Zagrożenia terrorystyczne

Terroryzm jest obecnie uznawany za plagę XXI, nazywany jest również pełzającą III wojną światową. To jedno z największych zagrożeń zmusza społeczność międzynarodową do podejmowania wysiłków celem wykrywania i likwidacji jego przejawów.

Możliwości minimalizacji tych zagrożeń jest możliwa poprzez:

1. zmniejszenie różnic ekonomicznych

2. zmniejszenie różnic cywilizacyjnych

3. zmniejszenie różnic kulturowych między regionami

Analizując zagrożenia terrorystyczne można zauważyć w nich elementy militarne i niemilitarne. Dlatego też środki i sposoby działania w akcjach terrorystycznych są zróżnicowane (działania dywersyjne grup oporu na terenach okupowanych ale także akcje militarne akcje terrorystyczne na centra i obiekty cywilne z wykorzystaniem środków niemilitarnych np. elektroniki, samolotów)

Najczęstsze motywy działań terrorystycznych:

1. uzyskanie maksimum destrukcji

2. zastraszenie społeczeństw

3. zamiar osiągnięcia celów politycznych

Terroryści mają naturalną przewagę gdyż mogą wybrać miejsce, obiekt i czas uderzenia, środki destrukcyjnego oddziaływania i sposób przeprowadzenia akcji.

Zmienność zagrożeń niemilitarnych

Wieloaspektowe dynamiczne zmiany w obszarze zagrożeń bezpieczeństwa wskazują na wzrost znaczenia zagrożeń o charakterze niemilitarnym.

Dychotomiczny podział na zagrożenie militarne i niemilitarne jest obecnie uważane za podstawowe. Podkreśla się iż pierwotne wobec wszystkich zagrożeń mogą być zagrożenia polityczne- generują one pozostałe rodzaje zagrożeń niemilitarnych (mogą ewoluować w kierunku zbrojnego użycia siły- zagr. militarne)

Podział zagrożeń niemilitarnych:

1. polityczne

2. ekonomiczne

3. społeczne

4. ekologiczne

5. kulturowe

6. terrorystyczne

7. technologiczne

Zagrożenia polityczne.

Mieszczą się one zarówno w bezpieczeństwie międzynarodowym jak i narodowym. Nas interesuje przede wszystkim zagrożenia bez. narodowego które definiowane jest jako:

„Stan, w którym nasilają się działania zorganizowanych grup społecznych (politycznych) uniemożliwiające pełnienie przez państwo jego głównych funkcji a przez to osłabiające lub niweczące działania organów lub instytucji realizujących cele i interesy narodowe.”

Różne ujęcia szczegółowych zagrożeń politycznych:

1. niepodporządkowanie się rezolucjom ONZ

2. rozwój agresywnych religii i ideologii

3. zmiany granic w otoczeniu państwa

4. zastraszanie państw

5. nieprzestrzeganie praw i wolności obywateli

6. upartyjnienie struktur państwa

7. ingerencje w wewnętrzne sprawy państwa

8. wpieranie międzynarodowego terroryzmu

Zagrożenia ekonomiczne

Postępujące procesy globalizacji, wzrost znaczenia handlu zagranicznego i współpracy międzynarodowej generują wzrost zagrożeń o charakterze ekonomicznym- określa się je jako zagrożenia dotyczące problematyki produkcji, wymiany i rozdziału dóbr w państwie oraz racjonalnego nimi dysponowania.

Zakresy zagrożeń ekonomicznych:

1. egoizm ekonomiczny

2. blokady i dyskryminacja gospodarcza

3. przestępczość gospodarcza

4. dostęp do surowców, zwłaszcza energetycznych

5. funkcjonowanie sieci informatycznych

6. dostęp do nowoczesnych technologii

7. transfer osiągnięć naukowych

8. niestabilność finansowa

9. mechanizmy konkurencji gospodarczej

Najbardziej zagrożone ekonomicznie są kraje biedne i zacofane gospodarczo. Są one często wykorzystywane przez kraje o wysoko rozwiniętej gospodarce.

Zagrożenia społeczne

Odnoszą się do wszystkiego co zagraża życiu i zdrowiu, tożsamości narodowej społeczeństw, bezpieczeństwu socjalnemu i publicznemu.

Szczegółowych zagrożenia społeczne:

1. naruszenie praw człowieka i podstawowych wolności

2. uprzedzenia kulturowe i religijne

3. dyskryminacja wszelkich mniejszości

4. szowinizm, fundamentalizm, ksenofobia

5. patologie społeczne

6. masowe migracje

7. brutalizacja stosunków międzyludzkich

8. kryzysy demograficzne

Wśród zagrożeń społecznych szczególnie niebezpieczna jest międzynarodowa przestępczość zorganizowana. Jej działanie charakteryzuje brutalność i bezwzględność w osiąganiu przestępczych celów.

Z zagrożeniami społecznymi łączone są zagrożenia bezpieczeństwa socjalnego, które obejmuje gwarancje zaspokojenia potrzeb socjalnych jednostek i rodzin. Ma ono aspekt społeczny i materialny.

Zagrożenia ekologiczne

Bezpieczeństwo ekologiczne to „określona pewność zdrowego życia gatunku ludzkiego w jego środowisku”.

Zagrożenia ekologiczne to warunki powodujące brak pewności zdrowego życia mieszkańców Polski w ich środowisku. To „takie stany zjawisk i procesów, które odbiegają od norm i stają się szkodliwe dla człowieka i przyrody”.

Do zagrożeń ekologicznych zaliczamy:

1. niekontrolowaną eksploatację zasobów naturalnych

2. zamieszczanie powietrz, wody i gleby

3. brak gospodarki odpadami komunalnymi, przemysłowymi i nuklearnymi

4. stosowanie niebezpiecznych technologii

5. katastrofy naturalne i przemysłowe

6. naruszanie stosunków wodnych w środowisku

7. próby broni masowego rażenia

Efekty zagrożeń ekologicznych są już odczuwalne w postaci:

1. efektu cieplarnianego

2. zmian klimatycznych

3. nasilenia katastrof naturalnych

4. podnoszenia się poziomu wód

Zagrożenia naturalne i techniczne

Zwiększona dynamika zmian klimatycznych i związanie z nimi większa częstotliwość i poszerzony zakres destrukcyjnego oddziaływania sił natury były przyczyną wzrostu zainteresowania zagrożeniami naturalnymi .

Wśród zagrożeń naturalnych Polski wymienia się:

1. powodzie

2. silne wiatry

3. susze

4. anomalie pogodowe

5. ruchy tektoniczne

6. epidemie

7. plagi zwierzęce

Wystąpienie zagrożeń naturalnych może skutkować klęską żywiołową są to wszelkiego rodzaju zdarzenia żywiołowe zagrażające bezpieczeństwu życia lub mienia dużej liczby osób albo tez mogące wywołać poważne zakłócenia gospodarki narodowej

W Polsce największe niebezpieczeństwo stanowią powodzie (grożą one na 7% terytorium państwa).

Zagrożenia techniczne:

1. pożary

2. awarie chemiczne

3. awarie i wypadki radiacyjne

4. katastrofy komunikacyjne

5. katastrofy budowlane

6. katastrofy górnicze

7. awarie urządzeń technicznych

Wzrost tych zagrożeń związany jest z dynamiką rozwijających się sektorów przemysłu.

ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO

Na stan bezpieczeństwa wewnętrznego państwa wpływają różne czynniki związane ze stanem gospodarki, funkcjonowaniem instytucji i służb publicznych, przestępczością, skutkami klęsk żywiołowych, awarii technicznych w danym państwie itd.

Zagrożenia bez. wewnętrznego państwa należy postrzegać jako nagłe lub nieprzewidywalne zdarzenia zagrażające życiu ludności, mieni, środowisku lub porządkowi konstytucyjnemu.

Źródła zagrożeń bezpieczeństwa dzielimy na:

1. wewnętrzne
   a) zamieszki lub fale strajków o zasięgu regionalnym lub ogólnokrajowym

b) duże klęski żywiołowe

c) katastrofy techniczne

d) kryzysy ekonomiczne

e) zbrojne przewroty polityczne lub powstania nie przekształcone w wojnę domową

f) kryzysy polityczne zagrażające demokratycznemu porządkowi w państwie

g) terroryzm, przestępczość zorganizowana itd.

2. zewnętrzne
   a) masowe migracje
   b) prowokacje zbrojne, starcia, incydenty graniczne
   c) wojna domowa lub wojna między państwami z dalszego otoczenia, zagrażający wprost lub pośrednio interesom narodu
   d) interwencja zbrojna państwa mocarstwa
   e) interwencja militarna państwa w ramach sojuszu, wynikająca ze zobowiązań międzynarodowych, realizowana w ramach przywracania, lub wymuszania pokoju

Podział zagrożeń bezpieczeństwa (uwzględniając przyczyny ich powstania):

1. te o ograniczonym zasięgu, czyli występujące na pewnym ograniczonym obszarze lub odnoszące się do wyodrębnionej dziedziny funkcjonowania państwa i nie powodujące powstania sytuacji kryzysowych poza tym obszarem lub dziedzinami

2. rozprzestrzeniające się czyli stopniowo przeradzające się z sytuacji kryzysowych o ograniczonym zasięgu w sytuacje o zasięgu ogólnokrajowym czyli taki, które od samego początku i zaistnienia obejmują znaczną część kraju lub większą część dziedzin jego funkcjonowania

Zagrożenia bezpieczeństwa publicznego

Wzrost zagrożeń bezpieczeństwa publicznego ma podłoże zarówno ekonomiczne jak i społeczne. Brak możliwości znalezienia pracy zmusza do poszukiwania różnych sposobów na zaspokojenie potrzeb życiowych, często są one nie zgodne z prawem.

Źródła zagrożeń bezpieczeństwa publicznego:

1. wysoki poziom bezrobocia

2. rozwarstwienie ekonomiczne w społeczeństwie

3. wzrost migracji zewnętrznej

4. osłabienie więzi społecznych

5. poczucie marginalizacji dużych grup społecznych

6. brak dostatecznej kontroli dostępu do broni palnej,

7. nie zawsze skuteczna realizacja polityki fiskalnej

8. Częste zmiany i niedoskonałość stanowionego prawa

9. Niska efektywność organów ścigania karnego i wymiaru sprawiedliwości

10. Brak skuteczności w realizacji przygotowanych programów związanych z przeciwdziałaniem patologii społecznej (również walka z przestępczością)

Zagrożenia bezpieczeństwa publicznego można podzielić na:

1. związane z przestępczością narkotykową

2. związane z przestępczością kryminalną

3. przestępczość w obrocie gospodarczym

4. korupcja

5. przestępczość zorganizowana

6. przestępczość graniczna

Zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego

Źródła zagrożeń:

1. klęski żywiołowe

2. katastrofy i awarie techniczne

3. epidemie, pandemie ludzi i zwierząt

4. klęski ekologiczne

Zagrożenia te nie są skierowane w kierunku konkretnych terenów czy osób. Mają duży zasięg.

Zagrożenia naturalne - efekt działania sił przyrody

Zagrożenia techniczne - związane z rozwojem przemysłu

Klęska żywiołowa - jest skutkiem zagrożeń naturalnych lub technicznych; ma olbrzymi zasięg, straty materialne w ludziach, środowisku

Zagrożenia antropogeniczne - powstają w wyniku działalności gospodarczej człowieka

Katastrofa synergiczna - oznacza więcej niż sumę zagrożeń 1+1=3 a nie 2 coś więcej niż suma zagrożeń. Np. trzęsienie ziemi w Japonii + awaria elektrowni atomowej = skutek znacznie większy, przystopowana gospodarka.

Poszerzenie zakresu podmiotowego:

W systemie westfalskim podmiotem było tylko państwo

Obecnie są jeszcze: organizacje terrorystyczne

Postęp technologiczny i poziom edukacji

Poszerzenie zakresu przedmiotowego:

- odterytoralnienie zagrożeń

- zglobalizowany terroryzm- Al- Kaida

Pojawienie się nowego rodzaju konfliktów „niskiej intensywności” „postmodernistyczne”

Zagrożenie wskazuje słabości organizacyjne państwa; są źródłem innowacji; konkretyzują bezpieczeństwo.

Modelowe spojrzenia na zagrożenia postawa przeciwstawna (nic nie robimy)

---