Mistrzowie podejrzeń: Marks, Nietzsche, Freud

Nietzsche:

- duch dionizyjski (namiętność) i apolliński (porządek rozumowy)
- nadczłowiek
- moralność dostojna i moralność niewolników
- wola mocy
- krytyka nihilizmu
- resentyment
- teoria wiecznego powrotu

Punktem wyjścia kultura; kultura Grecka rozłożona na dwa czynniki: dionizyjski a apolliński. Te dwa żywioły odnoszą się do realiów ówczesnych. Przepowiednia przyszłości. Przeprowadza on analizę filozoficzną i duchową swoich czasów. Proroctwo – nie ma Boga, zabiliśmy go: chodzą do kościoła nie bo wierzą w boga ale bo religia jest gwarantem porządku społecznego. Charakter nieodwołalny, nie ma zewnętrznego punktu odniesienia – zbrodnia na największą miarę. Trzeba zacząć nowy porządek, nowi ludzie godni tego czynu możemy ich nazwać nadludźmi. Oni będą bogami i sami będą ustalać porządek i sami dla siebie będą punktem odniesienia.

Człowiek niczym lina rozpięta między zwierzęciem i nadczłowiekiem. Moralność niewolników to słabość, słabość powodem do dumy. Rzeczywistość to świat gdzie nagradzana jest siła, dynamika w świecie jako wszelka dynamika moralna i biologiczna – wola mocy. Moralność słabych ma charakter nihilistyczny, świat gdzie nie ma Boga udajemy że jest. Jest to rzeczywistość o charakterze nicości.

Są mechanizmy które słabi mają żeby usidlić silnych. Resentyment – wmówienie silnym że siła jest niemoralna, pokora i słabość to prawdziwe wartości. Źródłem resentymentu są ludzie kierowani przez kapłanów i religię (religia to propaganda przeciwko człowiekowi). Siła jest czymś nagannym – przedstawiciele moralności dostojnej wątpią w swój system wartości i siłę i cofają się do moralności niewolniczej.

Teoria wiecznego powrotu – wszystko już było i wszystko już będzie. Świat jako porządek natury gdzie układy zdarzeń następują po sobie i będą się powtarzać. Nie ma linearnego porządku rozwoju świata co było u Hegla.

Zygmunt Freud

Struktura ludzkiej psychiki:
- ego – świadomość, zewnętrzna warstwa psychiki
- id – podświadomość, pierwotne pragnienia i namiętności
- superego – nadświadomość, siła ograniczająca id, prowadzi do powstania obyczaju kultury religii etc.

Wartościowanie kulturowych czynników. Gdy wchodzą one w konflikt z naszą biologiczną skłonnością dochodzi do patologii. Należy te konflikty przenieść do świadomości i racjonalnie je zanalizować.

Nurt psychologistyczny –naukowiec ma rozwiązać problemy świata, jedynym dobrym spojrzeniem na świat jest spojrzenie naukowe.

Wiek XIX: niemiecka, francuska, brytyjska, amerykańska

Scjentyzm francuski, Nowa encyklopedia, teoretyczność naukowa:
- synteza metody
- ewolucja nauk
- systematyka nauk
- socjologia
- filozofia społeczna (fizjologia społeczna, religia naukowa, wprowadzenie aksjologii na gruncie scjentyzmu)

Oto istnieje ekskluzywny obraz świata, który dają nam nauki szczegółowe. Inne mogą mieć wartości estetyczne i etyczne etc.

Scjentyzm brytyjski, neoempiryzm:
- metoda indukcyjna
- ewolucja przyrody
- utylitaryzm
- liberalizm