Typy pamięci DRAM (pamięć dynamiczna):
FPM DRAM – (Fast Page Mode DRAM), najpopularniejszy w czasach procesorów 486 i wczesnych wersji procesorów Pentium rodzaj pamięci, zdolny do pracy przy częstotliwościach magistrali do 66 MHz. Pamięć FPM do pracy z procesorem o 64 bitowej szynie danych (Pentium) była instalowana parami.
EDO RAM (ang. Extended Data Output Random Access Memory - czasem nazywana także Hyper Page Mode enabled DRAM, jest podobna do modułów FPM DRAM, z tą różnicą, iż nowy cykl dostępu (odczytu lub zapisu) może zostać rozpoczęty jeszcze w trakcie trwania poprzedniego. Pozwala to na usunięcie "dziur" między operacjami spowodowanych głównie koniecznością odczekania kilku cykli zegarowych na zakończenie operacji wyboru kolumny (CAS). Średni przyrost wydajności tych pamięci w stosunku do modułów FPM wynosił około 5%. Moduły EDO zostały wprowadzone do powszechnego użytku w 1995 roku wraz z wydaniem przez Intela chipsetu i430FX, który zawierał obsługę ulepszonego mmechanizmu EDO
Moduły EDO posiadały możliwość ukończenia operacji odczytu w jednym cyklu zegara. W innym wypadku sekwencyjny odczyt pamięci z jednej strony (jeśli była już wybrana) zabierał dwa a nie trzy cykle zegarowe. Wydajność pamięci EDO i jej możliwości pozwalały w pewnym stopniu na zastąpienie wtedy-jeszcze-powolnej pamięci L2 procesorów. Pozwoliła ona także na podniesienie wydajności komputerów niewyposażonych w pamięć podręczną drugiego poziomu, oraz obniżenie kosztów całego systemu.
Większość sprzętu akceptującego 72-pinowe moduły SIMM jest w stanie używać obu rodzajów pamięci (FPM lub EDO). Problemy jednak mogą się pojawiać, jeśli w jednym systemie zainstalowane są oba rodzaje modułów. Wczesne modele drukarek Hewlett-Packard posiadały wbudowany RAM typu FPM; Niektóre, acz nie wszystkie modele pracowały poprawnie także z dodanymi modułami EDO.
BEDO RAM to pamięć stanowiąca połączenie technik burst i EDO DRAM. Zamiast jednego adresu odczytywane są jednocześnie cztery. Na magistrali adresowej adres pojawia się tylko na początku cyklu odczytu, co wydatnie skraca średni czas dostępu.
SDRAM (ang. Synchronous Dynamic Random Access Memory) – rodzaj pamięci o dostępie swobodnym wykorzystywana m.in. w komputerach jako pamięć operacyjna. Początkowo pod nazwą SDRAM kryły się układy obecnie nazywane SDR SDRAM. Przedrostek SDR pojawił się po wprowadzeniu pamięci DDR SDRAM.
SDR SDRAM (ang. Single Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory) - to pamięć dynamiczna, (dawniej nazywana po prostu SDRAM, po wprowadzeniu technologii DDR SDRAM został dodany przedrostek SDR) synchroniczna, zbudowana na kondensatorach i tranzystorach. Synchroniczna, ponieważ działa ona zgodnie z przebiegiem taktu zegara procesora (współpraca z magistralą systemową).
Pamięć SDR SDRAM jest taktowana częstotliwościami 66, 100 i 133 MHz. Produkowane były moduły 16, 32, 64, 128, 256 i 512MB. Produkcja została zaprzestana z powodu pojawienia się DDR - szybszych i wydajniejszych pamięci, których wielkość dochodzi już do 4 GB.
DDR SDRAM (ang. Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory) – rodzaj pamięci typu RAM stosowana w komputerach jako pamięć operacyjna oraz jako pamięć kart graficznych. Produkcję pamięci DDR SDRAM rozpoczęto w 1999 roku. Jest ona modyfikacją dotychczas stosowanej pamięci SDRAM (ang. Synchronous Dynamic RAM). W pamięci typu DDR SDRAM dane przesyłane są w czasie trwania zarówno rosnącego jak i opadającego zbocza zegara, przez co uzyskana została dwa razy większa przepustowość niż w przypadku konwencjonalnej SDRAM typu PC-100 i PC-133. Kości zasilane są napięciem 2,5 V a nie 3,3 V, co wraz ze zmniejszeniem pojemności wewnątrz układów pamięci, powoduje znaczące ograniczenie poboru mocy. Czas dostępu do danych znajdujących się w pamięci RAM w najnowszych pamięciach DDR-SDRAM wynosi ok. 4 ns. W najnowszych układach GDDR5 stosowanych w kartach graficznych opóźnienie sięga 0,4 ns.
DDR-200 (PC-1600) – (64 bity * 2 * 100 MHz)/8 = 1,6 GB/s
DDR-266 (PC-2100) – (64 bity * 2 * 133 MHz)/8 = 2,1 GB/s
DDR-333 (PC-2700) – (64 bity * 2 * 166 MHz)/8 = 2,7 GB/s
DDR-400 (PC-3200) – (64 bity * 2 * 200 MHz)/8 = 3,2 GB/s
DDR2 SDRAM (ang. Double Data Rate 2 Synchronous Dynamic Random Access Memory) – kolejny po DDR standard pamięciRAM typu SDRAM, stosowany w komputerach jako pamięć operacyjna. Pamięć DDR2 charakteryzuje się wyższą efektywną częstotliwością taktowania (533, 667, 800, 1066 MHz) oraz niższym poborem prądu. Podobnie jak DDR, pamięć DDR2 wykorzystuje do przesyłania danych wznoszące i opadające zbocze sygnału zegarowego, czego nie należy mylić z technologią dual channel. Pamięci DDR2 budowane są w obudowach FBGA (ang. Fine-pitch Ball Grid Array). Mogą pracować w temperaturze do 70°C.
Moduły pamięci DDR2 nie są kompatybilne z modułami DDR. Obecnie DDR2 obsługiwane są zarówno przez procesory firmy Intel jak i AMD.
DDR2-400 (PC-3200) – (64 bity * 4 * 100 MHz)/8 = 3,2 GB/s
DDR2-533 (PC-4200) – (64 bity * 4 * 133 MHz)/8 = 4,3 GB/s
DDR2-667 (PC-5300) – (64 bity * 4 * 166 MHz)/8 = 5,3 GB/s
DDR2-800 (PC-6400) – (64 bity * 4 * 200 MHz)/8 = 6,4 GB/s
DDR2-1066 (PC-8500) – (64 bity * 4 * 266 MHz)/8 = 8,5 GB/s
DDR3 SDRAM (ang. Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory (ver. 3)) – nowy standard pamięci RAMtypu SDRAM, będący rozwinięciem pamięci DDR i DDR2, stosowanych w komputerach jako pamięć operacyjna. Pamięć DDR3 wykonana jest w technologii 90 nm, która umożliwia zastosowanie niższego napięcia (1,5 V w porównaniu z 1,8 V dla DDR2 i 2,5 V dla DDR). Dzięki temu pamięć DDR3 charakteryzuje się zmniejszonym poborem mocy o około 40% w stosunku do pamięci DDR2 oraz większą przepustowością w porównaniu do DDR2 i DDR. Pamięci DDR3 nie są kompatybilne wstecz, tzn. nie współpracują z chipsetami obsługującymi DDR i DDR2. Posiadają także przesunięte wcięcie w prawą stronę w stosunku do DDR2 (w DDR2 wcięcie znajduje się prawie na środku kości). Obsługa pamięci DDR3 przez procesory została wprowadzona w 2007 roku w chipsetach płyt głównych przeznaczonych dla procesorów Intel oraz w 2009 roku w procesorach firmy AMD.
PC3-6400 o przepustowości 6,4 GB/s, pracujące z częstotliwością 800 MHz
PC3-8500 o przepustowości 8,5 GB/s, pracujące z częstotliwością 1066 MHz
PC3-10600 o przepustowości 10,6 GB/s, pracujące z częstotliwością 1333 MHz
PC3-12700 o przepustowości 12,7 GB/s, pracujące z częstotliwością 1600 MHz
PC3-15000 o przepustowości 15 GB/s, pracujące z częstotliwością 1866 MHz
PC3-16000 o przepustowości 16 GB/s, pracujące z częstotliwością 2000 MHz
VRAM (ang. Video RAM) - jest to dwu-portowa odmiana pamięci DRAM, kiedyś często używana do przechowywania danych ramki obrazu w niektórych kartach graficznych.Została wynaleziona przez F. Dilla, D, Linga, i R. Maticka w laboratoriach IBM w roku 1980. Patent na to rozwiązanie został wydany w 1985 roku (US Patent 4,541,075). Przed opracowaniem VRAM, dwu-portowe pamięci były dosyć kosztowne, przez co skutecznie ograniczały zastosowanie grafiki rastrowej do wysoko-wydajnych (i drogich) stacji roboczych. Na PC używano wtedy albo tylko znakowego trybu wyświetlania (CUI), wymagał znacznie mniej pamięci). Pojawienie się VRAM zmieniło zaistniałą sytuację, pamięć ta pozwalała na produkcję tanich, kolorowych adapterów wideo cechujących się także wysoką rozdzielczością i jak na tamte czasy wysoką prędkością. VRAM posiada dwa zestawy kontaktów do przesyłu danych. Pierwszy port (zestaw), jest portem DRAM, dostęp do niego posiada system PC, poprzez magistralę (PCI, ISA). Drugi port,zwany portem wideo jest najczęściej tylko-do-odczytu i przeznaczony dla układu graficznego (czasem dla samego układu RAMDAC), cechuje go duża wydajność. Cykl dostępu do pamięci DRAM na ogół obejmuje cały wiersz do 1024 bitów. Niestety, najczęściej tylko mała porcja tych danych jest w praktyce potrzebna, reszta jest odrzucana. VRAM działa trochę inaczej, przy odczycie nie odrzuca informacji, lecz kopiuje je do dodatkowego bufora linii, skąd mogą zostać przesłane do układu graficznego, pozostawiając przy okazji samą pamięć niezajętą. W późnych latach 90 ubiegłego stulecia pamięć SDRAM została na tyle unowocześniona, że zaczęła powoli wypierać VRAM z rynku. Pamięć SDRAM jest jedno-portowa, to też teoretycznie wolniejsza od VRAM. Jednak z uwagi na to, że wraz z jej wprowadzeniem, dużą część technik związanych z VRAM przeniesiono do chipsetu, oraz to, iż kontroler pamięci graficznej jest obecnie wbudowany w układ wideo, jej teoretyczne słabości nie maja praktycznego znaczenia. Proszę nie mylić typu pamięci 'VRAM' z bardziej ogólnym, oznaczającym po prostu 'dowolną pamięć wideo' terminem 'Video RAM'.
SGRAM (ang. Synchronous Graphics RAM - synchroniczna pamięć RAM - rodzaj pamięci RAM stosowany głównie w starszych kartach graficznych. Umożliwia szybką zmianę zawartości pamięci - jest to ważne, ponieważ karty graficzne muszą niekiedy wyświetlać wiele klatekobrazu na sekundę, a każda z nich wymaga całkowitej zmiany danych znajdujących się w pamięci karty graficznej. Pamięć ta może jednocześnie zapisywać oraz odczytywać dane.
GDDR 4 RAM (Graphic Double Data Rate v4) - pamięć RAM czwartej generacji wykorzystywana do produkcji kart graficznych. Ze względu na niewielkie tylko ulepszenia w stosunku do GDDR3, pamięci te były mało popularne i bardzo rzadko stosowane - układy GDDR3 zostały w nowszych konstrukcjach zastąpione od razu przez GDDR5. Pamięci GDDR4 wykonywane były w technologii 80 nm, w kościach o pojemności 64 MB. Pracowały one nominalnie (taktowanie rzeczywiste) z prędkością 1200 MHz, a efektywnie 2400 MHz. Pamięci te uzyskiwały przepustowość na poziomie 9,6 GB/s. Były wykorzystywane tylko przez ATI. Następcą GDDR4 są pamięci GDDR5, używane obecnie w najwydajniejszych kartach graficznych.
GDDR5 (Graphic Double Data Rate v5) - typ pamięci RAM przeznaczony dla kart graficznych, następca pamięci GDDR3 (producent firma Qimonda zrezygnowała z produkcji GDDR4 z powodu niewielkich różnic wydajności pomiędzy nimi, a GDDR3), charakteryzuje się trzykrotnie wyższą wydajnością niż pamięci DDR3. Pierwsze próbne egzemplarze tych pamięci pojawiły się w pierwszej połowie 2008 roku, około 2011 roku pamięci GDDR5 mają docelowo zająć obecną pozycję pamięci GDDR3. Zgodnie z informacjami podawanymi przez firmę Qimonda, jednego z największych producentów pamięci graficznych, wartość sprzedaży dla samego rynku PC dla tych pamięci ma osiągnąć 1,5 miliarda dolarów. Nowość ma pojawić się w procesie technologicznym 75 nm, z efektywną częstotliwością taktowania 3,5 GHz w górę. Pierwszą kartę graficzną Radeon HD 4870/4870x2 opartą o GDDR5 wprowadziła firma AMD/ATI.
Rodzaje modułów:
SIMM (z ang. Single Inline Memory Module) to pojedynczy moduł pamięci liniowej. Jest to następna po SIPP generacja pamięci DRAM.Istotną innowacją w układzie SIMM było to, że nie posiadał od wystających elementów tzw. pinów tak jak w poprzedniej wersji DRAM, którą był SIPP, ponieważ były one umieszczone na powierzchni płytki montażowej. Inną ważną zmianą było też takie fizyczne ukształtowanie płytki pamięci SIMM, aby nie było można zainstalować jej niewłaściwie. Technicznie pomogło to wyeliminować możliwość potencjalnych uszkodzeń w trakcie montażu układu pamięci na płycie głównej.
Moduły SIMM można podzielić na:
starsze 30-pinowe (8 lub 9 bitowe): 256KB, 1MB, 4MB, 16MB
nowsze 72-pinowe (32 lub 36 bitowe): 1 MB, 2 MB, 4 MB, 8 MB, 16 MB, 32 MB, 64 MB, 128 MB
DIMM (ang. Dual In-Line Memory Module) – złącza na płycie głównej, w których można montować pamięci 168 pin SDRAM DIMMS, 184 pin DDR DIMMS, 240 pin DDR2 DIMMS
SO DIMM (ang. Small Outline Dual In-line Memory Module) – mniejszy rodzaj pamięci DIMM, stosowany głównie w notebookach, komputerach małogabarytowych oraz w niektórych drukarkach biurowych wysokiej klasy.
RIMM (ang. Rambus Inline Memory Module) – jeden z rodzajów kości pamięci komputerowej, na którym umieszczone są układy scalone z pamięcią Rambus DRAM (RDRAM).
DIP (Dual Inline Package) - najstarszy rodzaj pamięci stosowany w komputerach PC. Pamięci te wyglądają jak "klasyczne" układy scalone, tzn. prostokątna kostka krzemu, po obu dłuższych bokach wyposażona w nóżki. Obecnie nie stosowane.
SIPP (z ang. Single Inline Pin Package) jest drugą generacją pamięci DRAM, która powstała w wyniku zapotrzebowania na rynku na łatwy w montażu na płycie głównej rodzaj pamięci RAM. Układ SIPP używał 30 pinów wzdłuż obrzeża i wyeliminował potrzebę, aby każdy chip DRAM był montowany indywidualnie. SIPP zrewolucjonizował sposób, w jaki komputery osobiste (PC) używały pamięci RAM, ponieważ znacznie szybciej można go było zmienić na inny model.
Typ Modułu | Użycie | Ilość Pinów (wyprowadzeń) | Zdjęcia |
---|---|---|---|
DIP | PC, XT, AT-286 | 8, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 28, 32, 36, 40, 42, 48, 64. | |
SIPP | 286, AT, 386 | 30 | |
SIMM | 286, 386, 486 | 30, 72 | |
SO DIMM DIMM |
PS/2, 486, Pentium, AMD K6, AMD K5 | 72,144,200 [DDR SDRAM, DDR2 SRAM], 204[DDR3 SDRAM] (SO DIMM) 168 (SDR SDRAM) 184(DDR SDRAM) 240(DDR2 SDRAM) 240(DDR3 SDRAM) |
|
SO RIMM RIMM |
Pentium IV | 160 (SO-RIMM), 184, 232, 326 |