wzorcowa praca z analizy finansowej

WSTĘP 3

ROZDZIAŁ I 4

ZAGADNIENIA WSTĘPNE 4

1.1. Wprowadzenie 4

1.2. Cel, hipotezy, zakres pracy 6

1.3. Metodyka podjętych badań 6

ROZDZIAŁ II 9

ZNACZENIE ANALIZY FINANSOWEJ W ZARZĄDZANIU PRZEDSIĘBIORSTWEM 9

2.1. Sprawozdanie finansowe jako źródło wiedzy o przedsiębiorstwie 9

2.2. Układ sprawozdania finansowego 10

2.2.1. Bilans i jego struktura 11

2.2.2. Rachunek zysków i strat 16

2.2.3. Rachunek przepływów pieniężnych 19

2.2.4. Sprawozdanie z działalności 19

2.3. Analiza płynności finansowej 20

2.4. Analiza rentowności 23

2.5. Analiza sprawności działania 28

ROZDZIAŁ III 30

ANALIZA WSTĘPNA SPRAWNOŚCI FINANSOWEJ 30

3.1. Charakterystyka przedsiębiorstwa i jego otoczenia 30

3.1.1. Historia przedsiębiorstwa 30

3.1.2. Przedmiot działalności 31

3.1.3. Pozycja przedsiębiorstwa na rynku 32

3.2. Analiza bilansu 32

3.3. Analiza przepływów pieniężnych 38

ROZDZIAŁ IV 40

WSKAŹNIKOWA OCENA KONDYCJI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA Z WYKORZYSTANIEM ANALIZY WSKAŹNIKOWEJ 40

4.1. Analiza płynności finansowej 40

4.2. Analiza sprawności działania 42

4.3. Analiza rentowności 43

ZAKOŃCZENIE 45

LITERATURA 47

SPIS SCHEMATÓW 49

SPIS TABEL 50

WSTĘP

Gospodarka wolnorynkowa, globalizacja, zaostrzenie konkurencji na rynku – to wszystko wymusza na współczesnych przedsiębiorcach obranie najbardziej odpowiedniej dla istniejącej sytuacji strategii zarządzania, która przecież w istotny sposób kształtuje wartość firmy na rynku. Wydaje się więc oczywiste, że zarządzanie finansami jest kluczowym posunięciem w kategoriach finansowych. Odpowiednie zarządzanie kapitałem pracującym polega bowiem na optymalizacji wielkości i struktur aktywów bieżących przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów utrzymania tych właśnie aktywów, ale również na odpowiednim kształtowaniu struktur źródeł finansowania majątku tak, by doprowadzić do minimalizacji kosztów ich finansowania.

Celem niniejszej pracy jest zbadanie znaczenia analizy finansowej w procesie funkcjonowania zarządzania przedsiębiorstwem na przykładzie Grupy Żywiec S. A. By dokładnie przeanalizować tę kwestię została wykorzystana metoda systemowa.

W odpowiednim omówieniu zagadnień związanych z kapitałem obrotowym niezbędne było wykorzystanie licznych specjalistycznych opracowań naukowych. Wśród najważniejszych wymienić warto: W. Bień Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, M. Sierpińska, D. Wędzki Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, V. Jog, G. Suszyński Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, R. Czerwiński Matematyczne modelowanie procesów ekonomicznych.

Na pracę składają się cztery rozdziały. Pierwszy rozdział zatytułowany porusza zagadnienia wstępne, takie jak cel, hipotezy, zakres pracy oraz metodykę podjętych badań. Drugi rozdział nosi tytuł: Znaczenie analizy finansowej w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Przedstawione są tu układ sprawozdania finansowego, bilans i jego strukturę, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, sprawozdania z działalności, analiza płynności finansowej, analiza rentowności i analiza sprawności działania. Trzeci rozdział dotyczy analizy wstępnej sprawności finansowej i znajdują się tu zagadnienia dotyczące Grupy Żywiec S. A., a także bilans przedsiębiorstwa, analiza rachunku zysków i strat, analiza przepływów pieniężnych. Czwarty rozdział nosi tytuł: Wskaźnikowa ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa na przykładzie Grupy Żywiec S. A. z wykorzystaniem analizy wskaźnikowej.

ROZDZIAŁ I

ZAGADNIENIA WSTĘPNE

  1. Wprowadzenie

W warunkach gospodarki rynkowej, szerzącej się globalizacji i zaostrzającej się konkurencji rynkowej, rośnie znaczenie zarządzania, które w istotny sposób kształtuje wartość firmy na rynku. Obecnie za nadrzędny cel prosperowania przedsiębiorstw uznaje się maksymalne zwiększenie wartości firmy, jest to szczególnie ważne dla właścicieli kapitału. W tym właśnie świetle całkiem nowego znaczenia nabrało zarządzanie finansami, polegające na pozyskiwaniu źródeł finansowania dla działalności firmy i lokowaniu funduszy w składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację celów przedsiębiorstwa1.

Maksymalizacja wartości dla właścicieli, na poziomie finansów, wiąże się z przyjęciem kompleksowej strategii finansowej, na którą składają się trzy podstawowe cele:

Procesy finansowe są częścią procesów gospodarczych zachodzących w przedsiębiorstwie. Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z szeregiem czynności, które umożliwią odnawianie i zmianę wartości aktywów i pasywów przedsiębiorstwa. Działalność gospodarcza zależna jest od procesów decyzyjnych i podejmowanymi w ich następstwie konkretnymi decyzjami, które powinny być realizowane zgodnie z przyjętą strategią przedsiębiorstwa. Decyzje dotyczące procesów realnych i finansowych wywierają istotny wpływ na sytuację ekonomiczno – finansową przedsiębiorstwa. Podmiot gospodarczy, który prowadzi działalność gospodarczą traktowany jest jako system zależności finansowych oraz przepływów pieniężnych uruchamianych decyzjami wydawanymi przez kierownictwo. Podejmowane przez nich strategiczne i operacyjne decyzje stają się źródłem przepływów realnych i informacyjnych. W ich wyniku uruchamiane są równolegle występujące procesy finansowe, które obrazują sprawozdania finansowe. Rzeczą naturalną wydaje się, że podejmując decyzje finansowe osoba zarządzająca podmiotem gospodarczym kieruje się określonymi kryteriami, które pozwalają ocenić proponowane rozwiązania w kontekście prowadzonej działalności i wybrać rozwiązanie najbardziej adekwatne do istniejącej sytuacji. Do głównych obszarów decyzyjnych należą: inwestowanie kapitału w zasoby, prowadzenie działalności operacyjnej z wykorzystaniem zasobów oraz dóbr odpowiedniej struktury finansowania3.

Z realnymi i finansowymi procesami zachodzącymi w przedsiębiorstwie ściśle związane jest najbardziej interesujące nas zagadnienie, czyli zarządzanie kapitałem obrotowym. Termin „kapitał obrotowy” nie jest jedyną nazwą tej kategorii ekonomicznej. W literaturze przedmiotu używa się również takich terminów, jak „majątek obrotowy netto” oraz „kapitał pracujący”4. Ponieważ słowo „kapitał” nie oznacza w ekonomii tylko źródła finansowania, ale również odpowiadający mu majątek, stąd najlepszy wydaje się termin „kapitał obrotowy”5. W teorii zarządzania finansami można wyróżnić definicję kapitału obrotowego brutto i kapitału obrotowego netto.

W warunkach dużej zmienności otoczenia, rosnącej konkurencji rynkowej i malejących marż istotnym zadaniem kadry zarządzającej przedsiębiorstwem jest podejmowanie działań ukierunkowanych na wzrost efektywności prowadzonej działalności gospodarczej. O pozycji konkurencyjnej firmy decyduje między innymi umiejętne wykorzystanie własnych zasobów materialnych i niematerialnych tworzących potencjał konkurencyjności w poszczególnych ogniwach łańcucha wartości przedsiębiorstwa. Zarządzanie kapitałem obrotowym znajduje swoje odzwierciedlenie w efektach procesów finansowych i realnych związanych z zarządzaniem łańcuchem dostaw (zapasy), przychodami (należności, środki pieniężne) oraz wydatkami (zobowiązaniami krótkoterminowymi).

  1. Cel, hipotezy, zakres pracy

W procesie badawczym najważniejsze jest postawienie sobie celów, które należy osiągnąć oraz odnalezienie odpowiedzi na stawiane sobie pytania. Cel badań, to określenie końcowego efektu badań, wyszczególnienie tego, co zamierza się osiągnąć6. Cele badań można podzielić na poznawcze oraz praktyczne.

Badanie naukowe jest celowym poznaniem obranego wycinka rzeczywistości przyrodniczej lub kulturalnej7. Działanie naukowe ma pewien cel i kierunek w jakim zmierza. Ponadto „badanie naukowe jest wieloetapowym procesem zróżnicowanych działań mających zapewnić nam obiektywne, dokładne i wyczerpujące poznanie wybranego wycinka rzeczywistości przyrodniczej, społecznej lub kulturowej”8.

Celem poznawczym niniejszej pracy jest ocena znaczenia analizy finansowej w procesie funkcjonowania zarządzania przedsiębiorstwem na przykładzie Grupy Żywiec S. A.

Kolejnym etapem pracy badawczej po wyznaczeniu celu, przedmiotu badań oraz problemów badawczych jest wysunięcia hipotez roboczych, których celem jest odpowiedź, oczywiście w sferze domysłów, na postawione pytania.

Hipoteza jest to: „nie sprawdzone twierdzenie, które ustala bądź wyjaśnia związki między nimi”. Hipotezą nazywamy: „zdanie opisujące związki między zjawiskami (zdarzeniami, stanami, cechami itp.), którego wartość sprawdzamy w następstwie badań empirycznych9.

Dla celów badawczych mojej pracy przyjęłam następującą hipotezę główną: analiza finansowa ma duże znaczenie w procesie funkcjonowania i zarządzania Grupą Żywiec S. A.

  1. Metodyka podjętych badań

Metoda badawcza „jest to zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza zmierzającego do rozwiązywania określonego problemu badawczego”10. Sposób badania musi być dostosowany do celu i przedmiotu badania. W związku z tym każda metoda powinna posiadać następujące cechy: celowości, planowania, obiektywności, dokładności, wyczerpania11.

Wymogi gospodarki rynkowej wpłynęły na istotny wzrost znaczenia analizy ekonomicznej, w tym również analizy finansowej, która stanowi nieodłączny element systemu zarządzania przedsiębiorstwem12. Podstawowym zadaniem analizy ekonomicznej jest ocena poziomu efektywności gospodarowania oraz stanu ekonomicznego jednostki gospodarczej i przygotowanie na tej podstawie informacji służących do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych przez zarządzających firmą13. Analiza ekonomiczna ma więc dla przedsiębiorstwa znaczenie strategiczne i operacyjne14. Podstawowymi materiałami źródłowymi wykorzystywanymi w analizie ekonomicznej przedsiębiorstwa jest sprawozdawczość finansowa, opracowywana zgodnie z ustawą o rachunkowości15. Analiza ekonomiczna łączy się ściśle z funkcjonującym w przedsiębiorstwie systemem rachunkowości i informacji ekonomicznej, który jest istotnym czynnikiem wpływającym na sprawność zarządzania przedsiębiorstwem16.

Analiza polega na rozłożeniu (podzieleniu, dekompozycji) badanych zjawisk, procesów, problemów i przedmiotów na elementy (składniki, części) proste17. Analiza jest zarówno procesem (ciągiem czynności), jak i metodą poznania. W związku z tym również analiza ekonomiczna, dotycząca działalności gospodarczej, może być rozumiana dwojako:

  1. jako dyscyplina naukowa

  2. jako działania praktyczno - badawcze, czyli czynności analityczne zmierzające do postawienia diagnozy gospodarczej18. Analiza ekonomiczna jest narzędziem pozwalającym na porównanie, ocenę i wybór wartości najbardziej zbliżonej do rzeczywistej wartości majątku i wartości całego przedsiębiorstwa w momencie jego wyceny19.

Wskaźniki te, zwane także wskaźnikami obrotowości, wykorzystania aktywów lub sprawności zarządzania, przedstawiają finansowy (a nie techniczno-organizacyjny) aspekt wykorzystania przez firmę swoich aktywów ogółem oraz głównych ich rodzajów. Poniżej przedstawiono najczęściej stosowane wskaźniki20.


$$Wskaznik\ produktywnosci\ aktywow = \frac{sprzedaz\ netto}{aktywa\ ogolem}\ $$


$$Wskaznik\ produktywnosci\ majatku\ trwalego\ = \ \frac{sprzedaz\ netto}{majatek\ trwaly}$$


$$Wskaznik\ rotacji\ zapasow = \ \frac{sprzedaz\ netto}{\text{zapasy}}$$

Analiza efektywności pełni dwojaką funkcję: z jednej strony jest narzędziem stanu istniejącego, z drugiej zaś służy jako rachunek decyzyjny do wyboru racjonalnego wariantu rozwiązań. W projektowaniu analiza efektywności ma wskazać opłacalność wdrożenia projektu (zmian), gdzie punktem centralnym jest określenie kryteriów oceny. Chodzi tu zarówno o mierniki rachunku statycznego i dynamicznego (dyskontowego), jak i o kryteria ryzyka i wykonalności. Analizę można prowadzić dla średnio- lub długoterminowego procesu projektowo-realizacyjnego bądź ograniczać ją tylko do danego roku. W tym ostatnim wypadku analiza pełni rolę pomocniczą, ponieważ zwykle przedstawia jedynie ocenę wycinka cyklu życia projektu (przedsięwzięcia)21.


ROZDZIAŁ II

ZNACZENIE ANALIZY FINANSOWEJ W ZARZĄDZANIU PRZEDSIĘBIORSTWEM

    1. Sprawozdanie finansowe jako źródło wiedzy o przedsiębiorstwie

„Analiza finansowa, stanowiąc najstarszy historycznie dział analizy ekonomicznej”22, zajmuje się metodami, czynnościami i technikami postępowania badawczego oraz tworzeniem zasad posługiwania się nimi w badaniach strukturalnych i przyczynowych zjawisk należących do gospodarki finansowej23. Analiza finansowa składa się z analizy bilansu i analizy rachunków zysków i strat.

Schemat . Analiza finansowa

Źródło: M. Walczak, Prospektywna analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1998, s. 48.

Sprawne funkcjonowanie dzisiejszego przedsiębiorstwa związane jest ze sprawnym działaniem systemu informacyjnego, polegającego na zbieraniu, przetwarzaniu i przekazywaniu wiadomości. Spośród różnego rodzaju dostarczanych informacji specjalne miejsce zajmują informacje analityczne, odwzorowujące układy i zależności pomiędzy zjawiskami występującymi w toku prowadzonej działalności rynkowej, jak również wiadomości o czynnikach i skutkach zmian w strukturze zjawiska oraz jego zasięgach24.

Wśród wielostronnego zakresu możliwości oceny działalności przedsiębiorstwa, obiekt szczególnego zainteresowania niniejszej pracy koncentruje się na aspekcie pieniężnym, odzwierciedleniem którego jest uzyskany wynik finansowy oraz stan materialny i finansowy przedsiębiorstwa.

W myśl art. 12 ust. 2 ustawy o rachunkowości, sprawozdanie finansowe sporządzane jest na dzień bilansowy, którym jest dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, a także inny dzień, na który jednostka zobowiązana jest takie sprawozdanie sporządzić, czyli:

Zgodnie z ustawą o rachunkowości sprawozdanie finansowe składa się z:

  1. bilansu – wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy. Stanowi syntetyczne zestawienie na określony dzień wartości wszystkich posiadanych środków (aktywa) i źródeł ich pochodzenia (pasywa) oraz osiągnięty w ciągu okresu obrachunkowego wynik finansowy netto (zysk lub stratę)25. Bilans sprawozdawczy przedstawia więc koniunkturę majątkową oraz sytuację finansową jednostki na koniec roku obrotowego, z możliwością porównania danych z rokiem poprzednim. W związku z powyższym bilans jest zestawieniem o największej pojemności informacyjnej.

  2. rachunków zysków i strat – wykazuje się z osobna przychody, koszty, zyski i straty oraz obligatoryjne obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Informuje o wielkości uzyskanego w roku obrotowym wyniku finansowego, którego ustalenie dokonuje się na różnych poziomach. Natomiast ostateczną jego wielkością jest wynik finansowy netto. Rachunek zysków i strat daje obraz pobudek kształtujących wynik finansowy, a zatem informuje o takich wielkościach, jak: koszty i przychody, straty i zyski nadzwyczajne oraz o dyrektywnych obciążeniach wyniku finansowego.

  3. informacji dodatkowych – obejmuje wdrożenie do sprawozdania finansowego oraz pomocnicze informacje i objaśnienia.

      1. Bilans i jego struktura

„Bilans to podstawowe narzędzie do opisywania stanu przedsiębiorstwa pod względem finansowym. Może również służyć do opisywania sytuacji finansowej organizacji nie nastawionej na zysk. Jest to w gruncie rzeczy raport o bieżącym stanie firmy. Stan ten stale się zmienia, toteż jedynym sposobem informowania o tym, co się aktualnie dzieje, jest regularne przygotowywanie bilansów. Zobowiązania długoterminowe oraz środki trwałe nie zmieniają się zbyt często. Natomiast ciągłym zmianom ulegają bieżące należności i zobowiązania. Ponieważ aktywa mogą być finansowane tylko należnościami, a należności mogą być wydawane w celu nabycia majątku, oznacza to, że suma należności musi się równać sumie zobowiązań. Każdy bilans musi wykazywać taką równowagę”26.

Bilans przedsiębiorstwa stanowi jedną z podstawowych kategorii pozwalających na ocenę płynności finansowej przedsiębiorstwa. Bilans jest w zasadzie zestawieniem majątku przedsiębiorstwa i kapitału. Na kapitał z kolei składają się wszelkie pieniądze, z których był on sfinansowany. Bilans jest rozrachunkiem za określony czas i robi się go systematycznie, najczęściej 31 grudnia każdego roku. Pamiętać jednak trzeba, że data zamknięcia bilansu rocznego powinna być wyznaczana stosownie do sezonowości działania przedsiębiorstwa. Bilans, który zamyka dany rok obrotowy, jest jednocześnie bilansem, punktem startowym rozpoczynającym kolejny rok obrotowy. Bilanse sporządzane są również na koniec mniejszych odcinków czasowych (np. co kwartał lub miesiąc). Pozwala to na bieżące analizowanie sytuacji finansowej danego przedsiębiorstwa. Umożliw również planowanie kolejnych działań. Opracowywanie bilansu jest podstawową czynnością pozwalającą na systematyczną kontrolę firmy.

Bilans przedsiębiorstwa pokazuje w sposób statystyczny stan zasobów majątkowych przedsiębiorstwa. Obejmuje zarówno składniki rzeczowe (np. maszyny, budynki, samochody itp.), jak i pieniężnych (obligacje, kredyty itp.) oraz źródła, z których składniki te pochodzą (kapitał własny lub obcy). W bilansie wszystko musi się zgadzać i równoważyć, więc aktywa, czyli wszystkie składniki majątkowe, muszą być równe pasywom, czyli sumie wszystkich kapitałów.

Informacje analizowane w bilansie pochodzą z kont bilansowych monitorowanych w czasie inwentaryzacji – pozwala ona określić stan faktyczny. Do pasywów zalicza się również wynik finansowy mijającego roku obrotowego, czyli zysk lub strata netto. Wynik finansowy przenoszony jest z kolei z rachunku zysków i strat – jest to źródło informujące o powstawaniu wyniku finansowego, bowiem zawierają się w nim wszelkie przychody i rozchody i stanowią podstawę wszelkich dalszych obliczeń.

Majątek każdego przedsiębiorstwa składa się z majątku trwałego i majątku obrotowego. Majątek trwały to cztery grupy składników:

Zatem do wartości niematerialnych i prawnych mogą być zaliczane tylko koszty tych prac rozwojowych, które poprzedzają produkcję na rynek, nie zaś wszystkich prac badawczych, których zwrot kosztów jest prawdopodobny. Dodatnia wartość firmy, która stanowi różnicę między na ogół wyższą ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością rynkową poszczególnych składników majątkowych jednostki lub jej zorganizowanej części, pomniejszoną o ewentualne przejęte zobowiązania. Różnica ta uwzględnia renomę, pozycję na rynku, posiadane tajemnice produkcyjne, dobrą organizację itp. Ustawa o rachunkowości, obowiązująca od 1 stycznia 2011 roku, wprowadza po raz pierwszy w polskiej praktyce pojęcie ujemnej wartości firmy. Występuje ono gdy wartość składników majątkowych zakupionej jednostki jest wyższa od ceny nabycia tej jednostki. Ujemna wartość firmy jest rozliczana w czasie przez dochody przyszłych okresów. Wartości niematerialne i prawne ujmuje się w bilansie według wartości netto, tj. w cenie nabycia praw lub koszcie szczególnych rozliczeń międzyokresowych, pomniejszonych o ich planowaną i nieplanowaną amortyzację” 27.

Kolejnym elementem składającym się na majątek trwały przedsiębiorstwa są jego rzeczowe składniki, które inaczej nazywać można „środki trwałe”. Przez termin ten rozumieć należy przedmioty, które stanowią wyłączną własność lub tylko współwłasność jednostki, a które są jednocześnie kompletne i zdatne do użytku w chwili przejęcia do użytkowania. Można tu mówić o nieruchomościach obejmujących grunty, budynki, maszyny, „w tym także będące odrębną własnością lokale, budowle i inwestycje w obcych obiektach, ulice i place, uzbrojenie terenu, melioracje, budowle wodne i inne obiekty tego typu, maszyny, urządzenia i środki transportu, inne przedmioty, inwentarz żywy przeznaczony na okres dłuższy niż rok na własne potrzeby, (np. zwierzęta pociągowe w kopalniach, zwierzęta w reproduktory, zwierzęta zarodowe itp.)28.

Finansowe składniki majątku trwałego są specyficzną grupą składników, bo są zaangażowane w obcym przedsiębiorstwie. Do tej grupy składników majątkowych zalicza się: udziały w obcych jednostkach, długoterminowe papiery, udzielone pożyczki długoterminowe, inne finansowe składniki majątku trwałego. Najłatwiej wejść w posiadanie udziałów finansowych w innym przedsiębiorstwie poprzez nabycie jego udziałów lub za pośrednictwem kupna jego papierów wartościowych Pożyczki długoterminowe są to udzielone pożyczki nie zabezpieczone w papierach wartościowych, których spłata stąpi nie wcześniej niż po upływie roku od daty sporządzenia bilansu.

Do ostatniej grupy majątku trwałego zalicza się należności długoterminowe, czyli kwoty należne przedsiębiorstwu od innych podmiotów gospodarczych za wykonane usługi bądź produkty o okresie zwrotu dłuższym rok bilansowy.

Kolejną pozycją w bilansie jest majątek obrotowy. Składają się na niego te elementy, które nie są zakwalifikowane do majątku trwałego. Według U. Wojciechowskiej do majątku obrotowego powinny zostać zaliczone zapasy, należności, środki pieniężne, krótkoterminowe papiery wartościowe oraz rozliczenia międzyokresowe czynne29.

Zapas oznacza stan fizycznego nagromadzenia produktów w celu zachowania ciągłości sprzedaży i umożliwienia nabywcy swobody wyboru. Potrzeba gromadzenia zapasów wynika z: trudności pełnej synchronizacji w czasie popytu i podaży określonych produktów, sezonowości i specjalizacji produkcji, cykliczności dostaw, dążenia do zapewnienia nabywcom pożądanego poziomu usług, a przede wszystkim dostępu do produktów w dogodnym dla nich miejscu i czasie30. Zapasy surowców i materiałów ułatwiają wydłużenie serii produkcyjnych, a zatem i ograniczenie kosztów zbyt częstych przestawień linii produkcyjnych. Długie serie produkcji przy względnie stałej wydajności pracy są podstawą obniżki jednostkowych kosztów produkcji. Ponieważ popyt na produkty zmienia się w czasie, zapasy stanowią bufor pomiędzy zmieniającym się popytem a podażą produktów. Dzięki odpowiednim zapasom można ustabilizować produkcję i wydajność na pewnym poziomie i wpływać tym samym na obniżkę stałych kosztów produkcji. Większe zapasy mogą umożliwiać dokonywanie zakupów materiałów w większych partiach oraz transport dużych partii co obniży koszty transportu i ułatwi uzyskanie rabatów cenowych, stosowanych przy zakupach dużych partii produktów. Kupując większe partie dostaw w celu uzyskania znaczących obniżek stawek transportowych i zniżek cenowych, firma gromadzi zapasy w sytuacji, gdy wymienione korzyści są wyższe niż koszty utrzymania zapasów31.

Zapasy produktów gotowych, wytwarzanych przez firmę, również są zdeterminowane wieloma uwarunkowaniami. Gromadzenie zapasów wyrobów gotowych jest konieczne przede wszystkim dla zapewnienia ciągłości sprzedaży. Trudno bowiem jest dokładnie przewidzieć rozmiary popytu, aby móc go skoordynować w czasie z podażą. Utrzymywanie zapasów ma bezpośredni wpływ na poziom obsługi klienta, który pragnie mieć dostęp do danych produktów w dogodnym dla siebie czasie i miejscu. Brak zamawianego produktu na składzie uniemożliwia realizacje zlecenia lub ją opóźnia, co grozi utratą zysku ze sprzedaży, jak również pogorszeniem reputacji firmy na rynku. Braki te mogą prowadzić do utraty potencjalnych możliwości sprzedaży w przyszłych okresach i pociągać za sobą koszty utraconych możliwości32.

W ramach zapasów wyróżnia się materiały, produkcję niezakończoną, produkty gotowe oraz towary. Do materiałów zalicza się surowce, materiały podstawowe i pomocnicze, półfabrykaty obcej produkcji, opakowania, paliwo, części zamienne, odpadki. Wyroby gotowe to wykonane we własnym zakresie produkty rynkowe. W zależności od specyfiki działania są to wyroby lub usługi. Na produkcję niezakończoną składa się produkcja w toku oraz półfabrykaty. Towary stanowią rzeczowe składniki majątku, nabyte w celu sprzedaży. Do zapasów zalicza się również zaliczki na poczet przyszłych dostaw materiałów, towarów33.

Należności są to pieniężne długi instytucji lub osób wobec firmy, od której otrzymały towary lub usługi. Są ona zatem rodzajem aktywów firmy, ponieważ można zażądać ich zapłacenia, z zarazem stanowią określone wykorzystanie funduszy firmy, ponieważ dłużnik osiąga korzyści, zanim dokona zapłaty34. Wyróżnia się tu należności z tytułu dostaw i usług, należności z tytułu podatków, dotacji i ubezpieczeń społecznych, należności wewnątrzzakładowe, pozostałe należności, należności dochodzone na drodze sądowej35.

Należności przedsiębiorstwa są rezultatem odroczenia zapłaty za produkty dostarczone odbiorcy. Odroczenie to oznacza w istocie udzielenie odbiorcy kredytu. Okres tego kredytu może być różny. Jeżeli jest to tylko kilka dni przeznaczone w zasadzie na przyjęcie dostawy i dokonanie odbioru technicznego wyrobów, a następnie dokonanie przelewu na konto dostawcy, to taki kredyt, zwany manipulacyjnym, jest traktowany na równi z zapłatą gotówką. Kredyt handlowy dla kontrahenta powstaje natomiast poprzez wyznaczenie mu określonego terminu uregulowania wierzytelności. Termin en oznaczony na 30 czy 45 dni od momentu wystawienia faktury oznacza świadome finansowanie odbiorcy w celu wzmocnienia jego sytuacji finansowej bądź zachowania warunków sprzedaży stosowanych przez konkurentów w branży36.

Za zarządzanie i kontrolę wierzytelności w przedsiębiorstwie odpowiada kierownik finansowy. Do oceny należności wykorzystuje on wiele narzędzi i metod. Pierwszym krokiem w badaniu należności jest porównanie tempa ich wzrostu sprzedaży. Jeżeli należności rosną szybciej niż sprzedaż, to równocześnie rośnie udział należności w sprzedaży, co świadczy o zwiększeniu zakresu kredytowania odbiorców. Może to być wynikiem świadomej polityki przedsiębiorstwa, mającej na celu zwiększenie sprzedaży w dalszych okresach oraz poszerzenie skali posiadania rynku. Wzrost udziału należności w sprzedaży może również być sygnałem nieprawidłowości w zarządzaniu tym elementem majątku. Świadczącym o zbyt łagodnej polityce kredytowej przedsiębiorstwa oraz o małej skuteczności służb zajmujących się windykowaniem należności. Przedsiębiorstwo narażone jest wówczas na powstawanie należności przedterminowych oraz nieściągalnych37.

Papiery wartościowe do obrotu to inaczej akcje i obligacje, także bony skarbowe, które zostały zakupione w celu ich późniejszej odsprzedaży, a także czeki i weksle obce, które są płatne w okresie dłuższym niż 3 miesiące od chwili ich wystawienia. Do tej grupy majątku obrotowego zalicza się również akcje własne, nabyte zgodnie z postanowieniami prawa handlowego38.

Do grupy aktywów zalicza się środki pieniężne. Obejmują one: środki pieniężne znajdujące się w kasie, środki pieniężne zgromadzone w banku na rachunku bieżącym i innych rachunkach bankowych (np. rachunku czeków potwierdzonych), inne środki pieniężne (np. czeki obce gotówkowe i rozrachunkowe oraz weksle obce); weksle obce zalicza się do środków pieniężnych, jeżeli są płatne w ciągu 3 miesięcy od daty ich wystawienia; czeki i weksle obce płatne po upływie 3 miesięcy zaliczane są do papierów wartościowych39. Z kolei do pasywów pokazują, jak przedsiębiorstwo finansuje swój majątek.

  1. Rachunek zysków i strat

Jak już zostało powiedziane, rachunek zysków i strat jest częścią sprawozdania finansowego sporządzonego na oznaczony dzień bilansowy. Podstawowym jego zadaniem jest informowanie o wysokości wyników finansowych osiągniętych w okresie sprawozdawczym. Rachunek wyników (rachunek zysków i strat) jest sprawozdaniem informującym o rezultatach finansowych działalności firmy. Jest to sprawozdanie stanowiące rozwinięcie wyniku bilansowego, ukazujące jego strukturę i źródła powstania40. Rachunek zysków i strat to obraz rentowności firmy - u góry takiego zestawienia widnieje wielkość obrotów, a na dole zyski lub straty41. Rachunek zysków i strat umożliwia na ustalenie wyniku finansowego na trzech poziomach:

Wyniki działalności operacyjnej obejmują: wyniki osiągnięte na sprzedaży produktów, czyli przychody ze sprzedaży minus; koszty wytworzenia sprzedanych produktów, koszty ogólne zarządu, koszty sprzedaży; wyniki osiągnięte na sprzedaży towarów i materiałów, tj. przychody ze minus wartość sprzedanych towarów i materiałów według cen nabycia, koszty handlowe; wyniki osiągnięte z pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych, czyli pozostałe przychody operacyjne minus pozostałe koszty operacyjne42.

Przychody ze sprzedaży w rachunku zysków i strat podaje się w realnie uzyskanych cenach uwzględniając jednocześnie opustów i bonifikat. Warto zaznaczyć, że Ustawa o rachunkowości z 2011 roku poszerzyła pojęcie „przychód” o pozycje zaliczane dotychczas do zysków nadzwyczajnych. Zatem według ustawy do przychodów operacyjnych zalicza się według ustawy: przychody ze sprzedaży produktów, przychody ze sprzedaży towarów i materiałów, traktowane dotychczas jako. pozostałe przychody zewnętrzne, pozostałe przychody operacyjne - nie są one w sposób bezpośredni związane z działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa (zaliczyć tu można: przychody ze sprzedaży lub likwidacji środków trwałych i inwestycji rozpoczętych, odpisanie przedawnionych zobowiązań, otrzymane odszkodowania, kary, grzywny, otrzymane nieodpłatnie składniki majątku, otrzymane dotacje, subwencje i dopłaty na inne cele niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych albo wykonanie prac rozwojowych, nie wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem rezerwy ustalone uprzednio w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych)43.

Każdemu przychodowi musi towarzyszyć koszt jego uzyskania. A zatem koszty działalności operacyjnej można sklasyfikować następując:

  1. koszty działalności operacyjnej związane z prowadzeniem działalności produkcyjnej, usługowej i handlowej,

    • wartość sprzedanych towarów i materiałów,

    • koszty wytworzenia produktów;

  2. pozostałe koszty operacyjne44.

„Sprawozdawczy rachunek wyników może być zestawiony w postaci tzw. porównawczego lub kalkulacyjnego rachunku wyników(rachunku zysków i strat). Wybór postaci (wariantu) należy do firmy sporządzającej sprawozdanie finansowe. W porównawczym rachunku wyników koszt uzyskania przychodów wykazywany jest w wysokości poniesionych w roku obrotowym kosztów według rodzaju, skorygowanych o przyrost lub zmniejszenie stanu produktów i rozliczeń międzyokresowych. Kalkulacyjny rachunek wyników tym różni się od porównawczego rachunku wyników, że koszt uzyskania przychodów ze sprzedaży produktów jest wykazywany jako koszt wytworzenia(techniczny) sprzedanych produktów powiększony o koszt ogólnego zarządu(ogólnozakładowe) oraz koszty sprzedaży”45.

„Informacje zawarte w bilansie i w rachunku wyników mają charakter statyczny. Pozwalają one zbadać i ocenić sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy na określony dzień. Cechuje je przy tym swoista „specjalizacja". Bilans koncentruje się na stanach składników majątkowych i źródeł ich pochodzenia w danym momencie, natomiast rachunek wyników ukazuje wynik finansowy za pewien okres oraz czynniki, które go kształtują. Do podjęcia decyzji często to nie wystarcza. Istotne jest bowiem poznanie przyczyn i kompleksowa ocena zjawisk. Możliwości takie stwarza rachunek przepływu kapitału jako sprawozdanie łączące w całości operacje związane z przebiegiem finansowania działalności w pewnym okresie”46.

  1. Rachunek przepływów pieniężnych

Celem sporządzenia tego rachunku jest uzyskanie podstawy do oceny zdolności pozyskiwania środków pieniężnych z różnych rodzajów działalności, rozłożenia ich w czasie, jak również stopnia pewności oraz oceny potrzeb płatniczych.

Dla właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych wyodrębnia się na podstawie art. 48b, ust. 3 ustawy o rachunkowości odpowiednio trzy rodzaje działalności: operacyjną, inwestycyjną i finansową.

Rachunek przepływów pieniężnych sporządza się na podstawie danych zawartych w bilansie, rachunku zysków i strat oraz na podstawie wybranych informacji z ksiąg rachunkowych. Informacje te dotyczą jednak takich operacji gotówkowych, których nie da się ustalić na podstawie tychże sprawozdań, toteż należy po nie sięgać do ewidencji księgowej.

Przepływy środków pieniężnych można ująć za pomocą dwóch metod: pośredniej i bezpośredniej. Punktem wyjścia w pierwszej metodzie jest zysk netto lub strata netto, a więc ostateczny wynik rachunku zysków i strat, który jest stopniowo korygowany w celu ustalenia kwot nadwyżek finansowych netto. Zaś w metodzie bezpośredniej zestawia się oddzielnie źródła środków pieniężnych i oddzielnie wykorzystanie środków pieniężnych (każdorazowo w podziale na poszczególne rodzaje działalności), a nadwyżkę pieniężną netto określa się w końcowej części sprawozdania jako różnicę między sumą źródeł gotówki i sumą wykorzystania gotówki.

  1. Sprawozdanie z działalności

Wszystkie sprawozdania finansowe winny być przygotowywane zgodnie z wymaganiami prawidłowości treściowej i formalno-rachunkowej. Powinny charakteryzować się one :

Prócz tego sprawozdania finansowe powinny uwzględniać :

„Przez płynność finansowa rozumie się zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań - możliwość pokrywania wszelkiego rodzaju wydatków związanych z prowadzona działalnością. Płynność finansowa odgrywa istotną rolę w ocenie kondycji finansowej przedsiębiorstwa, zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa finansowego, umożliwiającego dalsze jego funkcjonowanie”47. Można ją analizować biorąc pod uwagę strumienie przepływów środków pieniężnych w okresie, za który sporządzono rachunek, stanu środków obrotowych i zobowiązań bieżących na początku i końcu okresu sprawozdawczego.

Dynamiczny sposób badania płynności finansowej nazywany jest także strumieniowym i opiera się na odniesieniu do konkretnego okresu. Wykorzystuje się tu rachunki z przepływów pieniężnych. Do oceny płynności finansowej tą metoda wykorzystuje się dwie grupy wskaźników: wskaźniki wydajności gotówkowej oraz wskaźniki wystarczalności gotówkowej48.

Do oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa służy szereg innych wskaźników o większym bądź mniejszym zakresie zastosowania w praktyce. Najistotniejsze z nich to:


$$biezaca\ plynnosc\ finansowa = \frac{\text{aktywa\ obrotowe\ }}{zobowiazania\ krotkoterminowe}$$


$$wskaznik\ plynnosci\ przyspieszonej = \frac{aktywa\ obrotowe - zapasy}{zobowiazania\ biezace}$$


$$wskaznik\ srodkow\ pienieznych = \frac{srodki\ pieniezne\ }{zobowiazania\ biezace}$$


$$wskaznik\ zobowiazan\ natychmiast\ wymagalnych = \frac{srodki\ pieniezne}{platnosci\ natychmiast\ wymagalne}$$

Obliczony dla danego przedsiębiorstwa wskaźnik porównuje się z danymi okresu poprzedniego, wskaźnikami innych przedsiębiorstw oraz tzw. standardami (wartościami normatywnymi) przyjmowanymi w praktyce krajów wysoko rozwiniętych. Trzeba jednak dodać, że nie ma zgodności w literaturze co do wysokości tych normatywów. Według J. Ostaszewskiego wartość wskaźnika powinna mieścić się w przedziale 1,6-1,9. Wyższa wartość wskaźnika świadczy o nadmiernym zamrożeniu w majątku obrotowym środków, które mogłyby być zainwestowane w alternatywne przedsięwzięcia49. L. Bednarski przyjmuje, że optymalny poziom wskaźników płynności mieści się w granicach 1,5 do 2,0, zaś wskaźnik wyższy od 2,0 świadczy o realnym zabezpieczeniu zobowiązań bieżących50. Do tego typu normatywów krytycznie odnosi się D. Davies. Zdecydowanie negatywnie ocenia on górną normę 2,0, stanowiącą granicę bezpieczeństwa finansowego firmy, czyli granicę, która zapewnia zachowanie równowagi finansowej firmy. Twierdzi on, że w poszczególnych branżach, firmy mają różny poziom środków obrotowych i zapotrzebowanie na te zmienia się pod wpływem specyfiki branży51.

Płynność finansowa stanowi obszar szczególnego zainteresowania kierownictwa przedsiębiorstw. Firma jest bowiem w stanie funkcjonować bez gotówki do momentu, w którym nie wyczerpie posiadanych zasobów majątku płynnego albo też przestanie być zasilana kapitałowo przez banki. Toteż troską jest generowanie w toku działalności operacyjnej takiej gotówki, która wystarcza na terminowe regulowanie zobowiązań bieżących. Miarą płynności finansowej, jaką posługują się w praktyce menedżerowie, jest wskaźnik bieżącej płynności finansowej. Pokazuje on, w jakim stopniu zasoby majątku obrotowego gwarantują pokrycie bieżących zobowiązań finansowych przedsiębiorstwa. Jednak taki sposób pomiaru płynności finansowej wykazuje szereg niedociągnięć metodycznych. Wśród najistotniejszych z nich wymienia się: wskaźnik ten mierzy pokrycie przyszłych zobowiązań przedsiębiorstwa aktywami, którymi rozporządza ono w bieżącym okresie. Realnie kształtującą go wielkością nie jest majątek obrotowy, choćby składał się on z doskonale płynnych elementów, ale przyszły strumień cash związany przede wszystkim z poziomem sprzedaży. Dodać należy, że zobowiązania bieżące zawsze są wielkością bardziej sztywną niż majątek obrotowy, który ulega zmianom wraz ze zmianami poziomu sprzedaży. Do obliczania wskaźnika bieżącego wykorzystuje się aktywa bieżące i bieżące według stanu z określonego momentu czasu, na który zostało sporządzone zestawienie finansowe. W ten sposób rachunkiem są objęte jedynie wielkości historyczne majątku i zobowiązań. Przyjęcie historycznego kryterium ujęcia elementów obliczeniowych wskaźnika płynności finansowej nie pozwala na uwzględnienie dwóch istotnych dla badania płynności finansowej aspektów, a mianowicie oddziaływania o charakterze prospektywnym czynnika struktury zobowiązań bieżących, a w szczególności wymagalności wchodzących w ich skład elementów, wielkości zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto, będący wyznacznikiem rozmiarów środków finansowych, jakie być zaangażowane, aby zachować płynność finansową. Poziom wskaźnika płynności finansowej może być wynikiem różnych manipulacji, szczególnie gdy służy on do oceny kadry menedżerskiej. Jest on ustalany bowiem na podstawie wielkości zasobowych umieszczonych w sprawozdaniu finansowym na koniec okresu. W celu uzyskania pożądanego poziomu wskaźnika przedsiębiorstwo może zaostrzyć pod koniec tego okresu politykę ściągania zlikwidować nadwyżkę zapasów, wyhamować wypływ gotówki z firmy w ciągu ostatnich dwóch dni okresu obliczeniowego dla uzyskania określonego poziomu gotówki na koniec tego okresu52.

  1. Analiza rentowności

Analiza rentowności stanowi jeden z najbardziej poważnych zakresów analizy finansowej. Wynika to z dużego prestiżu rentowności będącej podstawową miary ekonomicznej sprawności przedsiębiorstwa. Dochodowość jest bowiem rezultatem taktyki prowadzonej przez przedsiębiorstwo w różnych obszarach, a także operatywności i efektywności decyzji podejmowanych przez kierownictwo.

Jako cel działania przedsiębiorstwa, opłacalność wymusza eliminowanie oznak nierozsądnego zastosowania natężeń i poszukiwania wydajnych metod. Stanowi narzędzie funkcjonalizacji działalności przedsiębiorstwa jako całości. Jako funkcja celu prowadzi do stosowania zasadnych ekonomicznie kryteriów przy podejmowaniu decyzji na wszystkich miejscach powstania kosztów.53

Generalizując rentowność w kategoriach finansowych, o operatywności przedsiębiorstwa świadczy relacja uzyskanego zysku (efektu) w stosunku do zainwestowanego majątku lub zaangażowanego majątku (nakładu) w celu osiągnięcia tego dochodu. Relację tę masowo nazywa się zyskownością przedsięwzięcia ekonomicznego, rentownością, jak również stopą zwrotu. Kryterium rentowności można przedstawić najogólniej w sposób następujący:


$$RENTONOSC = \frac{ZYSK\ (EFEKT)}{KAPITAL\ (NAKLAD)}$$

Zwykle rentowność określana jest jako fakt osiągania wpływów z działalności gospodarczej przewyższających koszty jej prowadzenia. Zaś wskaźniki rentowności wykorzystywane są do badania intensywności tego zjawiska. Wyrażają one proporcję osiągniętego zysku do różnych podstaw porównań odzwierciedlając efekty uzyskiwane we wszystkich dziedzinach działalności.

Pryncypialnym kryterium zróżnicowania wskaźników rentowności jest podstawa odnoszenia zysku. Zatem do przedmiotów analitycznych, będących materią pomiaru w analizie rentowności, należą54:

Wyróżniki niezbędne do obliczenia tych wskaźników wywodzone są ze sprawozdań finansowych i w konsekwencji porównywalnie jak one odzwierciedlają formę w momencie sporządzenia tych zestawień.

Zadaniem analizy rentowności jest w pierwszej kolei pomiar, a następnie utożsamienie czynników kształtujących jej poziom i dynamiczność oraz ustalenie ukierunkowania i siły wpływu każdego z nich na ewolucje rozmiarów rentowności w badanym okresie, a w finalnym etapie określenie warunków i środków maksymalizacji rentowności.55

Rentowność sprzedaży informuje o intratności sprzedaży. Poziom rentowności sprzedaży odzwierciedla stan odniesień przedsiębiorstwa z rynkiem. W sytuacji, gdy poziom ten jest duży, a przedsiębiorstwo osiąga wpływy ze sprzedaży pozwalające pokryć koszty bieżącej aktywności oraz wygospodarować środki na dalszy rozwój, można mówić o dochodowości sprzedaży i wystarczającym stanie stosunków przedsiębiorstwa z rynkiem. Jeżeli przedsiębiorstwo ponosi deficyt, wówczas na ujemne stosunki przedsiębiorstwa z rynkiem mogą mieć wpływ zbyt wysokie koszty produkowanych produktów oraz zbyt niska ich jakość56.

Badanie rentowności sprzedaży opiera się na wskaźnikach będących odniesieniem procentowym zysku do przychodu ze sprzedaży lub kosztów uzyskania przychodów. Z reguły wyodrębnia się następujące klasy wskaźników rentowności sprzedaży:

Pierwsza grupa wskaźników jest najczęściej używaną miarą opłacalności sprzedaży. Komunikuje, ile procent zysku osiągnęło przedsiębiorstwo z pozyskanego przychodu ze sprzedaży.

Przychodowość sprzedaży odzwierciedla marżę zysku, jaką realizuje przedsiębiorstwo na każdej jednostce produktu. W niektórych sytuacjach można ją zwiększyć przez funkcjonalizację kosztów. Sposób ten jest dla przedsiębiorstwa najbardziej przydatny. Poza tym, że nie wymaga zmiany ceny, której wzrost mógłby spowodować obniżkę popytu na oferowane artykuły, daje również przedsiębiorstwu przewagę konkurencyjną na rynku. Innym sposobem powiększania rentowności sprzedaży jest działanie na cenę – dokładnie na jej wzrost. Istnieje jednak zagrożenie, że korzyść osiągnięta w wyniku wzrostu ceny pozostanie utracona poprzez spadek przetargów57.

Najbardziej ogólna postać wskaźnika rentowności sprzedaży przedstawia się następująco:


$$WSKAZNIK\ RENTOWNOSCI\ SPRZEDAZY = \frac{ZYSK\ NETTO*\ 100}{PRZYCHODY\ ZE\ SPRZEDAZY}$$

Im wyższy jest poziom tego kryterium, tym wyższa skuteczność bieżącej działalności przedsiębiorstwa.

Skłonność rosnąca lub dodatnie odchylenie wskaźnika rentowności sprzedaży przy przeciwstawieniu dwóch okresów świadczyć może zarazem o rozszerzeniu działalności ekonomicznej przez wzrost sprzedaży i jej odpowiednią strukturę asortymentową, jak również o pozyskaniu korzystniejszych cen sprzedaży i dewaluacji jednostkowych kosztów własnych58.

Ogólnikowa postać zysku ujęta w liczniku wskaźnika rentowności sprzedaży może mieć tyle mutacji, ile rodzajów zysku występuje w rachunku zysków i strat. Zbliżony problem dotyczy również przychodów ze sprzedaży. Wskaźnik dochodowości sprzedaży netto określa odniesienie zysku netto do sprzedaży netto, a więc:


$$WSKAZNIK\ RENTOWNOSCI\ SPRZEDAZY\ NETTO = \frac{ZYSK\ NETTO*100}{SPRZEDAZ}$$

Pokazuje on opłacalność osiągania wpływów ze wszystkich źródeł. Uwzględnia nie tylko dochód dotyczący działalności prymarnej, ale również wynik na wtórej sprzedaży, wynik na działalności finansowej, rezultat nadzwyczajny oraz obowiązkowe obciążenia zysku.

Wskaźnik rentowności sprzedaży brutto różni się od wcześniejszego tym, że w jego liczniku wykazywany jest dochód brutto, pomijający kwestię podatku, czyli:


$$WSKAZNIK\ RENTOWNOSCI\ SPRZEDAZY\ BRUTTO = \frac{ZYSK\ BRUTTO*100}{SPRZEDAZ\ NETTO}$$

Równoległe pomiary analityczne obu tych wskaźników pozwalają uzyskiwać informacje o pobudkach zmian w ich poziomie59.

Kolejny gatunek wskaźników rentowności sprzedaży zważa w obliczeniach na koszty działalności. Podobnie jak to miało miejsce w przypadku wpływów, również wskaźniki rentowności sprzedaży oparte na wydatkach mogą mieć odpowiednio dużą liczbę koniugacji. Jednakże zasadnicza formuła wskaźnika rentowności netto ma postać:


$$WSKAZNIK\ RENTOWNOSCI = \frac{ZYSK\ NETTO*100}{KOSZTY\ WLASNE}$$

Wskaźnik ten pokazuje relację zysku do wielkości sprzedaży wyrażonej za pomocą kosztów własnych. Skupia się na wpływie obniżenia kosztów na efektywność działalności przedsiębiorstwa oraz ułatwia poznanie wpływu zmian struktury asortymentowej i podwyżki wielkości produkcji na poprawę zysku. Powiększenie wskaźnika rentowności netto można zyskać również przy obniżce rozmiarów produkcji okupując to właściwym zmniejszeniem kosztów. Należy jednak akcentować, że wskaźnik ten mocno reaguje na dewaloryzację kosztów i dlatego wszelkie działania niechciane dają obniżkę kosztów w niedługim okresie, a stosowny ich wzrost w długim okresie60.

Trzeci rodzaj wskaźnika opłacalności sprzedaży stanowią wskaźniki poziomu kosztów, określające udział poniesionych wydatków w kwocie przychodów ze sprzedaży.


$$WSKAZNIK\ POZIOMU\ KOSZTOW = \frac{KOSZTY\ WLASNE\ SPRZEDAZY*100}{PRZYCHOD\ ZE\ SPRZEDAZY}$$

Im niższy jest ten współudział, tym większa jest rentowność działalności gospodarczej.

Rentowność majątku oznacza potencjał przedsiębiorstwa do generowania zysku. Najbardziej ogólnikowa postać wskaźnika rentowności majątku jest odniesieniem procentowym wyniku finansowego do majątku wciągniętego w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.


$$WSKAZNIK\ RENTOWNOSCI\ MAJATKU = \frac{ZYSK\ NETTO*100}{MAJATEK\ OGOLEM}$$

Komunikuje o wielkości dochodu przypadającego na jednostkę majątku, obejmującego zarazem majątek trwały, jak i majątek obrotowy. Wskaźnik ten jest powszechnie w piśmiennictwie określany jako ROA (Return On Assets), ROI (Return On Investment).

Wskaźniki rentowności majątku w pełny sposób wskazują, jak skutecznie przedsiębiorstwo zarządza swoim majątkiem. Kapitalnym walorem tych wskaźników jest to, iż pobudzają do: rozsądnego gospodarowania majątkiem trwałym i obrotowym, utrzymania wielkości źródeł majątku odpowiadającego rozmiarowi prowadzonych działań, wykluczania zbędnych i nadmiernych składników majątku.

W zwiększającym się poziomie wskaźnika ujawnia się optymalizacja obrotu i obniżka kosztów własnych oraz rozmiar i efekty rynkowe działalności inwestycyjnej, będące oznaką poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Zaś kiedy wartość wskaźnika ulega obniżce, mamy do czynienia z pogorszeniem warunków finansowych61.

  1. Analiza sprawności działania

Do wskaźników sprawności działania można zaliczyć:


$$WSKAZNIK\ OBROTOWOSCI\ AKTYWOW\ W\ CALOSCI = \frac{PRZYCHODY\ OGOLEM}{\text{AKTYWA\ RAZEM}}$$


$$WSKAZNIK\ OBROTOWOSCI\ ZAPASOW = \frac{PRZYCHODY\ ZE\ SPRZEDAZY\ }{ZAPASY\ OGOLEM\ }$$


$$WSKAZNIK\ OBROTOWOSCI\ NALEZNOSCI = \frac{PRZYCHOD\ ZE\ SPRZEDAZY}{PRZECIETNY\ STAN\ NALEZNOSCI}$$


$$WSKAZNIK\ OBROTOWOSCI\ NALEZNOSCI = \frac{PRZYCHODY\ ZE\ SPRZEDAZY}{PRZECIETNY\ STAN\ NALEZNOSCI}$$


$$WSKAZNIK\ OBROTOWOSCI\ NALEZNOSCI\ W\ DNIACH = \frac{SRDNI\ STAN\ NALEZNOSCI*360}{WARTOSC\ SPRZEDAZY\ }$$

Wskaźniki sprawności działania, zwane są także wskaźnikami aktywności, i pozwalają wskazywać, jak wydajnie firma zarządza aktywami. Ich zadaniem jest prezentacja sprawności wykorzystania poszczególnych pozycji aktywów, a więc pomiar działalności firmy w zakresie ich wykorzystania.

ROZDZIAŁ III

ANALIZA WSTĘPNA SPRAWNOŚCI FINANSOWEJ

    1. Charakterystyka przedsiębiorstwa i jego otoczenia

Przedsiębiorstwo, które pragnę poddać analizie to Grupa Żywiec S. A. Siedziba firmy mieści się w Warszawie, przy ulicy Konstruktorskiej, a siedziba jednostki dominującej znajduje się w Żywcu przy ul Browarnej 88. Funkcje kierownika jednostki sprawuj Zarząd jednostki dominującej. W skład zarządu jednostki dominującej na dzień 31 grudnia 2012 roku wchodzili: Xawier Belison – prezes Zarządu, Jacek Gerula – Członek Zarządu, Barry Sheehan – Członek Zarządu, Michael Peter McKeown – Członek Zarządu, Małgorzata Joanna Lubelska – Członek Zarządu, Grażyna Rzehak – Majcherek – Członek Zarządu.

      1. Historia przedsiębiorstwa

Browar w Żywcu został założony w 1856 roku z polecenia arcyksięcia Albrechta Ferdynanda Habsburga i do wybuchu II wojny światowej pozostawał w rękach rodziny. Po wojnie browar przeszedł na własność Skarbu Państwa. 31 grudnia 1990 roku żywiecki browar został zarejestrowany jako jednoosobowa spółka Skarbu Państwa i przyjęła nazwę Zakłady Piwowarskie w Żywcu S. A. Już w 1991 roku około 70% akcji zostało wystawionych na sprzedaż w ramach oferty publicznej, dzięki czemu od tego roku Zakłady funkcjonowały jako przedsiębiorstwo prywatne

Grupa Żywiec została założona w 1998 roku w efekcie fuzji Zakładów Piwowarskich w Żywcu (Żywiec S. A.) z firmą Brewpole BV, do której należały browary w Elblągu, Leżajsku, Warce, Gdańsku oraz Radomiu. Powołano wówczas do życia Grupę Żywiec S. A., która jest spółką giełdową, która zajmuje się produkcją piwa. W 2004 roku Grupa przejęła od Braun Union Polska kolejne dwa browary: Kujawiak z Bydgoszczy (został on zlikwidowany w 2006 roku) oraz Browary Warszawskie Królewskie. Również Browar Zamkowy w Cieszynie, który ma status osobnej spółki, prowadzi działalność dla Grupy Żywiec S. A.

Według raportu przygotowanego dla „Polityki” Grupa osiągnęła w roku 2012 przychód w wysokości 3 619 759 złotych, z czego szacuje się, że same przychody ze sprzedaży sięgają 3 565 676 złotych. Takie wyniki lokują Grupę na 5. miejscu w rankingu tej branży62.

Obecnie w skład grupy wchodzi pięć browarów:

  1. w Cieszynie,

  2. w Elblągu,

  3. w Leżajsku,

  4. w Warce

  5. w Żywcu.

W latach wcześniejszych do grupy należało jeszcze siedem innych browarów – zostały one jednak zamknięte ze względów ekonomicznych i strategicznych, jednak Grupa Żywiec posiada prawa do marek piw pochodzących ze zlikwidowanych browarów.

  1. Przedmiot działalności

Główną marką firmy jest Żywiec – jedno z największych piw premium i eksportowych w Polsce. Piwo Żywiec sprzedawany jest za granicą od przeszło stu lat i można je znaleźć w ponad 40 krajach. Innymi wiodącymi markami są: Strong i Desperados, Warka, Heineken, Tatra. Firma ma także w swojej ofercie marki regionalne: Królewskie z centralnej Polski, Leżajsk z południowo - wschodniej Polski i Specjal – to północna Polska. Obecnie Grupa Żywiec S. A. jest właścicielem 16 polskich marek oraz 5 marek zagranicznych.

Średnie zatrudnienie w 2012 roku w Grupie wyniosło 5 158 osób, w tym 775 pracowników związanych bezpośrednio z produkcja, 3 883 pracowników powiązanych ze sprzedażą oraz marketingiem, a także 500 pracowników zajmujących stanowiska administracyjne i kierownicze.

Szkolenia, które prowadzone są na szeroka skale w Polsce i poza jej granicami odzwierciedlają perspektywiczną politykę Grupy, która zmierza do doskonalenia umiejętności pracowników, rekrutacji kandydatów o wysokich kwalifikacjach i utrzymania najwyższego profesjonalizmu kadry kierowniczej.

  1. Pozycja przedsiębiorstwa na rynku

Od 1991 roku Żywiec zainwestował w produkcję ponad 2 mld zł. Spółka zmodernizowała m.in. browar w Żywcu, który jest największym zakładem w grupie – zakładem dominującym. Produkuje tam 5 mln hektolitrów piwa rocznie.

Produkty Żywca trafiają przede wszystkim tam, gdzie jest liczna Polonia, m.in. do Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

W ubiegłorocznym rankingu „Rz” Warka, jedna z najchętniej kupowanych marek Żywca, która zajmuje czwarte miejsce na polskim rynku piwowarskim, wyceniona została na 464,6 mln zł. Flagowa marka grupy – Żywiec – warta jest około 458 mln zł.

Żywiec wycenia swoje marki na łącznie 1,56 mld zł. W październiku 2009 roku zarejestrował spółkę Brandhouse Żywiec Sprzedaż i Dystrybucja. Jej głównym celem jest sprawne zarządzanie markami grupy. W 2005 roku z powodu spadającej popularności piw mocnych Grupa wycofała z rynku kilka marek regionalnych, m.in. Heweliusza i EB - pod koniec lat 90. XX wieku było to jedno z najpopularniejszych piw w Polsce

  1. Analiza bilansu

Bilans przedsiębiorstwa oddaje w podsumowującej formie skutki decyzji i zdarzeń gospodarczych zaistniałych do chwili jego sporządzenia. Daje on obraz sytuacji finansowej działalności gospodarczej. Dokonanie oceny tej sytuacji wymusza konieczność ustalenia relacji między poszczególnymi elementami majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania. Wiedza na ten temat może być przydatna dla celów zarządzania przedsiębiorstwem, jak również dla podmiotów gospodarczych stanowiących jego otoczenie63.

Analiza bilansu przedsiębiorstwa obejmuje dwa etapy:

  1. Wstępną analizę bilansu, która obejmuje analizę struktury majątkowej dokonaną na podstawie wskaźników struktury aktywów, analizę struktury kapitałowej i analizę struktury kapitałowo-majątkową.

  2. Wskaźnikową analizę bilansu, która jest rozwinięciem analizy wstępnej i oparta jest na badaniu wzajemnych oddziaływań zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami aktywów i pasywów.

Tabela . Rozkład aktywów

AKTYWA 31.12.2012 31.12.2011 31.12.2010 31.12.2009
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe 1 240 178 1 292 347 1 252 327 1 221 109
Wartości niematerialne 72 934 46 442 40 401 38 846
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 37 384 34 281 31 674 29 865
Udziały w jednostkach stowarzyszonych 8 878 8 849 8 623 8 258
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży 2 2 2 2
Pozostałe należności długoterminowe 35 116 33 819 32 685 30 654
Aktywa trwałe razem 1 394 492 1 415 740 1 365 712 1 328 734
Aktywa obrotowe
Zapasy 299 676 244 310 201 645 198 544
Należności handlowe oraz pozostałe należności 652 220 579 842 554 194 537 316
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego 12 176 5 535 3 374 3 156
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 31 358 27 095 25 759 21 794
Aktywa obrotowe razem 995 430 856 782 784 972 760 810
SUMA AKTYWÓW 2 389 922 2 272 522 2 150 684 2 089 544

Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu uzupełniającego z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 roku.

Jak widać na podstawie powyższej tabeli, aktywa Grupy Żywiec w roku 2012 były o 117 400 zł większe niż w roku 2011, co może świadczyć o ogólnej poprawie wyników finansowych przedsiębiorstwa i poprawiającej się pozycji na rynku. Wynik aktywów w 2011 roku w stosunku do 2010 wynosił 121 383 zł. Wynik aktywów w 2010 roku w stosunku do 2009 wynosił 61 140 zł. Wartość aktywów trwałych w 2012 roku jest o 21 248 zł mniejsza niż w roku poprzednim. Struktura aktywów pozostała taka sama. Wartość aktywów obrotowych w roku 2012 wzrosła w stosunku do roku poprzedniego o 138 648 zł, co jest wynikiem bardzo dobry i pokazuje, jak prężnie rozwija się przedsiębiorstwo Żywiec.

Tabela . Rozkład pasywów

PASYWA 31.12.2012 31.12.2011 31.12.2010 31.12.2009
Kapitał własny
Kapitał podstawowy 25 678 25 678 24 718 24 135
Kapitał zapasowy ze sprzedanych akcji powyżej ich wartości nominalnej 50 153 50 153 48 541 45 745
Pozostałe kapitały 131 644 173 999 145 167 143 146
Niepodzielony wynik finansowy i wynik finansowy roku obrotowego 167 850 102 851 145 857 123 816
Kapitał własny przypadający na akcjonariuszy Spółki 375 325 352 681 342 678 302 467
Zobowiązania
Kredyty, pożyczki, dłużne papiery wartościowe 155 000 775 000 645 179 500 341
Zobowiązania z tytułu świadczeń emerytalnych i nagród jubileuszowych 51 501 47 537 43 645 40 614
Pozostałe zobowiązania długoterminowe - 470 652 714
Zobowiązania długoterminowe razem 206 501 823 007 625 149 542 964
Kredyty, pożyczki, dłużne papiery wartościowe 741 285 169 192 235 135 187 571
Zobowiązania z tytułu świadczeń emerytalnych i nagród jubileuszowych 7 020 5 330 4 315 3 248
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego 8 187 1 036 2 614 3 412
Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania 1 041 209 905 675 781 334 652 345
Rezerwy na pozostałe zobowiązania i obciążenia 10 395 15 601 16 542 19 323
Zobowiązania krótkoterminowe razem 1 808 096 1 096 834 1 112 684 1 325 954
Zobowiązania razem 2 014 597 1 919 841 1 874 364 1 793 314
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA RAZEM 2 389 922 2 272 522 2 519 543 2 095 781

Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu uzupełniającego z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 roku.

Jak przedstawia powyższa tabela kapitał własny w roku 2012 zwiększył się o 45 288 zł w stosunku do roku 2011. Kapitał własny w roku 2011 zwiększył się o 247 021 zł w stosunku do roku 2010. Kapitał własny w roku 2010 zwiększył się o 423 762 zł w stosunku do roku 2009.

Tabela . Zobowiązania Grupy Żywiec

1.01.2012 – 31.12.2012 1.01.2011 – 31.12.2011 1.01.2010 – 31.12.2010 1.01.2009 – 31.12.2009
Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 3 565 676 3 605 938 3 473 164 3 781 383
Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 1 939 921 1 930 734 1 928 715 1 920 375
Zysk brutto 1 625 755 1 675 204 1 543 216 1 469 178
koszty sprzedaży 1 099 785 1 120 978 1 119 674 1 115 975
Koszty ogólnego zarządu 205 284 188 587 165 213 145 631
Pozostałe przychody 41 639 4 291 3 547 5 147
Pozostałe zyski netto 8 579 4 533 3 687 3 541
Zyski z działalności operacyjnej 370 904 374 463 365 918 340 671
Przychody odsetkowe 1 509 1 614 1 236 1 789
Koszty odsetkowe 57 207 46 450 43 674 40 491
Pozostałe przychody (koszty) finansowe netto 2 092 3 586 3 715 3 167
Udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych wycenianych metodą praw własności 264 271 254 269
Zysk przed opodatkowaniem 317 562 326 312 314 685 321 871
Podatek dochodowy 7 321 7 891 7 168 6 941
Zysk netto za okres 310 241 318 421 312 647 300 547
Dochód całkowity za okres 310 241 318 421 312 864 321 495

Źródło: Raport uzupełniający z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 roku.

Wśród akcjonariuszy Grupy Żywiec wymienić należy: Braun Union AG, które posiada 6 692 421 sztuk akcji, co stanowi 65,15% całości akcji; na drugim miejscu znajduje się Yunnan Ltd. z 3 390 835 sztukami akcji, co stanowi 33,01% wszystkich akcji. Trzecie miejsce zajmuje spółka Gerula Jacek z 25 223 sztukami akcji, dalej McKeown Michael z 450 sztukami akcji i Jasek Krzysztof – posiadacz 12 sztuk akcji64.

Dziś Grupa Żywiec jest jednym z największych płatników podatków w Polsce. W ubiegłym roku kwoty odprowadzone do budżetu państwa z tytułu podatków: akcyzowego, VAT, dochodowego od przedsiębiorstw, podatków gruntowych, koncesji i innych opłat, sięgnęły łącznie ponad 1,5 miliarda złotych.

Wartość z roku 2011 w cenach z roku 2012 (po uwzględnieniu inflacji).

Przychody ze sprzedaży: 42 356,7*1,2065= 50 828

Zysk netto: 624,7*1,20 = 749,6

W roku 2012 przychody ze sprzedaży ulęgły zwiększeniu (po uwzględnieniu inflacji) od roku 2011 o 12 988,7 czyli o około 25%. W tym samym czasie rzeczywisty wzrost zysku wyniósł 98% (737,3). Jest to wzrost imponujący. Można przypuszczać, że w tym okresie poprawiła się dochodowość. Jest to oznaka, że przedsiębiorstwo zwiększyło swój udział w rynku.

Deprymująco duży jest udział kosztów wytworzenia sprzedanych wytworów i towarów. Wynosi on odpowiednio 79% i 78%. Toteż należy przypuszczać, że mimo poprawy przychodowości w roku ’96, jest ona niezadawalająca. Znacznie wzrosły koszty zarządu: z 4 879,7zł do 7 053,4zł.

  1. Analiza przepływów pieniężnych

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

Rok 2009: wartość: 845,5

Rok 2010: wartość 1 456, 3

Rok 2011: wartość 952,4

Rok 2012: wartość 5 885,4

Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

Rok 2009: wartość (-245,9)

Rok 2010: wart (-197,2)

Rok 2011: wartość (-183,4)

Rok 2012: wartość (-718,5)

Środki pieniężne netto z działalności finansowej

Rok 2009: wartość (-1 400,7)

Rok 2010: wartość (-111,2)

Rok 2011: wartość (-959,2)

Rok 2012: wartość (-5 089,4)

Zmiana stanu środków pieniężnych netto

Rok 2009: wartość (-247,8)

Rok 2010: wartość: (-211,4)

Rok 2011: wartość (-190,2)

Rok 2012: wartość 77,5

Grupa Żywiec S. A. znalazła się w czwartej sytuacji. Jest to sytuacja niejednoznaczna. W obu latach firma inwestowała i spłacała kredyty. Jednak w roku 2011 przedsiębiorstwu nie starczyło środków pieniężnych na działalność inwestycyjną i na spłatę kredytów (zmiana stanu środków pieniężnych była ujemna).

Możliwe, że Grupa Żywiec S. A. miały trudności z płynnością. W roku 2012 sytuacja się poprawiła. Wcześniejsze inwestycje zwiększyły ilość środków pieniężnych z działalności operacyjnej. Nawet na koniec roku została wygospodarowana nadwyżka środków pieniężnych. Przypuszczalnie w roku 2012 poprawiła się płynność finansowa.

ROZDZIAŁ IV

WSKAŹNIKOWA OCENA KONDYCJI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA Z WYKORZYSTANIEM ANALIZY WSKAŹNIKOWEJ

    1. Analiza płynności finansowej

Analizując płynność finansową Grupy Żywiec S. A. badaniu będą poddane:

Wskaźnik bieżącej płynności

Wskaźnik ten równy jest ilorazowi aktywów bieżących (obrotowych) i pasywów bieżących ( zobowiązań krótkoterminowych). Jak wskazuje raport Grupy Żywiec S. A. aktywa bieżące na dzień 31.12.2011 roku wynosiły 856 782, natomiast pasywa bieżące na ten sam dzień wynosiły 1 096 834, wskaźnik zatem wynosi 0,78 na rok 2011. Aktywa bieżące na dzień 31.12.2012 roku wynosił 995 430, a pasywa bieżące wynosiły 1 808 096, a wskaźnik 0,55. Widać zatem, że bieżąca płynność finansowa spadła.

Tabela . Wskaźnik bieżącej płynności

2012
aktywa bieżące
pasywa bieżące
wskaźnik
2011
aktywa bieżące
pasywa bieżące
wskaźnik

Źródło: opracowanie własne

Mówiąc o wskaźniku bieżącej płynności pamiętać należy, że im większy jest wskaźnik, tym większa jest płynność finansowa przedsiębiorstwa. Ważne jest równie, że spadek wskaźnika poniżej 1 może być traktowany jako utrata płynności – brakuje aktywów obrotowych, które pokrywają bieżące zobowiązania. W tym wypadku właśnie tak jest. W roku 2011 wskaźnik wynosił 0,78, a na koniec 2012 roku równy był on 0,55. Średnia wielkość wskaźnika bieżącego płynności wynosi 0,665.

Wskaźnik płynności szybki

Wskaźnik ten oblicza się poprzez wyciągnięcie ilorazu z różnicy aktywów bieżących, zapasów i rozliczenia międzyokresowego oraz z pasywów bieżących.

31.12.2011 roku aktywa bieżące wynosiły 856 782, wartość zapasów wynosiła 244 310, a rozliczenia międzyokresowe wynosiły 1 544. Pasywa bieżące na dzień 31.12.2011 roku równe były 1 096 834, a wskaźnik wyniósł 0,56.

Na dzień 31.12.2012 te same elementy przyjmowały następujące wartości: aktywa bieżące 995 430, wartość zapasów 299 676, a rozliczenia międzyokresowe 3 179, pasywa bieżące 1 808 096, a wskaźnik równy był 0,38.

Tabela . Wskaźnik płynności szybki

2012
aktywa bieżące
pasywa bieżące
wskaźnik
2011
aktywa bieżące
pasywa bieżące
wskaźnik

Źródło: opracowanie własne

W przypadku wskaźnika płynności szybkiego pamiętać należy, że im większy jest ten wskaźnik, tym większa jest płynność przedsiębiorstwa. W naszym przypadku wskaźnik ten przyjmuje kolejno wartości 0,56 i 0,38, a średnia wielkość tego wskaźnika wynosi 0,47. Literatura proponuje, by wskaźnik ten kształtował się na poziomie około 1 – wtedy jedynie będzie w stanie pokryć zobowiązania bieżące. W przypadku Grupy Żywiec wskaźnik ten znajduje się poniżej wyznaczonego limitu.

Wskaźnik płynności bardzo szybki

Wskaźnik ten oblicza się wyciągając iloraz z ilości środków pieniężnych i pasywów bieżących.

Na dzień 31.12.2011 składniki te przyjmowały następującą wielkość: środki pieniężne – 27 095, a pasywa bieżące - 1 096 834, a wskaźnik równy był 0,024.

Na dzień 31.12.2012 roku środki pieniężne wynosiły 31 358, a pasywa bieżące 1 808 096, a wskaźnik równy był 0,017

Tabela . Wskaźnik płynności bardzo szybki

2012
środki pieniężne
pasywa bieżące
wskaźnik rotacji
2011
środki pieniężne
pasywa bieżące
wskaźnik rotacji

Źródło: opracowanie własne.

Przyjmuje się, że im większa jest wartość wskaźnik, tym większa jest płynność finansowa przedsiębiorstwa. W tym przypadku wskaźnik bieżącej płynności jest bardzo niski.

  1. Analiza sprawności działania

Tabela . Analiza sprawności działania

Lp. Wskaźnik 2011 2012
1 Wskaźnik operacyjności 54,141 53,566
2 Poziom zobowiązań w koszcie własnym sprzedaży - 47,013
3 Wskaźnik poziomu kosztów finansowych - 8,347

Wskaźnik operacyjności kreśli efektywność gospodarowania w firmie oraz potencjał jej kierownictwa do kontroli i obniżki kosztów. Przedział odpowiedni to 50-90% . Wskaźnik ten dla Grupy Żywiec S. A. mieści się w dolnej granicy tego przedziału i dowodzi to o wysokiej zyskowności działalności tej firmy.

Wskaźnik poziomu zobowiązań w koszcie własnym sprzedaży pokazuje udział jaki mają zaległości bieżące w koszcie własnym sprzedaży. Wskaźnik dla Grupy Żywiec S. A. wykazuje niewielką skłonność do zmian w czasie i wynosi ponad 50%.

Wskaźnik poziomu kosztów finansowych służy do zestawień z zyskownością wciągniętych w przedsiębiorstwie kapitałów. W Grupy Żywiec S. A. wskaźnik koszty finansowych nie przekracza 10%, co wydaje się sytuacją zadowalającą mimo wysokich stóp procentowych.

  1. Analiza rentowności

Tabela . Analiza rentowności Grupy Żywiec S. A.

Wskaźniki rentowności
Lp. Nazwa wskaźnika 2011
Rentowność sprzedaży
1. Wskaźnik rentowności operacyjnej 6,90%
2. Wskaźnik rentowności 3,62%
3. Wskaźnik rentowności netto(ROS-return on sales) 1,47%
Rentowność majątku
4. Wskaźnik rentowności operacyjnej majątku (ROI-return on investments) 15,97%
5. Wskaźnik rentowności netto majątku(ROA-return on assets) 3,41%
Rentowność kapitału własnego
6. Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE-return on equity) 6,30%

Na jedną złotówkę wpływów ze sprzedaży przypada w roku 2011 – 6,9% zysku operacyjnego. W roku kolejnym sytuacja się poprawiła i wskaźnik wyniósł do 7,6%. Oznacza to, że firma ekonomiczniej gospodarowała. Jej zdolność do wytwarzania zysku się poprawiła. Natomiast na każdą złotówkę zbytych towarów i produktów przypada odpowiednio3,62 % i 5,66% zysku brutto. Zadowalający jest wzrost tego wskaźnika w roku 2012. Rósł on szybciej niż wskaźnik dochodowości operacyjnej. Najważniejszym z tych trzech wskaźników jest ROS. Komunikuje on o udziale zysku netto w wartości sprzedaży. Niestety osiąga on wartość zbyt małą: 1,47% i 2,3%. Wielkością odpowiednią jest 5%. Mobilizujący może być jego wzrost w stosunku do roku 2011. W roku 2012 przedsiębiorstwo miało dużo lepszą kondycję finansową i wzrosła operatywność sprzedaży. Wielkość tego wskaźnika winna być większa w szczególności, że spółka posiada wydłużony cykl obrotowy, co wiąże się z większymi kosztami hibernacji środków i większą skalą ryzyka.

ZAKOŃCZENIE

O płynności finansowej w przedsiębiorstwie brać należy pod uwagę zarządzanie pasywami i aktywami, które występują w przedsiębiorstwie. To, w jaki sposób dokonuje się rozrząd nimi wpływa bezpośrednio na sytuacje finansowa przedsiębiorstwa, jego rentowność i ogólną pozycję na rynku.

Głównym problemem pracy było znaczenia analizy finansowej w procesie funkcjonowania i zarządzania przedsiębiorstwem na przykładzie Grupy Żywiec S. A. W pracy udało się zdefiniować czym jest analiza finansowa i zarządzanie przedsiębiorstwem. Udało się również pokazać co ma wpływ na kształt kapitału: zarządzanie nim poprzez odpowiednio przyjęta strategię, jak krąży kapitał w przedsiębiorstwie, jak na kapitał obrotowy wpływają kredyty krótkoterminowe, środki pieniężne, zbywalne papiery wartościowe, należności i zapasy.

Jednak największym osiągnięciem niniejszej pracy jest przejście od teorii do praktyki – czysto naukowe pojęcia związane z analizą finansową zostały porównane z rzeczywista sytuacją, która panuje w Grupie Żywiec S. A. pokazano tu na podstawie raportu Grupy jej działalność, zaprezentowano poszczególne elementy składowe kapitału, którym posługuje się przedsiębiorstwo, dokładnie przenalizowano strukturę kapitału uwzględniając jego źródła finansowania.

Zdawać by się mogło, że niektóre kwestie zostały potraktowane pobieżnie, lecz biorąc pod uwagę fakt, że nie wszystkie informacje dotyczące tej prywatnej spółki są jawne, z dostępnego raportu udało się wyłuskać najważniejsze i najbardziej interesujące nas kwestie.

Z przedstawionej analizy wnioskować można, że:

Praca została napisana rzetelnie, z wykorzystaniem dużej ilości materiałów naukowych i teoretycznych. Zdaje się więc, że praca opiera się na silnej podbudowie merytorycznej i naukowej. Najtrudniejszym zadaniem było oczywiście wykorzystać zdobytą wiedzę w praktycznej analizie finansowej Grupy Żywiec S. A.

Wydaje się, że kształt analizy finansowej w konkretnej firmie jest tematem nużącym i nieciekawym. W przyszłości można jednak podjąć się porównania obecnego kształtu zarządzania finansami w tym przedsiębiorstwie, które uległo przecież prywatyzacji, z sytuacją z czasów, gdy przedsiębiorstwo należało do Skarbu Państwa.

Mam nadzieję, że praca niniejsza okaże się ciekawym źródłem wiedzy o analizie finansowej w Grupy Żywiec i pokaże, jak wiele czynników wpływa na jego zarządzanie.

LITERATURA

  1. Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1994.

  1. Bernstein L., Financial Statement Analysis, Homewood 1978.

  2. Bień W., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Warszawa 1998.

  3. Bławat F., Podstawy analizy ekonomicznej, Warszawa 2011.

  4. Bodasiński B., Podstawy rachunku ekonomicznego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych, Warszawa 1964.

  5. Borowiecki R., Kwieciński M., Informacja w zarządzaniu procesem zmian, Kraków 2003.

  6. Czubała A., Dystrybucja produktów, Warszawa 2001.

  7. Davies D., Sztuka zarządzania finansami, Warszawa 1993.

  8. Davis D., Wiankowska-Ładyka Z., Sztuka zarządzania finansami, Warszawa 1993.

  9. Dębski S., Dębski D., Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw cz. 2, Warszawa 1994.

  10. Dowgiałło Z., Słownik ekonomiczny dla przedsiębiorcy w warunkach rynku, Warszawa 1994.

  11. Duliniec A., Finansowanie Przedsiębiorstwa, Warszawa 2007.

  12. Godlewski M., Krawcewicz St., Wujek T., Pedagogika -podręcznik akademicki, Warszawa 1975.

  13. Gotlieb M., Lewczyński W., Cash flow, sprawozdanie z przepływów gotówki, Przedsiębiorczości, Sopot 1993.

  14. Helfert E. A., Techniki analizy finansowej, Warszawa 2004.

  15. http://www.lista500.polityka.pl/companies/show/50

  16. http://www.money.pl/gielda/spolki_gpw/grupa;zywiec;sa,ZWC,o_firmie.html

  17. Jog V., Suszyński G., Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Warszawa 1993.

  18. Kiziukiewicz T., Sprawozdawczość i informacje finansowe dla menedżera: poradnik praktyczny, Wrocław 1993.

  19. Muszyński H., Wstęp do metodologii pedagogiki. Warszawa 1970.

  20. Niestrój R., Zarządzanie i marketing, Kraków 2003.

  21. Ostaszewski J., Ocena efektywności przedsiębiorstwa według standardów EWG, Warszawa 1991.

  22. Prusak B., Ekonomiczne i prawne aspekty upadłości przedsiębiorstw, Warszawa 2007.

  23. Pudełko M., Zarządzanie kapitałem obrotowym netto w świetle sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, [w:] Najnowsze zmiany polskiego prawa prywatnego i publicznego a funkcjonowanie rynków finansowych, Rzeszów 2008.

  24. Sarnowski J., Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym, Warszawa 2007..

  25. Świderska G. K., ABC rachunkowości dla menedżera, Warszawa 2012.

  26. Ward M., 50 najważniejszych problemów zarządzania, Kraków 1997.

  27. Waśniewski T. Gos W., Rachunkowość przedsiębiorstw tom II, Warszawa 2002.

  28. Waśniewski T., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1997.

  29. Wersty B., Metody analizy stanu i wyników finansowych przedsiębiorstwa. Analiza wskaźnikowa, Wrocław 1993.

  30. Wojciechowska U., Płynność finansowa polskich przedsiębiorstw w okresie transformacji gospodarki, aspekty makroekonomiczne i mikroekonomiczne, Warszawa 2001.

  31. Zaczyński W., Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1981.

  32. Żyznowski T., Zmiany w rachunkowości jednostek gospodarczych od stycznia 2011 roku, „Rachunkowość”, 2011/4.

SPIS SCHEMATÓW

Schemat 1. Analiza finansowa 9

SPIS TABEL

Tabela 1. Rozkład aktywów 33

Tabela 2. Rozkład pasywów 34

Tabela 3. Zobowiązania Grupy Żywiec 36

Tabela 4. Wskaźnik bieżącej płynności 40

Tabela 5. Wskaźnik płynności szybki 41

Tabela 6. Wskaźnik płynności bardzo szybki 42

Tabela 7. Analiza sprawności działania 42

Tabela 8. Analiza rentowności Grupy Żywiec S. A. 43

  1. W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Warszawa 1998, s. 14.↩

  2. M. Pudełko, Zarządzanie kapitałem obrotowym netto w świetle sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, [w:] Najnowsze zmiany polskiego prawa prywatnego i publicznego a funkcjonowanie rynków finansowych, s. 281.↩

  3. E. A. Helfert, Techniki analizy finansowej, Warszawa 2004, s. 24.↩

  4. ang. working capital↩

  5. Brigham, 2012, s. 49.↩

  6. W. Zaczyński, Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1981, s. 31.↩

  7. H. Muszyński, Wstęp do metodologii pedagogiki. Warszawa 1970, s. 176-177;↩

  8. W. Zaczyński, op. cit, s. 9;↩

  9. Ibidem, s. 70.↩

  10. M. Godlewski St. Krawcewicz, T. Wujek, Pedagogika -podręcznik akademicki, Warszawa 1975, s. 57.↩

  11. Ibidem, s. 14↩

  12. B. Prusak, Ekonomiczne i prawne aspekty upadłości przedsiębiorstw, Warszawa 2007, s. 145.↩

  13. S. Dębski, D. Dębski, Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw cz. 2, Warszawa 1994, s. 175.↩

  14. R. Borowiecki, M. Kwieciński, Informacja w zarządzaniu procesem zmian, Kraków 2003, s. 16.↩

  15. Tamże, s. 18.↩

  16. Tamże, s. 22.↩

  17. F. Bławat, Podstawy analizy ekonomicznej, Warszawa 2011, s. 9.↩

  18. Tamże, s. 9.↩

  19. R. Niestrój, Zarządzanie i marketing, Kraków 2003, s. 24.↩

  20. J. Sarnowski, Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym, Warszawa 2007, s. 153.↩

  21. R. Niestrój, op. cit., s. 92.↩

  22. T. Waśniewski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1997r., s. 14.↩

  23. B. Wersty, Metody analizy stanu i wyników finansowych przedsiębiorstwa. Analiza wskaźnikowa, Wrocław 1993r., s. 5.↩

  24. B. Wersty, Metody analizy stanu i wyników finansowych przedsiębiorstwa. Analiza wskaźnikowa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1993r., s. 5.↩

  25. B. Bodasiński, Podstawy rachunku ekonomicznego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych, Warszawa 1964r., s. 48.↩

  26. M. Ward, 50 najważniejszych problemów zarządzania, Kraków 1997, s. 52.↩

  27. Tamże, s. 15 – 17.↩

  28. Tamże, s. 16 – 17.↩

  29. U. Wojciechowska, Płynność finansowa polskich przedsiębiorstw w okresie transformacji gospodarki, aspekty makroekonomiczne i mikroekonomiczne, Warszawa 2001, s. 253 – 254.↩

  30. A. Czubała, Dystrybucja produktów, Warszawa 2001, s. 122.↩

  31. M. Sierpińska, D. Wędzki, op. cit., s. 110 – 112.↩

  32. V. Jog, G. Suszyński, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Warszawa 1993, passim.↩

  33. Waśniewski T. Gos W., Rachunkowość przedsiębiorstw tom II, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2002, str. 141-143↩

  34. D. Davis, Z. Wiankowska-Ładyka, Sztuka zarządzania finansami, Warszawa 1993, s. 16.↩

  35. G. K. Świderska, ABC rachunkowości dla menedżera, Warszawa 2012, s. 53.↩

  36. Tamże, s. 128.↩

  37. Tamże.↩

  38. M. Sierpińska, D. Wędzki, op. cit., s. 18.↩

  39. Tamże, s. 18 – 19.↩

  40. T. Kiziukiewicz, Sprawozdawczość i informacje finansowe dla menedżera: poradnik praktyczny, Wrocław 1993, s. 14 -15.↩

  41. M. Ward,op. cit., s. 55.↩

  42. M. Sierpińska, D. Wędzki, op. cit., s. 28 – 29.↩

  43. T. Żyznowski, Zmiany w rachunkowości jednostek gospodarczych od stycznia 2011 roku, „Rachunkowość”, zeszyty specjalny, s. 65 – 73.↩

  44. M. Sierpińsk, D. Węcki, op. cit., s. 28.↩

  45. T. Kiziukiewicz, op. cit., s. 15.↩

  46. Tamże, s. 48.↩

  47. A. Duliniec, Finansowanie Przedsiębiorstwa, Warszawa 2007, s. 23.↩

  48. M. Gotlieb, W. Lewczyński, Cash flow, sprawozdanie z przepływów gotówki, Przedsiębiorczości, Sopot 1993, s. 60.↩

  49. J. Ostaszewski, Ocena efektywności przedsiębiorstwa według standardów EWG, Warszawa 1991, s. 54-55.↩

  50. L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1994, s. 66 i dalsze.↩

  51. D. Davies, Sztuka zarządzania finansami, Warszawa 1993, s. 42-50.↩

  52. L. Bernstein, Financial Statement Analysis, Homewood 1978, s. 462.↩

  53. Z. Dowgiałło, Słownik ekonomiczny dla przedsiębiorcy w warunkach rynku, Warszawa 1994., s. 173.↩

  54. W. Gabrusewicz, op. cit., s. 208.↩

  55. B. Wersty, op. cit., s. 34.↩

  56. W. Gabrusewicz, op. cit., s. 209.↩

  57. T. Dudycz, S. Wrzosek, op. cit., s. 136.↩

  58. L. Bednarski, op. cit., s. 98.↩

  59. B. Wersty, op. cit., s. 35.↩

  60. L. Bednarski, op. cit., s. 212.↩

  61. W. Gabrusewicz, op. cit., s. 213-214.↩

  62. http://www.lista500.polityka.pl/companies/show/50↩

  63. J. Czekaj, Z. Dresler, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, PWN, Wwa, 1998, s. 210.↩

  64. http://www.money.pl/gielda/spolki_gpw/grupa;zywiec;sa,ZWC,o_firmie.html↩

  65. Przeciętna stopa inflacji w roku 2012 wg Biuletynu Statystycznego GUS↩


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
poprawiona praca licencjacka analiza finansowa w przedsiebiorstwie ICMNSE5YOGWZU3A7BJGL63SPOMQV4AMG7
Komunikacja niewerbalna - SPRAWOZDAWCZOŚĆ I ANALIZA FINANSOWA, PRACA MAGISTERSKA INŻYNIERSKA DYPLOM
ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIĘBIORSTWA , praca licencjacka, Analiza ekonomiczna(1)
praca gotowa, analiza przedsiębiorstw, analiza finansowa
PRACA KONTROLNA ANALIZA FINANSOWA
analiza finansowa przedsiębiorstwa Wawel S A praca licencjacka
Analiza FINANSOWA?ŁA PRACA
Moja Praca Magisterska Analiza finansowa 1
Analiza Finansowa Praca domowa 1
analiza finansowa ppt
wskaźniki - zadania1, FIR UE Katowice, SEMESTR V, Analiza finansowa, Analiza finansowa1, Analiza fin
analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa - cz. 5, analiza finansowa
notatki analiza finansowa Maczynska 2013, Analiza finansowa (ekonomiczna), Mączyńska

więcej podobnych podstron