CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

• wyraża stopień reakcji wielkości popytu na określone dobro (usługę) na zmianę ceny

• współczynnik elastyczności może przyjmować wartości z przedziału (0 ; )

• zmiana ceny nie wywołuje zmiany wielkości popytu

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

RODZAJE:

• popyt doskonale (całkowicie) nieelastyczny ( sztywny, nieczuły) – gdy E d (P) = 0,

• popyt nieelastyczny (popyt mało czuły na zmiany cen) - gdy 0 < E d (p) < 1,

• popyt proporcjonalny (jednostkowo elastyczny) – gdy E d (p) = 1

• popyt elastyczny – gdy E d (p) > 1

• popyt doskonale elastyczny - gdy E d (p)  

Komentarz:

• Zmiana ceny nie wywołuje zmiany wielkości popytu

• Zmiana ceny o 1% zmienia wielkość popytu mniej niż 1%

• Zmiana ceny o 1% zmienia wielkość też o 1%

• Zmiana ceny o 1% zmienia wielkość o więcej niż 1%

MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

• wyraża stopień reakcji popytu na dane dobro (usługę) na zmiany cen innych dóbr (usług)

• jest relacją procentowej zmiany popytu na dobro (usługę) X do procentowej zmiany ceny dobra (lub usługi) Y

MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

• Znak „+” dotyczy dóbr substytucyjnych (zmiany jednokierunkowe)

• wzrostowi ceny dobra (usługi) Y towarzyszy wzrost popytu na dobro (usługę) X

• – pod warunkiem, że jego cena nie zostanie zmieniona, spadnie lub będzie wzrastać wolniej niż cena dobra Y.

• Znak (-) dotyczy dóbr komplementarnych (zmiany różnokierunkowe)

• wzrostowi ceny dobra Y odpowiada spadek popytu na dobro X

DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

• jest miernikiem reakcji popytu na zmianę dochodów.

• Jest to relacja procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany dochodów.

• Informuje, o ile procent zmieni się popyt, jeśli dochody zmienią się o 1%.

DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

W zależności od wartości, jakie przyjmuje, dzieli się dobra i usługi na:

• podrzędne - gdy E d (i) = ( - ∞ , 0 )

popyt na te dobra maleje wraz ze wzrostem dochodu,

• normalne - gdy E d (i) =( 0, ∞)

popyt na te dobra rośnie wraz ze wzrostem dochodu i odwrotnie:

normalne podstawowe - gdy E d (i) <0,1>
; normalne luksusowe – gdy E d (i) ( 1, ∞)

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ PODAŻY

• relacja procentowej zmiany wielkości podaży do procentowej zmiany ceny

• podaż doskonale nieelastyczna (sztywna) – gdy Es(p) = 0,

• podaż nieelastyczna – gdy Es(p) = ( 0,1 )

• podaż proporcjonalna (jednostkowo elastyczna) – gdy Es (p) = 1

• podaż elastyczna – gdy Es(p) > 1

• podaż doskonale elastyczna – gdy Es(p) 

Decyzje o podaży:

decyzje przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo decydując o ilości produkowanych i oferowanych na rynku dóbr szuka odpowiedzi na dwa pytania:

• Jak przy danych rozmiarach produkcji kształtują się koszty wytwarzania?

• Ile wyniesie utarg (przychody) ze sprzedaży?

Koszty produkcji

ogół wydatków pieniężnych związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa i wytwarzaniem produkcji określonej wielkości.

Obejmują:
wydatki związane z użytkowaniem maszyn i urządzeń produkcyjnych, wydatki na zakup surowców, energii płace reklamę, odsetki płacone od kredytów, czynsze itp.

Utarg

• przychody przedsiębiorstwa ze sprzedaży, uzyskane w danym okresie

• ilość pieniędzy uzyskana ze sprzedaży dóbr i usług w jakimś okresie

• zależy od ceny i wielkości zapotrzebowania

zysk

• nadwyżka utargu (przychodów) nad kosztami

• różnica pomiędzy całkowitymi przychodami a kosztami poniesionymi przez przedsiębiorstwo przy realizacji przedsięwzięcia gospodarczego

koszty księgowe

• to zarejestrowane w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa jego wydatki na wytworzenie określonych rozmiarów produkcji. Obejmują one wyłącznie wydatki ujawnione, tzn. znajdujące swoje odzwierciedlenie w zapisach księgowych.

koszt ekonomiczny

• suma kosztów księgowych i kosztów alternatywnych czynników wytwórczych wykorzystywanych w działalności gospodarczej.

koszt alternatywny
koszt utraconych możliwości
koszt okazji

• suma dochodów utraconych w wyniku niewykorzystania posiadanych zasobów (pracy, kapitału) w najlepszym z istniejących, alternatywnych zastosowań

zysk ekonomiczny

zysk nadzwyczajny

• nadwyżka zysku całkowitego ponad zysk normalny, na który składają się koszty alternatywne prowadzonej działalności

• dochód, jaki przynosi czynnik wytwórczy, ponad ten jaki przyniósłby w innym, najbardziej cennym alternatywnym zastosowaniu

maksymalizacja zysku

• Najważniejszym elementem teorii podaży jest założenie, że celem wszystkich przedsiębiorstw jest

maksymalizacja zysku.

• Maksymalizacja zysku wymaga minimalizacji kosztów wytwarzania przy każdych rozmiarach produkcji.

• Analizując zmiany kosztów i utargu zachodzące pod wpływem zmian wielkości produkcji i sprzedaży, przedsiębiorstwa są w stanie ustalić taką wielkość produkcji, przy której osiągają maksymalny zysk.

optymalna wielkość produkcji

KATEGORIE

• KOSZTU KRAŃCOWEGO i UTARGU KRAŃCOWEGO są wykorzystywane do obliczenia wielkości produkcji pozwalającej ZMAKYMALIZOWAĆ ZYSK PRZEDSIĘBIORSTWA wielkość produkcji, która zapewnia maksymalizacje sumy zysków ekonomicznych to optymalna wielkość produkcji

koszt /utarg krańcowy

koszt krańcowy

• wzrost kosztów całkowitych, wywołany wzrostem produkcji o jednostkę

• koszt krańcowy jest wysoki gdy produkcja jest mała lub bardzo duża

utarg (przychód) krańcowy

• wzrost utargu całkowitego, wywołany zwiększeniem produkcji o jednostkę

• utarg krańcowy spada w miarę wzrostu produkcji;

• kształt krzywej utargu krańcowego zależy wyłącznie od kształtu krzywej popytu na produkty danego przedsiębiorstwa

optymalna wielkość produkcji

zyski osiągają maksimum przy produkcji, dla której KOSZT KRAŃCOWY = UTARG KRAŃCOWY

• Uk > Kk decyzja - zwiększać produkcje

• Uk < Kk decyzja – zmniejszać produkcje

długi okres

• czas niezbędny do dostosowania do nowych warunków wszystkich czynników produkcji w przedsiębiorstwie

krótki okres

• czas, w którym przedsiębiorstwo jest w stanie tylko częściowo dostosować czynniki produkcji do nowych warunków;

• w tym okresie ilość niektórych czynników produkcji nie zmienia się (jest stała)

koszty w długim okresie

długookresowy koszt całkowity

• minimalny koszt wytwarzania różnych wielkości produkcji wówczas, gdy przedsiębiorstwo jest w stanie dostosować wszystkie czynniki produkcji

długookresowy koszt krańcowy

• przyrost długookresowego kosztu całkowitego w sytuacji, gdy wielkość produkcji na trwałe zwiększa się o jednostkę

koszty w długim okresie

długookresowy koszt przeciętny to koszt całkowity podzielony przez wolumen produkcji

krzywa długookresowych kosztów przeciętnych ma kształt litery „U” zależy:

• od tego, jak długo utrzymują się korzyści skali

• jak szybko pojawiają się niekorzyści skali

Najmniejszy poziom produkcji, przy którym krzywa Dkp osiąga minimum to tzw. minimalna skala efektywna

skala produkcji

skala produkcji odnosi się do wielkości produkcji przedsiębiorstwa

• korzyści ze skali produkcji (rosnące przychody ze skali) występują wtedy gdy długookresowe koszty przeciętne spadają wraz ze wzrostem rozmiarów produkcji

• stałe przychody ze skali produkcji występują wtedy gdy długookresowe koszty przeciętne są stałe przy wzroście produkcji

• niekorzyści ze skali produkcji (malejące przychody ze skali) występują wtedy gdy długookresowe koszty przeciętne rosną wraz ze wzrostem rozmiarów produkcji

koszty przeciętne a koszty krańcowe

• Koszty przeciętne spadają, gdy koszty krańcowe są mniejsze od kosztów przeciętnych, oraz rosną gdy koszty krańcowe są większe od kosztów przeciętnych;

• Koszty przeciętne osiągają minimum dla rozmiarów produkcji, przy których krzywa kosztów przeciętnych przecina krzywą kosztów krańcowych

decyzje produkcyjne w długim okresie

warunek krańcowy:

• wybieramy optymalną wielkość produkcji, dla której DKk= Uk

warunek przeciętny:

• porównujemy koszty przeciętne z ceną lub przeciętnym utargiem

• jeżeli cena jest równa DKp to przedsiębiorstwo osiąga próg rentowności i nadal powinno prowadzić swoją działalność;

• jeżeli cena jest wyższa od DKp to przedsiębiorstwo nie ponosi strat i nadal powinno prowadzić swoją działalność;

• jeżeli cena jest niższa od DKp, to produkcja przedsiębiorstwa powinna wynosić zero, co w długim okresie oznacza jego likwidację.

koszty w krótkim okresie

koszt stały

• koszt, który nie zmienia się wraz ze zmianami wolumenu produkcji; występują również wtedy, gdy produkcja jest równa zeru

koszt zmienny

• koszt, który zmienia się wraz ze zmianami wolumenu produkcji

krótkookresowy koszt całkowity

• krótkookresowy koszt stały + krótkookresowy koszt zmienny

koszty w krótkim okresie

krótkookresowy koszt krańcowy

• spowodowany wytworzeniem dodatkowej jednostki produktu, przyrost kosztu całkowitego w krótkim okresie, kiedy pewne czynniki produkcji pozostają stałe

krótkookresowy przeciętny koszt stały

• krótkookresowy koszt stały podzielony przez wielkość produkcji

krótkookresowy przeciętny koszt zmienny

• krótkookresowy koszt zmienny podzielony przez wielkość produkcji

krótkookresowy przeciętny koszt całkowity

• krótkookresowy koszt całkowity podzielony przez wielkość produkcji

• przeciętny koszt stały + przeciętny koszt zmienny

decyzje produkcyjne w krótkim okresie

warunek krańcowy:

• wybieramy optymalną wielkość produkcji, dla której krótkookresowy Kk= Uk

2) warunek przeciętny:

• porównujemy koszty przeciętne z ceną lub przeciętnym utargiem

• jeżeli cena jest wyższa od krótkookresowych przeciętnych kosztów całkowitych to przedsiębiorstwo osiąga zyski;

• jeżeli cena zawarta jest pomiędzy krótkookresowym przeciętnym kosztem całkowitym a krótkookresowym przeciętnym kosztem zmiennym to przedsiębiorstwo produkuje i ponosi straty (częściowo pokrywa swoje koszty stałe);

• jeżeli cena jest niższa od krótkookresowych przeciętnych kosztów zmiennych to produkcja przedsiębiorstwa powinna wynosić zero; przy tej cenie przedsiębiorstwo nie jest w stanie nawet pokryć swoich kosztów zmiennych;

koszty – oznaczenia

• koszt krańcowy Kk = marginal cost MC

• utarg krańcowy Uk = marginal revenue MR

• długookresowy koszt całkowity DKc = long-run totat cost LTC

• długookresowy koszt krańcowy DKk = long-run marginal cost LMC

• długookresowy koszt przeciętny DKp = long-run average cost LAC

• krótkookresowy koszt całkowity KKc = short-run totat cost STC

• krótkookresowy koszt stały KKs = short-run fixed cost SFC

• krótkookresowy koszt zmienny KKz = short-run variable cost SVC

prawo podaży- przy niezmiennych warunkach rynkowych: podaż rośnie to cena rośnie. Podaż maleje to cena maleje

amortyzacja- utrata wartości dóbr w pewnym czasie