,
6
Wrocław
19
2,
8
Razem
32
2
100,
0
*Są to: hotele 5
-, 4- i 3-
gwiazdkowe, ośrodki konferency
jno -szkoleniowe,
ośrodki konferencyjno
-
wypoczynkowe, pensjonaty, inne obiekty świadczące
usługi konferencyjne.
Struktura obiektów konferencyjnych i kongresowych w
Polsce w 2004 r
Rodzaj obiektu
Liczba
Udział (%)
Hotel
419
58,1
Obiekt konferencyjno
-
szkoleniowy
56
7,8
Obiekt konferencyjno
-
wypoczynkowy
63
8,7
Pensjonat
33
4,6
Inne obiekty
150
20,8
Razem
721
100,0
.
Struktura obiektów ze względu na liczbę sal
konferencyjnych
w 2004 r
Sale konferenc
yjne
Liczba
Udział (%)
1 do 3 sal
381
52,8
4 do 5
17
3
24,0
6 do 10
13
4
18,6
11 i
więcej
33
4,6
Razem
721
100,0
Struktura sal konferencyjnych w
obiektach w 2004 roku (%)
Sale
konferencyjne
Hotele
Obiekty
konferencyjno
-
szkoleniowe
Obiekty
konferencyjno
-
wypoczynkowe
Inne obiekty
1 do 3 sal
49,9
40,0
50,0
66,0
4 do 5
25,9
23,6
32,3
15,3
6 do 10
20,8
21,8
14,5
14,7
11 i
więcej
3,4
14,5
3.2
4,0
Struktura sal w 2004 roku według miejsc
konferencyjnych przy stołach
Liczba
miejsc konferencyjnych
przy stołach
Liczba
Udział
(%)
Do 100 miejsc
237
39,8
Od ponad 100 do 200
18
6
25,8
Od 201 do 300
100
13,9
Ponad 300
178
24,7
Brak danych
20
2,7
Razem
721
100,0
Struktura sal w 2004 roku według miejsc konferencyjnych w
układzie
teatralnym
Liczba miejsc konferen
cyjnych
w ustawieniu teatralnym
Liczba
Udział (%)
Do 100 miejsc
287
39,8
Od 101 do 200
195
27,0
Od 201 do 300
88
12,2
Ponad 300
118
16,4
Brak danych
4
1,4
Razem
721
100,0
Miejsca bankietowe w obiektach kongresowych i
konferencyjnych
w 2004 r
Miejsca bankietowe
Liczba
Udział (%)
Do 100 miejsc
138
19,1
Od 101 do 200
99
13,7
Od 201 do 300
48
6,7
Ponad 300
60
8,3
Brak danych
376
52,1
Razem
721
100,0
Wyposażenie techniczne sal konferencyjnych w badanych obiektach
9 0 ,2 %
8 8 ,8 %
8 2 ,6 %
8 9 ,5 %
9 5 ,3 %
6 4 ,9 %
9 2 ,8 %
8 8 ,9 %
9 ,8 %
1 7 ,4 %
1 0 ,5 %
4 ,7 %
3 5 ,1 %
7 ,2 %
1 0 ,1 %
N a g ł o ś n i e n i e
M i k ro f o n b e z p r z e w o d o w y
R z u t n i k s l a j d ó w
R z u t n i k p i s m a
Z e s t a w w i d e o
O b s ł u g a t e c h n i c z n a
E k r a n
F l i p c h a r t
j e s t
b r a k
1 1 , 2 %
Specjalistyczne wyposażenie techniczne sal konferencyjnych
j e s t
b r a k
7 9 ,3 %
3 3 %
6 9 ,6 %
6 9 ,2 %
4 6 ,7 %
8 2 ,6 %
2 0 ,7 %
6 7 %
3 0 ,4 %
3 0 ,8 %
5 3 ,3 %
1 7 ,4 %
P r o j e k to r k o m p u t e r o w y
Ł ą c z e I S D N
S c e n a
M ó w n i c a
S e k r e t a r i a t z w y p o s a ż e n i e m
D o s t ę p d o e - m a i l a
Wyposażenie rekreacyjno-wypoczynkowe obiektów
j e s t
b r a k
3 0 %
1 0 %
6 0 %
4 8 %
7 0 %
3 6 %
3 2 %
7 0 %
9 0 %
4 0 %
5 2 %
3 0 %
5 9 %
6 4 %
6 8 %
K r y ty b a s e n
B a s e n o t w a r t y
S i ł o w n i a
B i l a r d
S a u n a
S o l a r i u m
J a c u z z i
K o r t te n i s o w y
Organizacje zajmujące się
promocją rozwoju rynku
konferencji i kongresów w
Polsce
Stowarzyszenie „Konferencje i Kongresy
w Polsce”
działa od stycznia 1998 roku. W
chwili obecnej do stowarzyszenia należy 45
członków zwyczajnych i 33 członków
wspierających. Siedziba organizacji mieści się
w Warszawie.
Biuro Konferencji i Kongresów – Polska
(Convention Bureau of Poland)
zostało
utworzone w 2003 roku w strukturze Polskiej
Organizacji Turystycznej i jest centralną
jednostką promującą i inspirującą rozwój
turystyki biznesowej w Polsce.
Działalność te wspierają
Convention Bureau
w
Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Bydgoszczy,
Wrocławiu, Gdańsku, i in.
Nadrzędnym celem powołania
Biura Konferencji i Kongresów –
Polska jest wyraźne zwiększenie
liczby imprez kongresowych,
konferencyjnych, targów i imprez
typu incentive w Polsce.
Formy działań promocyjnych podejmowanych
przez Biuro Konferencji i Kongresów – Polska są
następujące:
udział w targach w Belgii, Niemczech,
Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych;
działalność
wydawnicza
(podręcznik
dla
organizatorów podróży motywacyjnych, katalog
produktów turystyki biznesowej, podręcznik dla
organizatorów kongresów);
filmy i płyty CD;
podróże studyjne do Polski touroperatorów
i dziennikarzy;
seminaria i warsztaty turystyki biznesowej za
granicą;
informacje i reklama w internecie, prezentujące
produkty turystyki biznesowej, zwłaszcza
podróże motywacyjne pod nazwą Incentive and
Business Travel Virtual Explorer Poland;
program ambasadorów.
Organizatorzy konferencji
i kongresów
W dziale 74.84.A Klasyfikacji Wyrobów i Usług
rejestrowane są podmioty gospodarcze zajmujące
się usługami związanymi z organizacją targów,
wystaw i kongresów. Według danych GUS,
podmiotów tych na koniec 2002 roku było 1312.
W katalogu obiektów i usług konferencyjnych
„Konferencje w Polsce” przedstawiono 36 firm
będących profesjonalnymi organizatorami
konferencji (PCO – Professional Congress
Organisers).
Są to polskie firmy, które powstały w latach 1990-
2001: najliczniej w latach 1991-1992 oraz 1995-
1998.
Firmy te należą do różnych (czasami kilku)
organizacji
krajowych
i międzynarodowych,
a przede wszystkim do:
Stowarzyszenia „Konferencje i Kongresy
w Polsce”,
ASTA – American Society of Travel Agents:
Amerykańskiego Towarzystwa Agentów Podróży,
PIT – Polskiej Izby Turystyki oraz regionalnych
izb turystycznych,
ICCA – International Congres & Convention
Association;
międzynarodowej
organizacji
zrzeszającej
organizatorów
kongresów
i przedstawicieli turystyki biznesowej,
TQ3 Travel Solution,
SITE – Society of Incentive Travel Executive;
Stowarzyszenia
Turystyki
Motywacyjnej
i Biznesowej,
SPATA.
Charakterystyka wybranych
profesjonalnych organizatorów
konferencji i kongresów
Biuro Kongresów BTZ Orbis Travel
w Warszawie.
Prowadzi
wieloletnią
działalność
w zakresie
orga nizowania
kongresów
i konferencji.
Średnio
w roku
firma
organizuje od 3 do 5 imprez, w tym dwie
na ponad 1 000 osób.
Zleceniodawcami tego typu spotkań są
najczęściej instytucje naukowe, uczelnie,
towarzystwa naukowe.
Interservis sp. z. o. o.
(Firma działa od 1991 roku)
Średnio w roku firma organizuje około 10
spotkań kongresowych i konferencyjnych.
Przeważają imprezy średniej wielkości, na 250-
300 uczestników, ale zdarzają się spotkania na
1 000
i 2 000
osób.
Firma
ma
spore
doświadczenie
i dobre
rekomendacje.
Zleceniodawcami
tego
typu
imprez
są
najczęściej
branże:
medyczna,
budowlana
i farmaceutyczna.
Infor Training.
(Firma powstała w 1996 roku
)
Organizuje mniej więcej raz w miesiącu
spotkania i konferencje, a więc 12 imprez
w roku. Przeważają spotkania na 60-70 osób.
Około
trzech
meetingów
w roku
organizowanych
jest
na
większą
liczbę
uczestników (1000-1500).
Firma
specjalizuje
się
w kongresach
i spotkaniach
z zakresu
rachunkowości,
finansów, prawa i podatków.
Przykładowe
imprezy
to:
Ogólnopolski
Kongres
Podatków
i Rachunkowości,
Ogólnopolski
Kongres
Controllingu
i Rachunkowości
Zarządczej
czy
V
Ogólnopolski Kongres Płac.
Symposium Cracoviense
.
Firma powstała w 1998 roku. Organizuje rocznie
około 40 spotkań konferencyjno-kongresowych,
w tym 10-12 imprez powyżej 300 osób. Kilka
imprez jest większych: na 1000-1300 osób, reszta
to spotkania na mniejszą skalę. Jest to zarówno
całościowa organizacja imprez, łącznie z obsługą
finansową, jak tylko określonej ich części.
Zleceniodawcami tych spotkań są najczęściej
środowiska naukowe, zwłaszcza medyczne.
Firma
zrzeszona
jest
w Krakowskiej
Izbie
Turystyki.
(Kraków
nie
może
organizować
dużych
kongresów, na 2 000-3 000 osób, ponieważ
w mieście nie ma odpowiedniego obiektu).
CB International Ltd. Congres & Travel
Bureau
.
Firma powstała w 1994 roku.
Organizuje imprezy konferencyjno-kongresowe
na mniejszą skalę (do 60 osób) i oferuje
kompleksowy pakiet usług w zależności od
potrzeby klienta: wynajęcie sal na spotkania,
sprzęt specjalistyczny i jego obsługa, przewozy
autokarowe, noclegi i usługi gastronomiczne,
itp.
Głównymi
zleceniodawcami
zamawianych
imprez są:
banki, branża farmaceutyczna
i informatyczna.
Firma zajmuje się także turystyką przyjazdową,
zwłaszcza
z Izraela.
Jest
organizatorem
cyklicznej imprezy „Marsz Żywych”, w której co
roku bierze udział od 3 do 7 tysięcy osób.
Elekt Ltd. Business Service &
Travel.
Firma powstała w 1992 roku. Organizuje rocznie
około 10 imprez konferencyjno-kongresowych.
Przeważają te mniejsze, do 70 osób.
Zleceniodawcami
są
najczęściej
instytucje
państwowe, branża informatyczna i medyczna.
Organizowanie spotkań zamawianych przez
instytucje państwowe odbywa się w drodze
przetargów publicznych.
Elekt Ldt
. dysponuje pełnym pakietem obsługi
kongresów i konferencji.
Mazurkas Travel sp.z o.o.
Firma powstała w 1990 roku.
Specjalizuje
się
w organizowaniu
dużych
i średnich kongresów (nie konferencji), oferując
pełną, kompleksową organizację i obsługę tego
typu imprez.
Zleceniodawcami są przede wszystkim branża
medyczna i środowiska naukowe.
Jordan, Biuro Podróży.
Firma istnieje od 1989 roku i od kilku lat
bazuje na stałych zleceniodawcach.
Są to podmioty z branży energetycznej
i spożywczej.
WV Marketing sp. z o.o
.
Firma działa od 1995 roku. Od sześciu lat jest
organizatorem
ogólnopolskiej
konferencji
Inwestorski Tor Przeszkód
, która gromadzi
średnio około 130 osób z branży inwestorów
budowlanych.
Zleceniodawcą
jest
Prezydium
Konferencji
Inwestorów.
Od 2002 roku firma jest także
organizatorem lokalnych Inwestorskich Torów
Przeszkód. Do tej pory odbyły się one
w Katowicach, Krakowie i Poznaniu. W każdej
z nich uczestniczyło około 60 osób.
Firma przygotowuje też konferencje prasowe dla
Agencji Rozwoju Przemysłu S.A, na około 50
osób.
Point Travel
.
Firma powstała w 1990 roku.
Organizuje spotkania konferencyjno-
kongresowe średniej wielkości (200-300 osób).
Te największe zrealizowano dla:
Genetic Resources Network – Włochy, Akademii
Górniczo-Hutniczej, International Symposium
on Environmental Geochemistry, Takheda
Pharma – Japonia, UNDP-ONZ, Akademii
Wychowania Fizycznego, Polskiego
Stowarzyszenia Otolaryngologów.
Zleceniodawcami imprez konferencyjno-
kongresowych są głównie branże: medyczna,
techniczna, farmaceutyczna oraz uczelnie.
Zlecenia przychodzą z kraju i z zagranicy.
Ogólna charakterystyka
polskiego rynku turystyki
biznesowej
W 2005 roku do Polski przyjechało około
3,8 mln turystów zagranicznych
deklarujących służbowy cel wizyty, w tym
1 300 tys. uczestniczyło w konferencjach,
kongresach, lub targach i wystawach.
Łączne wydatki osób przyjeżdżających
w celach biznesowych oszacowano na 639
mln USD; suma ta stanowiła 35,4% ogółu
wydatków poniesionych przez wszystkich
turystów na terenie Polski.
Przeprowadzony rachunek satelitarny
turystyki dla Polski zgodnie z danymi
pochodzącymi z rachunków narodowych,
stwierdza, że całkowita wartość podaży
usług związanych z organizacją targów,
wystaw i kongresów wyniosła w 2000
roku 2,1 mld PLN.
(Dla porównania: podaż krajowa
wszystkich produktów turystycznych
wyniosła w tym czasie 323,1 mld PLN).
Rachunek satelitarny turystyki dla Polski 2000. Warszawa MGPiPS;
Instytut Turystyki 2003.
Liczba konferencji według krajów w latach 1999-2003
Lata
Kraj i miejsce
w rankingu
1999
2000
2001
2002*
2003*
Stany
Zjednoczone
265
262
185
189
76
Wielka Brytania
179
209
139
94
58
Niemcy
176
187
138
107
45
Japonia
104
111
138
96
37
Australia
114
162
129
90
53
Włochy
141
136
128
91
45
Hiszpania
169
154
128
120
49
Francja
157
161
113
95
41
Finlandia
107
89
101
38
25
Dania
75
59
83
49
12
Austria
80
79
78
42
20
Holandia
113
132
77
67
24
Kanada
95
101
76
82
37
Korea Płd.
52
28
73
53
20
Brazylia
76
89
63
38
19
Portugalia
45
46
59
35
24
Szwajcaria
62
68
51
57
18
Norwegia
67
74
49
52
23
Szwecja
79
85
48
45
22
Grecja
52
37
45
35
13
20. Polska**
28
40
45
25
7
Ogółem
3154
3151
2666
2062
930
**Na 20. pozycji razem
z Grecją.
W analizach dotyczących dynamiki
zmian liczby konferencji i kongresów
międzynarodowych, które odbyły się na
świecie w latach 1992-2001, Union of
International
Associations
(UIA)
zaliczyła Polskę do „tygrysów dekady”.
Podstawą zaliczenia do tej grupy krajów
była dynamika wzrostu liczby imprez
większa niż 50%, a Polska zanotowała
wzrost liczby tego typu spotkań o 69%.
Obok Polski w gronie tym znalazły się
także inne kraje Europy Środkowej
i Wschodniej, takie jak Ukraina (83%),
Rosja (58%) i Bułgaria (58%).
Udział
Polski
w światowym
rynku
konferencji
i kongresów
międzynarodowych wynosi
1,1%.
W
krajach
z pierwszej
dziesiątki
rankingu odbywa się od 12,5% (Stany
Zjednoczone)
do
2,9%
(Holandia)
wszystkich wydarzeń tego typu.
W
rankingu
poszczególnych
miast
Warszawa znajdowała się według danych
UIA na 46. miejscu w 2001 roku,
natomiast
konkurencyjne
stolice
w Europie Środkowej: Praga i Budapeszt,
zajmowały odpowiednio 20 i 22 pozycję.
Według danych ICCA, Warszawa znalazła
się na 45. miejscu na świecie, a Kraków
na 35.
Konferencje na świecie w latach 1999-2003 według miast
Liczba konferencji
Miasto i jego
miejsce
w rankingu
1999
2000
2001
2002*
2003*
Kopenhaga
55
40
70
37
10
Wiedeń
63
53
57
29
13
Seul
43
17
51
34
13
Helsinki
48
42
48
17
15
Barcelona
44
43
45
49
21
Londyn
36
59
42
16
9
Paryż
41
60
42
32
11
Sydney
45
52
41
31
17
Rio de
Janeiro
37
50
38
17
7
Singapur
48
44
38
14
10
Madryt
50
55
36
14
14
Berlin
48
44
34
22
19
Lizbona
24
28
34
21
19
Praga
42
26
32
21
13
Edynburg
36
42
30
23
12
Melbourn
28
35
29
18
15
Rzym
30
23
29
13
13
Budapeszt
48
40
28
27
4
...
35. Kraków
8
13
17
7
3
45. Warszawa
15
12
13
8
2
* Dane nie są ostateczne; dla 2003 roku prognoza.
Źródło: ICCA.
Kraje o największym udziale w ogólnej liczbie konferencji
międzynarodowych na świecie w latach 2001-2002
Udział
wszystkich
konferencji (w
%)
Udział
w konferencjach
organizacji
międzynarodowych
(w %)
Udział
w pozostałych
konferencjach
międzynarodowych
(w %)
Kraj i miejsce
w rankingu
2001
2002
2001
2002
2001
2002
1.
Stany Zjednoczone
12,9
12,5
10,2
9,9
2,7
2,6
2
Francja
6,5
6,2
5,6
5,1
0,9
1,1
3.
Wielka Brytania
6,6
5,5
5,0
4,9
1,7
0,6
4.
Niemcy
5,8
5,3
4,8
4,3
1,0
1,0
5.
Hiszpania
3,7
4,3
3,2
3,7
0,4
0,6
6.
Włochy
4,5
4,1
4,1
3,5
0,4
0,6
7.
Belgia
3,4
3,4
3,1
3,1
0,3
0,3
8.
Australia
3,3
3,1
2,5
2,4
0,8
0,7
9.
Kanada
2,3
3,1
2,0
2,5
0,3
0,6
10. Holandia
3,2
2,9
2,5
2,6
0,7
0,3
11. Szwajcaria
2,6
2,8
2,5
2,5
0,1
0,3
12. Austria
2,5
2,7
2,3
2,4
0,2
0,3
13. Japonia
2,3
2,5
1,8
1,7
0,5
0,8
14. Dania
1,6
2,1
1,5
1,8
0,1
0,3
15. Chiny i Hongkong
1,7
2,0
1,3
1,6
0,4
0,4
16. Finlandia
2,0
1,8
1,9
1,6
0,1
0,2
17. Szwecja
2,1
1,8
1,9
1,5
0,2
0,3
18. Singapur
1,3
1,5
0,9
1,0
0,4
0,5
19. Portugalia
1,3
1,4
1,2
1,3
0,1
0,1
20. Korea Południowa
1,5
1,4
1,1
1,1
0,4
0,3
21. Grecja
1,2
1,3
1,2
1,2
0,0
0,1
22. Afryka Południowa
1,0
1,3
1,0
1,1
0,0
0,2
23. Norwegia
1,2
1,2
1,1
1,1
0,1
0,1
24. Brazylia
1,0
1,1
0,9
0,9
0,1
0,2
25. Tajlandia
-
1,1
-
1,0
-
0,1
26
.
Polska
1,1
1,1
1,0
0,9
0,1
0,2
Źródło: Union of International Associations.
Liczba i struktura
przyjazdów do Polski
w celach biznesowych
Według oszacowań Instytutu
Turystyki, rozmiary sektora turystyki
przyjazdowej w celach służbowych
i w interesach kształtowały się na
poziomie 4,0 mln przyjazdów w 2001
roku i 3,8 mln w 2002 roku.
Wyniki badań z lat 2001 i 2002 pozwalają
scharakteryzować segment podróży służbowych
następująco:
Średnia długość pobytu wyniosła w 2002
roku 3,4 noclegu (jest to mniej niż średnia dla
ogółu turystów).
Udział biur podróży w organizacji podróży
jest
nieznaczny
(8%),
stosunkowo
często
natomiast mamy do czynienia z rezerwacją usług
(18%).
Struktura
wykorzystywanych
środków
transportu była w 2002 roku identyczna jak
w roku
poprzednim:
podróże
samolotem
stanowiły 13% przyjazdów, samochodem – 71%, a
pojazdem ciężarowym – 11%.
Istotne jest wewnętrzne zróżnicowanie tego
segmentu:
co trzeci
przyjazd biznesowy ma na
celu prowadzenie samodzielnych interesów,
co
piąty
– prowadzenie interesów w imieniu firmy.
Uczestnictwo w targach i wystawach deklaruje
co
dziesiąty
turysta biznesowy, a przyjazd na
kongres lub konferencję – 15%. Ten ostatni cel
przyjazdów
jest
szczególnie
częsty
wśród
Niemców i mieszkańców pozostałych krajów Unii
Europejskiej.
Prowadzenie
samodzielnych
interesów
najczęściej
deklarują
Rosjanie,
Ukraińcy
i Białorusini.
Odsetek korzystających z hoteli, moteli lub
pensjonatów
jest
w tej
grupie
turystów
szczególnie wysoki: w 2002 roku wyniósł 77%
(nieznaczny spadek w porównaniu z 2001 r.).
Wizyty w interesach lub sprawach służbowych
łączą się z większą częstotliwością przy jazdów. Co
czwarty turysta biznesowy odwiedza Polskę 5 lub
więcej razy w ciągu roku. Średnia liczba wizyt
w 2001 roku wyniosła 3,8, a w 2002 roku – 4,2.
W 2002 roku poziom krytycyzmu ogólnie
zmalał, jednak uciążliwości dojazdu, dostępność
informacji oraz poziom usług wciąż są krytykowane
dość
często
(po
kilkanaście
procent
uwag
krytycznych).
Turystyka biznesowa z reguły wiąże się
z pobytami w miastach (80%), a wśród miast
dominują zdecydowanie: Warszawa (30% wizyt),
Poznań i Łódź.
Najczęściej odwiedzane są województwa:
mazowieckie, wielkopolskie, łódzkie i lubelskie.
W tym
ostatnim,
podobnie
jak
w podlaskim
i mazursko-warmińskim, zaznacza się wyraźna
przewaga sąsiadów zza wschodniej granicy.
Rozmieszczenie terytorialne podróży służbowych
180
310
310
70
60
110
20
250
20
470
100
130
160
180
180
1�
320
Niemcy
Rosja, Białoruś,
Ukraina
UE (bez Niemiec)
Nowe kraje UE
Pozostałe
T
a
rg
i i w
ysta
w
y – lic
zb
a
w
izyt w
e
d
łu
g
w
o
je
w
ó
d
ztw
15
60
190
30
10
35
10
30
15
10
15
K
o
n
g
re
sy, k
o
n
fe
re
n
c
je
– lic
zb
a
w
izyt
w
e
d
łu
g
w
o
je
w
ó
d
ztw
20
10
10
10
40
35
40
20
10
10
40
115
230
Charakterystyka segmentu
podróży służbowych według
głównych grup krajów
Niemcy
Turystów biznesowych z Niemiec charakteryzuje:
zbliżona do średniej dla ogółu turystów biznesowych
długość pobytu (3,6 noclegu),
znaczny
udział
przyjazdów
na kongres
lub
konferencję,
nieliczne uwagi krytyczne o kosztach pobytu w Polsce
oraz
wyraźnie
ponadprzeciętny
krytycyzm
wobec
warunków sanitarnych (31%), jakości usług (24%)
i poziomu bezpieczeństwa (22%),
stosunkowo wysoki udział wielokrotnych wizyt
w Polsce (co czwarty turysta biznesowy z Niemiec
odwiedzał Polskę 5 lub więcej razy w ciągu roku),
duża liczba wizyt w województwach: wielkopolskim,
dolnośląskim i pomorskim,
największy – w porównaniu z innymi analizowanymi
grupami krajów – odsetek osób deklarujących polskie
pochodzenie.
Rosja, Białoruś i Ukraina
Turyści biznesowi z Rosji, Białorusi i Ukrainy wyraźnie się
różnią od ogółu turystów pod wieloma względami; są to
zwłaszcza:
krótki pobyt w Polsce (2,8 noclegu),
wysoki odsetek podróży organizowanych samodzielnie
(bez żadnego pośrednictwa),
najniższy odsetek korzystających z bazy typu hotelowego
(56%),
najwyższy
odsetek
(53%)
osób
prowadzących
samodzielne interesy,
stosunkowo niewiele uwag krytycznych, z wyjątkiem
kosztów pobytu (22% wskazań) i warunków dojazdu (18%),
znaczny udział wielokrotnych wizyt, co wiąże się
z przyjazdami handlowymi,
koncentracja wizyt w województwach: mazowieckim,
lubelskim, łódzkim, wielkopolskim i podlaskim,
stosunkowo młody wiek.
Kraje członkowskie Unii Europejskiej (bez Niemiec)
W porównaniu z ogółem badanych turyści z niesąsiadujących
z Polską krajów Unii Euro pej skiej wyróżniają się:
dłuższym czasem pobytu (4,2 noclegu),
większym odsetkiem korzystających z noclegów w hotelach
lub motelach (85%),
znacznym odsetkiem przyjazdów na targi lub wystawy
(21%) oraz na kongres lub konferencję (23%),
wyraźnie wyższym poziomem krytycyzmu wobec jakości
usług turystycznych (17%), warunków sanitarnych (21%)
i dostępności informacji (22%),
najmniejszą średnią liczbą wizyt w ciągu roku (2,9 wizyty
wobec 4,2 wśród wszystkich turystów biznesowych),
bardzo licznymi wizytami w województwie mazowieckim
(43%);
udział
następnych
z kolei:
wielkopolskiego
i małopolskiego, jest dużo niższy (13% i 8%),
znacznym udziałem podróży lotniczych (23%).
Główne kraje zamorskie
Turystów z krajów pozaeuropejskich charakteryzuje przede
wszystkim:
najdłuższy pobyt w Polsce (średnio 4,3 noclegu),
mały udział biur podróży w organizacji przyjazdu, przy
bardzo częstym korzystaniu z rezerwacji usług przed
przyjazdem (60%),
niemal wyłączne korzystanie z noclegów w hotelach lub
motelach (98%),
największy w porównaniu z innymi grupami krajów
udział (43%) przyjazdów delegacyjnych (prowadzenie
interesów w imieniu firmy),
wyraźnie najwyższy odsetek uwag krytycznych
o dostępności informacji (55%), jakości usług turystycznych
(27%) i wysoki – o warunkach sanitarnych (32%),
najmniejsza średnia liczba wizyt w ciągu roku (2,3);
niemal połowa odwiedziła Polskę tylko raz,
najwyższy poziom wykształcenia,
największy udział podróży drogą lotniczą (85%).
Przychody dewizowe
z turystyki biznesowej
Przeciętne wydatki turystów deklarujących interesy lub
sprawy służbowe jako główny cel podróży w latach 2001-2002
Średnie wydatki
w USD na osobę
Średnie wydatki
w USD na dzień pobytu
Wybrane kraje
2001
2002
2001
2002
Ogółem
170
171
37
41
Niemcy
163
187
35
43
Sąsiedzkie kraje wschodnie
152
106
39
34
Sąsiedzkie kraje południowe
182
163
34
32
Francja
190
217
36
46
W. Brytania
208
220
41
48
Kraje Beneluksu
190
202
36
45
Skandynawia
136
155
34
42
Kraje zamorskie*
534
642
81
92
Pozostałe
201
174
38
39
*USA, Kanada, Korea Płd., Japonia, Australia.
Źródło: badania Instytutu Turystyki.
Przeciętne wydatki na dzień pobytu (w USD) turystów deklarujących interesy
lub sprawy służbowe jako główny cel podróży
4 1
4 3
3 4
3 2
4 6
4 8
4 5
4 2
9 2
3 9
0
2 0
4 0
6 0
8 0
1 0 0
O g ó ł e m
N i e m c y
S ą s i e d z k i e k r a j e w s c h o d n i e
S ą s i e d z k i e k r a j e p o ł u d n i o w e
F r a n c j a
W . B r y ta n i a
K r a j e B e n e l u k s u
S k a n d y n a w i a
K r a j e z a m o r s k i e *
P o z o s ta ł e
Struktura rodzajowa wydatków osób deklarujących interesy lub sprawy
służbowe jako główny cel podróży w latach 2001-2002
4 4 , 9
4 5 , 7
2 6
2 4 , 9
1 0 , 5
1 1
4 , 6
4
1 4
1 4 , 4
0 %
1 0 %
2 0 %
3 0 %
4 0 %
5 0 %
6 0 %
7 0 %
8 0 %
9 0 %
1 0 0 %
2 0 0 1
2 0 0 2
P o z o s ta ł e
U s ł u g i r e k r e a c y j n e
T r a n s p o r t
W y ż y w i e n i e
N o c l e g i
Łączne wydatki poniesione przez turystów na terenie
Polski w 2002 roku według podstawowych segmentów
rynku
P o z o s ta ł e s e g m e n t y
8 %
T y p o w a t u r y s t y k a
2 5 %
S p r a w y z a w o d o w e , s ł u ż b o w e
3 5 %
O d w i e d z i n y u k r e w n y c h , z n a j o m y c h
1 7 %
Z a k u p y ( ł ą c z n i e )
1 5 %