Mięśnie kończyny dolnej
NAZWA | POŁOŻENIE / CHARAKTERYSTYKA | UNERWIENIE | UNACZYNIENIE | KALETKA MAZIOWA | CZYNNOŚĆ |
---|---|---|---|---|---|
Mięśnie grzbietowe obręczy kończyny dolnej | |||||
Grupa przednia (mięsień biodrowo-lędźwiowy) | |||||
Lędźwiowy większy | Na tylnej ścianie jamy brzusznej, bocznie od odcinka lędźwiowego kręgosłupa, przed m. czworobocznym lędźwi i m. biodrowym. Włókna tego m. układają się w dwóch warstwach: powierzchniowej i głębokiej. | Splot lędźwiowy | Tt. Lędźwiowe, t. biodrowo – lędźwiowa, t. okalająca biodro głęboka | brak | Zgina w stawie biodrowym, przywodzi i obraca na zewnątrz udo. Przy działaniu jednostronnym zgina bocznie kręgosłup lędźwiowy. |
Lędźwiowy mały | Na przedniej stronie m. lędźwiowego większego | Jak wyżej | Jak wyżej | brak | Zgina w stawie biodrowym, przywodzi i obraca na zewnątrz udo. |
Biodrowy | W dole biodrowym | Jak wyżej | Jak wyżej | Dwie: biodrowo-łonowa, biodrowa podścięgnowa | Zgina w stawie biodrowym, przywodzi i obraca na zewnątrz udo. |
Grupa tylna | |||||
Pośladkowy wielki |
Na głębszych m. pośladkowych, pokryty bogatą podściółką tłuszczową i skórą. Jest podłożem mięśniowym pośladka. | Nerw pośladkowy dolny | Gałęzie tętnic pośladkowych, tętnica okalająca udo przyśrodkowa | Trzy: kaletka kulszowa, kaletka krętarzowi, kaletki pośladkowo-udowe | Prostuje w stawie biodrowym (utrzymuje pionową postawę ciała), odwraca na zewnątrz i przywodzi udo |
Napinający powięź szeroką | Powierzchownie na bocznej stronie biodra | Nerw pośladkowy górny | Tętnica pośladkowa górna | brak | Zgina w stawie biodrowym, odwodzi i obraca do wewnątrz udo, w działaniu na staw kolanowy wzmacnia pionową postawę ciała |
Pośladkowy średni | Pod m. pośladkowym wielkim i powięzią pośladkową | Jak wyżej | Jak wyżej | Między ścięgnem mięśnia a wierzchołkiem krętarza większego, między ścięgnem mięśnia pośladkowego średniego a ścięgnem mięśnia gruszkowatego | Część przednia zgina i obraca udo do wewnątrz, część tylna prostuje i obraca udo do zewnatrz. Odwodzi udo, przy ustalonym udzie pochyla miednice w bok |
Pośladkowy mały | Pod m. pośladkowym średnim i m. napinającym powięź szeroką | Jak wyżej | Jak wyżej | Między ścięgnem mięśnia a krętarzem większym | Jak wyżej, współdziała z m. pośladkowym średnim |
Gruszkowaty | W postaci spłaszczonego brzuśca mięśniowego, przechodzi przez otwór kulszowy większy dzieląc go na 2 części | Splot krzyżowy | Tętnice pośladkowe | Pod końcowym ścięgnem mięśnia | Prostuje, odwodzi i obraca na zewnątrz udo |
Mięśnie brzuszne obręczy biodrowej | |||||
Zasłaniacz wewnętrzny | Zaczyna się wewnątrz miednicy, biegnie przez otwór kulszowy mniejszy do kości udowej | Splot krzyżowy | t. pośladkowa dolna. T. zasłonowa, t. sromowa wewnętrzna | Między ścięgnem mięśnia a mięśniem kulszowym mniejszym | Obraca na zewnątrz udo |
Bliźniacze: górny i dolny | Stanowią rynienkowate podłoże dla ścięgna m. zasłaniacza wewnętrznego. Ten +bliźniacze to m. trójgłowy miednicy, którego głowę środkową stanowi zasłaniacz, głowy brzeżne m. bliźniacze | Jak wyżej | Jak wyżej | brak | Jak wyżej |
Czworoboczny uda | Na tylnej stronie stawu biodrowego między kością udową a guzem kulszowym | Jak wyżej | Jak wyżej | brak | Prostuje, przywodzi i obraca na zewnątrz udo |
Zasłaniacz zewnętrzny | Ukryty głęboko pod przywodzicielami uda na zewnętrznej powierzchni błony zasłonowej | Nerw zasłonowy | T. zasłonowa | brak | Przywodzi, obraca na zewnątrz i prostuje udo |
Mięśnie uda | |||||
Grupa przednia | |||||
Krawiecki | Przebiega w postaci szerokiej taśmy przez przednią i przyśrodkową powierzchnie uda do bliższego końca k. piszczelowej. | Nerw udowy | Gałęzie t. udowej, głównie gałązki odchodzące od t. okalającej udo bocznej | Pod ścięgnem końcowym mięśnia | W działaniu na staw udowy zgina, odwodzi i obraca na zewnątrz udo. W działaniu na staw kolanowy zgina goleń. |
Czworogłowy uda | Duży, zajmuje całą powierzchnie przednią uda, ma 4 głowy (przednia- zaczyna się dwoma odnogami nazywany m, prostym, boczna, przyśrodkowa, pośrodkowa) | Jak wyżej | Jak wyżej | Między ścięgnem początkowym m. prostego uda a krawędzią stawu biodrowego, liczne w okolicy stawu kolanowego | Prostuje w stawie kolanowym. M. prosty zgina w stawie biodrowym i odwodzi udo |
Grupa przyśrodkowa | |||||
Grzebieniowy | Należy do powierzchniowej warstwy tej grupy, ogranicza od strony przyśrodkowej dół biodrowo- łonowy | Nerw udowy i zasłonowy | t. zasłonowa, gałęzie t. głębokiej uda | Poniżej krętarza mniejszego między m. biodrowo – lędźwiowym a łonowym | Przywodzi, zgina i obraca na zewnątrz udo |
Smukły | Drugi m. warstwy powierzchniowej tej grupy | Nerw zasłonowy | Jak wyżej | brak | Prostuje, przywodzi i obraca na zewnętrz udo. Przy działaniu na staw kolanowy zgina podudzie |
Przywodziciel długi | Trzeci m. warstwy powierzchniowej tej grupy | Jak wyżej | Jak wyżej | brak | Przywodzi i obraca na zewnątrz udo |
Przywodziciel krótki | Środkowa warstwa m. przywodzicieli | Jak wyżej | Jak wyżej | brak | Jak wyżej |
Przywodziciel wielki | Głęboka warstwa m. przywodzicieli, tworzy przyśrodkową ścianę kanału przywodzicieli. Jego powierzchnia tylna sąsiaduje z m. tylnymi uda i biegnie po niej nerw kulszowy. | Jak wyżej | Jak wyżej | brak | Przywodzi i prostuje udo. Część przyczepiająca się do kresy chropawej obraca udo na zewnątrz, część przyczepiająca się do nadkłykcia z położenia odwróconego obraca udo do wewnątrz |
Grupa tylna | |||||
Półścięgnisty | Powierzchowny, sąsiaduje bocznie z głową długą m. dwugłowego a przyśrodkowo z m. przywodzicielem wielkim | „Część piszczelowa” nerwu kulszowego | Gałęzie t. głębokiej uda | Między kością piszczelową i więzadłem pobocznym piszczelowym a ścięgnem m. smukłego i m. półścięgnistego | Zgina w stawie kolanowym. Prostuje i przywodzi w stawie biodrowym |
Półbłoniasty | Pod m. półścięgnistym na tylnej powierzchni m. przywodziciela wielkiego | Jak wyżej | Jak wyżej | Kaletka m. półbłoniastego | Jak wyżej |
Dwugłowy uda | Na m. przywodzicielu wielkim, przykryty powięzią i skórą | Głowa długa jak wyżej. Głowa krótka „część strzałkowa | Jak wyżej | Dwie: górna m. dwugłowego uda, podścięgnowa dolna m. dwugłowego uda | Głowa długa prostuje przywodzi i obraca udo. Cały m. zgina i odwodzi w stawie kolanowym |
Mięśnie goleni | |||||
Grupa przednia | |||||
Piszczelowy przedni | Powierzchniowy, sąsiaduje przyśrodkowo z kością piszczelową, bocznie z prostownikami palców | Nerw strzałkowy | Gałęzie t. piszczelowi przedniej | Pod ścięgnem końcowym, pochewka maziowa pod troczkami prostowników | Zgina grzbietowo stopę |
Prostownik długi palców | Sąsiaduje przyśrodkowo z m. piszczelowym przednim i niżej z prostownikiem długim palucha, bocznie z m. strzałkowym. Dzieli się na 4 ścięgna dla 4 palców. Zanim to zrobi przechodzi przez boczny przedział troczków prostowników. Boczna część może przebiegać samodzielnie do 5 kości śródstopia jako m. strzałkowy trzeci | Jak wyżej | Jak wyżej | Pochewka maziowa obejmuje ścięgno mięśnia pod stoczkami prostowników | Jak wyżej |
Prostownik długi palucha | Między m. piszczelowym przednim a prostownikiem długim palców | Jak wyżej | Jak wyżej | Pochewka maziowa obejmuje ścięgno m. na grzbiecie stopy | Prostuje paluch i zgina grzbietowo stopę |
Grupa boczna | |||||
Strzałkowy długi | Powierzchownie na bocznej stronie goleni, sąsiaduje z przodu z m. prostownikiem długim palców, a z tyłu z m. płaszczkowatym. Zaczyna się 2 odnogami, między którymi przebiega nerw strzałkowy wspólny. | Nerw strzałkowy powierzchowny | Gałęzie tętnicy piszczelowi przedniej | Brak | Nawraca, odwodzi i zgina podeszwowo stopę |
Strzałkowy krótki | Niżej od m. strzałkowego długiego, jest nim częściowo przykryty | Jak wyżej | Jak wyżej | brak | Jak wyżej |
Grupa tylna | |||||
Brzuchaty łydki | Dwugłowy, najbardziej powierzchownie ułożony | Nerw piszczelowy | Gałęzie t. podkolanowej | Trzy: podścięgnowa przyśrodkowa m. brzuchatego, podścięgnowa boczna m. brzuchatego, kaletka ścięgna piętowego | Przywodzenie, odwracanie i zginanie podeszwowe stopy |
Płaszczkowaty | Na głębokiej warstwie m. tej grupy, pokrywa przebiegające między oboma warstwami nerwy i naczynia | Jak wyżej | Gałęzie t. piszczelowi tylnej i t. strzałkowej | brak | Jak wyżej |
Podeszwowy | Mały o wrzecionowatym kształcie | Jak wyżej | Gałęzie t. podkolanowej | brak | Jak wyżej |
Podkolanowy | Krótki, przykryty przez nerw piszczelowy, naczynia podkolanowe i m. brzuchaty łydki | Jak wyżej | Jak wyżej | Brak | Zgina goleń (przy zginaniu w stawie kolanowym obraca goleń do wewnątrz) |
Zginacz palców długi | Pod m. płaszczkowatym, częściowo bezpośrednio na kości piszczelowej, częściowo na m. piszczelowym tylnym | Jak wyżej | T. piszczelowa tylna | brak | Zgina palec, zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę |
Piszczelowy tylny | Na błonie międzykostnej i na kości goleni, głęboko między długimi zginaczami palców | Jak wyżej | T. piszczelowa tylna i t. strzałkowa | brak | Zgina, odwraca i przywodzi stopę |
Zginacz palucha długi | Pod m. płaszczkowatym jako najbardziej bocznie położony m. warstwy głębokiej | Jak wyżej | T. strzałkowa | brak | Zgina paluch, zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę |
Mięśnie stopy | |||||
Mięśnie grzbietu stopy | |||||
Prostownik palców krótki | Mają wspólny brzusiec | Nerw strzałkowy głęboki | Gałęzie t. grzbietowej stopy i t. strzałkowej | brak | Zginają grzbietowo palce |
Prostownik palucha krótki | |||||
Mięśnie podeszwy występują w trzech grupach. Tworzą tzw. wyniosłości podeszwowe: | |||||
Mięśnie wyniosłości przyśrodkowej: Odwodziciel palucha, zginacz palucha krótki, przywodziciel palucha ( najgłębiej położony, ma głowę skośną i poprzeczną) | |||||
Mięśnie wyniosłości bocznej: odwodziciel palca małego, zginacz palca małego krótki, przeciwstawiacz palca małego | |||||
Mięśnie wyniosłości pośredniej: Zginacz palców krótki, czworoboczny podeszwy, mm. glistowate, mm. międzykostne | |||||
Mięśnie międzykostne stopy: Międzykostne podeszwowe, międzykostne grzbietowe | |||||
Wszystkie m. podeszwowe:
|