Chemia w kuchni.

Rano budzimy się, idziemy do łazienki a tam: woda, piecyk gazowy (metan), mydło (stearynian sodu), pasta do zębów (fluorki) i zapachy (olejki eteryczne, sztuczne związki).

Mleko jest mieszaniną głównie wody, tłuszczu i białek.

Kawa i herbata – mieszanina: kofeina lub teina.

Samochód: metale, stopy metali, szkło, guma, tworzywa polimerowe.

Ubrania – tworzywa sztuczne i naturalne.

Szkoła – kreda (węglan wapnia), zeszyty, książki (celuloza), ołówek (grafit).

Faks, drukarka – tlenek żelaza (w formie granulki), celuloza, polimery.

Pożywienie: białka (mięso, jajka, fasola), tłuszcze (olej, margaryna, masło, śmietana, smalec), cukry (kasze, ziemniaki, makaron), witaminy (cytryna pomarańcze, czarna porzeczka, ryby).

Woda mineralna zawiera rozpuszczalne sole, np. potas, sód, wapń, magnez, chlor, żelazo, siarczany, wodorowęglany. Sole te spełniają funkcję budulcową i regulacyjną.

Tabletki – np. kwas salicylowy oraz acetylosalicylowy; leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (aspiryna) – leki są lekami, gdy przyjmowane są w odpowiednich dawkach.

Substancje wytwarzane w mózgu: np. fenyloetyloamina – substancja wywołująca pozytywne odczucia towarzyszące stanowi zakochania. Adrenalina – hormon walki i ucieczki, produkowany w rdzeniu nadnerczy, przyspiesza akcję serca, rozszerza źrenice, uwalnianie glukozy z mięśni, rozszerzeni e oskrzeli, wzrost ciśnienia krwi.

Nikotyna – toksyczna substancja zawarta w tytoniu w niewielkich dawkach; działa na układ nerwowy; w dużych dawkach toksyczna, wywołuje m. in. zaburzenia rytmu serca.

Powietrze to mieszanina gazów (czyste stanowi mieszaninę jednorodną), skład: azot, tlen, argon i inne).

Człowiek to też chemia: 60% woda, białko, tłuszcze, sole mineralne, cukry oraz różnorodne metale.

Ca – składnik kości i zębów, jest niezbędny do prawidłowej pracy mięśni.

Mg – potrzebny do funkcjonowania wielu enzymów, podnosi odporność na stres, działa przeciwalergicznie.

Fe – składnik białek przenoszących i magazynujących tlen – hemoglobiny i mioglobiny.

Wysiłek fizyczny – zakwasy (kwas mlekowy), spalanie kalorii (redukcja tkanki tłuszczowej).

Każdego dnia spotykamy się z chemią. Z przemianami chemicznymi spotykamy się nie tylko w laboratorium. Towarzyszą nam one w naszym codziennym życiu, oto kilka przykładów:

• Srebrna łyżeczka z czasem staje się coraz ciemniejsza i bardziej matowa. Dzieje się to dlatego, że srebro reaguje z siarką : 2Ag + S → Ag₂S.

• Żelazna płytka rdzewieje na powietrzu. Rdza powstaje w wyniku reakcji żelaza z tlenem z powietrza: 4Fe + 3O₂→2Fe₂O₃.

• Srebrna łyżeczka użyta do jedzenia jajka ciemnieje. Niektóre białka zawierają, tzw. mostki siarczkowe –S-S-, siarka reaguje z Ag i powstaje czarny siarczek srebra.

• Skrobia zawarta w chlebie jest wodorotlenkiem; ślina zawiera enzymy rozkładające polisacharydy na cukry proste, stąd słodki smak.

• Pozostawione na pewien czas w kieliszku wino pachnie octem. Tlen zawarty w powietrzu utlenia etanol do kwasu octowego: C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O.

• Dlaczego w razie pogryzienia przez mrówki lub poparzenia przez pokrzywy należy skórę przemyć rozcieńczonym roztworem amoniaku. Jad mrówek i pokrzywy zawierają kwas mrówkowy związek silnie parzący i żrący.

Fotosynteza.

Fotosynteza jest reakcją asymilacji CO₂ przez rośliny zielone. Jest zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym najważniejszym procesem chemicznym na ZiemiW formie sumarycznej przebieg fotosyntezy można zapisać jako: 6H₂O + 6CO₂ + energia świetlna + chlorofil -> C₆H₁₂O₆ + 6O₂.

Wszystkie substancje organiczne powstające w procesie fotosyntezy (glukoza, skrobia, celuloza) służą następnie jako materiał wyjściowy dla najróżniejszych przemian zachodzących w organizmie. A to oznacza, że dzięki związanej energii Słońca możemy pracować, uczyć się i cieszyć się życiem. 6CO₂ + 6H₂O → C₆H₁₂O₆ + 6O₂; CO₂ + H₂O → cukier + tlen.

Spalanie paliw.

• Przykładem wykorzystania związanej energii Słońca jest proces spalania węgla, drewna, produktów przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego. Są to substancje, które bardzo dawno temu powstały z organizmów żywych (drzew, roślin, zwierząt).

• Spalanie węgla: C + O₂ → CO₂ + uwolnione ciepło.

• Spalanie gazu ziemnego: CH₄ + 2O₂ → CO₂ + H₂O + uwolnione ciepło.

• Spalanie produktów przerobu ropy naftowej i benzyny: benzyna + O₂ → CO₂ + H₂O + uwolnione ciepło.

• Głównym produktem w tych reakcjach jest CO₂, który w procesie fotosyntezy jest przetworzony w roślinach na glukozę, skrobię i celulozę.

Korozja - proces niszczenia wyrobów poddanych warunkom atmosferycznym. Szczególnie jest to widoczne na przedmiotach wykonanych z żelaza. proces niszczenia żelaza nazywany jest korozją lub rdzewieniem. Jego przyczyną są reakcje chemiczne zachodzące na powierzchni metalu. Przebieg reakcji chemicznej zachodzącej na powierzchni żelaza opisuje równanie chemiczne: 2Fe + O₂ + H₂O → Fe(OH)₂; 4Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃; 2Fe(OH)₃ → Fe₂O₂ (rdza) + 3H₂O.

Procesy energetyczne: uzyskiwanie energii elektrycznej z innych procesów chemicznych mających miejsce w naszym otoczeniu, np. w akumulatorze lub ogniwach. Reakcje chemiczne, które przebiegają w ogniwach noszą nazwę reakcji utleniania i redukcji.

Dlaczego placki się nie przypalają: patelnia z aluminium (pokrycie Al₂O₃) – nie należy jej myć w taki sposób żeby usuwać warstwę tlenku. Przed pierwszym użyciem należy ją „wypalić” – pokryć tlenkiem. Patelnia z teflonu (nietopliwy polimer, mała energia powierzchniowa).

Teflon. Nazwa handlowa polimeru o nazwie chemicznej politetrafluoroetylen (PTFE). Teflon jest najczęściej produkowany w procesie emisyjnej polimeryzacji tetrafluorometylenu (CF₂ – CF₂), która prowadzi do otrzymania ściśle liniowych cząsteczek o masach cząsteczkowych rzędu 1000000 (jeden milion)g/mol.

Tworzywo to wynalazł w 1938 Roy J. Plunkett w laboratorium DuPonta, w Jackson w USA. Synteza teflonu została opatentowana przez firmę DuPont w 1956. Patent ten już dawno wygasł, jednak nazwa "teflon" jest wciąż znakiem towarowym tej firmy i inni producenci tego polimeru nie mają prawa się tą nazwą posługiwać. Firma DuPont opatruje tą nazwą nie tylko politetrafluoroetylen lecz także inne polimery i kopolimery poliolefinowe z dużą zawartością merów -[CF₂CF₂]-, które łącznie tworzą rodzinę kilkuset różnych produktów.

Właściwości teflonu:

• Czysty politetrafluoroetylen jest całkowicie nietopliwy i zaczyna rozkładać się w temperaturze . W temperaturze ok. przechodzi z fazy krystalicznej do fazy condis, w której staje się przezroczysty i dość miękki - ale nie płynny.

• Jedną z najważniejszych cech PTFE jest jego wyjątkowo mała energia powierzchniowa, dzięki czemu ma on dobre własności smarujące, oraz nie przywierają do niego żadne zanieczyszczenia. Inną ważną własnością PTFE jest jego wysoka odporność chemiczna. Praktycznie nie reaguje on ani nie rozpuszcza się w niczym oprócz stężonego kwasu fluorowodorowego.

• Ze względu na nietopliwość PTFE nie można go obrabiać w typowy dla tworzyw sztucznych sposób (np: przez wytłaczanie lub wtrysk) lecz trzeba stosować techniki spiekania proszku - podobne do stosowanych w materiałach ceramicznych.

• Inne odmiany teflonu, zawierające obok merów -[-CF₂-CF₂-]_n także mery zawierające atomy wodoru, są topliwe i dzięki temu można je przerabiać tradycyjnymi metodami, ale mają one gorsze własności termiczne, chemiczne i powierzchniowe od czystego PTFE.

Zastosowanie:

• Składnik smarów;

• Wyściełanie aparatury chemicznej;

• Produkcja materiałów dla ubrań CUG używanych w straży pożarnej oraz zakładach przemysłowych posiadających kontakt ze środkami chemicznymi;

• Produkcja rur i kształtek urządzeń pracujących w ekstremalnych warunkach;

• Powłoki zapobiegające przywieraniu w sprzętach gospodarstwa domowego i innym;

• Materiały uszczelniające w postaci nici, taśm;

• Kolczyki do piercingu;

• Implanty przy rekonstrukcjach twarzy;

• "Ślizgacze" pod profesjonalnymi myszkami komputerowymi dla graczy;

• powlekanie amunicji broni ręcznej;

• membrana Gore-Tex.

Dlaczego ciasto rośnie. Metody spulchniania ciasta: chemiczne, fizyczne, biologiczne.

Metoda fizyczna polega na wprowadzeniu do ciast pęcherzyków powietrza, które podczas pieczenia rozszerzają się i powodują wzrost objętości wyrobu.

Metoda biologiczna bazuje na działalności drożdży lub innych mikroorganizmów, które wywołują fermentację. Jest to przede wszystkim fermentacja alkoholowa, której towarzyszy zawsze fermentacja mlekowa.

Metoda chemiczna – proszki do pieczenia.

Proszek do pieczenia to sypka mieszanina rozmaitych związków chemicznych, której podstawowym zadaniem jest spulchnianie produktów piekarniczych (chleba, ciast itp.). Został wynaleziony przez Augusta Oetkera -- niemieckiego aptekarza, założyciela firmy Dr. Oetker.

Proszki do pieczenia są mieszaninami, które są trwałe w warunkach przechowywania (temperatura pokojowa, brak wilgoci), lecz w warunkach przygotowywania ciasta lub pieczenia wydzielają znaczne ilości gazów, które przekształcają ciasto w rodzaj piany.

Najczęściej spotykanym składnikiem proszku do pieczenia jest wodorowęglan sodu (NaHCO₃), który w temperaturze powyżej ulega dość szybkiemu rozkładowi z wydzieleniem dwutlenku węgla: 2 NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O + CO₂.

Proszek oparty na samym wodorowęglanie sodu, ze względu na zasadowe własności tego związku, nadaje produktom finalnym nieprzyjemny posmak ługu. Z tego powodu miesza się wodorowęglan sodu ze słabymi kwasami, lub solami o lekko kwaśnym odczynie, nazywanymi regulatorami kwasowości. Mieszanie z kwasami dodatkowo przyspiesza wydzielanie się dwutlenku węgla dzięki reakcji:NaHCO₃ + HX → NaX + H₂O + CO₂; gdzie X to reszta kwasowa.

Najczęściej stosowanymi regulatorami kwasowości w proszkach do pieczenia są: mleczan sodowy (NaC₃H₅O₃); wodorowinian potasowy (KHC₄H₄O₆); kwaśny pirofosforan sodu Na₂H₂P₂O₇); siarczan glinowo-sodowy NaAl(SO_/4)₂.

Sam wodorowęglan sodu ma własności higroskopijne i ma tendencję do zbrylania się przy dłuższym przechowywaniu. Z tego powodu do proszku dodaje się skrobię lub mąkę ziemniaczaną, które spowalniają ten proces. W przemyśle zamiast drogich, gotowych proszków do pieczenia stosuje się często mieszaninę wodorowęglanu sodu z kwaśnym mlekiem lub maślanką, które przygotowywuje się bezpośrednio przed użyciem. Obecny w tych przetworach mleka kwas mlekowy, reaguje z wodorowęglanem sodu z wydzieleniem CO₂ a powstający mleczan sodowy pełni rolę regulatora kwasowości.

Sole wokół nas.

Najbardziej znaną solą jest soda oczyszczona (wodorowęglan sodu, bikarbonat, dwuwęglan sodu, kwaśny węglan sodu NaHCO₃) - nieorganiczny związek chemiczny, wodorosól kwasu węglowego i sodu. W temperaturze pokojowej jest to biała substancja krystaliczna. Rozkłada się w temperaturze powyżej . Rozpuszcza się w wodzie: w temp. 9,6g/100cm³. Stosowany jest głównie jako jeden ze składników proszku do pieczenia i dodatek do żywności regulujący pH (symbol E 500b). Niegdyś był też stosowany do wyrobu napojów musujących, w lecznictwie (przy nadkwasocie), gaśnicach pianowych (jako środek pianotwórczy), jako substancja pochłaniająca zapachy i wilgoć oraz do zmiękczania wody. Wodorowęglan sodu bywa też nazywany sodą oczyszczoną lub kwaśnym węglanem sodu. Ta ostatnia nazwa jest bardzo myląca, gdyż w rzeczywistości wodny roztwór wodorowęglanu sodu ma odczyn słabo alkaliczny i zachowuje się w wielu reakcjach jak słaba zasada. Z kwasami reaguje z wydzieleniem dwutlenku węgla i wody: NaHCO₃ + HCl → NaCl + H₂O + CO₂ (gaz); NaHCO₃ + CH₃COOH → CH₃COONa + H₂O + CO₂ (gaz). Nie reaguje z alkoholami i fenolami, co bywa wykorzystywane do odróżniania alkoholi i fenoli od kwasów karboksylowych w chemicznej analizie związków organicznych. Jego własności spulchniające i pianotwórcze wynikają z faktu, że rozkłada się on w temperaturze powyżej z wydzieleniem dużych ilości dwutlenku węgla:2 NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O + CO₂. W laboratorium najłatwiej jest go otrzymać przez wprowadzenie dwutlenku węgla do nasyconego wodnego roztworu węglanu sodu: Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O → 2 NaHCO₃. W przemyśle otrzymuje się go jako produkt pośredni przy otrzymywaniu węglanu sodu metodą Solvaya.

Sól gorzka MgSO₄ – siarczan (VI) magnezu. Występuje on w przyrodzie jako minerał epsomit. Siarczan magnezu można otrzymać w bezpośredniej reakcji metalicznego magnezu z kwasem siarkowym jak również w reakcji tlenku lub wodorotlenku magnezu w tym kwasie Mg + H₂SO₄ -> H₂ + MgSO4; MgO + H₂SO₄ -> H₂O + MgSO4; Mg(OH)₂ + H₂SO₄ -> 2H₂O + MgSO₄. Zastosowanie: bezwodny jest powszechnie stosowanym laboratoryjnym i przemysłowym środkiem suszącym; lecznictwie między innymi jako środek przeczyszczający oraz środek tokolityczny, w weterynarii, do obciążania bawełny, w farbiarstwie, do wyrobu wód mineralnych, w rolnictwie roztwór siarczanu magnezu wykorzystuje się do oprysków.

Azotan(V) srebra(I) (inaczej lapis od łac. lapis infernalis - kamień piekielny), AgNO₃ - nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu azotowego i srebra. Otrzymuje się go w reakcji kwasu azotowego z metalicznym srebrem zgodnie z zapisem: 3Ag + 4HNO₃ → 3AgNO₃ + NO + 2H₂O. Azotan srebra jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o gęstości 4,35 g/cm³. Jest on bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, co jest o tyle niezwykłą właściwością, że rozpuszczalność soli srebra(I) rzadko przekracza na H₂O. Co więcej, rozpuszczalność AgNO₃ bardzo szybko wzrasta wraz z temperaturą. Np. dla temperatury wynosi na H₂O, dla - , dla - , a dla już . Odczyn roztworu jest lekko kwaśny. Azotan srebra topi się w temperaturze . Po podgrzaniu powyżej rozkłada się na wolne srebro, dwutlenek azotu i tlen: 2AgNO₃ → 2Ag + 2NO₂ + O₂. Azotan srebra ma właściwości utleniające. Działa żrąco na skórę, pozostawia trudne do usunięcia czarne plamy z rozdrobnionego metalicznego srebra. Zastosowanie: Lapis służy do otrzymywania innych związków srebra. Jest używany w chemii analitycznej np. do wykrywania aldehydów (próba Tollensa). Używa się go także do srebrzenia luster, do otrzymywania halogenków srebra (przede wszystkim bromku srebra) używanych jako substancje światłoczułe w technice fotograficznej, do produkcji materiałów wybuchowych (np. Acetylenek srebra), a także jako środek antyseptyczny. "Lapis" dostępny dawniej w aptece składał się w 33% z AgNO₃ i w 66% z KNO₃

Azotan(V) amonu, (inaczej saletra amonowa, NH₄NO₃) - nieorganiczny związek chemiczny sól kwasu azotowego i amoniaku. Powstaje w wyniku zobojętnienia kwasu azotowego amoniakiem lub węglanem amonu: HNO₃ + NH₃ → NH₄NO₃ lub 2HNO₃ + (NH₄)₂CO₃ → 2NH₄NO₃ + H₂O + CO₂. Inną metodą jego otrzymywania jest reakcja podwójnej wymiany między azotanem potasu lub sodu i siarczanem(VI) amonu: (NH₄)₂SO₄ + 2KNO₃ → 2NH₄NO₃ + K₂SO₄. Saletra amonowa jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym. Jest higroskopijna. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie (w temperaturze pokojowej w H₂O). Proces rozpuszczania się NH₄NO₃ w wodzie jest dość silnie endotermiczny (ΔH^o = 26 kJ/mol), dzięki czemu mieszanina saletry amonowej z lodem jest bardzo dobrą mieszaniną chłodzącą. Azotan amonu ma właściwości utleniające. Przy podgrzewaniu rozkłada się stopniowo na podtlenek azotu i wodę: NH₄NO₃ → N₂O + 2H₂O. Topi się w temperaturze . W temperaturze rozkłada się wybuchowo: 2NH₄NO₃ → 2N₂ + O₂ + 4H₂O. Dzięki swoim właściwościom azotan amonu jest składnikiem wielu materiałów. Wybuchowość saletry amonowej była przyczyną wielu katastrof, na przykład: wybuch w składzie chemicznym w Oppau (Niemcy) 21 września 1921 – 561 zabitych; katastrofa w Teksasie 16 kwietnia 1947 – wybuchło ok. 2300 ton NH₄NO₃, ok. 570 ofiar śmiertelnych; katastrofa w Ryongchon (Korea Północna) 23 kwietnia 2004 – kolizja pociągów przewożących saletrę amonową i paliwo, zerwana trakcja elektryczna spowodowała wybuch, 154 ofiary śmiertelne. Saletra amonowa jest jednym z najlepszych nawozów mineralnych (zawiera ok. 34% azotu). W celu zmniejszenia właściwości higroskopijnych i wybuchowych saletry nawozowej, dodaje się do niej domieszki magnezji, węglanu wapnia lub gipsu. Tak otrzymane saletry amonowe są produktem uniwersalnym, nadającym się do przedsiewnego i pogłównego nawożenia na wszystkich glebach i pod wszystkie rośliny. Saletra amonowa "30% N" (o zawartości 30% azotu) należy do grupy nawozów amonowo-saletrzanych. Połowę azotu zawiera w formie amonowej, drugą połowę w formie azotanowej. Łączy więc w sobie właściwości zarówno soli amonowych, jak i saletr. Przy stosowaniu pogłównym na glebach zasadowych pożądane jest przykrycie nawozu glebą w celu uniknięcia strat azotu.

Siarczan(VI) sodu (Na₂SO₄) - dobrze rozpuszczalna w wodzie sól nieorganiczna kwasu siarkowego i sodu. W zależności od zawartości wody krystalizacyjnej wyróżniamy trzy formy siarczanu sodu: bezwodny - który tworzy białe kryształy topiące się w . Bezwodny siarczan sodu jest silnie higroskopijny i jest często stosowany jako środek suszący. Bezwodny siarczan sodu nie występuje w naturze - otrzymuje się go przez wyprażanie siarczanu uwodnionego. Siarczan sodu dziesięciowodny (Na₂SO₄*10H₂O) - tworzący bezbarwne kryształy - zwany solą glauberską. W przyrodzie występuje w formie minerałów (m.in. glauberyt, mirabilit). Jest on stosowany jako dodatek przy produkcji szkła, papieru oraz w garbarstwie skóry. Jest także jednym z substratów do otrzymywania syntetycznej (ultramaryny). Siarczan sodu siedmiowodny - (Na₂SO₄*7H₂O) powstający na skutek spontanicznej hydratacji siarczanu bezwodnego.

Sól kuchenna – potoczna nazwa halitu oraz soli kamiennej; chlorku sodu (NaCl), związku chemicznego stosowanego jako przyprawa oraz konserwant. Znajdująca się w powszechnej sprzedaży sól to tzw. sól jodowana – ze względów zdrowotnych sztucznie wzbogacona związkami jodu. Wielu dietetyków zalicza białą, rafinowaną sól do tzw. białych śmierci (obok cukru i białej mąki). Jej nadużywanie w dzisiejszej kuchni jest jednym z czynników wpływających na powstawanie tzw. chorób cywilizacyjnych oraz np. nadciśnienia tętniczego. Zaleca się stosowanie soli nierafinowanych, czasami określanych jako kamienne oraz soli morskiej, uzyskiwanej poprzez odparowywanie wody morskiej. Zastosowanie: do poprawienia smaku wielu potraw i jako środek konserwujący; jest ona źródłem jonów Na⁺ i Cl^-. 0,9 % roztwór chlorku sodu (łac. Natrium Chloratum) w wodzie nazywany jest solą fizjologiczną, po odpowiedniej sterylizacji używany jako podstawowy płyn nawadniający w medycynie. Roztwór o takim stężeniu jest izoosmotyczny (ma porównywalne ciśnienie osmotyczne z ciśnieniem osmotycznym płynów ustrojowych). Ze względu na to bywa stosowany jako rozpuszczalnik do leków, płyn do rozcieńczania krwi (nie wywołuje hemolizy) albo jako środek bezpośrednio podawany do krwiobiegu. Stosowany też w mikrobiologii do zawieszania komórek bakteryjnych w roztworze, gdyż pozwala uniknąć ich deformacji i rozpadu. Znaczenie biologiczne NaCl. Sól kuchenna jest głównym źródłem jonów Na⁺ i Cl^- dla organizmów zwierzęcych i ludzi. Jony Na⁺ odgrywają kluczową rolę w wielu procesach fizjologicznych od gospodarki wodnej, przez utrzymywanie stałego ciśnienia krwi, po działanie układu nerwowego. Stąd spożywanie soli kuchennej jest niezbędne do życia. Dzienne zapotrzebowanie na chlorek sodowy wynosi około . Dieta współczesnego człowieka dostarcza kilkukrotnie większą ilość soli. Sól jest obecna w większości produktów spożywczych, jak choćby chleb, masło, sery, wędliny itp. Szacuje się, że dzienne spożycie soli w Polsce w przeliczeniu na osobę wynosi ok. , Uważa się, że nadmierne spożycie soli kuchennej może przyczyniać się do powstawania pewnych chorób. Badania naukowe udowodniły związek między nadmiernym spożyciem chlorku sodu i rozwojem nadciśnienia tętniczego.

Woda, tlenek wodoru (nazwy systematyczne IUPAC: monotlenek diwodoru, oksydan) - związek chemiczny o wzorze H₂O, występujący w warunkach standardowych (pokojowych) w stanie ciekłym. W stanie gazowym wodę określa się mianem pary wodnej, a w stałym stanie skupienia - lodem. Słowo woda jako nazwa związku chemicznego może się odnosić do każdego stanu skupienia. Wodę o małej zawartości składników mineralnych nazywamy wodą miękką, a zawierającą znaczne ilości soli wapnia i magnezu wodą twardą. Woda naturalna w wielu przypadkach przed zastosowaniem musi zostać uzdatniona. Proces uzdatniania dotyczy zarówno wody pitnej jak i przemysłowej. Znaczenie biologiczne wody: Woda jest powszechnym rozpuszczalnikiem związków ustrojowych i niezbędnym uzupełnieniem pokarmu wszystkich znanych dotąd organizmów. Uczestniczy w przebiegu większości reakcji metabolicznych, stanowi środek transportu wewnątrzustrojowego: np. produktów przemiany materii, substancji odżywczych, hormonów, enzymów. Reguluje temperaturę . Stanowi płynne środowisko niezbędne do usuwania końcowych produktów przemiany materii. Woda stanowi średnio 60% masy dorosłego człowieka, w przypadku noworodka ok. 15% więcej. Woda w żywności: woda związana w postaci monowarstwy; woda związana w dalszych warstwach, woda niezwiązana (woda wolna, 5-96%); woda uwięziona (5-96%).

Miód sztuczny – produkt spożywczy syntetyczny (stworzony przez człowieka), naśladujący miód naturalny, który w smaku i wyglądzie jest prawie identyczny z jego naturalnym odpowiednikiem. Metody otrzymywania. Obróbka termiczna - Miód uzyskuje się poprzez rozkład cukrów złożonych (najczęściej z syropu ziemniaczanego) sacharozy lub izoglukozy na cukry proste w procesie podgrzewania w roztworze z dodatkiem słabych kwasów jako katalizatorów. Następnie dodawane są barwniki, aromaty oraz esencje smakowe. Metoda jest stosowana przemysłowo od czasów I wojny światowej. Obróbka przez pszczoły - Miód sztuczny (nazywany też miodem ekspresowym) powstaje z syropu będącego mieszaniną cukru i wody. Po przerobieniu tej mieszaniny przez pszczoły otrzymuje się miód. Metoda ta jest najczęściej wykorzystywana do fałszowania miodu – zwiększania produkcji pasiek. Dodatkowo do syropu można dodawać wywary z ziół (ziołomiody), soki z owoców (miody sokowe) lub roślin, z których pszczoły nie zbierają nektaru, przez co uzyskuje się miody o nowych smakach. Właściwości: Sztuczny miód nie zawiera unikalnych składników obecnych w miodzie naturalnym. Dlatego nie posiada właściwości leczniczych, smakowych i zapachowych.