PRAWO SPADKOWE-dział pr.cyw.majątkow ego.Obejmuje ogół norm regulujących skutki pra wne śmierci os.fiz.-przejście majątku os.zmarłej, z jej domniemaną wolą(dziedziczenie ustawowe) lub rzeczywistą wolą (testamentowe),na inne os fiz./prawne.Reguluje losy majątku zmarłej os.fiz Nie należy do zadań pr.spad.stanowienie o losac h majątku os.prawnej,która przestała istnieć. Główny przedmiot regulacji pr.spad.-przejśćie majątku-dziedziczenie-spadkobranie.
Sukcesja uniwersalna-traktowanie całego mająt ku zmarłego jako swoistej całości zwanej spadki em ( spuścizną ). Całość jest przedmiotem dzie dziczenia-przejścia na spadkobiercę/ów.Spadkob iercy nabywają prawa i obowiązki należące do s padku od razu,jednym aktem.
FUNKCJE PR.SPADK- 1-chroni interes rodzin y-możliwość korzyści ze spadku nawet wbrew w oli spadkodawcy(zachowek). 2-stanowi prawną gwarancję swobody w dysponowaniu majątkiem przez os.fiz.na wypadek śmierci(testament) 3- po budza jednostkę do aktywności życiowej-do poz ostawienia śladów ziemskiej egzystencji i funkcj onowania w społeczeństwie. 4 -przyczynia się d o wzrostu zamożności kolejnych pokoleń (f.społ -gospod). 5 -umacnia więzi między członkami r odziny. 6 -chroni interes wierzycieli os.zmarłej
SPADEK-określa jakie prawa i obowiązki cywil ne o charakterze majątkowym zmarłego przecho dzą na spadkobierców.Prawa i obowiązki majątk owe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.Spadek-ogół podmiotow ych praw majątkowych i obowiązków majątkow ych zmarłego mających charakter cywilnoprawn
NIE NALEŻĄ DO SPADKU-prawa i obowiąz ki zmarłego ściśle związane z jego osobą; prawa które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznac zone osoby niezależnie od tego,czy są spadkobie rcami; prawa podmiotowe; obowiązki o charakte rze niemajątkowym i niemające charakteru cywil noprawnego; np.prawo do posiadania broni; pra wa i obowiązki wynikające ze stosunków prawn oadministracyjnych,prawnokarnych,prawnofinansowych; orzeczone w postępowaniu karnym i ni e uiszczone przez spadkobiercę grzywny; prawa osobiste:do ochrony czci,wolności,tajemnicy kor espondencji,autorskie prawa osobiste,prawo do a limentacji,prawa rodzinne-wynikające z małżeńs twa,władzy rodzicielskiej,rozwodu,ustalenia ojc ostwa; suma ubezpieczenia należna na wypadek śmierci ubezpieczonego.WYGASAJĄ z chwilą śmierci: użytkowanie,służebność osobista,upraw nienia i obowiązki wynikające z umowy o dzieło jeżeli wykonanie dzieła zależy od osobistych prz ymiotów przyjmującego zamówienie.
Obowiązki obciążające spadek- uprawnienia m ałżonka i osób bliskich spadkodawcy,które mies zkały z nim do dnia jego śmierci do korzystania w ciągu 3mcy od otwarcia spadku z mieszkania i urządzenia domowego w zakresie dotychczasow ym.Rozporządzenie spadkodawcy wyłączające lub ograniczające to uprawnienie jest nieważne
Prawa wchodzące w skład spadku- majątkowe prawa bezwzględne; majątkowe prawa względne ; prawa rzeczowe:własność nieruchomości,rucho mości,użytkowanie wieczyste,prawa spółdzielcz e; roszczenie o zadośćuczynienie-gdy zostało uz nane na piśmie lub gdy powództwo zostało wyto czone za życia poszkodowanego; obowiązki zma rłego powstałe za jego życia np.wypłacenie zale głych rat alimentacyjnych wymagalnych,zwrot pożyczki; długi spadkowe: koszty pogrzebu,post ępowania spadkowego,roszczenia o zachowek,w ykonanie zapisów i poleceń.
OTWARCIE SPADKU- następuje z chwilą śm ierci spadkodawcy tj.z chwilą ustania oddechu i czynności serca oraz z całkowitym ustaniem fun kcji mózgu.Dowodem śmierci jest akt zgonu spo rządony w oparciu o kartę zgonu.Stan rzeczy ist niejący w chwili otwarcia spadku decyduje min o składzie majątku spadkowego.Na spadkobierc ów przechodzą te prawa i obowiązki,których pod miotem był spadkodawca w chwili śmierci.
ZABEZPIECZENIE SPADKU-gdy po otwarci u spadku grozi naruszenie praw lub rzeczy należ ących do spadku (usunięcie,uszkodzenie,zniszcz enie,rozporządzenie z naruszeniem praw spadko bierców) można zabezpieczyć spadek.Dokonyw ane na wniosek lub z urzędu.Postanowienie wyd aje sąd spadku.Środki zabezpieczenia: spisanie majątku ruchomego,oddanie go pod dozór,złoże nie do depozytu,ustanowienie zarządu tymczaso wego,ustanowienie dozoru nad nieruchomością.
DZIEDZICZENIE-szczególnego rodzaju nastę pstwo prawne po os.zmarłej.Przejście ogółu pra w i obowiązków majątkowych objętych spadkie m na jednego lub kilku spadkobierców mających zdolność do dziedziczenia. Sukcesja uniwersal na-spadkobierca nabywa wszystkie wchodzące w skład spadku prawa i obowiązki majątkowe z marłego,a jeżeli jest kilku spadkobierców,całość przechodzi na nich w częściach idealnych,określ onych ułamkowo.Nabycie praw i obowiązków m a charakter nabycia pochodnego.Dziedziczenie testamentowe-z rzeczywistą wolą os.zmarłej. Dziedziczenie ustawowe-z domniemaną wolą o s.zmarłej.
Zdolność do dziedziczenia-zdolność do nabywa nia praw i obowiązków w drodze dziedziczenia. Mają ją podmioty prawa cyw.,os.fiz. i os.prawne Spadkobierca przy dziedziczeniu staje się podmi otem praw i obowiązków,biegnie wobec niego nadal termin przedawnienia,zawity,zasiedzenia, który rozpoczął się za życia spadkodawcy-spadk obierca wchodzi w sytuację prawną zmarłego.
Nabycie spadku-spadkob.nabywa spadek z chw ilą otwarcia spadku,z mocy samego prawa,bez ż adnej aktywności,bez oświadczenia,nawet bez je go wiedzy o fakcie powołania.Dopóki jednak nie złoży oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu-n abycie spadku ma charakter tymczasowy.Spadko b.może odrzucić spadek-wtedy traktowany jakby nie dożył otwarcia spadku.Jeśli w term.6mcy od chwili w której dowiedział się o tytule swego po wołania,spadkob.nie złożył żadnego oświadczeni a co do spadku,traktowany jest tak jakby przyjął wprost.Jednak gdy jest to os.bez pełnej zdoln.do czynności prawnych,istnieje podstawa do całko witego ubezwłasnow.lub os.prawna-z dobrodziej stwem inwetnarza-przy braku oświadzczenia.
Spadkodawca-zmarła os.fiz.,której śmierć zosta ła stwierdzona,jak i os.fiz.uznana za zmarłą,któr ej śmierć została stwierdzona sądownie.
Spadkobierca-os.fiz.lub os.prawna,która dziedz iczy lub mogła dziedziczyć po zmarłym spadkod Przesłanki dziedziczenia- 1-nie może być spad kobiercą os.fiz.,która nie żyje w chwili otwarcia spadku; os.praw,która w tym czasie nie istnieje. 2- dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą,jeśli urodzi się żywe. 3-może być spadkobiercą fundacja ustanowiona w testamencie jeżeli zostanie wpisana do rejestru w ciągu 2 lat od ogłoszenia testamentu. 4- spadkob musi być godny dziedziczenia.
Spadkobierca może być uznany przez sąd za NEGODNEGO dziedziczenia, jeżeli:
-dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy
-podstępem/groźbą nakłonił spadkod.do sporząd zenia/odwołania testamentu,lub przeszkodził
-umyślnie ukrył/zniszczył/podrobił/przerobił test ament lub świadomie skorzystał z podrobionego.
Zostaje wyłączony z dziedziczenia,jakby nie doż ył otwarcia spadku.Spadkobiercy kogoś uznaneg o za niegodnego wstępują w jego prawa.Uznania spadkobiercy za niegodnego może żądać każdy, kto ma w tym interes.Z żądaniem może wystąpić w ciągu roku od dn.w którym się dowiedział o ni egodności,ale nie później niż 3 lata od otwarcia s padku. Przebaczenie-spadkobierca nie może by ć uznany za niegodnego jeśli spadkod.mu przeba czył.Jeśli w chwili przebaczenia spadkod.nie mia ł zdoln.do czynn.prawnych,przebaczenie jest sku teczne jeśli nastąpiło z dostatecznym rozeznanie Zrzeczenie się dziedziczenia-spadkobierca usta wowy może zrzec się dziedziczenia przez umow ę z przyszłym spadkod w formie aktu notarialn Obejmuje też zstępnych,chyba że inaczej umówi ono.Wyłączeni jakby nie dożyli otwarcia spadk Powołanie do spadku-(dziedziczenia)-źródło,z którego wynika prawna możliwość wejścia w og ół praw i obowiązków zmarłej os.fiz.Wynika z
USTAWY, TESTAMENTU,
CZĘŚCIOWO Z USTAWY CZĘŚCIOWO Z TESTAMENTU-oprócz wyjątków-podstawieni e zwykłe i przyrost,dziedziczenie ustawowe co d o części spadku następuje gdy spadkod.nie powo łał do tej części spadkobiercy,albo gdy którakol wiek z kilku osób,które powołał do całości spad ku nie chce lub nie może być spadkobiercą.Jeśli spadkod.powołał 2 spadkob.w równych częściac h,a jeden odrzucił/ uznany za niegodnego to ta p ołowa podlega dziedziczeniu ustawowemu
DZIEDZICZENIE USTAWOWE-jego reguły mogą być uważane za zastępujące wolę spadkod. W pierwszej kolejności dziedziczy najbliższa ro dzina,dzieci i małżonek (oprócz separacji). Co do CAŁOŚCI spadku jeśli: 1-spadkod.nie pow ołał w testamencie żadnego spadkobiercy(w ogól e nie sporządził), 2-sporządzony testament jest w całości nieważny, 3-żadna z powołanych osób ni e chce dziedziczyć, 4-...nie może (niegodna) Co do CZĘŚCI spadku jeśli: 1-spadkod.nie powoł ał w testamencie spadkob.co do części spadku, 2-któraś z kilku osób,które powołał nie chce dzie dziczyć, 3-...nie może (niegodna)
Krąg spadkobierców ustawowych: a)zstępni (d zieci,wnuki,prawnuki), b)małżonek (jeśli nie poz ostaje w separacji), c)rodzice, d)rodzeństwo, e) zstępni rodzeństwa. Też w określonym zakresie osoby pozostające w stosunku przysposobienia.
Grupy spadkobierców ustawowych:
I gr.-małżonek i zstępni spadkodawcy. Dziedzic zą w równych częściach.Małżonek nie może mni ejszej części niż ¼. Jeżeli dziecko nie dożyło, to jego udział przypada jego dzieciom w równych c zęściach,odpowiednio do dalszych zstępnych. Dzieci pozamałżeńskie,jeśli ustalone ojcostwo,ta kie same prawa jak dzieci z małżeństwa. Dopóki żyje choć jeden zstępny zmarłego,do dziedzicze nia nie dojdzie następna grupa,chyba że zstępny odrzucił spadek,uznany za niegodnego,wyłączon y testamentem negatywnym.
II gr-małżonek,rodzice,rodzeństwo,zstępni rodz eństwa.Dziedziczą gdy brak zstępnych. Jeśli mał żonek dziedziczy w zbiegu z rodzicami lub rodz eństwem,bądź z rodzicami i rodzeństwem to udz iał małżonka wynosi ½. Jeśli byłby jedyny w tej grupie to cały spadek. Jeśli rodzice dziedziczą w zbiegu z rodzeństwem-udział każdego z rodzicó w wynosi ¼ tego co przypada rodzicom i rodzeń stwu.Pozostałą część dziedziczy rodzeństwo w c zęściach równych.Jeśli jeden z rodziców nie żyje to jego udział przypada po połowie drugiemu ro dzicowi i rodzeństwu.Jeżeli są tylko rodzice,albo tylko rodzeństwo-dziedziczą w częściach równy ch to co przypada łącznie dla rodziców i rodzeńs twa.Jeśli rodzeństwo nie żyje,udział spadkowy p rzypada jego zstępnym.Gdy nie ma małżonka i z stępnych-cały spadek przypada rodzicom,rodzeń stwu i zstępnym rodzeństwa.
II i IV gr-gdy nie ma małżonka,i krewnych pow ołanych do dziedziczenia z ustawy spadek przyp ada gminie i Skarbowi Państwa jako spadkobierc ą ustawowym.Spadek przypada gminie ostatnieg o miejsca zamieszkania spadkodawcy.Jeśli nie d a się go ustalić, lub mieszkał za granicą spadek p rzypada Skarbowi Państwa. Nie mogą odrzucić s padku,uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.Jeśli są to spadkobiercy testamentowi mogą spadek przyjąć lub odrzucić.
Dziedziczenie ustawowe w razie przysposobie nia- 1-przysposobienie pełne(w tym i całkowite) przysposobiony dziedziczy po przysposabiający m i jego krewnych,jakby był dzieckiem przyspos abiającego,a przysposabiający i jego krewni dzie dziczą po przysposobionym,tak jakby przysposa biający był rodzicem przsposobionego. Przyspos obiony NIE dziedziczy po swoich wstępnych nat uralnych i ich krewnych,ani oni po nim. 2-przys posobienie niepełne i gdy jeden z małżonków pr zysposobił dziecko drugiego-przysposobiony dzi edziczy po swoich wstępnych naturalnych. Zasady przy powstaniu stosunku między przysposabiającym a przysposobionym:
-przysposobiony dziedziczy po przysposabiający m na równi z jego dziećmi,a zstępni przysposobi onego dziedziczą po przysposabiającym na tych samych zasadach ,co dalsi zstępni spadkodawcy
-przysposobiony i jego zstępni nie dziedziczą po krewnych przysposabiającego,a krewni po nim
-rodzice przysposobionego nie dziedziczą po prz ysposobionym,zamiast nich dziedziczy przyspos abiający,przysposobienie nie narusza powołania do dziedziczenia wynikającego z pokrewieństwa
-po rozwiązaniu przysposobienia odżywają zwią zki przysposobionego z rodziną wg.pr.spadkow. Dziedziczenie ustawowe MAŁŻONKA: warun ek konieczny:pozostały przy życiu małżonek mu si pozostawać w związku małżeńskim ze spadko dawcą do chwili jego śmierci i nie może pozosta wać z nim w separacji.Nie będzie dziedziczył w przypadku unieważnienia małżeństwa. Wyłącze nie małżonka: 1- gdy zapadł prawomocny wyrok orzekający rozwód, 2-gdy pozostawał w separacj i, 3-gdy orzeczono unieważnienie małżeństwa (n awet po śmierci) 4-gdy zapadło orzeczenie stwie rdzające nieistnienie małżeństwa, 5- gdy spadko dawca wystąpił o rozwód i separację z winy mał żonka,a żądanie było uzasadnione-wyłączenie na stępuje na mocy orzeczenia sądu.Wyłączenia mo że żądać każdy z pozostałych spadkobierców ust awowych powołanych do dziedziczenia w zbieg u z małżonkiem.Termin do wytoczenia powództ wa-6mcy od dnia w którym spadkobierca dowie dział się o otwarciu spadku,nie więcej niż rok od otwarcia spadku. Ustawowy zapis naddziałowy
oprócz prawa do połowy majątku-małżonek dzie dziczący z ustawy w zbiegu z innymi spadkobier cami (oprócz zstępnych,którzy z nim mieszkali d o śmierci) może żądać ze spadku ponad swój ud ział spadkowy przedmiotów urządzenia domowe go,których za życia spadkodawcy korzystał wsp ólnie z nim lub wyłącznie sam.Nie przysługuje gdy wspólne pożycie małżonków ustało za życia Sytuacja DZIADKÓW spadkodawcy:dziadko wie nie są spadkobiercami ustawowymi,ale mają uprawnienia(przy ustawowym i testamentowym) jeżeli znajdą się w niedostatku i nie mogą otrzy mać należnych im środków utrzymania od osób, na których ciąży względem nich ustawowy obo wiązek alimentacyjny,mogą żądać od spadkobier cy nieobciążonego takim obowiązkiem środków utrzymania w stosunku do swoich potrzeb i do w artości jego udziału spadkowego.Spadkobierca może uczynić zadość temu roszczeniu także w te n sposób,że zapłaci dziadkom spadkodawcy sum ę pieniężną odpowiadającą wartości ¼ swojego udziału spadkowego.
TESTAMENT-czynność prawna pozwalająca u regulować sytuację majątkową os.fiz.po jej śmie rci.Tylko testamentem można rozrządzić majątki em na wypadek śmierci.Ma pierszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym.Jednostronna czynn ość prawna,o charakterze osobistym,odwołalna, za pomoca której os.fiz.rozrządza swoim majątki em na wypadek śmierci,wywołująca skutki praw ne dopiero z chwilą śmierci osoby sporządzające j testament-testatora.II znaczenie-dokument w kt órym zostaje zawarte oświadczenie woli testam.
Wykładnia woli spadkodawcy-testament należ y tak tłumaczyć,aby zapewnić możliwie najpełni ejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy.Jeśli może być tłumaczony rozmaicie,należy przyjąć zgodnie z zasadą „życzliwej interpretacji” taką wykładnię,która pozwala utrzymać rozrządzenia spadkodawcy w mocy i nadać im rozsądną treść Jeśli spadkod.przeznaczył w test.oznaczonej os p rzedmioty,które wyczerpują prawie cały spadek-poczytuje się jako spadkobiercę całości.Jeśli taki e rozrządzenie na rzecz kilku osób-poczytuje się je w razie wątpliwości za za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadający ch stosunkowi wartości przeznaczonych im prze dmiotów. PRZESŁANKI TESTAMENTU:-może zawierać rozporządzenie tylko 1 spadkod.
-treść nie może być sprzeczna z ustawą,zasadami współżycia społ,mieć na celu obejścia ustawy
-sporządzić i odwołać może tylko os.mająca pełn ą zdolność do czynn.prawn.w chwili sporządzani
-nie można sporządzić ani odwołać przez przedst
-jest nieważny jeśli został sporządzony:w stanie wyłączającym świadome/swobodne powzięcie d ecyzji i wyrażenie woli/pod wpływem błędu/gro źby-na nieważność z tych przyczyn nie można p owołać się po upływie 3 lat od dn.w którym os mająca w tym interes dowiedziała się o przyczyn ie nieważności,po upływie lat 10 od otwarcia spa -musi być sporządzony w przewidzianej przez p rawo formie.-rozporządzenia testamentowe-powołanie spad kobiercy; ustanowienie zapisu; polecenia; powoł anie wykonawcy test; wyłączenie os.należącej d o kręgu spadkob.ustawowych od dziedziczenia; wydziedziczenie; ustanowienie fundacji-może za wierać wszystkie,niektóre albo 1 rozrządzenie.
-spadkodawca może w każdej chwili odwołać ca ły testament jak i poszczególne postanowienia-al bo sporządzi nowy,albo zniszczy lub pozbawi ce ch od których zależy jego ważność,albo dokona zmian,z których wynika wola odwołania postano wień.Jeśli sporządził nowy,a nie zaznaczył,że po przedni odwołuje,ulegają odwołaniu tylko te pos tanowienia poprzedniego,którycch nie można po godzić z treścią nowego test.Jeśli sporządził kilk a holograficznych brak daty może unieważnić
-każda os.u której znajduje się test.ma obowiąze k złożyć go w sądzie spadku,gdy dowie się o śmi erci spadkod.Zagrożone odpowiedzialn,grzywną
TESTAMENTY ZWYKŁE
1)WŁASNORĘCZNY (holograficzny)
napisany w całości pismem ręcznym,podpisany, opatrzony datą.Brak daty nie powoduje nieważn ości,jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdoln ości spadkod.do sporządzenia testamentu,co do t reści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.Niedopuszczelne sporządzeni e na maszynie lub przez os.3.Mogą go napisać os.głuche,nieme,ale muszą umieć pisać i czytać. Ma być podpisany imieniem i nazwiskiem,wyjąt ek-gdy napisany w liście do os.bliskiej tylko imi ę.Nie wymaga obecności świadków.Spadkod mo że po sporządzeniu zachować w tajemnicy fakt s porządzenia i treść.Moc ma tylko oryginał.W raz ie zniszczenia/zaginięcia można ustalić w postęp owaniu,że istniał i jaką miał treść
2)NOTARIALNY-sporządzony w formie aktu n otarialnego.Odesłanie do ustawy-Prawo o notari acie 14.02.91.Daje wysoki stopień bezpieczeńst wa,gdyż treść jest zgodna z rzeczywistą wolą sp adkod.Ma moc dowodowa jak in.dok.urzędowe
3)ALLOGRAFICZNY-oświadczenie swej ostat niej woli ustnie w obecności 2 świadków wobec wójta(prezydenta,burmistrza),starosty,marszałka województwa,sekretarza powiatu lub gminy,kier ownika urzędu stanu cywilnego.Oświadczenie sp adkodspisuje się w protokole,z datą sporządzeni a.Odczytuje się go spadkod.w obecności świadk ów.Powinien być podpisany przez spadkod,osob e wobec której została oświadczona wola i przez świadków.Jeśli spadkod.nie może podpisać,nale ży zaznaczyć i wskazać przyczynę.Nie mogą spo rządzic os.głuche lub nieme.Protokół może sporz ądzic świadek,lub protokolant w dowolnej formi
TESTAMENTY SZCZEGÓLNE-tracą moc z upływem 6mcy od ustania okoliczności,które uz asadniały niezachowanie formy test.zwykłego,ch yba że spadkod zmarł przed upływem tego term
1)USTNY-spadkodawca może oświadczyć ostat nią wolę ustnie w obecności co najmniej 3 świad ków jeżeli isnieje obawa rychłej śmierci albo ws kutek szczególnych okoliczności zachowanie for my zwykłej jest niemożliwe/b.utrudnione.Obawa rychłej śmierci musi istnieć w chwili sporządzan ia test.Treść stwierdza się przez spisanie oświadc zenia przez jednego ze świadków /os.3 przed upł ywem roku od jego złożenia.Z datą i miejscem o świadczenia i sporządzenia.Podpisane przez spa dkodawcę i dwóch świadków/wszystkich.Gdy tr eść nie stwierdzona-w ciągu 6mcy od otwarcia s padku można stwierdzić przez zgodne zeznanie świadków (min.2)przed sądem.
2)NA PL.STATKU MORSKIM/POWIETRZ
można sporządzić test.podczas podróży na pl.stat ku morskim/powietrznym,oświadczyć swą wolę przed dowódcą statku lub jego zastępcą w obecn ości 2 świadków.Dowódca/zast spisuje wolę spa dkodawcy,podaje datę spisania,odczytuje pismo spadkodawcy w obecności świadków.Spadkod., świadkowie,dowódca/zast podpisują.Jeśli spadk od.nie może podpisać-należy podać przyczynę. Jeśli zachowanie tej formy nie jest możliwe,bo d owódca/zastępca z powodu pilnych obowiązków nie są w stanie przyjąć oświadczenia spadkod.-m ożna sporządzić test.ustny,w obecności 3 świadk ów.Treść stwierdza się przez spisanie oświadcze nia przez jednego ze świadków/os.3 przed upływ em roku od jego złożenia.Z datą i miejscem oświ adczenia i sporządzenia.Podpisane przez spadko dawcę i dwóch świadków/wszystkich.Gdy treść nie stwierdzona-w ciągu 6mcy od otwarcia spad ku można stwierdzić przez zgodne zeznanie świa dków (min.2) przed sądem.Ma charakter test.allo graficznego.Mogą go jednak sporządzić osoby gł uche, nieme i głuchonieme.
3)TESTAMENT WOJSKOWY-może zostać s porządzony tylko w czasie wojny lub mobilizacji albo przebywania w niewoli,określa rozporządze nie Ministra Obrony Narodowej wydane w poro zumieniu z Ministrem Sprawiedliw z 30.01.65 w sprawie test.wojskowych,nie miał zastosowania.
ŚWIADKOWIE TEST.ZWYKŁYCH I SZCZ
Nie może byc świadkiem:
-kto nie ma pełnej zdolności do czynn.prawnych
-niewidomy, głuchy lub niemy
-kto nie może czytać i pisać
-kto nie włada językiem,w którym spadkodawca sporządza testament
-skazany prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania
-osoba,dla której w testamencie została przewidz iana jakakolwiek korzyść
-małżonek,krewni,powinowaci pierwszego lub d rugiego stopnia,os.w stos.przysposobienia
Gdy z treści test.lub z okoliczności wynika,że be z nieważnego postanowienia spadkodawca nie s porządziłby testamentu danej treści,nieważny jes t cały testament.
ROZRZĄDZENIE TESTAMENTOWE
Swoboda testowania-możliwość dysponowania przez os.fiz.swoim majątkiem,zgodnie ze swoją wolą,na wypadek śmierci.Spadkod.może w test rozrządzić całym swoim majątkiem albo tylko je go częścią.Może powołać w test.jednego lub kilk u spadkobierców,z kręgu spadkob.ustawowych i spoza tego kręgu.Spadkobiercą całości lub częśc i spadku może być os.fiz.,os.praw.,fundacja.Os.s padkobiercy musi być określona w sposób umoż liwiający indywidualizację.Powołanie do dziedzi czenia powinno być bezwarunkowe.
Zastrzeżenie warunku lub terminu-uczynione przy powołaniu spadkobiercy testamentowego u ważane jest za nieistniejące.Jeśli z treści test.lub okoliczności wynika,że bez takiego zastrzeżenia spadkobierca nie zostałby powołany,to powołani e spadkobiercy jest nieważne.Nie stosuje się tyc h przepisów jeśli ziszczenie/nieziszczenie/nadejś cie terminu nastąpiło przed otwarciem spadku.
Udziały spadkowe-spadkodawca ma określić uł amkowo wielkość udziałów spadkowych.Jeśli po wołał kilku nie określając udziałów-dziedziczą w częściach równych. Przedmioty majątkowe spadkod.może powołać spadkob,wymieniając po szczególne przedmioty maj.przeznaczone dla nie j.Os.ta jest wtedy spadkobiercą w części ułamko wej,o której wielkości decyduje stosunek wartoś ci przeznaczonych mu przedmiotów.Jeśli przed mioty majątkowe wyczerpują prawie cały spade k-os.poczytuje się w razie wątpliwości za spadko biercę powołanego do całego spadku.A jeśli taki e rozporządzenie dokonane na rzecz kilku osób-poczytuje się je za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych,odpowiadających stosun kowi wartości przeznaczonych im przedmiotów.
Podstawienie zwykłe-można powołać spadkob.t estamentowego na wypadek,gdyby inna os.powo łana jako spadkob.ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą.
Podstawienie powiernicze-pl.prawo nie dopusz cza.Na mocy postanowienia testamentowego spa dkodawca zobowiązuje spadkobiercę do zachow ania nabytego po nim spadku i pozostawienia go innej osobie.Jeśli jest takie postanowienie-traktuj e się je jako podstawienie zwykłe.Jeśli z treści te stamentu/okoliczności wynika,iż spadkobierca b ez takiego ograniczenia nie byłby powołany,pow ołanie spadkobiercy jest nieważne.
Przyrost-jeżeli spadkod.powołał kilku spadkob.t estamentowych,a jeden z nich nie chce lub nie m oże być spadkobiercą,przeznaczony dla niego ud ział//,w braku odmiennej woli spadkodawcy//prz ypada pozostałym spadkobiercom testamentowy m w stosunku do przypadających im udziałów.
Uprawnienia dziadków do otrzymania środkó w utrzymania-gdy na mocy testamentu spadek przypadł spadkobiercy nieobciążonemu ustawow ym obowiązkiem alimentacyjnym względem dzi adków spadkodawcy dziadkowie, jeżeli znajdą si ę w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych i m środków utrzymania od osób, na których ciąż y względem nich ustawowy obowiązek alimenta cyjny,mogą żądać od spadkobiercy nieobciążone go takim obowiązkiem środków utrzymania w st osunku do swoich potrzeb i do wartości jego udz iału spadkowego.Spadkobierca może uczynić za dość temu roszczeniu także w ten sposób,że zapł aci dziadkom spadkodawcy sumę pieniężną odp owiadającą wartości ¼ swojego udziału spadk.D ziadko wie nie są spadkobiercami ustawowymi,a le mają uprawnienia(przy ustawowym i test.),mo gą też nie zostać powołani do dziedziczenia w te stamencie ani też powołani jako zapisobiercy.
Zapis-rozrządzenie testamentowe,mocą którego spadkodawca zobowiązuje swego spadkobiercę testamentowego/ustawowego do spełnienia okre slonego świadczenia na rzecz oznaczonej osoby. Świadczenie to ma charakter majątkowy,można ustanowić na rzecz os.fiz.lub prawnej.
Dalszy zapis-spadkodawca może obciążyć zapis em także zapisobiercę.Jeżeli os,na rzecz której u czyniono zapis,nie chce/nie może być zapisobier cą,jest zwolniony z obowiązku wykonania,musi jednak wykonać dalsze zapisy/w braku odmienn ej woli spadkodawcy/
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom,zap is obciąża ich w stosunku do wielkości ich udzia łów,chyba że spadkodawca postanowił inaczej.
Zapisobiercą może być:os.fiz.żyjąca,os.praw.istn iejąca,dziecko poczęte-jeśli urodzi się żywe.Nie może być zapisobiercą os.niegodna.Zapis można odrzucić.Zapisobierca musi zostać przez spadko dawcę oznaczony,by dało się go zindywidualizo wać.Przedmiotem zapisu może być każde świad czenie o charakt.majątkowym,polegające na dzia łaniu/zaniechaniu,powinno mieć charakter nieod płatny,może byc wszystko to,czym spadkod.moż e dysponować na wypadek swojej śmierci.Rzecz lub prawo będące przedmiotem zapisu przechod zi na spadkobiercę w chwili otwarcia spadku,a z apisobierca ma od tej chwili roszczenie o wykon anie zapisu.Między zapisobiercą a obciążonym z apisem powstaje stosunek prawny o charakterze zobowiązaniowym.Zapisobierca ma wobec obci ążonego roszczenie o wykonanie zapisu,który je st długiem spadkowym.Zapisobierca nie jest nas tępcą prawnym spadkodawcy,nie ponosi odpowi edzialności za długi spadkowe.Zapis może zosta ć ustanowiony pod warunkiem albo z zastrzeżeni em terminu.Roszczenia z tytułu zapisu przedawn iają się z upływem 5lat od wymagalności zapisu.
Polecenie-spadkodawca w testamencie nakłada na spadkobierce lub zapisobiercę obowiązek okr eślonego działania/zaniechania,nie czyniąc niko go wierzycielem.Spadkodawca decyduje o pewn ych sprawach,np.urządzenie pogrzebu,postawien ie nagrobka,opieki nad jakąś os,zwierz,rzeczą. Z polecenia wynika prawny obowiązek zachowani a się,określonego przez spadkod.,ale nie powstaj e zobowiązanie.Wykonania polecenia może żąda ć każdy ze spadkob.,wykonanwca test.chyba że polecenie ma na celu tylko korzyść obciążonego.
Jeśli ma na względzie interes społ.-wykonania m oże żądać właściwy organ pań.Żądanie wykonan ia może być realizowane na drodze sądowej.
Dyspozycje spadkodawcy-o charakterze niemaj ątkowym,życzenia dot.pogrzebu,wskazówki co d o wychowania dzieci,dalszego ich postępowania w życiu.Nie nakładają na nikogo obowiązku pra wnego,nie przybierają postaci polecenia,nie maj ą znaczenia prawnego.Tylko moralny obowiązek
Wykonanwca testamentu-spadkodawca może p owołać w test.wykonawcę-rozrządzenie.Tylko w testamencie.Może to być spadkob.,zapisob,i inna os.Nie może-kto nie ma pełnej zdolności do czy nn.prawnych.Osoba powołana do pełnienia funk cji wykonanwcy może nie przyjąć tego obowiąz ku,bez podania przyczyn-oświadczenie ma złoży ć przed sądem.Obowiązki:zarządzanie majątkie m spadkowym,spłacanie długów spadk,wykonan ie zapisów,poleceń,wydanie spadkob.majątku sp adkowego zgodnie z wolą spadkod.i ustawą. Mo że pozywać i być pozywany w sprawach wynika jących z zarządu spadkiem.Koszty zarządu mająt kiem i wynagrodzenie wykonawcy należą do dłu gów spadkowych.
ZACHOWEK-ustawowe zabezpieczenie interes ów os.najbliższych spadkodawcy nawet wbrew j ego woli.Osobom najbliższym musi przypaść ok reślona część spadku i tą częścią spadkod.nie mo że rozporządzać-system rezerwy.Jest to część m ajątku spadkowego w naturze(nierozrządzalna)pr zypadająca spadkobiercom koniecznym.Spadkod może w test.dysponować częścią rozrządzalną.
System zachowku-spadkod.może rozrządzić cał ym swoim majątkiem,a os.najbliższe są uprawni one do otrzymania pewnej wartości spadku i prz ysługuje im roszczenie o zapłatę kwoty pieniężn ej odpowiadającej tej wartości.Rozmiar korzyści uzależniony od wielkości udziału spadkowego,ja ki przypadłby danej os.przy dziedziczeniu ustaw Uprawnieni do zachowku zstępni,małżonek,ro dzice,którzy byliby powołani do spadku z ustaw y-połowa wartości udziału.Jeśli trwale niezdolni do pracy,a zstępny małoletni-2/3 wartości udział u spadkowego.Rodzice uprawnieni gdy nie ma z stępnych,a w zbiegu z małżonkiem,rodzeństwem lub samodzielnie nabywają prawo do dziedzicze nia na podst.ustawy.Uprawniony do zachowku n ie jest spadkobiercą tylko wierzycielem.Może w ystąpić z roszczeniem przeciwko osobie zobowią zanej do wypłacenia.Obowiązek zaspokojenia ro szczeń zalicza się do długów spadkowych. Obliczanie zachowku- 1)Gdy spadkob.obowiąz any do zapłaty zachowku jest sam uprawniony,je go odpowiedzialność ogranicza się tylko do wys okości nadwyżki przekraczającej jego własny za chowek.2)Jeżeli uprawniony nie może otrzymać od spadkob.zachowku może żądać od osoby,któr a otrzymała od spadkod.darowiznę doliczoną do spadku,sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnie nia zachowku..Jednak obdarowany jest obowiąz any do zapłaty tylko w granicach wzbogacenia si ę skutkiem darowizny.3)Spadkobiercy obowiąza ni do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku mogą żądać stosunkowego zmniejszenia zapisó w i poleceń.4)Jeżeli spadkobierca obowiązany d o zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku sa m jest uprawniony do zachowku,może żądać zm niejszenia zapisów i poleceń,by pozostał mu jeg o własny zachowek. Uprawnienie do zachowku nie przysługuje spadkob.uznanemu za niegodne go,małżonkowi w separacji,lub gdy spadkod.wys tąpił o orzeczenie rozwodu z jego winy,spadkob. który zrzekł sie dziedziczenia,lub odrzucił spade k przypadający mu z ustawy-os.te traktowane ja kby nie dożyły spadku.
Wydziedziczenie-pozbawienie do zachowku prz ez spadkod.w testamencie zstępnych,małżonka, rodziców jeśli uprawniony do zachowku:
-wbrew woli spadkod.postępuje uporczywie,w s posób sprzeczny z zasadmi współżycia społeczn-dopuścił się wzgl.spadkod,lub najbliższej os.um yślnego przestępstwa(przeciw zdrowiu,życiu..)
-uporczywie nie spełnia wzgl.spadkod.obowiązk ów rodzinnych
Przyczyna ma wynikać z treści test.Nie może wy dziedziczyć uprawnionego do zachowku jeśli mu przebaczył.Przebaczenie skuteczne nawet gdy ni e miał pełnej zdoln.do czynn.prawn.,gdy nastąpił o z dostatecznym rozeznaniem.Zstępni wydziedz iczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku choćby wydziedziczony przeżył spadkodawcę.