Zagadnienia z pierwszego wykładu:
- Ogólnie, co to jest geomorfologia, przedmiot badań, cel
- Z jakimi naukami jest powiązana i z jakich nauk korzysta
-Podział ze względu na metody badań : Geomorfologia historyczna i dynamiczna
-Kierunki badań w geomorfologii: klimatyczna, strukturalna, ilościowa, teoretyczna, stosowana.
-Komplikacje form powierzchni Ziemi
-Formy: konstrukcyjne i destrukcyjne
-Rzędy form geomorfologicznych wg R. Sailsburego (1913): I rzędu - kontynenty i oceany, II rzędu: pasma górskie, III rzędu: grzbiety, IV rzędu: wierzchowiny, przełęcze, V rzędu: mikroformy.
-Skale form wg M. Piotrowskiego (1963): planetarne, megaformy, makroformy, mezoformy, mikroformy, neoformy (np. nacięcia na stokach po ulewnych deszczach)
-System morfodynamiczny:
Czynnik morfogenetyczny <-- Relacja--> Proces morfogenetyczny
Na system morfodynamiczny składają się czynniki i procesy morfodynamiczne i relacje między nimi.
Czynnik ---Proces- Forma, Forma, Forma Rzeźba
Podział rzeźby na monogeniczną i poligeniczną.
-Czynniki wewnętrzne (np. trzęsienia Ziemi, wulkanizm) oraz zewnętrzne (denudacyjne), np. woda, lodowce, wiatr, zamróz, rośliny i zwierzęta.
-Procesy geomorfologiczne (morfogenetyczne), badania tych procesów, ich podział na procesy Przygotowujące i morfogenetyczne
- prosecy denudacyjne (stokowe)
-grawitacyjne (ruchy masowe, odpadania, obrywanie itp.)
-spłukiwanie – rozproszone, linijne, warstwowe
-spływanie: spływy gruzowe, błotne
-PROCESY: fluwialne, litoralne, sufozja, krasowe, niwalne, mrozowe, kriogeniczne, termokrasowe, lodowcowe, wietrzenie eoliczne, biogeniczne, antropogeniczne
-TABELKA – podział procesów morfogenetycznych na Niszczące i Budujące, a procesy te, to:
Ruchy masowe, spłukiwanie, fluwialne, litoralne, sufozyjne, krasowienie, niwalne, mrozowe, termokrasowe, glacjalne, eoliczne, biogeniczne, antropogeniczne
-Akcja i reakcja między czynnikiem morfogenetycznym a podłożem (działanie i przeciwdziałanie, np. naprężenie, nacisk > opór)
Zagadnienia z wykładu drugiego:
- od czego zależą skutki działania proc. Geomorf. –, np. od wielkości czynnika, oporności podłoża;
- Od czego zależy oporność podłoża?
Skład chem. I miner.
Struktura
Tekstura
Uławicenie
Uszczelnienie
-Klimatyczne uwarunkowanie rozwoju rzeźby –dziedziny i systemy morfoklimatyczne
-Rodzaje energii na Ziemi:
Grawitacja
Ruch płyt kontynentalnych
Energia geotermalna
Energia słoneczna – odpowiada za wiatr=> procesy eoliczne oraz falowanie (procesy litoralne) oraz wietrzenie fiz. Podłoża i formowanie gleby, cykl hydrologiczny, fotosynteza – procesy biologiczne
-Energia słoneczna - tylko w 47% absorbowana przez pow. Ziemi
-Schemat bezpośrednich oddziaływań na procesy geomorfologiczne
-Oddziaływania czynników klimatycznych na: strefy morfoklimatyczne, regiony morfogenetyczne, piętra morfogenetyczne
-A. Penck (1894):
Obszar erozji i akumulacji eolicznej
Obszar erozji i akumulacji fluwialnej
Obszar erozji i akumulacji glacjalnej
-W. Davis (1899):
Cykl normalny – czyli klimatu umiarkowanego
Cykl pustynny - czyli klimatu suchego
Cykl glacjalny - czyli klimatu zimnego
- C. Troll (1944) dodał:
Cykl peryglacjalny
-C. Cotton (1947) dodał:
Cykl sezonowy
Cykl półsuchy
Cykl strefy gorącej – wilgotnej
- Schemat ewolucji systemu geomorfologicznego znajdującego się w stanie równowagi dynamicznej (Selby 1974)
- Elementy klimatu: (prom. Słoneczne, usłonecznienie, zachmurzenie, temperatura, ciśnienie, opady, wilgotność, parowanie, wiatr) oraz bezpośrednie (np. wietrzenie i procesy morfogenet.) i pośrednie (np. warunki wodne, glebowe, roślinne) Klimatyczne uwarunkowania morfogenetyczne