sztuka malarska na zachodzie europy i w usa po
DRUGIEJ WOJNIE ŚWIA TOWEF
l.INFORMEL
Kierunek w sztuce zwany „informel", czyli abstrakcja bezforemna, pojawił się w malarstwie amerykańskim i europejskim w końcu lat 40-tych.W Stanach zjednoczonych zjawisko to określano jako malarstwo gestu (action painting) , w Europie jako taszyzm, (od francuskiego słowa - la tache).Nurt był reakcją na przeciążenie tematyką minionej wojny, zrzuceniem z siebie balastu przeżyć z nią związanych. Podstawą faszyzmu czy też action-pamtmg jest świadoma rezygnacja z form obserwowanych w naturze na rzecz bezprzedmiotowych zestawień linii, płaszczyzn i brył. Jest to malarstwo opierające się na instynkcie artysty-nie ma żadnych z góry ustalonych reguł. Za twórcę informelu uważa się niemieckiego malarza Wolsa, a za jego głównych reprezentantów Amerykanina Jacksona Pollocka, Kanadyjczyka Jeana Paula Riopelle i działającego we Francji Niemca Hansa Hartunga.
Jackson Pollock i jego forma okrągła swobodne układy stężałych strużek farby czarnej ,białej, żółtej, niebieskiej tworzą charakterystyczną "mapę" o płynnych, zawiłych liniach konturów. Taki sposób tworzenia obrazu nie był obowiązujący dla malarstwa gestu .Wielu przedstawicieli tego kierunku malowało jak dawniej pędzlami, tyle że sposób ich pracy odznaczał się znaczną gwałtownością. Były to nieraz serie szybkich podbiegów podbiegów i ataków na płótno. Z tych wszystkich ruchów powstawał obraz ,który skończony był ,gdy artysta za taki go uznał.
W dorobku informelu znajdują się obrazy bardzo różnorodne, np. w płótnach Hansa Hartunga brunatne, pierzaste smugi położone na lazurowym lub jutrzenkowe różowym tle dają często efekt tajemniczości a nawet pewnej grozy(rys.2)Jean Paul Riopelle buduje swoje kompozycje niewielką szpachelką, tworząc bogate, gęste układy barwnych"cegiełek".
2.OP-ART.
Optical Art, czyli sztuka optyczna jego twórcą jest malarz pochodzenia węgierskiego Yictor Yasarely Celem zwolenników tego kierunku było stworzenie wrażenia ruchu. Miał to być ruch wywołany właściwościami ludzkiego oka, z trudem przystosowującego się do pewnych układów silne zgęszczonych, mijających się kresek i form geometrycznych. Powoduje to wrażenie migotania, pulsowania, krążenia, falowania
Op-art znalazł swoich zwolenników nie tylko wśród malarzy, ale także wśród projektantów tkanin. Dziś kierunek ten zarówno w malarstwie, jak i w modzie należy już raczej do historii.
3.POP-ART.
Celem sztuki jest przede wszystkim zapewnienie człowiekowi znużonemu codziennością i monotonią życia bogatych, kształcących przeżyć duchownych. Dzieło sztuki o takim przeznaczeniu, powołane do życia przez talent i wyobraźnie twórcy, różni się więc zasadniczo od rzeczy i przedmiotów, z jakimi posługujemy się wykonując różne czynności.
W końcu lat 50-tych ten przedział sztuki i życia zostaje podany w wątpliwość przez artystów amerykańskich. Rozwój cywilizacji przemysłowej, zalew rynku przez niezliczone artykuły konsumpcyjne, często brzydkie i o lichej wartości, ale za to powszechnie pożądane, przez komiksy itd. To wszystko wywołało potrzebę stworzenia sztuki, która mogłaby ten stan odzwierciedlić. Sztukę tę określono jako pop-art.; jej pełna nazwa nadana w Stanach Zjednoczonych, brzmi popular art.-sztuka popularna, sztuka społeczności miejskiej.
Obok ogromnych powiększeń rysunków komiksowych(rys.6) i artykułów spożywczych, jak puszki z zupą czy uformowania z gipsu i pomalowania w kolorach naturalnych kanapka z szynką, pojawiały się także dzieła, w których łudzącą dokładnością uformowana z gipsu postać ludzka „siedzi" w autentycznym fotelu
4.HAPPENING
Gdyby padło pytanie o podstawową różnicę między dziełem plastyki, bez względu na to, czy byłaby to rzeźba, obraz a dziełem teatralnym - przedstawieniem rozgrywającym się na scenie, odrzeklibyśmy że dzieło plastyki jest z natury rzeczy nieruchome i trwałe.Raz wykonane istnieje niezależnie od człowieka - jego twórcy i widzów, podczas gdy przedstawienie teatralne charakteryzuje ruch a także i to, że trwa ono jedynie przez pewien czas, po czym przestaje istnieć aż do kolejnego wieczoru, gdy znów rozbłysną światłą i kurtyna pójdzie w górę. Ową podstawową różnicę między dziełem plastyki i dziełem teatru zniwelował tzw. Happening (ang.wydarzenie). Twórcom pomysłów określanych tą nazwą przyświecała idea organizowania zbiorowych spektakli z udziałem elementów zaczerpniętych plastyki, teatru, muzyki, zapewniających uczestnikom możliwość wspólnych doznań równie silnych , co nieoczekiwanych, niezwykłych i niepokojących.
5.NEOFIGURACJA IHIPERREALIZM
Tym wszystkim, którzy latach 60-tych obserwowali narodziny pop-artu i happeningu mogłoby się wydawać , że oto zbliża się schyłek sztuki malowania i rzeźbienia ,która w ciągu tysiącleci wydała tyle wspaniałych dzieł. Ale nic takiego nie nastąpiło . W ciągu następnych lat nie tylko powstały nowe obrazy, rzeźby, pomniki, ale rodziły się także i rozwijały nowe kierunki, szybko upowszechniane wielu krajach świata, także w Polsce, dzięki sprawnej informacji jaka zapewnia reprodukcja barwna, telewizja, film.
1) Neofiguracja
Przedrostek „neo" stosowany bywa w historii sztuki dla zaznaczenia, że kierunek artystyczny, którego nazwie on towarzyszy, nawiązuje w jakiś sposób do podobnych zjawisk występujących wcześniej np. neogotyk w XIX w . Neofiguracja- nowa figuracja jest powrotem do sztuki figuratywnej, przedstawiającej silnie związanego z człowiekiem, jego doznaniami, przeżyciami. Twórca neofiguracji malarz angielski Francis Bacon, a za nim liczni malarze wielu krajw Europy doszło do przekoniania, że w czasach gdzie na istotę ludzką cztha tak wiele zagrożeń, jej prawa, jej potrzeby duchowe stają się sprawą mało znaczącą. Jedynie sztuka może wystąpić w jej obronie w ten sposób , że pokaże zdeformowana tak dramatycznie, jak dramatyczny jest jej los. W obrazach artystów spod znaku neofiguracji kształty plam barwnych, które w malarstwie abstrakcyjnym nie nasuwały żadnych skojarzeń ze światem rzeczywistym , poczynają się układać w formy przypominające ludzką istotę. Nie konkretnego człowieka ,lecz twór o cechach ludzkich -ostro, ekspresyjnie uformowany, często zniekształcony.
2) Hiperrealizm
Przedrostek „hiper"znaczy „nad" i bywa używany w słowach określających nadmiar czegoś. Zatem hiperrealizm to jakby „nadmiar realizmu" . Kierunek ten pojawił się w sztuce europejskiej i amerykańskiej w połowie lat 70-tych .Malowanie hiperrealistyczne polega na odtwarzaniu rzeczywistości np. postaci ludzkiej w portrecie, scen miejskich, według fotografika więc z absolutną dokładnością . Przyczyną pojawienia się hiperrealizmu jest zmęczenie trwającą tak długo w sztuce nowoczesnej dowolnością w przedstawianiu świata. Różnymi przekształceniami jego wyglądu. Chociaż jednak powody skłaniające hiperealistów do „obiektywnego" pozbawionego wszelkiej emocjonalności odtwarzania świata można uznać za zrozumiałe, ich dzieła są często tylko popisem technicznej sprawności.