JEDEN TEST FAMULSKA

JEDNOKROTNY WYBÓR

1. „Dobro” ze względu na cech fizyczne jest: zarówno publiczne jak i prywatne

2. Budżet państwa roczny plan dochodów i wydatków

3. Budżet w Polsce: Jest uchwalany przez Sejm na okres 1 roku kalendarzowego

4. Części są wydzielone wg kryterium podmiotowo- przedmiotowego

5. czym polityka budżetowa różni się od innych narzędzia jakie są wykorzystywane dla zrealizowania określonych celów

6. Deficyt budżetowy nie może wystąpić w budżecie, gdy relacja długu publicznego do PKB wynosi: Powyżej 60%

7. Do czego parlament najpierw uzyskał prawo: do stanowienia dochodów potem wydatków

8. Do czynników organizacyjnych równowagi budżetowej należy: Zakres i zasady funkcjonowania funduszy publicznych

9. Dochody z tytułu najmu i dzierżawy majątku Skarbu Państwa i samorządów terytorialnych: Dochody publiczne

10. Dotacja podmiotowa może być udzielona: Zakładowi budżetowemu

11. Finanse publiczne są ujęte w konstytucji Obszernie

12. Fundusz motywacyjny można tworzyć w państwowe jednostki budżetowe

13. Gdy podstawa podatku jest wyrażona wartościowo to: nie jest wykluczone zastosowanie stawki kwotowej

14. Kryterium finansowe dzieli wpływy budżetowe na: czasowe i definitywne

15. Kryterium podziału wg, którego wyróżniamy: budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego, fundusze ubezpieczeń społecznych pozostałe fundusze publiczne to kryterium: instytucjonalne,

16. Łączna kwota rat pożyczek i kredytów, środków przeznaczonych na wykup papierów wartościowych i… nie może przekroczyć: 15% zaplanowanych dochodów budżetowych

17. Obsługa długu publicznego to wydatek - Sztywny

18. Parlamentarna kontrola wykonania ustawy budżetowej: Jest mniej złożona niż procedura uchwalenia ustawy budżetowej

19. Planowaniem ustawy budżetowej zajmuje się: Minister finansów rada ministrów,

20. Podatek dochodowy od osób fizycznych w UE: Nie zharmonizowany

21. Prowizorium budżetowe to: (skrócona) ustawa, w której są zawarte szacunkowe dochody i wydatki budżetowe obowiązująca do czasu uchwalenia budżetu przez Sejm,

22. Przy podziale podatku według klasyfikacji prawnej wyróżniamy: pośredni i bezpośredni

23. Rada Ministrów: Dysponuje rezerwą ogólną

24. Rozchody z budżetu wykup papierów wartościowych

25. Rozróżnienie potrzeb na indywidualne i zbiorowe dokonuje się ze względu na: Sposób zaspokojenia

26. Sprawiedliwość pozioma( i były wymienione podatki ) zarówno progresywny jak i liniowy

27. Stawka linowa oznacza ze gdy dochód wzrasta to wysokość podatku zmienia się (ale % się nie zmienia!)

28. Strategia podatkowa polega na zapłaceniu kwoty optymalnej

29. Szkoły wyższe to : podmiot działający na podstawie odpowiedniej ustawy (jednostki prowadzące gospodarkę finansową na mocy właściwych ustaw)

30. Teoria asymilacji poszukuje pomiędzy pożyczką a podatkiem podobieństw

31. Termin rozpoczęcia prac nad projektem ustawy budżetowej: Nie jest określony w normach prawnych – pracę inicjuje MF

32. Uchylanie się od podatków oznacza: zawsze kolizję z prawem

33. Udział dochodów budżetowych w PKB w Polsce jest: wyższy od średniej OECD

34. Unifikacja podatku Vat w UE (stawka pod. Min. 15%, można stosować 1 lub 2 obniżone stawki, ale nie mniejsze niż 5%)

35. W toku rozwoju instytucji budżetu państwa parlamenty: Wcześniej nabyły prawo stanowienia o dochodach niż wydatkach

36. Wydatki na wynagrodzenie pracowników sfery budżetowej to wydatki: Bieżące

37. Wydatkowanie środków budżetowych do określonych limitów jest wyrazem zasady: Specjalizacji

38. Zasada jedności ogół dochodów na ogół wydatków (aspekt materialny)

39. Zmiana warunków długu publicznego przez państwo to: Konwersja

OTWARTE

1. 2 zalety niefunduszowania

• Sprzyja elastyczności gospodarowania środkami publicznymi

• Umożliwia bieżącą hierarchizację celów

1. budżet państwa (def.ekonomiczna)

• to scentralizowany fundusz publiczny tworzony w związku z realizacją funkcji państwa. Mamy wskazanie tutaj po co jest ten fundusz - aby zgromadzone środki służyły zrealizowaniu funkcji państwa.

1. Budżet państwa (def. Prawna)

• - Budżet państwa to plan finansowy najwyższej rangi zatwierdzany przez Parlament, obejmujący zestawienie dochodów i wydatków państwa w określonym przedziale czasowym.

1. Co oznacza powszechność składek

• jest zaprzeczeniem indywidualnego charakteru, podatek nie jest indywidualnie nakładany na konkretne podmioty to oznacza powszechną równość podmiotów względem regulacji prawa podatkowego. Prawo podatkowe określa zakres przedmiotowy(to wskazanie od czego jest podatek) oraz zakres podmiotowy (to wskazanie kogo dotyczy) podatku i określony podmiot jeżeli ‘wpada’/mieści się w te zakresy to dotyczy go podatek.

1. Co to jest pożyczka publiczna

• Wpływy Czasowe – takie wpływy, które stają do dyspozycji władzy publicznej na pewien określony czas, wiążą się z koniecznością zwrotu, stąd nazywane również wpływami zwrotnymi

1. co to sa zasady podatkowe

• są to postulaty formułowane przez naukę pod adresem ustawodawstwa i praktyki, których przestrzeganie powinno zapewnić prawidłowe funkcjonowanie podatków.

• 1) Sprawiedliwość Pozioma i pionowa

• 2) Zasady pozostałe:
  wydajność fiskalna, stabilność, dogodność, taniość, międzynarodowa harmonizacja

1. Definicja - prowizorium budżetowe

• ustawa o prowizorium budżetowym, które obejmuje dochody i wydatki budżetu państwa do uchwalenia ustawy budżetowej = skrócona ustawa budżetowa, tylko na najbliższe miesiące

• Procedura w zakresie prowizorium jest analogiczna jak w przypadku ustawy budżetowej (długotrwała, trudna)

1. Definicja płatnika

• podmiot, który z mocy prawa jest zobligowany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia na właściwy rachunek podatku.

1. Definicja podatnika

• podmiot, który ponosi ciężar podatku

1. Dlaczego dla gospodarstw domowych lepszy jest podatek progresywny z punktu widzenia polityki społecznej państwa

• Zasadę sprawiedliwości pionowej realizuje podatek dochodowy liniowy jak i podatek dochodowy progresywny, ale podatki progresywne realizują tę zasadę poprawniej, ponieważ podatki progresywne uwzględniają nie tylko kwoty dochodów, ale również ich użyteczność. Progresję podatkową w odniesieniu do dochodów uprawnia tzw. malejąca użyteczność przyrostu dochodów – po przekroczeniu pewnego poziomu środków pieniężnych ich przydatność staje się co raz mniejsza, bo nie da się skonsumować tego dochodu, można go tylko pomnażać.

1. Dług publiczny brutto

• zobowiązania władz publicznych względem podmiotów krajowych i zagranicznych znajdujących się poza sektorem publicznym

1. Dług publiczny netto

• musi być uwzględniona realność wyegzekwowania należności władz publicznych

1. Rezerwa ogólna

• jej kwota nie może przekraczać 0,2% ogółu planowanych wydatków budżetowych, ta rezerwa ma przeznaczenie nieokreślone, głównie ma służyć sfinansowaniu wydatków, których nie można było przewidzieć na etapie planowania i uchwalania ustawy budżetowej, ta rezerwa służy min. na sfinansowanie wydatków w przypadku klęsk żywiołowych,

• Jeśli określone zdarzenie uzyska status klęski żywiołowej to jest przesłanka do sięgnięcia po te środki, tą rezerwą dysponuje Rada Ministrów

1. Działy w klasyfikacji budżetowej

• ich wyodrębnienie odbywa się wg kryterium przedmiotowo-funkcjonalnego, to kryterium koresponduje z Polską Klasyfikacja Działalności (PKD), a to nawiązuje do EKD (Europejskiej Klasyfikacji Działalności). Np. rolnictwo, leśnictwo, obrona narodowa, oświata i wychowanie

1. Elementy techniki podatkowej (4pkt)

• Są to elementy konstrukcyjne podatku i tworzą szkielet ustawy podatkowej

  • Podmiot

    • Czynny – organ nakładający podatek i na rzecz, którego jest odprowadzany podatek

    • Bierny – podmiot, na który został nałożony podatek

      • Podatnik - podmiot, który ponosi ciężar podatku

      • Płatnik - podmiot, który z mocy prawa jest zobligowany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia na właściwy rachunek podatku

      • Inkasent - z mocy prawa jest zobligowany do pobrania i odprowadzenia podatku

  • Przedmiot

  • Stawka

  • Skala

  • Zwolnienia, ulgi

1. Finanse publiczne a inne nauki

• EKONOMIA – zastanawianie się w jaki sposób gospodarka wpływa na wpływa na proces gromadzenia i wydatkowania publicznych zasosbów pieniężnych i odwrotnie

• PRAWO – finanse publiczne musza funkcjonować w granicach prawa

• POLITYKA – władza publiczna może wykorzystać finanse publiczne dla osiągnięcia określonych celów politycznych społecznych i gospodarczych

• ETYKA – czy proces gromadzenia i wydatkownaia środków publicznych jest w zakresie moralności obywateli

1. Finanse publiczne a PKB 

• Są dwa wkaźniki do określenia tych relacji

• Dochody/PKB – określa jaką część produktu krajowego stanowią dochody publiczne i w jakim stopniu władza ingeruje w PKB

• Wydatki / PKB – określa ile władza publiczna chciałaby zarabiać ale nie jest wstanie. Oddaje rzeczywisty charakter finansów publicznych

1. Formy organizacynjo prawne sektora finansow publ

• Jednostka budżetowa – na szczeblu centralnym, na szczeblu terytorialnym – jest to podmiot, który funkcjonuje wg metody budżetowania brutto (zasada powszechności/zupełności w węższym rozumieniu), na gruncie prawnym ma status jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, tworzą ją: ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, dotyczy to państwowych jednostek budżetowych. Na szczeblu terytorialnym tworzą je organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Funkcjonuje w oparciu o statut. W kwestiach finansowych funkcjonuje w oparciu o plan finansowy. Ma pokrywane wydatki bezpośrednio z budżetu, ewentualne dochody są odprowadzane do budżetu.

• Samorządowy zakład budżetowy – na szczeblu terytorialnym – to podmiot mający status jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, tworzą organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Można je tworzyć tylko dla wskazanych w ustawie o finansach publicznych rodzajach działalności (Np. gospodarka mieszkaniowa, cmentarze). Działa zgodnie z zasadą budżetowania netto – uzyskiwane dochody przeznacza na pokrycie wydatków. Może otrzymywać dotacje z budżetu (to jest standard), jeżeli wystąpi nadwyżka to odprowadza ją do właściwego budżetu. Funkcjonuje w oparciu o roczny plan finansowy. Jeśli nie wykorzysta się środków, to nadwyżka przepada (podlega zwrotowi do dysponenta stopnia wyższego).

• Instytucja gospodarki budżetowej – na szczeblu centralnym – mutacja zakładu budżetowego, w poprzednich regulacjach istniały zakłady budżetowe, ale były w nich duże możliwości nadużyć

  • Agencja wykonawcza - państwowa osoba prawna, podmiot ten jest tworzony na podstawie odrębnej ustawy i celem tego podmiotu jest wykonywanie określonych zadań państwa.

  • Państwowy fundusz celowy - wyodrębnione rachunki, niemające osobowości prawnej. Nie mają charakteru podmiotowego, ponieważ są wyodrębnionymi rachunkami bankowymi, które są tworzone ustawowo i środki na tych funduszach celowych pozostają w dyspozycji pewnego ministra bądź innego podmiotu, który zostaje określony przez ustawę tworzącą fundusz

1. Fundusz celowy

• ich łączne kwota nie może przekroczyć 5% ogółu planowanych wydatków budżetowych, są tworzone na określone cele (przeznaczenie jest znane), natomiast nie z pełną szczegółowością, tymi rezerwami dysponuje Minister Finansów w porozumieniu z dysponentami,

1. funkcja redystrybucyjna,

• polega na oddziaływaniu przez państwo za pomocą przepływów pieniężnych w postaci dochodów i wydatków publicznych na poziom dochodów różnych podmiotów ukształtowany w wyniku procesów rynkowych. Ingerencja władzy publicznej oznacza tzw. podział wtórny dochodów, który jest korektą podziału pierwotnego dokonanego według reguł rynkowych. W założeniu korekta ta polega na zmniejszeniu dochodów określonych grup (przy pomocy podatków), a z drugiej strony polega na wyposażeniu w dochody, bądź zwiększeniu dochodów innych grup

1. Geneza budżetu

• Budżet państwa jest złożoną kategorią, która podlegała i podlega ewolucji.

• Rozwój tej instytucji sięga czasów starożytnych.

Wyodrębnia się 2 nurty :

• Nurt wcześniejszy - dotyczy budżetu państwa jako określonej kategorii ekonomicznej , czyli w aspekcie ekonomiczno - technicznym się wcześniej rozwijała ta kategoria; można wskazać już w czasach starożytnych, ale w tych czasach mówimy o formach zalążkowych budżetu państwa - budżet nie ma charakteru stałego, systematycznego, za takie zalążki przyjmuje się różnego rodzaju ewidencje i zestawienia kosztów. Jeżeli np. faraon zarządził, żeby spisać kosztowności w skarbcu, albo jakiś możny kazał spisać zasoby w spichlerzach.

• Nurt właściwy (późniejszy) - dotyczy rozwoju budżetu w aspekcie prawnym.

• Najpierw się wykształca pewna kategoria, procesy, a potem ona jest ujęta w ramy prawa. , trzeba to jakoś
  uregulować ; wiąże się ten nurt z wykształceniem budżetu państwa jako aktu prawnego, czyli inaczej mówiąc- z nadaniem budżetowi rangi prawnej

1. klasyfikacje budzetowa

• uregulowany prawnie sposób grupowania dochodów i wydatków, oraz przychodów i rozchodów budżetowych, stosowany w planowaniu budżetowym oraz w ewidencji wykonania budżetu państwa

• budżet dzieli się na części, dzialy, rozdzialy, paragrafy

1. kto ma inicjatywe ustawodawczą? – wymienić

• senat, Prezydent, RM, posłowie, co najmniej 100 tys. obywateli

1. Narysuj schemat planowania budżetowego

2. PLANOWANIE BUDŻETU

0)Minister Finansów – prace analityczne

1)Minister Finansów - nota budżetowa 2) dysponenci części - założenia rzeczowe Budżetu Państwa

3) Minister finansów- założenia projektu Budżetu państwa

4)Rada ministrów- debata

5) dysponenci części - opracowanie wycinkowych projektów budżetu państwa

+ kancelaria sejmu, prezydent RP, NIK itp.

6) Minister finansów - projekt budżetu państwa + uzasadnienie

7) Rada ministrów - obrady

8) Rada ministrów - uchwała

9) pokazanie sejmowi ( do 30 września

1. Nota budżetowa – definicja

• rozpoznanie Ministra finansów w sprawie sposobu, trybu i termin opracowania projektu budżetu. Ona organizuje pracę nad budżetem . Jest skierowana do dysponentów głównych

1. Opisac funkcje alokacyjna

• polega na oddziaływaniu przez państwo za pomocą przepływów pieniężnych w postaci dochodów i wydatków publicznych na alokację(rozmieszczenie) zasobów w gospodarce. Mówiąc o zasobach mamy na myśli czynniki wytwórcze i wytworzone już dobra. Państwo/władza publiczna ingeruje w alokację zasobów, czyli w alokację czynników wytwórczych:

1. Zasobów dotyczących alokacji pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym

2. Zasobów ramach samego sektora publicznego.

• Jeśli występuje gospodarka rynkowa to alokacja dokonuje się według reguł rynkowych

1. Podejście pozytywne i normatywne w finansach publicznych

• Podejście pozytywne- analizowanie zjawisk ze sfery finansów publicznych takimi jakie są w rzeczywistości, czyli ustalanie następstw stosowanych w praktyce instrumentów ze sfery finansów publicznych (analiza stosowanych w praktyce metod i narzędzi). Prowadzi to do budowy tzw. modeli pozytywnych, czyli modeli opisujących rzeczywistość.

• Podejście normatywne- rozpatrywanie finansów publicznych takimi jakimi być powinny. Sięgamy do określonych norm wartościujących Np. przedsiębiorca będzie optował za wąskim zakresem finansów publicznych, bo będzie płacił mniejsze podatki. Zależy z jakiego punkt widzenia patrzymy. Podejście to jest podporządkowane z góry przyjętym normom wartościującym i różnorodnym poglądom. Przy tym podejściu zmierza się do budowy modeli projektujących rzeczywistość, tzw. modeli normatywnych. Trudno projektować jeśli nie zanalizuje się co było w przeszłości

1. Potrzeby - dobra  - finansowanie (schemat)

1. przyklad wplywu przymusowegio i nadzwyczajnego – zmiana podatku o 1% od zaraz nie od następnego roku

2. Przykład (1) wpływu który jest dobrowolny i bezzwrotny 2 pkt - DAROWIZNA

3. Rodzaje podatków i opisać.

• Dochodowe – obciążające bogactwo w fazie jego tworzenia

• Majątkowe – obciążające bogactwo w fazie zakrzepłej

• Konsumpcyjne – obciążają bogactwo na etapie jego wydatkownia

1. Wymień 4 kraje w których wskaźnik dochody publiczne do PKB jest najwyższy (2 pkt)

• Dania, Francja, Austria, szwecja

1. Wyodrębnienie dobra społecznego z dobra publicznego

2. Zakres władzy w społecznych zależy od

3. Zasady budżetowe (4pkt)

• to postulaty formułowane przez naukę pod adresem ustawodawstwa i praktyki, których przestrzeganie powinno zapewnić prawidłowe funkcjonowanie budżetu państwa.

• Równowagi - określana jest złotą zasadą budżetową, jest to postulat dostosowania wydatków budżetowych do poziomu dochodów budżetowych

• Powszechności – nazywana jest inaczej zasadą zupełności, jest to postulat ujmowania w budżecie państwa wszystkich dochodów, oraz wszystkich wydatków podmiotów gospodarujących publicznymi środkami finansowymi w ramach budżetu państwa.

• Jedności

• Szczegółowości – nazywana jest również zasadą specjalizacji

  • Rodzajowym – to postulat sporządzenia budżetu państwa w sposób uporządkowany, gdzie przychody i wydatki są w określonych grupach rodzajowych zgodnie z przyjętym systemem klasyfikacji.

  • Ilościowym – dotyczy wydatków publicznych; środki z budżetu powinny być wydatkowane w kwotach do wysokości określonej w budżecie państwa.

  • Czasowym – środki w budżecie należy wydatkować w przewidzianych do tego terminach

PRAWDA FAŁSZ

1. Administracja publiczna i szkolnictwo wyższe dokonują wydatków wg działów Prawda

2. Cos o finanse publiczne (a sektor publiczny?) Publiczne zasoby pieniężne gromadzone są wyłącznie w celu zapewnienia funkcjonowania sektora publicznego? fałsz

3. Czy fundusz celowy musi być na wydzielonym rachunku bankowym Prawda

4. Czy podejście pozytywne i normatywne się wykluczają fałsz

5. Czy publiczne wyższe uczelnie można zaliczyć do dóbr publicznych sensu stricte Fałsz

6. Czy składkę na ubezpieczenie społeczne cechuje odpłatność Prawda

7. Kraje, w których jest niski wskaźnik alokacji publicznej charakteryzuje wysoki poziom wzrostu gospodarczego Prawda

8. Nakładanie wyższych podatków jest bardziej uzasadnione finansowo niż zaciąganie pożyczek w celu sfinansowania deficytu budżetowego Fałsz

9. Podatek jest świadczeniem przymusowym odpłatnym bezzwrotnym fałsz (nieodpłatnym)

10. Podejście pozytywne i negatywne nawzajem wykluczają się: fałsz

11. Pożyczka publiczna jest instrumentem zawsze spełniającym funkcje antyinflacyjne Fałsz

12. Prerogacja (działanie w oparciu o budżet poprzedniego okresu, uchwalenie budżetu z roku poprzedniego na rok bieżący, na okoliczność niezatwierdzenia budżetu – obowiązuje do momentu uchwalenia BP na rok następny; w PL nie ma) jest zamiennie stosowana wobec prowizorium budżetowego w Polsce Fałsz

13. Rada Ministrów przedstawia Sejmowi oraz NIK sprawozdanie z wykonania budżetu do 30 czerwca Fałsz (31 maja)

14. Repudiacja to jednostronne anulowanie NALEŻNOŚCI z tytułu pożyczki publicznej przez władzę publiczną Fałsz (anulowanie zobowiązania)

15. Środki publiczne zasilają tylko sektor publiczny Fałsz (mogą tez zasilać finanse prywatne)

16. Wszyscy dysponenci składają założenia rzeczowe Budżetu Państwa   Fałsz (tylko dysponenci części)

17. Wzrost wydatków budżetu państwa powoduje wzrost gospodarczy? Prawda

18. Zobowiązania krajowe i zagraniczne z jednostkami spoza sektora finansów publicznych pomniejszone o należności od tych jednostek to dług publiczny netto Prawda

19. Dokonywanie zmian w planach finansowych funduszy celowych jest niedozwolone F (dozwolone, jeśli nie doprowadza do zwiększenia zasobów)