6. Przemiany fazowe: eutektyczna, eutektoidalna, perytektyczna, perytektoidalna.

Przemianę Ciecz → α + β nazywamy przemianą eutektyczną. Przemiana eutektyczna jest przemianą, w której udział biorą trzy fazy. Podczas przemiany, w czasie chłodzenia, ciecz przemienia się w dwie fazy stałe jednocześnie.

Przemiana eutektoidalna jest przemianą, w której biorą udział trzy fazy. Podczas chłodzenia faza stała przemienia się w dwie inne fazy stałe jednocześnie. γ → α + β

Przemiana perytektyczna jest przemianą, podczas której, w czasie chłodzenia, dwie fazy (jedna z nich ciekła) przemieniają się w jedną fazę stałą. L + α → β

Przemiana perytektoidalna to przemiana, podczas której, w czasie chłodzenia, dwie fazy stałe reagują ze sobą i powstaje jedna – nowa faza stała. α + β → γ

33.

Stopy miedzi

Mosiądz - stop miedzi z cynkiem o większej twardości od obydwu tych pierwiastków. Ma barwę od białej, poprzez żółtą, aż do czerwonej w zależności od składu procentowego. Charakteryzuje się dobrymi właściwościami odlewniczymi. Różne gatunki mosiądzu mogą zawierać dodatki ołowiu, cyny, żelaza, glinu, chromu, manganu oraz krzemu. Służy do wyrobu części maszyn, armatury, klamek, okuć, innych przedmiotów codziennego użytku takich jak np. świeczniki. Jest odporny na korozję, więc może być używany do wyrobu przedmiotów, które muszą być odporne na wodę morską, np. śrub okrętowych.

Brąz - stop miedzi z cyną (zazwyczaj; istnieją także brązy aluminiowe, krzemowe, berylowe, manganowe i inne). Znany był już w starożytności z powodu występowania w tych samych miejscach rud miedzi i cyny. Jest odporny na wysoką temperaturę i korozję. Używa się go do wyrobu części maszyn, aparatury chemicznej, monet, odlewów przedmiotów artystycznych. Jego zastosowanie ogranicza wysoka cena.

Miedzionikle - stopy miedzi i niklu, zawierające przeważnie dodatki innych pierwiastków (krzem, żelazo, glin, mangan). Cechuje je dobra wytrzymałość mechaniczna, odporność na korozję oraz dobre własności oporowe

Spiż to stop miedzi z cyną, cynkiem i ołowiem, czasem zaliczany do brązów. Zawiera więcej cyny (11%) niż brąz cynowy (do 9%). Zawartości cynku i ołowiu są odpowiednio w granicach 2-7% i 2-6%. Jest odporny na korozję i ścieranie.

Brąz aluminiowy - zawierający od 4% do 11% aluminium Może zawierać także inne dodatki stopowe, takie jak żelazo (2.0% do 5.5%), mangan (1.5% do 4.5%) oraz nikiel (3.5% do 5.5%), z zanieczyszczeniami nie przekraczającymi 1.7%. Symbole brązów cynowych to BA5 (CuAl5), BA8 (CuAl8), BA93 (CuAl9Fe3), BA1032 (CuAl10Fe3Mn2), BA1044 (CuAl10Fe4Ni4), BA92 (CuAl9Mn4). Brązy aluminiowe stosowane są na części do przemysłu chemicznego, elementy pracujące w wodzie morskiej, monety, styki ślizgowe, części łożysk, wały, śruby, sita.

Brąz berylowy - zawierający od 1.6% do 2.1% berylu Może zawierać także inne dodatki stopowe, takie jak nikiel w połączeniu z kobaltem (0.2% do 0.4%) oraz tytan (0.1% do 0.25%), z zanieczyszczeniami nie przekraczającymi 0.5%. Symbole brązów berylowych to BB2 (CuBe2Ni(Co)), BB1T (CuBe1.7NiTi), BB2T (CuBe2NiTi). Brązy berylowe stosowane są na elementy sprężyste, elementy aparatury chemicznej, elementy żaroodporne, np. gniazda zaworów, narzędzia nieiskrzące.

Obróbka cieplna brązów. 

1/ Wyżarzanie ujednoradniające - stosuje się w celu usunięcia budowy dendrytycznej brązów. Temperatura procesów 650 - 750 *C. Ponieważ dyfuzja w brązach cynowych przebiega wolno , należy wyżarzanie to powtórzyć kilka razy i poddać brązy obróbce plastycznej na zimno .

2/ Wyżarzanie rekrystalizujące - celem tego wyżarzania jest usunięcie umocnienia powstałego w procesie przeróbki . Przeprowadza się w temperaturze 650 *C . W wyniku wyżarzania następuje obniżenie wytrzymałości na rozciąganie , twardości , wyraźny wzrost wydłużenia co umożliwia dalszą obróbkę plastyczną na zimno . Zastosowanie brązów cynowych . Plastycznie przerobione brązy znajdują zastosowanie przy produkcji aparatury pomiarowo – kontrolnej przemysłu chemicznego . Z brązów cynowych odlewniczych wykonuję się części maszyn narażone na ścieranie i silne obciążone np. koła zębate , ślimacznice , zębatki i zawory.