RACHUNKOWOSC FINANSOWA

KOSZTY

1/ KLASYFIKACJA KOSZTÓW RACHUNKÓW RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

Rozróżniamy koszty -- zasadniczej działalności operacyjnej

-- pozostałe koszty operacyjne

-- koszty finansowe

Do pozostałych kosztów operacyjnych zaliczamy m.in. -- umorzone należności

-- przekazane darowizny

-- kary i odszkodowania

Do kosztów finansowych należą -- odsetki do zapłacenia

-- ujemne różnice kursowe

-- wartość sprzedanych akcji i obligacji w cenie nabycia

Pozostałe koszty operacyjne i koszty finansowe przenosi się na koniec okresu na konto – 860 – wynik finansowy.

koszty zasadniczej działalności operacyjnej podlegają rozliczeniu zanim część z nich trafi na konto 860.

2/ KLASYFIKACJE KOSZTÓW ZASADNICZEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ.

A/ Koszty poniesione w danym miesiącu .

Są to koszty zaksięgowane w tym miesiącu na podstawie dokumentów

np. faktur zużycia energii, faktur za usługi, dokumentów wydania materiałów do zużycia,

listy płacy itd.

Koszty te są ewidencjonowane w układzie rodzajowym na siedmiu kontach zespołu 4.

B/ Koszty dotyczące danego miesiąca

Na podstawie kosztów poniesionych w danym miesiącu ustala się koszty dotyczące tego miesiąca w drodze zastosowania korekt wynikających z rozliczeń międzyokresowych (RMK).

Przykładem RMK jest rozliczenie poniesionego w styczniu za cały rok kosztu za wynajem pomieszczeń na poszczególne miesiące w roku.

Koszty dotyczące danego miesiąca ewidencjonuje się w układzie kalkulacyjnym na czterech kontach zespołu 5.

Konta te odpowiadają pozycjom kalkulacji kosztów:

– koszty produkcji : 501 – koszty podstawowej działalności produkcyjnej

koszty bezpośrednie – 501 koszty wydziałowe – 521

– koszty sprzedaży – 551

– koszty ogólnego zarządu – 555

Koszty sprzedaży i koszty ogólne przenosi się na konto 860 – wynik finansowy

Koszty bezpośrednie - są to te koszty, które można bezpośrednio na podstawie dokumentów

odnieść na dany wyrób.

Należą do nich przede wszystkim: -- materiały bezpośrednie -- robocizna bezpośrednia

Np.: koszt materiałów bezpośrednich ściśle określonego wyrobu – określonego typu lodówki ustala się na podstawie zestawienia materiałów wchodzących w skład jednej sztuki wyrobu.

Koszty wydziałowe obejmują wszystkie pozostałe koszty, które powstają w wydziale produkcyjnym.

C/ Koszt sprzedanych wyrobów

Dt 501 Ct			Dt 600 Ct			Dt 701 Ct			Dt 860 Ct
Sp.			Sp.
A	1			2
	Sk.
Dt 551 Ct
Dt 555 Ct

Operacje

A – koszt dotyczący danego okresu 1 – koszt produkcji wyrobów gotowych 2 – koszt produkcji wyrobów sprzedanych

501 – koszty podstawowej działalności produkcyjnej 551 – koszty sprzedaży 555 – koszty ogólnego zarządu

600 – produkty gotowe 701 – koszt sprzedanych produktów 860 – wynik finansowy

Punktem wyjścia do obliczenia kosztu sprzedanych wyrobów jest koszt produkcji zaksięgowany na koncie 501.

Koszt ten dotyczy wyrobów wytworzonych w danym miesiącu oraz produkcji niezakończonej.

Koszt produkcji wyrobów gotowych przenoszony jest na konto 600.

Saldo końcowe konta 501 jest to stan produkcji niezakończonej na koniec miesiąca.

Momencie wydania sprzedanych wyrobów gotowych ich koszt produkcji przenosi się z konta 600 na konto 701.

Saldo konta 701 przenosi się n konto 860 – wynik finansowy.

Całość kosztów sprzedaży oraz kosztów ogólnych trafia wprost na konto 860.

Na kredyt konta 860 przenosi się przychody ze sprzedaży wyrobów.

W ten sposób na koncie 860 znajdują się wszystkie dane potrzebne do obliczenia zysku lub straty ze sprzedaży wyrobów.

3/ EWIDENCJA KOSZTÓW

Istnieje kilka wariantów systemu ewidencji kosztów.

Wariant stosowany w większych jednostkach przemysłowych, polega na tym, ze koszty ewidencjonowane są dwukrotnie.

W pierwszej kolejności koszty poniesione w danym miesiącu są ewidencjonowane w układzie rodzajowym na kontach zespołu 4.

W drugiej kolejności na podstawie rozdzielników kosztów, koszty dotyczące danego miesiąca księgowane są po raz drugi.

Tym razem na kontach zespołu 5.

Dla zachowania zasady podwójnego zapisu księgowanie po stronie kredytowej następuje na sztucznym koncie 490 – rozliczenie kosztów rodzajowych.

Przykład 1; cz1;

1 – Fa – faktura za usługi transportowe –> 10 000,- + VAT 23%

2 – Rw – rozchód wewnętrzny – wydano do zużycia materiały –> 111 000,-

3 – lista płac – wynagrodzenie brutto –> 95 000,-

4 – amortyzacja środków trwałych za styczeń –> 12 000,-

KOMENTARZ

W drugiej kolejności na podstawie dekretacji i rozdzielnika kosztów, koszty księgowane są po raz drugi, tym razem na kontach zespołu 5. Zapis kredytowy na koncie 490.

Przykład 1; cz2;

1a – rozdzielnik kosztów usług transportowych:

koszty wydziałowe –> 7 000,-

koszty ogólne –> 3 000,-

2a – rozdzielnik zużycia materiałów

materiały bezpośrednie –> 80 000,-

materiały pozostałe dla wydziału –> 18 000,-

materiały dla działów ogólnozakładowych –> 13 000,-

3a – rozdzielnik płac

płace bezpośrednie –> 40 000,-

koszty wydziałowe –> 30 000,-

koszty ogólne –> 25 000,-

4a – rozdzielnik amortyzacji

koszty wydziałowe –> 9 000,-

koszty ogólne –> 3 000,-

5 – przeksięgowanie kosztów wydziałowych

KOMENTARZ

W rezultacie na koncie 501 mamy zgrupowany cały koszt produkcji.

Krokiem następnym jest wyeliminowanie kosztu produkcji niezakończonej.

Przykład 1; cz3;

6 – Pw – przychód wewnętrzny – rozliczono koszty produkcji:

W styczniu wykonano 680 sztuk wyrobów gotowych oraz 300 sztuk zaawansowanych w 40 %.

wyroby gotowe przekazano do magazynu – Pw

7 – wydano sprzedane wyroby gotowe 500 szt. 500 szt. x 230 zł/j.u. = 115 000 zł -> na 600 po Ct

*/ podsumować konto 501 80 000 + 40 000 + 64 000 = 184 000

6a/

**/

680 szt. wyr.got. x 1,00 = 680 jedn. umownych ->j.u. => 680 j.u. x230 zł/j.u = 156 400 -> na 501 po Dt

3 00 szt. wyr.ngot x 40% = 120 jedn. umownych ->j.u. =>120j.u. x 230 zł/j.u. = 27 600 6b/

800 jedn. umownych 184 000 ->musi być równe

z wielkością produkcji

(wartością produkcji)

184 000 : 800 = 230 zł/j.u.

wartość wielkość

kosztu produkcji produkcji Fa 10 000,- + 23 % = 2 300,- -> 12 300,- brutto

501- koszty podst

210 - rozrach z

Wn (Dt)

działaln produkcji

Ma (Ct)

Wn (Dt)

dostawcami

Ma (Ct)

2a/

80 000,-

156 400,-

6a/

12 300,-

1/

3a/

40 000,-

5/

64 000,-

184 000,-

156 400,-

27 600,-

dot.op 6b/

184 400,-

184 400,-

402 - usługi

221 - VAT

Wn (Dt)

obce

Ma (Ct)

Wn (Dt)

naliczony

Ma (Ct)

1/

10 000,-

1/

2 300,-

310 - materiały

401 -zuż materiałów

Wn (Dt)

Ma (Ct)

Wn (Dt)

i energii

Ma (Ct)

111 000,-

2/

2/

111 000,-

521 - koszty

231 - rozrach z tyt

Wn (Dt)

wydziałowe

Ma (Ct)

Wn (Dt)

wynagrodzeń

Ma (Ct)

1a/

7 000,-

64 000,-

5/

95 000,-

3/

2a/

18 000,-

3a/

30 000,-

4a/

9000,-

64 000,-

64 000,-

404 -

555 - koszty ogólnego

Wn (Dt)

wynagrodzenia

Ma (Ct)

Wn (Dt)

zarządu

Ma (Ct)

3/

95 000,-

1a/

3 000,-

2a/

13 000,-

3a/

25 000,-

4a/

3 000.-

070 - umorzenie

400 - amortyzacja

Wn (Dt)

środków trwałych

Ma (Ct)

Wn (Dt)

Ma (Ct)

12 000,-

4/

4/

12 000,-

600 - wyroby gotowe

701 -koszt sprzedanych

Wn (Dt)

(magazyn)

Ma (Ct)

Wn (Dt)

wyrobów

Ma (Ct)

6/

156 400,-

115 000,-

7/

7/

115 000,-

490 - rozliczenie

Wn (Dt)

kosztów rodzajowych

Ma (Ct)

10 000,-

1a/

111 000,-

2a/

95 000,-

3a/

12 000,-

4a/

4/ ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW – RMK

RMK – są to rozliczenia prowadzące do tego aby w danym miesiącu zostały zaksięgowane na kontach zespołu 5 koszty, które dotyczą tego miesiąca.

Rozróżniamy RMK: -- czynne -- bierne

RMK czynne – występują w przypadku poniesienia kosztów dotyczących przyszłych miesięcy.

RMK bierne – obejmują koszty dotyczące bieżącego miesiąca, które zostaną poniesione w przyszłości.

W przypadku CZYNNYCH RMK:

w pierwszej fazie koszt poniesiony księgowany jest na konta zespołu 4.

W drugiej fazie koszt ten jest księgowany zapisem: Dt 640  490 Ct

Następnie stawki dotyczące poszczególnych miesięcy przenoszone są sukcesywnie na konta

zespołu 5.

Przykład 2; czynne RMK

Operacje w styczniu:

1 – Fa – otrzymano fakturę z tytułu czynszu za wynajem pomieszczeń dla zarządu za I kwartał.

-> 3 000,- zł + 23 % VAT

2 – Pk – polecenie księgowania – wyksięgowano VAT

3 – Pk – przeksięgowano koszt rodzajowy

3a – rozliczono koszt rodzajowy

4 – Pk – naliczono stawkę czynszu za styczeń

Operacje w lutym:

5 – Pk – naliczono stawkę czynszu za luty

[Operacje w marcu: 6 – Pk – naliczono stawkę czynszu za marzec]

Fa -> 3 000,- + 23 % = 690,- => 3 000,- + 690,- = 3 690,- brutto

	210 - rozrachunki z					302 – rozlicz zakupu
Wn (Dt)	dostawcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	usług		Ma (Ct)
		3 690,-	1/		1/	3 690,-	690,-	2/
							3 000,-	3/
	221 - VAT					402 - usługi obce
Wn (Dt)	naliczony		Ma (Ct)		Wn (Dt)			Ma (Ct)
2/	690,-				3/	3 000,-
	490 - rozliczenie					640 - rozliczenia
Wn (Dt)	kosztów rodzajowych		Ma (Ct)		Wn (Dt)	międzyokres kosztów		Ma (Ct)
		3 000,-	3a/		3a/	3 000,-	1 000,-	4/
							1 000,-	5/
	555 - koszty
Wn (Dt)	ogólnego zarządu		Ma (Ct)
4/	1 000,-
5/	1 000,-
		Saldo na	konto 860		po Dt

W przypadku BIERNYCH RMK:

Koszt dotyczący miesiąca, na który nie ma jeszcze faktury zostaje zaksięgowany w tym miesiącu zapisem:

Dt zespół 5  Ct 640

W miesiącu następnym, kiedy przyjdzie faktura, a więc koszt zostanie poniesiony jest ona księgowana na odpowiednim koncie zespołu 4 oraz zapisem : Ct 490  Dt 640

Przykład 3;

Operacje w styczniu:

1 – Pk – zaliczone w koszty zużycie energii elektrycznej 4 000,- /faktury nie otrzymano/ - obciążenie na podstawie liczników zużycia:

a/ koszty wydziałowe -> 2 300,- zł

b/ koszty ogólne -> 1 700,- zł

operacje w lutym:

2 – Fa – otrzymano fakturę za energię ->4 000,- zł+23 % -> Fa 4 000,- +23 % = 920,- => 4 920,-brutto

3 – Pk – wyksięgowano VAT

4 – Pk – przeksięgowano koszt rodzajowy

5 – rozliczenie kosztu rodzajowego

	521 - koszty					555 - koszy ogólnego
Wn (Dt)	wydziałowe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	zarządu		Ma (Ct)
1a/	2 300,-				1b/	1 700,-
	640 - rozliczenia					301 - rozliczenie
Wn (Dt)	międzyokres kosztów		Ma (Ct)		Wn (Dt)	zakupu materiałów		Ma (Ct)
5/	4 000,-	4 000,-	1/		2/	4 920,-	920,-	3/
							4 000,-	4/
	210 - rozrachunki					221 - VAT
Wn (Dt)	z dostawcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	naliczony		Ma (Ct)
		4 920,-	2/		3/	920,-
	401 - zużycie					490 - rozliczenie
Wn (Dt)	materiałów i energii		Ma (Ct)		Wn (Dt)	kosztów rodzajowych		Ma (Ct)
4/	4 000,-						4 000,-	5/

Przykład 4;

Sp. konto 310 – materiały -> 1 500,-

konto 341 – odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów – OCEM -> Dt -> 4 500,-

konto 501 – koszty podstaw działalności produkcyjnej -> 150 000,-

konto 521 – koszty wydziałowe -> 67 900,-

konto 555 – koszty ogólne -> 12 000,-

1 – Rw – wydano o zużycia materiały -> 120 000,- w cenach ewidencyjnych

Z tego: a/ koszty bezpośrednie -> 90 000,-

b/ koszty wydziałowe -> 20 000,-

c/ koszty ogólne ->10 000,-

2 – Wb – zapłacono składki na ubezpieczenie majątkowe za cały rok -> 10 800,-

3 – Pk – naliczono stany składek na ubezpieczenia za styczeń

4 – Pk – zaliczono w koszty zużycie energii elektrycznej (faktury nie otrzymano) -> 8 000,-

Obciążenie – koszty wydziałowe -> 5 000,-

koszty ogólne -> 3 000,-

5 – Pk – naliczono odchylenia od cen ewidencyjnych przypadające na zużyte materiały

6 – Pk przeksięgowano koszty wydziałowe

7 – Pk wyroby gotowe przekazano do magazynu:

w styczniu wykonano 700 szt. wyrobów gotowych

oraz 300 szt. wyrobów zaawansowanych w 40 %

8 – Fa – faktura sprzedaży wyrobów 600 szt. po 580 zł/szt. + VAT 23 %

9 – Wz – wydano wyroby na zewnątrz; wydano sprzedane wyroby.

10 – Pk – przeksięgowano :

10a – koszt sprzedanych wyrobów

10b – koszty ogólne

10c – przychody ze sprzedaży wyrobów

11 – Pk – zaksięgowano od osób prawnych – 19 %

501 - koszty podst

310 - materiały

Wn (Dt)

działaln produkcyj

Ma (Ct)

Wn (Dt)

Ma (Ct)

obr.

150 000

287 000

7a/

Sp.

150 000

120 000

1a/

1b/

90 000

5b/

2 700

6/

93 500

dot op. 7/

336 200

287 000

49 200

7b/

336 200

336 200

401 -zuż materiałów

521 -koszty

Wn (Dt)

i energii

Ma (Ct)

Wn (Dt)

wydziałowe

Ma (Ct)

1a/

120 000

obr.

67 900

93 500

6/

5a/

3 600

1b/

20 000

4/

5 000

5b/

600

dot. op. 6/

93 500

93 500

341 -odchylenia od cen

490 -rozliczenie

Wn (Dt)

ewidenc materiałow

Ma (Ct)

Wn (Dt)

kosztów rodzajowych

Ma (Ct)

Sp.

4 500

3 600

5a/

120 000

1a/

10 800

2a/

3 600

5b/

555 -koszty

131 -rachunek

Wn (Dt)

ogólne

Ma (Ct)

Wn (Dt)

bieżący

Ma (Ct)

obr.

52 000

66 200

10b/

Sp.

xxx

10 800

2a/

1b/

10 000

3/

900

4/

3 000

5b/

300

dot op 10/

66 200

66 200

409 -pozostałe koszty

200 -rozrachunki z

Wn (Dt)

Ma (Ct)

Wn (Dt)

odbiorcami

Ma (Ct)

2a/

10 800

8/

428 040

600 -wyroby gotowe

640 -rozliczenia

Wn (Dt)

Ma (Ct)

Wn (Dt)

międzyokres kosztów

Ma (Ct)

7/

287 000

246 000

9/

2b/

10 800

900

3/

8 000

4/

222 -VAT

700 -sprzedaż wyrobów

Wn (Dt)

należny

Ma (Ct)

Wn (Dt)

Ma (Ct)

80 040

8/

10c/

348 000

348 000

8/

701 -koszt

860 -wynik

Wn (Dt)

sprzedanych wyrobów

Ma (Ct)

Wn (Dt)

finansowy

Ma (Ct)

9/

246 000

246 000

10a/

10a/

246 000

348 000

10c/

10b/

66 200

312 200

348 000

11/

6 802

319 002

348 000

Sk zysk

28 998

348 000

348 000

871 -podatek

Wn (Dt)

dochodowy

Ma (Ct)

6 802

11/

Operacja 1

Księgowania na koncie 310 – materiały odbywają się w cenach ewidencyjnych. Na początku roku ustala się jakąś prawdopodobną, średnią cenę i to jest ta „cena ewidencyjna”. W cenach ewidencyjnych odbywają się wszystkie księgowania na koncie „Materiały” Ale do takiego sposobu księgowania potrzebne jest konto korygujące –„ odchylenia od cen ewidencyjnych” , na którym księguje się odchylenia od ceny rzeczywistej od ceny ewidencyjnej.

Odchylenia debetowe – koszt rzeczywisty jest wyższy od ceny ewidencyjnej

Odchylenia kredytowe – koszt rzeczywisty jest niższy od ceny ewidencyjnej

W – wskaźnik odchyleń

suma odchyleń

W =

materiały będące w posiadaniu w cenach ewidencyjnych

W = 4 500 / 150 000 = 0,3 => 0,3 * 100 % = 3 %

To oznacza, ze średnio o 3% zużycie materiałowe było wyższe od zużycia w cenach ewidencyjnych

[Ustalamy wskaźnik odchyleń – dzieląc kwotę odchyleń przez wartość sprzedaży ewidencyjnej]

Zużycie w cenach ewidencyjnych:

materiały bezpośrednie –> 90 000,- * 3 % = 2 700,-

koszty wydziałowe –> 20 000,- * 3 % = 600,-

koszty ogólne –> 10 000,- * 3 % = 300,-

120 000,- * 3 % = 3 600,-

To są korekty z tyt. wyższej ceny rzeczywistej od ceny ewidencyjnej dla poszczególnych kierunków zużycia materiałów

Wskaźnik – W – może być „kredytowy” jeśli będą zmniejszenia.

[po kredycie księgujemy „zmniejszenie aktywów’]

Operacja 3

10 800,- / 12 = 900,-  księgujemy na zespól 5, na koszty dot. bieżącego okresu, w „koszty

kwota za miesięcy ogólne zarządu”

cały rok

operacja 4

koszty te zostaną poniesione, ale trzeba je zaliczyć ponieważ dotyczą stycznia.

RMK Ct -> Dt 521

Dt 555

Operacja 5

341 Ct -> Dt 401 jest to korekta „plusowa” – ceny rzeczywiste są wyższe od ceny ewidencyjnej

i Ct 490 -> Dt zespół 5

341 Dt -> Ct 401 jeśli byłaby korekta „minusowa”, ceny rzeczywiste są mniejsze od ceny ewidencyjnej i Dt 490 -> Ct zespół 5

Operacja 6 Saldo konta 521 – koszty wydziałowe -> 93 500,- i na konto 501 po Dt

(sumie całe koszty produkcji)

Operacja 7 Saldo konta 501 - > 336 200,- => 336 200 zł / 820 szt. = 410 zł/ szt.

700 szt.  700 j.u. * 410 zł/ szt. = 287 000 zł  na konto 501 po Ct -> 7a/

300 szt. x 40 % = 120 j.u. * 410 zł/ szt. = 49 200 zł -> 7b/ -> saldo konta 501

820 j.u.

Operacja 8 600 szt. * 580zł/szt. = 348 000 zł/ + VAT 23 % = 348 000 + 80 040 = 428 040 brutto

Operacja 9 600 szt. * 410 zł/szt. = 246 000

Operacja 11 348 000 – 312 200 = 35 800 => 35 800 * 19 % = 6 802 zł

5/ OBRÓT PRODUKTAMI PRACY

Przedstawiony na stronie 2 , RYS 1 schemat ewidencji kosztów zakłada, ze w momencie przekazania wyrobów z procesu produkcji do magazynu znany jest już rzeczywisty koszt produkcji .

W praktyce informację o tym koszcie uzyskujemy dopiero po zakończeniu miesiąca.

Sytuację tę rozwiązujemy stosując planowany koszt produkcji.

Ten koszt planowany określany jest również jako cena ewidencyjna wyrobów

Dt 501 Ct

Dt 580 Ct

Dt 600 Ct

Dt 701 Ct

Sp.

1

2

Sk.

Dt 620 Ct

Dt 551 Ct

Dt 860 Ct

Sp.

Dt 555 Ct

Sp.

Operacje

1 – rzeczywisty koszt produkcji 2 – planowany koszt produkcji

501 – koszty podstawowej działalności produkcyjnej 551 – koszty sprzedaży 555 – koszty ogólnego zarządu

580 – rozliczenie kosztów działalności 600 – produkty gotowe 620 – odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów

701 – koszt sprzedanych wyrobów 860 – wynik finansowy

Na koncie 580:

– po Ct jest koszt planowany czyli cena ewidencyjna,

– po Dt jest koszt rzeczywisty, różnica czyli saldo to jest odchylenie od ceny ewidencyjnej.

Ten zapis: przeniesienie odpowiedniej kwoty z konta 620 na konto 701 oznacza, że korygujemy ten zapis: 600 -> 701, ponieważ na koncie 600 mamy [w tym schemacie ] księgowanie wyłącznie w cenach ewidencyjnych.

Żeby doprowadzić ceny ewidencyjne do poziomu cen [kosztów] rzeczywistych, musimy zastosować korektę

Ta korekta wynika z konta 620

Zanim koszt produkcji trafi na wynik finansowy – mamy szereg księgowań –

Całe koszty sprzedaży i koszty wydziałowe przenosimy od razu na konto „wynik finansowy”

Przy odchyleniach debetowych z konta 580, odchylenie trafia na konto 620 po Dt.

Przykład 4;

Obroty netto konta 501 -> 29 000,- [80 % tej kwoty dotyczy wyrobów gotowych

20 % tej kwoty – produkcji niezakończonej]

Konto 551 -> 1 600,- /obroty/

Konto 620 -> 6 200,- /obroty/

1 – Pw – przyjęto do magazynu 200 szt. wyrobów gotowych po cenie ewidencyjnej 125 zł/szt.

2 – Pk – przeksięgowano rzeczywisty koszt produkcji wyrobów przekazanych do magazynu

3 – Pk – zaksięgowano odchylenia OCE wyprodukowanych wyrobów gotowych

4 – Fa – faktura sprzedaży wyrobów

150 szt. x 200 zł/szt. + 23 % VAT

5 – Wz – wydano sprzedane wyroby

6 – Pk – wyksięgowano odchylenie przypadające na wyroby gotowe

7 – Pk – przeksięgowano

a – koszt sprzedanych wyrobów

b – koszty sprzedaży

c – koszty ogólne

d – przychody ze sprzedaży wyrobów

8 – Pk – zaksięgowano pdop 19 %

	501-podst działaln					580 - rozliczenie
Wn (Dt)	produkcyjna		Ma (Ct)		Wn (Dt)	kosztów działlnosci		Ma (Ct)
obr/	29 000	23 200	2/		2/	23 200	25 000	1/
	29 000	23 200				23 200	25 000
		5 800	Sk.		3/	1 800
	29 000	29 000				25 000	25 000
	600 - wyroby					551 -koszty
Wn (Dt)	gotowe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	sprzedaży		Ma (Ct)
1/	25 000	18 750	5/		obr/	1 600	1 600	7b/
	620 -odchylenia od cen					701 - koszt
Wn (Dt)	ewidenc produktów		Ma (Ct)		Wn (Dt)	sprzedanych wyrobów		Ma (Ct)
6/	1 350	1 800	3/		5/	18 750	1 350	6/
						18 750	1 350
							17 400	Sk-7a/
						18 750	18 750
	555- koszty					200 -rozrachunki
Wn (Dt)	ogólne		Ma (Ct)		Wn (Dt)	z odbircami		Ma (Ct)
obr/	6 200	6 200	7c/		4/	36 900
	6200	6200
	222 -VAT					700 -spredaż
Wn (Dt)	należny		Ma (Ct)		Wn (Dt)	produktów		Ma (Ct)
		6 900	4/		7d/	30 000	30 000	4/
	860 - wynik					871 -podatek
Wn (Dt)	finansowy		Ma (Ct)		Wn (Dt)	dochodowy		Ma (Ct)
7a/	17 400	30 000	7d/				912	8/
7b/	1 600
7c/	6 200
	25 200	30 000
8/	912
	26 112	30 000
zysk	3 888
	30 000	30 000

Operacja 1 200 szt. * 125 zł/szt. = 25 000,- -> ceny ewidencyjne

Operacja 2 29 000 * 80 % = 23200 lub 29 000 * 0,8 = 23200

Operacja 3

Odchylenia powstają na koncie 580. Obliczamy saldo konta 580.

25 000 – 23 200 = 1 800 -> odchylenie debetowe

Operacja 4 150 szt. * 200 zł/szt. + 23 % VAT = 30 000 zł + 6 900 zł = 36 900,-

Operacja 5 150 szt. * 125 zł/szt. = 18 750 zł

Operacja 6

Odchylenia -> 1 800 zł dotyczą 200 szt. przekazanych wyrobów do magazynu.

Natomiast sprzedano -> 150 szt.

1 800 * 150 / 200 = 1 350 zł lub 1 800 * 18 750 / 25 000 = 1 350

Operacja 7 30 000 – 25 000 = 4 800 -> zysk brutto

Operacja 8 4 800 * 0,19 = 912 -> pdop /19 %/

ĆWICZENIE 1 A

Sp. 501 – koszty „ -> 5 000,-

521 – koszty wydziałowe -> 26 000,-

555 – koszty ogólne -> 12 000,-

1 – Rw – wydano do zużycia materiały -> 65 000,-

Z tego: a – materiały bezpośrednie -> 40 000,-

b – koszty wydziałowe -> 15 000,-

c – koszty ogólne -> 10 000,-

2 – lista płac brutto -> 75 000,-

Z tego: a – robocizna bezpośrednia -> 30 000,-

b – koszty wydziałowe ->20 000,-

c – koszty ogólne -> 25 000,-

3 – amortyzacja środków trwałych -> 10 000,-

Z tego: a – koszty wydziałowe ->6 000,-

b – koszty ogólne -> 4 000,-

4 –Pk – przeksięgowano koszty wydziałowe

5 – Pw – wyroby gotowe przekazano do magazynu. W styczniu wyprodukowano 400 szt. wyrobów

gotowych oraz 200 szt. wyrobów zaawansowanych w 50 %

6 – Fa – faktura sprzedaży wyrobów: 300 szt. x 500 zł/szt. + VAT 23 %

7 – Wz – wydano gotowe wyroby

501-podst działaln

521- koszty

Wn (Dt)

produkcyjna

Ma (Ct)

Wn (Dt)

wydziałowe

Ma (Ct)

Sp.

5 000,00

113 600,-

5/

Sp.

26 000,00

67 000,00

4/

1a/

40 000,00

1b/

15 000,00

2a/

30 000,00

2b/

20 000,00

4/

67 000,00

3a/

6 000,00

142 000,00

113 600,-

dot. op

67 000,00

67 000,00

28 400,-

Dot.op5/

142 000,00

142 000,-

555- koszty

231- rozrach z

Wn (Dt)

ogólne

Ma (Ct)

Wn (Dt)

pracownikami

Ma (Ct)

Sp.

12 000,00

75 000,00

2/

1c/

10 000,00

2c/

25 000,00

3b/

4 000,00

070- amortyzacja

404-

Wn (Dt)

środków trwałych

Ma (Ct)

Wn (Dt)

wynagrodzenia

Ma (Ct)

10 000,-

3/

2/

75 000,00

400-

401- zużycie

Wn (Dt)

amortyzacja

Ma (Ct)

Wn (Dt)

materiałów i energii

Ma (Ct)

3/

10 000,00

1/

65 000,00

600- wyroby

310- zużycie

Wn (Dt)

gotowe

Ma (Ct)

Wn (Dt)

materiałów i energii

Ma (Ct)

5/

113 600,00

85 200,00

7/

65 000,00

1/

490 - rozliczenie

200 -rozrachunki

Wn (Dt)

kosztów rodzajowych

Ma (Ct)

Wn (Dt)

z odbiorcami

Ma (Ct)

40 000,00

1a/

6/

184 500,00

15 000,00

1b/

10 000,00

1c/

30 000,00

2a/

20 000,00

2b/

25 000,00

2c/

6 000,00

3a/

4 000,00

3b/

222 - VAT

700 - sprzedaż

Wn (Dt)

należny

Ma (Ct)

Wn (Dt)

produktów

Ma (Ct)

34 500,00

6/

150 000,00

6/

701 - koszt

Wn (Dt)

sprzedanych wyrobów

Ma (Ct)

7/

85 200,00

Operacja 4 – Pk – przeksięgowano koszty wydziałowe

-- saldo konta „koszty wydziałowe” -> 67 000

-- księguje na koncie „podstawowa działalność produkcyjna” po str. Dt

Operacja 5

-- 200 x 50 % = 100 j.u.

400 x 1,- = 400 j.u

500 j.u

-- podsumowuję konto „podstawowa działalność produkcyjna” po str. Dt -> 142 000,-

142 000 zł : 500 j.u. = 284 zł/j.u.

-- 100 j.u. x 284 zł/j.u = 284 000,-

400 j.u. x 284 zł/j.u =113 600,- -> to księguję : Dt „wyroby gotowe”

Ct „podstawowa działalność produkcyjna”

Operacja 6

-- 300 zł x 500 szt./zł + 23 % = 150 000,- + 34 500,- = 184 500,- brutto

Operacja 7

-- 300 szt. x 284 zł/szt. = 85 200,-

ĆWICZENIE 1 B

Sp.: 310 – Materiały -> 110 000,-

341 – OCEM ->3 300,- Ct

501 – koszty podstawowej działalności produkcyjnej -> 29 340,-

521 – koszty wydziałowe -> 24 000,-

555 – koszty ogólne -> 19 000,-

1 – Rw – wydano do zużycia materiały po cenach ewidencyjnych -> 90 000,-

Z tego: a – materiały bezpośrednie -> 60 000,-

b – koszty wydziałowe -> 18 000,-

c – koszty ogólne -> 12 000,-

2 – Fa – otrzymano fakturę z tyt. czynszu za wynajem pomieszczeń dla zarządu za I kwartał ->

6 000.- + VAT 23 %

3 – Pk – naliczono stawkę czynszu za styczeń

4 – Pk – zaliczono koszty zużycia energii elektrycznej w styczniu /faktury nie otrzymano/ -> 13 000,-

Obciążono: a – koszty wydziałowe ->9 000,-

b – koszty ogólne -> 4 000,-

5 –Pk – naliczono odchylenia od cen ewidencyjnych przypadające na rozchodowane materiały

6 – Pk – przeksięgowano koszty wydziałowe

7 – Pw – wyroby gotowe przekazano do magazynu. W styczniu wyprodukowano 500 szt. wyrobów

gotowych oraz 400 szt. wyrobów zaawansowanych w 25 %

8 – Fa – faktura sprzedaży wyrobów: 450 szt. x 380 zł/szt. + VAT 23 %

9 – Wz – wydano sprzedane wyroby

310 - materiały

341 -odchylenia od cen

Wn (Dt)

Ma (Ct)

Wn (Dt)

ewdenc. materiałów

Ma (Ct)

Sp.

110 000

90 000

1/

5/

2 700

3 300

Sp.

501-podst działaln

521- koszty

Wn (Dt)

produkcyjna

Ma (Ct)

Wn (Dt)

wydziałowe

Ma (Ct)

Sp.

29 340

1 800

5b/

Sp.

24 000

540

5b/

1a/

60 000

115 000

7a/

1b/

18 000

6/

50 460

4a/

9 000

dot. op. 7/

139 800

116 800

dot. op. 7/

dot op.6/

51 000

540

dot op. 6/

23 000

dot. op. 7b/

50 460

dot op. 6/

139 800

139 800

51 000

51 000

555- koszty

401 -zużycie

Wn (Dt)

ogólne

Ma (Ct)

Wn (Dt)

materiałów i energii

Ma (Ct)

Sp.

19 000

360

5b/

1/

90 000

2 700

5/

1c/

12 000

4/

13 000

2/

2 000

4b/

4 000

210 - rozrach z

302 -rozliczenie

Wn (Dt)

dostawcami

Ma (Ct)

Wn (Dt)

zakupu usług

Ma (Ct)

7 380

2/

2/

7 380

1 380

2a/

6 000

2b/

640 -rozliczenie

221 - VAT

Wn (Dt)

międzyokres kosztów

Ma (Ct)

Wn (Dt)

naliczony

Ma (Ct)

2b/

6 000

2 000

3/

2a/

1 380

13 000

4/

600 - wyroby

200 -rozrachunki z

Wn (Dt)

gotowe

Ma (Ct)

Wn (Dt)

odbiorcami

Ma (Ct)

7/

115 000

103 500

9/

8/

210 330

701 - koszt

490 - rozliczenie

Wn (Dt)

sprzedanych wyrobów

Ma (Ct)

Wn (Dt)

kosztów rodzajowych

Ma (Ct)

9/

103 500

171 000

8/

5/

2 700

60 000

1a/

18 000

1b/

12 000

1c/

2 000

3/

9 000

4a/

4 000

4b/

222 - VAT

Wn (Dt)

należny

Ma (Ct)

39 330

8/

Operacja 2

6 000,- + 23 % VAT = 6 000,- + 1 380,- = 7 380,- brutto, księguję: 210 Ct -> 7 380,- -> 302 Dt

640 Dt -> 6 000,- -> 302 Ct

221 Dt -> 1 380,- -> 302 Ct

Operacja 6

Saldo konta „koszty wydziałowe” -> 50 460,-

Operacja Sp. konta

wskaźnik Sp. konta OCEM + zwiększenia

odchyleń = 100% x

materiałów/ Sp. materiały/ + obroty

towarów /W_o/ towary Wn

wartość rozchodu x W_o

mat/tow.

odchylenia =

100 %

Wo = [(3 300 + 0) / ( 110 000 + 0)] x 100% = [3 300 / 110 000] x 100 % = 0,03 x 100% = 3 %

Odchylenie = (90 000 x 3 %)/ 100 % = 27 000 % / 100% = 2 700 -> księguję: 341 Dt

401 Ct

Dla 501 – podstawowa działalność produkcyjna

60 000,- x 3 % / 100 % = 1 800,- -> księguję : 501 Ct

490 Dt

Dla 521 – koszty wydziałowe

18 000,- x 3 % / 100 % = 540,- -> księguję : 521 Ct

490 Dt

Dla 555 – koszty ogólne

12 000,- x 3 % / 100 % = 360,- -> księguję : 555 Ct

490 Dt

Operacja 7

-- saldo konta 501 – podstawowa działalność produkcyjna -> 138 000,-

500 szt. x 1,- = 500 j.u.

400 szt. x 25 % = 100 j.u. 138 000,- : 600 j.u. = 230 zł/ j.u.

600 j.u.

500 j.u. x 230 zł/ j.u. = 115 000,- -> księguję: 501 Ct ; 600 Dt

100 j.u. x 230 zł/ j.u. = 23 000,-

138 000,-

Operacja 8 450 szt. x380.- +23 % VAT =171 000,- +39 330,- =210 330,- -> księguje: 200 Dt -> 210 330,-

701 Ct -> 171 000,-

222 Ct -> 39 330,-

Operacja 9 450 szt. x 230 zł/ szt. = 103 500,-

ĆWICZENIE 1 C

Obroty netto konta 501 -> 75 000,- -> w tym saldo końcowe produkcji niezakończonej -> 3 700,-

555 – koszty ogólne -> 21 000,-

1 – Pw – przyjęto do magazynu 115 szt. wyrobów gotowych po cenie ewidencyjnej -> 600 zł/szt.

2 – Pk – przeksięgowano rzeczywisty koszt produkcji wyrobów przekazanych do magazynu

3 – Pk – zaksięgowano OCE wyprodukowanych wyrobów gotowych

4 – Fa – faktura sprzedaży wyrobów: 100 szt. x 1 000 zł/szt. + 23 % VAT

5 – Wz – wydano sprzedane wyroby

6 – Pk – wyksięgowano odchylenia przypadające na sprzedane wyroby

7 – Pk – przeksięgowano: a – koszt sprzedanych wyrobów

b – koszty ogólne

8 – Pk – przeksięgowano przychody ze sprzedaży wyrobów

9 – Pk – naliczono podatek dochodowy od osób prawnych /pop/

	501-podst działaln					555- koszty
Wn (Dt)	Produkcyjna		Ma (Ct)		Wn (Dt)	ogólne		Ma (Ct)
x/	75 000	71 300	2/		x/	21 000	21 000	7b/
		3 700
	75 000	71 300
		3 700	Sk.
	75 000	75 000
	600 – wyroby					580 - rozliczenie
Wn (Dt)	Gotowe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	kosztów działalności		Ma (Ct)
1/	69 000	60 000	5/		2/	71 300	69 000	1/
							2 300	3/
	620 -odchylenia od cen					200 -rozrachunki
Wn (Dt)	ewidenc produktów		Ma (Ct)		Wn (Dt)	z odbiorcami		Ma (Ct)
3/	2 300	2 000	6/		4/	123 000
	700 -sprzedaż					222 -VAT
Wn (Dt)	produktów		Ma (Ct)		Wn (Dt)	należny		Ma (Ct)
8/	100 000	100 000	4/				23 000	4/
	701 - koszt					860 -wynik finansowy
Wn (Dt)	sprzedanych wyrobów		Ma (Ct)		Wn (Dt)			Ma (Ct)
5/	60 000	62 000	7a/		7a/	62 000	100 000	8/
6/	2 000				7b/	21 000
					9/	3 230
dot op. 7a/	62 000	62 000			dot op. 9/	83 000	100 000
					dot op. 9/	17 000
						100 000	100 000
	871 -podatek
Wn (Dt)	dochodowy		Ma (Ct)
		3 230	9/

Operacja 1

75 000,- – 3 700,- = 71 300,- saldo debetowe konta „podstawowa działalność produkcyjna”

115 szt. x 600 zł/szt. = 69 000,- oznacza produkcję niezakończoną /produkcje w toku/

Operacja 3 71 300,- – 69 000,- = 2 300,-

Operacja 5 100 szt. x 600 zł/szt. = 60 000,-

Operacja 6 2 300,- dotyczy 115 szt. wyrobów w magazynie

a sprzedano 100 szt.

2 300 –> 115

X –> 100 x= (2 300 * 100) / 115 = 2 000,-

Operacja 9 Saldo konta 860 – wynik finansowy -> 17 000,- 17 000,- x 19 % = 3 230,-

Ćwiczenie 2A

Sp. 501 – koszty podst. działalności produkcji -> 4 000,-

521 – koszty wydziałowe -> 18 000,-

555 – koszty ogólne -> 21 000,-

1 – Rw – wydano do zużycia materiały -> 110 000,-

Z tego : a – materiały bezpośrednie -> 80 000,-

b – koszy wydziałowe -> 20 000,-

c – koszty ogólne -> 10 000,-

2 – lista płac wynagrodzenia brutto -> 77 000,-

Z tego : a – robocizna bezpośrednia -> 30 000,-

b – koszty wydziałowe -> 28 000,-

c – koszty ogólne -> 19 000,-

3 – składki ZUS obciążające firmę -> 15 400,-

4 – amortyzacja środków trwałych -> 10 200,-

Z tego : a – koszty wydziałowe -> 6 200,-

b – koszty ogólne -> 4 000,-

5 – przeksięgowano koszty wydziałowe

6 – Pw – przekazano wyroby gotowe do magazynu. W styczniu wyprodukowano 800 szt. wyrobów gotowych oraz 200 szt. wyrobów zaawansowanych w 30 %.

7 – Fa – faktura sprzedaży wyrobów 600 szt. po 400 zł/szt. + 23 % VAT

8 – Wz – wydano sprzedane wyroby

9 – Pk – przeksięgowano koszty na konto wynik finansowy:

a – koszt sprzedanych wyrobów

b – koszty ogólne

c – przychody ze sprzedaży wyrobów

10 – Pk – naliczono podatek dochodowy – 19 %

	501-koszty podst					521-koszty
Wn (Dt)	działaln produkcyjnej		Ma (Ct)		Wn (Dt)	wydziałowe		Ma (Ct)
Sp.	4 000	184 000	6/		Sp.	18 000	77 800	5/
1a/	80 000				1b/	20 000
2a/	30 000				2b/	28 000
3b/	6 000				3b/	5 600
5/	77 800				4a/	6 200
Dot.op.6/	197 800	184 000			dot.op. 5/	77 800	77 800
		13 800	Sk.op.6/
	555-koszty					490-rozlicz kosztów
Wn (Dt)	ogólne		Ma (Ct)		Wn (Dt)	rodzajowych		Ma (Ct)
Sp.	21 000	57 800	9b/				110 000	1/
1c/	10 000						77 000	2/
2c/	19 000						15 400	3/
3b/	3 800						10 200	4/
4b/	4 000
dot.op.9b/	57 800	57 800
	231-rozrach z					310-materiały
Wn (Dt)	pracownikami		Ma (Ct)		Wn (Dt)			Ma (Ct)
		77 000	2/				110 000	1/
	405-ubezpiecz					401-zużycie
Wn (Dt)	i inne świadczenia		Ma (Ct)		Wn (Dt)	materiałów i energii		Ma (Ct)
3/	15 400				1/	110 000
	226-rozarach z					404-
Wn (Dt)	ZUS		Ma (Ct)		Wn (Dt)	wynagrodzenia		Ma (Ct)
		15 400	3/		2/	77 000

	400-					600-wyroby
Wn (Dt)	amortyzacja		Ma (Ct)		Wn (Dt)	gotowe ("magazyn")		Ma (Ct)
4/	10 200				6/	184 000	138 000	8/
	200-rozrach z					700-spredaz wyrobów
Wn (Dt)	odbiorcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	gotowych		Ma (Ct)
7/	295 200				9c/	240 000	240 000	7/
	222-VAT					701-koszt
Wn (Dt)	nalezny		Ma (Ct)		Wn (Dt)	sprzedanych wrobów		Ma (Ct)
		55 200	7/		8/	13 800	138 000	9c/
	070-umorzenie					871-podatek
Wn (Dt)	środkow trwałych		Ma (Ct)		Wn (Dt)	dochodowy		Ma (Ct)
		10 200	4/				8 398	10/
	860-wynik
Wn (Dt)	finansowy		Ma (Ct)
9a/	13 800	240 000	9c/
9b/	57 800
10/	8 398

Operacja 3 Należy obliczyć jaki procent kwoty 77 000 stanowi kwota 15 400.

X% = (15 400 x 100%)/ 77 000 = 20 %

Następnie rozliczamy to na konta: 501; 521; 555

Konto 501  30 000 zł * 20% = 6 000,-

Konto 521  28 000 zł * 20% = 5 600,-

Konto 555  19 000 zł * 20% = 3 800,-

Razem  77 000 zł * 20% = 15 400,-

Operacja 5 Obr. konta 521 : 18 000,- + 20 000,- + 28 000,- + 5 600,- + 6 200,- = 77 800,-  na 501 Dt

Operacja 6 800 szt. x 1,- = 800 j.u.

200 szt. x 30 % = 60 j.u.

860 j.u.

Obroty konta 501: 4 000,- + 80 000,- + 30 000,- + 6 000,- + 77 800,- = 197 800,-

197 800,- / 860 szt. = 230 zł/szt.

800 szt. x 230 zł/szt. = 184 000,-  501 Ct

60 szt. x 230 zł/szt. = 13 800,-  Sk konta 501  501 Ct

Operacja 7 600 szt. x 400 zł/szt. = 240 000,-

VAT 23% -> 240 000,- * 23 % = 55 200,-

Brutto = 295 000,-

Operacja 8 600 szt. x 230 zł/szt. = 13 800,- -> koszt sprzedanych wyrobów

Operacja 10 240 000,- – 195 800 = 44 200,- 44 200,- x 19 % = 8398,-

Ćwiczenie 2B

Sp. 310 – materiały -> 100 000 zł

341 – OCEM -> 5 000 zł  Sk. Ct konta 341

521 – -> 10 000 zł

1/ Rw – wydano do zużycia materiały -> 80 000 zł

Z tego : a/ materiały bezpośrednie -> 60 000 zł

b/ koszty wydziałowe -> 12 000 zł

c/ koszty ogólne -> 8 000 zł

2/ WB – zapłacono składki na ubezpieczenie majątkowe za cały rok -> 9600,-

3/ Pk – naliczono stawkę składek na ubezpieczenia majątkowe za styczeń

4/ lista płac brutto -> 66 000 zł

Z tego: a/ robocizna bezpośrednia -> 25 000 zł

b/ koszty wydziałowe -> 18 000 zł

c/ koszty ogólne -> 23 000 zł

5/ Pk – zaliczono w koszty ->zużycie energii elektrycznej /faktury nie otrzymano/ -> 6 000 zł

Obciążenie : a/ koszty wydziałowe -> 4 000 zł

b/ koszty ogólne -> 2 000 zł

6/ Pk – naliczono odchylenia od cen ewidencyjnych przypadające na zużyte materiały

7/ Pk – przeksięgowano koszty wydziałowe

8/ Pw – wyroby gotowe przekazano do magazynu

W styczniu wykonano 800 szt. wyrobów gotowych oraz 200 szt. wyr. zaawansowanych w 50 %

	310 -					341
Wn (Dt)	materiały		Ma (Ct)		Wn (Dt)	OCEM		Ma (Ct)
Sp.	100 000	80 000	1/		6/	4 000	5 000	Sp.
	521 -koszty					490 -rozlicz
Wn (Dt)	wydziałowe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	kosztów rodzajowych		Ma (Ct)
Sp.	10 600	600	6b/		6/	4 000	80 000	1/
1b/	12 000						9 600	2a/
4b/	18 000						66 200	4/
5a/	4 000						6 000	5/
dot.op.7/	44 600	600
		44 000	Sk. -op.7/
	44 600	44 600
	501-koszty podst					555 -koszty
Wn (Dt)	działaln produkcyjnej		Ma (Ct)		Wn (Dt)	ogólne		Ma (Ct)
1a/	60 000	3 000	6a/		1c/	8 000	400	6c/
4a/	25 000	112 000	8/		3/	800
7/	44 000				4c/	23 200
					5b/	2 000
dot.op.8/	129 000	115 000
		14 000	Sk. op.8/
	129 000	129 000
	401 -koszt zużycia					131 -rachunek
Wn (Dt)	materiałów i energii		Ma (Ct)		Wn (Dt)	bankowy		Ma (Ct)
1/	80 000	4 000	6/				9 600	2/
	409 -pozostałe					640 -
Wn (Dt)	koszty		Ma (Ct)		Wn (Dt)	RMK		Ma (Ct)
2/	9 600				2a/	9 600	800	3/
							6 000	5/
	404 -					231 -rozrachunki
Wn (Dt)	wynagrodzenia		Ma (Ct)		Wn (Dt)	z pracownikami		Ma (Ct)
4/	66 200						66 200	4/
	600 -wyroby
Wn (Dt)	gotowe		Ma (Ct)
8/	112 000

Operacja 3 9 600,- / 12 = 800,- -> księguję Ct 640 // Dt 555

Operacja 6 W = 5 000,- / 100 000,- = 0,05 => 5 %

Sk. Ct 341 Sp. Dt 310

+ +

Zwiększenia obroty Wn

5% x 80 000 = 04 000,- => odchylenie

5% x 60 000 = 03 000,- -> odchylenie koszty bezpośrednie a/

5% x 12 000 = 00 600,- -> odchylenie koszty wydziałowe b/

5% x 08 000 = 00 400,- -> odchylenie koszty ogólne c/

Operacja 7 Sk. Dt konta 521 => 44 000,- -> na konto 501 Ct

Operacja 8 „Sk. Dt” konta 501 -> 126 000,-

800 szt. x 1,- = 800 j.u. 126 000,- / 900 szt. = 140 zł/szt.

200 szt. x 5% = 100 j.u.

900 j.u.

800 szt. x 140 zł/szt. = 112 000 zł -> Ct 501 ; Dt 600

100 szt. x 140 zł/szt. = 014 000 zł -> Sk. konta 501 -> produkcja niezakończona

Ćwiczenie 2C

Obroty Dt 501 -> 28 000,-

1/ Pw – przyjęto wyroby gotowe do magazynu -> 400 szt. po cenie ewidencyjnej /planowany Kost

produkcji/ 75 ,-

2/ Pk – przeksięgowano rzeczywisty koszt produkcji. W styczniu wyprodukowano 400 szt. wyrobów gotowych

3/ Pk – naliczono odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów

4/ wydano sprzedane wyroby 300 szt. w cenach ewidencyjnych

5/ naliczono odchylenia przypadające na sprzedane wyroby

	501-koszt podstaw					580 -rozliczenie
Wn (Dt)	produkcji		Ma (Ct)		Wn (Dt)	kosztów działaln		Ma (Ct)
obr.	28 800	28 800	2/		2/	28 800	30 000	1/
					3/	1 200
						30 000	30 000
Wn (Dt)	620- OCEW		Ma (Ct)
5/	900	1 200	3			600 -wyroby gotowe
					Wn (Dt)			Ma (Ct)
					1/	30 000	22 500	4/
	701 -koszt sprzed
Wn (Dt)	wyrobów		Ma (Ct)
4/	22 500	900	5/

Operacja 1 400 szt. x 75 zł = 30 000 zł/szt.

Operacja 3

30 000 zł/szt. – 28 800 = 1 200

Obr. z 501

Operacja 4 Cena ewidencyjna -> 75 zł 300 szt. * 75 zł = 22 500 zł/ szt.

Operacja 5

1 sposób: 2 sposób:

W = ( 1 200 : 30 000) * 100 % = 4 % W = 1 200 (300 szt. : 400 szt.) = 900

22 500 * 4 % = 900

Ćwiczenie 2D

Obroty netto konta 501 -> 75 000,- -> w tym saldo końcowe produkcji niezakończonej -> 3 700,-

555 – koszty ogólne -> 21 000,-

1 – Pw – przyjęto do magazynu 115 szt. wyrobów gotowych po cenie ewidencyjnej -> 600 zł/szt.

2 – Pk – przeksięgowano rzeczywisty koszt produkcji wyrobów przekazanych do magazynu

3 – Pk – zaksięgowano OCE wyprodukowanych wyrobów gotowych

4 – Fa – faktura sprzedaży wyrobów: 100 szt. x 1 000 zł/szt. + 23 % VAT

5 – Wz – wydano sprzedane wyroby

6 – Pk – wyksięgowano odchylenia przypadające na sprzedane wyroby

7 – Pk – przeksięgowano: a – koszt sprzedanych wyrobów

b – koszty ogólne

8 – Pk – przeksięgowano przychody ze sprzedaży wyrobów

9 – Pk – naliczono podatek dochodowy od osób prawnych /pop/

	501-podst działaln					555- koszty
Wn (Dt)	produkcyjna		Ma (Ct)		Wn (Dt)	ogólne		Ma (Ct)
x/	75 000	71 300	2/		x/	21 000	21 000	7b/
		3 700
	75 000	71 300
		3 700	Sk.
	75 000	75 000
	600 - wyroby					580 - rozliczenie
Wn (Dt)	gotowe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	kosztów działalności		Ma (Ct)
1/	69 000	60 000	5/		2/	71 300	69 000	1/
							2 300	3/
	620 -odchylenia od cen					200 -rozrachunki
Wn (Dt)	ewidenc produktów		Ma (Ct)		Wn (Dt)	z odbiorcami		Ma (Ct)
3/	2 300	2 000	6/		4/	123 000
	700 -sprzedaż					222 -VAT
Wn (Dt)	produktów		Ma (Ct)		Wn (Dt)	należny		Ma (Ct)
8/	100 000	100 000	4/				23 000	4/
	701 - koszt					860 -wynik finansowy
Wn (Dt)	sprzedanych wyrobów		Ma (Ct)		Wn (Dt)			Ma (Ct)
5/	60 000	62 000	7a/		7a/	62 000	100 000	8/
6/	2 000				7b/	21 000
					9/	3 230
dot op. 7a/	62 000	62 000			dot op. 9/	83 000	100 000
					dot op. 9/	17 000
	871 -podatek
Wn (Dt)	dochodowy		Ma (Ct)
		3 230	9/

Operacja 1

75 000,- – 3 700,- = 71 300,- saldo debetowe konta „podstawowa działalność produkcyjna”

115 szt. x 600 zł/szt. = 69 000,- oznacza produkcję niezakończoną /produkcję w toku/

Operacja 3 71 300,- – 69 000,- = 2 300,-

Operacja 5 100 szt. x 600 zł/szt. = 60 000,-

Operacja 6 1sp 2 300,- dotyczy 115 szt. wyrobów w magazynie

a sprzedano 100 szt. => 2 300 –> 115

X –> 100 x= (2 300 * 100) / 115 = 2 000,-

2sp 2 300,- *(100 szt. / 115 szt.) = 2 000,-

Operacja 9 Saldo konta 860 – wynik finansowy -> 17 000,- 17 000,- x 19 % = 3 230,-

ŚRODKI TRWAŁE

POJĘCIE SRODKÓW TRWAŁYCH

1. – WARUNKI ZALICZENIA SKŁADNIKÓW MAJĄTKU DO ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Środki trwałe – są to rzeczowe składniki majątku, które spełniają 3 warunki:

1 – okres użytkowania wynosi ponad 1 rok

2 – w momencie przyjęcia do użytkowania są kompletne i zdatne do użytku

3 – są przeznaczone na potrzeby operacyjne przedsiębiorstwa

2. – CO ZALICZA SIĘ DO SRODKÓW TRWAŁYCH

-- nieruchomości tj. grunty, budynki i budowle

-- maszyny i urządzenia

-- środki transportu

-- inne

WYCENA WARTOŚCI POCZATKOWEJ

Można wyróżnić następujące sposoby pozyskania środka trwałego:

-- nabycie w drodze kupna

-- wytworzenie środka trwałego w toku własnej działalności operacyjnej

-- budowa środków trwałych

-- nabycie w formie składnika w formie niepieniężnego wniesionego przez udziałowców

-- nabycie nieodpłatne

-- nabycie w drodze leasingu

KUPNO ŚRODKA TRWAŁEGO

W przypadku kupna za wartość początkową uważa się cenę nabycia tj. cenę zakupu powiększoną o koszty związane z związane z nabyciem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania (koszty transportu, przeładunku, ubezpieczenia w drodze, konserwacji i odsetek od kredytu).

Przy zakupie gotowego środka trwałego koszty związane z zakupem księguje się na

Dt 304 – rozliczenia zakupu innych składników majątku

W momencie przyjęcia obiektu całość kosztów po wyksięgowaniu VAT – u przenosi się na konto

010 – środki trwałe.

Przy imporcie środka trwałego cena nabycia obejmuje również cło i podatek akcyzowy.

Tak ustaloną cenę należy skorygować o różnice kursowe, które występują do dnia przekazania środka trwałego do użytkowania.

Przykład 1;

1 – Fa – faktura zakupu dźwigu samojezdnego -> 100 000 zł + 23 % VAT

2 – Wb – zapłata odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup dźwigu -> 2 000 zł

3 – Pk wyksięgowano VAT

4 – Ot - odbiór techniczny -> przyjęto dźwig do użytkowania

	210 -rozrachunki z					304 -rozl zakup innych
Wn (Dt)	dostawcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	składn majątku		Ma (Ct)
		123 000	1/		1/	123 000	23 000	3/
					2/	2 000
						125 000	23 000
							102 000	4/
						125 000	125 000
	221 - VAT					131 - rachunek
Wn (Dt)	naliczony		Ma (Ct)		Wn (Dt)	bieżący		Ma (Ct)
3/	23 000				obr/	xx	2 000	2/
	010 -środki
Wn (Dt)	trwałe		Ma (Ct)
4/	102 000

Operacja 1 100 000 zł + 23 % VAT = 123 000 zł

Operacja 4 Saldo debetowe konta 304 –> wartość środka trwałego –> 102 000,-

Przy imporcie środka trwałego cena nabycia obejmuje również cło.

Tak ustaloną cenę nabycia należy skorygować o różnice kursowe, które występują do dnia przekazania środka trwałego do używania

Przykład 2;

1 – Ot – dokument SAD

Faktura zakupu specjalnego wózka widłowego:

a – wartość transakcyjna -> 25 000 $

kurs -> 3,20 zł/$

b – cło -> 15 %

c – VAT -> 23 %

2 – 30/07/20…. rachunek do zawartej umowy – zlecenia eksperta oceniającego sprawność wózka

-> 2 000.- w tym podatek od osób fizycznych -> 300 zł (w wersji 2 –>288)

3 – 03/08/20… Wb – zapłata faktury – kurs -> 3,- zł

4 – 06/08/20… wyksięgowano VAT

5 – 06/08/20… Ot – przyjęto wózek do użytkowania

	210-rozrach z					304-rozlicz zakupu
Wn (Dt)	dostwcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	innych skład majątku		Ma (Ct)
3a/	75 000	80 000	1a/		1a/	80 000	5 000	3b/
3b/	5 000				1b/	12 000	21 160	4/
					1c/	21 160
					2a/	2 000
						115 160	26 160
							89 000	5/
						115 160	115 160
	132					221
Wn (Dt)	rach walutowe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	vat naliczony		Ma (Ct)
sp	xxx	75 000	3/		4/	21 160
	224-rozlicz z urzędem					231-rozrach z tyt
Wn (Dt)	celnym		Ma (Ct)		Wn (Dt)	wynagrodzeń		Ma (Ct)
		12 000	1b/		2b/	288	2 000	2/
		21 160	1c/
	227-inne rozrach					010 –środki
Wn (Dt)	publ-prawne		Ma (Ct)		Wn(Dt)	trwałe		Ma(Ct)
		288	2b/		5/	89 000

Operacja 1

Przeliczenie z USD na Zł –> wartość transakcyjna w USD x kurs USD

25 000,- x 3,20 = 80 000 zł

Cło obliczmy –> wart transakcyjna x 15%

80 000,- x 15% = 80 000,- x 0,15 = 12 000 zł

80 000,- + 12 000,- = 92 000,- –> wartość faktury w złotych

VAT -> 92 000 x 23 % = 92 000,- x 0,23 = 21 160

92 000,- + 21 160,- = 113 160,- –> wartość faktury brutto

Operacja 3 a/ 25 000,- x 3,- = 75 000,- –> do zapłaty

b/ 80 000.- – 75 000,- = 5 000,- –> o tyle mniej zapłaciłam– dodatnia różnica kursowa

różnicę tę księguję: Dt 210 –> 5 000,- <– 304 Ct

Operacja 5 Saldo debetowe konta 304 –> wartość środka trwałego –> 89 000,-

WYTWORZENIE ŚRODKA TRWAŁEGO

Dla wyceny środka trwałego wytworzonego w toku własnej działalności operacyjnej przyjmuje się koszt produkcji obliczony wg ogólnych zasad rachunku kosztów

Oznacza to że w skład wartości takiego środka trwałego nie wchodzą koszty ogólne i koszty sprzedaży, a także koszty powstające po oddaniu środka trwałego do używania.

BUDOWA ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Wycena zbudowanego środka trwałego powstaje na koncie 080 – środki trwałe w budowie

Zaksięgowane na tym koncie koszty są podporządkowywane poszczególnym obiektom

inwestycyjnym

Do tego celu służy podział kosztów budowy na: bezpośrednie koszty dotyczące poszczególnych obiektów oraz koszty pośrednie, których przykładem są koszty dokumentacji nadzoru czy koszty niwelacji terenu

Koszty pośrednie budowy rozlicza się przeważnie w proporcji do kosztów bezpośrednich

APORT ŚRODKA TRWAŁEGO

Wartość początkową poszczególnych środków trwałych wniesionych jako wkład niepieniężny przez udziałowców ustala się wg ich stanów na dzień wniesienia wkładu w kwocie nie wyższej od ich wartości rynkowej

Ograniczeniem wartości początkowej środków trwałych wniesionych jako aport jest nominalna wartość udziału lub akcji otrzymanych za ten aport

NABYCIE NIEODPŁATNE, WARTOŚĆ GODZIWA

Środki trwałe otrzymane nieodpłatnie wyceniane są wg ceny sprzedaży takiego samego obiektu stosowanej w danym rejonie z uwzględnieniem stopnia ich zużycia

Jeżeli nie ma takiej możliwości stosuje się inaczej obliczoną wartość godziwą.

Wg UOR wartość godziwa jest to: kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony a zobowiązanie uregulowane na warunkach:

1/ transakcji rynkowej pomiędzy

2/ zainteresowanymi i

3/ dobrze poinformowanymi

4/ nie powiązanymi ze sobą stronami

W pojęciu wartości godziwej zawarte są dwa elementy

1/ podstawą wartości godziwej jest wartość rynkowa

2/ wartość rynkowa może być ustalana w różny sposób zakłada się, że wartość godziwa powinna

spełniać warunki zgodne z koncepcją wiernego i rzetelnego obrazu.

NABYCIE W DRODZE LEASINGU

Wycena obiektu pozyskanego w leasingu nastąpić powinna wg wartości godziwej

W praktyce stosuje się najczęściej wartość określoną w umowie leasingowej

WARTOŚĆ NETTO ŚRODKA TRWAŁEGO

Jest to wartość początkowa pomniejszona o dotychczasowe umorzenie

Do bilansu przyjmuje się wartość netto w ten sposób, że od salda końcowego konta 010– środki trwałe odejmuje się saldo końcowe konta 070 – umorzenie środków trwałych

ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE

Składniki środków trwałych w budowie

1/ koszty budowy, budynków i budowli

2/ zakup maszyn i urządzeń

3/ koszty montażu maszyn i urządzeń

4/ koszty przygotowania terenu pod budowę

5/ koszty dokumentacji projektowej

6/ odsetki i prowizje od kredytów inwestycyjnych

Faktury za roboty budowlane i montażowe i usługi projektowe księgowane są na debet konta 302,

natomiast faktury zakupów maszyn i urządzeń na debet konta 304

Przykład 3

1/ a/ Fa – otrzymano fakturę za dokumentacje projektową za rozbudowę budynku

magazynowego –> 20 000 + 23 % VAT

b/ wyksięgowano VAT

c/odebrano wykonaną dokumentację

2/ a/ Fa – otrzymano fakturę za roboty budowlane przy rozbudowie

magazynu –> 100 000 + VAT 23%

b/ wyksięgowano VAT

c/ OT– odebrano wykonane roboty budowlane

3/ WB – zapłata odsetek od kredytu inwestycyjnego na rozbudowę magazynu 6 000 zł

4/ OT – przekazano rozbudowany magazyn do użytkowania

	210-rozrach z					304-rozlicz zakupu
Wn (Dt)	dostawcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	innych skł majątku		Ma (Ct)
		24 600	1a/		1a/	24 600	4 600	1b/
		123 000	2a		2a	123 000	20 000	1c/
							23 000	2b/
							100 000	2c/
						147 600	147 600
	221					080-środki trwałe
Wn (Dt)	vat naliczony		Ma (Ct)		Wn (Dt)	w budowie		Ma (Ct)
1b/	4 600				1c/	20 000	126 000	4/
2b/	23 000				2c/	100 000
					3/	6 000
					4/	126 000	126 000
	131					010- środki
Wn (Dt)	rach bieżący		Ma (Ct)		Wn (Dt)	trwałe		Ma (Ct)
sp	xxx	6 000	3/		4/	126 000

Operacja 1 20 000.- + 23 % vat = 20 000,- + 0,23 = 20 000,- + 4 600,- = 24 600,-

Operacja 2 100 000,- * 23 % vat = 100 000,- * 0,23 = 23 000,-

100 000,- + 23 000,- = 123 000,- –> brutto

Operacja 4 saldo konta 080 – wartość środka trwałego –> 126 000,-

AMORTYZACJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH

UOR stanowi: na dzień przyjęcia środka trwałego, okres, metodę a tym samym roczna amortyzacji

Sposób rozłożenia w czasie bieżącej amortyzacji zależy od przyjętej metody amortyzacji

Wyboru metody amortyzacjo danego obiektu dokonuje przedsiębiorstwo decyzja ta wchodzi w zakres polityki rachunkowości przedsiębiorstwa

Chodzi oto, że wysoka amortyzacja zwiększ koszty, a zatem powoduje zmniejszenie bilansowego zysku i odwrotnie

Wybierając określoną metodę amortyzacji przedsiębiorstwo wpływa na swój wizerunek

Tylko niektóre metody amortyzacji są honorowane przy ustalaniu zobowiązania na rzecz fiskusa z tytułu pdop .

Najważniejszymi z tych metod są:

1/ metoda linowa

2/ metoda degresywna w wersji malejącego salda

Metoda liniowa oparta jest na założeniu równomierności zużycia obiektu w ciągu całego okresu jego użytkowania.

Wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego oblicza się wg wzoru:

A = W_o / T

A= roczna kwota odpisów amortyzacyjnych (stawka amortyzacji)

T = przewidywana liczba lat użytkowania obiektu

W_o = wartość odtworzeniowa obiektu (wartość początkowa pomniejszona w uzasadnionych przypadkach o warność rezydualną czyli przewidywaną przy likwidacji ceną sprzedaży pozostałości środka trwałego

W przepisach o podatku dochodowym podane są roczne stopy amortyzacji dla poszczególnych grup obiektów

Roczna stopa amortyzacji A% wynika z okresu użytkowania obiektu

A% = 100% / T A = W_o * A%

A = stawka amortyzacji (roczna kwota odpisów amortyzacyjnych)

A % = roczna stopa amortyzacji (stawka wyrażona w procentach od wartości początkowej środka trwałego.

AMORTYZACJA

W metodach degresywnych kwota amortyzacji obiektu jest najwyższa w pierwszym roku użytkowania, a następnie stopniowo maleje.

Metody te można stosować dla określonych grup maszyn i urządzeń.

W metodzie malejącego salda stosuje się w pierwszych latach użytkowania obiektu.

Wzór:

A_t = A % * W_Bt

t = numer roku w okresie T

A_t = roczna kwota amortyzacji w roku t

W_Bt = wartość bilansowa obiektu (po umorzeniu) na początek roku t

A % = stopa amortyzacji wyższa dwu – lub trzykrotnie od stopy stosowanej dla tego samego obiektu

w metodzie liniowej

Począwszy od roku, w którym obliczam metodą degresywną, roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od kwoty obliczonej metodą liniową.

Dalsze odpisy amortyzacyjne dokonywane są zgodnie z metodą liniową.

ZWIĘKSZENIE STANU I WARTOŚCI ISTNIEJĄCYCH ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Aktualizacja wartości środków trwałych

W związku inflacją minister finansów zarządza co pewien czas aktualizację wartości środków trwałych.

Za pomocą urzędowych współczynników przelicza się wartość początkową oraz dotychczasowe umorzenie.

Zapisy zwiększające na koncie 010 – środki trwałe i 070 – umorzenie środków trwałych są odnoszone na konto 812 – kapitał z aktualizacji wyceny.

Ulepszenie

Przez ulepszenie rozumie się rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację obiektu pod warunkiem, że towarzyszy wzrost wartości użytkowej środka trwałego.

Wyrazem wartości użytkowej może być:

– wydłużenie okresu użytkowania

– zwiększenie zdolności wytwórczej lub usługowej

– lepsza jakość produktu

– niższe koszty eksploatacji

Ulepszenie należy odróżnić od remontu.

Efektem remontu jest najczęściej przywrócenie pierwotnej utraconej w toku użytkowania zdolności użytkowej środki trwałego.

ZMIEJSZENIE STANU I WARTOŚCI ŚRODKÓW TRWAŁYCH.

Likwidacja środka trwałego

W sytuacji nie celowości dalszej eksploatacji środka trwałego stawia się go w stan likwidacji.

Likwidacja przebiega w dwóch etapach

1/ likwidacja księgowa

2/ likwidacja fizyczna

W pierwszym etapie wyksięgowuje się obiekt i jego dotychczasowe umorzenie.

Równocześnie zaksięgowuje się wartość poczatkowa obiektu na koncie pozabilansowym „ środki trwałe w likwidacji”

Wartość netto obiektu obciąża „pozostałe koszty operacyjne – 765, ewentualnie „straty nadzwyczajne” – 771 (np. obiekt po pożarze), a w przypadku gdy obiekt jest likwidowany w związku z budową czegoś – „środki trwałe w budowie” –080

SCHEMAT LIKWIDACJI KSIĘGOWEJ ŚRODKA TRWAŁEGO

	010- środki					070-umorzenie śr
Wn (Dt)	trwałe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	trwałych		Ma (Ct)
			1/
					Wn (Dt)	765 ,771, 080		Ma (Ct)
			2/
						090- środki trwałe
					Wn (Dt)	w likwidacji		Ma (Ct)
						1/

Objaśnienia operacji:

1/ przeksięgowanie dotychczasowego umorzenia 2/ wyksięgowanie wartości netto (wartości początkowej)

Etap likwidacji fizycznej polega na jego rozbiórce lub demontażu.

Przykład 4

1/ dok – LT – postawiono w stan likwidacji ogrodzenie

Wartość początkowa –> 20 000,-

Dotychczasowe umorzenie –> 19 000,-

2/ LT – postawiono w stan likwidacji budynek magazynowy w związku z rozbudową zakładu

Wartość początkowa –> 500 000,-

Dotychczasowe umorzenie –> 320 000,-

3/ a/ Fa – faktura przedsiębiorstwa budowlanego za rozbiórkę ogrodzenia –> 4 000,- + VAT 23 %

b/ wyksięgowanie VAT

c/ przyjęto roboty rozbiórkowe

4/ a/ Fa – faktura przedsiębiorstwa budowlanego za rozbiórkę ogrodzenia –>60 000,- + VAT 23 %

b/ wyksięgowanie VAT

c/ przyjęto roboty rozbiórkowe

	010- środki					070-umorzenie śr
Wn (Dt)	trwałe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	trwałych		Ma (Ct)
		19 000	1a/		1a/	19 000	xxx
		1 000	1b/		2a/	320 000
		320 000	2a/
		180 000	2b/
	210- rozrachunki z					765- pozostałe koszty
Wn (Dt)	dostawcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	operacyjne		Ma (Ct)
		4 920	3a/		1b/	1 000
		73 800	4a/		3c/	4 000
	080- środki trwałe w					302- rozlicz zakupu
Wn (Dt)	budowie		Ma (Ct)		Wn (Dt)	usług		Ma (Ct)
2b/	180 000				3a/	4 920	920	3b/
4c/	60 000				4a/	73 800	4 000	3c/
							13 800	4b/
							60000	4c/
	221- VAT
Wn (Dt)	naliczony		Ma (Ct)
3b/	920
4b/	13 800

Operacja 3

4 000,- +23 % VAT => 4 000 * 0,23 = 920 zł

4 000,- + 920,- = 4920,-

Operacja 4

60 000,- + 23 % VAT => 60 000,- * 0,23 = 13 800,-

60 000,- + 13 800,- = 73 800,-

W przypadku gdy likwidowany środek trwały podlegał uprzednio aktualizacji wyceny zarządzonej przez ministra finansów, postawienia obiektu w stan likwidacji

Przykład 5

Salda końcowe dotyczące obiektu „X” na dzień 31/12/2011

010 – środki trwałe –> 6 000,-

070 – umorzenie środków trwałych 4 800,-

1/ 31/12/2011 –> aktualizacja wyceny zarządzona przez mini. finansów – wskaźnik wyceny 1,30

2/ 31/01/2012 –> amortyzacja obiektu „X” – stopa amortyzacji 20 %

3/ 01/02/2012 –> LT – postawienie obiektu w stan likwidacji.

4/ 01/02/2012 –> zmniejszenie kapitału z aktualizacji wyceny

EWIDENCJA KSIĘGOWA ŚRÓDKÓW TRWAŁYCH

Def : przez środki trwale rozumie się rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Wartość początkowa środków trwałych / saldo tego konta/ pomniejszona o wartość tego umorzenia – to wartość księgowa netto wykazywana w bilansie

Środki trwale w okresie ich budowy, montażu, lub ulepszenia ujmuje się wstępnie na kocie 08– środki trwale w budowie, na tym koncie ewidencjonowane są koszty wytworzenia.

Dodatkowo jednostka powinna prowadzić ewidencje pozabilansowa dla obcych śródków trwałych.

Obce środki trwale to przedmioty używane na podstawie umów niedających korzystającemu prawa do ich amortyzowania. Np. umowa najmu hali produkcyjnej, dzierżawa czy leasing operacyjny

ZMIANY W ŚRODKACH TRWAŁYCH

1/ zakup środka trwałego 10 000,- dla jednostki, która nie jest płatnikiem VAT

2/ sprzedaż środka trwałego -> 5 000,-

Dotychczasowe umorzenie –> 500,-

4 500,- = 5 000,- – 500,-

Cena sprzedaży – 6 000,-

3/ likwidacja środka trwałego - 10 000,-

4/ środek trwały wytworzony we własnym zakresie faktura VAT -> 6 150.-

a/ faktura VAT za roboty budowlano montażowe

netto -> 5 000,- VAT ->1 150,-

b/nadzór nad pracami budowlanymi . wynagrodzenie inspektora -> 2 000,-

w tym pdof -> 400,-

c/ wydanie materiałów z naszego magazynu związanych z budowa środka trwałego -> 700,-

d/ podróż służbowa po część niezbędną do budowy środka -> 500,-

i rozliczenie podróży służbowej

e/ przekazanie środka trwałego do użytkowania

5/ remont środka trwałego -> 600,-

6/ środek trwały przyjęty w drodze darowizny -> 15 000,-

Umorzenie co miesiąc -> 300,-

7/ środek trwały jako aport /wkład niepieniężny/ -> 4 000,-

8/ nieodpłatne przekazanie – darowizna –> 3 700 /początkowa/

Umorzenie – 700,-

	010 -środki					210- rozrach z
Wn (Dt)	trwałe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	dostawcami		Ma (Ct)
sp	50 000	5 000	2/				10 000	1/
1/	10 000	10 000	3/				6 150	4a/
4e/	8 200	3 700	8/				600	5/
6/	15 000
7/	4 000
	070 –umorzenie					765-pozostałe
Wn (Dt)	śr trwałych		Ma (Ct)		Wn (Dt)	koszty operacyjne		Ma (Ct)
2/	500	300	6/		2/	4 500
8/	700				8/	3 000
	200- rozrach z					760- pozostałe
Wn (Dt)	odbiorcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	przych operacyjne		Ma (Ct)
2/	6 000						6 000	2/
	090 środki trwałe					080- śr trwale w
Wn (Dt)	w likwidacji		Ma (Ct)		Wn (Dt)	budowie		Ma (Ct)
3/	10 000				4a/	5 000	8 200	4e/
					4b/	2 000
					4c/	700
					4dd/	500
					dot op 4e/	8 200	8 200	dot op 4e/
	221- VAT					231- rozrach z tyt
Wn (Dt)	naliczony		Ma (Ct)		Wn (Dt)	wynagrodzeń		Ma (Ct)
4a/	1 150				4b/	400	2 000	4b/
	227- inne rozrach					310–
Wn (Dt)	publ-prawne		Ma (Ct)		Wn (Dt)	materiały		Ma (Ct)
		400	4b/		sp.	10 000	700	4c/
	100-					232- inne rozrach
Wn (Dt)	kasa		Ma (Ct)		Wn (Dt)	z pracownikami		Ma (Ct)
		500	4d/		4d/	500	500	4dd/
	402 – usługi					840–
Wn (Dt)	obce		Ma (Ct)		Wn (Dt)	RMP		Ma (Ct)
5/	600				6/	300	15 000	6/
	800– kapitał
Wn (Dt)	zakładowy		Ma (Ct)
		4 000	7/

Operacja 2

Środek trwały kupiony kiedyś za 5 000,- –> wyksięgowujemy jego wartość początkowa – 5 000,- z konta środki trwałe.

Wyksięgowujemy także jego dotychczasowe umorzenie –> 500,-

Różnica : 5 000 zł – 500 zł = 4 500 zł –> kwota 4 500 zł to koszt operacyjny

Cena sprzedały –> 6 000 zł

Przychód /6 000 zł/ jest należnością od odbiorcy i przychodem operacyjnym.

C t 010 –> 5 000 4 500 –> Wn 765

500 –> Wn 070 Wn 200 –> 6 000 <– Ct 760

[Gdyby środka nie sprzedano, to co miesiąc w koszty dochodziłaby amortyzacja w swojej części.

Jeżeli nastąpi zniszczenie środka trwałego to wtedy SA straty nadzwyczajne.

Zyski i straty nadzwyczajne to konta zespołu 7]

Operacja 3

Wyksięgowujemy środek trwały –> Ct 010 –> 10 000 <– 090 Wn

Konto 090 – środki trwałe w likwidacji -> konto pozabilansowe

W tym momencie 10 000,- czeka na koncie 090 -> do momentu otrzymania protokołu likwidacji środka trwałego -> LT

Po otrzymaniu dokumentu LT, następuje jednostronne wyksięgowanie zniszczonego środka trwałego konta 090. I więcej nie ma żadnych kosztów

Czyli mamy:

– decyzja środek trwały do likwidacji

– księgowość wyksięgowuje go z konta ‘’środki trwałe’’

– i zawiesza go w ewidencji pozabilansowej

– zniszczenie danego środka trwałego + podpisy –> dowód LT

– księgowość otrzymuje dokument LT i jednostronnie wyksięgowuje z konta 090 zniszczony środek

Operacja 4 4a/

F akt VAT : netto –> 5 000,- księguję: Wn 080 –> 5 000 6 150 –> 210 Ct

23 %VAT –> 1 150,- Wn 221 –> 1 150

brutto –> 6 150,-

wykonawca pracujący przy budowie naszego środka trwałego na ten moment wykonał „coś” co kosztowało 5 000 zł netto + VAT 1 150 zł i brutto 6 000zł.

4b/ Wynagrodzenie 2 000zł – 400 zł /pdof/ = 1 600 zł netto –> do wypłaty

Wn 231 –> 400 <– 227 Ct Ct 231 –> 2 000 <– 080 Wn

4c/ Wartość wydanych materiałów –> 700

Wn 310 –> 10 000 –> Sp. Ct 310 –> 700 <– 080 Wn

4d/

Ct 100 –> 500 <– 232 Wn -kasa wypłaca – jedzie

Ct 232 –> 500 <– 080 Wn - wraca z częścią –> oznaczone jako op. 4dd/

4e/ Podliczamy koszty środka trwałego /zamykamy konto środki trwałe w budowie – 080/

obroty konta 080 /str. Dt /:

5 000,- + 2 000,- + 700,- + 500,- = 8 2000 księguję : Dt 010 –>8 200,- –> Ct 080

Operacja 5 Wartość faktury za remont –> 600,- Wn 402 –> 600,- <– 210 Ct

Remont środka trwałego nie podnosi i nie obniża wartości środka trwałego !

Operacja 6

Wartość środka podarowanego –> 15 000,- Umorzenie co miesiąc –> 300,-

Wn 010 –> 15 000,- <– 840 Ct Wn 840 –> 300,- <– 070 Ct

Z konta 840 będziemy ‘’wyskubywać’’ co miesiąc miesięczna amortyzację

Operacja 7 Wartość aportu –> 4 000,- Wn 010 –> 4 000,- <– 800 Ct

Operacja 8 Teraz my dajemy wartość początkowa –> 3 700,- Umorzenie –> 700,-

Wn 070 –> 700,- 3 700,- –> 010 Ct

Wn 765 –> 3 000,-

METODA LINIOWA AMORTYZACJI

Przez cały okres amortyzacji podatnik nalicza odpisy amortyzacyjne w równej wysokości.

Może być stosowana do amortyzacji każdego środka

Kupujemy samochód za 20 000,- 20% - stawka amortyzacji

Samochód amortyzujemy przez 5 lat, czyli w skali roku da nam to 20 %

(wartość środka / czas amortyzacji = stawka amortyzacji na rok) –-> 20 000 x 20% = 4 000

Czyli mamy 4 000 zł na rok.

4 000 : 12 m-cy = 333,(3) –> to mamy na miesiąc

333,(3) –> można przy pierwszej wartości zaokrąglić tak aby na koniec okresu dało to równe 20 000,-

albo przy ostatniej.

METODA DEGRESYWNA AMORTYZACJI

Natomiast metoda degresywna charakteryzuje się tym że w początkowych latach używania środka dokonuje się wyższych odpisów amortyzacyjnych

Może być stos tylko dla grup: 3, 4, 5, 6, 8 /grupy klasyfikacji śr trwałych /

Maszyna – 20 000,- (samochód nie może być amortyzowany tą metodą)

Stawka amortyzacji – 20 %

20 000 x 20 % = 4 000 -> I rok –> zakładam że zakup jest w styczniu

20 000 – 4 000 = 16 000 x 20 % = 3 200 -> II rok

16 000 – 3 200 = 12 800 x 20 % = 2 560 -> III rok

12 800 – 2 560 = 10 240 x 20 % = 2 048 -> IV rok

10 240 – 2 048 = 08 192 x 20 % = 1 638,40 -> V rok

Przebudowa –>To jest przebudowanie czegoś, zmiana istniejącego stanu na inny, poprawienie czegoś

Rozbudowa –> Powiększenie, rozszerzenie czegoś, dobudowanie nowych elementów, rozszerzenie,

rozwiniecie

Rekonstrukcja –> Odtworzenie czegoś, na podstawie zachowanych fragmentów, odbudowanie,

odtworzenie, na podstawach zniszczonych częściowo lub całkowicie

Adaptacja –> Przystosowanie do innego użytku, przerobienie dla nadania innego charakteru

Modernizacja –> Unowocześnienie, uwspółcześnienie czegoś

Powyższe elementy zwiększają wartość środka trwałego

WARTOSCI NIEMATERIALNE I PRAWNE – WNiP

DEFINICJA I KLASYFIKACJA WNIP

Definicja ogólna według Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej:

WNiP są to niepieniężne składniki aktywów trwałych, nie mające postaci fizycznej, będące w dyspozycji przedsiębiorstwa w celu ich wykorzystania w działalności operacyjnej.

Definicja ta niewiele mówi o tym, czym są WNiP. Wiemy z niej tylko, że są to składniki aktywów trwałych wykorzystywane w działalności operacyjnej. Wiemy natomiast, czym nie są WNiP:

– nie mają postaci fizycznej (w odróżnieniu od środków trwałych)

– nie są to składniki o charakterze pieniężnym (w odróżnieniu od należności długoterminowych

Według praktycznej definicji WNiP są to nabyte prawa majątkowe i pokrewne oraz nabyta wartość

firmy i koszty zakończonych prac rozwojowych, z dwoma zastrzeżeniami:

1) Że okres użytkowania wynosi ponad 1 rok,

2) Że są wykorzystywane do działalności operacyjnej.

Atrybutem WNiP jest to, że są to wartości nabyte (za wyjątkiem kosztów zakończonych prac rozwojowych). Ten atrybut jest widoczny w drastyczny sposób w przypadku składnika: wartość firmy.

Wartość firmy jest to różnica pomiędzy ceną nabycia przedsiębiorstwa a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto.

Nabywca gotów jest zapłacić za nabyte przedsiębiorstwo więcej, niż wynosi przejęty majątek netto, ponieważ przedsiębiorstwo

to posiada np. dobrze zorganizowany rynek zbytu, znaną na rynku markę itp. walory.

Należy zaznaczyć, że przejmowana firma poniosła prawdopodobnie w poprzednich latach znaczne, być może, koszty, aby zorganizować sobie rynek zbytu, np. wydając duże pieniądze na podróże służbowe.

Koszty pozostały kosztami i bezpośrednio nie spowodowały powstania w firmie nowych aktywów.

Dopiero w momencie sprzedaży przedsiębiorstwa uzewnętrznia się wartość poczynionych wcześniej wysiłków, którą można określić jako „wewnętrzną, nieewidencjonowaną wartość firmy”.

Przykładem przedsiębiorstwa, w którym wewnętrzna wartość firmy prawdopodobnie przekracza bilansową wartość jego aktywów jest spółka Walt Disney.

Przy ewentualnym zakupie tej spółki podstawowym składnikiem ceny będzie Myszka Miki i Kaczor Donald.

Wniosek: Wartość firmy zostaje zaewidencjonowana (staje się aktywem) dopiero przy transakcji nabycia tej firmy.

Czasami zdarza się, że przedsiębiorstwo nabywane jest po cenie niższej od wartości netto przejmowanych aktywów.

Różnica w takim przypadku określana jest nazwą ujemnej wartości firmy.

Wartość ta jest swoistą darowizną i jest zaliczana do pozostałych przychodów operacyjnych.

Uprzednio jednak księgowana jest na konto rozliczeń międzyokresowych, które stanowią pozycję pasywów bilansu.

WNiP to nabyte przez jednostkę prawa majątkowe zaliczane do aktywów trwałych nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do użytku na potrzeby jednostki.

WNiP to:

– prawa autorskie – prawa pokrewne – licencje

– koncesje – prawa do wynalazków – prawa do patentów

– prawa do znaków – know – how – wartość firmy

– koszty zakończonych prac rozwojowych – wzorów zdobniczych

KLASYFIKACJA WNIP:

1/ Nabyte prawa majątkowe i pokrewne, w tym:

1. Autorskie prawa majątkowe i pokrewne, licencje , koncesje,

2. Prawa di wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych,

3. know‐how.

2/ Nabyta wartość firmy

3/ Koszty zakończonych prac rozwojowych.

NABYTE PRAWA MAJĄTKOWE I POKREWNE

Prawa te dzielą się na :

1/ Prawa autorskie i prawa pokrewne, normowane przez ustawę o tym samym tytule.

2/Prawa di wynalazków, patentów, znaków towarowych i wzorów, normowane przez ustawę o

nazwie: prawo własności przemysłowej.

3/ Know‐how.

Do pierwszej grupy zalicza się również licencje i koncesje.

Licencja jest to zezwolenie na wykonanie pewnych czynności np. na wykorzystanie przez firmę programu komputerowego, do którego ktoś inny ma prawa autorskie.

Koncesja jest to zezwolenie władz administracyjnych na prowadzenie działalności gospodarczej e sferze objętej monopolem państwowym, np. w sferze produkcji paliw i energii lub transportu lotniczego.

Know‐how jest to poufny zbiór informacji głównie w dziedzinie technologicznej, udostępniany za określoną cenę.

Specyficznym rodzajem WNiP jest franszyza. Jest to umowa, na podstawie której franszyzo dawca przekazuje franszyzo biorcy prawo do prowadzenia działalności gospodarczej pod nazwą firmową franszyzo dawcy. Np. firma Coca Cola udziela franszyzy lokalnym producentom.

Franczyzodawca zobowiązuje się udzielać franszyzo biorcom pomocy i doradztwa w zakresie np. technologii i organizacji.

KOSZTY ZAKOŃCZONYCH PRAC ROZWOJOWYCH

Są to koszty prac prowadzonych przez firmę w celu zaprojektowania nowej technologii lub nowego wyrobu.

Prace te są często poprzedzane fazą prac badawczych; ich koszty są ewidencjonowane jako składnik kosztów ogólnych i przenoszone na konto 860 Wynik finansowy.

Dopiero koszty prac rozwojowych tzn. obejmujących projektowanie, wykonanie i wypróbowanie nowych rozwiązań mogą być uznane za składnik WNiP – pod warunkiem, że

1/ firma podjęła definitywną decyzję o wytwarzaniu nowego wyrobu lub zastosowaniu nowej technologii

2/ że przewidywane przychody ze sprzedaży nowych produktów lub produktów wytworzonych przy zastosowaniu nowej technologii pokryją koszty prac rozwojowych.

AMORTYZACJA WNIP I BIEŻĄCE OPŁATY Z ICH KORZYSTANIA

Wartość początkowa WNiP równa się cenie ich nabycia (za wyjątkiem kosztów prac rozwojowych). WNiP podlegają amortyzacji. Księgowanie: Ct Umorzenie WNiP, Dt Amortyzacja.

W przypadku wartości firmy jej amortyzacja odnoszona jest na Dt konta 765 Pozostałe koszty

operacyjne

Amortyzacja WNiP odbywa się przy zastosowaniu metody liniowej.

Ustawa o rachunkowości stanowi, że dla wartości firmy oraz kosztów prac rozwojowych okres amortyzacji wynosi maksymalnie 5 lat.

Z kolei ustawa o podatku dochodowym ustanawia minimalne okresy amortyzacji

‐ dla kosztów prac rozwojowych – 3 lata,

‐ dla praw autorskich i dla licencji na programy komputerowe – 2 lata,

‐ dla pozostałych rodzajów WNiP – 5 lat.

W odniesieniu do niektórych rodzajów WNiP oprócz ceny nabycia występują bieżące opłaty za korzystanie z danego prawa. Tak jest np. w przypadku franszyzy .

Bieżące płatności na rzecz franczyzodawcy obciążają koszty operacyjne, dokładniej – koszty ogólne.

I – ZWIĘKSZENIA WNiP

– dotyczą zakupu, wniesienia w ramach aportu, nieodpłatnego otrzymania, zakończenia prac czy

przejęcia w ramach leasingu.

1/ zakup oprogramowania: licencja –> 3 700,- netto

VAT 23% –> 851,-

Brutto –> 4 551,-

a/ zapłacono przelewem –>4 551,-

b/ amortyzacja 50% – amortyzacja oprogramowania trwa 2 lata

2/ nieodpłatne otrzymanie –> 4 000,-

3/ WNiP wniesione w ramach aportu –> 10 000,-

4/ przyjęte WNiP na podstawie umowy o leasing finansowy –> 8 000,-

a/ zapłata przelewem

5/ koszty całkowicie zakończonych prac rozwojowych –> 12 000,-

	wartości niematerialne					VAT
Wn (Dt)	i prawne -080		Ma (Ct)		Wn (Dt)	należny		Ma (Ct)
1/	3 700				1/	851
2/	4 000
3/	10 000
4/	8 000
5/	12 000
	rozrach z					rachunek
Wn (Dt)	dostawcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	bieżący		Ma (Ct)
1a/	4 551	4 551	1/				4 551	1a/
							8 000	4a/
	amortyzacja					umorzenie
Wn (Dt)			Ma (Ct)		Wn (Dt)	WNiP		Ma (Ct)
1b/	154						154	1b/
	pozostałe przychody					rozrachunki z
Wn (Dt)	operacyjne - 760		Ma (Ct)		Wn (Dt)	udziałowcami		Ma (Ct)
		4 000	2/				10 000	3/
	pozostałe
Wn (Dt)	rozrachunki		Ma (Ct)		Wn (Dt)	inwestycje		Ma (Ct)
4a/	8 000	8 000	4/				12 000	5/

Operacja 1

1b/ kwotę 3 700 : 2 –> obliczamy 50 % gdyż oprogramowanie amortyzujemy w ciągu dwóch lat.

3 700,- : 2 = 1 850,- –> kwota na rok

1 850,- : 12 = 154,1(6) –> kwota na miesiąc

Operacja 2 Wn 020 –> 4 000,- <– 760 Ct

Operacja 3 Wn WNiP –> 10 000,- <– rozrachunki z udziałowcami Ct /zesp. 2/

lub jakiś fundusz

Operacja 4 4a/

Wn ‘’koszty zakończonych –> 12 000,- <– inwestycje

prac rozwojowych – WNiP’’

kiedy pracowano nad inwestycją to na koncie ‘’koszty zakończonych prac rozwojowych – WNiP’’ zbierano wszystkie koszty .

po zakończeniu podliczono obroty konta i przeniesiono sumę na konto ‘’inwestycje’’.

	840					umorzenie
Wn (Dt)	RMP		Ma (Ct)		Wn (Dt)	środków trwałych		Ma (Ct)
I	300						300	I
II	300						300	II

I tak robimy do końca wartości środka trwałego, aż zniknie nam całe 15 000,-

[może nie być kosztów amortyzacji – dostaliśmy środek trwały za darmo – nie płacimy]

Można zrobić jeszcze drugie księgowanie:

Wn ‘’amortyzacja’’ –> 300 <– ‘’pozostałe przychody operacyjne’’ Ct

[dokładnie te same 300,- umorzenia na dodatkowych kontach]

II – ZMNIEJSZENIA WNiP – obejmują:

– wyksięgowanie z ewidencji na skutek likwidacji

– sprzedaży – nieodpłatnego przekazania – niedoboru

– przekazania jako aportu – odpis z tytułu trwałej utraty wartości

1/ likwidacja WNiP

a/ wartość początkowa –> 5 000,-

b/ dotychczasowe umorzenie –> 2 000,-

2/ sprzedaż WNiP

a/ wartość początkowa –> 8 000,-

b/ dotychczasowe umorzenie –> 3 000,-

c/ cena sprzedaży –> 9 000,-

3/ nieodpłatne przekazanie WNiP

a/ wartość początkowa –> 3 000,-

b/ dotychczasowe umorzenie –> 1 000,-

4/ niedobór WNiP

a/ wartość początkowa –> 6 000,-

b/ dotychczasowe umorzenie –> 2 000,-

5/ przekazanie WNiP jako aportu do innej jednostki

a/ wartość początkowa –> 10 000,-

b/ dotychczasowe umorzenie –> 4 000,-

c/ określone na podstawie umowy wartości udziałów objętych w zamian za aport –> 7 000,-

6/ odpis z tytułu trwałej utraty wartości

a/ wartość początkowa –> 4 000,-

b/ dotychczasowe umorzenie –> 500,-

	wartości niematerialne					umorzenie
Wn (Dt)	i prawne		Ma (Ct)		Wn (Dt)			Ma (Ct)
		5 000	1a/		1b/	2 000
		8 000	2a/		2b/	3 000
		3 000	3a/		3b/	1 000
		6 000	4a/		4b/	2 000
		10 000	5a/		5b/	4 000
		4 000	6a/		6b/	500
	pozostałe koszty					należności od
Wn (Dt)	operacyjne		Ma (Ct)		Wn (Dt)	odbiorców		Ma (Ct)
1a–b/	3 000				2c/	9 000
2a–b/	5 000
3a–b/	2 000
4a–b/	4 000
6a–b/	3 500
	pozostałe przychody					rozliczenie niedoborów
Wn (Dt)	operacyjne		Ma (Ct)		Wn (Dt)	i szkód		Ma (Ct)
		9 000	2c/				4 000	4a–b/
		7 000	5c/
	długotermin udziały
Wn (Dt)	i akcje		Ma (Ct)
5c/	7 000

Operacja 1

Wyksięgowanie WNiP w wartości początkowej: Ct WNiP –> 5 000,-

Umorzenie : Wn ‘’umorzenie WNiP’’ –> 2 000,-

Różnica : 5 000,- – 2 000,- = 3 000,- –> pozostały koszt operacyjny czyli Wn 765 –> 3 000,-

Operacja 2

Wyksięgowanie WNiP w wartości początkowej: Ct WNiP –> 8 000,-

Umorzenie : Wn ‘’umorzenie (WNiP)’’ –> 3 000,-

Różnica : 8 000,- – 3 000,- = 5 000,- –> pozostały koszt operacyjny czyli Wn 765 –> 5 000,-

Wn 200 –> 9 000,- <– 760 Ct

Operacja 3

Wyksięgowanie WNiP w wartości początkowej: Ct WNiP –> 3 000,-

Umorzenie : Wn ‘’umorzenie (WNiP)’’ –> 1 000,-

Różnica : 3 000,- – 1 000,- = 2 000,- –> pozostały koszt operacyjny czyli Wn 765 –> 2 000,-

Operacja 4

Wyksięgowanie WNiP w wartości początkowej: Ct WNiP –> 3 000,-

Umorzenie : Wn ‘’umorzenie (WNiP)’’ –> 1 000,-

Różnica : 6 000,- – 2 000,- = 4 000,- –> rozliczenia niedoborów i szkód strona Ct –> 4 000,-

Operacja 5

Aport – wkład za udziały. Można dać środki finansowe, można dać środek trwały.

Wyksięgowanie WNiP w wartości początkowej: Ct WNiP –> 10 000,-

Umorzenie : Wn ‘’umorzenie (WNiP)’’ –> 4 000,-

Różnica : 10 000,- – 4 000,- = 6 000,- –> pozostały koszt operacyjny czyli Wn 765 –> 6 000,-

Wn ‘’długotermin udziały i akcje’’ –> 7 000,- <– ‘’pozostałe przychody operacyjne’’ Ct

‘’pozostałe przychody operacyjne’’ dlatego gdyż za oddany WNiP dostaliśmy udziały.

Operacja 6 Wyksięgowanie WNiP w wartości początkowej: Ct WNiP –> 4 000,-

Umorzenie : Wn ‘’umorzenie (WNiP)’’ –> 4 000,-

Różnica : 4 000,- – 500,- = 3 500,- –> pozostały koszt operacyjny czyli Wn 765 –> 3 500,-

III – LEASING OPERACYJNY

– jest formą dzierżawy przez okres trwania umowy, a po jej zakończenia zostaje zwrócony

leasingodawcy. [chociaż przeważnie jest tak że wykupuje się przedmiot leasingu.]

! LEASINGODAWCA amortyzuje przedmiot umowy.

Leasing jest to forma pozyskania aktywu trwałego na podstawie długoterminowej umowy.

W umowie tej finansujący (leasingodawca) zobowiązuje się, za opłatą oddać daną rzecz do dyspozycji

korzystającego (leasingobiorcy).

Leasing jest formą kredytu rzeczowego, polegającą na okresowym korzystaniu z rzeczy lub prawa , majątkowego, za opłatą, bez konieczności zakupu.

Leasingodawcami są firmy specjalizujące się w działalności leasingowej (np. wytwórcy niektórych maszyn lub środków transportu).

Leasing jest korzystny dla obu stron umowy. Dla korzystającego, czyli użytkownika maszyn, jest to często najdogodniejszy sposób sfinansowania rozszerzenia działalności.

PŁATNOŚCI LEASINGOWE

Podstawowe płatności leasingowe realizowane są w ratach.

Rata płatności obejmuje:

1/ Odpowiednią część wartości godziwej obiektu, czyli ratę kredytu rzeczowego

2/ Bieżące oprocentowanie kredytu.

Istnieje kilka metod kalkulowania rat płatności leasingowych.

Są metody, przy których dla całego okresu umowy ustala się stałe roczne raty płatności.

Bieżące oprocentowanie jest wtedy z roku na rok coraz mniejsze, ponieważ obliczane jest od malejącej kwoty kredytu rzeczowego.

To, z kolei, powoduje, że kwoty spłaty kredytu rzeczowego stają się coraz większe.

Są również metody, przy których mamy stałą ratę spłaty kredytu i zmienne oprocentowanie kredytu.

Kwoty rocznego oprocentowania w takim przypadku również na ogół maleją, ale w sposób nieregularny, gdyż zmienia się nie tylko podstawa, ale i stopa oprocentowania

Często przed zawarciem umowy korzystający wpłaca opłatę wstępną, a także kaucję.

Opłata wstępna z reguły jest znaczna.

Najczęściej jest ona rozkładana liniowo na cały okres leasingu.

Szczególną rolę odgrywa kaucja gwarancyjna.

Zabezpiecza ona prawidłową realizację umowy przez leasingobiorcę.

Po zakończeniu okresu leasingu podlega ona zwrotowi. Kaucja księgowana jest przez leasingobiorcę na koncie 242 Należności leasingowe.

LEASING OPERACYJNY

Rozróżniamy leasing operacyjny i leasing finansowy.

Umowa o leasingu uznana jest za umowę leasingu finansowego, jeżeli wystąpi choćby jedna z okoliczności wymienionych w MSR „Leasing”.

Są to m.in. następujące okoliczności:

1/ Po zakończeniu leasingu obiekt, z mocy umowy, staje się własnością leasingobiorcy

2/ Okres trwania leasingu wynosi ponad połowę ekonomicznego okresu użytkowania obiektu

W przypadku leasingu operacyjnego amortyzacja obiektu obciąża koszty finansującego (leasingodawcy).

Korzystający (leasingobiorca) księguje wartość godziwą obiektu na koncie pozabilansowym Aktywa trwałe – leasing

operacyjny.

Bieżące raty leasingowe są traktowane jako opłata za korzystanie z obiektu i są księgowane

Ct 241 Zobowiązania leasingowe Dt 402 Usługi obce i 221 VAT naliczony oraz

Ct 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych Dt 521 Koszty wydziałowe lub 555 Koszty ogólne

Opłata wstępna pobierana na początku umowy leasingowej podlega rozliczeniu jako koszt obciążający cały okres leasingu.

1/ Uregulowanie opłaty wstępnej Ct 131 Rachunek bieżący, Dt 402 Usługi obce

2/ Przeksięgowanie kosztu rodzajowego

Ct 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych, Dt 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów

3) Stawka opłaty wstępnej rozliczona na kolejny okres

Ct 640 RMK, Dt 521 Koszty wydziałowe lub 555 Koszty ogólne

Koszty konserwacji i remontów obiektu obciążają leasingodawcę.

LEASING FINANSOWY

W przypadku leasingu finansowego korzystający wprowadza obiekt do ewidencji bilansowej według wartości godziwej.

Następnie leasingobiorca dokonuje amortyzacji obiektu oraz ponosi wszelkie koszty związane z jego bieżącym użytkowaniem (konserwacji, remontów i inne).

W momencie rozpoczęcia leasingu finansowego następuje wprowadzenie obiektu do ewidencji bilansowej:

Dt 011 Środki trwałe – leasing finansowy lub 021 WNiP – leasing finansowy

Ct 241 Zobowiązania leasingowe

Amortyzację wartości godziwej obiektu korzystający przeprowadza stosując przyjęte przez siebie ogólne zasady polityki amortyzacyjnej czyli okres użytkowania i metodę amortyzacji.

Księgowanie: Dt 400, Ct 071 Umorzenie środków trwałych – leasing finansowy.

Przekazywane raty płatności leasingowych stanowią:

– W części kapitałowej – spłatę zobowiązania czyli kredytu rzeczowego

– W części odsetkowej – koszt finansowy.

Raty te księgowane są na podstawie faktur VAT. Podatek VAT naliczany jest na całą ratę.

Koszty eksploatacji obiektu obciążają koszty operacyjne

SCHEMAT EWIDENCJI LEASINGU FINANSOWEGO W CZASIE JEGO TRWANIA:

1/ Przekazana bieżąca płatność leasingowa: Ct 131 Rachunek bieżący

a/ rata kredytu rzeczowego Dt 241 Zobowiązania leasingowe

b/oprocentowanie kredytu Dt 755 Koszty finansowe

c/ VAT (od poz.1a + 1b) Dt 221 VAT naliczony

2/Bieżąca amortyzacja obiektu:

Ct 071 Umorzenie środków trwałych – leasing finansowy, Dt 400 Amortyzacja

oraz Ct 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych

Dt 521 Koszty wydziałowe lub 555 Koszty ogólne

3/ Koszty eksploatacji obiektu:

Ct Różne konta

Dt 401 Zużycie materiałów i energii lub 402 Usługi obce

oraz Ct 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych

Dt 521 Koszty wydziałowe lub 555 Koszty ogólne

Zakończenie leasingu finansowego może nastąpić w formie:

– przejęcia obiektu przez leasingobiorcę bez dopłaty

– przejęcia obiektu przez leasingobiorcę za dodatkowa opłatą

–zwrotu obiektu leasingodawcy.

W przypadku przejęcia obiektu bez dodatkowej opłaty leasingobiorca przeksięgowuje:

Wartość godziwą obiektu Ct 011 Środki trwałe – leasing finansowy

Dt 010 Środki trwałe

Dotychczasowe umorzenie Dt 071 Umorzenie środków trwałych – leasing finansowy

Ct 070 Umorzenie środków trwałych.

EWIDENCJA LEASINGU OPERACYJNEGO U LEASINGODAWCY

1/ amortyzacja przedmiotu leasingu –> 200,-

2/ opłata leasingowa

a/ netto –> 10 000,-

b/ VAT 23% –> 2 300,-

Wn (Dt)	amortyzacja		Ma (Ct)		Wn (Dt)	umorzenie			Ma (Ct)
1/	200							200	1/
Wn (Dt)	VAT należny		Ma (Ct)		Wn (Dt)	sprzedaż usług			Ma (Ct)
		2 300	2a/					10 000	2a/
Wn (Dt)	rachunek bieżący		Ma (Ct)
2a+b/	12 300

Operacja 1 Wn ‘’amortyzacja’’ –> 200,- <– ‘’umorzenie’’ Ct

4xx 07x

Operacja 2

W n 131 –> 12 300 <– 10 000,- <– ‘’sprzedaż usług’’ Ct

2 300,- <– ‘’ VAT należny Ct

[przyjmujemy, że już nam zapłacili]

EWIDENCJA LEASINGU OPERACYJNEGO U LEASINGOBIORCY

1/ faktura VAT

a/ netto –> 10 000,-

b/ VAT 23% –> 2 300,- [VAT naliczony– leasingobiorca]

c/ zapłata z rachunku bankowego –> 12 300,-

2/ zapis pozabilansowy przyjęcie środka trwałego w leasing

3/ wyksięgowanie przedmiotu leasingu 10 000,-

Wn (Dt)	usługi obce		Ma (Ct)		Wn (Dt)	VAT naliczony		Ma (Ct)
1a/	10 000				1b/	2 300
	rozrach z
Wn (Dt)	dostawcami		Ma (Ct)		Wn (Dt)	rachunek bieżący		Ma (Ct)
1c/	12 300	12 300	1a+b/				12 300	1c/
	091 śr trwałe obce lub
Wn (Dt)	dzierżawione		Ma (Ct)
2/	10 000	10 000	3/

O peracja 1

Wn ‘’usługi obce’’ –> 10 000,- 12 300,- –> ‘’zobowiązania wobec dostawcy’’ Ct

Wn ‘’VAT naliczony’’ –> 02 300,-

Wn ‘’zobowiązania wobec dostawcy’’ <– 12 300,- –> 131 Ct

Operacja 2 Operacja 3

Wn’’ środki trwałe obce lub dzierżawione’’ –> 10 000,- <– ‘’środki trwałe obce lub dzierżawione’’ Ct

[ewidencja pozabilansowa]

PRZYKŁAD

Leasingobiorca „X” zawarł umowę leasingu operacyjnego maszyny produkcyjnej o wartości 40 000,- na okres 3 lat.

Opłata manipulacyjna wynosi 1 % –>00 400,- /brutto/

Czynsz inicjalny (początkowy) wynosi 10% –> 04 000,-

Suma leasingowa netto –> 54 000,-

1/ opłata manipulacyjna

a/ brutto –> 400,-

b/ VAT –> 75.-

2/ przelew bankowy –>opłaty manipulacyjnej –> 400,-

3/ rata leasingu brutto

4/ przelew do leasingodawcy– zapłata raty –> 66 420,- (brutto)

Wn (Dt)

usługi obce

Ma (Ct)

Wn (Dt)

VAT naliczony

Ma (Ct)

1a/

325

1/

75

3/

54 000

3/

12 400

zobowiazania z tyt

Wn (Dt)

leasingu

Ma (Ct)

Wn (Dt)

rachunek bieżący

Ma (Ct)

2/

400

400

1/

400

2/

4/

66 420

66 420

3/

66 420

4/

091 śr trwałe obce lub

Wn (Dt)

dzierżawione

Ma (Ct)

4/

54 000

54 000

3/

Operacja 1

W n ‘’usługi obce’’ –> 325,- 400,- <– ‘’zobowiązania z tytułu leasingu’’ Ct

Wn ‘’VAT naliczony’’ –> 075,-

Operacja 2 Wn ’’zobowiązania z tytułu leasingu’’ – > 400,- <– ‘’rachunek bankowy’’ Ct

[zamykamy nasze zobowiązanie]

Operacja 3 Rata leasingu brutto – kapitał wraz z odsetkami –> 54 000,-

Obliczam VAT (naliczony) 54 000,- * 23 % = 12 420,-

W n ‘’usługi obce’’ –> 54 000,- */ 66 420,- <– ‘’zobowiązania z tytułu leasingu’’ Ct

Wn ‘’VAT naliczony’’–> 12 420,-

*/ Ponieważ jest to umowa na trzy lata to na tym koncie w skali jednego roku byłaby tu 1/3 tej kwoty (54 000,-). Dla ułatwienia zrozumienia przykładu pokazane jest to w całości.

leasingobiorca z chwilą przyjęcia maszyny do użytkowania księguje ją w ewidencji pozabilansowej, jednostronnym zapisem .

Wn 091 ‘ środki trwałe obce lub dzierżawione –> 54 000

Operacja 4 Wn ’’zobowiązania z tytułu leasingu’’ – > 66 420,- <– ‘’rachunek bankowy’’ Ct

[zamykamy nasze zobowiązanie]

Umowa leasingu zakończona –> wyksięgowanie maszyny z ewidencji pozabilansowej –>

zapis 1–stronny

54 000 <– 091 ,,środki trwałe obce lub dzierżawione’’ Ct

IV – LEASING FINANSOWY jest formą zakupu środka trwałego, a po upływie okresu umowy leasingobiorca staje się właścicielem środka trwałego

! LEASINGOBIORCA amortyzuje przedmiot umowy.

EWIDENCJA LEASINGU FINANSOWEGO U LEASINGODAWCY –finansującego- ten co daje leasing

1/ faktura leasingu

a/ wartość przedmiotu umowy –> 50 000,-

b/ odsetki leasingu 20% –> 10 000,-

c/ VAT należny (60 000,- * 23%) –> 13 800,-

d/ wprowadzenie przedmiotu do ewidencji pozabilansowej

2/ zapłata otrzymana –> 73 800,- (brutto)

3/ przeksięgowanie odsetek leasingowych –> 10 000,-

4/ wyksięgowanie z ewidencji pozabilansowej w chwili przyjęcia przedmiotu przez korzystającego (umowa zakończona) –> 50 000,-

Wn (Dt)	środki trwałe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	VAT należny		Ma (Ct)
		50 000	1a/				13 800	1c/
						pozostałe
Wn (Dt)	RMP		Ma (Ct)		Wn (Dt)	rozrachunki		Ma (Ct)
3/	10 000	10 000	1b/		1/	73 800	73 800	2/
	092 śr trwałe u
Wn (Dt)	leasigobiorcy		Ma (Ct)		Wn (Dt)	rachunek bieżący		Ma (Ct)
1d/	50 000	50 000	4/		2/	73 800
Wn (Dt)	przychody finansowe		Ma (Ct)
		10 000	3/

Operacja 1

W n ‘’pozostałe rozrachunki’’ –> 73 800,- 50 000,- <– ‘’środki trwałe’’ Ct

13 800,- <– ‘’VAT należny’’ Ct

10 000,- <– ,,RMP’’ Ct

Wn 092,,środki trwałe u leasingobiorcy’’ –> 50 000,-

Operacja 2 Wn ,,rachunek bankowy,, –> 73 800,- <– ,,pozostałe rozrachunki’’ Ct

Operacja 3 Dopiero po zapłacie można ,,coś’’ zrobić z odsetkami

Wn ‘’RMP’’ –> 10 000,- <– ‘’przychody finansowe’’ Ct

Operacja 4 50 000,- <– 092,,środki trwałe u leasingobiorcy’’

EWIDENCJA LEASINGU FINANSOWEGO U LEASINGOBIORCY (u korzystającego)

1/ otrzymana faktura

a/ wartość przedmiotu –> 50 000,-

b/ odsetki leasingowe –> 10 000,-

c/ VAT naliczony –> 13 800,-

2/ zapłata leasingu (my płacimy) – płaci leasingobiorca –>73 800,-

3/ przeksięgowanie odsetek –> 10 000,-

4/ naliczona amortyzacja –> 1 000,-

Wn (Dt)	środki trwałe		Ma (Ct)		Wn (Dt)	RMK		Ma (Ct)
1a/	50 000				1b/	10 000	10 000	3/
						Rozr z leasingodawcą
Wn (Dt)	VAT naliczony		Ma (Ct)		Wn (Dt)	lub pozostałe rozrach		Ma (Ct)
1c/	13 800				2/	73 800	73 800	1a+b+c/
Wn (Dt)	rach bieżący		Ma (Ct)		Wn (Dt)	koszty finansowe		Ma (Ct)
		73 800	2/		3/	10 000
						umorzenie śr
Wn (Dt)	amortyzacja		Ma (Ct)		Wn (Dt)	trwałych		Ma (Ct)
14/	1 000						1 000	4/

Operacja 1

Wn ,,środki trwałe’’ –> 50 000,- 73 800,- <– ,,pozostałe rozrachunki’’ lub

Wn ,,VAT naliczony’’ –> 13 800,- ,, rozrachunki z leasingodawcą ‘’ Ct

Wn ,,RMK’’ –> 10 000,-

Operacja 2

Wn ,,pozostałe rozrachunki’’ lub

,,rozrachunki z leasingodawcą’’ –> 73 800,- <– ,,rachunek bankowy’’ Ct

Operacja 3 Wn ‘’ koszty finansowe’’ –> 10 000,- <–‘’ RMK’’ Ct

Operacja 4 Wn ‘’amortyzacja’’ –> 1 000,- <– ‘’umorzenie środków trwałych’’

RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA Strona 104 z 104