ćwiczenia 3.

WALORYZACJA PRZYRODNICZA CIEKÓW WODNYCH

W ramach oceny jakości wód dotychczas klasyfikowano jedynie ich cechy fizykochemiczne (bp.barwa, temperatura, pHm mętność, azotany, BZT5, tlen rozpuszczony itp.) oraz biologiczne (miano Coli, chlorofil itp.).

Wg wytycznych UE zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną ocenie podlegać będą głównie El. Biologiczne z uzupełnieniem parametrów fizykochemicznych i hydromorfologii wód.

Badania zmierzały do wypracowania metod monitoringu przyrodniczego rzek, zwanego często hydromorfologiczną (ekomorfologiczną) waloryzacją cieków.

Celem hydromorfologicznych badań cieków wodnych i ich dolin jest:

1. Stworzenie kartograficznych, przeglądowych materiałów pozwalających na dokonanie oceny ekologicznego stanu rzek danego regionu jako podstawy do działań praktycznych zmierzających do ochrony najcenniejszych odcinków i poprawy stany odcinków najgorszych w ramach ich renaturyzacji. (wzorcem - fragmenty zachowane w stanie naturalnym)

2. Stworzenie podstawy dla prowadzenie opracowań planistycznych w zakresie planowania przestrzennego jak i sporządzania dokumentacji technicznych zmieniających stan cieku i doliny.

3. Zainicjowanie interdyscyplinarnych badań naturalnych odcinków cieków wodnyh

4. Określenie zakresu i rodzaju prostych działań, które mogą w istotnej mierze poprawić stan ekologicznych cieków wodnych.

Dlaczego waloryzacja cieków jest tak ważna:

1. Zobowiązania wobec UE

2. Upływający czas

3. Brak opracowanej metodyki krajowej

4. Konieczność dla wspólnego realizowania monitoringu w zachodniej Polsce z Niemcami (Odra - jeden ekoregion europejski)

5. Brak przygotowania kadry

6. Olbrzymia liczba cieków

7. Bardzo wysokie koszty

Proces integracji PL z UE wymusza wdrożenie przepisów Wspólnoty do PL praktyki ochrony środowiska w stos. krótkim czasie.

W PL jest ok. 16000 km dł. cieków wodnych o zlewni ponad 1000 km².

Kryteria uwzględniane w ekomorfologicznej waloryzacji rzek. Badania wykonane w Kat. Ochrony i Kształtowania Krajobrazu UP w Poznaniu.

1. Morfologia koryta rzeki

2. Hydrologia cieku

3. Jakość wody

4. Zadrzewienia koryta

5. Roślinność wodna i skarp

6. Strefa przybrzeżna

7. Użytkowanie doliny

8. Szczególna wartość przyrodnicza (duże cieki)

Podstawowe założenia

1. wszystkie oceniane parametry są tak samo ważne (brak wag oceny)

2. o wydzieleniu odcinka cieku decyduje jego różnorodność ze wzgl. na wszystkie oceniane parametry (jednakowy na całej dł)

3. nie zakładano z góry długości min i max.

---