Niemcy
Ogólnie:
Pluralistyczny system dualny – współistnienie silnych mediów publicznych i prywatnych
Regulacje niektórych mediów należą do landów, więc są zróżnicowane w różnych częściach kraju
Północnoeuropejski, korporatywistyczny (wg Hallina i Manciniego)
Podstawy prawne:
Ustawa zasadnicza RFN z 1949 (wolność słowa)
Brak federalnej ustawy prasowej – są uchwalane przez kraje związkowe
Urząd do spraw mediów w każdym landzie – udziela koncesji RTV
Landy zawierają między sobą układy RTV
Istotne jest orzecznictwo FTK – Federalnego Trybunału Konstytucyjnego
Przeciwdziałanie koncentracji:
1 koncern – max 2 ogólnokrajowe radiowe lub TV
Prasa:
Jeden z najszybszych rozwojów w Europie (początki w XVII w)
Podczas IIWŚ – praca poddana reżimowi faszystowskiemu
Po IIWŚ w RFN prasa była wolna, a w NRD – kontrolowana przez komunistów
Po 89 – boom prasowy
Początek XXI w – tzw. umieranie gazet (spowolnienie gospodarcze -> mniej wpływów z reklam)
Wysokie czytelnictwo
Poza brukowcami nie ma typowych ogólnokrajowych dzienników
Największą wiarygodność mają największe gazety regionalne i ponadregionalne („Suddeutsche Zeitung”, „Franfurter Allgemeine Zeitung”, „Die Welt”, „Frankfurter Rundschau”)
Wiodące tytuły maja wyraźne oblicze polityczne („Tageszeitung” – lewica, „Frankfurter Rundschau” i „Suddeutsche Zeitung” – liberalno-lewicowy (SPD), „Die Wielt”, „Franfurter Allgemeine Zeitung” (poważna, dla elit), „Bild” – prawica)
Gazety tygodniowe – „Die Zeit” (liberalny) „Sonntagsblatt”, „Rheinischer merkur” – szata graficzna jak w dziennikach
Tygodniki opinii – „Der Spiegel” – wiarygodny, lewicowy, wzoruje się na „Time”, tropił afery; „Stern”, „Focus”
Rynek kolorowych magazynów bardzo rozbudowany i zdominowany przez 4 koncerny – Springer, G+J, Bauera i Burdę
Najwięksi wydawcy:
Axel Springer
Verlagsgruppe (kilka o różnych końcówkach)
GmbH
Duetsche Druck
Wielkie koncerny medialne:
Springer – największy w Europie na rynku prasy codziennej (nie udało mu się dobrze zainwestować na rynku TV w Niemczech)
Bertelsmann – na początku wydawanie książek i płyt, w TV – RTL 1 i 2,radio Hamburg, CLT, udziały w G+J; największy koncern w Europie i jeden z większych na świecie – najbardziej znane produkty – „Stern” i „Brigitte”
Burda – jeden z pierwszych na polskim rynku jako wydawnictwo pism o modzie; po wojnie sukces z „Bunte”, później otwarcie „Focusa”; w 2006 było 3cie największe jeśli chodzi o rynek prasy
Bauer – czasopisma rozrywkowe, w mediach się utrzymuje, a inwestuje zagranicą
Holtzbrick Verlag
WAZ – drugi na rynku prasy codziennej
Upadek koncernu Leo Kircha – duże znaczenie; miał pakiet kontrolny w 1szej prywatnej TV SAT1 oraz większościowe udziały w DSF (stacja sportowa), 40% udziałów w Springerze; powodem upadku było uruchomienie programu cyfrowego DF1 i zadłużenie; w 2002 niewypłacalny, w 2003 przejęty przez Halma Sabana; obecnie funkcjonuje jako Pro Sieben SAT1 Media AG (programy TV SAT1 i Pro Sieben itd.)
Telewizja:
Publiczna:
Silna pozycja
Stacje radiowe zrzeszone w ARD oraz TV ZDF
Stacje zostały powołane decyzją landów, a instytucje w nich powołały ARD – Wspólnotę Publicznych Instytucji RTV (zmniejszenie kosztów, wzmocnienie pozycji wobec rządu)
W prawie – nadawca publiczny to instytucja prawa publicznego posiadająca osobowość prawną
Struktura została oparta na BBC (żeby odciąć się od faszyzmu)
Finansowanie głównie z abonamentu, dopiero później z reklam (które są ograniczone czasowo, a w niektórych programach ich nie ma)
Kierowanie mediami publicznymi jest realizowana przez: radę RTV, zarząd i intendenta (kieruje stacją)
Funkcjonują samodzielnie albo jako związki 2-3 landów
ARD nadaje 1szy program, ZDF do program drugi, a trzeci jest regionalny i pełni ważną rolę
Media zostały utworzone, żeby oddzielić je od państwa i żeby był pluralizm
Koniec dominacja wraz z układem RTV z 87 roku, znowelizowanym przez układ z 91 (postępująca technologia, proces integracji europejskiej – media musza konkurować w Europie)
ARD i ZDF współpracują z francuską publiczną TV i tworzą ARTE
Programy specjalistyczne – Kinderkanal (dla dzieci) i Phoenix (informacyjny);
Prywatna:
Powstała dzięki kablówce, ale wywołało to dużo kontrowersji na początku
Koncesje przyznają Urzędy ds. Mediów
SAT1 – od 1.1.84 – najdłużej jako prywatna stacja; założona przez Kircha, Springera i Holtzbrincka
ProSieben – też należy obecnie, jak SAT1, do Halma Sabana
Dzień później zaczęła nadawać RTL – w 89% należy do koncernu CLT/UFA; najpopularniejsze są programy uniwersalne, emitujące filmy i programy rozrywkowe; wzrasta jednak znaczenie informacji i publicystyki
Te 3 prywatne stacje osiągają największą oglądalność poza ARD i ZDF
Obecnie TV zmierza w kierunku specjalizacji; TV prywatna rzadko spełnia oczekiwania ekonomiczne inwestorów, lepsze przychody osiągają stacje radiowe
W Niemczech TV i radio musiały zmierzyć się ze stagnacją w gospodarce (mniej kasy z reklam) i konkurencją z Internetu; także płatna TV była za droga i nie przynosiła zysków
FRANCJA
Prasa:
Zaczęła się rozwijać w XVII w gdy wystarczająco ludzi umiało czytać
Pierwsze gazety – miesięczniki (choć nie drukowane co miesiąc), dopiero „La Gazette” od 1631 była regularnie drukowana (tygodnik) – z powodu cenzury długo nie miał konkurenta na rynku – dopiero w 1777 „Le Journal de Paris”
Znaczny wpływ rewolucji francuskiej na wolność słowa
Brak prasy masowej (choć taką rolę częściowo spełniają „France-Soir” czy też „Le Parisen”); z tego powodu nakłady są mniejsze; gazety niewiele piszą również o życiu sławnych ludzi, a więcej o sporcie i rozrywce
Przyczyny problemów prasy:
Konkurencja z mediami audiowizualnymi (choć dzięki temu wzrosła popularność magazynów)
Wysoka cena gazet
Pojawienie się Internetu
Pojawienie się prasy bezpłatnej
Metro International – „Metro” oraz Schibsted – „20 minutes”
Starzenie się czytelników
Dzienniki ogólnokrajowe:
„La Croix” – katolicki, od 1883; „Le Figaro” – najstarszy (1854) – prawicowy; „Le Monde” – założony w 44 przez grupę publicystów, uważana za głos intelektualistów, centrolewicowa; „Liberation” – od 73, stołeczna o zasięgu ogólnokrajowym, ma duży wpływ na opinię publiczną; „Aujourd’hui en France” – od 94, łączy cechy prasy opiniotwórczej i bulwarówki, jest wydaniem ogólnokrajowym „Le Parisen” – ba są uważane za tabloid, ale w porównaniu z „Bildem” czy „The Sun” nimi nie są; konkurencja dla AF to „France-Soir” założony w 44, ma zdecydowanie lżejszy charakter; ekonomiczny „Les Echos” i sportowy „L’Euipe”
Dzienniki regionalne:
Dużo lepsza sytuacja niż prasy ogólnokrajowej; niewielka konkurencja, słaba regionalna TV, niższa cena niż ogólnokrajowych; wysoki stopień koncentracji
„Ouest-France” – najwyższy nakład
Czasopisma:
Bardziej ustabilizowany rynek niż ten dzienników; bardzo lubiany gatunek;
wysokie czytelnictwo tygodników społeczno-politycznych – odgrywają one rolę opiniotwórczą – najważniejsze to „L’Express” (głównie ekonomia), „Le Nouvel Observateur” (centrolewicowy) i „Le Point” (prawicowy) – wszystkie wywodzą się z redakcji „L’Express”, te 2 ostatnie zostały założone przez ludzi, którzy z niej odeszli
ogromne dochody w prasie telewizyjnej – najpopularniejszy „TV Magazine”
popularne są też prasa sportowa i dla dzieci, a w szczególności komiksy („Picsou Magazine”), magazyny kobiece („Elle”, „Marie Claire” – bardziej ekskluzywne, „Femme Actuelle” – mniej ekskluzywne, popularniejsze)
Radio:
24.12.1921 – pierwsza emisja programu radiowego
SFR – stowarzyszenie, które powołało pierwszą stację (Radiola); po II WŚ państwo miało monopol na radio (RTF, później ORTF); były stacje pirackie, w 81 zostały zalegalizowane, w 89 powołano CSA, która jest obecnie regulacyjną jednostką we Francji
Radia publiczne:
Podzielone na Radio France (w kraju) i RFI (zagranica); reklamy zdarzają się rzadko (utrzymuje się z dotacji); cenione wysoko pod względem merytorycznym; jest podzielone na kilka stacji (France Inter, Info, Bleu, Culture, Musique, Mouv’, Vivace) a RFI na trzy pasma (I, II, III)
Radia prywatne (grupy):
RTL – powstała a bazie Radia Luxembourg i Bertelsmanna: RTL, RTL 2, Fun Radio
Europe 1 – powstała w 55: Europe 1, 2 (a teraz może już nawet Vrigin Radio), RFM
NRJ – NRJ, Cherie FM, Rire et Chansons, Nostalgie
Nextradio – RMC, BFM
Skyrock (pojedyncza stacja, nie należy do żadnej gr medialnej, często popada w konflikty z CSA)
Telewizja:
Pierwsza transmisja w 1931 roku
Po wojnie RTF (przemianowana w 74 na ORTF), od 67 TV w kolorze; rozwój i popularyzacja TV następowała bardzo szybko; duże zmiany w 82 (nowe prawo o komunikacji audiowizualnej – podstawa działania CSA – takiej francuskiej KRRiT – zresztą KRRiT była na niej wzorowana); w 2005 uruchomiono naziemną TV cyfrową
TV publiczna:
France Television – od 2000 roku jako holding, w jego skład wchodzą France 2 (największa oglądalność), 3, 5 oraz RFO; w większości finansowanie z reklam i abonamentu (jeden z niższych w Europie)
Arte – francusko niemiecki, niezależny od FTV (utrzymuje się z własnych zysków i abonamentu), sprzedaje własne produkcje za granicę
EuroNews oraz France 24 – kanały informacyjne, współpracują z FTV
TV5 i CFI – promują kulturę i język francuski
TV prywatna:
Całkowita zależność od reklam (są ograniczenia); podzielona na trzy stacje w tym 1 kanał płatny:
TF1 – ogólnokrajowa, największa oglądalność, największy dochód z reklam; należy do Bouyges
Canal+ - pierwsza w Europie płatna TV; wzorowana na HBO; głównie filmy, seriale, sport
M6 – nastawiony na młodych, a szczególnie kobiety