1.Pojęcia: narracja, instrument notarialny

2.Herby: Dębno, Zadora

3.Średniowieczny herb Bydgoszczy

4.Co to jest herbarz i podaj przykład

5.Scharakteryzuj INSIGNIA SEN CLENODIA REGINI POLONIAE

6.Co to bylo 'ab urbe condita'

7.Ile kopa ma groszy?

8.Ile złoty miał groszy pod koniec XV wieku?

9.Jaka moneta byla uzywana w Europie i Polsce w XI wieku i z jakiego kruszca ją wykonywano?

10.Z czym zwiazane bylo powstawanie kancelarii miejskich

11.Drzewo genealogiczne trzeba bylo obliczyc stopien pokrewienstwa

12.Co to byl klejnot heraldyczny

13.Początki dyplomatyki

1wyjasnij

-odpis

-kodeks dyplomatyczny

-co to jest testacja i gdzie znajduje sie w dokumencie(eschatokol)

2 czym zajmuje sie sfragistyka(2p)

3 wymien i podaj prace 2 polskich numizmatyków

4 co to sa labry

5 co to sa tymfy i kiedy je wybijano

6 monomentalizm i kiedy był w Polsce

7 gdzie w srednioweiczu znajdowaly sie na dokumencie pieczecie

8 Descendenci i ich wpływ

9 czym w kancelarii krolewskiej zajmowal sie podkomorzy

10uzupełnic zdanie

pierwsze akty prawne w polsce pojawily sie ..... i nazywaly sie....

11jakie znaczenie ma legedna o sw jadwidze dla heraldyki

12 data in octava martiani martis anno domini mccclvii (10maja 1357)(2p)

13herby(2p)

-odwiaz

-pobóg

1.wyjaśnij pojecie: regest (streszczenie utworu)

2.Co to jest dyspozycja i w jakiej części dokumentu się znajduje

3.Czym zajmuje się chronologia

4.Czym były gemmy?

5.OD czego tworzono nazwy miesięcy w francuskim kalendarzu rewolucyjnym

6.Herb ziemi dobrzańskiej

7.praca i autor z zakresu dyplomatyki

8.Kto wprowadził brakteaty ( Mieszko III Stary)

9.Grosz praski ? bł srebrny,złoty czy z innego kruszcu? (srebrny)

10.Jakie są metale heraldyczne

11.Opisać herby : JELITA, GRYF

1. wyjaśnij pojęcia: odpis, kodeks dyplomatyczne, testacja

2. monomentalizm i kiedy był w Polsce

3 co to sa tymfy i kiedy je wprowadzono

4 Labry co to sa

5 herby Doliwa i Pobóg

6 sfragistyka co to jest

7 Descendenci i ich wpływ

8 data

9 podkanclerz coś z nim ;P

10 dzieło numizmatyki i ich autorów

11 kancelaria który wiek w Polsce czy coś takiego

12 sposoby przywieszania pieczęci

co to datacja

-czym sie zajmuje genealogia

-jaka byla najlepsza kancelaria sredniowieczna (czy cos w tym stylu :D)

-od ktorego wieku w polsce obowiazywal styl obrzezania

-pierwsza moneta wprowadzona na ziemie polskie i jacy wladcy ja wybijali (podac 2)

-data, chyba 5 idy pazdziernika

-herb pilawa i odrowąż

-wymienic dzielo genealogiczne jakiegos goscia(nie pamietam nazwiska)

-co to kopiariusz i transumpt

-co to i w jakiej czesci dokumentu jest datacja

-jakimi zagadnieniami zajmuje sie genealogia

-jakie byly w Polsce pierwsze monety i podaj dwoch wladcow ktorzy je wybijali (denary, Mieszko I i Boleslaw Chrobry)

-od kiedy w Polsce obowiazywal styl obrzezania - od kon. XIII pocz XIV w.

-od ktorego wieku w Polsce wprowadzono obecny styl oznaczania dnia - od XIVw

-jaka kancelaria sredniowieczna najlepiej zachowala antyczne zrodla - chyba papieska

- jakie dzelo napisal b. oswald i w ktorycm wieku - genealogia piastow XIXw

-czy w Polsce w XIII w mozni mieli wlasne pieczecie - tak

-w jakim zrodle i z ktorego wieku to zrodlo pochodzi, opisano po raz pierwszy kanclerza - kronika Galla Anonima XII w

-skad pochodzi siedmiodniowy system oznaczania tygodnia - z Babilonii

-oblicz piate nony pazdziernika

- na podst tabeli na osobnej kartce oclicz date - data po lacinie te wg swiat chrescijaskich co sie w tabelach szuka

- herb odrowaz i pilawa

- quote]-co to datacja

-czym sie zajmuje genealogia

-jaka byla najlepsza kancelaria sredniowieczna (czy cos w tym stylu :D)

-od ktorego wieku w polsce obowiazywal styl obrzezania

-pierwsza moneta wprowadzona na ziemie polskie i jacy wladcy ja wybijali (podac 2)

-data, chyba 5 idy pazdziernika

-herb pilawa i odrowąż

-wymienic dzielo genealogiczne jakiegos goscia(nie pamietam nazwiska) [/quote]

-co to jest tramsumpt, kopiariusz;)

1. Wyjaśnij pojęcia:

*powinowactwo konsekwencja małżeństwa i stosunek jednego małżonka do krewnych drugiego małżonka

*stopień pokrewieństwa odległość genealogiczna pomiędzy dwoma krewnymi

*filiacja stosunek genealogiczny zachodzący pomiędzy kilkoma osobami, które pochodzą bezpośrednio jedna od drugiej(dziadek, syn, wnuk)

*koicja związek dwojga ludzi odmiennej płci, zawartym dla spłodzenia i wydania na świat potomstwa(często jest wynikiem małżeństwa)

*pokrewieństwo w linii prostej jest gdy zachodzi stosunek filiacji (dziadek, syn, wnuk). Liczone jednakowo we wszystkich ustawodawstwach. Ojciec i syn są krewnymi w I stopniu, dziadek i wnuk w II, czyli tyle stopni, ile generacji odejmując jedną.

*pokrewieństwo w linii bocznej gdy istnieje wspólny przodek, ale nie ma stosunku filiacji (stryj, siostrzeniec, ciotka) prawo rzymskie i współczesne ustawodawstwa świeckie orzekają, iż stopień pokrewieństwa jest taki, ile wynosi suma w dwóch liniach prostych aż do wspólnego przodka, nie licząc go jednak. Prawo kościelne: prawo to oblicza stopień pokrewieństwa wg przynależności do tego samego pokolenia. W przypadku, gdy chodzi o ustalenie stopnia pokrewieństwa między osobami z dwóch linii bocznych nierównych, stopień oblicza się wg linii bocznej.

*tablica descendentów rodowód(drzewo genealogiczne)

*tablica ascendentów wywody przodków

2. Podać staropolskie odpowiedniki krewnych (np. ćwiek, stryj, stryjenka, itp.)

3. NA podstawie czego ustala się datę

4. Jak oblicza się stopień pokrewieństwa w prawie kościelnym i rzymskim? Patrz nr1.

5. Co to genealogia stosunki międzyludzkie oparte na powinowactwie i pokrewieństwie?

6. Co jest ograniczeniem do zawarcia małżeństwa (chodzi o stopień pokrewieństwa)? Przeszkodą jest pokrewieństwo w linii prostej. W 1917 roku prawo kościelne ograniczyło zakaz do III stopnia.

7. Czym jest zjawisko ubytku przodków? Wynika z faktu zawierania małżeństw pomiędzy krewnymi

8. Co to chronologia nauka o mierzeniu czasu(chronos-czas, logos-słowo,nauka)

9. Wymienić rodzaje chronologii: matematyczna (astronomiczna, badająca ruchy ciał niebieskich); techniczna (historyczna, badająca historyczne podziały czasu)

10. Co to rok słoneczny czas jaki potrzebny jest, aby ziemia pokonała swą drogę wokół słońca, za początek tego roku należy uznać równonoc wiosenną(21 III)

11. Co to doba (podać 3 rodzaje doby)? Związana z ruchem Ziemi wokół swojej osi może być: syderyczna, jeżeli za punkt obserwacji ruchu Ziemi bierzmy określoną gwiazdę. Wynosi ona 23h 56min 4 s; słoneczna, jeżeli za punkt obserwacji ruchu Ziemi bierzemy Słońce, a właściwie jego pozorny ruch wokół Ziemi. Wynosi w granicach 51s. ; średnią dobę słoneczną, liczącą pełne 24h, wprowadzono ze względu na nierówność prawdziwych dób słonecznych niepraktycznych w codziennym użyciu.

12. Wyjaśnij pojęcie: rok zwrotnikowy (tropiczny)czas jaki upływa między dwoma następującymi po sobie przejściami słońca przez równonoc wiosenną(21III)(365d., 5h, 48min, 46s)

13. Wyjaśnij pojęcie: rok syderyczny (gwiazdowy)czas w którym słońce przesuwa się od wybranej gwiazdy do tej samej gwiazdy(365d, 6h, 9min, 9s)

14. Co to miesiąc (syderyczny i synodyczny)? Jest związany z ruchem Księżyca wokół Ziemi i może być: synodyczny-jest to czas jaki upływa między dwoma jednakowymi fazami Księżyca, np. od nowiu do nowiu. Czas ten nazywamy wiekiem Księżyca, fazy Księżyca (nów, pierwsza kwadra, pełnia i ostatnia kwadra) zaś zależą od położenia oświetlonej przez Słońce części Księżyca względem Ziemi. Miesiąc synodyczny wynosi 29 dni, 12 godz, 44 min, 2,8 s. Syderyczny- jest to czas potrzebny Księżycowi na bieg od wybranego południka niebieskiego do tego samego południka i odpowiada dokładnie ruchowi Księżyca wokół Ziemi. Wynosi 27 dni, 7godz 43 min 4,7 s

15. co to znaki zodiaku

16. Jak mierzono czas? Wykorzystywano wzajemny stosunek gwiazd lub stosunek Słońca i Księżyca. U wszystkich ludów pojawiła się znajomość kalendarza księżycowego. W starożytności poprzez obserwację ruchu planet zauważono, że to Słońce nadaje rytm wegetacji. Najczęstszym narzędziem do mierzenia czasu był zegar słoneczny.

17. Co to kalendarz? z łac. calendae, kalendae- I dzień miesiąca; umowna, przyjęta w danej społeczności bądź kulturze rachuba czasu. Dzieli ona czas na powtarzające się cyklicznie okresy, związane najczęściej z cyklami przyrody.

18. Opisać kalendarz:

*juliański kalendarz słoneczny opracowany na życzenie Juliusza Cezara przez astronoma egipskiego Sosygenesa i wprowadzony w życie 1 stycznia 45 p.n.e. jako kalendarz obowiązujący w państwie rzymskim

*gregoriański kalendarz słoneczny, zreformowany kalendarz juliański na zlecenie Grzegorza XIII. Jest to w zasadzie kalendarz juliański, do którego wprowadzono niewielką poprawkę mającą na celu zniwelowanie opóźnienia w stosunku do roku zwrotnikowego, narosłego od roku 46 p.n.e. oraz zapobieżenie jego powstawaniu na przyszłość. Kalendarz juliański spóźniał się 1 dzień na 128 lat, natomiast opóźnienie kalendarza gregoriańskiego wynosi 1 dzień na ok. 3000 lat. Różnice pomiędzy kalendarzami juliańskim a gregoriańskim sprowadzają się do dwóch spraw:

· usunięcia 10 dni, od 5 do 14 października 1582 roku; miało to na celu skorygowanie powstałego opóźnienia,

· wprowadzeniu zasady, że lata o numerach podzielnych przez 100, ale nie przez 400, nie będą przestępne (przy zachowaniu przestępności pozostałych lat o numerach podzielnych przez 4)

*żydowski rok liczy 353, 354 lub 355 dni. Istniejącą różnicę wyrównuje się rokiem przestępnym, który ma dodatkowy trzynasty miesiąc, rok przestępny liczy 383,384 lub 385 dni.

*muzułmański kalendarz księżycowy, zawierający 12 miesięcy po 29 lub 30 dni, używany głównie do celów religijnych przez wyznawców islamu.

19. Czym jest reforma Juliańska(o co chodziło i kto ją wprowadził)?

20. Wymień przyrządy do mierzenia czasu Gnomon-długość cienia (np. człowieka) pozwalał określić czas, który upłynął od wschodu słońca i który pozostawał do jego zachodu. Zegar równikowy, poziomy zegar słoneczny, zegar piaskowy, ogniowy, wodny, zegary mechaniczne, kołowy, wahadłowy.

21. Wymień cykle mierzenia czasu (ludowe) cykl godnych świąt (Bożego Narodzenia); cykl wielkanocny; zielonoświątkowy

22. Opisać cykl wielkanocny związany z wielkim tygodniem i jego uroczystościami. Uderza się święconymi w niedzielę palmową baziami, topi się marzannę, oblewa się wodą w dyngusa, święci się jarzyny i jajka, maluje się jajka, uroczystość pasterska

23. Opisać cykl zielonoświątkowy stroi się domy młodą i świeżą zieleniną, święci się pola, w Boże Ciało święci się nowe zioła, sobótki mają związek z letnim przesileniem dnia z nocą i uroczystością św. Jana. Cykl kończy uroczystość dożynkowa

24. Podać zasady reformy gregoriańskiej

25. Co to kalendarz rewolucyjny, kto go wprowadził?

wprowadzony we Francji(pocz. 22 IX 1792 — dzień proklamowania republiki); 1806 zniesiony przez Napoleona I, 1871 na krótko przywrócony przez Komunę Paryską; dzielił rok na 12 miesięcy po 30 dni i miał 5 (lub 6) dni uzupełniających na jego końcu; miesiąc, zamiast tygodni, miał 3 dekady.

26. Co to cykl słoneczny?

27. Co to litera niedzielna?

28. Co to cykl księżycowy i jak go się oblicza?

29. Co to epakta?

liczby określające fazy Księżyca w pierwszym dniu roku. Podają, o ile dni ostatni nów poprzedzającego roku wyprzedził początek nowego roku.

Przed gregoriańską reformą kalendarza epakta oznaczały liczbę dni, jaka upływa w dniu 22 III (najwcześniejszy termin Wielkanocy) od ostatniego nowiu.

30. Co to złota liczba?

31. Co to epakta?

32. Podać rodzaje epakt?

33. Co to era? – słowo to pochodzi od łacińskiego aera czyli punkt wyjścia rachunku lat. Oznacza okres w dziejach ludzkości, w których dokonały się ważne wydarzenia. W chronologii jest to okres, zapoczątkowany ważnym wydarzeniem, od którego przyjęto rachubę lat.

34. Czym była era:

* dionizyjska określana mianem po Chrystusie (i konsekwentnie przed Chrystusem) lub nowej ery(i konsekwentnie dawnej ery), została opracowana przez rzymskiego mnicha Dionizego Małego świeckich VI w.

*panowania świeckich i pontyfikatów taki sposób ustalania dat wprowadził Justynian I, nie odgrywa on jednak dużej roli gdyż występuje obok innych sposobów oznaczania roku i raczej służy do ich kontrolowania

*olimpijska stosowali ją starożytni Grecy przyjmując 4letni cykl poczynając od 776 r. przed Chr.- I olimpiada( takiego sposobu określenia czasu użył np. Mikołaj Kopernik)

*bizantyjska liczy lata „od stworzenia świata” i była używana w Bizancjum i krajach związanych z tą kulturą

*żydowska również liczy lata „od stworzenia świata”, ale od roku 3761 przed Chr., dziś stosowana oficjalnie w państwie Izrael

*mahometańska liczy lata od ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny, czyli od 622 r.

*rewolucyjna

*faszystowska

35. Co to indykcje?

36. Co to rok? Nazwa pierwotnie oznaczała termin wstawienia się w sądzie. Owe terminy przypadały na stały czas, powtarzając się cyklicznie.

37. Sposoby liczenia lat (czyli co to są style i czego dotyczą) styl Obrzezania – 1 stycznia (Cezar); styl marcowy – 1 marca – republikański Rzym i Frankowie do Pepina Małego; styl Zwiastowania - od 25 marca (Florencja i Piza); styl Wielkanocy – od IX w. na terenie Francji; styl bizantyjski – 1 września - Bizancjum, południowe Włochy i Rosja do r. 1700; styl Narodzenia Pańskiego – 25 grudnia – Polska, Państwo Kościelne, Anglia, Niemcy i Czechy; styl rewolucyjny – od Rewolucji Francuskiej w 1792 r. (stosowany do 1806 r. we Francji)

38. Opisz styl:

*obrzezania od 1 stycz., wprowadził już Cezar-potem przyjęło chrześcijaństwo

*marcowy od 1 marca, używany w republikańskim Rzymie( od początku naszego roku jest późniejszy o 2 miesiące)

*ultramarcowy wcześniejszy od naszego roku o 10 miesięcy

*zwiastowania od 25 marca

*wielkanocny rozpoczynał rok od dnia święta Wielkanocy, czyli między 22 III a 25 IV

*bizantyjski od 1 września, był stosowany w Bizancjum

*Narodzenia Pańskiego od 25 XII, stosowany w średniowieczu, stosowała go kuria papieska

39. Podać daty rozpoczęcia roku wg różnych styli

40. Opisać indykację:

*bizantyjską rozpoczynała rok 1 września

*bedańską rozpoczynała rok 24 września, stosowana na zachodzie Europy, nazwa pochodzi od Bedy Czcigodnego.

*rzymską rozpoczynała się zgodnie ze stylem Narodzenia Pańskiego lub też ze stylem Obrzezania.

41. Od kiedy indykacja występuje w Polsce od XII w, przybiera na sile w XIV w.

42. Jakie style były używane w Polsce? Obrzezania i Narodzenia Pańskiego

43. Co to styl rewolucyjny i kto go wprowadził? Wprowadzony w 1792 we Francji, rozpoczynał rok 22 września, czyli pierwszego dnia Republiki

44. Od którego wieku styl obrzezania jest stosowany w Polsce od połowy XIII wieku, ale upowszechnia się od XIV, od XVI zyskuje wyłączność

45. W którym wieku pojawił się w Polsce pierwszy zegar na wieży