SPIS TREŚCI

Wstęp………………………………………………………………………………………….

1. Problem badawczy w oparciu o literaturę przedmiotu………………………………...

1.1. Pojęcie oraz funkcje rodziny współczesnej……………..…………………...…........

1.2. Rodzaje i typy rodziny współczesnej…………………….………………………….

1.3. Pojęcie i rodzaje patologii…………………...……………………………………….

1.4 Przyczyny i skutki patologii………………………………………………………….

1.5 Zapobieganie występowania patologii………………………………………………...

2. Metodologia badań własnych…………………………………...…………………………

2.1. Cel i przedmiot badań……………………………………...……………………….…

2.2. Problemy badawcze………………………………………………………………….

2.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze……………………………………….......…

2.5. Teren i organizacja badań………………………………………...……………..……

3. Analiza wyników badań własnych………………………………………………………

3.1 Najczęstszy rodzaj patologii występujący w rodzinie współczesnej oraz jej przyczyny

3.2 Cechy osoby dotkniętej patologią……………………………………………………….

Zakończenie……………………………………………………………………………………..

Bibliografia…………………………………………….…………………………………..……

Aneks…………………………………………………………………………………………….

Rozdział I

Problem badawczy w oparciu o literaturę przedmiotu

1.1 Pojęcie oraz funkcje rodziny współczesnej

Rodzina, to fundament życia społecznego. Rodzina współczesna to organ społeczno-wychowawczy, który z biegiem czasu nie zawsze nadąża za ulegającymi się przemianami społeczno-gospodarczymi. Wybitny socjolog Jan Szczepański uważa iż rodzina to „grupa złożona z osób połączonych stosunkiem małżeństwa i stosunkiem

rodzice-dzieci"¹. Zbigniew Tyszka jako specjalista z zakresu socjologii określił rodzinę jako „zbiorowość ludzi powiązanych ze sobą więzią małżeństwa, pokrewieństwa, powinowactwa lub adopcji"²_. Uważa też, iż rodzina współczesna to rodzina o równouprawnieniu z pełną

mobilizacją zarówno zawodową jak i rodzicielską. Kobiety pełnią w rodzinie podwójną rolę. Pierwsza z nich to podjęcie pracy co sprawia, że są jednym z żywicieli rodziny, druga rolą, którą pełnią to obowiązki domowe. Mężczyźni w rodzinie współczesnej oprócz tego, że spełniają się zawodowo, w domu są jednak tylko pomocnikami. Nasilające się obowiązki, które spadają na płeć żeńską mogą doprowadzić do napięć wewnątrzrodzinnych. Rodzina współczesna według Tyszki istnieje coraz częściej w formie dwupokoleniowej. Taka decyzja przez małżonków spowodowana jest chęcią do zdobywania jak najwyższych szczytów kariery zawodowej. Zbigniew Zaborowski uważa podobnie jak Tyszka i twierdzi, że rodzina to „grupa naturalna oparta na związkach krwi, małżeństwa lub adopcji"³. Zaborowski uważa rodzinę jako jedność, której celem jest zachowanie trwałości fizjologicznej społeczeństwa.

___________________

1. J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1972, s. 149.

2. Z. Tyszka, Socjologia rodziny, Warszawa 1974, s. 74.

3. Z. Zaborowski, Rodzina jako grupa społeczno-wychowawcza, Warszawa 1980, s. 14.

Socjolog Leon Dyczewski uważał iż „rodzina jest podstawowym środowiskiem

biologicznego i duchowego rozwoju człowieka"⁴. Franciszek Adamski uważał, że „rodzina stanowi duchowe zjednoczenie szczupłego grona osób, skupionych we wspólnym ognisku domowym aktami wzajemnej pomocy i opieki oparte na wierze w prawdziwą lub domniemaną łączność biologiczną, tradycję rodzinną i społeczną"⁵. Adamski wyróżnił kilka cech, które były charakterystyczne dla rodziny, a mianowicie, członkowie rodziny powinni mieszkać razem i posiadać wspólne nazwisko. Ważne jest utrzymanie ciągłości biologicznej oraz zachowanie kultury duchowej.

Rodzina jako środowisko wychowawcze spełnia kilka ważnych funkcji w celu zaspokojenia potrzeb psychicznych, społecznych i biologicznych pozostałych członków rodziny. Zbigniew Tyszka wymienia dziesięć funkcji rodziny, które są podzielone na cztery grupy. Pierwsza z nich to funkcja biopsychiczna, która dzieli się na kolejne funkcje, a mianowicie funkcję prokreacyjną, która ma na celu zaspokajanie potrzeb w posiadaniu potomstwa oraz funkcję seksualną polegającą na utrzymaniu i zaspokajaniu potrzeb seksualnych między małżonkami. Nie musi ona łączyć się z funkcją prokreacyjną. Kolejna grupa to funkcja ekonomiczna. Dzieli się ona na funkcję materialno-ekonomiczną mającą za zadanie zachowania potrzeb finansowych rodziny oraz funkcję opiekuńczo-zabezpieczającą, która wiąże się z opieką nad dziećmi oraz osobami w podeszłym wieku. Trzecia grupa to funkcja społeczno-wyznaczająca, podzielona jest na funkcję klasową, która utrzymuje dziecko w rodzie rodziny oraz na funkcję legalizacyjno-kontrolna gdzie opiekunowie akceptują pewne zachowania dziecka. Następny podział to funkcje socjopsychologiczne te z kolei dzielą się na funkcję socjalizacyjno-wychowawcza, której zadaniem jest przystosowanie się do życia w społeczeństwie i zasad, które w nim panują. Następnie mamy funkcję kulturalną, której celem jest zapoznanie z historią kultury. Kolejna funkcja to rekreacyjno-towarzyszka. Dzięki niej uczymy się zarówno nawiązywać i utrzymywać kontakty towarzyskie jak i spędzać wolny czas. Ostatnia funkcja w tym podziale to funkcja emocjonalno-ekspresyjna, która zapewnia bezpieczeństwo wspólnoty rodzinnej, kształtowanie intelektualne i miłość.

____________________________

⁴ L. Dyczewski, Rodzina, społeczeństwo, państwo, Lublin 1994, s. 11.

⁵ F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków 2002, s. 29.

1.2 Rodzaje i typy rodziny współczesnej

W literaturze przedmiotu istnieje podział rodziny na rodzaje. Pierwszy z nich to:

• Rodzina mała, gdzie występuje małżeństwo z niepełnoletnimi dziećmi. Kontakty utrzymywane są tylko z najbliższymi członkami rodziny.

• Rodzina duża, to kolejny typ rodziny, który składa się przynajmniej z trzech pokoleń zamieszkujących wspólnie, posiadający wspólnotę majątkową.

• Rodzina duża zmodyfikowana. Jest to rodzina wielopokoleniowa, nie mieszkająca razem ale utrzymująca bliskie kontakty.

• Rodzina wielopokoleniowa. Najczęściej występuje w społeczeństwach mniej wykształconych. To rodzina tradycyjna, wielopokoleniowa.

• Rodzina nuklearna tworzy dwa pokolenia. Rodzice i dzieci.

• Monogamiczna, czyli małżeństwo dwojga osób, które jest trwale ze sobą związane.

• Poligamiczna, gdzie jeden mężczyzna ma wiele kobiet (poligynia) lub jedna kobieta ma wielu mężczyzn (poliandria). Istnieje również związek wielu mężczyzn oraz wielu kobiet, który nazywamy multilateralizmem

• Matriarchalna, gdzie władzę w rodzinie posiada kobieta.

• Patriarchalna, gdzie władzę w rodzinie posiada mężczyzna.

• Partnerska, gdzie występuje równouprawnienie obojga rodziców.

• Endogamiczna, oboje małżonków wywodzi się z tej samej grupy społecznej.

• Egzogamiczna to rodzina, której małżonkowie pochodzą z różnych zbiorowości.

• Matrylinearna, dziedziczenie majątku i nazwiska następuje po matce.

• Patrylinearna, to przeciwieństwo rodziny matrylinearnej. Tutaj dziedziczenie następuje po ojcu.

• Bilateralna, dziedziczenie następuje po obojgu rodzicach.

Zbigniew Lew Starowicz jako polski psychiatra, psychoterapeuta oraz ekspert z zakresu seksuologii wyróżnia dziewięć typów psychologicznych współczesnej rodziny do których zaliczamy:

- Mamizm, to typ rodziny w której dominuje rola kobiety. Maż Pełni funkcję sługi, wykonując polecenia swojej małżonki. To matka określa rolę pozostałych członków rodziny, planuje spędzanie wolnego czasu rodziny, czy też planuje budżet rodzinny. Matka dla córek jest autorytetem, który w późniejszych pokoleniach jest powielany, natomiast syna przygotowuję pod opiekę przyszłej małżonki.

- Autokratyzm ojców w tej rodzinie dominuje ojciec i jego autorytet jest nie podważalny. To on pełni rolę prokuratora i sędziego. Role męskie i kobiece są ściśle określone. Mężczyzna traktuje kobietę jako nie zaradną i nie odpowiedzialną.

- Rodzina „atomowa”, w tym typie rodziny nie ma jedności i więzi emocjonalnych. Każdy z członków rodziny żyje według swoich potrzeb. W tej rodzinie istnieją stosunki pozadomowe i wszystkie potrzeby emocjonalne zaspokajane są poza nim. Dzieci w takiej rodzinie czują do rodziców oziębłość emocjonalną, dlatego pragną jak najszybciej wyprowadzić się z domu i założyć własne rodziny.

- Rodzina kumplowska, polega na koleżeńskiej, a nawet infantylnej relacji pomiędzy wszystkimi członkami rodziny. Brak w niej autorytetu oraz zasad i norm moralnych. To typ rodziny najczęściej spotykany w niewielkiej różnicy wiekowej pomiędzy rodzicami, a dziećmi.

- Rodzina „Króla Maciusia” tutaj mamy do czynienia z dzieckiem trzymanym przez rodziców pod tzw. kloszem. W centrum uwagi znajduje się dziecko, którego wszystkie potrzeby są zaspakajane nawet w jego nadmiarze. Obowiązki dziecka są wypełniane przez rodziców.

- Rodzina labilna emocjonalnie negatywne doświadczenia przenoszone są na nowe podwórko rodzinne. Spory rodzinne są rozstrzygane w sposób niedorzeczny i niezrozumiały.

- Rodzina z mitami, to typ rodzony gdzie jedno z rodziców przebywa poza ogniskiem rodzinnym. Natomiast drugie z rodziców tworzy mity zarówno na dobro własne jak i dzieci o osobie przebywającej poza kręgiem rodzinnym.

- Rodzina z sojuszami w relacjach rodzinnych tworzą się pewne sojusze miedzy członkami rodziny. Np. dzieci są przeciwko rodzicom, córka z matką przeciwko ojcu itp.

- Rodzina partnerska, w tej rodzinie istnieje autorytet do obojga rodziców. Przeważają również ich kompetencje. Cele wychowawcze są świadome i przemyślane. Panuje tu system demokratyczny.

1.3 Pojęcie i rodzaje patologii

Początkowo patologia używana była w medycynie. Pod koniec XIX wieku

zapoczątkowało ustosunkowywanie jej do zjawisk społecznych. V. Kavolis określa patologie jako „destruktywne i autodestruktywne zachowanie ludzi, grup lub całych społeczeństw”⁶_. . Autor formułuje także inne określenia patologii, a mianowicie podkreśla, że należy „rozumieć ten rodzaj zachowania, ten typ instytucji, ten typ funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego, który pozostaje w zasadniczej, nie dającej się pogodzić sprzeczności ze światopoglądowymi wartościami, które w danym społeczeństwie są akceptowane”⁷ . Władysław Okoń stwierdza, iż patologia to „…nauka o przyczynach, objawach i zwalczaniu takich chorób społecznych, jak przestępczość, pijaństwo, lekomania itd.”⁸ . Patologia według M. Lipki to „... określone postawy, zachowania i sytuacje życiowe młodzieży, które są szkodliwe dla historycznie uwarunkowanego postępu i powodują ujemne następstwa dla wszechstronnego rozwoju jednostki, grupy lub całego społeczeństwa, a polegają na niedostrzeganiu obowiązujących przepisów prawa, norm moralnych, obyczajowych i kulturowych oraz na odrzuceniu lub nieposzanowaniu wartości obiektywnie zgodnych z wartościami jednostki i ogółu obywateli na określonym etapie rozwoju”⁹_. Rodzina jest dla człowieka ostoją spokoju, w którym powinien czuć się bezpiecznie. Jednak w wielu przypadkach w rodzinie powstają pewne napięcia, które wywołują agresywność członków rodziny i powodują do dezorganizacji spokojnego życia. Konflikty, które występują w rodzinie powodują sprawianie sobie przykrości. Jest to wzajemna walka występująca najczęściej między współmałżonkami. Można do nich zaliczyć; kłótnie, awantury oraz rękoczyny. Zazwyczaj jedna ze stron próbuje dominować nad pozostałymi członkami rodziny. Rodziny patologiczne odbiegają od rodzin normalnych, tym iż jej członkowie są w ciągłym konflikcie z prawem.

____________________________

⁶ Z. Ptaszyński, H. Wróblewska, Patologia wśród dzieci i młodzieży, Warszawa 1998.

⁷ K. Majewska-Brzyska, Patologie społeczne w rodzinie a nieprzystosowanie społeczne ucznia, „Nowa Szkoła” 1999 nr 10.

⁸ W. Okoń, Słownik Pedagogiczny, Warszawa 1990.

⁹ W. Okoń, Słownik Pedagogiczny, Warszawa 1990.

H. Spionek wytypował kilka potrzeb fizycznych, które powinny zaspokajać krąg rodzinny. Jest to:

a) potrzeba pewności i poczucia bezpieczeństwa

b) potrzeba solidarności i łączności z bliskimi osobami,

c) potrzeba miłości,

d) potrzeba akceptacji i uznania.

Każda z tych potrzeb powinna być zaspokojona w rodzinie, gdyż częściowo są one w stanie uchronić dziecko od negatywnych czynników zewnętrznych. Jeżeli nie zostaną one spełnione, rozwój emocjonalny dziecka zostanie zaburzony i nie będzie przechodzić tak jak należy.

Wyróżniamy następujące rodzaje patologii:

Alkoholizm to jedna z głównych przyczyn patologizująca rodzinę. Według definicji encyklopedycznej „alkoholizm to nałogowe używanie alkoholu, ograniczając sprawność fizyczną i umysłową staje się przyczyną większości nieszczęśliwych wypadków. Przewlekły prowadzi do chorób psychicznych, ciężkich schorzeń wątroby, nerek, żołądka, serca itd. Zwiększa przestępczość, sprzyja szerzeniu się chorób wenerycznych i wpływa ujemnie na potomstwo - poważne zagadnienie społeczne”¹⁰. Spożywanie alkoholu nawet w mniejszych ilościach może doprowadzić do uzależnienia. Alkohol w domu bardzo często jest przerodzony w przemoc w rodzinie. Atmosfera panująca w domu gdzie mamy do czynienia z alkoholem jest nerwowa, ponieważ dzieci oraz współmałżonek żyją w nieustannym lęku oraz napięciu. Lęk w rodzinie wywołany jest nagłą wybuchowością przez osobę uzależniona od alkoholu. Dzieci z takich rodzin są bardzo często odtrącane, osamotnione i karane za błahostki, a nawet bite za „byle co”. Dziecko, które nie będzie zżyte silna więzią emocjonalna z rodzicami zacznie szukać towarzystwa w zupełnie innym środowisku. Co może wiązać się z jego zdemoralizowaniem, gdyż grupa do jakiej dołączy może być grupą chuligańską również pozbawiona wszelkich norm społecznych, które najczęściej są spowodowane patologia występujących w ich rodzinie. Rodziców czy też rodzica przez uzależnienie jakie panuje w domu, kompletnie nie są zainteresowani problemami dziecka. Nie udzielają mu żadnej pomocy, nie dbają o jego ubiór. Wręcz przeciwnie, zdarza się, że osoby w takiej rodzinie są wyśmiewane i krytykowane na każdym kroku.

____________________________

¹⁰ Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1985, s. 25-26.

Choroba alkoholowa niszczy całą rodzinę. Współmałżonek osoby z problemem alkoholowym jest najbardziej dotknięty tą dysfunkcją, gdyż jest współ uzależniony. Rodzina w której dominuje alkohol charakteryzuje się czteroma czynnikami:

• pierwszy czynnik to taki, iż jest to rodzina zamknięta, czyli odosobniona od reszty społeczeństwa. Rodzina ta zarówno przestaje zapraszać jak i odwiedzać gości z obawy przed tym, co osoba uzależniona znowu zrobi. Dzieci w takiej rodzinie również nie zapraszają rówieśników do domu, ponieważ się wstydzą sytuacji jaka w nim panuje. Osoby z rodziny dotkniętej tą patologią nie zwracają się o pomoc.

•drugi czynnik. Jest to rodzina zakłamana - niewygodny temat alkoholu jest ignorowany i nie podlega polemizacji. Wstyd i lęk, który panuje w takiej rodzinie prowadzi do kłamstw przed krewnymi. „tata śpi, bo źle się czuje” bądź „mamusia, bo jest zmęczona”. Członkowie rodziny twierdza, że ten problem ich nie dotyczy.

• trzecim czynnikiem jest brak wzajemności , który prowadzi do bycia egoistą, brak pomocy innym członkom. Brak szacunku w rodzinie alkoholowej prowadzi do poczucia krzywdy, które pogłębia się z dnia na dzień, nasila się latami i w końcu powoduje utratę zaufania do siebie oraz poczucie niskiej samooceny, a nawet jej brak.
• czwartym czynnikiem charakteryzującym rodzinę patologiczną to sztywny podział ról – dzieci przyjmują postawy wyszkolone w obliczu zagrożenia, które żyją z rodzicem alkoholikiem oraz drugim rodzicem, który stara się utrzymać kontrolę nad uzależnionym.

Rodzinę , w której istnieje nadużywanie alkoholu obrazuje również:

1. Zachowania osoby uzależnionej związanej z piciem alkoholu.

2. Sprzeciwianie się uzależnieniu.

3. strach, lęk, kłamstwo.

4. Złość i wrogość do najbliższych.

5. szukanie winnego.

Kolejnym rodzajem patologii jest narkomania. To patologiczne zjawisko społeczne, które zostało spowodowane zażywaniem głównie leków zarówno przeciwbólowych jak i narkotycznych oraz innych środków uzależniających tj. leki psychotropowe, uspokajające czy też inne środki odurzające. Narkomania z greckiego oznacza narze-odurzenie oraz mania- szaleństwo. Narkomania to ciągłe przyjmowanie środków odurzających, które jest konieczne. Charakteryzuje się przeważnie zwiększaniem dawek co powoduje zarówno uzależnienie psychiczne jak i fizyczne organizmu. Brak dostarczenia odpowiedniej dawki powoduje uczucie dyskomfortu i abstynencji co może wywołać zgon. Uzależnienie od narkotyków działa podobnie jak uzależnienie od alkoholu. Tak więc, powoduje szkody:

1. somatyczne- które są problemem głównie układu nerwowego ale również układu:

• Moczowego;

• Pokarmowego;

• Odpornościowego;

• Krążeniowo-oddechowego;

• Mięśniowego;

• Kostno-stawowego;

• Płodności;

• Skóry;

• Wychudzenie;

• Martwice przegrody nosowej;

• Napady drgawkowe;

1. psychiczne- które powodują:

• stany lękowe;

• nasilanie złych doświadczeń życiowych;

• obniżenie samooceny;

• zaburzenia nastroju;

• zaburzenia seksualne;

• zaburzenia pamięci;

• bezsenność;

• depresja;

• próby samobójcze;

1. społeczne,

• brak zdolności do funkcjonowania;

• Przestępczość;

• Bezrobocie;

• Brak więzi emocjonalnych w rodzinie;

Kolejnym rodzajem patologii jest prostytucja, która jest uważana za najstarsze zjawisko występujące w społeczeństwie. Jedna z definicji prostytucji to: „utrzymywanie przypadkowych stosunków seksualnych, bez zaangażowania

emocjonalnego i pobierania za świadczone usługi określonych opłat”¹¹. Patologia ta polega na oddaniu swojego ciała innym, ciągle zmieniającym się partnerom czy też partnerkom oraz na zaspokojeniu potrzeb tej drugiej osoby. Prostytucją zajmuje się zarówno płeć męska jak i żeńska, aczkolwiek to właśnie płeć piękna jest częstszym zjawiskiem występowania w tej dziedzinie patologii. Ostatnimi czasy prostytuują się osoby z co raz to niższą granicą wiekową.

Prostytucję dzielimy na:

- prostytucja dobrowolna - to kobieta świadomie i dobrowolnie dokonuje wyboru prostytuowania się.

- prostytucja wymuszona - kobiety stają się żywym towarem, ofiarą.

Prostytucja we współczesnym świecie stała się dość popularna. Do wzrostu tejże patologii przyczynia się trudna sytuacja życiowa. Pomaga ona zarówno w szybkim jak i łatwym czasie dostarczenia potrzeb finansowych. W latach 60-tych przeważnie prostytuowały się kobiety pochodzące z rodzin dysfunkcyjnych, dziś natomiast nie ma to większego znaczenia.

Konsekwencje jakie wywołuje prostytucja:

Prostytucja pozostaje we wnętrzu człowieka do końca życia, gdyż pojawia się obrzydzenie do własnego ciała, wstręt, przestajemy mieć szacunek do siebie i swojego ciała. Prostytuowanie może doprowadzić do zarażenia się różnymi chorobami zakaźnymi, które są przenoszone drogą płciową i mogą doprowadzić do śmierci.

____________________________

¹¹ U. Świętochowska, Patologie cywilizacji współczesnej, Toruń 2001.

Kolejnym bardzo ważnym o ile nie najważniejszym zjawiskiem patologicznym jest przemoc w rodzinie, która najczęściej jest skutkiem nadużywania alkoholu. Przemoc to świadomie skierowana siła na ofiarę drugiego członka rodziny, która powoduje ból, smutek, katuszę, cierpienie. Sprawca stosując przemoc naraża ofiarę na różnego rodzaju urazy, które mogą skończyć się tragicznie. Powszechne formy przemocy występujące w rodzinie to: Przemoc fizyczna - naruszenie nietykalności fizycznej. Polega na zachowaniu, które sprawia ofierze ból i cierpienie, prowadzi do uszkodzenia ciała, zmiany stanu zdrowia na gorsze, a nawet pozbawienie jego żywota. Przykładami mogą być:

- katowanie, wykręcanie rąk, bicie, policzkowanie

Przemoc psychiczna- naruszenie godności osobistej, to poniżanie drugiego członka rodziny. Systematyczne wzbudzanie lęku w ofierze, obniżanie jego samooceny. Pozbawienie drugiego człowieka bezpieczeństwa oraz dominowanie nad nim, co prowadzi do braku kontroli nad własnym życiem.

Przykładami mogą być:

- grożenie, notoryczne upokarzanie i krytykowanie, ciągłe wymienianie jej defektów, stała kontrola, brak zaufania, wrogość do wszystkich członków rodziny, osądzanie, zastraszanie

Przemoc seksualna- naruszenie intymności, to zmuszanie ofiary zarówno do czynów seksualnych jak i współżycia.

Przykładami mogą być:

- gwałcenie, molestowanie, zmuszanie do współżycia z innymi osobami, zmuszanie do uprawiania niemoralnych form obcowania.

Przemoc ekonomiczna- naruszenie własności, pozbawienie wszelkich środków do życia.

Przykładami mogą być:

- zabieranie pieniędzy, kart kredytowych, przeglądanie korespondencji,

Definicję „ przemocy w rodzinie” Ustawa polska z dnia 29 lipca 2005 roku określa jako

„jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt. 1 członków rodziny – red.], w szczególności narażające te osoby na nie-bezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą” ¹²

Kolejna przemoc to zaniedbanie- brak opieki nad bliskimi.

Przykładami mogą być:

- pozbawienie bezpieczeństwa, zamieszkania, środków do życia, jedzenia, nie udzielanie pomocy.

____________________________

¹² Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, art. 2, pkt 2 (Dz.U.

Nr 180/2005 r., poz. 1493).