- V - Poglądy Arystotelesa:
Organizmy można klasyfikować na podstawie podobieństwa i różnic w budowie,
Można zauważyć homologie i analogie w budowie zwierząt,
Organizmy można uszeregować w postaci łańcucha kierując się ich podobieństwem,
Zachodzi walka o byt, ale natura nie eliminuje form przegrywających walkę.
Jean Pierre Antoine de Monet de Lamarck (1744-1829)
Był jednym z pierwszych, którzy użyli terminu „biologia” dla nauki o życiu na naszej planecie,
Zauważył, że:
gatunki są przystosowane do środowiska, w którym żyją,
istnieją formy przejściowe,
zmiany zachodzą w geologicznej skali czasu.
Poglądy Lamarcka - Teoria dziedziczenia cech nabytych:
1809 r. - „Filozofia zoologii”
Założenia teorii Lamarcka:
warunki zewnętrzne wpływają na organizmy poprzez „czucie” i „pobudliwość”,
narządy używane rozwijają się,
cechy nabyte ( w tym przyzwyczajenia) są przekazywane potomstwu.
Baron Georges Leopold Chretien Frederick Dagobert Cuvier (1769-1832)
Teoria katastrofizmu:
Zmiany gatunkowe powstają gwałtownie i nieregularnie w zależności od częstości i wielkości katastrof,
Teoria ewolucji Karola Darwina:
W latach 1831-1836 opływa świat podróżując jako przyrodnik na statku Beagle,
Aby wyjaśnić dostosowanie do warunków środowiska posłużył się teorią Thomasa Malthusa (Esej o zaludnieniu, 1798).
Teoria doboru naturalnego:
1859 r. - „O pochodzeniu gatunków”,
Podstawowe założenia teorii doboru naturalnego:
zróżnicowanie, dziedziczenie, dobór (przetrwanie i/lub reprodukcja).
Poglądy Darwina:
Dowody ewolucji:
paleontologia (szczątki kopalne), zoogeografia (rozmieszczenie gatunków), anatomia (homologia i analogia narządów).
Wątpliwości Darwina:
niewielka ilość form przejściowych w materiale kopalnym,
istnienie cech nieprzydatnych,
początek cech użytecznych,
krótki czas istnienia Ziemi (wg Kelvina 100 milionów lat),
mechanizm dziedziczenia (pośredniość cech potomka w stosunku do cech rodziców) (zignorował wyniki Gregora Mendla).
Kryzys Darwinizmu:
1900 r. - opisanie praw dziedziczenia przez de Vriesa i rozwój genetyki,
słabość praw ewolucji:
prawo biogenetyczne Haeckla (ontogeneza odzwierciedla filogenezę),
prawo Dollo (ewolucja nigdy się nie cofa),
prawo Cope'a (w toku ewolucji rozmiary ciała osobników danego gatunku zwiększają się).
Mutacjonizm:
podstawową przyczyną zmian ewolucyjnych są mutacje,
mutacje nadają ewolucji kierunek (organizm ma „wbudowaną” tendencję do zmian w określonym kierunku),
dobór naturalny ma marginalne znaczenie ponieważ różnice międzyosobnicze są znikome (pojęcie genotypu dzikiego).
Saltacjonizm:
za zmiany ewolucyjne odpowiedzialne są makromutacje (jednoczesne mutacje obejmujące wiele genów) - w ich wyniku powstają organizmy potomne znacząco różniące się od rodziców.
Genetyka populacyjna:
1926 r. - rosyjski genetyk Czetwerikow obala pojęcie genotypu dzikiego,
genetyka populacyjna rozwija się również w Anglii (Fisher, Haldane) i USA (Wright),
Dobzhansky popularyzuje możliwość integracji genetyki populacyjnej i teorii Darwina.
Syntetyczna teoria ewolucji:
koniec lat 40-tych XX w. - narodziny „nowej” teorii ewolucji (synteza genetyki populacyjnej i darwinizmu),
synonimy: nowa synteza, nowy neodarwinizm.
Słowa klucze: gen i genotyp.
Syntetyczna teoria ewolucji:
ewolucji podlega populacja (dem),
populację cechuje pula genowa,
pula stała w każdym pokoleniu = stan równowagi genetycznej,
pula zmienna = ewolucja (rozmnażanie nielosowe, różnicujące),
kierunek zmian wyznaczany jest przez dobór naturalny,
mutacje są jednym ze źródeł zmienności.
Prawo Hardy'ego-Weinberga:
Populacja znajduje się w stanie równowagi genetycznej, gdy:
jest dostatecznie duża,
nie zachodzą mutacje,
dobór naturalny nie działa na korzyść ani na niekorzyść żadnej cechy,
rozmnażanie jest losowe,
nie zachodzą migracje osobników.
Powstawanie nowych gatunków:
Według nowych ewolucjonistów podstawowym mechanizmem powstawania nowych gatunków jest specjacja allopatryczna.
Specjacja allopatryczna:
zmiany ewolucyjne wynikają ze zmian częstości genów w populacji ,
specjacja i powstawanie nowych taksonów wynika ze stopniowego gromadzenia takich zmian w populacjach,
specjacja wymaga izolacji części populacji,
Mutacjonizm vs selekcjonizm:
Mutacje są losowe, ale:
nie wszystkie mutacje są równie prawdopodobne,
mutacje w pewnym kierunku i kierunku odwrotnym nie muszą być równie prawdopodobne,
częstość mutacji zależy od warunków zewnętrznych i tempa mutacji typowego dla danego genu.
Punktualizm:
1972 r. - Gould i Eldredge ogłaszają koncepcję naruszanej równowagi ewolucyjnej:
Darwin błędnie zakłada stałość tempa ewolucji,
tempo ewolucji jest zmienne: przeplatają się dwie fazy - stazy i skoki (specjacje).
Ewolucja neutralna:
Pod koniec lat 70-tych japoński genetyk Kimura stwierdził, że:
znaczna część zmian ewolucyjnych zachodzi bez udziału doboru naturalnego,
większość podstawień aminokwasów ma charakter neutralny,
dla różnych klas białek tempo mutacji neutralnych jest różne,
tempo ewolucji neutralnej odpowiada tempu mutacji neutralnych,
zmiany molekularne mogą być traktowane jako zegar wydarzeń ewolucyjnych.
William D. Hamilton:
Teoria dostosowania łącznego:
Przetrwanie niekoniecznie oznacza reprodukcję,
To geny mają być przekazane a więc nie trzeba się rozmnażać wystarczy pomóc „członkom rodziny”.