Dobór oleju do silnika samochodu nie jest tak bardzo skomplikowanym zadaniem, jak mogłoby się to wydawać...
Dobór oleju do silnika samochodu nie jest tak bardzo skomplikowanym zadaniem, jak mogłoby się to wydawać. Po prostu trzeba kierować się zaleceniami konstruktora silnika i odpowiadającym im oznakowaniom podawanym przez producentów na opakowaniach olejów. Oczywiście w tym przypadku bierzemy pod uwagę tylko renomowanych producentów olejów, którzy podają rzetelnie dane.
Zaczynamy więc od sprawdzenia w książce serwisowej samochodu, jaki olej zaleca konstruktor. Od marki, która wcale nie jest wiążąca dla użytkownika, ważniejsze są klasy lepkościowe podane wg normy SAE oraz klasy jakościowe podawane zazwyczaj wg API lub ACEA (dawniej CCMC).
Pierwszym oznaczeniem, które rzuca się w oczy, kiedy bierzemy z półki bańkę oleju jest występujący po nazwie symbol np. 10W40. Jest to oznaczenie klasy lepkościowej wg SAE. W przypadku olejów wielosezonowych, a takie właśnie spotykamy w naszej strefie klimatycznej, oznaczana jest ona dwu-liczbowym symbolem. Pierwsza liczba zakończona jest literą W (winter czyli zima). Już z tego wnioskować można, że dotyczy ona zimowych warunków pracy oleju. Czyli tak naprawdę rozruchu, bo tylko wtedy na olej ma wpływ temperatura otoczenia. Im niższa pierwsza liczba, przed literą W, w tym niższych temperaturach stosowany może być olej. I odpowiednio - im wyższa druga, tym wyższą lepkość będzie miał olej w wysokiej temperaturze. Liczby te nie dają się w bezpośredni sposób przełożyć na temperatury stosowania. Olej klasy 15W40 zapewnia odpowiednie warunki pracy silnika w temperaturach otoczenia -15 C do +35 C. Oczywiście, jeżeli konstruktor zaleci olej klasy 15W40, zawsze można zastosować olej "klasy wyższej", czyli 10W40, 5W40, 0W40. Nie wolno nam tylko zastosować oleju o niższej klasie niż zalecana np. 20W40. W naszej strefie klimatycznej, klasa "letnia" 40 w zupełności wystarczy silnikowi. Nie ma potrzeby stosowania olejów klas 50, czy wyższych, spowoduje to bowiem kilkuprocentowy wzrost zużycia paliwa i spadek mocy.
Oglądając dalej naszą bańkę oleju, oprócz listy zalet oleju, którą zawsze umieszcza na etykiecie jego producent, znajdujemy bardziej istotne informacje. Są to normy jakościowe. Norma API stosowana jest w USA, natomiast ACEA stosowana jest przez konstruktorów europejskich.
Symbol klasy jakości wg API jest dwuliterowy. Pierwsza litera oznacza typ silnika (C-Diesel, S-benzynowy). Druga litera opisuje jakość oleju. Im jest ona wyższa według alfabetu, tym wyższej klasy olej. Obecnie oleje do silników benzynowych mają najwyższą klasę API: SJ, a do silników wysokoprężnych samochodów osobowych API: CF. Oznakowanie oleju np. API SJ/CF oznacza możliwość zastosowania go do silników benzynowych i wysokoprężnych.
Klasyfikacja europejska ACEA jest trochę bardziej skomplikowana. Oleje do silników benzynowych czterosuwowych mają klasę: A1-98 (energooszczędne); A2-98 (wysoka jakość); A3-98 (najwyższa jakość); do silników wysokoprężnych samochodów osobowych: B1-98 (energooszczędne); B2-98 (wysoka jakość); B3-98 (najwyższa jakość); B4-98 (wysoka jakość - wtrysk bezpośredni). Oleje, które mogą być stosowane do silników benzynowych i wysokoprężnych oznaczane są np. ACEA A3/B3.
Kolejną rzeczą, którą należy wziąć pod uwagę są homologacje konstruktorów, również podawane na opakowaniu danego oleju.
Przy zamianie oleju jednej firmy na inną, należy porównać na etykietach dane na temat klasy lepkościowej (SAE), jakościowej (API,ACEA) oraz homologacje (VW, Mercedes, Renault, BMW itp.) i wybrać ten, który ma co najmniej taką samą klasę lepkości i jakość, jak poprzednio stosowany. Oczywiście zawsze możemy wybrać olej o wyższej jakości.
Zamiana oleju mineralnego na olej syntetyczny może przynieść realne korzyści finansowe w postaci mniejszego zużycia paliwa. Jeszcze kilka lat temu, mieliśmy do wyboru bazy mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Rozwój technologii produkcji baz olejowych zaowocował stworzeniem bazy nowej generacji - jest to baza hydrosyntetyczna(tm). Są to bazy jakościowo identyczne z bazami syntetycznymi, posiadają dodatkową ogromną zaletę: niższe opory wewnętrzne w warstwie olejowej, czyli niższy współczynnik tarcia filmu olejowego, a co za tym idzie - mniejsze opory ruchu trących o siebie elementów silnika. Uzyskujemy w ten sposób wzrost sprawności silnika i znaczący spadek zużycia paliwa.
W starych silnikach (wyprodukowanych przed 1980 r.), w których stosowane były oleje niskiej jakości np. API: SC/SD/SE po zastosowaniu oleju nowej generacji (np. API: SJ) może nastąpić odmywanie nagarów i zanieczyszczeń. Może to spowodować zatkanie przewodów olejowych, rozszczelnienie komory spalania, zatkanie filtra oleju. Przy tak starych silnikach lepiej pozostać przy mineralnych olejach klasy API SF.