Gleba – wierzchnia warstwa powierzchni ziemi, posiada zdolności do ożywiania roślin. Zawiera części mineralne, organiczne, woda, powietrze, życie biologiczne. Proporcje są niezwykle ważne. Gleba wykształca się na skale macierzystej.
W Polsce najwięcej jest utworów polodowcowych.
Piaski – na polach sandrowych, tam gdzie woda z lodowca je wynosiła (południowe Kaszuby, puszcza Notecka, Wał Ostrzeszowski).
Gliny – gleby brunatne.
W zależności od proporcji ilastych/ pylastych/ wody/ powietrza gleba jest mniej lub bardzie żyzna.
Lessy- formacja pylasta, która wskutek wiatrów osadzała się na przedpolu lodowca. Wyżna Lubelska, Kraków, Dolny Śląsk. Gdy więcej jest związków wapnia, gleby są lepsze.
Gleby aluwialne – od składu naniesionego materiału wytworzyły się mady żwirowe, piaszczyste (w górnych odc.)
Rędziny – w wyniku wietrzenia skał wapiennych. Nie występują w zwartym wale, raczej rozczłonkowanie. Rędziny są różnej jakości w zależności od twardości skały. Wyżyna Śląska – triasowe. Im dalej na wschód – niecka nidziańska, góry świętokrzyskie – jurajskie i kredowe.
Gleby inicjalne – ze skały macierzystej, obszary górskie. Wietrzenie piaskowców, iłów.
Gleby bagienne – materia mineralna + materia organiczna. Tam występują najlepsze ziemie ( CZARNE ZIEMIE – ZIEMIA PYRZYCKA, Kujawy, Mazury).