Prof. dr hab. Remigiusz W. Olszak
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa
Skierniewice
Zastosowanie preparatu Mitac 200 EC w zwalczaniu
szkodników roślin sadowniczych
Akarycydy zarejestrowane do stosowania w uprawach sadowniczych stanowią liczną grupę preparatów. Trzeba sobie jednak zdawać sprawę z tego, że spektrum działania tych preparatów w odniesieniu do poszczególnych form rozwojowych przędziorków jest różna. Czasami pomijanie tego oczywistego faktu skutkuje niskimi efektami zwalczania. Najczęściej wówczas użytkownik narzeka na preparat, tymczasem często winien jest sam gdyż zostosował go w nieodpowiednim momencie. Jednym z akarycydów dobrze znanych w praktyce sadowniczej jest preparat Mitac 200 EC. Warto o nim przypomnieć ponieważ jest to środek niezwykle użyteczny nie tylko w zwalczaniu roztoczy roślinożernych ale także niektórych ważnych grup szkodliwych owadów.
Substancją biologicznie czynną tego preparatu jest amitraz (pochodna
formamidu), który został zsyntetyzowany na początku lat siedemdziesiątych i wprowadzony na rynek po raz pierwszy w roku 1973. Preparat ten służy przede wszystkim do zwalczania roślinożernych roztoczy (przędziorki, szpeciele) oraz niektórych owadów (miodówki, czerwce, skoczki). Działa zarówno poprzez kontakt ze szkodnikami jak i poprzez ich przewód pokarmowy. Na opryskanych roślinach utrzymuje się jedynie na powierzchni - nie wykazuje działania wgłębnego ani systemicznego. Ważną zaletą tego preparatu jest jego skuteczność działania na te rasy przędziorków, które uodporniły się na inne dotychczas używane środki chemiczne.
2
W tabeli rotacji preparatów zamieszczonej w Programie Ochrony Roślin Sadowniczych Mitac 200 EC jest jedynym preparatem w swojej grupie i w związku z tym może być zamiennie stosowany z preparatami wszystkich innych grup. Kolejną ważną zaletą tego preparatu jest jego stosunkowo mała toksyczność dla owadów pożytecznych takich jak drapieżne pluskwiaki, biedronki, złotooki i niektóre gatunki parazytoidów. Niestety jest mało selektywny dla drapieżnych roztoczy, które są ważnym, naturalnym czynnikiem ograniczającym występowanie przędziorków. Uprawy sadownicze, dla których preparat ten został zarejestrowany to jabłoń, grusza, śliwa, truskawka i porzeczka czarna. Karencja preparatu Mitac dla jabłek, gruszek i śliwek wynosi 28 dni. Natomiast na truskawkach może być stosowany tylko przed kwitnieniem lub po zbiorze owoców, a na porzeczce czarnej w okresie kwitnienia.
W uprawach sadowniczych przy pomocy preparatu Mitac 200 EC można Zwalcza kilka rożnych szkodników. Przede wszystkim należy tu wymienić przędziorka owocowca i przędziorka chmielowca. W okresie wegetacji wyniszcza wszystkie stadia rozwojowe tych gatunków wykazując szczególnie dobre działanie na larwy i jaja letnie. Nie zabija natomiast jaj zimowych przędziorka owocowca. W sytuacji, gdy w sadzie dominuje przędziorek owocowiec zabieg preparatem Mitac 200 EC może być wykonany w okresie różowego pąka, po wylęgnięciu się wszystkich larw z jaj zimowych. Natomiast, jeżeli gatunkiem dominującym jest przędziorek chmielowiec to lepiej zabieg wykonać w drugiej połowie maja. Oczywiście zabiegi są konieczne tylko wówczas, jeżeli szkodniki przekraczają progi zagrożenia. W przypadku drzew owocowych próg zagrożenia w okresie od różowego czy białego pąka do połowy lipca to 3 formy ruchome przędziorków średnio na liść, natomiast w okresie późniejszym 5 do 7 form ruchomych na liść. Przy czym średnia liczba osobników na liść powinna być ustalona na podstawie analizy 100 liści pobranych z 20 losowo wytypowanych drzew (po 5 liści z każdego drzewa). Mitac 200 EC można także stosowaćdo zwalczania przędziorka chmielowca na truskawce ale tylko przed kwitnieniem lub po zbiorze owoców.
Preparat ten jest także bardzo skuteczny w zwalczaniu szpecieli takich jak: pordzewiacz jabłoniowy, pordzewiacz śliwowy oraz wzdymacz gruszowy. Szkodniki te uszkadzają nie tylko liście i kwiaty, ale mogą, powodować bardzo rozległe ordzawienia owoców a w przypadku śliw także ich silną deformacje. Problem zagrożenia drzew owocowych przez szpeciele wyraźnie zaznaczył się w ciągu kilku ostatnich lat i z roku na rok narasta. Wynika to między innymi z tego, że na skutek selekcji pojawiły się rasy tych szkodników odporne na niektóre grupy preparatów. Na szczęście zjawiska tego nie stwierdzono jeszcze w odniesieniu do preparatu Mitac 200 EC. Trzy główne terminy zwalczania szpecieli to okres tuż przed kwitnieniem, po zakończeniu kwitnienia oraz na przełomie czerwca i lipca, kiedy następuje namnażanie się nowych pokoleń szkodników.
Od kilku już lat niezwykle groźnymi szkodnikami sądów gruszowych są
miodówki a szczególnie miodówka gruszowa plamista. W wielu sadach nawet kilkukrotne zabiegi przeciwko tym szkodnikom preparatami polecanymi w przeszłości dawały bardzo mierne rezultaty. Znane są przypadki, że 7-9 zabiegów w sezonie wegetacyjnym nie dawało praktycznie żadnych wyników albo ich efektem był wzrost liczebności tych szkodników. Przeprowadzone badania wykazały, że trzeba poszukiwać nowych skuteczniej szych preparatów, na które szkodniki te jeszcze się nie uodporniły. Jednym z takich środków ochrony roślin jest właśnie preparat Mitac 200 EC.
Wprowadzenie tego preparatu do ochrony sądów gruszowych przed miodówkami zahamowało narastanie problemu. Zmiana zaleceń przyczyniła się do zlikwidowania klęskowego wręcz pojawu tego szkodnika w wielu sadach. Ten pozytywny wynik to zarówno efekt skuteczności preparatu w odniesieniu do miodówek jak również jego selektywności w stosunku do ważnych grup drapieżców tych szkodników.
Wiadomo bowiem, że bez udziału czynników biologicznych trwałe ograniczenie populacji miodówek na gruszach jest bardzo trudne, a czasami wręcz niemożliwe. W zwalczaniu miodówki gruszowej plamistej szczególnie istotne jest wykonanie zabiegów wczesnowiosennych. Termin takiego zabiegu powinien być wyznaczony na podstawie lustracji przeprowadzonej dwoma metodami. Metodą otrząsania i metodą przeglądania zdrewniałych pędów na obecność jaj. Regularne stwierdzenie obecności owadów dorosłych w próbach ze strząsania i pojawiania się pierwszych jaj wyznacza termin zabiegu. Warto pamiętać, że owady dorosłe miodówki gruszowej plamistej zaczynają być aktywne, jeżeli temperatura powietrza przekracza 5°C. W sadach, w których doszło do masowego wystąpienia miodówki gruszowej plamistej oprócz wspomnianego zabiegu wczesnowiosennego może być konieczne przeprowadzenie jednego lub dwóch zabiegów dodatkowych np. tuż przed kwitnieniem, kiedy to można równocześnie zniszczyć nalatujące osobniki miodówki gruszowej czerwonej oraz pod koniec czerwca lub na początku lipca. Każdorazowo jednak należy najpierw dokonać lustracji aby stwierdzić czy zabieg jest rzeczywiście konieczny. Przy ewentualnych zabiegach letnich należy również pamiętać, że karencja obowiązująca przy stosowaniu preparatu Mitac 200 EC wynosi 28 dni. Jak stwierdzono w rożnych doświadczeniach Mitac 200 EC ogranicza również liczebność niektórych gatunków mszyc jak np. mszyca jabłoniowa i mszyca brzoskwiniowa. Ponieważ Mitac 200 EC jest preparatem o działaniu kontaktowym do uzyskania optymalnej skuteczności konieczne jest dokładne pokrycie roślin cieczą użytkową. Ponadto, w przypadku zwalczania miodówki gruszowej plamistej konieczne jest dodanie środków zwilżających. Przeciwko wszystkim wymienionym wyżej szkodnikom Mitac 200 EC stosuje się w dawce 3 litry na hektar.
Preparat ten może być także zastosowany do zwalczania wielkopąkowca porzeczkowego, ale tylko do pierwszego zabiegu tzn. na początku kwitnienia. Do zwalczania wielkopąkowca stosuje się dawkę 41/ha. Zastosowanie preparatu Mitac 200 EC przeciwko wielkopąkowcowi wyniszcza jednocześnie przędziorka chmielowca. Preparat ten ma także zastosowanie w zwalczaniu roztocza truskawkowego.
Oczywiście wykonanie zabiegu jest konieczne tylko na plantacjach, na których szkodnik ten występuje. Należy pamiętać, że w zwalczaniu tego szkodnika niezwykle ważne jest dokładne pokrycie cieczą użytkową najmłodszych rozwijających się liści. W ochronie truskawki przed roztoczem truskawkowym Mitac 200 EC może być zastosowany tylko przed kwitnieniem. Zabieg wykonany przeciwko roztoczowi truskawkowemu zwalcza jednocześnie przędziorka chmielowca.
Dużą zaletą preparatu Mitac 200 EC jest możliwość mieszania go z wieloma fungicydami oraz niektórymi innymi akarycydami. Informacje na ten temat są zawarte w Programie Ochrony Roślin Sadowniczych.