UNIWERSYTET

TECHNOLOGICZNO – PRZYRODNICZY

im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

w Bydgoszczy

LABORATORIUM

EKSPLOATACJI MASZYN

Ćwiczenie: „Paski klinowe”

Wykonał:

Krystian Szulerecki

Transport, sem IV

Grupa F

1. Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia było zapoznanie się z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi przekładni cięgnowej z paskiem klinowym.

2.Podstawowe cechy konstrukcyjne klinowej przekładni pasowej.

Podstawowe wielkości związane z geometrią oraz siłami działającymi
w przekładni pasowej przedstawiono na rys.[1]:

Schemat geometryczny przekładni pasowej. (rys. 1) [1]

Wielkości charakterystyczne przekładni:

- średnice skuteczne kół napędzającego i napędzanego,

,- siły w cięgnie czynnym i biernym,

Q - siła wypadkowa obciążająca wały przekładni,

O - kąt odchylenia siły wypadkowej od linii łączącej osie kół,

e - odsunięcie sił wypadkowych oddziałujących na osie kół,

γ – kąt odchylenia pasa,

,- prędkości obrotowe kół,

,- kąty opasania na kole mniejszym oraz większym.

3. Zalety i wady przekładni pasowej klinowej.

Do najważniejszych zalet przekładni pasowej klinowej możemy zaliczyć [1]:

• możliwość przenoszenia różnych mocy (od minimalnych do około 1500 kW),

• praca przy różnych prędkościach cięgna (do 50 $\frac{m}{s}$ ),

• duże rozstawienie osi kół ( do 15 m ),

• mogą zapewniać zmianę prędkości obrotowej skokowo lub w sposób ciągły,

• prosta i tania konstrukcja (bez kadłuba i smarowania) nie wymaga specjalnej obsługi i konserwacji, przez co uzyskuje się redukcję kosztów eksploatacyjnych,

• możliwość zastosowania jako sprzęgło sprężyste.

Do najważniejszych wad zaliczamy [1]:

• obciążenie łożysk i wałów w wyniku napięcia pasa,

• niestałość przełożenia,

• zużywanie się powierzchni nośnych kół,

4. Zalety i wady pasków klinowych.

Do zalet pasków klinowych zaliczamy [1]:

• jednolita, prosta budowa,

• niski koszt produkcji,

• duża elastyczność materiału pasa,

• łatwy i szybki montaż/demontaż w przekładni pasowej,

• różnorodność kształtów.

Do wad możemy zaliczyć [1]:

• zwiększenie długości pasa w trakcie eksploatacji przekładni,

• wrażliwość na oddziaływanie czynników chemicznych,

• wrażliwość na zanieczyszczenia.

5. Opis stanowiska pomiarowego.

Stanowisko pomiarowe zawiera przekładnie cięgnową z paskiem klinowym. Zdjęcie przedstawia to stanowisko.

Fot. 1. Przekładnia cięgnowa z paskiem klinowym [opracowanie własne]

Poniżej przedstawiony jest schemat kinematyczny tej przekładni wraz z zasadą działania.

Rys.1. Schemat kinematyczny przekładni cięgnowej. [2]

„Silnik elektryczny (1) przez koło pasowe (2,) pasek klinowy (3) i koło pasowe (4) napędza wałek (5) wraz z kołem pasowym (6). Wałek (5) (wałek czynny) osadzony jest w łożyskach (7). Moment paska klinowego (8) przekazywany jest na koło pasowe (9) osadzone na wałku (10) (jest to wałek bierny). Wał bierny stanowi „momentomierz” (11), osadzony na czopach wałka (10) i (12). Wałki te , osadzone w łożyskach (13) mogą przemieszczać się po prowadnicach (14). Hamulec (15) służy do hamowania wału (12). Chwilowe wartości momentów są przekazywane
z momentomierza (11) poprzez przewód giętki (17) na wyświetlacz (16).Śruby (18) ustalają odległość wałków, przez co służą do realizowania napięcia wstępnego paska klinowego”. [2]

6. Ocena stanu zdatności paska klinowego.

Aby określić czy pasek jest zdatny czy niezdatny należy ocenić go według kryterium stanu. Kryterium to posiada 3 podkryteria [1]:

• podkryterium stanu zewnętrznego paska – polega na tym aby ocenić stan paska organoleptycznie, tj. czy pasek jest skręcony, czy posiada jakieś nieciągłości itp.

• podkryterium wymiarów granicznych przekroju poprzecznego paska klinowego w wybranych punktach przy użyciu sprawdzianu – „w celu sprawdzenia wymiarów poprzecznych należy tak ułożyć pasek, aby linia m-n zaznaczona na sprawdzianie była prostopadła do osi symetrii paska i znajdowała się na jego wysokości względnej. Dolna powierzchnia paska nie może dotykać dna sprawdzianu. Spełnienie tych warunków świadczy, że wymiary zewnętrzne paska mieszczą się w granicach tolerancji i spełnione jest podkryterium zdatności.”

Rys.2. Sprawdzian do badania wymiarów granicznych paska. [1]

• podkryterium tolerancji kąta pochylenia zarysu przekroju paska – pomiaru dokonuje się przy użyciu sprawdzianu, który posiada dwa profile odpowiadające wartościom dopuszczalnym kątów zarysu paska (MIN,MAX). Pasek należy przyłożyć do minimum, tak, aby stykał się
  z górną krawędzią profilu, natomiast pasek przyłożony do maximum powinien stykać się z dolną krawędzią profilu. Jeżeli warunki te zostaną spełnione, to fakt ten świadczy o tym, że badane kąty odpowiadają podkryterium zdatności.

Rys.3. Sprawdzian do badania tolerancji kąta zarysu przekroju paska. [1]

[1] M.Woropay, A.Budzyński, K.Migawa „Podstawy badań eksploatacyjnych wybranych elementów maszyn” , wydawnictwo uczelniane akademii techniczno-rolniczej w Bydgoszczy, 2001

[2] http://www.ztie.utp.edu.pl/cw_1.html (dostęp: 25.06.2014)