19.III.2012

Georg Wilhelm Friedrich Hegel
fenomenologia duch
nauka logiki
wykłady z filozofii

Poszukiwanie absolutu: Świadomość nieszczęśliwa (taka która poszukuje istniejącego absolutu ale nie tam gdzie trzeba – właściwy sposób to filozofia) i fałszywa (skierowana w pustkę, gdyby okazało się że nie ma przedmiotu naszego poznania którego nie ma)

Soren Kierkegaard:

Etapy odkrywania prawdziwej egzystencji:

- życie estetyczne
- życie etyczne
- życie religijne (a i b)

Postawy życiowe:
- albo, albo…
- albo-albo
- przekroczenie alternatywy w doświadczeniu nieskończoności

Opisujemy alternatywy. Człowiek który żyje czysto biologicznie stoi przed nieskończenie dużą liczb wyborów które nie różnią się zbytnio, takie życie jest puste (poziom estetyczny, postawa: albo, albo…..)
Poziom na którym wybór ma znaczenie, istnieje różnica między wyborami (poziom etyczny, albo – albo)
Człowiek sięga jeszcze głębiej gdzie nie ma jasnej decyzji, wybory gdzie każda decyzja jest tragiczna (poziom religijny A []B [człowiek staje wobec nieskończoności i przekracza poziom rozumu] i przekroczenie alternatywy)

Ludwig Feuerbach:

- homo homini deus est
- źródła religii: uczucia negatywne (strach) oraz pozytywne (podziw, radość)
- bóg to produkt alienacji ludzkich marzeń, dążeń i aspiracji
- religia naturalna – odrzucenie idealizmu

Człowiek bogiem człowieka, tylko przez alienację wyobrażamy sobie go jako coś zewnętrznego. Prawdziwa religia to religia naturalna, odrzucenie idealizmu, przyjęcie do świadomości bezkresu przyrody. Religia naturalna akceptuje miejsce człowieka w świecie

Karol Marks:

Jeśli punktem wyjścia jest materia i przyroda to nie możemy zaczynać od absolutu (Hegel) tylko zacznijmy od ewolucji przyrody. To co jest nam dane jako podstawowy byt to człowiek: z jednej strony kontekst przyrodniczy, należy do przyrody – z drugiej strony człowiek jest twórczy, jego wytwory wszystkie. Przeglądamy się w swoich wytworach.

Rynek jako miejsce wymiany dóbr, wymieniamy nasze wytwory na inne. Rynek ma pewną wadę jednak – może się zdarzyć że dóbr będzie więcej/mniej niż jest zapotrzebowania. Wtedy pokusa spekulacji: spekulacja odrywa wartość wytworów od pracy (im więcej tym mniejsza wartość wymienna). Pieniądz – służy coraz większej spekulacji. Możemy generować/przenosić popyt w sposób nienaturalny.

Prywatyzacja środków produkcji. Dwa poziomy alienacji:
alienacja wytworu: tworząc coś określamy siebie, gdy prywatyzujemy wytwory stają się własnością osoby która posiada środki produkcji.
alienacja pracy: człowiek może coś dostać ale nie należy to do niego, musimy zabiegać o pracę, praca jako coś obcego wobec pracownika. Praca zaczyna panować nad człowiekiem – musi mieć pracę żeby przeżyć

Baza: to co jest naturalne
Nadbudowa: porządek nadideaologiczny (prawo, polityka, sztuka etc.)

Porządek naturalny dalej istnieje i rozwija się, coraz lepsze narzędzia, coraz więcej surowców możemy pozyskiwać. Niestety mechanizm dystrybucji jest definiowany przez nadbudowę.

Nadbudowa próbuje zatrzymać zmiany: oni opłacają ludzi, charakter konserwatywny.

Religia pozwala rozwiązać problem nieszczęścia ludzkiego, opanować gniew ludzi. Świadomość fałszywa. Trzeba zatem walczyć z religią.