SEMINARIUM 03 cz.02- WADY ROZWOJOWE OUN
Wywiad :
Stan matki przed ciążą
stany chorobowe w trakcie ciąży ( infekcje, leczenie )
Najbardziej wrażliwy okres na uszkodzenia płodu to 3-16 tyg. ( to czas zapobiegania wadom rozwojowym)
Czynniki wadotwórcze :
niedotlenienie - brak dowozu do jaja płodowego substancji koniecznych do życia i rozwoju
leki ( działanie toxyczne- alkohol )
zakażenia ( różyczka )
Zespół dysrafii - wady powstałe w następstwie zaburzeń w prawidłowym zamknięciu i wytworzeniu szwu środkowego cewy nerwowej na różnym poziomie.
Zaburzenia rozwojowe mózgu :
anencephalia - bezmózgowie ( wada letalna)
caranuim bifidum - rozszczep utajony czaszki
meningocoele - przepuklina oponowa
meningoencephalocoele- przepuklina oponowo- mózgowa
Zaburzenia rozwojowe rdzenia :
amyelia- bezrdzenie
spina bifida- tarń dwudzielna
meningocoele- przepuklina oponowa
meningomyocoele
hydrocoele
diastematocoele
Meningomyelocele . Meningocephalocele.
u obrębie przepukliny wciągnięty jest sam rdzeń ( tkanka mózgowa)
na poziomie przepukliny znajduje się twór zbudowany z tkanki łącznej i naczyń i fragmentów tkanki nerwowej.
W zależności od istnienia komunikacji między układem płynów rdzeniowych a światem zewnętrznym rozróżniamy przepukliny otwarte/ zamknięte.
Meningomyelocele.
objawy kliniczne - przepuklina odcinka lędźwiowo- krzyżowego , niedowład wiotki k. Dolnej, zaburzeń czucia powierzchownego poniżej poziomu uszkodzenia rdzenia + porażenie czynnościowe zwieraczy pęcherza i odbytu
rozwój psychiczny uzależniony od wad towarzyszących ( wodogłowie) - 60% rozwija się prawidłowo
leczenie : wczesne , najlepiej w 1 dobie zycia, operacja guza przepukliny- uwolnienie rdzenia i korzeni nerwowych ze zrostów oraz usunięcie zawartości guza z zaoszczędzenie tkanki mózgowej
w przypadku współistnienia wodogłowia konieczne jest założenie układu zastawkowego
przeciwdziałanie nawracającym zakażeniom
Zespół Arnolda - Chiari :
wada strony tyłomózgowia ( pnia mózgu i móżdżku) polegająca na ich przemieszczeniu do kanału kręgowego ( patologiczne wydłużenie ku dołowi)
często współistnieje z przepukliną oponowo- rdzeniową , tarnią dwudzielną , wodogłowiem
IV typy w zależności od nasilenia zmian :
migdałki móżdżku wydłużone, zepchnięte do otworu potylicznego wielkiego
w otworze potylicznym robak móżdżku, opuszka i most
cały móżdżek w otworze potylicznym
oprócz przemieszczenia móżdżku jego nieprawidłowy rozwój
przyczyna wodogłowia w tym zespole to : zamknięcie zbiorników podstawy mózgu
Zespół Dandy- Walkera :
zaburzenie rozwoju robaka móżdżku , często jego całkowity brak, poszerzenie komory IV z utworzeniem torbieli w tylnej jamie czaszki, wodogłowie oraz wysokie ustawienie namiotu móżdżku
dziedziczona AR
Zaburzenie rozwoju struktur w linii środkowej :
wady rozwojowe polegające na zupełnym lub częściowym braku podziału przodomózgowia na 2 półkulę
jednokomorowe przedmózgowie = holoprosencephalia
Zaburzenia rozwoju układu spoidłowego
Zaburzenia rozwoju móżdżku
często łącznie z wadami półkul najczęściej współistnieje z wadami z kręgu dysrafii
brak rozwoju lub niedorozwój móżdżku ( agenesia et hypoplasia cerebelli)
Małogłowie i małomózgowie.
małogłowie- wada uwarunkowana genetycznie , dziedziczona jako cecha AR ( mózg wykazuje cechy małomózgowią prawdziwego)- należy różnicować z małogłowiem wtórnym powstającym w wyniku przedwczesnego zarośnięcia szwów lub będącym następstwem egzogennego uszkodzenia rozwoju mózgu bądź jego wczesnego zaniku.
Wielkogłowie i wielkomózgowie
zwiekszony mózg w całości/ w części
głowa dziecka szybko powieksza się ze względu na zwiększenie masy mózgu ( czasem jednostronny)
budowa struktur szarych może być zaburzona, z obrazem pachygyrii- zgrubienie zakrętów , polimikrogyrii lub ogniskami heterotropowymi w istocie białej
czasami prawidłowa budowa wew. Mózgu ( zespół Sotosa)
Zaburzenia migracji- dysplazje korowe
dysplazje korowe ( zaburzenie migracji neuronalnej dysgenezja korowa) są wynikiem zaburzeń w kształtującej się nowej kory
związane z okres embriogenezy od 8 do 16 tyg. Zycia płodowego
nieprawidłowa migracja dotyczy neuroblastów znajdujących się w linii środkowej w warstwie podwyściólkowej
przyczyny - chromosomowe, zewnatrzpochodne
klasyfikacja : rozlane- agyria, ogniskowe, półkulowe
Dysplazje korowe jako element innych zespołów neuronalnych :
zespół Dandy - Walkera
Objawy kliniczne :
padaczka
opóźnienie rozwoju psychicznego
ognisko objawów neurologicznych
zmienne nasilenie objawów
Lisencephalia- nieprawidłowe pofałdowanie kory mózgowej , kora 4 - warstwowa.
Heterotopie podkorowe pasmowe ( podwójna kora) - makroskopowo widoczna od zew. Kora : szara- biała- szara.
Schizencephalia - rozszczep w półkuli mózgowej; często z nieprawidłowym układem kory
Wady czaszki , twarzy i kręgosłupa
przedwczesne zarośnięcie szwów
zespół Aperta
Zespół Aperta
Wady kości podstawy czaszki i kręgosłupa :
zespół Klippel- Feila
zespół Biemonda
wgniecenie podstawy czaszki i płaskostopie