I Wojna Światowa 1914-1918, do 1939 nazywana wielką wojną, pierwszy wielki konflikt światowy 1914-1918, który zburzył układ stosunków politycznych po wiedeńskim kongresie.

Przyczyny pośrednie i bezpośrednie

Powstanie Ententy i państw centralnych było konsekwencją narastających od końca XIX w., sporów, m.in. zatargu francusko-niemieckiego o Lotaryngię i Alzację, rywalizacji w koloniach pomiędzy Francją, Anglią a Niemcami (np. kryzysy marokańskie), problemów wynikłych z wschodniej sprawy, problemów narodowościowych w monarchii austro-węgierskiej oraz rywalizacji gospodarczej i ekonomicznej poszczególnych krajów.

I wojna światowa

Pretekstem do wybuchu wojny było zabójstwo austriackiego następcy tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie 28 czerwca 1914, po którym wojnę wypowiadali kolejni koalicjanci. Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii (28 lipca), co spowodowało mobilizację w Rosji. W odpowiedzi Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji (1 sierpnia) i jej sojuszniczce Francji (3 sierpnia). Po ataku niemieckim na neutralną Belgię do wojny włączyła się Wielka Brytania. 6 sierpnia Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji.

Front Zachodni

Głównym obszarem działań tego konfliktu był Front Zachodni. Armie niemieckie postępując według planu Schlieffena po zaciętych walkach we Flandrii dotarły nad rzekę Marnę we Francji. Stoczona tam od 6 do 9 września bitwa doprowadziła do odrzucenia agresora na linię rzeki Aisne. W październiku 1914 sztabowcy niemieccy opracowali plan odcięcia Francji od Wielkiej Brytanii poprzez zdobycie Flandrii (bitwa flandryjska, m.in. Ypres), operacja okazała się fiaskiem.

---