Do zasadniczych warunków decydujących o statyce narządów płciowych należą:
Umocowanie macicy, a w szczególności sprawność czynnościowa dna miednicy
Stopień napięcia mięśniówki macicy wpływający na jej kształt i ustawienie.
Budowa i położenie sąsiednich narządów miednicy mniejszej
Wielkość ciśnienia wewnątrz brzusznego i kierunek sił działających na narządy płciowe
Ogólnoustrojowe procesy biologiczne wpływające na napięcie mięśni i elastyczność tkanki łącznej.
Prawidłowe położenie macicy
Macica w prawidłowym położeniu znajduje się w centralnej części miednicy mniejszej, a jej długa oś jest bardzo zbliżona do osi miednicy. Określa się to jako położenie macicy pośrodkowe i osiowe
Przodozgiecie - anteflexio - oś trzonu macicy i oś szyjki macicy tworzą kąt rozwarty ku przodowi i dołowi. Trzon macicy jest zgięty ku przodowi w stosunku do szyjki macicy
Przodopochylenie - anteversio - trzon macicy jest pochylony ku przodowi przylegając swoją przednią powierzchnia do pęcherza moczowego.
Anatomowie używają określenia prawidłowe, zasadnicze położenie macicy.
Czynniki utrzymujące narządy płciowe w prawidłowym położeniu
Aparat podporowy
Dno miednicy , tworzące zaporę nośną zamykającą od dołu jamę brzuszną
Dno miednicy pełni funkcje statyczne i dynamiczne
funkcje statyczne - dno miednicy stanowi dolne zamkniecie jamy brzusznej i przeciwdziałanie wypełniającemu ją słupowi trzew. w działaniu statycznym dna miednicy czynnikami wspomagającymi są napięcie powłok brzusznych oraz przepony
funkcje dynamiczne - liczne funkcje ujawniające się w zakresie czynności przepony miednicowej i moczowo-płciowej a szczególnie mięśnia dźwigacza odbytu oraz oraz mięśni zwieraczy
Mięsień dźwigacz odbytu współdziała z mięśniami ściany brzucha i bierze udział w wytwarzaniu tłoczni brzusznej.
Dno miednicy tworzą elementy powięziowo - kostne objęte ramą kostno - więzadłową wychodu miednicy.
W mianownictwie anatomicznym dno miednicy określa się jako krocze
W mianownictwie klinicznym krocze to pomost tkankowy rozpięty między odbytem a narządami płciowymi zewnętrznymi.
Punktami zmniejszonego oporu dna miednicy są otwory przez które przechodzi odbytnica, pochwa i cewka moczowa
Aparat zawieszający macicę
Część środkowa -ligamentum cardinale -więzadło główne
Część przednia - ligamentum vesicouterinum - więzadło pęcherzowo - maciczne
Część tylna -ligamenta rectouterina- więzadła odbytniczo-maciczne
Ligamenta rotunda- więzadła obłe
Zmiany położenia macicy w stosunku do płaszczyzn poziomych
Obniżenie narządów płciowych -descensus genitalium
Wypadanie narządów płciowych prolapsus genitaliu
Stopnie obniżenia narządów
Io - macica w całości jest przemieszczona ku dołowi, część pochwowa poniżej linii międzykolcowej, jednak pozostaje w pochwie
IIo- Trzon macicy w pochwie, część pochwowa szyjki macicy widoczna w szparze sromowej
IIIo Trzon macicy, szyjka macicy i znaczny odcinek przedniej i tylnej ściany pochwy znajdują się przed sromem
Jatrogenne zmiany położenia macicy
Wynicowanie macicy
Obniżenie i wypadanie narządów płciowych to kolejne fazy tego samego procesu
Przepuklina, wrota utworzone przez patologicznie rozszerzoną szczelinę płciową, poprzez którą ulega wypadnięciu część zawartości jamy brzusznej
Wewnętrzna część worka przepuklinowego - załamki otrzewnowe, pęcherzowo -maciczny i odbytniczo- maciczny
Zewnętrzną część worka przepuklinowego tworzy wynicowana pochwa
Może też być przepuklina częściowa przedniej i tylnej ściany pochwy-Cystocele i rectocoele
Obniżenie przedniej ściany pochwy wiąże się często z obniżeniem się pęcherza moczowego i cewki moczowej- Cystocoele, urethrocoele i uretrocystocoele
Etiologia
Niewydolność przepony miednicowej i moczowo - płciowej
2.Menopauza
3.Choroby wyniszczające
4.Niedobory w żywieniu
5.Ciężka praca fizyczna , dźwiganie ciężarów
6.Zaburzenia unerwienia przepony moczowo - płciowej na przykład wrodzony rozszczep kręgosłupa
7.Otyłość
Zapobieganie
Unikanie otyłości
Sport i ćwiczenia fizyczne
Regularne opróżnianie pęcherz moczowego i przewodu pokarmowego
Dieta wysokobłonnikowa
Znieczulenie okołoporodowe
Nacięcie krocza
Wczesne uruchomienie po porodzie
Leczenie
Operacyjne
-celem jest odtworzenie prawidłowych warunków anatomicznych w miednicy, bez zaburzenia ich funkcji.
Wybór metody - decydują następujące elementy
-stopień niewydolności przepony moczowo - płciowej
-stopień niewydolności przepony miednicowej
-stopień obniżenia narządów płciowych
U kobiet planujących potomstwo zabieg powinno się odroczyć do zakończenia fazy prokreacyjnej
Rodzaje operacji
Operacja Manczesterska
Wycięcie macicy przez pochwę z plastyka pochwy
Operacja sp. Neugebauer - La Forte
Operacje brzuszne zawieszające macicę - Ventrofixatio
Operacje taśmowe
Plastyka przednia i tylna krocza
Urethropexio
Dno miednicy zamykają grupy mięsni pokrywające się
I przepona miednicy
- Mięśnie dźwigacze odbytu i guziczne
II przepona moczowo - płciowa
- Mięśnie poprzeczne krocza głębokie
III
- Do mięśni dna miednicy nalezą ponadto miesień zwieracz zewnętrzny odbytu, opuszkowo- gąbczasty oraz kulszowo-jamisty