Zalety metod geofizycznych
-mozliwosc badania obiektów geologicznych nie wychodzących na powierzchnie ziemi
-obiektywizm i duza ilość informacji o polach fizycznych wytwarzanych przez obiekty geologiczne
-stosunkowo niskie koszyt i wysoka wydajnosc
Wady metod geofizycznych
-wieloznacznośc rozwiązania zadania otworowego(oceny parametrów obiektu geologicznego na podstawie pomierzonych cech fizycznych charakteryzujący dany obiekt)
-pomiar przy poszukiwaniach złoz, z reguły Pol fizycznych uwarunkowanych przez pośrednie cehy poszukiwawcze a nie przez bezpośrednie sygnały od złoza kopaliny uzytecznej
Zalety rdzeniowania
- laboratoryjne warunki badań
-ustalenie litologii
- ustalenie składu płynów
-właściwości filtracyjno zbiornikowe
Wady rdzeniowania
-nakłady czasowe i finansowe
-wybiórczy udział rdzeniowania
-zmiany struktury rdzenia
- brak ciągłości zapisu
Co to jest profilowanie, rodzaje profilowań
· profilowania elektryczne (elektrometria wiertnicza),
· profilowania jądrowe (radiometria wiertnicza),
· profilowania akustyczne
• inne (profilowania: temperaturowe, upadu warstw,prędkości wiercenia, wielkości wydobycia, własności i składu płuczki wiertniczej itp.).
Na czym polega interpretacja jakościowa wyników pomiarów geofizyki wiertniczej
· poznanie natury osadów, tzn. ustalenie czy są to osady zbite i nieprzepuszczalne, czy też porowate i przepuszczalne, jaki reprezentują one typ litologiczny itp.,
· ustalenie granic poszczególnych warstw czy formacji geologicznych,
· korelację osadów występujących w profilach różnych otworów,
wydzielenie interwałów wodonośnych czy też nasyconych węglowodorami.
Na czym polega interpretacja ilościowa wyników pomiarów geofizyki wiertnicze
· współczynników porowatości i nasycenia wodą ośrodków,
· resztkowego nasycenia wodą czy węglowodorami w strefie przemytej (filtracji),
· miąższości warstw,
· mineralizacji wody złożowej,
• współczynnika przepuszczalności.
• objętości składników mineralnych
Schemat pomiaru otworowego
Co to jest oporność właściwa, jednostki
Definiujemy ja jako opór elektryczny w Ohm, mierzony pomiędzy dwoma przeciwległymi ścianami sześcianu o krawędzi 1m . Używaną jednostką oporności jest omm.
Typy przewodności
Przewodności ośrodka może być elektronowa lub jonowa .Elektronowa występuje wtedy kiedy ośrodek budują pierwiastki metaliczne a jonowa występuje w skałach osadowych nasyconych zmineralizowaną wodą .
Zastosowanie równań Archie’go
Równanie Archie’ego pozwola liczbowo
określać zasoby złóż węglowodorów na podstawie profilowań
oporności i profilowań wyznaczających porowatość.
Schemat strefy przyodwiertowej
Od czego zależy oporność pozorna skał.
Oporność zmierzona, lub wyliczona teoretycznie dla danego układu pomiarowego dla ośrodków niejednorodnych określamy jako oporność pozorną. Dla ośrodka jednorodnego wielkość ta nie zależy od wielkości rozstawu i jest równa oporowi właściwemu ośrodka.
Zastosowanie metod elektrometrii wiertniczej
Profilowania te wykorzystuje się zwykle w otworach nie zarurowanych i wypełnionych płuczką . Obecność płuczki jest niezbędna dla zabezpieczenia kontaktu elektrycznego pomiędzy elektrodami umieszczonymi i w sadzie a przewierconym ośrodkiem
Na czym polega profilowanie indukcyjne
Przez cewkę nadawczą przepuszczamy prąd zmienny o częstotliwości 20 kHz, który wytwarza wokół niej zmienne pole magnetyczne. Indukuje ono w ośrodku skalnym wokół otworu wiertniczego prądy wirowe krążące współosiowo w stosunku do sondy. Te prądy wirowe wytwarzają z kolei własne, zmienne pole magnetyczne indukujące w cewce odbiorczej sondy prąd elektryczny. Jego natężenie jest proporcjonalne do przewodności ośrodka czyli odwrotnie proporcjonalne do jego oporności
Na czym polega sterowane profilowanie oporności/ laterolog/
jest realizowane poprzez dwie odizolowane od siebie części rozciętego wzdłuż osi cylindra Każda z nich wyposażona jest w dziewięć elektrod (elektrody sterujące zostały zdublowane) i funkcjonują niezależnie. Zasilanie ich prądem o różnej częstotliwości pozwala na uzyskanie dwóch krzywych odpowiadających dwóm różnym radialnym zasięgom śledzenia.
Na czym polegają profilowania radiometryczne, rodzaje profilowań
Profilowania radiometryczne czy jądrowe polegają na pomiarze zmian radioaktywności naturalnej lub sztucznie wywołanej wzdłuż otworu wiertniczego. Do najczęściej stosowanych metod zaliczamy obecnie:
· profilowanie gamma (PG),
· profilowania gamma-gamma
· profilowania neutronowe(PN
Zalety profilowań radiometrycznych i sposoby ich wykonywania
Największą zaletą profilowań radiometrycznych jest to, że generalnie można je wykonywać zarówno w otworach niezarurowanych jak i zarurowanych pustych lub wypełnionych dowolnym płynem. Sam pomiar wykonuje się analogicznie jak w przypadku profilowań elektrometrii wiertniczej, tzn. w trakcie podnoszenia sondy do góry
Skąd bierze się i od czego jest zależna radioaktywność skał
Wszystkie formacje geologiczne zawierają niewielkie ilości pierwiastków promieniotwórczych zmieniające się w zależności od typów litologicznych, budowy, i składu mineralnego skał. W skałach osadowych radioaktywność naturalna związana jest z występowaniem potasu (40K) oraz pierwiastków radioaktywnych związanych z rodzinami uranu (238U) i toru (232Th)
Rodzaje promieniowania wykorzystywane w geofizyce
– promieniowanie gamma o energii od 0,1 do 10 MeV jest absorbowane przez ośrodek w którym się rozchodzi. Intensywność absorpcji zależy od typu ośrodka, generalnie rośnie ona wraz z jego gęstością
Co wpływa na wartość pomiarów radiometrycznych
-- prędkość pomiaru
- miąższość i parametry warstwy
- średnica otworu
- parametry płuczki wiertniczej
- stan techniczny otworu
Rodzaje profilowań gamma
- Profilowanie gamma naturalne
- Profilowanie gamma spektrometryczne
- Profilowanie gamma - gamma gęstościowe
- Profilowanie Gamma – Gamma Selektywne
Zastosowanie profilowania gamma naturalnego
- granice warstw i ich miąższość
- granice formacji geologicznych
ocena zailenia
wydzielenie skał radioaktywnych
wydzielenie skał o niskiej radioaktywności
Zastosowanie profilowania gamma spektrometrycznego
- lokalizacja stref szczelinowatych
- - ocena zawartości poszczególnych minerałów ilastych, a także ich zawartości łącznej.
- Śledzenie ruchów wody przez kanały perforacyjne a nawet w formacji geologicznej dzięki pozostawianym tam solom uranowym.
- Śledzenie przemieszczeń poza rurami znaczników radioaktywnych zatłaczanych poprzez kanały perforacyjne w celu śledzenia stref zeszczelinowania połączonych hydraulicznie
Zastosowanie profilowania gamma – gamma gęstościowego
- - lokalizacja skał o różnej gęstości
- ocena typów litologicznych
- granice warstw
- miąższość warstw
- ocena gęstości
- ocena porowatości
Rodzaje oddziaływań neutronów z materią
1)Rozproszenie sprężyste-ma charakter kinetyczny. Jądro atomu pierwiastka otrzymuje tylko część Ek. W razie dalszych zderzeń neutron traci swoją energię i przechodzi z wyższych na niższe. Po wielokrotnych zderzeniach neutron staje się termiczny.
2)Rozproszenie nie sprężyste- neutron przekazuje nie tylko swoją Ek ale i wewnętrzną. Efektem wyzwolenia energii przez jądro atomu jest kwant gamma – wzbudzenie jądra.
3)Adsorbcja-wychwyt neutronu przez jądro-gdy neutron ma małą energię (termiczny). Przy wychwycie jego energia jest oddawana atomowi wychwytującemu.
Podział neutronów:
-szybkie Ek>0,1 MeV,
-przejściowe 100eV<Ek<100keV
-nadtermiczne(powolne) 0,025eV<Ek<100eV
-termiczne Ek<0,025 eV.
Rodzaje źródeł neutronowych
· źródło berylowo-radowe (Be+Ra), okres połowicznego rozpadu 1620 lat, emituje około 10000 kwantów gamma na jeden neutron
· źródło berylowo-polonowe (Be+Po), okres połowicznego rozpadu 140 dni. Nie emituje ono kwantów gamma, ale ze względu na krótki okres połowicznego rozpadu szybko spada jego aktywność
- - źródło berylowo-plutonowe (Be+Pu), okres połowicznego rozpadu 24300 lat. Nie emituje ono kwantów gamma i wydaje się być źródłem idealnym;
- źródło berylowo-amerykowe (Be+Am), okres połowicznego rozpadu 460 lat. Nie emituje ono kwantów gamma i ze względu na koszt jest obecnie najczęściej stosowanym źródłem neutronowym;
- 252Cf/ rozszczepienie samoistne/, dla którego okres połowicznego rozpadu wynosi 2,65 lat
Zastosowanie metod neutronowych
Wyniki profilowań neutronowych zawierają wiele informacji na temat formacji występujących w profilu otworu .Okazały się pomocne przy ocenie porowatości skał zbiornikowych oraz przy wyznaczaniu kontaktu ropa –woda , gaz-ropa , gaz-woda.
Rodzaje fal sprężystych
-podłużne
-poprzeczne
W przypadku fal podłużnych drgania cząstek ośrodka są równoległe do kierunku rozchodzenia się fali, w przypadku zaś fal poprzecznych są w stosunku do kierunku rozchodzenia się fali prostopadłe. Należy zwrócić uwagę, że fale porzeczne nie rozchodzą się w ośrodkach ciekłych.
Zastosowanie metod akustycznych
Profilowanie akustyczne wykorzystuje się do oceny współczynnika porowatości skał (najlepsze wyniki uzyskuje się dla skał zwięzłych) oraz do badania stanu technicznego otworu wiertniczego, w szczególności zaś do kontroli stanu jego zacementowania.