Osoby niepełnosprawne borykają się z całą gamą barier:

-psychospołeczna (przyczyną zaburzenia korelacji między osobą chora a

zdrową są stereotypy przez które osoba zdrowa traktuje z dystansem

osobę upośledzoną, gdyż jest ona inna od przyjętych norm, osoby

najczęściej separują się od inwalidów bojąc się ‘zarażenia’

kalectwem, uważają również osobę chorą za nieatrakcyjną,

odrzucającą i nieestetyczną)

- bariera ekonomiczna ( budżet rodziny osoby chorej jest napięty poprzez

specyfikę potrzeb związanych z opieka medyczną)

- architektoniczną ( aglomeracja miejska nie jest przystosowana do potrzeb

osób niepełnosprawnych tj. podjazdy, windy, niskie krawężniki,

przejścia dla pieszych, miejskie środki transportu).

 

2. Model biomedyczny a spoleczno-ekologiczny:

model biomedyczny: naukowe metody, pacjent przedmiotem, ciało to maszyna

model społeczno-ekonomiczny: holistyczne podejscie, indywidualna opieka, samoopieka, medycyna spoleczna

 

3. Zachowania zdrowotne i antyzdrowotne.

Zachowania anty zdrowotne w sposób bezpośredni lub pośredni wpływają na pogorszenie stanu zdrowia, są wynikiem złych przyzwyczajeń lub nawyków zdobywanych w procesie wychowania lub socjalizacji)

Zachowania prozdrowotne zmierzają do utrzymania zdrowia, a nawet jego polepszenia oraz unikania zachowań, będących czynnikami ryzyka: *właściwe odżywianie, * unikanie używek, * właściwy sen, * regularne ćwiczenia, * utrzymywanie odpowiedniego ciężaru ciała, *korzystanie z profilaktyki medycznej

 

4.Pola zdrowia wg Lalonde a

 

*czynniki biologiczne, * czynniki środowiska zewnętrznego, * styl życia, *działalność medyczna; decydującą rolę w kształtowaniu zdrowia odgrywa styl życia 53%, czynniki środowisk 25-35%, cz biologiczne 10-15%, opieka zdrowotna 10-20%

 

 

 

5. Cechy roli chorego:

chory rezygnuje z części pełnionych ról  (rezygnacja z roli zawodowej, lecz nie rezygnuje z roli matki czy ojca)

szukanie pomocy u lekarza

chęć wyleczenia się

 

6. Cechy pacjenta ujęcie tradycyjne i wg. konsumeryzmu

 

Ujęcie tradycyjne:

bierny

zależny

uległy

wierzy w każde słowo personelu

nie kwestionuje zaleceń lekarza

nie dyskutuje z personelem

 

Ujęcie nowoczesne (wg. komsumeryzmu):

aktywny

nie zależny

sceptycznie nastawiony

dociekliwy

odpowiedzialny za własne zdrowie i proces leczenia

 

7. Reakcje ludzi na wieść o chorobie wg Marka Jarosza

zaprzeczenie-wyparcie: chory nie jest w stanie przyjąć informacji od lekarza, odrzuca je i świadomi wypiera

pomniejszanie: informacje które otrzymuje nie budza w nim zadnych obaw, tworzy wlasna diagnoze

wyolbrzymianie: chory wyolbrzymi swoja chorobe, nawet lekkie objawy sa dla niego smiertelne;jest skoncentrowany na swoich objawach

akceptacja: pogodzenie się z diagnoza

 

8. Interpretacje choroby i strategie dzialania:

choroba wyzwaniem-trudna sytuacja życiowa z którą trzeba sobie poradzic

choroba wrogiem zwalczana wszelkimi sposobami w celu zmniejszenia wewn napiecia zwiazanego z faktem ze jest się chorym

choroba karą zasłużoną  lub niezasłużoną

 

9. Cechy społeczno-demagraficzne a zachowania w chorobie

wiek, płeć, stan cywilny, sytuacja rodzinna, pochodzenie etniczne, wykształcenie, zawód, sytuacja materialna, oddziaływanie środowiska społecznego, miejsce zamieszkania(miasto-wieś), czynniki fizjologiczne, warunki mieszkaniowe

 

11. Model zgodności i niezgodności w relacji lekarz - pacjent 

model zgodności zakłada harmonię relacji, w której lekarz jest prowadzący a pacjent podąża                za nim , w tym modelu zakłada się normatywny wzór zaufania, gdzie lekarz rozumie potrzeby pacjenta i działa zgodnie z jego interesem , natomiast pacjent współpracuje z nim aby jak najszybciej powrócić do zdrowia

model niezgodności lekarz wykorzystuje część swego autorytetu, aby sprostać oczekiwaniom pacjentów, natomiast zależy mu na utrzymaniu swej zinstytucjonalizowanej dominacji; oznacza to, że przebieg choroby jest zależny od uwarunkowań środowiskowych, w tym także od postawy lekarza

 

13. Dwa sposoby komunikowania się (i dwa podejścia do strategii lekarz pacjent)

zachowania instrumentalne zadawanie pytań, udzieanie informacji, wyjaśnień, dawanie porad, instrukcji, dyskutowanie o wynikach badań i sposobach i przyczynach leczenia

zachowanie emocjonalne okazywanie szacunku, stworzenie przyjacielskiej i partnerskiej atmosfery do rozmowy, pełne zaufanie, okazywanie empatii, obniżanie napięcia, zrozumienie, empatia

 

14. Funkcje szpitala

diagnostyczno lecznicza określenie u pacjenta jednostki chorobowej i świadczenia zmierzające do jej opanowania

pielęgnacyjno opiekuńcza opieka i emocjonalne wspieranie pacjenta, działania anty stresowe, wzbudzani zaufania, bezpieczeństwa i zrozumienia

prewencyjna promocja zdrowia wśród pacjenta i szerszej społeczności

rehabilitacyjna przywrócenie sprawności psychofizycznej i społecznej

edukacyjna doskanalenie wiadomości i umiejetności personelu medycznego

naukowo badawcza prowadzenie badań dotyczących metod leczenia

świadczenie usług za pomocą farmakoterapii, psychoterapii i socjoterapii

integracja przedstawicieli różnych profesji medycznych i społecznych

 

15. Modele opieki szpitalnej wg Coe:

model opiekuńczy zapewnienie opieki pacjentowi w sytuacji nieuleczalnej choroby lub trwałego kalectwa; model ten był popularny w czasach kiedy szpitale opiekowały się a nie leczyły

model klasyczny najbardziej rozpowszechniony, zakłada, że pacjenci będą leczeni w szpitalu na choroby ostre i po postawieniu diagnozy i procesie leczenia powrócą do normalnego życia

model rehabilitacyjny zaprzeczenie modelu klasycznego; zmierza do przywrócenia normalnej funkcji i przystosowania do życia; ma na celu zarówno powrót do zdrowia jak i społeczeństwa.

 

16. Cech instytucji biurokratycznej:

hierarchiczny układ pozycji urzędowych, w których stosunki społeczne są regulowane w całości przez przepisy wewnętrzne oraz ogólne normy prawne

zalety: * wysoka efektywność, * precyzyjność, * szybkość, * maksymalne zyski w stosunku do zainwestowanych pieniędzy

wady: * bezosobowość, * dehumanizacja, * uniformizacja kultury, * bezbarwność życia

 

17. Cechy i przykłady instytucji totalnych:

przykłady: więzienie, szpital psychiatryczny, zakłady dla dzieci, domy dla ludzi starych

cechy: życie w grupie (wszystkie czynności dnia codziennego odbywaja się w tej samej grupie praca, rekreacja, sen; wszyscy traktowani wg jednego narzuconego programu);dwuczłonowe zarządzanie (podział na rządzących personel i pacjentów przy zupełnym braku kontaktów między grupami); perspektywa instytucjonalna oznacza, że rozmaite czynnoći, przepsy i metody tworzą ogólny plan, przy założeniu że jest on konieczny dla realizacji oficjalnych celów instytucji.

 

19. Zaburzenia i choroby wynikające z funkcjonowania rodziny:

 

ˇ        nerwice dzieci z powodu odrzucenia, choroby wrzodowe, nadciśnienie, zaburzenia psychosomatyczne, choroby zakaźne, wymioty i biegunki

 

 

 

20. Zmiany w funkcjach rodziny na skutek choroby:

znaczny wzrost wydatków związanych z kupnem leków i spadek dochodów

opieka i duże skoncentrowanie uwagi na osobie chorej

brak czasu na wypoczynek

zdystansowanie się i przewartościowanie wielu problemów

rodzina jest łącznikiem między chorym a swiatem zewnętrznym

 

21. Rodzaje rehabilitacji

 

a) rehabilitacja medyczna-lecznicza: integralna część postępowania medycznego, jej celem jest uzyskanie sprawnosci psychofizycznej; personel med. Musi pamiętać ze ma doczynienia z człowiekiem a nie tylko jednostka chorobowa.

 

b) rehabilitacja psychologiczna pomaga w pogodzeniu się z ograniczeniami narzuconymi przez ubytki zdrowotne, umozliwia realna ocene swoich mozliwosci i zaakceptowanie obecnego stanu

 

c) rehabilitacja społeczna przystosowuje pacjenta do aktywnego zycia w spoleczenstwie, doprowadza do samodzielnego zaspokojenia potrzeb psychospolecznych i stawianiu sobie nowych celow i wyzwan; jest to proces socjalizacji osob uposledzonych do nowych rol

rehabilitacja zawodowa umozliwia zdobycie zawodu co pozytywnie wplywa na dalsze etapy rehabilitacji

rehabilitacja środowiskowa zwraca uwage na potrzeby srodowiska w jakim zyje osoba niepelnosprawna; grupy wsparcia , słuzby pomocy

 

22. Przejawy negatywnych postaw wobec niepełnosprawnych:

dyskryminacja (dewaluacja, delegitymizacja, eksterminacja)

postawa uczuciowa: niechęć do inwalidy

postawa intelektualna: inwalida osobą gorszą

postawa wolicjalna: unikanie kontaktów i widoku inwalidztwa

 

23. Rodzaje barier:

społeczne: niechęć odrzucenie, izolacja

architektoniczno urbanistyczne: waskie drzwi i korytarze, brak podjazdów, wind itp.

Legislacyjne: brak odpowiednich uchwał prawnych