Planowanie przestrzenne - Działania planistyczne i projektowe, które powinny umożliwić rozwój społeczny i gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem trwałości podstawowych procesów przyrodniczych umożliwiających zaspokojenie potrzeb współczesnych i przyszłych pokoleń.
Planowanie przestrzenne prowadzone jest przez władze publiczne na wszystkich poziomach administracyjnych . Odnosi się do funkcji „bytowych”, które wymagają przeznaczenia odpowiednich terenów/ praca, mieszkanie, kształcenie, komunikowanie się, przemieszczanie, udział W życiu społecznym- kultura/ oraz do funkcji „ochronnych” środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Generalne przesłanki planowania przestrzennego:
zapewnienie rozwoju osobowości w społeczeństwie i odpowiedzialności wobec przyszłych pokoleń,
ochrona i rozwój przyrodniczych podstaw życia,
tworzenie dogodnych warunków lokalizacji dla rozwoju gospodarki,
pozostawienie otwartych możliwości dla przyszłego użytkownika przestrzeni,
wzmacnianie istotnych cech charakterystycznych poszczególnych obszarów państwa,
dążenie do tworzenia zbliżonych warunków życia na całym obszarze państwa,
tworzenie przesłanek dla uzyskania spójności w ramach Unii Europejskiej i na szerszym obszarze Europy.
Planowanie przestrzenne określa;
- zasady kształtowania polityki przestrzennej,
- zakres i sposoby przeznaczania terenów na określone cele i ustalanie zasad ich zagospodarowania
jako podstawę przyjmując ład przestrzenny i ,,zrównoważony” rozwój.
Ład przestrzenny - ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia W odpowiednich relacjach uwarunkowania społeczne, gospodarcze, środowiskowe, kulturowe i kompozycyjno-estetyczne.
,,Zrównoważony” rozwój- 1. Trwały, samogenerujący się rozwój.
2.Taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń.
Ewolucja celów i cech planowania przestrzennego
Cel planowania przestrzennego
- kompleksowe kształtowanie zagospodarowania przestrzennego kraju, regionów, miast i wsi
w sposób zapewniający:
warunki do poprawy jakości życia, a
zachowania równowagi przyrodniczej,
ochronę dóbr kultury,
zwiększenie efektywności procesów gospodarczych,
podnoszenie zdolności obronnej państwa.
Cechy -> planowanie przestrzenne jest :
procesem ciągłym,
współzależne z planowaniem społeczno-gospodarczym
interdyscyplinarne.
Cele wg ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym
przeznaczanie terenów na określone cele i ustalanie zasad zagospodarowania,
określenie zasad rozwiązywania konfliktów między interesami obywateli, wspólnot samorządowych i państwa,
kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej państwa i województwa.
Cechy planowania przestrzennego wg ustawodawstwa niemieckiego:
działalność interdyscyplinarna,
racjonalne wyważenie interesów publicznych i prywatnych mające na celu realizację dobra wspólnego,
ciągłość.
Ciągłość planowania przestrzennego obejmuje:
poznanie i zdiagnozowanie uwarunkowań i potencjału stanu istniejącego,
prognozowanie i budowę scenariuszy,
sporządzanie koncepcji, studiów i planów zagospodarowania przestrzennego,
monitoring aktualności opracowań w zmieniającej się sytuacji oraz ich ewentualną
aktualizację.
Polityka przestrzenna
Zespół decyzji podejmowanych w sposób ciągły przez upoważnione organy publiczne, zmierzających do stworzenia W państwie/regionie, gminie/ pożądanego modelu zagospodarowania przestrzennego w sposób zgodny z ustalonymi celami i priorytetami społecznymi W danym okresie, zapewniając W tym procesie uporządkowany rozwój przestrzenny i ład zagospodarowania.
Polityka to:
1)działalność związana z dążeniem do zdobycia i utrzymania władzy państwowej oraz z wytyczeniem kierunku działalności państwa i wykonywaniem władzy,
2)sztuka skutecznej działalności W określaniu i realizacji celów.
Poszanowanie dobra wspólnego /interesu publicznego/ stanowi o konieczności istnienia planowania przestrzennego i gospodarki przestrzennej.
GOSPODARKA PRZESTRZENNA Całokształt działalności w zakresie przestrzennego zagospodarowania i użytkowania gruntów. Na gospodarkę przestrzenna składają się następujące rodzaje działalności:
- koordynacyjno-regulacyjna, pełniona przez administracje rządową lub samorządową, poprzez decyzje przestrzenne w sprawach przeznaczania i sposobu zagospodarowania gruntów na podstawie ustaleń planów miejscowych, lub - przy ich braku – na podstawie przepisów ogólnych;
- inwestycyjna, prowadzona przez podmioty gospodarcze panstwowe, samorządowe i prywatne w myśl ich wlasnych celów i zadań;
- kontrolna, prowadzona w trybie nadzoru przez administrację rządową - wojewódzka
lub resortową -z punktu widzenia zgodności z prawem.
Rola studium
-kształtowanie i wykładnia polityki rozwoju przestrzennego gminy/w procesie rozwoju gospodarczego/
-koordynacja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
-rola informacyjna
-promocja gminy
-koordynacja zapisów polityki przestrzennej państwa i województwa z polityką gminy
Studium uwzględnia:
zasady określone W koncepcji polityki/ przestrzennego zagospodarowania kraju
ustalenia strategii rozwoju województwa
ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa
Studium jest zapisem polityki przestrzennej gminy/ polityki zmian w zagospodarowaniu przestrzeni gminy
Studium jest aktem kierownictwa wewnętrznego wiąże organy gminy przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz zobowiązuje do prowadzenia polityki przestrzennej W sposób zapisany w studium.
Studium obejmuje obszar całej gminy, W jej granicach administracyjnych
Opracowanie i uchwalenie studium jest obowiązkowe.
Uwarunkowania wewnętrzne.
l. Dotychczasowe przeznaczenie terenu, sposób jego zagospodarowania.
2.Stan środowiska przyrodniczego oraz jego ochrony
W tym ; jakość rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej oraz wielkość i jakość zasobów wodnych.
3.Stan środowiska kulturowego /zabytki, dziedzictwo kulturowe, dobra kultury współczesnej .
4.Warunki i jakość życia mieszkańców /mieszkalnictwo, usługi, ochrona zdrowia, bezpieczeństwo/.
5.Stan systemów komunikacji.
6.Stan systemów infrastruktury technicznej /gospodarka wodno-ściekowa, energetyka, gospodarka odpadami/.
7.Stan prawny gruntów/ władanie, decyzje prawne, tereny chronione/.
8.Obsza1y zagrożeń i zasobów geologicznych.
Uwarunkowania zewnętrzne.
1.Zasady z Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju.
2.Ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa i strategii rozwoju
3.Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych.
Określa się:
* kierunki zmian przeznaczenia terenów oraz zmian w strukturze przestrzennej gminy,
* wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów,
* tereny wyłączone z zabudowy,
* obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody,
* obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego /zabytków i dóbr kultury współczesnej/
* kierunki rozwoju systemów komunikacji oraz infrastruktury technicznej,
* obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
* obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszary rozmieszczenia wielko przestrzennych obiektów handlowych o powierzchni większej niż 2000m,
* obszary, dla których gmina zamierza opracować miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego,
* kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej,
*obszary narażone na niebezpieczeństwo / powódź, osuwisko/
* obszary pomników zagłady,
* obszary wymagające przekształceń, rekultywacji,
* granice terenów zamkniętych.
Studium sporządza wójt / burmistrz, prezydent/ W celu określenia polityki przestrzennej gminy. -
Studium sporządza się dla obszaru całej gminy.
Studium jest „aktem kierownictwa wewnętrznego” , jest wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.