Wil K , Chwala na wysokosci Bogu Ksiazka do nabozenstwa, Wilno99

CHWAŁA

NLJA WYSOKOŚCI

Książka do nabożeństwa,

Opatrzył naukami i opracował
ks. Ad. Pł. k₄ h. K. Wił.

WYDANIE MNIEJSZE
poprawione i pomnożone

WILNO

Nakładem i drukiem
Józef a ¿awatlzki eg o.

1899.

11418.

^o3bojicho HeH3ypuio Bapuiasa 27 ÜKiañpa 1898 r

IMPRIMATUR

<L©I

Datum Vilnae 1898 an. Juni 27 die.

f Stepliainis

Episcopus Vilnenbis mpt

OAOEPEHO.

r. Bmitiia 1898 r. Iioiih 27 ahh

BuAencKiü JEnucúom BuT.poBinri.

BiiJibiia. Tun. I. íSana/i^Kiiro. 3aM. nep. coC. ¡\).

NAUKA Ó MODLITWIE.

1. Co jebt modlitwa. Modlić się, jest to myślić pobożnie o Panu Bogu, wielbić Go, dziękować Mu za dobrodziejstwa, błagać o odpuszczenie grzechów i o wszystko, czego nam potrzeba dla duszy i dla ciała. Modlitwa jest to rozmowa z Ojcem niebieskim, który nas kocha najczulej, i który chce i może dać nam, o co Go prosimy On Sam, będąc w nas obecny, mówi do nas przez święte myśli i natchnienia,, a my przez oddawanie Mu czci i pokorne prośby odpowiadamy na głos Jego.

Przez modlitwę powinniśmy naprzód czcić i uwielbiać Boga, to jest wyznawać Jego wielkość najwyższą, i upakarzać się przed Nim; bo On jest Stwórcą naszym, a my stworzenia Jego; wszystko od Niego mamy, a sami z siebie niczem jestemy.ś Modląc się potrzeba dziękować Bogu za wszystko, co nam uczynił. Któż wyliczy dobrodziejstwa Boskie? Opatrzność Boska czuwa nad nami. Syn Boży, stawszy się człowiekiem, tyle dla nas cierpiał, u- marł za nas na krzyżu, uczynił nas dziećmi J^ościoła prawdziwego, karmi nas

Ciałem i Krwią Swoją, daje nam łaski Swoje, gotuje nam niebo po śmierci O jakże powinniśmy Mu być wdzięcznymi, a jak mało Mu dziękujemy! Modlitwa jest to pokorna prośba. Błagać trzeba najbardziej o rzeczy duchowe: aby nam Pan Bóg odpuścił grzechy, żebyśmy serdecznie żałowali za nie i prawdziwie pokutowali; abyśmy kochali coraz więcej naszego Ojca niebieskiego, i zasłużyli przez dobre uczynki wiecznie Go oglądać w niebie. Prosić można u Boga i rzeczy doczesnych: zdrowia, postępu w naukach, i wszelkich pomyślności ziemskich; abyśmy to obracali na chwałę Bożą i pożytek bliźnich.

Modlić się trzeba nie tylko za siebie ale i za innych, jak ras Pan Jezus nauczył, i jak miłość bliźniego wymaga; bo jesteśmy dziećmi jednego Boga, Ojca naszego. Słyszałeś nieraz, miły bracie, że kapłani zalecają modlić się na intencyą Kośnoła. Jest- to bardzo ważna modlitwa, bo to znaczy modlić się za Ojca świętego Papieża, za rozszerzenie wiary świętej po całym święcie, za nawrócenie się grzeszników, i za zgodę i miłość między królami i narodami. Modlić się też szczególnie i często powinieneś za swoich rodziców, opiekunów, nauczycieli, i za swoich pasterzy duchownych. Wreszcie modlić się trzeba za biedne dusze czyścowe, aby im ulżyć cierpienia i dopomódz wnijść do nieba.

Kiedy się modlimy ustami, myśląc ra zem o Bogu, modlitwa będzie ustna; ale jeżeli bez wymawiania słów, serce tylko i myśl nasza zwrócona je t do Boga, wtedy modlitwa nazywa się myslną albo wnętrzną. Modlitwa czysto wnętrzną jesl raczej modlitwą Anioła niż człowieka; mało jest ludzi zdolnych do niej. Modlitwa ustna bardzo pomaga do dobrego modlenia się. zatrzymuje uwagę twoję, podaje dobre myśli, wzbudza pobożne uczucia i razem naucza ciebie. Pamiętaj jednak, aby twoje serce było zawsze pełne uwielbienia ,dziękczynienia i miłości ku Bogu, kiedy twoje usta mówią do Niego. Niechaj modlitwa twoja wypływa z gorącego erca wznosi się do nieba jak wonny dym z ka dzielnicy, napełnionej żarzącymi się węglami.

2. Potrzeba modlitwy. Modlitwa nic jestto prosta rada, ale przykazanie dane nam od Boga. Kto się nie modli, grzeszy i do nieba nie pójdzie. Modlitwa jest obowiązkiem naszym, bo dla tego żyjemy na świecie, abyśmy Pana Boga chwalili, jako Jego rozumne stworzenia, wdzięczne Stwórcy. Kto nie chce modlić się, jest niewdzięcznikiem, bezbożnym, podobnym do bydląt nierozumnych; a nawet niżej staje od nich, bu i źwierzęta wdzięczne są za dobro, które im czynimy. Bóg jest Ojcem naszym najlepszym i najbogatszym: goto w nam udzie

liac darów Swoich, ale wymaga byśmy Go prosili. Proście, a otrzymacie; kołaczcie, «a będzie wam otworzono. Albowiem kto «prosi, bierze; a kołaczącemu będzie o- «tworzono», mówi do nas Pan Jezus. Ileż to łask potrzebujesz od Boga, mój bracie! Prosić Go musisz, aby tobie grzechy odpuścił, aby tobie pomógł być cierpliwym, posłusznym, dla wszystkich dobrym, skromnym, czystym i pracowitym; aby cię strzegł od wszelkich chorób i nieszczęść; prosić powinieneś o łaski duchowe i zdrowie dla drogich tobie osób. Jakże się obejdziesz bez modlitwy?... Modlitwa jest prostą drogą, prowadzącą do nieba. Odpowiadam śmiało za twoje zbawienie, jeżeli tylko każdego dnia szczerze i gorąco modlić się będziesz.

3. Kiedy modlić się trzeba? Pan Jezus mówi: Potrzeba zawsze modlić się i nigdy

nie ustawać». Nie znaczy to, że musisz ciągle odmawiać pacierze i bez ustanku powtarzać jakie modlitwy; ale znaczy, że przez wszystkie swoje myśli, słowa i uczynki powinieneś chwalic Pana Boga, i nic nigdy ani myśleć, ani mówić, ani robić, co- by się Jemu nie podobało. Nie jesteś otTo- wiązany ciągle myślić o Bogu, ale jesteś obowiązany nigdy nic nie myślić przeciw Bogu Jeżeli każdą czynność swoję ofiarujesz Mu, jeżeli często będziesz podnosić myśli swoje ku Niemu, całe życie twoje

będzie modlitwą, i wypełnisz to, co nam zaleca święty Paweł Apostoł: Czy to je

cie, czy pijecie, czy co innego czynicie, wszystko czyńcie na chwałę Bożą>.

Wyborny sposób modlenia się zawsze wedle zalecenia Pana Jezusa, jestto używać często modlitw strzelistych, to jest króciutkich westchnień i słów, wyrażających święte uczucia uwielbienia, pokory albo miłości, które powtarzamy często sercem albo ustami, aby się pobudzać do pobożności. Modlitwy strzeliste są jakby małe strzałki, któremi serce nasze ciska w serce Jezusowe, są to iskierki ognia miłości Bożej, który ustawicznie gorzeć w nas powinien: są to jakby małe podmuchy, utrzymujące ten święty ogień w sercu naszem Oto są niektóre modlitwy strzeliste bardzo proste, godne częstego używania: «Boże mój, bądź pochwalony!

Panie, bądź wola Twoja! Boże, bądź mi- Tościw mnie grzesznemu!—Boże mój, ża- Tuję za grzechy dla miłości Twojej!— Je- «zu, zmiłuj się nade mną.- Jezu, kocham

Cię!- Jezu w ranach Twoich zakryj mię! «Maryo, bądź matką moją!- Maryo, uproś -mi cierpliwość, pokorę, czystość!— Jezu, ¿Maryo święta, wam oddaję duszę i ciało «moje!— Aniele-Stróżu, broń mię! Niżej po nauce o odpustach, pomieszczone są modlitewki strzeliste obdarzone odpustami, które warto umieć na pamięć i często

powtarzać. — Jeżeli będziesz kochać Pana Boga, serce podyktuje tobie wiele innych westchnień pobożnych, które jak strzały zaostrzone trafią zawsze do serca Jezusowego, i ściągną dla ciebie niezliczone łaski. Zalecam ci bardzo, najmilszy bracie, abyś sobie przyswoił ten piękny zwyczaj. On cię bardzo uświątobliwi i da ci zamiłować modlitwę Nie zrobi to najmniejszej w świecie przeszkody w twych zajęciach i zabawach, nie zmusi cię wyróżniać się zewnętrznie od innych. Używaj więc często tvch westchnień strzelistych: przy każdej czynności, przy każdej zabawie, przy każdem nieszczęściu; a szczególniej pamiętaj o tern w chorobie, kiedy nie będziesz mógł odmawiać zwyczajnych swych pacierzy

Ale prócz modlitw strzelistych, które są jakby rosą, odświeżającą ziemię suchą, powinniśmy w pewnych chwilach, i według pewnego porządku, używać dłuższej modlitwy, która jakby deszcz obfity zwilży rolę serca naszego, aby na niej rosły piękne kwiaty cnót chrześcijańskich, i słodkie owoce dobrych uczynków. A naprzód, potrzeba koniecznie modlić się codziennie rano i wieczorem. Dobre dziecko nie zapomina oddać dobrydzień i dobranoc swoim rodzicom i starszym. Otóż i ty jesteś dzieckiem Bożem. Przez modlitwę poranną oddajesz jakby dzieńdobry swemu Ojcu

niebieskiemu, Najświętszej Pannie matce niebieskiej, Aniołowi-Stróżowi i świętym patronom, najlepszym twoim przyjaciołom, którzy cię wzywają w niebie do swego towarzystwa. Przez modlitwę wieczorną • toż samo, tylko zamiast dzieńdobry, oddajesz dobranoc Kto opuszcza przez niedbalstwo modlitwę ranną i wieczorną, grzeszy i naraża się na wielkie niebezpieczeństwo, bo bez modlitwy nie będzie dobrym i źle skończy, gdyż zgubi na wieki duszę swoję. Nie spodziewaj się nic dobrego od takiego chrześcijanina, który nie odmawia regularnie pacierzy rano i wieczorem , mawiał jeden wielki Święty.

Modlić się należy przed jedzeniem i po jedzeniu, pamiętając, że te dary mamy od Boga; przed nauką i po nauce, prosząc Pana Boga o oświecenie umysłu naszego; a szczególniej w każdem niebezpieczeństwie i smutku uciekać się potrzeba do Boga. Największe niebezpieczeństwo grozi tobie, mój bracie, kiedy cię pokusa do grzechu ciągnie, kiedy cię kto namawia do złego, kiedy ci przyjdzie jaka myśl grzeszna. O! wtedy, jak biedny baranek napastowany od wilka drapieżnego, uciekaj do Pana jezusa, swego najlepszego Pasterza, aby cię obronił Jezus jest w sercu twojem, rzuć się w Jego objęcia, jak dziecko ucieka w objęcia swej matki, jeśli chcesz ujść zębów wilka piekielnego. A

gdybyś, nieszczęściem i uległ pokusie, i zrobił co złego, nie trać ufności, nie rozpaczaj, ale zaraz, nic nie zwlekając, udaj się na modlitwę; przeproś Pana Jezusa, postanów poprawę. Kto, raz zgrzeszywszy, zaniedbuje modlitwę, wpada w inne grzechy, nareszcie w zatwardziałość. Kiedy na ciebie przyjdzie jakie nieszczęście i smutek, módl się, a Bóg cię pocieszy Wszelkie zmartwienia topnieją przed modlitwą, jak śnieg przed słońcem Zresztą, dobrze jest płakać i cierpieć, kiedy jest Jezus przy nas, bo On sam tyle dla nas cierpiał, i mówi do nas te słowa pocieszające: Pójdź

cie do mnie wszyscy, którzy pracujecie (to jest cierpicie) i «jestecie obciążeni, a ja was ochłodzę i «znajdziecie odpoczynek duszom waszym». Nakoniec, potrzeba modlić się szczególniej w niedziele i święta, bo to są dni poświęcone Bogu. W te dni obowiązani jesteśmy modlić się w kościele, słuchając Mszy świętej i innych nabożeństw kościelnych; a jeżeli kiedy nie możemy znajdować się na mszy, powinniśmy w domu poświęcić więcej czasu na modlitwę, a zwłaszcza w porze południowej, kiedy się odbywa nabożeństwo w kościele, łącząc się przez to duchem z modlącymi się w kościele.

4. Jak mo^fllić ¿?V należ*// Ale nie dosyć modlić się, potrzeba jeszcze modlić się dobrze; a naprzód z minują i uszanowaniem.

Przed modlitwą, potrzeba sobie przypomnieć, że stajemy przed obecnością największego Pana i Króla nad królami; potrzeba uspokoić się, uciszyć swoje myśli, przygotować duszę; pilnować oczu swoich, aby się nie błąkały, lub je zamknąć, aby uniknąć roztargnień. Na modlitwę należy obrać miejsce osobne, by nam nikt nie przeszkadzał. Módl się głośno, jeżeli przez to innym nie przeszkadzasz, bo tak łatwiej u- trzymasz uwagę, niż gdybyś się modlił po cichu. Kiedy w czasie modlitwy przychodzą tobie jakie myśli obce i roztargnienia, odpędzaj je zaraz, jak te muchy naprzykrzone; nie zwracaj na nie uwagi, i módl się dalej spokojnie. Jeżeli znowu spostrzeżesz, że twoja wyobraźnia zbłąkała się, nie trwóż się, ale upokorz się przed Bogiem, i znowu przedłużaj modlitwę swoję. Jeżeli tylko starać się będziesz oddalać roztargnienia, choćby one i często przychodziły, bądź spokojny, grzechu nie będzie, bo Pan Bóg patrzy na twoje serce i na dobrą wolę, i przyjmie łaskawie modlitwę twoję. Ale jeżeli, nie odpędzając postronnych myśli, jesteśmy dobrowolnie roztargnieni, wtenczas grzeszymy, i modlitwa nasza nie jest dobra. Nie miej zwyczaju powtarzać modlitwy, którą z mimowolnem roztargnieniem odprawiłeś; ale, jak wspomniałem, uniż się przed Bogiem, i módl się dalej. Gdyby, na nieszczęście, roztarg-

menie trwało przez cały czas modlitwy, jak to się zdarza często roztrzepańcom, przeproś pokornie Pana Boga, nim wstaniesz od modlitwy. Modlić się należy, o ile można, klęcząc; a niekiedy i na twarz upadając, kiedy jesteśmy na osobności, aby tą błagalną postawą pobudzić się do pokory i uznania swej nędzy przed Majestatem Boskim. Należy jednak mieć na uwadze i zdrowie swoje, a zawsze pamiętać że Bóg domaga się od nas głównie serca naszego.

Modlić się trzeba po chrześcijańsku, to jest łączyć swoje modły z modłami i zasługami Chrystusa Pana; dla tego modlitwy mają zwykłe zakończenie: Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Jezus jest przez łaskę w twem sercu; módl się więc razem z Nim i przez Niego. A gdybyś, broń Boże, poczuwał się do jakiego wielkiego grzechu, przed modlitwą żałuj serdecznie za to, postanów wyspowiadać się; i poprawić się; i błagaj Pana Jezusa, aby ci przywrócił swoję miłość i przyjaźń. Modląc się w kościele, łącz się z Jezusem obecnym w Najświętszym Sakramencie, a tak modlitwa twoja będzie święta i godna Boga.

Módl się do Boga z ufnością, bo On jest Ojcem naszym, kocha nas, wie czego nam trzeba, i gotów dać wszystko, co dla nas jest zbawiennem. Módl się gorąco, to jest gorliwie, z pobożnością, z miłością, a nie

1 o

ozięble, i jakby dla zwyczaju tylko. Gorą- cość na modlitwie nie zależy na tern, aby doznawać rozczulenia i pociech na modlitwie Dobra to rzecz i przyjemna doznawać słodkości; ale choćby tego nie było, choćbyśmy doznawali oschłości, jeśli tylko będziemy prawdziwie kochać Boga. i starać się Mu przypodobać, modlitwa nasza będzie Mu przyjemną. Niechaj modlitwa twoja będzie prosta. Nie trzeba tu pięknych słów, wielkich myśli, ale trzeba serca pokornego. Ojcze nasz jest najlepsza modlitwa, a jakże prosta! Módl się z pokorą, wyznawaj swoję niegodność przed Bogiem; uniżaj się przed Jego Majestatem jak nędzny robaczek; jak ubogi żebrak stawaj przed pałacem Króla niebieskiego, a będziesz wysłuchany.

Wreszcie, módl się z wytrwałością, to jest módl się ciągle, i nie ustawaj, choćbyś nie widział skutku próśb swoich. Nie zawsze nas Bóg wysłuchuje od razu, bo chce doświadczyć wierności naszej, albo chce nam dać coś lepszego niż to o co Go prosimy. W rzeczach duchowych zawsze możemy być pewni wysłuchania, czy pierwej czy później: ale prosząc o rzeczy doczesne, ziemskie, trzeba dodawa ; w duchu: jeżeli to zgadza się z Twoją wolą, Boże! Nie upadaj więc na duchu, kiedy nie otrzymujesz zara^ skutku próśb swoich; nie mów: «Napróżno modlę się, Bóg mnie nie wy-

słuchuje . To nie są myśli chrześcijańskie, ale chytrości złego ducha, który cię chce zniechęcić do modlitwy; i tak odwieść od służby Bożej, i zgubić na wieki. Bądź cierpliwy, wytrwały i mężny w modlitwie aż do śmierci; a ujrzysz jej skutek, jeśli nie tu, to w wieczności.

Jeszcze ci kilka słów wspomnę o modlitwie wspólnej. Bardzo jest dobrze modlić się razem z rodziną swoją w domu, z kapłanem i wiernymi w kościele. To podtrzymuje ducha religii i pobożności, daje dobry przykład i zachętę innym; dla tego Pan Jezus mówi: Gdzie dwaj albo trzej

zgromadzeni są w imię Moje, tam i Ja jestem pośród nich».

Módl się więc, najmilszy bracie, często, uważnie, gorąco, wytrwale. Modlitwa ciebie uświęci, ściągnie błogosławieństwo Boskie na całe twe życie, i zbawi duszę twoję.

—

CZĘŚC PIERWSZA
NA BOŹEŃSTWO 00 OL NE.

Modlitw* poraniu* i wieczorne. Msra ś.,
Spowiedź i Komunia.

Nauka, jak przepędzić dzień po chrześcijan ln.

Uświęcenie czynności codziennych. Dobre
przepędzenie dnia jest rzeczą tak ważną,
że od tego zależy uświątobliwienie życia
naszego i zbawienie duszy. Całe życie na-
sze składa się dni pojedynczych, jak
tkanina z nitek. Równe i piękne nitki czy-
nią piękne płótno; tak i życie cnotliwe, po-
żyteczne dla nas i dla bliźnich, składa się
z owych drobnych czynności i obowiązków
codziennych, wypełnionych dobrze Pamię-
tać dobrze powinieneś, mój bracie, że świę-
tość nie na tern zależy, aby czynić wielkie
rzeczy; ale na tern, aby wszystko, co czy-
nimy, czynić dobrze. To co uważamy za
rzeczy małe, za nic prawie, naprzykład:
chwilkę pocierpieć, małą przykrość znieść
chętnie, grzeczność lub drobną przysługę

Chwała na wy sok. »Ns 2.

komu okazać, zmilczeć kiedy nas strofują starsi, ustąpić komu z miłości choćby w najmniejszej rzeczy, wstrzymać się od jakiejś przyjemności dla umartwienia; są to rzeczy niewielkie, ale jeżeli będziemy je czynić z chęcią przypodobania się Panu Bogu, staną się dobrymi uczynkami, owymi drogimi kamieniami, z których będzie utworzona korona nagrody naszej w niebie; bo Pan Jezus wyraźnie zapowiedział, że i szklanka wody podana w imię Jego pragnącemu nie zostanie bez zapłaty. Sta^ raj si^ więc, abyś przez dobrą intencyą i miłość ku Bogu poświęcił i najmniejsze czynności swoje.

Modlitwa ranna i wieczorna Każdy dzień, jestto pewien rodzaj maleńkiego życia, które się rozpoczyna przy twojem przebudzeniu, a kończy przy zaśnięciu. Modlitwa poranna, to jakby chrzest dnia, modlitwa wieczorna to jakby ostatnie namaszczenie dnia. Zaczynamy życie od chrztu świętego, który nas poświęca i czyni dziećmi Boga i Kościoła, a przy końcu życia daje nam Kościół Sakrament Oleju świętego, który nas przygotowuje do śmierci szczęśliwej. Podobnym sposobem, zaczynajmy dzień każdy od modlitwy, która poświęci i pobłogosławi wszystkie nasze myśli, mowy i uczynki; i kończmy dzień modlitwą, która oczyści przewinienia nasze w ciągu dnia popełnione, i pozwoli nam

spokojnie i z Bogiem udać się do spoczynku. Dzień, który się zaczyna bez modlitwy, jest dniem pogańskim, jestto jakby dziecko nieochrzczone; a dzień zakończony bez Boga, jest jakby śmiercią grzesznika, umierającego bez pokuty. Pamiętaj tedy, aby dnia każdego pierwszą i ostatnią twoją myślą była myśl o Bogu.

Obudziwszy się ze snu, wymów pobożnie: ' Jezu, Maryo, wam oddaję duszę i ciało moje!» albo: «Jezu, kocham Cię! Maryo, bądź matką moją!» Potem wstając, przeżegnaj się uważni-, i dodaj: «W Imię Pana naszego Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego wstaję ze snu; Ten mię niechaj przeżegna, i Temu się ja grzeszny oddaję, aby mię strzegł, rządził, błogosławił, i do żywota wiecznego doprowadził. Amen»-

Wstawaj prędko, nie wylęgaj się długo w łóżku, jak robią leniwi i pieszczochy. Nie leń się wstawać rano, pamiętając na to pobożne przysłowie: Kto rano wstaje,

temu Pan Bóg daje. Ubierając się, zachowaj skromność; pamiętaj, że Bóg patrzy na ciebie, że Aniół-Stróż jest przy tobie. Umywając ciało, westchnij do swego Ojca niebieskiego, aby oczyścił duszę twoję od grzechów: Serce czyste stwórz we mnie,

Boże! Jezu, Krwią swoja obmyj mię, a będę nad śnieg wybielony! Niechaj ubranie twoje będzie czyste, przyzwoite, ale bez próżności; pościel łóżko swoje, zrób po

rządek koło siebie. Umiej sam sobie zaradzić i posłużyć.

Potem uklęknąwszy ile można na osobności, najlepiej przed wizerunkiem Pana Jezusa ukrzyżowanego lub przed innym Obrazem, zmów uważnie i pobożnie codzienny pacierz, to jest: Ojcze nasz, Zdrowi Mary a, Wierzę w Boga, i Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi 8. etc. Dobry jest zwyczaj dodawać: Przykazania Boskie i Kościelne i główne prawdy wiary. Bardzo ci zalecam, abyś przy pacierzu odmawiał krótkie Akty wiary, nadziei i miłości, jakie masz w tej książce położone na początku, po Pacierzu Naucz się ich na pamięć, i z wielką uwagą powtarzaj je często, a będziesz dzieckiem Bożem. Prócz pacierza zwyczajnego, o ile tylko będziesz mógł, staraj się zawsze odmówić modlitwy poranne i wieczorne, jakie się znajdują wtej książce. Nie leń się, nie żałuj czasu na modlitwę. Ileż to tego czasu marnujemy na próżne rozmowy, zabawy, a może i na grzeszne swawole, a dla Pana Boga żałujemy chwilki Co się tyczy modlitw wieczornych, nie odkładaj ich na sam koniec dnia, kiedy bywasz senny; ale odmów je wcześniej, abyś mógł zatrzymać uwagę i pobożniej to uczynić. A w takim razie, przed samem położeniem się, zmów jaką króciutką modlitwę, naprzykład: Ojcze nasz, albo Zdrowaś Mary a albo Pud twoję obronę. Przy

pacierzach wieczornych nie zapominaj u- czynić rachunek sumienia. Nie wiele na to czasu potrzeba: para minut wystarczy. Pomyśl, czem obraziłeś Boga; czy byłeś lepszym dzisiaj; jak spełniłeś swe obowiązki? Wzbudź żal serdeczny za swe przewinienia. Niech cię Bóg broni, abyś miał kiedy udawać się na spoczynek w grzechu ciężkim, nie obżałowawszy go naprzód. Sen jest o- brazem śmierci: łóżko przypomina trumnę, ciemność i milczenie nocne, to jakby całun żałobny. Kto idzie spać z sumieniem splamionem grzechem śmiertelnym, bez żalu serdecznego, bierze zanadrę węża jadowitego, kładnie się nad brzegiem przepaści i może ocknąć się w piekle.

Kładąc się spać, przeżegnaj się i dodaj: Jezu, Maryo, Józefie święty, Wam polecam duszę i ciało moje» Powtarzam ci tutaj to samo, co pierwiej mówiłem. Bądź bardzo skromny zawsze. Pamiętaj, że ciało twoje jest Kościołem Ducha świętego. Oddalaj od siebie wszelkie złe myśli. Zasypiaj z jaką pobożną mysią lub modlitwą na ustach, a tak poświęcisz sen swój. Piękny jest zwyczaj pocałować krzyżyk, medalik, lub szkaplerz, jaki masz na sobie; i trzymać ręce złożone na krzyż na piersiach. Spij na prawym boku, a będziesz miał sen spokojniejszy Gdybyś czasami doświadczał bezsenności, nie dozwalaj błąkać się samopas wyobraźni swojej. Osobność noc-

na jest dogodną porą szatanowi do kuszenia nas Dla odpędzenia gwałtowniejszych pokus, pomyśl sobie: gdyby mi przyszło

teraz umrzeć, jakbym stanął przed sądem Boskim!... Pan Bóg patrzy na mnie! . Aniół-Stróż jest przy mnie! .

Praca ręczna. Pracować kazał już Pan Bóg pierwszym ludziom za pokutę; pracować trzeba, bo próżnowanie jest źródłem występków, pracować potrzeba dla utrzymania życia. Praca podtrzymuje zdrowie ciała, daje wesołe usposobienie, czyni nam smaczny posiłek i sen spokojny. Próżniactwo, to brama otwarta do wszego złego. Jeżeli pracujący ma jednego szatana, co go kusi, to próżniak ma dziesięciu. Jakże to smutno patrzeć na młodych i zdrowych, co gnuśnieją, i gniją, jak woda stojąca, w bezczynności! Życie ich nudne, smutne; dochodzą często do nędzy; wyciągają rękę po jałmużnę, albo się puszczają na występki, kradzieże, oszukaństwa. O jakże słusznie można im powtórzyć słowa Pawła świętego: «Kto nie chce robić, niech nie je»

Będąc zajęty jaką pracą, bądź pilny. Staraj się robić wszystko jak najlepiej, aby się podobać i zasłużyć nie tylko ludziom, lecz najwięcej twemu Ojcu niebieskiemu, który na cię spogląda. Wśród zajęcia swego często podnoś myśl swoję do Boga i proś Go o błogosławieństwo dla roboty

twojej. Niech usta twoje mówią jaką modlitwę, zwłaszcza gdy jesteś sam jeden. Piękny jest zwyczaj śpiewać przy pracy jakie święte pieśni, albo inne śpiewki byle dobre. Ostrzegam cię tutaj, abyś się nie uczył i nie śpiewał nigdy piosnek nieprzyzwoitych, wstyd obrażających, bo to grzech i zgorszenie dla innych; a gdy słyszysz rozmowy lub pieśni nieskromne, brzydź się niemi w sercu; i ile można, unikaj złego towarzystwa.

Nauka. Nauka tak jest dla nas potrzebną jak światło dla oczu Kiedy zostajemy w ciemności, nic nie widzimy, nie wiemy dokąd iść, i łatwo możemy uderzyć się o co i upaść. Toż samo bywa z człowiekiem ciemnym, nieumiejętnym, z dzieckiem, które nie chce uczyć się. Pan Bóg dał ci na to zdolności i pamięć, mój bracie, abyś je kształcił, abyś nabywał pożytecznych wiadomości. Obowiązkiem jest twoim oświecać swój umysł, korzystając pilnie z tych środków, jakie ci daje Pan Bóg do nauki. Staranie twych rodziców i nauczycieli, pożyteczne książki, dobry przykład pilnych towarzyszy twoich, są to dary Boga, z których trzeba będzie kiedyś zdać mu rachunek. Ucz się tedy pilnie i ochotnie, nie dla samej tylko ciekawości lub popisu, ani dla zawstydzenia drugich; bo to byłaby próżność i pycha. Ale ucz się dla tego, aby się przypodobać Bogu, któ

ry jest najwyższą mądrością; aby udoskonalić siebie i ułatwić drogę cnoty i zbawienia duszy, aby spełnić swój obowiązek. To są pobudki najwyższe i najszlachetniejsze. Przykładaj się przytem do nauk i dla tego, abyś dał dobry przykład innym, i wreszcie dla własnego swego pożytku, bo od tego twoja przyszłość i los twój zależą. Kto wiele umie, we wszystkiem sobie łatwiej zaradzi

Najpierwszą i najpotrzebniejszą dla nas nauką, jest nauka Religii czyli Katechizm, bu ona daje nam poznać Boga i nasze ku Niemu obowiązki; ona uczy nas kochać bliźnich, przebaczać urazy, dobrze czynić wszystkim; ona wreszcie uczy nas zostać szczęśliwymi tutaj przez cnotę i dobre uczynki, a po śmierci przez połączenie się wieczne z Bogiem. Katechizm uczy nas najwyższych i najwznioślejszych prawd sposobem jasnym i prostym Może posłyszysz wartujących i wyszydzających Katechizm. Czynią tak albo nic nierozumiejący ludzie albo bezbożnicy Nie słuchaj ich, bo oni chcą uczynić ciebie złym i nieszczęśliwym człowiekiem. Żaden naród ani państwo nie może być bez religii: bo bez bojaźni Bożej, nie może być ani sprawiedliwości, ani zgody, ani miłości wzajemnej, ani prawdziwej mądrości. Wreszcie, kto jest u- gruntowany w religii, temu łatwiej przyjdą i inne nauki; bo taki pilniej i uważniej

będzie słuchał nauczycieli, ochotniej uczył się, pamiętając, że lenistwo i rostrzepanie prowadzą do złego

Dla towarzyszów nauki, czy to w szkole czy w domu, bądź grzecznym, usłużnym. Jeśli więcej umiesz i masz lepsze zdolności. chętnie pumagaj słabszym. Nie wyśmiewaj drugich, nie pogardzaj nikim Jeśli widzisz, że inni więcej umieją od ciebie i więcej otrzymują pochwał, nie smuć się z tego, i nie życz im, broń Boże, złego, bo to jest bardzo brzydki grzech zazdrości. Dziękuj Bogu za te zdolności, jakie posiadasz; pamiętaj, że komu więcej dano, od tego będą więcej wymagać. Pobożny jest zwyczaj, zmówić jaką modlitewkę przed nauką i po nauce; i zwracać, wśród zajęć swoich, niekiedy myśl swoję do Boga, prosząc Go o światło i błogosławieństwo.

Zabawy. Używamy zabaw dla tego, aby nasz umysł i ciało odpoczęły i ożywiły się po pracy. Najlepiej i najzdrowiej bawimy się, kiedy używamy ruchu na świeżem powietrzu, kiedy wesołe śmiechy i rozmowy, i niewinne żarty przeplatają nasze zabawy. Najmilsza zabawa wtenczas, kiedy się znajdujemy w stosownem towarzystwie, gdzie nie słychać słów i żartów nieprzystojnych, gdzie panuje miłość, zgoda i uprzejmość wzajemna. Zachowaj mój bracie, te ostrożności przy

rozrywkach: i. Bądź wesoły i uprzejmy

dla innych. Strzeż się tej dzikości i ponurości, która odtrąca innych i zachmurza zabawę. 2 Bądź cichy i cierpliwy. Choćbyś doznał jakiej przykrości od drugich, umiej to znieść spokojnie; nie gniewaj się, nie narzekaj; przebacz po chrześcijańsku, a będziesz miał ztąd zasługę, i nie zakłócisz zabawy. Nie sprzeczaj się lada o co, bądź uważny, aby twe żarty nie były bolesne innym. 3. Bądź skromny i grzeczny. Nie mów słów grubijańskich, nieprzyzwoitych, dwuznacznych; i strzeż się wszelkich żartów niepięknych, które mogą się nie podobać drugim; a szczególniej unikaj takich poufałości i zabaw, którychbyś się wstydził przed starszymi, i poważnymi ludźmi, i które naruszają czystość i niewinność serca twojego. 4. Bądź mężny i gorliwy gdy idzie o krzywdę czyją i obrazę Boga. Kiedy słyszysz jakie złe i brzydkie słowa, lub widzisz nieprzyzwoite postępowanie, śmiało napomnij i proś, aby tego zaprzestano, co obraża Boga; a w razie potrzeby, powiedz starszym. Nie śmiej się i nie ciesz się ze złego, ani potakuj brzydkim swawolnikom, jak to czynią niektórzy ludzie zepsuci. Nie pozwalaj nikogo krzywdzić, staraj się uczynić zgodę między powaśnionymi, ale zachowaj zawsze przytem łagodność. Dobre słowo, przyjazna przestroga sprowadzają

zwykle pokój, jak promień słońca rozpędza chmury. Wreszcie 5, bądź umiarkowany w zabawie Nie dla tego żyjemy, aby się ciągle bawić. Ci którzy poświęcają całe dni na rozrywki, i co chcieliby aby całe ich życie było zabawą, są próżniakami i wpadają w sidła djabelskie. Strzeż się wreszcie takich gier, które prowadzą do marnotrawstwa i straty czasu, w których zazdrość i chciwość panują, i inne brzydkie namiętności człowieka na jaw wychodzą. Kto się oddaje namiętnie grze jakiej niebezpiecznej, łatwo zgubić się może i na duszy i na ciele. Gry hazardowne doprowadzają do utraty majętności, zdrowia i pokoju sumienia, a nieraz i do samobójstwa.

6. Posiłek ciała. Przyjmujemy pokarm dla tego aby żyć, ale nie żyjemy dla tego aby jeść. Zachowaj tu, mój bracie, następujące przestrogi: 1, Przed i po jedzeniu, miej zwyczaj zmówić pobożnie jaką krótką modlitewkę. Z opatrzności Boga mamy wszystko; słusznie tedy mamy prosić błogosławieństwa Jego i dziękować Mu za dary otrzymane Kto o tern nie pamięta, podobny jest źwierzętom, które, znajdując dla siebie pokarm z dobroci boskiej, nie umieją dziękować Stwórcy swemu. 2, Siedząc u stołu bądź przyzwoity i grzeczny. Nie szukaj pierwszeństwa, zachowaj cichość szczególnie przy starszych,

bądź usłużny dla sąsiadów. 3, Jedząc, staraj się umartwić siebie w czemkolwiek. Nie bój się, nic tu ciężkiego nie ma. Kiedy ci potrawy smakują, dziękuj Bogu i pożywaj na zdrowie, ale bez tej chciwości i żarłoczności, jaka cechuje niektóre zwierzątka.. Kiedy co nie przypada ci do smaku, jedz mniej ale nie narzekaj bardzo. Nie wybieraj dla siebie najlepszych kąsków, ustępując chętnie innym; bierz, co ci z kolei wypada. Nie jedz zbyt wiele, do przesytu, bo to szkodzi zdrowiu i jest grzechem obżarstwa; owszem, miej zwyczaj odjąć czasami od ust jaki kąsek smaczny, zwłaszcza w dni pos^fne, dla przypodobania się Panu Jezusowi, który za nas był żółcią i octem pojony. Wreszcie, przypomnij sobie jedząc smaczne potrawy o ubogich, którzy tego nie mają. Jakby to było pięknie, gdybyś czasami zostawił jaki smaczny kawałek dla biednego dziecka!

I. MODLITWY PORANNE.

Sławmy się pobożnie przed Bogiem tu
i wszędzie obecnym, i oddajmy Mu

pokłon.

Niech będzie błogosławiona święta i nierozdzielna Trójca, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

Chwała Bogu Ojcu, który nas stworzył; chwała Bogu Synowi, który nas odkupił; chwała Bogu Duchowi świętemu, który nas poświecił! Chwała Najświętszej i nierozdzielnej Trójcy, której sprawy nierozdzielne są. której panowanie trwa na wieki ! Tobie Panie Boże wszechmogący w Trójcy świętej jedyny, należy Samemu chwała, dziękczynienie, cześć i błogosławieństwo na wieki wieków. Amen.

Przenajświętsza i Najdostojniejsza Trójco, we trzech osobach jedyny Boże, wierzę mocno, że jesteś tu i wszędzie obecny. W najgłębszem uniżeniu się oddaję Ci cześć i pokłon jako Panu i Bogu mojemu. W Tobie pokładam nadzieje moje. Miłuje Cie nad wszystko, jako najwyższe i nieskończone dobro moje. Ciebie, prawdziwe szczęście moje, pragnę oglądać na wieki w niebie.

Podziękujmy Bogu za toszystkie dobro-
dziejstwa i ofiarujmy się Jemu!

Dziękuję Tobie, o Boże mój, za wszystkie łaski, któremiś mię obdarzył aż

do tej godziny. Nieskończone składam Ci dzięki, żeś mię stworzyć raczył na obraz i podobieństwo Swoje, żeś mię odkupił Krwią Syna Twego Pana naszego Jezusa Chrystusa, żeś mię powołał do wiary ś. Katolickiej; a osobliwie, żeś mię nocy dzisiejszej zachował od wszelkiego przypadku i nagłej śmierci. Której to nocy, jeżelim Ciebie, Boga mojego, w czem obraził, nie- odwłócznie teraz przepraszam i serdecznie żałuję. Daj, Panie, abym dzień dzisiejszy, któregoś mi pozwolił doczekać, obrócił na służbę Twoje i pożytek duszy mojej. Ofiaruję Tobie ciało i duszę moje, ofiaruję Ci wszystkie myśli, słowa, uczynki i cierpienia moje. Pobłogosław je, Panie, ażeby posłużyły ku większej chwale Twojej i ku zbawieniu memu.

Uczyńmy mocne postanowienie pełnienia
cnoty, a unikania grzechu.

O Jezu najsłodszy, Nauczycielu i Przewodniku nasz, wzorze doskonałości, której pragnąć i do której dążyć

powinienem, pragnę naśladować Ciebie; i starać się będę ze wszystkich sił moich, abym się stał podobnym Tobie, abym był tak cierpliwym, czystym, pokornym; tak gorliwym, miłosiernym i woli Bożej poddanym, jako Ty, Jezu najmilszy ! Będę czuwał pilnie nad sobą, aby się ustrzedz grzechów wszelkich, a szczególnie tych, w które najczęściej wpadam, i za które mocno żałuję i obiecuję poprawę.

Prośmy Boga o łaski, których potrze-
bujemy.

Wiem dobrze, o Boże moj, że nic nie mogę z siebie dobrego uczynić, a tylko grzeszyć. Wiesz dobrze, o Panie mój, że potrzebuję łaski Twej świętej, abym się ustrzegł grzechów wszelkich, a ćwiczył w cnotach chrześcijańskich, Błagam Cię więc, przez nieskończone zasługi Zbawiciela mojego, Jezusa Chrystusa, udzielaj mi łask potrzebnych do zbawienia. Daj mi moc i męztwo sprzeciwienia się wszelkiemu złemu, i uczynienia wszystkiego dobrego, któreś mi

rozkazał; daj mi siły do cierpliwego znoszenia wszelkich przykrości, jakie- mi mię dzisiaj i potem nawiedzić i doświadczyć raczysz. Proszę Cię najpokorniej o opiekę i błogosławieństwo na dzień dzisiejszy i na zawsze; mnie, całemu Kościołowi Twemu, rodzicom, krewnym, starszym, przyjaciołom i dobrodziejom moim; proszę o pociechę dla wszystkich zostających w chorobie i utrapieniu, a osobliwie proszę o miłosierdzie nad duszami w mękach czy- ścowych zatrzymanemi.

Panie Boże wszechmogący, któryś nam dał doczekać dnia dzisiejszego, raczże nas Twoją mocą zachować i wspomagać, abyśmy się tego dnia do żadnego grzechu nie skłaniali, ale raczej abyśmy wszystkie myśli, rozmowy i uczynki nasze kierowali ku pełnieniu przykazań Twoich i ku zgadzaniu się we wszystkiem z najświętszą wolą Twoją. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha świętego, Bóg po wszystkie wieki. Amen.

Polecajmy się Najświętszej Pannie, Aniołowi Stróżoiui i św. Patronowi

naszemu.

Przenajświętsza Panno Maryo, Matko Boża, Matko i Orędowniczko moja! Twojej straży polecam się, a z zupełną ufnością i miłością rzucam się pod nogi Twoje, O Matko dobroci i miłosierdzia! przyjmij mię na łono łaskawości Swojej. Bądź mi wspomożeniem w potrzebach, pocieszeniem w utrapieniach. Wstawiaj się za mna do Najświętszego Syna Twojego, dzisiaj i przez wszystkie dni życia mego, a na- dewszystko w godzinę śmierci mojej. Amen

Aniele Boży, Stróżu mój! mnie obie z Opatrzności Boskiej zleconego, racz dnia dzisiejszego strzedz, iządzić, bronić i do żywota wiecznego doprowadzić. Amen.

Święty Patronie mój, który mię imieniem twojem uzacniasz, a przykładem nauczasz, czuwaj nadenma, broń mię i módl się za mną, ażebym zdołał jako

Chwała na wysok. JY° 2. 3

Ty służyć Bogu na uni, i zasłużył Go razem z Tobą wychwalać w niebie, na wieki wieków. Amen.

AKTY

wiary, nadziei i miłości.

Panie Boże wszechmogący, wierzę mocno we wszystko, cokolwiek święty Apostolski Rzymsko Katolicki Kościół do wierzenia podaje, ponieważ Ty Sam, Prawdo nieomylna, to jemu objawiłeś.

O Boże mój, mam nadzieję i ufam mocno; że przez zasługi Jezusa Chrystusa dasz mi łaskę w tern życiu, a jeżeli przykazania Twe wypełnię, chwałę w życiu przyszłem; ponieważ mi to Sam obiecałeś, a wierny jesteś w obietnicach Twoich.

O Boże mój, kocham Cię z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich sił moich; kocham Cię nadewszystko, bo jesteś nieskończenie dobry i nieskończenie kochania godny; a dla miłości Twojej kocham bliźniego jak samego siebie*

Jeżeliś jeszcze nie odmówił pacierza, odmow tutaj: Ojcze nasz, Zdrowaś Ma- rya, i Wierzę w Boga.

POZDROWIENIE PORANNE
Najsłodszego Serca Jezusowego.

Wielbię Cię, wychwalam i pozdrawiam, najsłodsze Serce Jezusa Chrystusa, z którego jako ze źródła najobfitszego łask, wszelkie dobro i wszelka słodycz spłynęła i spływa. Dzięki Ci składam ze wszystkich sił duszy mojej, żeś mnie tej nocy strzegło, oddając za mnie Bogu Ojcu chwałę i dziękczynienie. A teraz, o słodka miłości moja, Jezu mój najmilszy, oddaję Ci nędzne i niegodne serce swoje, jako ofiarę poranną, i z jak największem nabożeństwem zamykam je w najsłod- szem Sercu Twojem, całkiem Mu je powierzając, oraz proszę, abyś w nie przelać raczył Boskie Swoje potoki, i toż serce zapalił świętą miłością Swoją. Amen.

Pieśń Poranna

Kiedy ranne wstają zorze,

Tobie ziemia, Tobie morze,

Tobie śpiewa żywioł wszelki:

Bądź pochwalon, Boże wielki.

A człowiek, który bez miary Osypany Twymi dary,

Coś go stworzył i ocalił,

O jakżeby Cię nie chwalił’ Ledwie oczy przetrzeć zdołam, Wnet do mego Pana wołam,

Do mego Pana na Niebie,

I szukam Go koło siebie.

Wielu snem śmierci upadli,

Co się wczoraj spać pokładli;

My się jeszcze obudzili,

Byśmy Cię, Boże, chwalili. A

Poddanie się Boskiej Opatrzności.

Co mnie dzisiaj czeka, o Boże mój, nie wiem To jedno wiem, iż mię nic nie spotka, czego Ty od wieków nie przewidziałeś, nie urządziłeś i nie rozkazałeś. Dosyć mi na tern, Panie mój, dosyć mi jest na tern. Uwielbiam wyroki Twe przedwieczne i niezbadane; poddaję się im z całego serca dla miłości Twojej. Chcę wszystko czego

chcesz; przyjmuję wszystko, co dajesz, i wszystko Tobie ofiaruję. Łączę tę niegodną ofiarę z ofiara Jezusa Chrystusa, Pana i Odkupiciela mojego Błagam Cię Boże, w Imię Jego Przenajświętsze i przez zasługi Jego nieskończone, o cierpliwość i doskonałą uległość w tern wszystkiem, czego chcesz i co na mnie dopuścisz dzisiaj. Amen.

Niech najsprawiedliwsza, najwyższa i najsłodsza wola Boga mojego, stanie się i wypełni we wszystkiem; niech będzie uwielbiona i na wieki wychwalona Amen.

MODLITWA

zawierająca najprzedniejsze Akly Chrze-
ścijańskie.

O Boże mój! wierzę w Ciebie ale przymnóż wiary mojej; mam w Tobie nadzieje, ale przymnóż nadziei mojej; miłuję Cię ale przymnóż miłości mojej; żałuję, żem zgrzeszył, ale przymnóż żalu mego Udaję się do Ciebie z głęboką uniżonością, jako do pierwszego początku mego; pragnę Cię ja

ko ostatecznego końca mego, oddaję Ci dzięki, jako nieustannemu dobrodziejowi memu; wzywam Cię, jako najwyż-szego obrońcę mego; niech za Twoja laską poznawam nikczemność ziemi, wspaniałość nieba, krótkość życia, i nieograniczony przeciąg wieczności.

Mój Boże! racz mię kierować Twoją mądrością, hamować Twoją sprawiedliwością, cieszyc Twojem miłosierdziem, bronić Twoją potężną mocą.

Chcę całem sercem tego, czego Ty chcesz, ponieważ Ci się to podoba; chcę, jako Ty chcesz, i tyle ile Ty chcesz Niech duchem Twoim pobudzony przykładam pilności do tego, abym był posłusznym przełożonym moim, wspomagał niższych, starał się o pożytek przyjaciół moich, przepuszczał i oddawał usługę nieprzyjaciołom moim.

Mój Boże! ofiaruję Tobie myśli, mowy, uczynki i przykrości moje, abym odtąd o Tobie tylko myślał, o Tobie mówił, sprawował sie według przyka-

zan Twoich i cierpiał dla Ciebie; napełnij serce moje miłością ku Twojej dobroci, wstrętem ku występkom moim, litością nad bliźnim i wzgardą świata.

Niech będę zawsze wiernym w dotrzymaniu tajemnicy, skromnym przed oczyma ludzkiemi, przykładnym w przy- jacielskiem posiedzeniu, doskonałym w postępkach.

Mój Boże ! spraw to, abym łączył pilność do modlitwy mojej, wstrzemięźliwość do posilenia ciała, usilne staranie do wypełnienia obowiązków moich, stateczność do mego przedsięwzięcia.

Uczyń mię rozsądnym w zamiarach mężnym w niebezpieczeństwach, cierpliwym w przeciwnościach, pokornym w pomyślnościach Odejm lenistwo moje do przełamania natury, do przyczynienia łaski, do zachowania prawa, i do zasłużenia sobie wiecznego zbawienia.

Niech opłakiwam przeszłe winy moje, niech odrzucam zdarzające się po-

kusy, niech poprawiam złe skłonności moje, niech się staram o cnoty przyzwoite memu stanowi.

Niech Twoja pomoc doda mi sił do zwyciężenia cielesnej rozkoszy przez umartwienie, łakomstwa przez jałmużnę, gniewu przez łagodność, oziębłości przez nabożeństwo.

Abym zupełnie był Twoim, jako mię chrzest do tego obowiązuje, wyrzekam się szatana i wszystkich spraw jego, świata i wszystkiej pychy jego, ciała i pożądliwości jego, ducha herezyi i wszystkich błędów.

Spraw, mój Boże! abym się przygo- * tował do dobrej śmierci; abym się lękał sądu Twego, abym uniknął piekła, abym otrzymał niebo. Amen.

LITANIA

o Bi aj słodszym Imieniu Jezm.

Sykstus V. Papież do pobożnego odmawiania
tej Litanii przywiązał 300 dni odpustu za,

każdy raz.

Kyrie clejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Jezu usłysz nas, Jezu wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba Boże! zmiłuj się nad
nami.

Synu Odkupicielu świata Boże! zmiłuj
sie nad nami

Duchu Święty Boże! zmiłuj się nad
nami.

Święta Trójco jedyny Boże! zmiłuj się
nad nami.

Jezu Synu Boga żywego, zmiłuj się
nad nami.

Jezu jasności Ojcowska, zmiłuj się nad
nami

Jezu śliczności światła wiecznego,

Jezu Królu chwały, _N

Jezu Słońce sprawiedliwości, • 3

Jezu Synu Maryi Panny, £*

Jezu najmilszy, ^

Jezu przedziwny, Ja'

Jezu Boże mocny, ¡3

Jezu Ojcze przyszłego wieku, a

Jezu wielkiej rady Aniele, 3

Jezu najpotężniejszy, g

Jezu najcierpliwszy,

Jezu najposłuszniejszy,

Jezu cichy i pokornego serca

Jezu miłośniku czystości,

Jezu miłości nasza,

Jezu Boże pokoju,

Jezu dawco żywota,

Jezu przykładzie cnót,

Jezu dusz żarliwości,

Jezu Boże nasz,

Jezu ucieczko nasza,

Jezu Ojcze ubogich,

Jezu skarbie wiernych,

Jezu dobry Pasterzu,

Jezu światłości prawdziwa,

Jezu mądrości przedwieczna,

Tezu dobroci nieskończona,

Jezu Żywocie i drogo nasza,

Jezu wesele Aniołów,

Jezu Królu Patryarchów,

Jezu Mistrzu Apostołow,

Jezu Doktorze Ewangelistów,

Jezu męztwo Męczenników,

Jezu światłości Wyznawców,

Jezu czystości panieńska,

Jezu Korono wszystkich Świętych,

Bądź nam milościw, odpuść nam Jezu.
Bądź nam miłościw, wysłuchaj naś Jezu.
Od wszelkiego złego, wybaw nas fezu.

Zmiłuj się nad nami. Zmiłuj się nad nami.

Od grzechu każdego,

Od sideł szatańskich,

Od ducha nieczystego,

Od śmierci wiecznej, cr

Od zaniedbania natchnienia Twego, ^p Przez tajemnicę ś. wcielenia Twego, Przez narodzenie Twoje, p

Przez dzieciństwo Twoje, ^p

Przez najświętsze życie Twoje,

Przez prace Twoje, ^

Przez mękę i krwawy pot Twój, _N

Przez krzyż i opuszczenie Twoje, c

Przez mdłości Twoje,

Przez śmierć i pogrzeb Twój, wybaw nas Jezu.

Przez zmartwychwstanie Twoje, wybaw nas Jezu.

Przez wniebowstąpienie Twoje, wybaw nas Jezu.

Przez radości Twoje, wybaw nas Jezu Przez Chwałę Twoje, wybaw nas Jezu

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Jezu,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Jezu.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Jezu usłysz nas, Jezu wysłuchaj nas. Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson

Antyfona.

Wieża najmocniejsza Imię Pańskie: do niej się ucieka sprawiedliwy, i wywyższony będzie; wszelki, któryby wzy wał Imienia Pańskiego, zbawion zostanie.

H. Na Imię Jezus niech wszelkie kolano upada

1J*. Niebieskie, ziemskie i piekielne.

tC Panie, wysłuchaj modlitwy nasze.

p-. A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.

Módlmy się.

Panie Jezu Chryste, któryś rzekł: Proście, a weźmiecie; szukajcie a znajdziecie; kołaczcie, a bedzie wamotwo- rzono: błagamy, daj nam proszącym

ducha Twej Boskiej miłości, abyśmy Ciebie całom sercem, ustami i uczyń-

kami miłowali, i chwalić Cię nigdy nie przestawali.

Racz wlać, Panic, w serca nasze bo- jaźń i miłość wieczną Imienia Twojego świętego, albowiem nigdy z Twej opieki nie wypuszczasz tych, których mocą miłości Twojej utwierdzasz. Przez Pana naszego i t d.

Módlmy się

Boże, któryś chwalebne Imię Jezusa Chrystusa, Syna Twego Pana naszego, wiernym Twoim uczynił bardzo miłe i wdzięczne, a duchom nieczystym straszne daruj to nam z łaski Twojej przenajświętszej, abyśmy wszyscy, którzy to Imię niewysławione chwalimy, słodkości pocieszenia Twojego teraz, na ziemi, a potem radości nieskończonej mogli kosztować w niebie. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha świętego. Bóg przez wszystkie wieki wieków. Amen.

Polecanie samego siebie Panu Jezu-
sowi.

O Panie Jezu Chryste, Tys przy nas zawsze obecny jest, zmiłuj się nad nami! O najłaskawszy, o najmiłosierniejszy nasz Odkupicielu! o nadziejo nasza, zbawienie nasze jedyne* o najdo- brotliwszy Jezu! o wszystka miłości nasza słodkości serca naszego, żywocie duszy naszej! o najjaśniejsza światłości nasza, najświętsze wesele nasze, pokoju nasz najwdzięczniejszy! o bogactwo nasze najwyższe, dobroci nasza, doskonałości nasza! o raju wszelkich rozkoszy, Panie Boże nasz! przybądź nam na pomoc, prosimy odpuszczenia wszystkich grzechów naszych, prosimy Duha dobrego, prosimy łaski: napraw, uzdrów, poświęć nas;

wspomóż, broń i zbaw nas; dajże nam, słodki Jezu, abyśmy Cię ze wszystkiego serca i ze wszystkich sił naszych miłowali; niech Ci bedzie cześć i chwa- ła na wieki wieczne. Amen.

Polecani« się Najświęt ‘ -'*j Pannie
i SŚ. Pańskim.

O Pani moja, święta Maryo, ja się Twojej łasce i osobliwej straży i dobroci miłosierdzia Twego dziś i każdego dnia, i w godzinę zejścia mego, duszę moje i ciało moje Tobie polecam; wszystkie nadzieje i pociechy moje, wszystkie uciski i dolegliwości moje, życie i koniec życia mojego Tobie po- ruczam, aby pr. ez Twoje Najświętszą przyczynę i przez zasługi święte Twoje, wszystkie uczynki moje były sprawowane i rządzone, według przenajświętszej Twoje^; i Syna Twego woli. Amen.

Bądźcie pozdrowieni, wszyscy Święci Pańscy i błogosławieni Duchowie niebiescy, którzy strumieniem Boskich rozko zy zawsze opływacie; łączcie się modlić za mna grzecznym do Pana Bo- _oa naszego, teraz i w godzinę śmierci naszej Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

Kiedy urno, w południe i iu* ozorem dzwonią na pacierze₃ mów:

J Anioł Pański zwiastował Pannie Maryi i poczęła z Ducha Swietego. Zdrowaś Mary a, i t. d.

2 Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego. Zdrowaś Mary a, i t. d.

o. A Słowo stało się Ciałem i mieszkało między nami. Zdrowaś Mary a, i t. d.

T Módl sie za nami święta Boża Ro- dzicielko!

fy Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się.

Łaskę Twoje, prosimy Cię Panie racz wlać w serca nasze, abyśmy, którzy za zwiastowaniem anielskiem wcielenie Chrystusa Syna Twego poznali, przez mękę Jego i krzyż do chwały zmartwychwstania byli doprowadzeni. Przez tegoż Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen

A dusze wiernych zmarłych przez

miłosierdzie Boże niech odpoczywają
w pokoju wiecznym. Amen

Za każde odmówienie Anioł Pański 100 d
udpu u Kto odmawia codzit inie przynajmniej
raz den, dostępuje odpust i zupełnego raz na
m 'e ar przy Spowii.i . Komunii owiętej

II. MODLITWY WIECZORNE.

Stawmy się przed obecnością Boską
• dziękujmy Mu ra wszystkie nam
dana od Niego dobrodziejstwa, a oso-
blhvie ~a dzisiejsi,

Panie Boże Wszechmogący, wierzę
mocno, żeś jest obecny tu i na każdem
miejscu. Kłaniam się Tobie i miłuję
Cię nadewszystko. Wyznawani, żeś jest
najwyższym Panem i Dobrodziejem
moim. Dziękujęć żeś mię stworzył,
żeś mię odkupił i łaską chrztu sw. ob-
darzył; dziękuję, żeś mie zachował do ’S-
teraźniejszego czasu, i od potępiania
wiecznego do tej godziny bronił; jako .
.też i za to, żeś mię dnia dzisiejszego
pokarmem tak doczesnym, jako i du~ *

chowym, opatrzyć raczył.

Chwała na wysok. 2.

Prośmy Pana Boga o poznanie grzechów naszych, abyśmy się nimi brzydzili

Panie Boże, światłości duszy mojej, bez Ciebie nic nie mogę do zbawienia duszy mojej służącego uczynić; oświeć rozum mój i wspomóż pamięć moje, abym mógł poznać, w czemem dnia dzisiejszego Majestat Twój obraził, i abym za grzechy moje serdecznie żałował i prawdziwie pokutował.

Przywiedźmy sobie na pamięć icszyst- kie grzechy, którychcśmy się dopuścili dnia dzisiejszego myślą, mową i uczynkiem, albo opuszczeniem, a te najbardziej, do których jesteśmy więcej skłonnymi. (Tu się trzeby myślą zastanowić i przypomnieć sobie grzechy tego dnia popełnione). Pobudźmy się do praw dziwego żalu za grzechy nasze, obiecując Panu Bogu więcej nigdy nie grzeszyć, za pomocą łaski Jegoświętej.

Panie Jezu Chryste, Zbawicielu mój, jedyne dobro moje, żałuję serdecznie, żem Cię, Boga mego, obraził. Brzydzę

się wszystkimi grzechami moimi dla miłości Twojej. Mam stateczną wolę i postanowiony umysł więcej nigdy nie grzeszyć za pomocą łaski Twojej świętej, o którą Cię pokornie proszę.

Bądźmy w takim stanie, w jakim chcemy być iv godzinę śmierci naszej.

Wiem dobrze, o Boże mój, iż mi przyjdzie kiedykolwiek umrzeć, a podobno niezadługo; o jak miła rzecz człowiekowi natenczas będzie pamiętać na to, żem Tobie, póki zdrowie służyło, dobrze i wiernie służył; póki tedy żyć będę, chcę Ci zawsze wiernie służyć abym szczęśliwie umarł i Ciebie Boga i Stworzyciela mojego w chwale niebieskiej na wieki wieków oglądał. Amen.

Polecanie się opiece Najświętszej
Maryi Pannie.

O Przenajświętsza Boga-Rodzicielko, Maryjo Panno, Opiekunko moja; biorę Cię za Pania, za Matkę i Obronicielkę

moje. Polecam Ci ciało moje, duszę moje, i wszystko co mam, prosząc, abyś mię niegodnego za sługę przyjąć raczyła, i to mi sprawiła, abym wiernym najmilszego Syna Twego sługą został. Amen..

LITANIA LORETAŃSKA
do Najświętszej Maryi Panny.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.

Synu Odkupicielu świata Boże, zmiłuj

sie nad nami.

^ /

Duchu Święty Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Maryo, módl się za nami. Święta Boża Rodzicielko, módl sie za nami.

i

Święta Panno nad Pannami,
Matko Chrystusowa,

Matko łaski Bożej,

Matko najczystsza,

Matko najśliczniejsza,

Matko niepokalana,

Matko nienaruszona,

Matko najmilsza,

Matko przedziwna,

Matko Śtworzyciela,

Matko Odkupiciela,

Panno roztropna,

Panno czci godna,

Panno wsławiona,

Panno można,

Panno łaskawa,

Panno wierna,
zwierciadło sprawiedliwości,
Stolico mądrości,

Przyczyno naszej radości,
Naczynie duchowne,

Naczynie poważne,

Naczynie dziwnego nabożeństwa,
Różo duchowna,

Wieżo Dawidowa
Wieżo z kości słoniowej,

o

o-

►—>.

N

P

t—*

P

3

CS

CL

ID

M •

N

p

Módl się za nami

Domie złoty,

Arko przymierza,

Bramo niebieska,

Gwiazdo zaranna,

Uzdrowienie chorych,

Ucieczko grzesznych,

Pocieszycielko utrapionych,

Wspomożenie wiernych,

Królowo Anielska,

Królowo Patryarchów,

Królowo Prorokow,

Królowo Apostołow,.

Królowo Męczenników,

Królowo Wyznawców,

Królowo Panieńska,

* *

Królowo wszystkich Świętych,

Królowo niepokalanie poczęta, 5. Królowo Różańca świętego,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

cn •td’

i—• •

Kyrie* elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson

Antyfona.

Pod Twoje obronę uciekamy się Święta Boża Rodzicielko, naszemi prośbami nie racz gardzić w potrzebach naszych, ale od wszelkich złych przygód racz nas zawsze wybawiać, Panno chwalebna i błogosławiona Pani nasza, Orędowniczko nasza, Pośredniczko na- sza, Pocieszycielko nasza, z Synem Twoim nas pojednaj, Synowi Twemu nas polecaj, Twojemu najmilszemu Synowi nas oddawaj.

y. Módl się za nami, święta Boża Rodzicielko

Ęfc. Abyśmy się stali godnymi obietnic Pana Chrystusowych.

Módlmy się.

Wszechmogący wieczny Panie Boże nasz racz nam dac, służebnikom Twoim, abyśmy się zawsze i wiecznie z dusznego i cielesnego zdrowia weselili, i

przez chwalebną błogosławionej Dziewicy Maryi przyczynę, od wszelkich smutków byli wybawieni, a do używania wiecznej i szczęśliwej radości byli doprowadzeni. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen

MODLITWA

ś-go Bernarda do N. P. M. *)

Pomnij o najmiłosierniejsza Panno Maryo, iż nie słyszano nigdy, aby ktokolwiek, co się pod Twoję obronę uciekał, o Twoje wstawienie się błagał, i żebrał wspomożenia Twego, od Ciebie został opuszczony Taką ufnością ożywion, o Panno nad pannami i Matko, do Ciebie biegnę, przed Tobą stawam w mej nędzy, i grzesznik płaczący rzucam się pod nogi Twoje. O Matko Słowa wcielonego! nie gardź

*) Za odmówienie tej wielce skutecznej modlitwy, za każdy raz 300 dni Odpustu. Kto ją odmawia codziennie, może dostąpić zupełnego odpustu raz w miesiąc przy zwyczajnych warunkach.

wołaniem mojem, ale je usłysz łaskawie i wysłuchaj. Amen.

Polecanie sic świętemu Aniołowi

Stroi oto i

Aniele Boży, Stróżu moj, mnie Tobie z Opatrzności Boskiej zleconego, racz nocy dzisiejszej strzedz, rządzić, bro nić i do żywota wLczneao doprowadzić Amen.

V Strzeż nas, Panie, jako źrenice oka Twe *0

o

Kr Pod cieniem skrzydeł Twoich zachowaj nas.

f. Racz nas, miły Pani* , tej nocy za-
chować od grzechu wszelkiego.

Ii- Zmiłuj się nad nami, Panie, zmiłuj sie nad nami

_r / ^ .... y. Niech nad nami będzie miłosierdzie

Twoje.

Br. Jakośmy mieli - nadzieję w Tobie f. Panu wysłuchaj modlitwy nasze

R*. A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.

Módlmy się.

Nawiedź, prosimy Cię Panie, to mieszkanie, a wszystkie zasadzki nieprzyjaciół odpędź od niego. Aniołowie Twoi święci niech w niem przebywają i nas strzegą w pokoju; a błogosławieństwo Twoje niech zawsze będzie z nami.

Przez Chrystusa Pana naszego Amen.

Ojcze nasz, Zdrowaś Mary a, Wierzę w Boya.

Polecanie się Sercu Jezusowemu

O najsłodsze Serce Jezusa, Tobie polecam tej nocy serce i ciało moje, abym w Tobie spokojnie spoczywał. A ponieważ mając już zasypiać Pana Boga chwalić nie mogę, racz mnie W tern zastąpić; a ile razy tej nocy serce moje uderzy, tyle uwielbień oddaj za mnie Przenajświętszej Trójcy, i wszystkie tchnienia moje, jakby żywe iskierki miłości, racz jej za mnie ofiarować. Amen

Pieśń wieczorna

Dzień się kończy, noc nastaje, Pieśń nasza niech nie ustaję

51)

Czynić Bogu swe ofiary,

Za najświętsze Jego dary.

Wszystkie nasze dzienne sprawy, Przyjm litośnie, Boże prawy,

A gdy będziem za. ypiali,

Niech Cię nawet sen nasz chwali. Twoje oczy obrócone,

Dzień i noc patrzą w tę stronę,

Gdzie niedołężnoś^ człowieka, Twojego ratunku czeka,

Odwracaj nocne przygody Od wszelakiej broń nas szkody, Miej nas zawsze w Twojej pieczy, Stróżu i Sędzio człowieczy.

A gdy już niebo posiędziem,

Tobie wspólnie śpiewać będziem:

Boże w Trójcy niepojęty!

Święty na wiek wieków święty! Amen.

Kładąc sic spać mów:

Pokój Pana naszego, Jezusa Chrystusa, i moc przenajświętszej męki Jego, znamię Krzyża świętego, obrona Królowej niebieskiej, świętych Aniołów, pomoc Wybranych bożych, niech będzie ze mną, teraz i w godzinę śmierci mojej. Amen

lir NABOŻEŃSTWO KOŚCIELNE.

MODLITWA
wchodząc do kościoła.

Panie¹ w wielkości miłosierdzia Twego wnijdę do domu Twego, oddam Tobie pokłon w kościele Twoim świętym, i będę wyznawał święte Imię Two- of. Amen.

m

Uwaga. W kruchcie przeżegnaj się święconą wodą i ucałuj pobożnie nogi Zbawiciela mówiąc: Obmyj mię, Panie, Krwią swoją, a będę nad śnieg bielszy. Żałuję za grze- * ehy moje dla miłości Twojej Wszedłszy do kościoła przyklęknij, oddając cześć Najśw. Sakramentowi, i mów: Niech będzie pochwalony przenajśw. /Sakrament, prawdziwe Ciało i Krew Pana, naszego Jezusa Chrystusa. Amen. Obrawszy sobie miejsce, skup ducha swego, strzeż się niepotrzebnych rozmów i witania się w kościele; zachowaj skromność w oczach i całej postawie; módl się,

ile ci zdrowie i możność pozwoli, klęcząc. Dla obudzenia w sobie ducha wiary
pobożności ku Panu Jezusowi, obecnemu w Najśw. Sakramencie, możesz zmówić następną modlitwę

MODI ITWA

przed Najświętszym Sakramentem.

_ 0

Zbawicielu mój, Chryste Jeżu! wierzę mocno, że prawdziwie i rzeczywiście, z Ciałem, Dusza i Bóstwem swo- jem jesteś utajony w Najśw. Sakramencie Na krzyżu tylko Bóstwo twe było ukryte, lecz w tym Sakramencie ukryte są razem i Bóstwo i Człowieczeństwo Twoje. Wierzę jednak i wyznaję, że w nim sa oboje, bo Ty sam to powiedziałeś, o Zbawicielu mój, który jesteś mądrością nieskończoną i prawdą nieomylną. Boże nieograniczonego Majestatu, którego oblicza niegodnymi się być sądzą sami nawet Aniołowie, cóż mam czynić w obecności Twojej? Oto upadłszy na kolana przed nieskończonym Majestatem Twoim, w tym Sakramencie ukrytym, z najgłęb- szem upokorzeniem się oddaję Ci pokłon. Łączę się z Aniołami, którzy nieustannie hołd poddaństwa Tobie oddają Tyś Pan i Bóg mój! Król wszystkich wieków, Pan nieśmiertelny, Odku

piciel mój! Tobie należy wszelka cześć i chwała Tobie dziękczynienie za nieskończone dobrodziejstwo Odkupienia i za ustanowienie tego Najświętszego Sakramentu, w którym uwieczniasz pamiątkę niewinnej Twej męki i śmierci, za grzechy nasze podjętej; i samego siebie dajesz nam na pokarm i na zadatek życia wiecznego. Wielbię Cię, w Tobie jedynie nadzieję moje pokładam, kocham Cię nadewszystko z całego serca mojego, i całe to serce moje w upominek Tobie oddaję. Dla głosu Krwi Twojej, wołającej o miłosierdzie, odpuść grzechy moje, za które; jedynie dla miłości Twojej serdecznie żałuję. O Jezu, Zbawicielu mój najdroższy! teraz tylko oczyma wiary widzę twarz Twoję pod zasłoną, lecz w godzinę śmierci i w wieczności, daj mija oglądać bez zasłony; bo nie mogę być szczęśliwym, tylko Ciebie oglądając na wieki Amen.

MODLITWA

podczas pokropienia WMlą święconą w Ko-
ściele w dni niedzielne.

Pokropisz mię Panie hyzopem, a będę oczyszczony; omyjesz mię, a będę nad śnieg wybielony.

Zmiłuj się nademna, Boże, według wielkiego miłosierdzia Twego

Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi świętemu, jak była na początku, i teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen f. Okaż nam, Panie, miłosierdzie Twoje IjL I zbawienie Twoje daj nam.

Módlmy się.

Udziel nam, prosimy Cię, Panie, tą wodą pokropionym, cz<*rstwości ciała, nicskażoności duszy, pewności zbawienia, nieomylności nadziei i wzmocnienia wiary. Przez Chrystusa Pana naszego Amen.

Przy pokropieniu wodą w czasie Wiolkanocn.

Widziałem wodę płynącą z kościoła po prawej stronic, Alleluja I wszyscy,

do których ta woda doszła, stali sie zbawieni, i rzekną: Alleluja, Alleluja.

Wyznawajcie Panu, bo dobry: bo na wieki miłosierdzie Jego.

Chwała Ojcu.

f. Panie, u Ciebie jest źródło życia, Alleluja.

R-. I w Imieniu Twojem oglądać be dziemy światłość, Alleluja.

Módlmy się.

Pozwól, prosimy Cię, wszechmogący Boże, abyśmy, którzy uroczystość Wielkanocną obchodzimy niebieskiemi pragnieniami zapaleni, uczuli w sobie źródło życia, Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen.

Uwagi pobożne podczas Pokropienia.

Przez pokropienie wodą święconą Kościół św. chce nas przysposobić do tych świętych Tajemnic, jakie się sprawują w następującej Mszy świętej, t. j. abyśmy z czy- stem, a przynajmniej skruszonem sercem byli na niej obecnymi.

Ta woda, którą Kościół przez swych Kapłanów poświęca, jest naprzód figurą

wody chrztu mojego. Przypomina więc od-
nowienie obietnic, jakie uczyniłem w Sa-
kramencie odrodzenia mego, i obowiązki,
jakie wówczas na siebie przyjąłem Otóż i
teraz uroczyście ponawiam przed Tobą,
mój Boże, owe przyrzeczenia. 'Wyrzekam
się na zawsze ducha złego, i wszelkich
spraw jego i wszelkiej pychy jego, a po-
stanawiam mocno, za łaską Twoją, służyć
Ci wiernie aż do śmierci Racz, Panie, po-
nowić nademną swe szczególniejsze miło-
sierdzie, które wówczs okazałeś nademną,
oczyszczając duszę moję i dając mi szatę
niewinności i dziedzictwa synów Twoich.

Ta woda poświęcona jest również figurą
Krwi Jezusowej. Jako niegdyś w starym
zakonie Arcykapłan po zabiciu ofiary ma-
czał rószczkę hyzopu we krwi jej i skra-
piał nią lud wszystek, dla udzielenia mu
spólnictwa zasług ofiary, tak kapłan, ma-
jący sprawować tę wielką Nowego Zako-
nu Ofiarę, pragnie wylać na nas przez to
pokropienie zasługi męki i Krwi Baranka
niewinnego, Jezusa Chrystusa.

Z żywą przeto wiarą, Boże mój, z naj-
tkliwszą ufnością przyjmuję na siebie ko-
sztowną rosę tej wody Niech mi ona nie
będzie znakiem bezskutecznym, ale niech
to we mnie sprawi co oznacza. A jako
kropla rosy dobroczynnej orzeźwia zwię-
dłą od upałów roślinę, tak niechaj rosa
tej wody święconej ożywi pobożność w

Chwała na wy sok. JN° 2

duszy mojej oschłej i zwiędłej od upałów grzechowych.

Pamiętaj wreszcie, duszo moja, że ten hyzop, to kropidło jest godłem pokuty, a woda wyobiażeniem łez, jakie masz wylewać za grzechy swoje. Po utraceniu niewinności, na chrzcie sw. otrzymanej, nie masz innego sposobu odzyskania jej, nad łzy pokutne. Sama męka PańsKa nieina- czej mnie usprawiedliwi, jak kiedy będzie zmieszana niejako ze łzami żalu mego

Módlmy się.

Boże! który się grzechem brzydzisz, a pokutą przebłagać dozwalasz, wysłuchaj łaskawie prośby i modły ludu twego, a oddal od nas klęski, na któreśmy zasłużyli przez grzechy nasze. Zeszlij z wysokości niebios Anioła Twego aby był stróżem i obrońcą wszystkich w tej świątyni zgromadzonych. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

Procesja.

Uwaga. Procesye odprawiają się na pamiątkę tych dróg, jakie Pan Jezus odbywał na ziemi, opowiadając naukę swoję, lecząc chorych na duszy i na ciele, len

św. pochód wiernych przypomina również, że jesteśmy pielgrzymami na ziemi i żołnierzami Chrystusa, wodza naszego. Dla tego naprzód niosą krzyż, jako godło wiary i chorągiew, pod którą walczymy przeciw nieprzyjaciołom duszy. Chorągwie i obrazy niesione przypominają nam Kościół tryumfujący w niebie, to jest Świętych Pańskich, którzy nas uprzedzili i z którymi połączyć się pragniemy dla oddawania Bogu chwały wiecznej. Śpiewy, kadzenie, odgłos dzwonów, zapalone świece, wszystko to przypominać nam powinno owe uwielbienia nieustanne, jakie oddawać Bogu powinniśmy, łącząc się z głosem Aniołów, wyśpiewujących bez przestanku: Święty,

Święty, Święty Pan Bóg zastępów! a razem wszystko to pobudzać nas powinno do oddawania czci Najśw. Sakramentowi, kiedy jest niesiony w procesyi.

PIEŚŃ

wyrażająca akt skruchy doskonałej.

Boże w dobroci nigdy nieprzebrany, Żadnym językiem niewypowiedziany,

Ty jesteś godzien wszelakiej miłości, Poszanowania, chwały, uczciwości.

Ciebie chcę, pragnę i ważę samego,

Nad wszystko dobro, Tyś u serca mego Najwyższe dobro, Tyś w największej cenie Sam jedenu mnie nad wszystko stworzenie.

Choćbyś mię nigdy za grzechy, moj Panie, Nie karał, przecie żałowałbym za nie;

Ą żałowałbym dla tego samego,

Żem Cię obraził, Pana tak dobrego. Więc, o mój Boże! i teraz żałuję,

Dla tego, że Cię nad wszystko miłuję;

to u siebie statecznie stanowię,

Że grzechów moich więcej nie ponowię. Mam mocną wolę spowiadać się szczerze,

zawsze trzymać z Tobą to przymierze. Co gdy uczynię, spodziewam się Ciebie Widzieć z radością, i żyć z Tobą w niebie. Amen.

Uwagi pobożne podczas procesy!.

O Boże! jakże piękny i świetny jest Kościół Twój! Straszliwy jest zaiste dla nieprzyjaciół zbawienia naszego, jak wojsko uszykowane do boju. Tak właśnie wyobrażam go sobie teraz, jakby szedł do walki. Chorągwią jego jest krzyż Syna twojego. Pod tą chorągwią mo- żeż on nie zwyciężyć? Jakież wojska nieprzyjaciół nie ulegną przed Nim^ U- stąpcie zastępy piekielne! Ty zaś, o Boże, rozlewaj święte błogosławieństwo Twoje wszędzie, gdzie się tylko słudzy Twoi udadzą. Pragnę, Boże mój, w duchu zjednoczyć się z tern świętem

wojskiem dla zniewolenia miłosierdzia Twego, aby raczyło zstąpić na mnie.

Ta procesya wystawia mi, o Jezu, przedwieczne z Ojca rodzenie się i powrót do Niego przez miłość, którą się z Nim łączysz najściślej; przyjście na świat przez sw Wcielenie Twoje, i powrót do Nieba przez chwalebne Wniebowstąpienie; wreszcie przyjście na sąd straszliwy w towarzystwie Aniołów i Świętych, i uroczyste odejście po ostatnim wyroku, z Wybranymi Twoimi do błogosławionego przybytku niebios, któryś od początku świata przygotował dla wiernych sług Twoich. Pierwsze dwie tajemnice czczę i uwielbiam z najgłębszą pokorą, a błagam litości Twojej, abyś mnie w ostatniem przyjściu między wybranych Twoich policzye raczył. Amen.

Suplikacya

Święty Boże, Święty mocny. Święty nieśmiertelny! zmiłuj się nad nami. <7 rany.

Od powietrza, głodu, ognia i wojny, wybaw nas Panie.

Od nagłej i niespodziewanej śmierci, zachowaj nas Panie.

Abyś Kościół Twój święty rządzić i zachować raczył, prosimy Cię Panie.

Abyś Cesarza naszego, Mikołaja II. z całym jego domem i ludem poddanym w łasce i opiece Twojej zachować raczył, prosimy Cię Panie.

Abyś nas do prawdziwej pokuty przyprowadzić raczył, prosimy Cię Panie.

Abyś nas w służbie Twojej świętej u- twierdzić raczył, prosimy Cię Panie.

Abyś urodzaje ziemskie dać i one w całości zachować raczył, prosimy Cie Panie.

X

My grzeszni, Ciebie Boga prosimy, wysłuchaj nas Panie.

O Jezu, Jezu, Jezu! zmiłuj się nad nami.

O Maryo, Maryo, Matko Boża! przyczyń sie za nami.

Wszyscy Święci i Svvięty Boże, módlcie się za nami.

Psalm XLV.

Bóg nasz ucieczka i mocą: pomo

cnikiem w uciskach, które nalazły nas bardzo.

Przetoż się bać nie będziem, gdy się poruszy ziemia, i przeniosą się góry w serce morza.

Szumiały i zamąciły się wody ich, zatrzęsły się góry przed siłą Jego.

Bystrość rzeki rozwesela miasto Boże: poświęcił przybytek swój Najwyższy.

Bóg w pośrodku jego, nie będzie poruszone: ratuje go Bóg rano na świtaniu.

Potrwożyly się narody, i nachyliły się królestwa: dał głos swój, i poruszyła się ziemia.

Pan Zastępów z nami: Bóg Jakóbów obrońca naszym.

Pójdźcie, a oglądajcie sprawy Pańskie, jakie uczynił cuda na ziemi; od- iąwszy wojny aż do krajów ziemi.

Skruszy łuk i zdruzgocze oręże,* i tarcze ogniem popali.

Uspokojrie się a obaczcie, żem Ja

jest Bóg; będę podwyższon między narody, i będę podwyższon na ziemi.

Pan Zastępów z nami, Bóg Jakóbów obrońcą naszym.

Chwała Ojcu, i Synowi i Duchowi świętemu, jak była na początku, i teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

PIEŚŃ

która, w wielu kościołach, zwykle się
śpiewa zaraz po procesyi przed
zaczęciem Mszy S.

Padnijmy na twarz, uderzmy czołem,

Tu chrześcijanie zebrani społem,

Z pokorą szczerą, płaczem i wiarą Przed Zbawiciela straszną ofiarą. Błagamy Ciebie, Jezu nasz drogi! Wysłuchaj modły, udziel czas błogi; Błogosław nasze domostwo całe l'rodzaj w polu, plony niemałe.

Daj zdrowie, miłość, pokój i zgodę,

A duszom w czyścu wieczną ochłodę; Niech dobroć Twoja wszystkich obdarza, Przez tę Ofiarę świętą Ołtarza.

Padamy na twarz! Tyś miłosierny,

Jezu najsłodszy, w Chwale niezmierny! Przyjmnas w opiekę, skłoń serce Twoje, Przytul strapionych pod skrzydła swoje. O dobry Jezu! błagamy Ciebie,

l dziel nam łaski w każdej potrzebie;

Daj tu na ziemi Ciebie miłować,

A w niebie wiecznie z Tobą królować. A.

IV. MSZA ŚWIĘTA.

Nauka o Msav śniętej.

Od samego początku świata ludzie składali Bogu ofiary, to jest oddzielali cząstkę owoców i płodów ziemi, a także z trzód swoich odłączali zwierzęta, i poświęcali je Panu Bogu, a następnie te dar> ziemskie i mięso zabitych zwierząt zwyczajnie palili na ołtarzach z kamieni stawionych, a to dla okazania czci i uległości Stwórcy swojemu, dla podziękowania za Jego dobrodziejstwa, dla przebłagania gniewu Jego i uproszenia łask potrzebnych. Chociaż Pan Bóg, jako sam w sobie najszczęśliwszy, nie potrzebuje ofiar naszych, jednak ludziom potrzebne są pewne znaki i obrzędy, ktoreby im przypominały, że wszystko winni Bogu, i zachęcały ich do spełniania Jego woli. Jeżeliś się uczył mój bracie, ITistoryi świętej, to przypomnisz sobie ofiary Abla, Noego, Abrahama, Jakóba; i ofiary, przykazane prawem Mojżesza. Nawet \k ganię, nie znając Boga prawdziwego iTdnakmie-

li swe ofiary, bo religia bez ofiary i bez ołtarza być nie może Dla tego i w naszej św. Religii Katolickiej jest Ofiara, która się poświęca Bogu, i spełnia w kościołach naszych, i nazywa się Mszą święta Abyś lepiej zrozumiał co to jest Msza, wiedzieć naprzód powinieneś, że Pan Jezus przy ostatniej wieczerzy z Apostołami, wziął chleb i wino, błogosławił i dawał uczniom mówiąc: „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje; pijcie z tego kielicha, to jest Kiew moja. To czyńcie na moją pamiątkę." Tym sposobem, następcy Apostołów biskupi i kapłani, spełniając rozkaz Pana Jezusa, podczas Mszy św. ofiarują chleb (opłatek jest chleb pszenny) i wino, i nad niemi wymawiają te same słowa, które Pan Jezus wymówił przy ostatniej Wieczerzy; i wtedy dzieje się cud niepojęty, bo chleb i wino, mocą Boską, przemieniają się w Ciało i Krew Pana Jezusa.

Msza św, jest również przypomnieniem i powtórzeniem, tylko bezkrwawem, męki i śmierci Jezusowej na górze Kalwaryi. Tam krzyż był ołtarzem, i Jezus, jako najwyższy Kapłan, ofiarował samego siebie Bogu Ojcu za grzechy całego świata; i ta ofiara była najmilszą Bogu Tak samo i w każdej Mszy, Pan Jezus ofiaruje sam siebie na ołtarzach naszych przez ręce kapłana za grzechy ludzkie. Dla tego Msza św. jest najmilszą Bogu ofiarą od lud/i.

Jestto najgłębsza tajemnica wiary naszej Oczy i smak omylają nas tutaj, ale wierzyć powinniśmy słowom Zbawiciela. Bóg jest wszechmocny; stworzył świat z niczego, i na ołtarzach naszych sprawuje mocą swoją ten cud niezgłębiony. Schylmy głowy nasze przed Panem Jezusem z mocną wiarą, i podziękujmy Mu za tak wielkie dobrodziejstwo, jakie nam zostawił w najśw. Ofierze Ciała i Krwi swojej.

Msza św. jestto najlepszy sposób oddania czci należnej Bogu, podziękowania za dobrodziejstwa, ubłagania za grzechy i uproszenia łask potrzebnych dla nas i dla dusz czyścowych. Jestto najświętsza czynność, najwznioślejszy obrządek, najmilsza Bogu modlitwa. Któż zdoła wyliczyć skutki i owoce tej św ofiary, jakie na cały świat spływają! Na modlitwie, my, nędzni grzesznicy, Boga prosimy, ale we Mszy sam Jezus ofiaruje przez ręce kapłana swoją mękę, krew i niezmierne zasługi Bogu Ojcu, i modli się za nas. Jakże to wielkie szczęście nasze, że mamy tę ofiarę. Dla tego z największą ochotą i gorliwością starać się trzeba jak najczęściej słuchać Mszy świętej. Kościół obowiązuje nas do tego pod grzechem w niedziele i święta, ale dobry chrześcijanin, mając łatwość i sposobność, powinien korzystać jak najczęściej z tej św. ofiary. Kto może, niechaj słucha Mszy codzień. Wielką

krzywdę czyni duszy swojej, kto przez niedbalstwo i lenistwo zaniedbuje tego pięknego zwyczaju.

Msza św. odprawuje się na ołtarzy, który jest najważniejszem miejscem w kościele, i przypominać nam powinien górę Kalwa- ryi, na której Pan Jezus był ukrzyżowany, i Wiccą mi', w którym Zbawiciel po ostatniej Wieczerzy ustanowił Najśw. Sakrament. Na ołtarzu znajduje się wizerunek Pana Jezusa ukrzyżowanego, bo Msza jest przypomnieniem i powtórzeniem męki Pańskiej. Na ołtarzu palą się świece woskowe na znak uszanowania i głębokiej wiary, jaką mieć powinniśmy dla tej Tajemnicy Naczynia do mszy, kielich i 'patena muszą być przynajmniej złocone, na znak miłości ku Bogu, do jakiej nas pobudzać powinien ten dar największy Pana Jezusa—Msza św., bo jak złoto jest najzacniejsze ze wszystkich kruszców, tak miłość— któlową jest cnót wszystkich.

Kapłan przywdziewa do mszy osobne szaty, z których najgłówniejsze są: alba, długa biała suknia, znak niewinności i czystości sumienia, z jaką należy odprawiać ją i słuchać jej. Na wierzch alby kapłan kładnie ornat, oznaczający jarzmo służby bożej, które powinno nam być miłą i słodką powinnością. Ornat bywa rozmaitej barwy: biała używa się na święta Pana Jezusa Najśw Panny i Świętych

Wyznawców; cerwo a na ^więta Ducha świętego, któr> w płomieniach ognistych zstąpił na Apostołów, i w 'więta męczenników, którzy przeleli krew dla Chrystu- sa; zielona, oznacza nadzieję, f używa oię w niektóre dni niezajęte innemi Świętami; fiołkowa, służy dla dni postu i pokuty. Wreszcie czarna czyli żałobna dla m zy szczególnych za dusze zmarłych.

Msza św. może się podzielić na 4 części: i-sza, od początku do Ofiarowania stanowi Przygotowanie do mszy. Modlitwy w tej części niejednokrotnie odmieniają się stosownie do święta. 2-ga część od Ofiarowania do Prefacyi, nazywa się Ofiarowaniem, bo tutaj główną rzeczą jest ofiarowanie chleba i wina. 3-cia Poświęcenie czyli Konsekracya od Prefacyi do Pater noster, najważniejsza część, bo w niej odbywa się cudowna przemiana chleba i wina w Ciało i Krew Zbawiciela. I 4-ta część Komunia, do końca mszy, w której kapłan spożywa Ciało i Krew Pańską i odmawia dziękczynne modlitwy.

Najlepszy sposób słuchania Mszy św. jest łączyć się z intencyą i modlitwami kapłana. A ponieważ Msza jest przypomnieniem męki Jezusowej, bardzo stosownie i pożytecznie jest rozmyślać mękę Pańską, słuchając mszy świętej Możemy i inne modlitwy odmawiać podcza m zy naprz}- kład Różaniec; należy zawsze zwracać

uwagę na części mszy, stosując się choć chwilowo do intenc.yi kapłana. I tak, na początku mszy wzbudzać żal za grzechy i czynić jaką intencyą. Przy Ofiarowaniu, poświęcić Bogu serce swoje i drogich nam osób. Przy podniesieniu oddać pokłon Panu Jezusowi obecnemu na Ołtarzu. Przy Komunii kapłańskiej wzbudzić w sercu uczucia wiary, pokory, ufności, miłości i pragnienia połączenia się z Jezusem, co nazywa się Komunią duchową. Niestosownie byłoby, znajdując się w kościele podczas mszy świętej, zająć się wyłącznie czytaniem jakich modlitw, nie zwracając zupełnie uwagi na to, co się dzieje na Ołtarzu.

Intencyą przede mszą świętą.

Panie Boże Wszechmogący, przedwiecznego i najmilszego Syna przedwieczny i najmilszy Ojcze! ofiarujemy Tobie Baranka bez zmazy, Jezusa Chrystusa Zbawiciela naszego, który na tym ołtarzu miłosierdzia i pojednania z Bogiem, przypomina nam, jak niegdyś, wisząc w mękach na krzyżu, ofiarował siebie za rodzaj ludzki na górze Kal- waryi. Z tern ofiarowaniem łączę przenajświętsze zasługi Jezusa; zasługi bło

gosławionej a niepokalanie poczętej Matki Jego, zawsze Panny, Maryi; zasługi wszystkich Świętych i dzisiejszego Patrona. A także oddaję mnie samego, wszystkie dobre sprawy, które czyniłem w życiu i czynić będę za łaską Twoją, jednocząc je z zasługami świętego ICościoła Twego, rozszerzonego po całym świecie, Udziel mi łaski Twej, o Boże mój, abym się znajdował jak najlepiej usposobionym do oddania Ci przez ręce kapłańskie tej Najświętszej Ofiary, na której chcę być z jak najgłębszem uszanowaniem i po- winnem nabożeństwem obecny. Łącząc się w tern z intencyą Kościoła świętego, ofiaruję Ci tę Mszę świętą: na oddanie Majestatowi Twojemu powinnego pokłonu, i uszanowania, na podziękowanie Ci za wszystkie Twoje dobrodziejstwa, mnie i całemu światu udzielone; na zadośćuczynienie za grzechy moje i wszystkich ludzi, i na uproszenie łask Twoich potrzebnych dla całego Kościoła Twojego, dla zbawienia duszy mojej i szczęścia doczesnego ży

cia mojego, i na poratowani, dusz w cz} ścu będących. Mam nadzieję otrzymać te laski przez zasługi tegoż najmilszego Syna Twego, Jezusa Zbawiciela na ze go, który chciał być ofiarującym i Ofiarą w tej Najświętszej Tajemnicy.

Pi< rwszy sposób, krótszy SŁUCH i Mi MSZY ŚWIĘTEJ.

MODLITWA

przede Mszą

Boże miłosierdzia i wszelkiej pociechy, któryś tyle rodzaj ludzki umiłował, że zesłałeś Syna swego jednoro- dzonego, i pozwoliłeś, aby ofiara Ciała i Krwi Jego na Kalwaryi spełniona, odnawiana była codziennie na ołtarzach naszych; spraw przez łaskę swoje, aże bym zachował podczas tej wielkiej tajemnicy należna uwagę, uszanowanie i pobożność. Wiesz, o mój Panie, że podczas tej ś ofiary mam wielkie obowiązki względem Ciebie wypełnić, za

ciągnięte długi grzechowe zaspokoić, dzięki Ci oddać, łaski wyjednać. Oto co mię sprowadza do stóp Twego ołtarza. Jestem istotą nędzną, nieudolną, grzeszną, lecz w tej drogiej ofierze znajdę wszystko, czego mi tylko potrzeba. Składam Ci ją więc, Boże mój, na uwielbienie i uczczenie najwyższego Majestatu Twego, na uznanie zupełnej władzy Twej nade mną i nad wszel- kiem stworzeniem, na zadosyćuczynie- nie za grzechy moje, zwłaszcza mojej oziębłości i niedbalstwa. Ofiaruję Ci tę przedziwną ofiarę na podziękowanie za wszystkie dobrodziejstwa, które codziennie odbieram z niewyczerpanej dobroci Twojej; na uproszenie łask mi potrzebnych, na polecenie czułej miłości Twojej rodziców, krewnych, przyjaciół moich, oraz tych wszystkich żywych i umarłych, za których modlić się obowiązany jestem. Użycz mi, Boże, łaski niezbędnej do wykonania tak licznych obowiązków. Ty zaś, o Ma- ryo, ucieczko grzesznych, przyczyno naszej radości, dopomóż dziecięciu pra- Chwała na \vv j . M •>

gnącemu kochać Boga z całego serca i Tobie się polecającemu z ufnością synowską. O Matko moja, wesprzyj mię, błagam Cię, przez miłość Twoje do Syna twego Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen

Kapłan u stopni ołtarza.

Jezus ic ogrodzie Oli w n y w.

W obliczu Twojem, o Boże! wyznaję z pokorą i skruchą wielkość grzechów moich; wiem, żem Ciebie, o Dobroci nieskończona! ciężko obraził i że

*

niegodny jestem Twojego miłosierdzia moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina. {Tu się uderz trzy razy iv piersi). Jednakże w Twej zaufany litości i prawdziwym przejęty żalem, błagam Cię, o najmiłosierniejszy Jezu! podaj mi Twoje ojcowską rękę, abym mógł powstać ze złych nałogów ^ i postępować drogą praw Twoich Żebrzę także z pokorą Najświętszej Maryi Panny Boga-Rodzicy i wszystkich Świętych, aby się wstawili za mną grzesznym. O Jezu! któryś dla zbawienia

grzeszników tak okrutna śmierć poniósł, zlituj się nademną nędznym i racz mnie doprowadzić do żywota wiecznego. O- kaź nad nami. Panie, Twe miłosierdzie, a daj nam zbawienie. Panie, wysłuchaj modlitwy nasze, a wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie!

Na introit i Kyrie elejson.

Jezus pojmany i stawiony przed Annaszem i

Kaifaszem.

Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Sw , chwała Najświętszej a nierozdziel- nej Trójcy Swietej, której sprawy są nierozdzielne, której panowanie i Królestwo trwa na wieki wieków. O Panie Jezu Chryste, który z miłości ku nam raczyłeś zstąpić na ziemię i zstępujesz na ten tu ołtarz, abyś Twoje krzyżową Ofiarę dla zbawienia naszego ponowił; obudź w nas świętą żądzę połączenia się z Tobą, a dla nieskończonego miłosierdzia Twojego, Panie! zmiłuj się nad nami; Chryste! zmiłuj się nad nami; Panie! zmiłuj się nad nami.

Na Gloria.

Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli! Chwalimy Cię, Boże, błogosławimy Cię wielbimy Cię, wysławiamy Cię, dzięki Tobie niesiemy za wszystkie łaski i dobrodziejstwa Twoje, na uwielbienie chwały Twojej. Panie Boże, Królu Niebios, Boże Ojcze wszechmogący, Synu jednorodzony, Jezu Chryste, Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami! który siedzisz po prawicy Ojca, zmiłuj się nad nami! albowiem Tyś sam Święty; Tyś sam Pan z Duchem S. w chwale Boga Ojca. Daj nam wszystkim dobrą wolę, obdarz nas wewnętrznym pokojem, który jest zakładem Twej łaski. Rządź mną, prowadź mnie i strzeż w Twej ś. łasce, abym Cię czcił, kochał, uwielbiał i w Tobie spoczął na wieki. Amen.

Podczas Epistoły.

Jezus przed Piłatem i Herodem.

Dzięki Ci niech będą, najłaskawszy Boże! żeś mię światłem prawdziwej ob

jawionej wiary ś. oświecił. Przyrzekam pełnić jak najściślej przykazania Twoje, któreś sam własnemi listy i przez Proroków Kościołowi Twemu objawił Spraw, o najmiłosierniejszy Boże! aby wiara moja nie została martwą bez u- czynku, lecz ażebym po stopniach pokory św. z cnoty w cnotę postępując, śladem Twoim, najsłodszy Jezu! wnijść mógł do radości wiecznych.

Podczas Ewangelii.

Barabasza przenoszą żydzi nad Jezusa.

Panie Jezu Chryste, któryś Ewangelią św. żywym Twoim głosem opowiadał, otwórz zmysły nasze, oczyść serca, abyśmy wszystkie Twoje zbawienne słowa w wierze i miłości przyjąć i do końca żywota naszego w posłuszeństwie dotrwać mogli.— Niechże te słowa Twoje ś, będą pochodnią żywota, niech rozjaśnię błędne drogi przede- mną i wprowadą do żywota wiecznego. O, Słowo przenajświętsze, któreś się Ciałem stało, dopomoż mi pokonać krewkość mojego ciała, a wszystkie si

ły mej duszy obróć ku pełnieniu woli Twojej świętej i osiągnieniu wiecznego zbawienia. Amen

P< dczas Cre<l:>.

Źy hi domagają się śmierci Jccu a.

Wierzę, o Panie, ale utwierdź i pomnóż wiarę moję. Wierze w to wszystko, co powiedzieli Twoi Apostołowie i w co wierzy i naucza Twój Święty Katolicki, Apostolski Rzymski Kościół, nad którym opiekę i ducha swego dochowasz do skończenia wieków. Lecz daj mi, Boże mój, ciągłą pamięć na to, że wiara bez uczynków jest martwa; że przy łasce Twojej największem wiary wsparciem i zapewnieniem, jest stateczne pełnienie wszystkich przykazań Ewangelii i Kościoła.

>V czasie ofiarowania.

Jezus ubiczowany i ukoronowany cierniem.

Panie Boże Wszechmogący, sam jeden Święty, sam jeden wielki, który nie gardzisz hołdem wzywających Ciebie; przyjmij łaskawie pokorne modły

kapłana i nasze, przez które ofiarujemy Ci chleb i wino, mające być przeistoczone w Ciało i Krew Jezusa Chrystusa Syna Twego Przyjmij tę ofiarę od nas, dzieci Twoich tak, jakeś ją od jednorodzonego Syna Twego na ostatniej wieczerzy i na ołtarzu krzyża przyjąć raczył Użycz łaskawie Kościołowi Twemu, o co Cię błaga przez tę święta Ofiarę, i spraw, aby była ku pomnożeniu chwały Twojej i zbawieniu

ludzkiemu. Niech sie stanie ofiara na

* *

zgładzenie grzechów i niewiadomości naszych na otrzymanie łask wszelkich dla nas tu zebranych i dla wszystkich , współbraci naszych, tak żyjących, jako i umarłych. Wprowadź, o Panie! na drogę pokuty tych, którzy się oddalili od Ciebie przez zatwardziałość w grzechach; i umacniaj cnotliwych, aby nigdy nie odstępowali od Ciebie. Daj wszystkim ludziom poznać prawdę Twoje i żyć podług przykazań Twoich Przyjmij, o Panie, i odemnie grzesznego ofiarę któią Ci czynię z władzy duszy, sił ciała i wszystkiego, co mam. Uczyń

odmianę serca mojego w doskonała miłość Ciebie, jak masz czynić mocą Twoją odmianę clileba i wina tego. Amen.

Na Layjbo czyli umywanie rak kapłana.

• mi w

Jezus ogłoszony niewinnym przez Piłata.

Obmyj mię, Panie, we krwi Baranka tego, który ma Ci być ofiarowanym, i oczyść od najmniejszej skazy duszę ipoję, abym zbliżając się do świętych Tajemnic ołtarza Twego, czysty i niewinny wzniósł ręce moje do Ciebie.

.Na Or.de fratres i Prefacyą.

Jezus na śmierć osądzony.

Zaprawdę, godnie i sprawiedliwie jest, słusznie i zbawiennie, abyśmy Tobie zawsze i wszędzie dzięki czynili, Panie święty. Ojcze wszechmogący, przez Chrystusa Pana naszego, przez którego Majestatowi Twemu Aniołowie chwałę i pokłon oddają, mocarstwa drżą przed Obliczem Twojem, niebiosa i mocy niebieskie, błogosławieni Serafino- wie i wszyscy święci w powszechnej radości wysławiają Ciebie; z którymi,

8 i)

ażebyś i nasze słabe głosy przyjąć raczył, błagamy z pokorą i uszanowa niem, wołając: Święty, Święty, Święty Pan Bóg Zastępów! pełne są Niebiosa i ziemia chwały Twojej. Hozanna na wysokościach, zbaw nas! Błogosławiony który idzie w Imię Pańskie! Chwała Bogu Ojcu i Synowi i Duchowi Ś., jak była na początku, i teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

Po Prefacyi. Przed Podniesieniem.

Jezus niesie Irzyż strój na goi£ Kalie aryi.

Ciebie więc, najłaskawszy Ojcze; przez Jezusa Chrystusa Pana naszego najpokorniej błagamy i prosimy, abyś prz) jął i pobłogosławił tę niepokalaną ofiarę, którą Ci składamy; naprzód za Kościół Twój święty Katolicki, abyś go raczył pokojem obdarzyć, strzedz, zjednoczyć i rządzić na całym okręgu ziemskim, razem ze sługą Twoim Papieżem naszym N., a także f ze wszystkimi prawowiernymi wiary Twej wyznawcami.

Miej w pamięci. Panie, sług Twoich i służebnic NN (tv mini w my U i łych, których sucz gólnh ) chcesz pnJcció). Zlewaj pociechy i błogosławieństwa Twoje na moich krewnych, dobrodziejów, przyjaciół i nieprzyjaciół, na chorych, konających, na strapionych i nieszczęśliwych, i na wszystkich tu obecnych, którzy tę ofiarę Tobie, wiecznemu i prawdziwemu Bogu, za siebie i za swoich przynoszą Nie odmawiaj nam we wszystkich potrzebach naszych Twojej pomocy i opieki, o którą błagamy Cię przez przyczynę błogosławionej Panny i Bogarodzicy Maryi, SS. Apostołów i Męczenników i wszystkich bwiętych Twoich.

W czasie Podniesienia.

Jizas ukrzyżowany i na krzyżu pod nu iony.

Witaj, witaj najmiłościwszy Panie Jezu Chryste, Zbawicielu świata, wieczne Słowo Ojca Niebieskiego, Ofiaro prawdziwa! Witaj Ciało żywe. Żywocie wiekuisty, o Panie Jezu Chn ste racz być miłościw mnie grzesznemu! Upa

dam na twarz z najgłębszą pokora, kocham Cię z cał 'go serca mego; a jako Ty przychodzisz z miłości ku mnie tak ja cały Tobie się poświęcam Zawitaj, Krwi przenajszlachetniejszą, któraś z boku Pana naszego Jezusa Chrystusa wypłynęła Racz nia, o Panie Jezu! oczyścić i poświęcić duszę moje i racz jej strzedz do żywota wie cznego. Opadam z Aniołami śś na twarz sercem jednak podnoszę się do Ciebie, abyś mię przeżegnał i pobłogosławił.

Po Podniesieniu.

Jezus modli za njepatyjnJół^ . n

Iolrow>

Już tu nie jev chleb i wino, ale Ciało i Krew najdroższa Jezus* Chrystusa, które Ci ofiarujemy, Boże Wszechmocny, na pamiątkę męki, zmartwychwstania i wniebowstąpienia Jego; przyjmij to Panie z tak naszych tak wdzięcznie, jak była Ci przyjemna ofiara sługi Twe go sprawiedliwego Ąbla, Pabyarchy Abrahama, i owa, którą (i pr-, ' ł

najwyższy Kapłan Twój Melchizedech. Niechaj te dary przez Twoich świętych Aniołów na Twoim ołtarzu, przed o- czy Twojego Boskiego Majestatu przyniesione będą, abyśmy wszyscy, którzy z tego ołtarza najświętsze Ciało i Krew Syna Twego odbieramy, niebie- skiem błogosławieństwem i łaska napełnieni byli, przez tegoż Chrystusa Pana naszego. Amen.

Pomnij, Panie, i na tych, którzy nas w dobrej nadziei na tamten świat poprzedzili, a jeszcze się ich dusze sprawiedliwości Twojej w czyscu wypłacają; osobliwie zaś proszę miłosierdzia Tw-ojego za duszami rodziców (jeżeli umarli) krewnych, powinowatych, przyjaciół i dobrodziejów moich, którzy mi co dobrego względem duszy i ciała u- czynili. Upraszam także za duszami wszystkich ludzi, tak duchownych jako i świeckich, a w^T szczególności, które niespodzianą śmiercią z ciał wyszły, na które u żyjących pamiątki nie masz, które z mojej przyczyny czyścowe mę

ki cierpią, i za które Ty sam Boże wiesz i chcesz, abyśmy sie modlili.

Nam także, grzesznym sługom Twoim, którzy w nieskończonem miłosierdziu Twojem ufność nasze pokładamy, udziel cząstkę tej szczęśliwości, z której się cieszą Apostołowie, Męczennicy i wszyscy Święci Twoi. Nie patrz na nasze niegodność, ale postępuj z nami podług dobroci Twej łaski, przez Chrystusa Pana naszego. Przez Niego, z Nim i Nim, niech Ci Boże wszechmogący, Ojcze w jedności Ducha Świętego, będzie cześć i chwała, na wieki wieków. Amen,

Pater nos!er. Kapłan łamie łiostyą.

Jezus umiera na krzyżu.

Ojcze nasz, któryś jest w niebie s i e c h, na stolicy Twego Majestatu! Wejrzyj na nas, pokorne Twe dzieci, zostające jeszcze na zikmi, na tym padole nędzy i płaczu. Dusza nasza z utęsknieniem wygląda Ciebie; lecz zanim złączymy się z Tobą w chwale Twojej, cóż bardziej mo/c mas obcho-

dzić, jak taż cześc i chwała Imienia Twego? Naprzód przeto wołamy do ( iebic: Świeć sie Imię T w o j'e. Niech, Ojcze nasz najmilszy, Twoja wszech mocność, mądrość, sprawiedliwość i dobroć będzie znana na całej pizcstrzeni ziemskiej, i szanowana i czczona przez słowa i czyny wszystkich braci naszych. Przyjdź Królestwo Twoje Ty sam, Boże, bądź jedynym Królem i Panem serca naszego Niech Kościół święty, to Królestwo jednoro- dzonego Syna Twego, rozszerza się po całym świecie, iżbyśmy wszyscy, wyznając jedne i też wiarę, i trwając statecznie w jednej nadziei i miłości, dążyli do nieba, wiecznego Królestwa Twego. Ale wiemy to, o Panie, że ten tylko wnijdzie do królestwa niebieskiego, kto czyni wolę Twoje; błagamy Cię przeto: bądź wola Twoja, jako

w niebie, tak i na ziemi. Dopomóż nam łaską Tw oją, iżbyśmy z taką gotowością i weselem, jak to czynią Aniołowie i Święci w niebie, byli za- wszc posłuszni przykazaniom Twoim,

i z pokornem po ¡daniem się znosili bole ciała i uciski dus/y, gdy nas nawiedza z jakimkolwid utrapieniem.

Lecz dopóki pielgrzymujemy tu wysłani od Ciebie, potrzebujemy pokai- mu dla utrzymania duszy naszej i ciała; o ile przeto zgadza sie to z wolą Twoją, prosimy Cię" chi e ba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. A jeżeli, używając darów Twoich bez należytej wdzięczności; lub szafując nimi nie podług woli Te ojej o- brażamy Ciebie i szkodzimy przez to w czemkolwiek bliźnim i nawzajem od nich krzywd jakich doznajemy: prze

bacz nam, prosimy, i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom; i razem wspieraj nas Twą łaską, iżbyśmy zawsze mogli sie oprzeć wszystkim powodom i podnietom do grzechu nie w wódź nas na pokuszenie Ależ Ty sam. o najlepszy nasz Ojcze, wiesz, co może posługiwać i co przeszkadzać prawdziwemu naszemu ścze- ściu: daj .vice nam w /ystko *• po-

9 G

żyteczne, i zbaw od wszelkiego z i ego Amen.

Wybaw nas, Panie, od wszelkich nieszczęść: przeszłych, teraźniejszych i

przyszłych, a za wstawieniem się błogosławionej i chwalebnej zawsze Panny, Bogarodzicy Maryi, Apostołów i wszystkich świętych, racz miłościwie czasy nasze obdarzyć pokojem, abyśmy wsparci pomocą Twojego miłosierdzia, i od grzechu byli zawsze wolni, i od wszelkiej trwogi i zaburzenia bezpieczni. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego. Amen

Podczas Agiius Dci,

Setnik nawraca się Jesusowi bok przebijają.

Baranku Boży, któryś przyjął na siebie nieprawości nasze, zmiłuj się nad nami; przez toż miłosierdzie Twoje nieskończone, prosimy Cię pokornie z Kościołem świętym, zgładź grzechy nasze, przynieś nam pokój z nami samymi i bliźnimi naszymi; wprowadź w serce

nasze głęboką pokorę, a racz od nas
oddalić wszelkie zemsty pragnienie.

Ach, Panie! nie jestem godzien przy-
jąć Ciebie dla grzechów moich; brzy-
dzę się nimi z całego serca mojego;
jedno słowo Twoje uleczyć może du-
szę moje, nie opuszczajże jej, Panie, i
nie dozwalaj, aby się kiedy miała od-
dalić od Ciebie.

Podczas komunii kapłana.

Jezus złożony do grobu.

Kiedy nie mogę dnia dzisiejszego
przyjąć Cię rzeczywiście do serca me-
go, o mój najukochańszy Jezu! pozwól
przynajmniej, abym się umysłem i u-
czuciem przez wiarę, nadzieję i miłość
złączył z Tobą Wierzę w Ciebie, o *
Boże mój! w Tobie moje pokładam na-
dzieję, Ciebie nadewszystko miłuję.
Przyjdź, o Zbawicielu najłaskawszy, do
duszy mojej i uświęć ją; posiądź moje
serce i oczyść je. weź moje ciało pod
Twoje świętą obronę i nie odłączaj

mię od Twojej świętej miłości

Chwała na wy sok As 2.

Podczas ostatnich modlitw.

Jćtas zmaitinjclucslajc i ustępuje do nieba.

Duchowym pokarmem, udzielającym żywot, nasyceni, najpokorniej błagamy Che, o Panie, racz przez uczestnictwo Twych Tajemnic nauczyć nas, iżbyśmy pogardzili wszystkiem, co ziemskie, a rozmiłowali się jedynie w rzeczach niebieskich Niech Twoja ofiara, pełna Boskiego lekarstwa, i od przewrotności naszego serca łaskawie nas wyzwoli, i do wykonania dobrych uczynków pobudza i wzmacnia. Przez Chrystusa Pana naszego Amen.

Przed błogosławieństwem kapłana.

Święta i nierozdzielna Trójco, Ojcze, Synu i Duchu Święty, we tizech Osobach jedyny Boże! od Ciebie poczęliśmy tę świętą Ofian , i w wyznaniu Ciebie chcemy ją skończyć; przyjmij ją za najmilszy dar od nas i zlej na nas Twoje błogosławieństwo, przez zasługi Pana naszego Jezusa Chrystusa, Amen.

Ody Kapłan lud żegna.

Niech nas błogosławi Bóg Ojciec, niech nas od wszego złego strzeże Jezus Chrystus; niech nas Duch Przenajświętszy oświeca przez wszystkie dni żywota naszego, aby ta przenajświętsza Ofiara stała sie dla mnie zakładem

a

wiekuistej szczęśliwości. Od nagłej i niespodziewanej śmierci i ciężkiego konania zachowaj nas, Panie!

Modlitwa pjdezas ostatniej Ewangelii.

O Słowo, które jesteś w Bogu i któreś samo jest Bogiem! Przez Ciebie wszystko się stało; Tyś jest życiem, światłością i zbawieniem naszem! — Szczęśliwi ci, którzy nie słuchali ciała i krwi, ani pychy rozumu ludzkiego; ale słuchali tylko głosu Boga, który jest w każdym człowieku Oni to poznali Cię, Słowo Przedwieczne! Oni to Cię przyjęli i stali się dziećmi Bo- żemi! Oświećże i mnie, Boże wszech- mogący! światłem łaski Ducha S.₃ światłem ś. nauki Twojej. Uczyń mię powolnym na głos Twój, na głos wewnę

100

trznego natchnienia, na głos Twego ś. Kościoła. Spraw, abym słowy i uczynkiem wyznawał z tymi, którzy uwierzyli w Ciebie, żeś Ty jest Słowo, które stało sie Ciałem i mieszkało mie- dzy nami, aby nam dało łaskę i nauczyło wszystkich prawd Twojego ś. Zakonu. Amen.

Modlitwa po Mszy świętej.

Dziękuję Ci najpokorniej, najłaskawszy Boże, żeś mi dozwolił być dzisiaj obecnym przy tej najświętszej O-

fierze. Niech Cie za to chwała Anioło-

* * ^ *

wie i wszyscy Święci w niebie. Odpuść mi, Panie, roztargnienie i oziębłość, w której znajdowało się serce moje podczas tej Mszy świętej, kiedy najwięcej miłością ku Tobie gorzeć by- ło powinno. Odpuść mi, Boże, grzechy moje dla tej Ofiary Syna Twojego, którą za mnie uczynił, a którąm ja Tobie przez Kapłana, sługę twego, ofiarował. Nie dopuszczaj, abym już kiedy miał być tak nieszczęśliwy, iżbym Cię obrażał i spraw to, abym idąc

101

drogą sprawiedliwych, Ciebie miał zawsze za jedyny cel wszystkich myśli, słów i uczynków moich. O najsłodszy nasz Zbawicielu! Tyś najświętszemi cisty wyrzekł, iż o cokolwiek prosić będziemy Ojca niebieskiego w Imię Twoje, da nam: błagam Cię przeto, niech będzie przyjemna Tobie ta Ofiara święta, na większą chwałę Twoje, a mnie i wszystkim wiernym, żywym i umarłym, pomocna do zbawienia. Amen.

Przenajświętsza Bogarodzico, Maryo Panno, matko i orędowniczko moja, któraś stojąc pod krzyżem patrzyła na krwawą Ofiarę Twego najmilszego Syna, uproś mi odpuszczenie roztargnien i niedbalstwa, jakich się dopuściłem przy tej niekrwawej ofierze Syna Twojego. Zjednaj mi przyczyną swoją żal serdeczny za grzechy, poprawę życia mego, pokorę głęboką, cierpliwość wielką, czystość duszy i ciała, i miłość doskonałą, abym, stawszy sie podobnym Synowi Twojemu miłemu i Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi na ziemi,

102

zasłużył Go oglądać na wieki w niebie. Amen.

Ojcze nasz Zdrowaś Marya.

Drugi sposób

S ŁU< HANIA MSZY Ś WIĘ T RJ

za dusze zmarłych.

Modlitwa przede Mszą.

Boże wielkiego miłosierdzia, ofiaruję Ci Krew Baranka bez zmazy za dusze, które ukochałeś, a które z wielkiem upragnieniem czekają szczęśliwej chwili oglądania Ciebie. Jakkolwiek sprawiedliwe są kary, które na nich wymierzasz, błagam Cię jednak, najłaskawszy Panie, racz dziś otworzyć przed niemi niezmierny skarb zasług Syna Twego; i spraw, aby w tej ofierze znaleźli to wszystko, czego potrzebują dla zadosycuczynienia sprawiedliwości Twojej. Amen.

Ody kapłan modli się u stopni ołtarza

Spowiadamy się przed Tobą, Boże, z naszych grzechów, i uznajemy, że

103

gdybyś pamiętał tylko na nieprawości nasze, nie mógłby się usprawiedliwić przed obecnością Twoją żaden człowiek. Biada nam, jeśli nie okażesz nad nami Twego miłosierdzia. Dla przebłagania Ciebie, uciekamy się za przyczyną Świętych Twoich do bezkrwawej ofiary Tego, który chciał być za nas przybitym do krzyża, i który jest pośrednikiem naszym przed Tobą Przebacz nam grzechy nasze, przebacz także grzechy dusz zmarłych braci naszych. Okaż nad nami miłosierdzie Twoje, jakośmy położyli nadzieję w Tobie.

n t r o i t.

Wieczne odpocznienie racz im dac, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci.—Tobie przystoi pieśń, o Boże w Syonie, i Tobie oddadzą ślub w Jeruzalem: wysłuchaj modlitwę moję. do Ciebie wszelkie ciało przyjdzie -Wieczne odpocznienie racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci,

104

K y r i o.

Panie, zmiłuj się nad duszami w czyścił zostajacemi, Chryste, wysłuchaj nas, proszących za nie, Panie, zmiłuj się nad niemi!

K o 1 I e k i a.

Za biskupów i kapłanów.

Boże, któryś między Apostoly i Ka- płany, sługi Twoje na godność stanu kapłańskiego i biskupiego powołać raczył, daj im prosimy Cię, aby co prędzej w chwale niebieskiej wspólnie z Apostołami Twymi cieszyć się i chwalić Cię mogli. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

W dzień pogrzebu albo na nabożeństwie

po umarłym.

Boże, któremu właściwą jest rzeczą zawsze się litować i przebaczać, najpokorniej błagamy Cię za duszę sługi (lub służebnicy) Twojego N., któremu dziś zejść z tego świata rozkazałeś, iżbyś nie podawał jej w ręce nieprzyjaciół,

105

ani też zapomniał aż do końca; lecz rozkaż, aby ją Święci Aniołowie przyjęli, i do niebieskiej ojczyzny przeprowadzili; a ponieważ w Tobie nadzieję pokładała i w Ciebie wierzyła, niech więc nie cierpi kar piekielnych, lecz wieczne wesele posiada. Przez Pana naszego...

Za rodziców.

Boże, któryś nam ojca i matkę czcić rozkazał, prosimy Cię serdecznie, zmiłuj się łaskawie nad duszami rodziców naszych, racz im grzechy odpuścić, a nam daj ich w światłości oglądać. Przez Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen.

Za jednego zmarłego.

Racz, miły Panie, nakłonić ucha Twego do próśb naszych, któremi miłosierdzia Twego pokornie wzywamy, aby duszę sługi Twego (lub służebnicy Twojej), któremuś (którejś) z tego świata zejść rozkazał, w krainie światłości i pokoju umieścić, i do uczęst- nictwa świętych Twoich przyjąć ra

10 G

czył Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

> Za ¿/’a ci, krewnych i do* r o dziejów.

Boże, dawco odpuszczenia i miłośniku ludzkiego zbawienia, prosimy łaskawości Twojej, abyś naszych braci, krewnych i dobrodziejów, którzy z tego świata zeszli, za przyczyną błogosławionej zawsze Panny Maryi i wszystkich Świętych Twoich do uczestnictwa wiecznego błogosławieństwa przypuścić raczył. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków Amen.

6. Za wszystkich wiernych zmarłych.

Boże, Stwórco i Odkupicielu wszystkich ludzi, racz duszom wiernych sług i służebnic Twoich odpuścić wszystkie ich grzechy, ażeby na pokorne prośby nasze, zmiłowania Twojego dostąpiły, którego zawsze pożądały. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

Czytanie z Listów Apostolskich.

Bracia! Oto wam tajemnicę powia-

107

dam wszyscy wprawdzie zmartwychwstaniemy, ale nie wszyscy odmienieni będziemy. Prędziuchno, w mgnieniu oka, na trabe ostateczna; albowiem zabrzmi trąba: a umarli powstaną nieskażonymi, a my będziemy przemienieni. Boć musi skazitelne przyoblec nieskazitelność. A gdy to śmiertelne przyoblecze nieśmiertelność, tedy się stanie mowa, która jest napisana: po

żarta jest śmierć w zwycięstwie. Gdzie jest zwycięstwo twoje, o śmierci? Gdzie jest, śmierci, oścień twój? a śmierci oścień jest grzech: a moc grzechu zakon. Lecz dzięki Bogu, który nam dał zwycięstwo przez Pana naszego Jezusa Chrystusa.

U r a <1 u a ł.

Wieczne odpocznienie racz im dac, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci

W wiecznej pamięci będzie sprawiedliwy; nie będzie si_s bał posłuchu złego. Uwolnij, Panie, dusze wszystkich wiernych zmarłych od wszelkich wńę-

108

zów przewinienia; i racz dopomódz im łaską Twoja, iżby zjednali Twą dobroć, uwalniającą od sądu pomsty, i cieszyli się światłością wiecznego błogosławieństwa.

HYMN

i) i e s i r a e.

•

Dzień on, dzień Sądu Pańskiego,

Świat w proch zetrze, świadkiem tego Dawid z Sybillą wszystkiego.

Jako wielki tam strach będzie,

Gdy sam Bóg na sąd zasiędzie,

I roztrząsać wszystko będzie

Trąba dziwny głos puszczając,

Groby ziemskie przenikając,

Wszystkich wzbudzi pozywając.

Zdumieje się przyrodzenie.

I śmierć, gdy wstanie stworzenie Na ostatnie rozsądzenie.

Księgi spisane wystawią,

Które każdą rzecz wyjawią,

Z czego na świat dekret sprawią.

Gdy tedy Sędzia zasiędzie,

Wszelka skrytość jawna będzie,

Kary żaden grzech nie zbędzie.

Cóż tam pocznę, człek mizerny,

Kto mi Patron będzie wierny,

Gdzie i Świętych strach niezmierny

109

Królu Tronu straszliwego,

Który zbawić chcesz każdego,

Zbaw z łaski i mnie grzesznego.

Wspomnij, Jezu, Panie drogi,

Żem przyczyną Twojej drogi,

Nie zgubże mnie w on dzień srogi.

Szukałeś mnie spracowany,

Odkupiłeś ukrzyżowany,

Niech nie giną Twoje rany.

Sędzio, Boży sprawiedliwy,

Nim przyjdzie Twój sąd straszliwy,

Bądź mi teraz miłościwy.

Wzdycham jako obwiniony,

Wstyd mnie za grzech popełniony,

Bądź mi, Boże, przeproszony.

Tyś Magdalenie odpuścił,

I^otraś do łaski przypuścił,

Mnieś nadzieję z nieba śpuscił

Prośba ma niegodna tego,

Lecz sam z miłosierdzia swego

Zbaw mnie od ognia wiecznego.

Daj mi miejsce z owieczkami,

Nie odłączaj mnie z kozłami,

Na prawicy staw z sługami

Pohańbiwszy potępionych,- W ogień wieczny osądzonych,

We⁷ mnie do błogosławionych.

Proszę duchem uniżonym,

Sercem jak popiół skruszonem,

Bad/ mi do końca patronem.

110

Opłakanyż ten dzień będzie

Kiedy się z prochu dobędzie Na sąd straszny człek mizerny Bądź mu, Boże miłosierny!

Dobry Jezu a nasz Panie!

Daj im wieczne spoczywanie.

E w a n s* e 1 i a

K Następujące sa słowa świętej Ewangelii według S. Jana.

S. Chwała Tobie Panie.

W on czas mówił Jezus rzeszom żydowskim: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, żeć idzie godzina, i teraz iest, gdy umarli usłyszą głos Syna Bożego, a którzy usłyszą, ożyją Albowiem jako Ojciec ma żyA\ot sam w sobie, tak dal i Synowi, aby miał żywot sam w sobie, i dał mu władzę sąd czynić, iż jest synem człowieczym. Nie dziwujcie się temu, boć przychodzi godzina, w której wszyscy, co są w grobach, usłyszą głos Syna Bożego i wy- nijdą, którzy dobrze czynili, na zmartwychwstanie żywota, a którzy źle czynili, na zmartwychwstanie sadu.

111

0 f f e r 1 o r i u m.

Panie Jezu Chryste, Królu chwały! wybaw dusze wszystkich wiernych zmarłych od mąk piekielnych i z głębokości otchłani wybaw ich z paszczęki lwa, niech nie pożera ich piekło, niech nie upadają w ciemność, lecz niechaj Chorąży Krzyża Twego, święty Michał, stawi ich przed Tobą, umieszczając w wiecznej światłości, któraś niegdyś o- biecał Abrahamowi i potomstwu jego.

Ofiary i modlitwy chwały Tobie, Panie, przynosimy: Ty racz je przyjąć za dusze, których dziś pamiątkę sprawujemy: uczyń, Panie! niech oni przejdą od śmierci do żywota, który niegdyś dac obiecałeś Abrahamowi i potomstwu jego.

O najmiłosierniejszy Ojcze niebieski, spojrzyj łaskawie na ofiarę, która Ci w pokorze składamy. Bądź miłościw duszom, za które modlić sie zamierza- my. Daj, aby dla nieskończonych zasług Jezusa Chrystusa, przez te błagalną ofiarę, dostały się do odpoczynku

112

wiecznego. Przyjmij łzy, jęki i westchnienia nasze, zmiłuj się nad nami i nad umarłymi,

Prcfacya.

Zaiste godna i sprawiedliwa jest rzecz, prawa i zbawienna składać Ci dzięki w każdym czasie i na każdem miej* scu, Ojcze wszechmogący, Boże wieczny, przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego, przez którego darowałeś nam odpuszczenie grzechów i nadzieję błogosławionego zmartwychwstania, abyśmy obietnica nieśmiertelności ożywieni i łaską Twą oczyszczeni nie lękali się opuszczać miejsca pielgrzymowania naszego; ale przeniesieni w krainę światłości i pokoju, z Aniołami i Świętymi Twoimi zasłużyli wyśpiewywać Tobie na wieki: Święty, Święty, Święty Bóg Zastępów, pełne są niebiosa i zit mia chwały Jego.

Kmioii; przed Podniesieniem.

Boże wszechmogący, który miłością swoją ogarniasz wszystkie stworzenia, spojrzyj okiem miłosierdzia jako Oj*

113

ciec, na te dusze, które Cię kochają, a tak bardzo cieipią na rozłączeniu się z Tobą Wspomnij, Panie, i/one są dziełem rak Twoich i cena śmierci i nieś- kończonych zasług Syna Twojego najmilszego Niechaj krew Jego najdroższa będzie ochłodą i wybawieniem dla dusz czyścowych. Niech się za niemi przyczyni Pocieszycielka wszystkich strapionych, Marya Panna i wszyscy Święci. Ofiarujemy za nich wszystkie prośby Kościoła Twojego, wszystkie westchnienia i dobre uczynki wiernych sług Twoich Przypuść ich, Panie, do chwały swojej, aby się nasycały owym potokiem słodyczy ktorego Ty jestem wiecznem źródłem.

P o d n i r s i r ii i e.

Witaj, Ciało najświętsze Pana mojego! witaj, Ofiaro poświęcona dla zbawienia świata! bądź wyzwoleniem dusz zmarłych! Krwi przenajdroższa Zbawiciela mojego, która nas obmywasz ze wszelkich nieprawości, ubłagaj miłosierdzie dla dusz czyścowych Padnij choć

Chwla na \vy.»ok. M 2

jedną kropelką w to miejsce, gdzie one cierpią i tęsknią. Zagaś ten ogień jaki ich pożera, oczyść z nich plamy, które im nie dozwalają okazać się przed obliczem Najwyższego i otwórz im bramy mieszkania wiekuistej światłości i pokoju!

P o P odniesieni u.

Jezu, któryś, wstępując do nieba, wyprowadził z otchłani dusze Patryarchów i Proroków, oczekujących z utęsknieniem przyjścia Twojego, nawiedź dusze sług i służebnic Twoich w miejscu cierpienia zostających. Rosą łaski swojej przytłum pożerający ich ogień. Ty, Panie, i za nich krew swoje przelałeś; usłysz ich jęczenia i nie dozwalaj im być dłużej odłączonymi od Ciebie. Błagamy Cię szczególnie za te dusze, za które odbywa sie ta Ofiara najświętsza. Tyś sam, Zbawicielu, zapewnił nas, że o cobyśmy prosili Ojca w imię Twoje, da nam. Oczyść teraz usta moje i po dnieś serce moje, abym z ufnością i

115

miłością mógł powtórzyć tę modlitwę, której nas nauczyłeś. Ojcze nasz i t. d.

Po Pater noster.

O Jezu, na którego Imię klęka wszelkie kolano: niebieskie, ziemskie i piekielne. który jesteś najwyższym Sędzią żywych i umarłych, niech się dzisiaj wypełni nad niemi wybawienie Twoje przez wybawienie dusz za które Cię prosimy. Niech się otworzą, Panie, przybytki Twoje dla nich, i niech im da ochłodę wola Twoja Spraw, aby nasyceni chlebem boleści, otrzymali chleb żywy którym sam jesteś. Błagamy Cię o przebaczenia dla dusz, które nam sa drogie Odpuść im winy, których my sami staliśmy się im powodem.

A. g* 11 ii s De i.

Baranku Boży, któryś przez śmierć swoje zwyciężył nieprzyjaciela dusz naszych, zmiłuj się nad nami, i daj duszom zmarłych odpocznienie.

Baranku Boży, zabity i poświecony

116

na zadosyćuczynienie sprawiedliwości Boskiej, zmiłuj się nad nami, i daj duszom zmarłych odpocznienie

Baranku Boży, któryś powiedział: Jam jest zmartwychwstanie i żywot, kto we Mnie wierzy chociażby umarł, żyć będzie, zmiłuj się nad nami i daj duszom zmarłych wieczne odpocznienie

K o m u ii i a.

Panie, nie jestem godzien, abyś wysłuchał modlitwy moje, które Ci zanoszę za drogich mi zmarłych, ale rzeknij słowem miłosierdzia Twego, a będą wyzwolone dusze ich z miejsca u- trapienia

Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł do przybytku serca mego grzesznego, ale je oczyść miłosiernie i napełnij świętą miłością Twoją, i rzeknij mi słowo zbawienia, aby Ci się podobała modlitwa moja za umarłych.

Panie nie jestem godzien, abyś przyjął ofiarę serca mego, przez którą w ręce Twej Najś Matki i Panny składam

117

dziś i ofiaiuję wszystkie me pokorne uczynki i odpusty za dusze wiernych zmarłych, ale ją poświęć i wesprzyj zasługami Twej męki, a będzit zbawienna ofiara moja dla zmarłych

Wieczna światłość niech im świeci, * '

Panie! z Świętymi Twoimi na wieki,

gdyż litościwy jesteś. Wieczne odpo-

c/nienie racz im dać Panie! a światłość

*

wiekuista niechaj im świeci! Z Świętymi Twoimi na wieki, gdyż litościwy jesteś.

OSTATNIE MODLITW V.

Z < i biskupów i Z ap lano w.

Prosimy Cię, Panie, niechaj miłosierdzia Twego wezwana łaskawość pożyteczną będzie duszom sług Twoich, biskupów i kapłanów; aby za Twojem zmiłowaniem dostąpili wiecznego uczestnictwa z Tym, w którym nadzieję pokładali i w którego wierzyli. Przez Pana naszego i t. d.

118

II dzień poprzęba albo va nabożeństwie p)

u marł pin.

Daj prosimy Cię wszechmogący Boże, aby dusza sługi Twego N. (albo służebnicy Twojej), której z tego świata zejść rozkazałeś, przez tę ofiarę o- czyszczona i od grzechów wyzwolona dostąpić mogła zmiłowania razem i pokoju wiecznego. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa i t d.

Za rodzieuw.

Niebieskiego Sakramentu uczestnictwo, prosimy Cię, Panie, niechaj o- trzyma dla dusz rodziców moich pokój i światłość wiekuista, i mnie razem

z nimi niech sie dostanie z łaskawości

*

Twojej korena chwały wiecznej, Przez Pana naszego i t d.

Za jednego zmarłego.

Wyzwól, prosimy Cię, Panie, duszę sługi Twego (albo służebnicy Twojej) od wszelkich więzów grzechowych; aby w chwale zmartwychwstania między

świętymi i wybranymi Twoimi nowem życiem odetchnęła. Przez Pana naszego i t. d.

Za br ici, krewnych i dobrodziejów

Użycz, prosimy Cię, wszechmogący i miłosierny Boże_Ł aby dusze braci, krewnych i dobrodziejów naszych, za których te ofiarę chwały Majestatowi Twemu ofiarowaliśmy, mocą tej Tajemnicy od grzechów wszelkich wyzwolone, otrzymały za Twojem zmiłowaniem błogosławieństwo światłości wiecznej. Przez Chrystusa Pana i t d.

(5. Za wszystkich wiernych zmarłyc'

Prosimy Cię Panie, niech modły nasze błagalne pomocne będą duszom sług i służebnic Twoich; abyś je od grzechów wszelkich wyzwolił i odkupienia Twojego uczestnikami być dopuścił. Który żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jedności Ducha S. przez wszystkie wieki wieków. Amen.

120

Ostatnia Ewangelia.

Wierzę, iż Odkupiciel mój żyje, iż w dzień ostateczny zmartwychwstanę i przyobleczony w ciało moje będę o- glądał Boga i Zbawiciela mego; oczy moje ujrzą Go, nadzieja ta spoczywa w sercu mojem Podniosę oczy ku Nie mu, a Bóg usłyszy wołanie moje. Powstanę z ciemności, w której siedziałem; a Pan zaprowadzi mię do przy! yt- ku światłości, gdzie chwałę Jego oglądać bede *

Psalm 129

Z głębokości wołałem ku Tobie: Panie! Panie! wysłuchaj głos mój

Niechaj będą uszy Twoje nakłonione na głos modlitwy mojej.

Jeżeli bodziesz pilnie obaczał nieprawości, Panie! Panie! a któż się ostoP

Albowiem u Ciebie jest zlitowanie, i dla zakonu Twego czekałem Cię, Panie.

Czekała dusza moja na słowo Jego: ufała dusza moja w Panu

121

Od straży porannej aż do nocy, niechaj ufa Izrael w Panu

Bo u Pana jest miłosierdzie, i obfite u Niego odkupienie.

A On odkupi Izraela ze wszystkich nieprawości jego.

Wieczne odpocznienie racz im dać Panie.

A światłość wiekuista niechaj im świeci

S ii 1 v o K e g i n a.

Witaj, Królowo Nieba i Matko litości! Witaj, pociecho nasza w smutku i żałości! Witaj, słodkości dusz>, nadziejo, żywocie! Witaj, ratunku pewny w największym kło-

fpocie.

ICtobie wygnańcy Ewy, żałośni synowie, K’tobie wzdychając płaczą w tarasach więźniowie.

Orędowniczko nasza, racz Twe litościwe Oczy spuścić na na^ze serca żałośliwe!

I owoc błogosławiony żywota Twojego Racz pokazać po zejściu z świata mizer-

[nego.

O łaskawa, pobożna, o Święta Marya, Niechaj będą zbawieni wszyscy grzeszni

[i ja.

O Jezu! niechajże Cię w niebie oglądamy, O Maryo! uproś nam, czego pożądamy.

122

Uproś nam żywot wieczny, grzechów od-

[puszczenie;

A przy śmierci lekki zgon; i duszne zba-

Lwienie. Amen.

O/cze nasz, Zdrowaś Mary a, 3 razy Wieczne odpoczniecie.

NIESZPORY.

Uwaga. Jak Msza ś. jest rannym hołdem, oddawanym publicznie Panu Bogu, tak Nieszpory są hołdem wieczornym. Śpiewanie psalmów i inne pienia kościelne przypominać nam powinny nicprzestanne u- wielbienia Aniołów i Świętych, oddających cześć Panu Zastępów. Łączymy się tedy z Duchami Niebieskimi, oddając Bogu chwałę. Chociaż bywanie na Nieszporach nie obowiązuje pod grzechem, jednak dobry chrześcijanin nie opuszcza ich bez słusznej przyczyny. Kiedy się odbywają z wystawieniem Najświętszego Sakramentu, możesz użyć na początku modlitw, położonych we właściwem miejscu w tej kśiążce.

123

Modlitwa piYiCd zaczęciem.

Otwórz, Panie, usta moje na wysławienie świętego Imienia Twojego, O- czyść serce moje od wszystkich próżnych, złych i niepotrzebnych myśli. Oświeć lozum mój, zapal wolę moje, abym godnie, uważnie i pobożnie odprawił modlitwy moje, i wysłuchanym być zasłużył przed obliczem Twego Boskiego Majestatu Przez Chrystusa Pana naszego. Amen

Panie Jezu Chryste, w zjednoczeniu z tą Boską intencyą, z jaką na ziemi oddawałeś chwałę Bogu, te moje modlitwy odprawuję.

Ojczenasz, Zdroiuaś Marga.

f. Boże, ku wspomożeniu memu wejrzyj.

I-fc. Panie, ku ratunkowi memu pospiesz sie

Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

Ant. Chwała Tobie, o Trójco, jedyne i równe Bóstwo. Chwała ptzed

124

wszystkie wieki, teraz i przez nieskończone wieki wieków.

Psalm 109

Rzeki Pan Panu memu: siedź po prawicy mojej.

Az położę nieprzyjacioly twoje podnóżkiem nóg twoich

Berło mocy twojej wypuści Pan z Sy- onu: panuj w pośród nieprzyjaciół twoich.

Przy tobie przodkowanie w dzień możności twojej w jasnościach świętości: z żywota przed jutrzenką zrodzi

łem cie

Przysiągł Pan, a nie będzie mu żal: Ty jesteś Kapłanem na wieki, według porządku Melchisedecho wego.

Pan po prawicy twojej poraził w dzień gniewu swego królów.

Będzie sądził narody, nepełni upaści: potłucze głowy wielu na ziemi.

Z strumienia na drodze pić będzie: a dla tego wywyższy głowę.

Chwała Ojcu i t. d.

Ant. Pewne są wszystkie przykaza

125

nia Jego: utwierdzone na wieki wieczne uczynione w prawdzie i w prawości

Psalm 110

Będę wyznawał, Panie, wszystkiem sercem mojem: w radzie sprawiedliwych i w zgromadzeniu.

Wielkie sprawy Pańskie: doświadczone we wszystkiem upodobaniu Jego

Wyznanie i wielmożność dzieło Jego. a sprawiedliwość Jego trwa na wie ki wieków.

Uczynił pamiątkę dziwów swoich, miłosierny a litościwy Pan: dał pokarm tym, którzy się Go boją.

Pamiętać będzie wiecznie na testament swój: moc uczynków swoich o- znajmi ludowi swemu.

Aby im dał dziedzictwo poganów: uczynki rąk Jego prawda i sąd

Pewne sa wszystkie przykazania Je go, utwierdzone na wieki wieczne: u- czynione w prawdzie i w prawości.

Posiał odkupienie ludowi swemu: postanowił na wieki testament swój

12G

Święte i stateczne Imię Jego: początek mądrości bojaźń Pańska

Wyrozumienie dobre wszystkim, którzy je czynią: chwała Jego trwa na wieki wieków.

Chwała Ojcu i t d.

Ant. W przykazaniach Jego będzie

sie kochał wielce

*

Psalm 111.

Błogosławiony maż, który się boi Pana: w przykazaniach Jego będzie się kochał wielce.

Możne na ziemi bidzie nasienie jego: naród prawych będzie błogosła

wiony.

Sława i bogactwa w domu jego: a

sprawiedliwość jego trwa na wieki wieków.

Weszła w ciemnościach światłość prawym: miłościwy, miłosierny i sprawiedliwy

Rozkoszny człowiek który się lituje i pożycza, będzie miarkował mowy swe z rozsądkiem: bo na wieki nie będzie poruszon.

127

W wiecznej pamiątce bedzie sprawiedliwy, a nie będzie się bał posłuchu złego.

Gotowe serce jego nadzieję mieć w Panu, umocnione jest serce jego, nie poruszy się, aż wzgardzi nieprzyjacio- ły swymi.

Rozproszył, dal ubogim, sprawiedliwość jego trwa na wiek wieku: róg jego wywyższy się w chwale.

Grzesznik ujrzy i będzie się gniewał, będzie zgrzytał zębami swymi, będzie schnął: żądza bezbożnych zaginie.

Chwała Ojcu i t. d.

Ant. Niech bedzie Imię Pańskie bło-

d d

gosławione na wieki

Psalm 112

Chwalcie dzieci Pana, chwalcie Imię

7 d

Pańskie.

Niechaj będzie Imię Pańskie błogosławione, odtąd i aż na wieki.

Od wschodu słońca aż do zachodu, chwalebne Imię Pańskie.

d.

Wywyższony nad wszystkie narody Pan: a nad niebiosa chwała Jego.

128

Któż, jako Pan Bóg nasz, który mieszka na wysokości, a na nizkie rzeczy patrzy na niebie i ziemi.

Podnoszący z ziemi nędznego: a

z gnoju wywyższający ubogiego.

Aby go posadził z książęty, z ksia- żety ludu swego

Który czyni, iż niepłodna mieszka w domu: matka synów wesoła.

Chwała Ojcu i t. d.

Ant. My, którzy żyjemy, błogosławimy Panu.

Psalm 116.

Chwalcie Pana wszyscy poganie: chwalcie Go wszystkie narody.

Bo sie umocniło nad nami miłosier-

4.

dzie Jego: a prawda Pańska trwa na wieki

Chwała Ojcu i t. d.

Antyfona,

Bracia, Chrystus sam się poniżył, sta wszy się posłusznym aż do śmierci a śmierci krzyżowej; dla czego i Bóg wywyższył Go i darował Mu imię, któ-

120

e jest nad wszelkie imię; aby na ’ e/usowe wszelkie kolano klękało.

YM N.

Jezusa słodkie wspomnienie,

Daje sercu pocieszenie:

Lecz nad miód i wszystko słodsza,
Jego obecność najdroższa.

Nic jest śpiewać wdzięczniejszego,
Nic słyszeć można milszego,

Nic w myśl nie wchodzi lepszego,
]ak Jezus, Syn Boga żywego.
Nadziejo pokutujących,

Jezu, ucieczko proszących,

Jakoś dobry szukającym,

A cóż Ciebie znajdującym?

Ani język to wymówić,

Ni pismo może wysłowić,

Ten powie, co mógł spróbować,
Co jest Jezusa miłować,

Jezu! Królu dziwnej chwały,

I zwyciężco okazały,

Słodkości niewymówiona,

Miłości nienasycona
Tyś mej duszy jest kochanie,

Ty' miłości wykonanie,

Tys ma chwała, Tyś me mienie,

O! Jezu, światło, zbawienie!

Jezu serdeczna słodkości.

Źródło żywe, dusz jasv ości,
Przewyższasz wszystkie radości,

Wszelkie żądze i lub

Chwała na wysok. A- -

130

Jezusa wszyscy poznajmy,

Miłości Jego żądajmy;

Jezusa chciwie szukajmy,

I szukać Go nie przestajmy.

Jezu nad słońce jaśniejszy, i nad balsam przyjemniejszy,

Słodszy nad wszystkie słodkości,

Milszy nad wszystkie miłości.

Jezusowa miłość słodka,

Wdzięczna, trwała, a nie krótka.

Jest wdzięczniejsza tysiąc razy,

Niźli język czyj wyrazi.

Jezu, sprawco łaskawości,

Wszelkiej nadziejo radości,

/rodło łaski i pociechy,

Prawdziwe serca uciechy.

/ostań, mieszkaj, Jezu, z nami,

Świeć nam Twymi promieniami, Oddaliwszy dusz ciemności,

Nie oddalaj Twej słodkości.

Daj mi kiedyś w obfitości,

Zażyć chwały Twej radości;

Który bądź błogosławiony,

Na wiek wieków nieskończony. Amen.

/

1V Święta Najśiu. Panny Maryi
li Y M N.

Witaj, Gwiazdo morza,

Święta Matko Boga,

Wciąż dziewictwa zorza,

Bramo niebios błoga

131

Z ust się Gabryela Pozdrowienie zlewa;

Niech pokój udziela Nowa Klatka Ewa Winnym zerwij pęta,

Ślepym powróć blaski,

Spędź złe, Panno święta, i ^Tproś wszystkie łaski.

Niech Cię Matką stawia V Tego przycz\na,

Co gdy ten świat zbawia,

Dał Ci się za Syna.

Panno nad Pannami, ł askawsza nad inne,

Zmyj grzech, co nas plami,

Zrób ciche niewinne Daj nam czyste życie,

Spraw drogę bezpieczną;

By widząc Twe Dziecię,

Pili radość wieczną,

Ojcu i Synowi

!\iech cześć nie ustawa,

Świętemu Duchowi _r Trójcy jedna sława. Amen.

V. Niech imię Pańskie będzie błogosławione.

R\ Teraz i zawsze ¹ Ha wieki wieków.

Ant Nie racz pamiętać Panie, na występki nasze, albo rodziców naszych, i nie racz nas karać za grzechy nasz -

132

PIEŚŃ BOGARODZICY
Magnificat*

Wielbi dusza moja Pana. I rozradował się duch mój w Bogu, Zbawicielu moim,

Iż wejrzał na pokorę służebnicy swojej: albowiem oto odtąd błogosławiona mię zwać będą wszystkie narody.

Albowiem uczynił mi wielkie rzeczy, który możny jest, i święte Imię Jego

A miłosierdzie Jego od narodu do narodu, bojącym się Jego.

I czynił moc ramieniem swojem, rozproszył pyszne myślą serca ich.

Złożył mocarze z stolicy, a podwyższył pokorne.

Łaknące napełnił dobrami: a bogacze z niczem odprawił.

Przyjął Izraela, sługę swego, wspomniawszy na miłosierdzie swoje

Jako mówił do ojców naszych, A- brahamowi i nasieniu jego na wieki.

Chwała Ojcu i t. d.

MODLITWA.

Boże! któryś miłującym Ciebie niewidome dobra przygotował; wiej w ser

133

ca nasze uczucie Twej miłości; iżbyś- my Cię we wszystkiem i nad wszystko miłując, obietnic Twoich, które przewyższają wszelkie żadania. dostąpili. Przez Pana naszego i t. d. Amen.

f. Błogosławmy Panu. li*. Bogu dzięki.

A dusze wiet nych przez miłosier dzie Boże niech odpoczywają w pokoju.

U*. Amen.

ANTYFONY I MODLITWY DO N. P. MARH

które się śpiewają przy końcu Nieszporów.

1. A L M A.

Od Adwentu do Gromnic

Matko Odkupiciela!

Któraś się nam stała Bramą niebieską,

I gwiazdą morską.

Racz twojemi świętemi Dopomódz prośbami,

1 wielu waznemi Twemi zasługami.

Ludowi upadłemu,

Z grzechów powstającemu, By mógł hiólować wiecznie

134

Z Tobą w niebie bezpiecznie.

Gdyś Panno usłyszała Miłe pozdrowienie Od Gabryela Anioła,

Z zdumieniem przyrodzenia.

Ty któraś potodziła Świętego Stworzyciela,

Pokornie Gię prosimy:

Miej litość nad grzesznymi.

TU Ad i cen ci

X Anioł Pański zwiastował Matyi, li-. 1 poczęła z Ducha Świętego.

Módlmy się.

Łaskę Twoje, prosimy, Panie, racz wlać w serca nasze, abyśmy którzy, / i zwiastowaniem anielskiem, wciele nie Chrystusa Syna Twego poznali, przez mękę i krzyż Jego do chwały Zmartwychwstania byli doprowadzeni. Przez tegoż Chrystusa Pana naszego Amen.

Od Bożego Narodzenia i dalej.

X. Po porodzeniu, Panno, nienaruszoną zostałaś

li* Boga Rodzicielko przyczyń się za nami.

135

Módlmy się.

Boże, któryś przez płodność Panieńską błogosławionej Maryi rodzaj ludzki zapłatą wiecznego zbawienia obdarzyć raczył, daj, prosimy* abyśmy doznali przyczyny za sobą Tej, przez którąśmy zasłużyli otrzymać Dawcę żywota naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

AVE UKOI NA.

Po Gromnicach, do końca \Vielk. Postu.

Bądź pozdrowiona, Królowo niebieska, Badz pozdrowiona. Pani anielska;

Witaj, święte Pokolenie,

/ którego wyszło zbawienie.

Wesel się, Panno wsławiona,

Slicznością nad wszystkie ozdobiona;

Witaj, ozdobo jedyna,

A za nami wołaj do Syna.

— ^

Y. Racz mi dać, Panno wSwięta, abym Cię godnie chwalił.

IjŁ Daj mi moc przeciwko nieprzyjaciołom Twoim.

Módlmy się.

Udziel, miłosierny Boże, ułomności naszej wsparcia; abyśmy, którzy świę

136

tej Boga Rodzicielki pamiątkę czynimy, za Jej przyczyny pomocą, z nieprawości naszych powstać mogli. Przez tegoż Chrystusa Pana naszego. Amen.

3. REGINA C0EL1.

Od Wielkanocy do Soboty przed Trójca świętą.

Królowo niebieska wesel się, Alleluja, Któregoś godna była nosić w żywocie, Al Już zmartwychwstał, jako był powiedział,

[Alleluja,

Módl się za nami do Boga. Alleluja!

f. Ciesz się i wesel sie Panno Marya, Alleluja.

R- Albowiem zmartwychwstał Pan pia- wdziwie, Alleluja.

Módlmy się.

Boże, któryś przez zmartwychwstanie Syna Twego, Pana naszego Jezusa Chrystusa świat uweselić raczył, spraw piosimy. abyśmy za pizyczyna Jego Rodzicielki Maryi Dziewicy, wiecznego żywota radości dostąpić mogli. Przez tegoż Chrystusa Pana naszego. Amen.

137

SALY E REGINA.

Od Trójcy świętej do Adwentu.

Bądź pozdrowiona, Królowo Niebieska, Matko miłosierdzia, żywocie słodkości i nadziejo nasza, bądź pozdrowiona! Do Ciebie wołam) wygnańcy, synowie Ewy. Do Ciebie wzdychamy, stękając i płaczac na tym padole płaczu A przetoż Ty, Orędowniczko nasza, one miłosierne oczy Tw^?oje obróć na nas; a Jezusa, który jest błogosławiony owoc żyw^Tota Twego, po tern wygnaniu racz nam pokazać, o łaskawa! o litościwa! o najsłodsza Panno Mary o!

y. Módl sie za nami, święta Boża Ro-

^M 4. J 4.

dzicielko.

li\ Abyśmy zie stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Modlin) > .

Wszechmogący wieczny Boże, który chwalebnej Dziewicy matki Maryi ciało i duszę, aby godnem mieszkaniem Syna Twojego stać sie zasłużyła, za

138

^prawą Ducha świętego przygotowałeś, daj, abyśmy której pamiątką weselimy się, za Jej łaskawą przyczyna od teraźniejszych nieszczęść i od śmierci wiecznej byli wyzwoleni Przez tegoż Chrystusa Pana naszego. Amen.

H. Pomoc Boska niech będzie zawsze z nami.

K\ Amen.

Ojcze nasz. Zdrowaś Maryn, Wierzę w Boga.

P 1E h Ń.

Dobra noc. o Jezu, o miłości moja!

Niech wTwemręku usnę ja, lepianka Twoja; Niechaj mi się śni zawsze o Tobie, Niechaj rozmawiam z Tobą dziś sobie, O Jezu me kochanie!

Dobra noc, o Jezu, o moja miłości!

Boże serca mego, niech Twej Opatrzności Dzisiaj i zawsze pewien doznawani, Tobie się wszystek cale oddawam,

Z duszą i ciałem grzesznem Jezu, pod Twe nogi skłaniam głowę moję. Racz mię wziąść w opiekę i obronę swoję, Niech się zanurzam w Twe święte rany, Mój Zbawicielu, Jezu kochany,

Niech w nich dzisiaj zasypiam. Dobra noc, spraw, Jezu, dla samego siebie,

139

Byś w mem sercu mieszkał, jako w drugiem

[niebie,

Tobie wszechmocny, wszech rzeczy Panie, Niech się ma dusza dziś niebem stanie. O Jezu mój i Boże!

Dobra noc, dobra noc, o moje kochanie! Jezu i mój Boże, mój dziedziczny Panie, Przy Tobie wszelkich słodkości zdroju, Niechaj zasypiam, Jezu, w pokoju, Teraz i na czas wszelki. Matko Boga mego i stróżu Aniele, Miejcież o mej duszy pieczę i o ciele, Patronie święty imienia mego Broń mię tej nocy od wszego złego.

Bądź mi strażą i obroną.

Potem możesz odmówić Modlitwy wieczorne.

VI. SPOWIEDŹ.

I. NAUKA
O U RLFA H V

i. Co jest grzech. Grzeszyć, jestto myśleć, mówić lub czynić co takiego, co sprzeciwia się woli Bożej; t. j. przykazaniom Boskim i kościelnym Grzech jest chorobą duszy naszej. Jak choroby ciała, jedne są ciężkie, śmiertelne a drugie lekkie, przemijające: tak samo grzech bywa śmiertelny t. j. ciężki i powszedni, lekki. Grzech śmiertelny jest przestąpienie przykazania

140

Boskiego albo kościelnego myślą, mową, uczynkiem albo opuszczeniem, w rzeczy ważnej, z zupełnem poznaniem i przyzwoleniem. Grzech powszedni jest przestąpienie przykazania w rzeczy małej, albo choć by i wielkiej, ale bez należytego zastanowienia się i niezupełnie dobrowolnie. Kto zaś robi cokolwiek, nie wiedząc bynajmniej, że to jest złem; albo robi co złego mimowoli, nie chcąc grzeszyć i nie mogąc sprzeciwić się, wtenczas nie grzeszy.

Trzema stopniami dochodzi się zwykle do grzechu; poduszczeniem, upodobaniem i zezwoleniem. Poduszez<nie czyli pokusa pokazuje nam złe. Jest-to myśl jaka zła, albo zły przykład, albo namowa. Jeżeli natychmiast odwracamy się od złego i uciekamy się do Boga o pomoc i obronę, choćbyśmy i długo byli kuszeni, przykro to nam jest i niebezpiecznie, ale bynajmniej nie grzeszymy przez to. To tylko jakby brzęczenie komara, szczekanie psa, od ukąszenia których bronimy się mężnie. Kusi nas szatan, jako nieprzyjaciel duszy naszej; kuszą nas jego słudzy, ludzie zepsuci i przewrotni; kuszą nas wreszcie własne namiętności, t. j. złe skłonności ciała. Pan Bóg dopuszcza nas kusić dla wypróbowania naszej wierności i cnoty, ale daje nam łaskę do zwyciężenia złego. Pokusy bywają ponętne. Zły duch stara się u- kryc przed nami skutki grzechu, zgryzo

ty sumienia, karę na tamtym swiecie, utratę sławy i zdrowia; ale wabi nas pozorem przyjemności, rozkoezv. bogactwa. I ztąd powstaje w nas npodot iii ni fi w złem Kiedy się staramy usilnie odwrócić serce od złego i wzywamy pomocy Bożej, to i upodobania takie mimowolnie nie będą grzechem ciężkim. Ale jeżeli serce nasze przynęcone pozorem dobra skłania się ku złe mu dobrowolnie, wtenczas następuje z wolenie, które zawsze jest grzechem Bywa tu z nami, jak z owym biednym motylkiem, co leci na ogień, myśląc, że to kwiatek; i tym sposobem ginie, lub co najmniej opali sobie skrzydła. Kiedy człowiek często grzech jaki popełnia, i tak się z nim oswaja, że już nie czuje wielkiego niepokoju i trwogi w sumieniu, stan taki grzesznika nazywamy neńofiem. Jestto stan bardzo zły i niebezpieczny; jesPo jakoby owa choroba, która ciągle dręczy czło wieka, i nie daje się usunąć żadnem le karstwem. którą nazywamy stałą, chroniczną A zwłaszcza nałóg grzechu śmiertelnego jest rzeczą straszną, bo z niego wy pływa nieczułość i ślepota duchowa, ta największa kara Boska na ziemi, którą dotknięty grzesznik, na oślep idzie do zguby wiecznej. To jakoby owe suchoty rozwinięte, jakby gorączka straszna, po której śmierci spodziewać się można.

2. Grzech śmieitdatf Obrzydź sobie, mój

142

bracie, nadewszystko grzech śmiertelny Patrz, jak on jest szkaradny i zgubny. Przez grzech śmiertelny wyrządzamy największą zniewagę Panu Bogu, najwyższemu dobru naszemu, odwracając się od Niego i wyżej sławiąc sobie nędzne stworzenia i własną przyjemność zmysłową; utrącamy łaskę poświęcającą, wszystkie zasługi, i stajemy się godnymi wiecznego potępienia. Ciało bez duszy jest trupem gnijącym, i sprawuje wstręt i obrzydzenie; tak dusza grzechem ciężkim dotknęła staje się jakby umarłą,bo jest pozbawiona miłości Bożej, tego prawdziwego życia swego, staje się bardzo szpetną i obrzydłą w o- czach Boga i Aniołów Jego. Przez grzech śmiertelny stajemy się niewolnikami złego ducha, stajemy się podobnymi jemu „Kto czyni grzech, z djabła jest“, mówi ś. Jan. Jak gałąź nie otrzymująca soków od pnia. choćby pierwiej okryta była liśćmi i kwiatem, usycha i na nic się nie zda jak tylko na wrzucenie do ognia, tak dusza pozbawiona miłości Bożej, tego prawdziwego soku swego ożywczego, traci wszystkie zasługi i dobre uczynki, jakie miała pierwiej, i zasługuje na ogień piekielny. Grzesznik taki krzyżuje na nowo Chrystusa Pana w swem sercu, bo dla grzechów u- marł na krzyżu Zbawiciel. Przez grzech śmiertelny utrącamy pokój sumienia i świętą radość serca. Sumienie czyste, jest jak

143

niebo jaśniejące słońcem, a sumienie skalane grzechem, to jakby niebo zamroczone chmurami ciemnemi. Często bardzo różne choroby i zmartwienia są następstwem grzechu. Ale co gorsza, jeden grzech śmiertelny, z ktorego zaraz nie powstaniemy przez pokutę, ciężarem swym popv cha do nowych grzechów. Jak w kopalniach głębokich każdy szczebel drabiny oddala nas od światła słonecznego i pogrąża w przepaść ciemną; tak grzesznik, idąc z grzechu w grzech, wpada w nałóg, a potem w zatwardziałość serca i ostateczną nicpokutę. A jak życie było złe, tak i śmierć grzeszników jest najgorsza, jak mówi Pismo święte. Ale po śmierci dopiero czeka straszna kara grzeszników. Jezus dla nich nie będzie już łaskawym Zbawicielem, ale strasznym sędzią, gdy wyda ten wyrok okropny: „Idźcie ode mnie przeklęci w ogień wieczny, który jest zgotowany djabłu i aniołom jego“. Złość grzechu śmiertelnego jest nieskończona, bo o- braża Boga nieskończenie dobrego; i złość ta będzie trwać w potępionym wiecznie, bo na tamtym świecie nie będzie już czasu do pokuty; dla tego i kara będzie trwać wiecznie. O straszna wieczności i wieczna rozpaczy.

Przeraź się, moj bracie, okropnością grzechu śmiertelnego, i stizeż się go jak 'wieiza okrutnego, któiycię chce poźrzeć.

144

Oświadczaj się codzień przed Bogiem, że wolisz raczej umrzeć, niż Go dobrowolnie tak ciężko obrażać. Lecz gdyby ci się zdarzyło kiedy takowe nieszczęście, Boże uchowaj cię, abyś nie wpadł w rozpacz. Szatan bowiem wciąga człowieka w grzech, ukrywając jego skutki; a dopiero po grzechu wtrąca go, jak Kaina, w otchłań rozpaczy i zwątpienia. Kiedy przypadkiem upadłeś w błoto, śpieszysz co najprędzej, aby się obmyć i włożyć czystą suknię; tak samo, gdy wpadniesz, broń Boże, w sro motne błoto grzechu śmiertelnego co najprędzej oczyść się z niego przez pokutę. Jeśli nie możesz zaraz pójść do spowiedzi, uklęknij na osobności, upokorz się przed Bogiem; powiedz Mu, że Go kochasz i serdecznie żałujesz za grzechy; i postanów wyspowiadać się jak można najprędzej. Nie bądź znowu tak zuchwałym jak niektórzy, co mówią Raz zgrzeszyłem, mogę grzeszyć i więcej; wyspowiadam się ze wszystkiego i kwita! A czyż pewny jesteś że doczekasz spowiedzi? A może śmierć nagła spotka ciebie pierwiej, to cóż będzie? .. Nie grzesz nigdy w nadziei łatwego odpuszczenia; nie odkładaj pokuty, nie upadaj na duchu, ale prędko i mężnie u- ciekaj się do miłosierdzia Jezusa twojego, który cię obmyje krwią swoją i oblecze cię w czystą szatę swej miłości; przytuli do serca i łaskawie pocieszy.

145

3. Orzech powszedni. Nie myśl, mój bracie, że grzech powszedni, dla tego że jest mały, może być lekceważony. Jest on także obrazą, osłabia nas i naraża na kar> doczesne, albo tu albo w czyścu Grzechy powszednie są to jak owe choroby niewielkie: bole głowy lub zębów, małe gorączki. Nie odbierają nam one życia, ale są bardzo przykre i osłabiają nas. Grzech powszedni jest większem złem dla nas od wszystkich nieszczęść i od samej śmierci, bo przezeń obrażamy Boga i zasmucamy serce Jezusa, który cierpiał i za te grzechy.

Są grzechy powszednie bardzo małe. które ledwie są grzechami, ale są większe, które popełniają się z większą złością. Naprzykład, wielka jest różnica między lekką niecierpliwością lub chwilowem nieposłuszeństwem, a złością większą, połączoną z krzykiem i płaczem lub nieposłuszeństwem upornem Najgorsze i najszkodliwsze grzechy powszednie są te, które popełniamy rozmyślnie, z zastanowieniem się. Z nawyknienia do takich grzechów wpadamy w oziębłość, w obojętność do rzeczy duchowych, t. j. w stan bardzo niebczpieczzy, który nas osłabia na duchu i prowadzi do grzechu śmiertelnego. Jesteśmy słabi, i łatwo wpadamy w grzechy powszednie, ale strzeż się, moje dziecko, owych grzechów rozmyślnych, z

Chwata na w\ sok. JSs 2 10

146

pewną złością i uporem popełnianych. A nadewszystko, czuwaj nad sobą, aby nie zaciągnąć żadnego nałogu, jak naprzykład, nałogu kłamstwa, złośliwości, obmowy i t. p., pamiętając, że każde złe nawyknic- nie trudno się daje wykorzenić. Mając wiele wad, nie będziesz się podobał Jezusowi, który chce mieć ciebie gorącym, a nie oziębłym, bo oziębłość jest jak letnia woda wzięta do ust, która sprawuje obrzydzenie i nazad się wyrzuca Nie wymawiaj się, że twoje grzechy i wady są małe, bo one obrażają Boga, szkod;.ą duszy, a zaniedbane łatwo doprowadzą i do ciężkich win, tak jak mała gorączką, przy narażaniu się i niezachowaniu, może przejść w ciężką i śmiertelną.

Staraj się oczyszczać z grzechów powszednich. Nie miej nigdy w nich upodobania, i żałuj prawdziwie i serdecznie za nie; bo bez żalu Bóg, który jest samą świętością, nie może nam odpuścić najmniejszego grzechu. Najprostszem lekarstwem na grzechy powszednie, jest uczynić akt miłości Boga: „Boże, kocham Cię z całego serca“! Jeżeli to mówisz szczerze, możesz dostąpić odpuszczenia wszystkich grzechów powszednich

4. tiucwtmeniah". Aby nam ułatwić pozbywanie się tej kurzawy codziennej, Kościół podaje pewne środki zwane San t- tuentaha, t. j. jakby przydatki jakie do Sa-

147

kramentów, mające szczególną moc gładzenia grzechów powszednich przez pobudzanie nas do skruchy Trzeba ich tylko pobożnie używać Sześć jest takich sposobowi 1. Modlitwa, t. j. modlitwy, odbywane w kościele, a zwłaszcza konsekrowanym, naprzykład: słuchanie pobożne

mszy ś. i nieszporów, jako też odmówienie pobożne Ojcze nasz... 2. Pokro/neme, kiedy kapłan kropi lud święconą wodą, albo mieszkanie, pokarmy, pola i t. d. 3. Pozywam?, t. j pobożne używanie święconego chleba, owoców i t, d. 4. Spo- me^fiz powszechna czyli Confiteor (]a grzeszny spowiadam się. ) pobożnie odmówiona, zwłaszcza na początku Mszy. 5. Dawanie, t, j. jałmużna i inne miłosierne uczynki z dobrą intencyą wykonywane 6. JUoyosla- irienstwo, czyli przeżegnanie, jakie kapłan daje nam przy końcu Mszy i w innych razach, a zwłaszcza Najświętszym Sakramentem.

NAUKA.

0 SAKRAMENCIE POKUTY.

I. Potrzeba point,// Kto po chrzcie zgrzeszył, musi koniecznie pokutować, jeśli chce być zbawionym, bo do nieba nie zmazanego nie wnijdzie Pokuta tak jest potrzebna dla tych, którzy Boga ciężko obrazili, jak chrzest dla zgładzenia winy

148

pierworodnej Pan Jezus mówi wyraźnie do grzeszników: „Jeśli pokuty czynie nie będziecie, wszyscy poginiccie“. Ach! mój bracie, któż z nas nie ma grzechów? Któż jest tak sprawiedliwym, któryby nie potrzebował przepraszać Pana Boga? Kto mówi. że jest bez grzechu, sam siebie zwodzi i prawdy w nim niemasz, mówi ś Jan, Apostoł miłości. Jakże wielka jest do- bror i miłosierdzie Ojca naszego niebieskiego, że na^ grzesznych oczyszcza przez pokutę, i przyjmuje do swej łaski i miłości! Ale cóżto jest pokutonwu Jestto przyznać się do winy, żałować szczerze i starać się wynagrodzić, ile można, Bogu za wyrządzoną zniewagę przez grzech, a bliźniemu za uczynioną krzywdę. Tak samo jak dobre dziecko, jeżeli kiedy obrazi ojca lub matkę przez nieposłuszeństwo i upór, zaraz poznaje, że źle zrobiło, żałuje tego i przeprasza ich pokornie.

Pan Jezus, aby nam ułatwić pojednanie z Bogiem, ustanowił dla nas osobny sakrament pokut// albo, jak nazywamy pospolicie, spowiedź. Nie ludzie, ale sam Zbawiciel nasz Jezus Chrystus, Bóg prawdziwy, kazał nam spowiadać się dla oczyszczenia się od grzechów, kied> powiedział do Apostołów i do ich następców biskupów i kapłanów te słowa: „Weźmijcic

I kicha świętego; których odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a których zatrzy

140

macie (t. j. nie odpuścicie^, są zatrzyma ne^w Jak lekarz powinien poznać chorobę, aby dać stosowne lekarstwo; i sędzia powinien dowiedzieć się od samego obwinionego, albo od świadków, o jego wy stępku, aby mógł wydać sprawiedliw y wyrok; tak samo i kapłan, ustanowiony od Boga sędzią naszego sumienia i lek rzem duszy, nie może odpuścić nam grze chów, jeżeli mu me przyznamy się do nich. Niedosyć więc jest przyznać się w duchu przed Bogiem, żeśmy zgrzeszyli, al< trzeba przyznać się przed kapłanem, aby o- ti 7ymać przebaczenie u Boga; bo tak Pan Je zus kazał. A kazał dla tego, aby nas nauczy«' pokory, i abyśmy zawsze znajdowali ćki siebie dobrą radę, napomnienie i pocie chę Kto więc nie chce spowiadać się, nie słucha Chrystusa, i nie chce być uleczonym na duszy. Ale niedosyć wyspowiadać się byle jak, ale trzeba odbyt spowiedź dobrze Do tego potrzeba: i. uczynić rachunek sumienia, 2. ałować szczerze za grzechy, 3. mocno postanowić poprawę życia, 4. przyznać się do wszystkich grze chów kapłanowi i 5. zadośćuczynić Bo^fru za grzechy swoje. Objaśnię ci to po kolei.

2. Rachunek wnunria, jestto przypomnic nie grzechów, którymi obraziliśmy Boga od ostatniej dobrze odbytej spowiedzi, a to

150

dla tego abyśmy wiedzieli, z czego się mamy spowiadać W tym celu należy usunąć się, ile można, na osobne miejsce, gdzieby nam nikt nie przeszkadzał. Potem prosić trzeba Pana Boga, aby nas oświecił i dał nam poznać grzechy, które przed nami ukrywa miłość własna, t j. upodobanie w sobie, bo każdy człowiek łatwiej widzi cudze wady niż swoje Kiedy do ciemnego pokoju wniesiesz światło, zobaczysz co się tam znajduje; tak samo kiedy nas Duch ś. oświeci światłem łaski swojej, zobaczymy łatwo plamy i brudy duszy swojej. Zacznij rachunek sumienia od zastanowienia się, czy odbyłeś dobrze przeszłe spowiedzi, czy nie zataiłeś czasem przez wstyd lub bojaźń grzechów jakich, i wiele to razy było. Gdybyś na nieszczęście uczynił to kiedy i jeszcze dotąd nie naprawił tego, masz wiedzieć, że spowiedzi twoje nic niewarte, i że należy spowiadać się na nowo ze wszystkiego, bo w takim razie grzechy nie są odpuszczone. Przypomnij sobie te miejsca, na których się znajdowałeś, osoby, z które- mi przestawałeś; uważaj, jak spełniasz swoje obowiązki i czynności codzienne Dla ułatwienia pamięci swojej, przebierz w myśli przykazania Boskie i kościelne, grzechy główne i cudze i t. d. Kto spowiada się rzadko, a przytem jest roztrzepany i niedbały, ten powinien dłużej czy

151

nić rachunek sumienia Kto zaś ma zwyczaj zbawienny spowiadać się często, temu dość jest poświęcić chwil kilka, jakie pięć lub dziesięć minut na przypomnienie grzechów. Niektórzy długo się męczą nad rachunkiem sumienia, a mając trwożliwe sumienie, jeszcze się więcej przez to wikłają Pamiętaj tedy, że samo tylko przypomnienie gizechów nic jest wszystkiem; nie bądź zbyt trwożliwym. Kto ma szczerą chęc przeproszenia Boga, ten prędko przypomni sobie grzechy, /resztą, choćbyś małych jakich przewinień i zapomniał. nic to nie zaszkodzi, bo spowiedź wtenczas złą będzie, kiedy kto nie chce spowiadać się z viężk ich grzechów. Niektórzy spisują swoje grzechy i spowiadają się z kartki Bywa to pomocą przy spowiedziach z całego życia ale zwyczajnie tego nie używaj Spowiadamy się z większą pokorą i żalem, kiedy monituj/ swe grzechy, niż kiedy je czytam// lub wydajemy jak lekcyę. Masz niżej jeden rachunek sumienia dla ‘spowiadających się często, a drugi dla rzadkich spowiedzi.

3. Aut za y rzęchy. Przypomniawszy sobie grzechy, potrzeba mocno za nie żałować* Żal czyli skrucha, jestto boleść duszy i smutek wnętrzny, iż obraziliśmy Boga; i razem jestto obrzydzenie sobie tych grzechów. Skrucha jest rzeczą najważniejszą i niezbędną do dobrej spowiedzi. W pewnych

152

razach możemy otrzymać przebaczenie grzechów i bez spowiedzi, ale bez żalu, nigdy. Kto nie żałuje za swe grzechy, tego spowiedź będzie nieważna i świętokradz- ka, ten zamiast oczyszczenia swej duszy jeszcze ją więcej plami. Żałować potrzeba za grzechy, dla tego, że obraziliśmy Boga, najlepszego Ojca naszego i Dobrodzieja, że staliśmy się przyczyną męki i śmierci Chrystusowej. Brzydzić się trzeba grzechami, bo one plamią duszę naszą i czynią ją o- brzydliwą w oczach Boga, bo przez nie utrącamy niebo, a zasługujemy na piekło. Abyś łatwiej mógł serce swoje skruszyć, podaję ci tu pobudkę do żalu z pewnego pobożnego pisarza: ,.Pan Bóg jest tak dobry,

„tak mnie kocha, a ja, ja Go obraziłem! On „mi gotuje niebo, On mi otwiera serce i „ręce swoje ojcowskie; On mię chce uszczęśliwić jedynie z dobroci swojej, niepo- „trzebując mnie dla szczęścia swego; a ja, „niewdzięczny grzesznik, jestem Mu nieposłuszny, obrażam Go, znieważam majestat Jego, opuszczam haniebnie Pana i „Boga!... Mój najłaskawszy Zbawiciel Jezus „płakał dla tych grzechów, które popełniłem; płakał za mnie i nademną w ubogim „żłobku w Nazarecie, w Ogrojcu oliwnym „i w czasie największej swojej męki Moje to grzechy były przyczyną Jego boleści, Jego upokorzeń; dla nich był On policzkowany i plwocinami okryty! dla zgła-

153

..dzenia grzechów moich był cierniem ukoronowany, ubiczowany, zdradzony, opuszczony od wszystkich, ukrzyżowany mię- „dzy dwoma łotrami; dla mnie nędznego „grzesznika, dla mnie Pan Jezus przybity „został cały skrwawiony do krzyża, umarł „za grzechy moje i miał serce przebite włócznią! Dla mnie zmartwychwstał i wstąpił do nieba, otwierając mi przez to bra- .,my swego błogosławionego Raju!.... A ja, ..za tyle miłości Jego, odpłaciłem się Mu „niewdzięcznością, grzesząc przeciw Nie- „mu!...

„Przez jeden grzech śmiei teiny zasłużyłem na piekło, na ogień wieczny w pie- „kle razem z szatanem: a oto jednak, naj- „dobrotliwszy Zbawiciel mój Jezus, z nieskończonego miłosierdzia swego, wzywa ..mię do siebie, i mówi: „Biedne dziecko,

„żałuj za grzechy, a Ja ci przebaczę“. (Seyur).

Żal taki z miłości ku Bogu nazywa się doskonałym i ma tak wielką moc, że może nas usprawiedliwić przed Bogiem w jednej chwili. Potrzeba mieć zwyczaj często wzbudzać w swem sercu taką skruchę, a zwłaszcza kiedy wpadniemy w grzech jaki. Pamiętaj, miły bracie, że gdybyś wpadł i w bardzo ciężkie grzechy, jeżeli tylko z głęboką pokorą i ufnością i z wielką miłością powiesz: „O najsłodszy Jezu, Boże i Panie mój, przebacz mi; kocham Cię z całego serca, z całej duszy; żałuję gorzko, żem

154

Cię obraził. O Jezu miłości moja! nie chcę już więcej grzeszyć “, i jeżeli przytem masz mocne postanowienie pójść do spowiedzi jak tylko można będzie, natychmiast odzyskujesz łaskę i przyjaźń u Fana Boga; tak, że gdyby cię i śmierć zaskoczyła pierwej nimbyś się mógł spowiadać, nie byłbyś potępiony na wieki. Widzisz, jak Bog jest dobry i miłosierny!

4. Mocne postanowienie poprawy jest warunkiem dobrego żalu, bo kto szczerze żałuje, nie chce już więcej czynić tego, za co żałuje. Nie znaczy to, że już nig<!y nie zgrzeszymy, ale że za pomocą Boską będziemy wystrzegać się nadal powodów do grzechu. Kiedy przypadkiem potknąwszy się upadniesz, mój bracie, zaraz powstajesz z ziemi, patrzysz jaka była przyczyna upadku, i postanawiasz być ostrożniejszym nadal. Tak samo czynić powinieneś, kiedy w grzech wpadniesz; zaraz powstań przez skruchę doskonałą z upadku swego i postanów być uważniejszym. Najlepszy znak mocnego postanowienia, kto pilnie unika tych okoliczności, które go do grzechu przywiodły. Naprzykład, jakiś zły towarzysz nauczył cię brzydkich słów lub zabaw; u- nikajże go nadal. A jeżeli musisz być z nim razem, nie słuchaj go; owszem, śmiało skarć go i napomnij, kiedy znowu zechce co złego mówić lub czynić Ponieważ zaś, bez pomocy Bożej nic nie zna-

155

cza nasze postanowienia, pro 5 Pana Jezusa o łaskę, wzywaj Najśw. Panny. Maryi i Anioła Stróża swego na pomoc Mów czę sto sercem i ustami: ,.Boże, przybądź mi na pomoc! Jezu mój! Kocham Cię, nie chcę grzeszyć“

o. Wyznanie grzechów Niektórzy obawiają się strasznie iść do spowiedzi; przystępują do kapłana z taką trwogą, jak gdy by on był wilkiem co chce zjeść biedne go baranka. Sądzą, że kapłan łajać tylko i strofować będzie surowo, że odpędzi od spowiedzi, że się nie ulituje nad nami Wielki to błąd i pokusa szatańska. Kapłan jest prawdziwie sędzią twojego sumienia, ale jest razem najlepszym ojcem i przyjacielem twoim. On żałuje twej biednej duszj, i chce ją uleczyć. On zastępuje dla ciebie miejsce samego Chrystusa, który łaskawie wzywał grzeszników do pokuty i z miłością ich przyjmował; i kazał też kapłanom być miłosiernymi dla nich. Nic patrz na osobę człowieka, ale na jego urząd; nie spowiadasz się człowiekowi ale Bogu, który zna skrytości twoje. Idź ted> z ufnością do kapłana, jako do lekarza ojca swego duchownego, który nie chce cię srogo karać, ale chce uleczyć, ocz} cić duszę twoję, chce cię uspokoić i po cieszyć Spowiadaj się / wielką pokorą, oskarżając siebie jako winowajca; nic zwalaj swych grzechów na kogo innego, nie

156

szukaj próżnych wymówek. Pamiętaj, że stoisz przed Bogiem, który cię sądzie kiedyś będzie i którego oszukać niepodobna. Nic taj nigdy grzechów swoich, choćby one były największe i najszkaradniejsze. Trzeba powiedzieć kapłanowi wszystkie winy swoje, które tylko mogłeś przypomnieć, bo Bóg chce tego koniecznie. Gdybyś, uchowaj Boże, zataił jaki grzech umyślnie na spowiedzi, czy to przez wstyd, czy przez bojaźń, spowiedź twoja byłaby nic niewarta, nictylko nie dostąpiłbyś odpuszczenia grzechów, ale odszedłbyś od spowiedzi jeszcze większym grzesznikiem; lepiejby już było nie spowiadać się zupełnie, niż odbywać spowiedź' złą, świętokra- dzką. Jestto chytrość szatana, który nam zawiązuje usta i chce nas zgubić. Pamiętaj, mój bracie, że ten grzech zatajony będzie kiedyś ogłoszony na sądzie Boskim wobec wszystkich ludzi, czyż nie lepiej zawstydzić się teraz przed jednym kapłanem, niż być zawstydzonym publicznie, i gorzeć za to w ogniu piekielnym na wieki? 1 to powinno zachęcić ciebie do szczerego wyjawienia win swoich, że kapłan nigdy nie może powiedzieć tego, co słyszał na spowiedzi, choćby mu nawet śmiercią grożono. Przytem ucho kapłana przyzwyczajone jest do słuchania wszelkich niegodziwości; nie zadziwisz go i nie zrazisz do siebie; owszem, za twoją otwar-

157

tośc i żal serdeczny jeszcze cię więcej będzie kochał. Ale może mi powiesz: „Chciałbym powiedzieć wszystko, ale nie wiem, jak to wytłumaczyć, nie umiem sobie poradzić, bo to takie brzydkie rzeczy popełniłem?*¹. W takim razie, powiedz mój biedny grzeszniku, śmiało i otwarcie spowiednikowi: „Mój ojcze, zrobiłem brzydkie

rzeczy, ale nie wiem, jak to powiedzieć. Wstydzę się, dopomóż mnie i zapytaj się”. Wtedy kapłan zapyta ciebie, a ty mu najszczerzej opowiesz wszystko, i tym sposobem zrzucisz ciężar ze swego sumienia, i będziesz bardzo rad. Jeżelibyś na spowiedzi zapommnł powiedzieć jakie grzechy, dla tego że ci to na myśl nie przyszło, spowiedź twoja nie będzie przez to zła, i dostąpisz odpuszczenia wszystkich grzechów, nawet zapomnianych. Jeżeli te grzechy^ opuszczone przez zapomnienie, są ciężkie i ważne, trzeba wrócić do kapłana i powiedzieć: ..Mój ojcze, zapomniałem jeszcze powiedzieć tych i tych moich win“. Ale gdyby w tern zachodziła trudność jaka na teraz, trzeba będzie koniecznie przyznać się do tego na następującej spowiedzi. Jeżeli zapomnisz jakich lekkich, małych grzeszków, bądź spokojny i nie wracaj; niema tak koniecznej potrzeby spowiadania się z małych grzechów jak z wielkich. Dalej, na spowiedzi trzeba koniecznie wyznawać Uczb{ grzechów, t. j.

jak często grzech jaki popełniasz, zwłaszcza jeżeli to jest ważny występek. Gdy byś nie mógł wyrazić napewno, ile razy co było, to powiedz mniej więcej, czy to było kilka lub kilkanaście razy od spowiedzi: czy to popełniasz codzień czy co tydzień; przyznaj się też, jak dawno zacząłeś popełniać ten brzydki grzech, czy spowiadałeś się'już z tego pierwej, i czy by- ła z tego jakakolwiek poprawa po przeszłej spowiedzi. Wszystko to wiedzieć powinien spowiednik, aby łatwiej mógł uleczyć twoję chorobę duchową. Potrzeba takoż powiedzieć okoliczności grzechu, to jest takie rzeczy, które mogą grzech z małego uczynić wielkim, albo zupełnie innym Naprzykład mówić złe słowa na równego nie zawsze jest wielkim grzechem, ale powiedzieć to na ojca lub matkę, byłoby ciężką winą. Wziąść co potajemnie u kogo jest zwyczajną kradzieżą, ale wziąść z kościoła będzie świętokradztwo, i t. p. Jeszcze raz ci przypominam, że to jest obowiązek konieczny mówić liczbę i okoliczności grzechu na spowiedzi. Nię trzeba czekać póki kapłan o to zapyta, ale trzeba samemu wyznawać to, jeżeli chcemy, aby spowiedź była dobra. Na spowiedzi nie trzeba mówić rzeczy niepotizcb- nych i nie należących do niej. Nie trzeba wymieniać imienia i nazwiska osób i miejsc. Strzedz się trzeba wielomówstwa, bo to

159

zajmuje diogi czas spowiednikowi; ale starać się krótko i jasno, bez dwuznacz- ników, bez omówień, bez obwijania, jak to mówią, w bawełnę, wyrazić wszystko co mamy na duszy, słowami wyraćncmi, ale przyzwoicie i z uszanowaniem. Spowiadać się trzeba ani zanadto cicho ani zanadto głośno, ale tak aby kapłan mógł usłyszeć wszystko. Przed spowiedzią, nic należy naciskać się bardzo, ale jeżeli czekać nie możemy, poprosić księdza, ab} nas wyspowiadał pierwej. Bądź wreszc ’ ostrożny, aby nie słuchać cudzej spowiedzi; a kiedy co posłyszysz mimowoli, wiedz, że niegodzi się tego rozpowiadać i wyśmiewać.

Zwyczajny sposób spowiadania się jest ten: Przystąpiwszy do spowiedzi (konfesy- onałuj, kiedy kapłan mówi nad tobą mo dlitwę, uklęknij, przeżegnaj się, i zmów Spowiedź powszechną (Ja grzeczny spowiadam się i t. d. stron. 238) do tych słów moja nimi. jeśli nie umiesz, albo czas jest krótki westchnij do Boga o pomoc, abyś się szczerze wyspowiadał. Potem powiedz: „Niech będzie pochwalony Jezus

Ghrystus*, zakryj się od ludzi i zaczynaj spowiedź. Mów, kiedy byłeś w spowiedzi, czy wypełniłeś pokutę i to wszystko co tobie było kazano. Oskarżaj się najpizód /grzechów ciężkich, aby nie zapomnieć Słuchaj uważnie, czego się pyta spowić-

160

dnik i odpowiadaj szczerze. Kiedy już wszystko wypowiesz, co miałeś na duszy, wzbudź na nowo żal za grzechy, i dodaj te słowa: Więcej nie pamiętam: żałuję

serdecznie za te i za wszystkie grzechy całego życia mego; obiecuję za pomocą Boską poprawę, a ciebie, ojcze duchowny, proszę o pokutę i rozgrzeszenie Słuchaj z uwagą, jaką ci pokutę naznacza kapłan; a potem klęcząc nachyl głowę, i z wielką pokorą i skruchą kończ Spowiedź powszechną od słów moja wina, przy ozem bij się w piersi, albo mów: Boże! bądź

miłościw mnie grzesznemu . Nie oddalaj się, dopóki kapłan nie da znaku odejścia. Kiedy ty tak z pokorą bijesz się w piersi, kapłan daje ci rozyrzrszerur, to jesti mocą i imieniem samego Chrystusa odpuszcza ci grzechy, a Pan Jezus krwią swoją najdroższą oczyszcza twą duszę od wszelkiej zmazy, i czyni ją miłą przed obliczem swo- jem i całego Nieba. O jakże to wielka łaska i szczęśliwa chwila dla ciebie!...

6. Zadosyćuczynieme. Na spowiedzi otrzymujemy odpuszczenie winy i kary wiecznej, ale pospolicie zostaje jeszcze kara doczesna, którą trzeba wycierpieć albo tu na ziemi, albo w czyścu. Otóż po spowiedzi, pozostaje jeszcze wypłacać się sprawiedliwości Boskiej przez dobre uczynki nasze, i to nazywamy zadośćuczynieniem albo czynieniem pokuty. Najpierwszy z tych

161

pokutnych uczynków jest ten, któi) nam kapłan naznacza na spowiedzi, i który dla tego nazywamy pokutą. Takowa pokuta stanowi część sakramentu i ma moc wielką zadosyćuczynienia Bogu. Grzeszy i własnej duszy wyrządza krzywdę, kto ją przez niedbalstwo opuszcza. Dla tego, mój bracie, odszedłszy od kapłana, i podziękowawszy Panu Bogu za odpuszczenie grzechów, staraj się zaraz odprawić naznaczoną pokutę, abyś jej nie zapomniał potem Prócz tej pokuty, ofiaruj Bogu modlitwy twoje, umartwienia i różne przykrości, jakich będziesz doznawać, za grzechy swoje. Kiedy naprzykład doznasz krzywdy jakiej od kogo, albo cię spotka jakie nieszczęście, mów do Boga z pokorą: Za

służyłem na to, Boże mój, obrażając ciebie, przyjmij to za grzechy moje: poddaję się woli Twojej! > Tym sposobem czynić będziesz godne owoce pokuty, i skarbić sobie będziesz skarb w niebie

Słów kilka dodam ci tu o modlitwach przed i po spowiedzi, przed i po komunii Są to modlitwy bardzo stosowne i pożyteczne do przygotowania duszy naszej do sakramentów, ale nie obowiązują nas bynajmniej pod grzechem. Jeśli czasu braknie, możesz je skrócić. Kto zdolny jest do tego, może z własnego serca modlić się, i wzbudzać uczucia stosowne w duszy swojej. Głćwną i istotną rzeczą, jest uspo-

Chwata na wysok. As 2. 11

162

sobienie duszy do godnego i pożytecznego przyjmowania sakramentów, o co najbardziej starać się należy.

7. iSj>owiccli całego żyda, i Kiedy

przypominamy sobie grzechy z całego życia swego, od powzięcia rozumu, i spowiadamy się z nich, a szczególnie z ciężkich win kapłanowi, nazywa się to spo wicdzią z całego życia albo dożywotnią. Spowiedź taka może być niezbędnie potrzebną w takim razie, jeśli kto miał zwyczaj taić na przeszłych spowiedziach grzechy, lub odbywał je bez żadnego żalu i bez żadnej poprawy ze swych brzydkich nałogów. Wtedy spowiedzi będą nieważne, albo przynajmniej bardzo wątpliwe; grzechy nie będą odpuszczone, i sumienie nie może być spokojne. Jedynym środkiem ratunku duszy w tak opłakanym stanie sumienia będzie, odbyć spowiedź dożywotnią szczerze i ze skruchą, i z należytem przygotowaniem. Tym sposobem, przeszłe złe spowiedzi będą naprawione i sumienie nabędzie wielkiego skarbu, pokoju wnętrz- nego W innych razach, spowiedź z całego życia może być bardzo pożyteczną, choć nie konieczną, np. przy obraniu stanu lub w ważnych okolicznościach życia. Ale bywa też, że spowiedź dożywotnia nie 1 ędzic potrzebną i pożyteczną, kiedy kto ma sumienie trwożliwe, i podlega skrupułom, t. j. lęka się i trwoży zbytecznie, wi

163

dząc tam grzech, gdzie go rzeczywiście niema. Dla tego, mój bracie, to się tyczy takiej spowiedzi dożywotniej, należy uprzednio zaradzić się światłego i gorliwego spowiednika, i pójść z ufnością za jego zdaniem.

Kto chce prowadzić życie prawdziwie chrześcijańskie i zapewnić .«obie zbawienie, powinien starać się cz^to chodzić do spowiedzi. I rzeczywiście, cóż to jest spowiedź: Jestto uleczenie chorob dusznych, jestto oczyszczenie duszy z plam grzecho- wych, jestto kąpiel duchowa. Jeżeli tak dbamy o zdrowie i czystość ciała, umywając je i pielęgnując codziennie, to dla czegóż mamy zaniedbywać duszę swoję, tę najszlachetniejszą cząstkę istoty naszej? Jeżeli więc tobie miła cnota i szczęście twoje, nietylko wieczne ale i doczesne, miej ochotę spowiadać śię często fen zwyczaj pobożny uczyni cię pokornym, czystym, cierpliwym; uchroni cię od wielu złych nałogów, które szkodzą nie tylko duszy, ale toczą i psują, jak robak, i zdrowie nasze. Jak właściwie często chodzić masz do spowiedzi, , to zależeć będzie od wielu okoliczności. Święty Franciszek Sa- lezy, wielki nauczyciel pobożności, powiada. że dobry chrześcijanin spowiada się przynajmniej raz na miesiąc, mając sposobność po temu. A nadewszystko, gdybyś, broń Boże wpadł w jaki grzech ciężki, o!

164

wtedy nie odkładaj spowiedzi, ale śpiesz co najprędzej oczyścić we Krwi Chrystusowej sumienie swoje Kto po grzechu śmiertelnym nie chce zaraz pokutować, naraża zbawienie swoje. Może położyć się wieczorem do łóżka, a obudzić się w piekle!... Ale choćbyś się i nie poczuwał do grzechu ciężkiego, zawsze spowiedź częsta będzie bardzo pożyteczną; oczyści doskonalej duszę, pomnoży w niej łaskę i miłość Boską i sprawi obrzydzenie i do mniejszych grzechów.

Bardzo jest pożyteczną rzeczą dla duszy spowiadać się, o ile można, u jednego kapłana, bo tym sposobem znając nasze sumienie łatwiej będzie mógł poradzić i kierować nami. Wybierać należy spowiednika światłego i pobożnego i nie opuszczać bez ważnej przyczyny. Pamiętaj, mój bracie, że nas miłość własna i namiętności często zaślepiają, dla tego ufać sobie nie możemy, lecz potrzebujemy w rzeczach zbawienia przewodnictwa i opieki. «Kto sam sobie chce być przewodnikiem, głupiemu nauczycielowi oddaje się w naukę,- powiada jeden święty

RACHUNEK SUMIENIA dla bpowiedzi czębto odbywanych Przeciw Bogu.

Opuszczenie obowiązków pobożności, modlitwy rannej i wieczornej, — niedbałe

165

odmawianie pacierzy, - nieuszanowanie w kościele, opuszczanie Mszy w dni święte, dobrowolne roztargnienie na modlitwie, —niechęć do słuchania nauk duchownych, oświecenia się w religii złamanie postu,- wyśmiewanie pobożności, - wstydzenie się ćwiczeń pobożnych dla względów ludzkich,- przysięganie się, żartowanie z rzeczy świętych,- szemranie przeciw Bogu. Czy to w rzeczach ważnych, i jak często?

Przeciw bliźniemu

Posądzanie, pogarda, — gniew, nienawiść,—zazdrość, chęć zemsty, dawanie złej rady i złego przykładu, - zabawy nieprzyzwoite, obmowa, donoszenie starszym przez złość albo niesprawiedliwie, kłótnie, przykre słowa, łajanie, przeklinanie, - oszukiwanie, nieposłuszeństwo rodzicom i starszym, harde i złośliwe odpowiadanie, nieuszanowanie, złe słowa i myśli przeciw nim, wyśmiewanie ich, pogardzanie ubogimi, odmówienie pomocy potrzebującym, - zabieranie cudzego, krzywda bliźniego. Czy w rzeczach ważnych, i jak często?

Przeciw sobie samem».

Próżność, wynoszenie się nad innych, upodobanie w pochwałach próżnych.™

1G6

kłamstwo, obłuda, udawanie (czego niema w sercu), myśli, chęci, spojrzenia, czytania, rozmowy i uczynki przeciwne skromności i wstydliwości,--obżarstwo,- zawziętość w gniewie, upór, niecierpliwość, narzekanie, lenistwo, strata czasu, zaniedbywanie nauki, -opuszczanie obowiązków swego stanu. Czy w rzeczach ważnych i jak często?

Może masz jaką wadę, w sobie zakorzenioną, i czy starasz się ją przezwyciężyć? Może masz jakie złe przyzwyczajenie, albo jaki brzydki nałóg?

2. RACHUNEK SUMIENIA.
na spowiedź nie często odbywaną (z Seguia).

Względem przeszłych spowiedzi.

Czy zawsze mówiłem wszystkie grzechy na spowiedziach; czy nie zataiłem czego, kiedy się spowiadałem przeszłą rażą? Czy odprawiłem należycie pokutę, naznaczoną mi na spowiedzi? Czy usiłowałem od tego czasu poprawić się z wad swoich i stać się lepszym?

PRZYKAZANIA BOSKIE I KOŚCIELNE.

( zv odmawiałem pacierze każdego dnia, rano i wieczorem' lic lazy opuściłem je

1G7

przez niedbalstwo? Ile razy odmawiałem je bez uszanowania, bez pamięci na Boga, byle odbyć i dla zwyczaju tylko? Może nieuważnie i nie pobożnie czyniłem na ^obie znak krzyża świętego Czy nie zaniedbywałem żyć dla Pana Boga i ofiarować mu pracę swoję główne czynności, smutki i radości swoje? (Wtenczas tylko jesteśmy prawdziwymi chrześcijanami, kiedy żyjemy dla Jezusa Chrystusa).

Czy kochałem z całego serca Zbawiciela mego Jezusa Chrystusa, w najświętszym Sakramencie Jego miłości? Czy nie zaniedbywałem oddawać Mu czci w kościele, kiedy mogłem? Może przez obojętność lub przez lekkomyślność stroniłem od Komunii świętej, która jest jedynem źródłem życia chrześcijańskiego i pobożności?- -Czy kochałem i wzywałem Najświęt sza Pannę jak dobry syn?

Może żartowałem sobie z Religii przez lekkomyślność albo przez wzgląd ludzki⁵

Może wyśmiewałem pobożno ć w towarzyszach lepszych ode mnie? Czy nie czytałem książek bezbożnych?

II.

Czy nic mówiłem słów brzydkich i gru- bijańskich? ('zy nic przysięgałem się nadaremno' -Czy nie bluźniłem najświętszego imienia Boskiego'

i >

Czy nie wymawiałem bez uszanowania najświętszego imienia Jezus, albo imienia Najświętszej Panny Maryi? -Czy nie przysięgałem albo czy nie bluźniłem w obec innych, dając im przez to zły przykład?

III.

Może zajmowałem się w niedzielę i święta, robotami w te dni zabronionemu?—Może w niedzielę i święta, bez wielkiej potrzeby, robiłem pokupki, zwłaszcza z opuszczeniem nabożeństwa?

Czy nie opuściłem z własnej winy w Niedziele i Święta Mszy świętej? - Może się spóźniłem na Mszę z własnej winy? - Może wyszedłem, nie wysłuchawszy całej Mszy?—Jak znajdowałem się w Kościele? Czy nie rozmawiałem? — Czy nie śmiałem się?—Wiele razy? - Czy zawsze znajdowałem się przy najświętszej Ofierze z tą czcią głęboką i uszanowaniem, jakie mieć powinni prawdziwi chrześcijanie?

Czy znajdowałem się pobożnie na Nieszporach kiedy mogłem? Czy słuchałem z wiarą i uszanowaniem nauk kościelnych?

IY.

Czy szanowałem i czciłem Papieża, Biskupów, Kapłanów, którzy są ojcami duszy mojej, i przewodnikami moimi na drodze zbawienia?

1G9

Czy modliłem się za rodziców swoich żyjących i umarłych? Może nieposłuszny byłem rodzicom?—Może nieposłuszny byłem zwierzchnikom swoim albo tym, którzy są nademną? Może ich nie szanowa- łem? —Czy nie mówiłem do nich po grubi- jańsku? —Może na nieszczęście podniosłem na nich rękę?

Może pogardziłem ich przestrogami i wyszydzałem ich dobre rady? — Czy nie kłóciłem się z nimi?- Czy nie byłem uparty? Ile razy'

Może niecierpliwiłem się, nie starając się poskromić siebie? - Może wpadałem w wielki gniew, i okazywałem złość swoję gwałtownemu oznakami? Może się kłóciłem z towarzyszami? może się z nich narąga- łem? może ich uderzyłem? może im co złego zrobiłem dobrowolnie? — Może się chciałem zemścić?—Może o innych co złego mówiłem? - Może ze złością mówiłem o ich wadach, o ich śmiesznośoiach, o ich grzechach? - Może zaszkodziłem im ciężko na sławie? — Może co na nich donosiłem, chcąc aby ich ukarano? — Może, bez potrzeby i dla zabawki tylko, dręczyłem zwierzęta?

VI i IX.

('zy brzydziłem się z całego serca nie- przy woitośria i tern ws/ystkiem, co wstyd

170

obraża? — Czy sprzeciwiałem się natychmiast i mężnem sercem pokusom nieczystym? —- Czy nie zajmowałem się dobrowolnie myślami nieskromnemi? — Czy nie narażałem się przez nieroztropność na okoliczności niebezpieczne? - Czy nie wdawałem się w złe towarzystwo? - Może tam rozmawiałem o brzydkich rzeczach, i śmiałem się z tego?— Może na nieszczęście byłem nieprzyzwoity i nieskromny? Czy to było w rzeczy ważnej i dobrowolnie; i wiele razy?⁵ (W tych rzeczach, tak samo jak w innych, nigdy grzechu nie ma, skoro tylko nie przyzwalamy na nie dobrowolnie).

Może byłem nieprzyzwoity lub przynajmniej nieuważny i nierozsądny w patrza- niu, w czytaniu złych książek? — Może na nieszczęście nauczyłem innych czego złego, i sam im w tern pomagałem? - Może sam z sobą byłem niewstydliwy i nieskromny? (Chociaż przykro bardzo wyznawać grzechy tego rodzeiju, trzeba jednak spowiadać się z tego śmiało, nic nie zmniejszając; są to właśnie najczęściej grzechy przeciw skromności i czystości, których bojaźliwi penitenci nie śmieją mówić na spowiedzi)

VII i X.

Czy nie wziąłem czego cudzego? — ( zy nie brałem pieniędzy u rod i rów albo u

171

innych osob; ile wziąłem? i wiele razy? (Oto jeszcze jeden rodzaj grzechu, który ludzie tają często przez My wstydl

Może schowałem u siebie to co wziąłem albo znalazłem, chociaż mogłem oddać?¹— Może oszukiwałem (kręciłemi w grze?¹

YHI.

Może mam brzydki nałóg kłamać Czy nie kłamałem dla rozrywki?⁵ dla uniewinnienia się? dla zjednania pochwał? dla u- niewinnienia innych? albo może przeciwnie, kłamałem dla tego, aby ich ukarano'

Może kogo spotwarzyłem, to jest ^ckła- małem mówiąc co złego o innych?

Ci rzęchy główne.

Czy nie starałem .■ ię przez próżność wy nosie się nad innych?— Czy nic pyszniłem się z odzienia, z dostatków swoich, z powodzenia, zamiast oddawać Panu Bogu chwałę za te wszystkie dary, którymi mnie opatrzył? Czy nie pogardzałem biedniejszymi i mniej umiejącymi ode mnie?—Czy nie byłem obraźliwym i próżnym? — Czy nie powodowałem się względami ludzkimi, i czy nie opuszczałem dobrych uczynków, bojąc się żartów jakiego złego towarzysza' Może przeciwnie, chciałem poka/ać i ię pobożnym i cnotliwym nie b< da* takim w ‘ v rmi?

172

Czy byłem dobry i uprzejmy dla ubogich?—Mogąc im dać jałmużnę, czy dawałem Ochotnic? -- Czy nie przywiązywałem się nadto do pieniędzy?

Czy nie zazdrościłem tego, co mieli towarzysze moi? Może zazdrościłem, kiedy się lepiej ubierali ode mnie, kiedy się im w czem powodziło, kiedy byli lepszymi ode mnie?—Czy nie smuciłem się słysząc, że kogo chwalą^

Może miałem złośliwe usposobienie, nie starając się poprawić z tego? Czy nie byłem dobrowolnie swarliwym, zrzędnym, ponurym?

Może jadłem albo piłem za wiele?—Może zanadto byłem zajęty jedzeniem i piciem?—Może zawiele wydawałem pieniędzy na łakotki, nie pamiętając na ubogich? —Może łamałem posty, to jest jadłem, prz,ez obżarstwo albo przez niedbalstwo, pokarmy zakazane w te dni, w które Kościół każe pościć, lub zachować wstrzemięźliwość?

Może byłem leniwym? - Może źle wypełniałem swoje obowiązki, przez lenistwo i niedbalstwo? — Może nie chciałem uczyć się?- -Może zaniedbałem jaki obowiązek przez gnuśność, nie chcąc siebie przymusić.

Może byłem samolubem i nieuczynnym dla spółtowarzyszów swoich?

17d

C zy nie oddawałem się dobrowolnie jakiemu złemu nałogowi przez rozpacz, nie spodziewając się, iż będę mógł poprawić się? (Rozpacz i smutek są to bicze dla sumienia).

Czy nie trwałem długo z własnej winy w stanie grzechu śmiertelnego, wystawiając się niebacznie na potępienie wieczne, gdybym umarł w tym stanie?

Nakoniec, czy od ostatniej spowiedzi tak żyłem, jak powinien prawdziwy chrześcijanin, który ma wiarę, i który szanuje sumienie i chrzest swój? . . . Dla lepszego zbadania sumienia, możesz jeszcze prze czytać objaśnienia przykazań Boskich i kościelnych, położone na początku tej książki, a nadto naukę o grzechu i pokucie, wyżej pomieszczoną.

MODLITWY
przed S p <> w i v dii i a.

O najdobrotliwszy Jezu! któryś z miłości ludzkiego zbawienia, Sakrament Pokuty dla pociechy wszystkich grzeszników raczył postanowić, iżby mocą jego zostali oczyszczeni od nieprawości swoich, i utiacona łaskę Twoje odzyskali. Oto ja, najnędzniejszy grzesz

171

nik, który znowu wielokrotnie upadłem w grzech, i dusze moje tak mnogiemi zdrożnościami skaziłem, powiacam do Ciebie, Panie! jako syn marnotrawny do Ojca miłosierdzia, do Boga wszelkiej pociechy z najmocniejszą nadzieją, że mi raczysz darować i odpuścić grzechy moje: a z ufnością w Twą dobroć, ośmielam się przystępować do tego Boskiego Sakramentu. Przeto ze wszystkich grzechów i w szczególności z każdego jakie tylko przy szcze- lym i ścisłym rachunku sumienia spamiętać mogę, w głębokiej pokorze i żalu oskarżę siebie samego przed Twym kapłanem, zastępującym Ciebie obecnego, lecz niewidzialnego; żadnego zaś grzechu, a najbardziej śmiertelnego, jakby on nie był szkaradnym i zawstydzającym, wiedząc o nim, nie zataję. Owe zaś grzechy moje, których te raz sobie przypomnieć, nie z mojej winy. nie zdołam, również i wszelkie moje grzechy powszednie, łączę z tą świętą spowiedzią, i spowiadam się z nich Tobie, jako najwyższemu Kapłanowi,

175

który przenikasz ę\ ryto ci serca; obwiniam siebie przed całym dworem niebieskim. iż jestem zdrajcą i znieważy- cielem Majestatu Twego Raczze przyjąć, najmiłosierniejszy Jeui! jedyna nadziejo zbawienia mojego, te spowiedź moje, i udziel, błagam Cię, doskonałej skruchy sercu memu. a łez oczom moim, iżbym, poznawszy" wielkość i mnogość zbrodni moich, dzień i noc je opłakiwał, wystrzegając się nadal wszelkiej złości i niedbalstwa

Panie, Ciebie zadam! Ciebie szukam! Panie, Ciebie pragnę.¹ Racz mi okazać Twe oblicze, a zbawion będę. Zesr.lij, najłaskawszy Odkupicielu! zeszlij przez zasługi najczystszej, niepokalanie poczętej, zawsze Panny i Matki Twojej, Maryi, i wszystkich Świętych Twoich, zeszlij do mej duszy światło i prawdę Twoje, któraby mi w zupełności odkryła wszelkie upadki i ułomności moje; naucz mię i dopomóż mi, o Panie, iżbym wszystkie przewinienia moje poznał, i wyznał je tak jak powinienem, i jak jest to potrzebne dla osiągnienia zbawienia

176

Który żyjesz i królujesz z Ojcem i z Duchem świętym na wieki wieków Amen.

MODLITWA

Wyznawam przeciwko mnie nieprawość moje, wyznawam przed Tobą, Panie, niemoc moje. Wejrzyj wiec, Panie na pokorę moje, i znana Tobie zewsząd ułomność. Ulituj się nadem- ną, wyrwij mię z błota, abym nie u- grzązł, i nie pozostał w mem pogrążony na zawsze.

Trapi to mię często i zawstydza przed Tobą, że jestem tak ułomny i tak mało zdolny do opierania się pokusom. Jęczę i ubolewam, żem jest jeszcze tak cielesnym i światowym, tak nieposkromionym w chęciach, tak podległym żądz pokuszeniu. Tak nieostrożnym w baczeniu na zmysły moje, tak często próżnemi marzeniami zajętym. Tak skłonnym do rzeczy zewnętrznych, a tak niedbałym w ćwiczeniach wewnętrznych, tak skorym do śmiechu i rozrywki, tak ciężkim do

177

płaczu i skruchy, tak chętnym do pieszczot i wygód ciała, tak leniwym do u- martwicń i nabożeństwa. Tak ciekawym słyszeć nowości i osobliwości oglądaćątak gnuśnym w ćwiczeniach pokory. Tak chciwym w nabywaniu, tak skąpym w dawaniu, i tak zaciętym w zatrzymywaniu Tak nieuważnym w mowie, tak niewstrzemięźliwym w milczeniu. Tak nieułożonym w obyczajach, tak natrętnym w postępkach. Tak nieumiarko- wanym w jedzeniu, tak głuchym na Słowo Boże. Tak skwapliwym do spoczynku, tak opieszałym do pracy. Tak chętnie czuwającym na zabawie, tak ospałym na modlitwie. Tak łatwo roztargnionym, tak rzadko wewnątrz zebranym. Tak porywczym do gniewu, tak łatwo innych obrażającym. Tak prędkim w sądzeniu, tak ostrym w strofowaniu Tak radośnym w szczęściu, a tak słabym w przeciwności. Tak często czyniącym wiele dobrych postanowień, a tak rzadko je uskuteczniającym!

O wszechmocny Panie i Boże mój! który stworzyłeś mię na obraz i podo ( hwah m \ > f .V -? i j

178

bieństwo Twoje, udziel mi laski Twojej, tak potrzebnej dla poprawy mojej i zbawienia mojego; wesprzyj mię mocą niebieską, abym zwalczył nieprawą naturę moje, ciągnącą mię do grzechu i zguby. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

Tu przypomnij wszystkie tuu grzechy. (U sposobie ułatwia ¡(¡.cym rachunek sumienia, patrz wyżej na str. 281 i następ.).

AKT SKRUCHY

O Ojcze miłosierdzia! który nie chcesz zguby grzesznika, ale raczej pragniesz, aby się nawrócił i żył, wejrzyj na mnie łaskawem okiem miłosierdzia Twego. Oto wszystkie występki całego życia mego składam w przepaść nieskończonej miłości i dobroci Twojej, któremi nas ukochałeś przed wieki. Żałuję z całego serca mego, żem się stal niewdzięcznym za niezliczone dobrodziejstwa Twoje; a żałuję nie dla tego, żem niebo utracił, a na piekło zasłużył: ale żem Ciebie Boga mojego, najwyższe

179

dobro moje, grzechami moimi obraził. Brzydzę się nimi jedynie dla miłości Twojej, obiecując statecznie więcej już Ciebie nie obrażać, ale raczej tysiąckroć umrzeć niż jaki grzech z rozmysłem popełnić

Błagam Cię przez mękę, śmierć i miłość Syna Twojego, Jezusa Chrystusa, przez przyczynę Najświętszej Maryi Panny i wszystkich Świętych, przebacz mi nędznemu, wszechmocny Panie, i odpuść wszystkie grzechy moje, jako i ja odpuszczam dla miłości Twojej wszystkim, którzy mnie obrazili; wspomóż mię łaską Twoja, abym wolę Twoję świętą pełnił, poprawił obyczaje, przykazania Twoje wiernie zachował, powołaniu memu zadość czynił, wszystkich grzechów i powodow do nich pilnie się wystrzegał; a cwicząc się w cnotach chrześcijańskich, na najwyższy stopień miłości Twojej postąpił. Chcę to wszystko, zaiste, wykonać ale bez Twojej pomocy nie mogę Ty przeto sam, który dajesz chcieć, dajże łaskę uczynkiem wykonać Daj, co każesz, i

180

każ, czego wymagasz po mnie, abym świątobliwie żył na tym świecie, a w przyszłem życiu chwalił Ciebie ze wszystkimi Świętymi Twoimi na wieki wieków. Amen.

Pole fonie się Najświętszej Maryi Pan-
nic i wszystkim Świętym

O Matko miłosierdzia! ucieczko grzesznych! najświętsza Bogarodzico! przyjm sprawę moje do Syna Twego, i zjednaj mi ducha pokuty świętęj, abym tą spowiedzią usprawiedliwiony, mógł zna- lesc łaskę Jego, a na potem nigdy jej nie utracił, strzeżonym będąc Twoją najłaskawszą opieką

Wstawcie się też za mna grzesznym, Aniele^ stróżu mój, święci Patronowie moi, Ś-. Magdaleno i wszyscy święci, abym w źródle pokuty świętej przez tę spowiedź został zupełnie oczyszczony z grzechów moich, którymi się brzydzę, i za które serdecznie żałuję. Amen.

Przed samem zaczęeiem fi powiedz* Bądźże już w ustach moich, i w ser-

181

cu mojem Panie! aby ta spowiedź była szczerem i zupełnem wyznaniem grzechów moich Oddalaj odemnie próżny wstyd i bojaźń; bo wiem, o Panie! że jeszcze teraz nie do sądu sprawiedliwości, ale do tronu miłosierdzia Twego przystępuję. Umocnij mię w tej godzinie i Duchem przedniejszym utwierdź mię Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu Jezusie Synu Dawidów, zmiłuj sie nademna.

A 4

SpowiciU powszeclina.

Spowiadam się Bogu wszechmogącemu, Błogosławionej Maryi zawsze Dziewicy, błogosławionemu Michałowi Archaniołowi. błogosławionemu Janowi Chrzcicielowi, świętym Apostołom: Piotrowi i Pawiowi, wszystkim Świętym i Tobie Ojcze, bem zgrzeszył bardzo myślą, mowa i uczynkiem Moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina. Przeto błagam Błogosławioną Maryą zawsze Dziewicę, błogosławionego Michała Archanioła, błogosławionego Jana Chrzciciela, świętych Apostołów Piotra

i Pawła, wszystkich Świętych, i ciebie Ojcze, abyście się modlili za mną do Pana Boga naszego.

PIEŚŃ

pokutującego grzesznika.

Straszliwego Majestatu Panie,

Za me grzechy płakać łez nie stanic Jam stworzenie Twe wyrodne,

Świętych oczu Twych niegodne Twój Majestat nieskończony,

Przed którym klękają trony,

Obraziłem

Nie śmiem oczu podnieść z publikanem, Ale sprawa z bardzo dobrym Panem; Skoro w oczach łzy obaczy,

Wszystko mi darować raczy;

Lecz ztąd w sercu większa rana,

Żem tak łaskawego Pana Śmiał obrazić

Kto da oczom łez obfite rzeki?

Trzeba bowiem płakać całe wieki,

Że wiecznego Boga mego,

Za moment czegoś marnego,

Ja grzesznik zapamiętały,

Pana wiekuistej chwały Obraziłem

Nędzny prochu! na coś się odważył?
Stwórcęś swego haniebnie znieważył,
Wieszli co jest grzech przeklęty?

Słuchaj, co rzekł Paweł święty Każde przestępstwo mandatu.

Jo t zniewagą Majestatu Najwyższego

Bym był zepchnion na bezdno piekielne, I tam gorzał za grzechy śmiertelne,

Całą wieczność gorząc srodze, już tej krzywdy nie nagrodzę,

Chyba że mi sam daruje,

Na wieki nie pewetuje Tej zniewagi.

O! nad wieczność i ogień piekielny, Straszliwszyś mi jest grzechu śmiertelny Za cię zadość nie uczynię,

W onej straszliwej dolinie,

Chyba dla krwi Syna swego Odpuści dług grzechu mego Bóg łaskawy.

Jakoż ufam, że mój grzech wyznany Przez najświętsze Jezu Twoje rany, Zgładzisz z dobroci Twej wiecznie, Gdy za niego, ach serdecznie Płakać będę z wielkim wstydem. Mówiąc pokornie z Dawidem:

Ach zgrzeszyłem!

Modlitwy po Spowiedzi

Dzięki Ci najwyższe składam, o najlitościwszy Jezu; żeś mię niegodnego grzesznika oczekiwał do pokuty; i prze

184

baczenie mi grzechów moich udzielić raczył. Błagam Cię, o Panie! przez zasługi i przyczynę Błogosławionej zawsze Panny, Rodzicielki Twojej Maryi i wszystkich Świętych; niech Ci będzie przyjemną i u Ciebie przyjętą ta spowiedź moja, a na czemkolwiek mi zbywało teraz, lub kiedybądz do doskonałości skruchy i zupełności spowiedzi, niech w tern zastąpi dobroć i miłosierdzie Twoje, według których racz mię zupełnie i doskonale mieć rozgrzeszonym w niebiesiech.

Proszę Cię także, o Boże mój: przyjmij łaskawie te modlitwy i uczynki pokutne, który mi namiestnik Twój naznaczył na zgładzenie kar grzechowych, które jeszcze pozostają do odpokutowania po otrzymanem odpuszczeniu grzechów Przyjm i to łaskawie, cokolwiek z rozporządzenia Twojego spotka mię w życiu mojem, wszystkie moje utrapienia i przykrości, i cokolwiek dobrego wykonam. Niech mi to wszystko posłuży na odpuszczenie kar doczesnych; a co jeszcze niedostaje po

kucie i zadośćuczynieniu mojemu, racz to zastąpić zasługami Syna Twojego, naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje w jedności Ducha Świętego na wieki wieków. Amen.

Ta odpraw ¡znaczoną pokutę.

MODLITWA

o uchronienie się grzechów.

Wiara i rozum nauczają mię, że ten, kto się zuchwale woli Twojej, o Boże nasz! sprzeciwia, najbardziej Ci się nie podoba. Czuję to, o Boże miłosierny! czuję to w głębi duszy mojej, że byłem z liczby tych zuchwałych, którzy śmieli grzechem Cię obrazić. Ale Panie, widzisz żal mój. Błagam Cię, pośpiesz się ku ratunkowi mojemu, ażebym Ciebie, najwyższe dobro, więcej ani myślą, ani słowy, ani uczynkami nie obraził Zeszlij mi Ducha Twojego świętego, który niech mię prowadzi po drodze przykazań Twoich, i naucza mię czynić zawsze wolę Twoje Spia- wuj to we mnie, abym Ciebie jednego

186

zawsze pragnął, Ciebie szukał i znalazłszy Ciebie statecznie miłował.

Poskramiaj we mnie nieczyste żądze, a zapal ogień miłości Twojej. Uśmierzaj we mnie gwałtowne i zbyteczne starania o dobra ziemskie, i nie dopuszczaj, abym rzeczy doczesne więcej cenił, niż nieśmiertelną duszę moje Oddal odemnie pychę serca, i udziel mi łaskawie ducha prawdziwej pokory. Wyrzuć ze mnie jad popedliwości i gniewu, i uzbrój mię tarczą cierpliwości i łagodności. Daj mi, najłaskawszy, Ojcze, wiarę mocną, roztropną nadzieję i miłość doskonałą Odwróć odemnie próżność myśli, niestałość woli, wszelką chęć znieważania i krzywdzenia bliźnich, wszelką zemstę zbrodni i zawiści, chciwości i łakomstwa, obżarstwa i opilstwa. Proszę Cię, o najdobrotliwszy Boże! przez jednorodzonego Syna Twego, wspomóż mię Twą łaska, iżbym zawsze był sposobnym i ochoczym do u- czynków miłosiernych, iżbym wspomagał nieszczęśliwych, pocieszał strapionych, przebaczał moim nieprzyjaciołom,

LS7

iżbym nikim nie pogardzał, a wszystkich szanował; iżbym naśladował do brych i strzegł się złych, iżbym starał się o cnoty, a wykorzeniał występki; połóż straż ustom moim, aby nigdy, nie wyrzekły nic złośliwego, nic kłamliwego. Spraw to, o Panie, abym nie był z liczby tych, którzy do czasu są wiei- nymi, a w chwili próby i pokus od- stępuja od Ciebie; bądź nadzieją moją w dniu utrapienia, i zbawieniem w czasie ucisku i niedoli. Otom, Panie, oświecenie moje i zbawienie moje, oświadczył, czego przedewszystkiem potrzebuję, i czego się lękam: zmiłuj się nade- mną, Boże, i wysłuchaj prośbę moje, przez Syna Twego, a Zbawiciela naszego, który jest błogosławiony na wieki. Amen.

Do Najświętszej Maryi Panny.

Dobrodziejko i Obronicielko rodu ludzkiego, jedyna po Bogu pociecho moja, Matko miłosierdzia, obróć oczy Tw oje miłosierne na mnie grzesznego i nędznego; zgrzeszyłem przeciwko Syno-

188

w i Twojemu i Bogu mojemu; dokadże pójdę, albo do kogo ucieknę opuszczony? Ty Panno z opieki Twojej nie wypuszczaj mię. Uproś mi, miłościwa Panno, grzechów odpuszczenie u najmilszego Syna Twego Jezusa Chrystusa. Amen

MODLITWA
Vnpic/a U rha u a

Przed oczy Twoje, Panie, winy nasze składamy, a karanie, które za nie po- nosim, przyrównywamy Jeżeli uważamy złości któreśmy popełnili; mniej daleko cierpimy, niżeliś- my zasłużyli.

Cięższe to jest, do czego się znamy być winnymi, a lżejsze to, co ponosimy.

Karę za grzechy dobrze czujemy, a przecie grzeszyć poprzestać nie chcemy. W pośród plag Twoich niedołężność nasza wielce truchleje wszakże w nieprawości żadna się odmiana nie dzieje.

Umysł w utrapieniu srodze ściśniony, a upór w złem trwa nic nieporuszony.

189

Zycie w uciskach prawie ustaje złych jednak nałogów swoich nie przestaje.

Jeżeli nawrócenia łaskawie czekasz,— my się nie poprawujemy, jeżeli się zaś sprawiedliwie m cisz,—wytrwać nie możemy.

Wyznawamy z płaczem w karaniu, cz( gośmy się dopuszczali, a po nawie dzeniu zapominamy, czegośmy do piero płakali.

Gdy miecz Twój na nas podniesiony trzymasz, siłać obiecujemy a skoro go opuścisz, obietnic wykonywać nie chcemy.

Kiedy nas kaizesz, prosimy, abyś się zmiłował; a gdy przestaniesz—pobudzamy Cię znowu, abyś nam nie fol-

Oto nas masz korzących się Tobie, Wszechmogący Boże' Wiemy iż jeżeli miłosierdzie nie dopuści, spia- wiedliwość Twa słusznie nas zagubić może.

Racz nam tedy dać, o co żebrzemy, lubośmy nie zasłużyli; któr^ 5 nas z niczego stworzył, abyśmy Cię chwalili

100

SIE OM 1’SILMOW POKUTNY! If.

A n t y f o n a.

m

Nie racz pamiętać, Panie, na występki nasze, albo rodziców naszych, i nie racz nas karać za grzechy nasz.

I. Psalm 6

Panie! w zapalczywosci Twojej nie karz mię, a w rozgniewaniu Twojem nie bierz pomsty ze mnie.

Zmiłuj się nademna, Panie! bom chory jest: uzdrów mię, Panie, bo udręczone są kości moje.

I dusza moja strwożona! Ale Ty, Panie, pókiż-mię tak trzymać będziesz?

Obróć się Panie, a wyrwij duszę moje, wybaw mię dla miłosierdzia Twego.

Albowiem w śmierci nie masz, kto- by na Cię pamiętał, a w piekle któż Cię chwalić będzie?

Pracowałem we wzdychaniu mojem, będę umywał na każdą noc łóżko moje, łzami mojemi będę polewał pościel moję.

Zatrwożyło się od zapalczywosci oko

191

moje, zastarzałem sie między wszystkimi nieprzyjacioły mymi.

Odstąpcie ode mnie wszyscy, którzy czynicie nieprawość^- albowiem wysłuchał Pan głos płaczu mego.

Wysłuchał Pan prośbę moje^- Pan modlitwę moję przyjął.

Niech będą pohańbieni i wielce za- ti wożeni wszyscy nieprzyjaciele moi, niech sie nawróca i zawstydzą bardzo prędko.

Chwała Ojcu, i Synowi, i Duchowi Świętemu

Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków Amen

II Psalm. 31.

Błogosławieni, którym odpuszczone są nieprawości, i których zakryte są grzechy,

Błogosławiony to mąż, któremu Pan grzechu nie poczytał, a niemasz w duchu jego zdrady.

Ale iżem milczał, zastarzały ^\ę kości moje, gdym wołał cały dzień.

Bo we dnie i w nocy ociężała na-

192

ciemną ręka Twoja; nawróciłem się w ucisku moim, gdy tkwiło we mnie ciernie

Przetoż grzech mój oznajmiłem Tobie a niesprawiedliwości mojej nie taiłem. ^v

Rzekłem: wyznawam przeciwko so

bie niesprawiedliwość moje Panu, a Tyś odpuścił nieprawość grzechu mego.

Dla tego będzie się modlił do Ciebie wszelki święty czasu po godnego

Wszakże w potopie wód mnogich do niego się nie przybliża.

Tyś jest ucieczka moja od utrapienia, które mię ogarnęło O Boże, radości moja! wyrwij mię od tych, którzy mię otoczyli.

Dam ci rozum i nauczę cię na drodze tej, którą pójdziesz: umocnię’ nad tobą oczy moje.

Nie bądźcie jako koń i mul któizy nie mają rozumu

Wędzidłem i uzdą ściśnij szczęki tych, którzy się nie -przybliżają, Panie do Ciebie.

Wiele jest bic ów na grzesznika, ale ufającego w Panu miłosierdzi ogarnie

193

Weselcie się w Panu i radujcie się
ludzie sprawiedliwi, a chwałę odnoście
wszyscy prawego serca.

Chwała Ojcu, i Synowi i t. d. (jak
wyżej).

111. Psalm 37.

Panie! nie w zapalczywosci Twojej
strofuj mię, ani w gniewie Twoim karz
mie.

Albowiem strzały Twoje utknęły we
mnie, i zmocniłeś nade mna reke
Twoje.

Niemasz zdrowia w ciele mojem
dla obliczności gniewu Twego; niemasz
pokoju kościom moim dla oblicza
grzechów moich.

Albowiem nieprawości moje prze-
wyższyły głowę moje: a jako brzemię
ciężkie obciążyły mię.

Pogniły i popsowały się blizny mo-
je przez głupstwo moje.

Znęd7niałem i skurczyłem się aż do
końca: cały dzień chodziłem zasmu-

cony.

Chwata na wysc . J2

194

Albowiem biodra moje napełnione są naigrawania: a niemasz zdrowia w

ciele mojem.

Jestem strapiony i bardzo uniżony: ryczałem od wzdychania serca mego.

Panie! przed Tobą jest'wszelka chuć moja, a wzdychanie moje przed Tobą nie jest skryte.

Serce moje strwożone jest we mnie, opuściła mię siła moja, a jasności oczu moich, i tej niemasz przy mnie

Przyjaciele moi, i blizcy moi, naprzeciwko mnie przybliżyli się i stanęli.

A ci, którzy przy mnie byli, zdaleka stanęli, a gwałt mi czynili, którzy szukali duszy mojej,

A którzy mi szukali złego, mówili marności, a zdrady cały dzień wymyślali.

A ja jako głuchy nie słyszałem, a jako niemy nie otwierający ust swoich.

I stałem się jako człowiek niesły- szący i nie majacy odporów w uściech swoich.

Albowiem w Tobiem Panie ufał: Ty mię wysłuchaj, Panie Boże mój

Bom tak mówił, aby się kiedy nie weselili nademną nieprzyjaciele moi, którzy, gdy szwankują nogi moje przeciwko mnie wielkie rzeczy mówili.

Bom ja na bicze gotów jest, i ból mój przed oblicznością moją jest za- wżdy.

Albowiem nieprawość moję oznajmię, i będę myślił z żałością za grzech mój

Lecz nieprzyjaciele moi żyją, i zmo- cnili się nade mną, i rozmnożyli się ci, którzy mię nienawidzą niesprawiedliwie.

Którzy jddawają złe za dobre, uwłaczali mi, iżem naśladował dobroci

Nie opuszczaj mię Panie Boże mój, nie odstępuj ode mnie.

Przybądź na ratunek mój, Panie Boże zbawienia mego.

Chwała Ojcu, i Synowi i t. d, (jak

Wl/żcj).

IV. Psalm 50.

Zmiłuj się nade mną, Boże, wedłud wielkiego miłosierdzia Twego.

196

A według mnóstwa litości Twoich, zgładź nieprawość moje.

Jeszcze więcej omyj mię od nieprawości mojej, i od grzechu mego oczyść mię.

Albowiem ja znam nieprawość moje, i grzech mój jest zawżdy przede- mna.

Tobie samemu zgrzeszyłem i złość przed Tobą uczyniłem, ażebyś się Ty usprawiedliwił w mowach Twoich, i ażebyś zwyciężył, gdy Cię posądzają.

Oto bowiem w nieprawościach jestem poczęty, a w grzechu poczęła mię matka moja.

Ale Ty Panie, umiłowałeś prawdę, niewiadome i skryte rzeczy mądrości Twojej objawiłeś mi.

Pokropisz mię hizopem, a będę oczyszczony, omyjesz mię, a będę nad śnieg wybielony.

Słuchowi memu dasz radość i wesele, i rozradują się kości poniżone.

Odwróć oblicze Twoje od grzechów moich; a zgładź wszystkie nieprawości moje.

197

Serce czyste stwórz we mnie Boże! i ducha prawego odnów we wnętrznościach moich

Nie odrzucaj mię od oblicza Twego, i ducha Twego świętego nie bierz ode mnie.

Przywróć mi radość zbawienia Two-- jego, i duchem przedniejszym potwierdź mie.

*

Będę nauczał nieprawe dróg Twoich, a niezbożni do Ciebie sie nawróca

Wybaw mię ze krwi, Boże! Boże zbawienia mojego! a język mój z radością będzie wychwalał sprawiedliwość Twoje.

Panie! otwórz wargi moje, a usta moje będą opowiadać chwałę Twoje.

Albowiem gdybyś był chciał ofiary, wżdybym Ci ją był dał, lecz w całopalnych ofiarach nie będziesz się kochał.

Ofiara Bogu wdzięczna jest duch strapiony, seica skruszonego i uniżonego, Boże! nie wzgardzisz.

Uczyń dobrze Panie, Syonowi w do

198

brej woli Twojej, aby się zbudowały mury Jerozolimskie

Natenczas wdzięcznie przyjmiesz ofiarę sprawiedliwości i ofiary całopalne, tedy nakłada na ołtarz Twój cielców.

Chwała Ojcu, i Synowi, i t. d. (jaJc wyżrj).

V. Psalm 101

Panie! wysłuchaj modlitwę moje, a wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.

Nie odwracaj oblicza Twego ode mnie, któregokolwiek dnia jestem uciśniony, nakłoń ku mnie ucha Twego.

Któregokolwiek dnia wzywać Cię będę, prędko wysłuchaj mię.

Albowiem ustały jako dym dni moje, a kości moje jako skwarki wy schły.

Zwiądłem jako siano, i wyschło serce moje, iżem zapomniał pożywać chleba mojego.

Dla głosu wzdychania mego, przyschły kości do ciała mojego.

199

Stałem się podobny pelikanowi na puszczy mieszkającemu, i stałem się jako kruk nocny w pustkach

Nie spałem i stałem się jako wróbel, który sam zostaje na dachu.

Przez cały dzień urągali mi nieprzyjaciele moi: a ci, którzy mnie chwalili, przeciwko mnie przysięgali.

Bom popiół jako chleb jadał, a napój mój mieszałem z płaczem.

Dla oblicza gniewu i popędliwości Twojej: albowiem podniósłszy, rzuciłeś mie.

Dni moje zeszły jako cień, a jam usechł jako siano.

Ale Ty, Panie, trwasz na wieki: a pamiątka Twoja od rodzaju do rodzaju.

Ty powstawszy zmiłujesz się nad Syonem: boć już czas zmiłowania nad nim, już przyszedł czas.

Albowiem upodobały się sługom Twoim kamienie jego, a użalą się ziemie jego.

I będą się naiody bały Imienia Twego Panie! i wszyscy królowie ziemscy wielmożności Twojej.

200

Albowiem Pan pobudował Syon, i okaże się w chwale swojej.

Wejrzał na modlitwę poniżonych: i

nie wzgardził prośbą ich

Niech to napiszą rodzajowi potomnemu; a lud, który stworzony będzie, chwalić Pana będzie.

Albowiem wejrzał z wysokiej świąt- nice swojej, Pan z nieba na ziemie spojrzał.

Aby wysłuchał wzdychania okowa- nych*;: i rozwiązał syny pomordowanych**).

Aby wysławiano Imię Pańskie na Syonie, i chwałę Jego w Jeruzalem.

Gdy się narody zbiorą w jedno, i królowie aby służyli Panu.

Odpowiedział mu w drodze mocy swojej, krótkość dni moich objaw mi.

Nie bierz mnie z tego świata w połowicy dni moich: lata Twoje trwaja od wieku do wieku.

*) To jest: dusz w niewoli grzechu jęczących.

**) To znaczy: przywrócił do /ycia łaski dusze śmiertelnym grzechem zabite.

201

Tyś, Panie na początku ziemię u- gruntował, i niebiosa sa sprawy rak Twoich.

Oneć poginą, ale Ty zostaniesz, i wszystkie jako szata zwietszeją

I jako odzienie odmienisz je, i od mienią się; ale Ty zawżdy jednakim, i lata Twoje nie ustaną.

Synowie sług Twoich mieszkać będą: a potomstwo ich na wieki będzie szczęśliwie prowadzone.

Chwała Ojcu, i Synowi, i t. d. ()al; wyżej).

VI. Psalm 129.

Z głębokości wołałem ku Tobie: Panie! Panie! wysłuchaj głos mój.

Niechaj będą uszy Twoje nakłonione na głos modlitwy mojej.

Jeżeli będziesz pilnie obaczał nieprawości, Panie! Panie! a któż się ostoi?

Albowiem u Ciebie jest zlitowanie, i dla zakonu Twego czekałem Cię Panie,

Czekała dusza moja na słowo Jego: ufała dusza moja w Panu

202

Od straży porannej aż do nocy, niechaj ufa Izrael w Panu,

Bo u Pana jest miłosierdzie i obfite u Niego odkupienie.

A On odkupi Izraela ze wszystkich nieprawości jego.

Chwała Ojcu i Synowi, i t. d, (jak

'<njarj).

VII. Psalm 142.

Panie! wysłuchaj modlitwę moje: przyjmij w uszy prośbę moje w prawdzie Twojej: wysłuchaj mnie w sprawiedli wosci Twojej.

A nie wchodź do sądu z sługą Twoim, albowiem nie usprawiedliwi się przed oblicznością Twoją żaden żywy człowiek.

Albowiem prześladował nieprzyjaciel dusze moje, poniżył na ziemi żywot mój.

Posadził mnie w ciemnych miejscach, jako zdawna pomarłe: i zfrasował się we mnie duch mój, i serce moje we mnie się strwożyło.

Pamiętałem na-dni stare, rozmyślałem

203

o wszystkich sprawach Twoich i uczynki rak Twoich rozbierałem sobie.

Wyciągałem ku Tobie rece sw^roje: dusza moja jako ziemia bez wody ma się ku Tobie.

Wysłuchaj mnie prędko, Panie! boć już duch mój ustał.

Nie odwracaj oblicza Twego ode- mnie, boć będę podobnym zstępującym do dołu:

Spraw, abym usłyszał rano miłosierdzie Twoje, bom ja w Tobie ufał.

Oznajm mi drogę, którabym miał chodzie; bom ku Tobie podniósł duszę moje.

Wyrwij mnie od nieprzyjaciół moich, Panie! do Ciebiem się uciekł: naucz

mnie czynić wole Twoje, albowiem Tyś jest Bogiem moim.

Duch Twój dobry zaprowadzi mnie na ziemię równą: dla Imienia Tw^rego

Panie! ożywisz mię w Sprawiedliwości Twojej.

Wywiedziesz z utrapienia duszę moje: a w miłosierdziu Twojem wytracisz wszystkie nicprzyjacioły moje.

204

I zagubisz wszystkie, którzy dręczą duszę moje: bomci ja sługa Twój.

Chwała Ojcu, i Synowi, i Duchowi Świętemu.

Jak była na początku, teraz, i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Antyfona.

Nie racz pamiętać, Panie, na występki nasze, albo rodziców naszych i nie racz nas karać za grzechy nasze.

1 ITANIA

<1<> Wszystkich Świełycli.

• ^ *

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.

Synu Odkupicielu świata Boże, zmiłuj sie nad nami

Duchu święty Boże zmiłuj się nad

205

Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Mary o, módl się za nami.

Święta Boża Rodzicielko, módl się za nami.

Święta Panno nad Pannami, módl sie za nami.

Święty Michale! módl się za nami.

Święty Gabryelu! módl się za nami.

Święty Rafale! módl się za nami.

Wszyscy Święci Aniołowie i Archanio' łowię! módlcie się za nami.

Wszyscy święci niebiescy Duchowie! módlcie się za nami.

Święty Janie Chrzcicielu! módl się za nami.

Święty Joachimie! módl sie za nami.

Święty Józefie! módl się za nami.

Wszyscy święci Patiyarchowie i Prorocy, módlcie się za nami.

Święty Piotrze! módl się za nami.

Święty Pawle! módl się za nami.

święty Andrzeju! módl się za nami.

święty Jakóbie! módl się za nami.

święty Janie! módl się za nami.

Święty Tomaszu! módl się za nami.

206

Święty Jakóbie¹

Święty Filipie!

Święty Bartłomiej a!

Święty Mateuszu!

Święty Szymonie!

Święty Tadeuszu!

Święty Macieju!

Święty Barnabo!

Święty Łukaszu!

Święty Marku! módl się za nami.
Wszyscy Święci Apostołowie i Ewan-
gelistowie! módlcie się za nami.
Wszyscy Święci Uczniowie Pańscy!
módlcie sie za nami.

* f

Wszyscy Święci niewinni Młodzianko-
wie! módlcie sie za nami.

Święty Szczepanie! ^

Święty Wawrzyńcze!

Święty Wincenty!

Święty Wojciechu!

Święty Stanisławie!

Święty Wacławie!

Święty Floryanie!

Święci Fabijanie i Sebastyanie!

Święci Janie i Pawle!

Święci Kozmo i Damjanie!

en ►—»<

Módl sie za nami.

207

Święci Gerwazy i Protazy! módlcie się
za nami.

Wszyscy Święci Męczennicy! módlcie
sie za nami.

r *

Święty Sylwestrze! módl się za nami.
Święty Grzegorzu! módl się za nami
Święty Ambroży! g

Święty Augustynie!

Święty Hieronimie! ^

Święty Marcinie! &

Święty Mikołaju! S

Święty Kazimierzu! P

Wszyscy Święci Biskupi i Wyznawcy!

módlcie sie za nami.

*

Wszyscy Święci Doktorowie! módlcie się
za nami.

Święty Antoni!

Święty Benedykcie!

Święty Bernardzie!

Święty Dominiku!

Święty Franciszku!

Święty Ignacy!

Święty Jacku!
święty Stanisławie Kostko!

Wszyscy Święci Kapłani i I ewitowie!
módlcie się za nami.

CL ►—*

tr>

»-

*TD

208

Wszyscy Święci Zakonnicy i Pustelnicy* módlcie się za nami.

Święta Anno! módl się za nami.

Święta Elżbieto módl się za nami. Święta Maryo Magdaleno! módl się za n.

Święta Agato* g

Święta Łucyo! _Cs

Święta Agnieszko! cl

Święta Cecylio! lwięta Katarzyno!

Święta Barbaro!

Święta Anastazyo! _N

Święta Małgorzato! w

Święta Jadwigo! ¡3

Święta Zofio! ^w

Święta Salomeo! 3

Święta Urszulo z Towarzyszkami swe- mi!

Wszystkie Święte Panny i Wdowy! módlcie się za nami.

Wszyscy Święci i Święte Boże* przyczyńcie się za nami.

Bądź nam miłościw! przepuść nam Panie.

Bądź nam miłościw! wysłuchaj nas Panie.

209

Od wszego złego, wybaw nas Panie.
Od grzechu każdego, wybaw nas Panie*
Od gniewu Twego, wybaw nas Panie.
Od nagłej i niespodziewanej śmierci,

wybaw nas Panie
Od sideł szatańskich,

Od powietrza, głodu, ognia i wojny,

Od gniewu, nienawiści i wszelkiej
złej woli,

Od ducha nieczystości,

Od piorunów i gwałtownej niepo-
gody,

Od potępienia wiekuistego,

Przez Tajemnice świętego wcielenia
Twego,

Przez przyjście Twoje,

Przez narodzenie Twoje,

Przez obrzezanie Twoje,

Przez Chrzest i święty post Twój,
Przez Krzyż i Mękę Twoje,

Przez śmierć i pogrzeb Twój,

Przez święte zmartwychwst. Twoje,
Przez cudowne wniebowstąp. Twoje,
Przez Ducha Świętego Pocieszyciela

zesłanie.

W dzień Sądu Twego,

Cinwiła na wyack. A* 2.

^J4

Wybaw nas Panie Wybaw nas Panie.

li 1 o

My gfzeszni Ciebie Boga prosimy, wysłuchaj nas Fanie.

Abyś nam grzechy odpuścić raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś karanie od nas oddalić raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś nas do pokuty prawdziwej przyprowadzić raczył, Ciebie piosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś Kościół Twój święty rządzić i zachować raczył, Ciebie prosimy-, wysłuchaj nas Panie.

Abyś namiestnika Apostolskiego i wszystkie stany duchowne w świętej pobożności i jedności zachować taczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś Królom i rządcom Chrześcijańskim pokój i zgodę prawdziwą dać raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś wszystkiemu ludowi Chrześcijańskiemu pokój dać raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś myśli nasze ku niebieskich rzeczy pożądaniu podnieść raczył, Cie

211

bie prosimy, wysłuchaj nas Panie

Abyś wszystkim dobrodziejom naszym wiekuistą zapłatę dać raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie

Abyś dusze nasze, braci, powinnych i dobrodziejów naszych od wiekuistego zatracenia zachować raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś urodzaje ziemskie dać i one w całości zachować raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś wszystkim wiernym zmarłym wieczny odpoczynek dać raczył, Ciebie prosimy wysłuchaj nas Panie.

Abyś prośby nasze miłościwie przyjąć raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie,

Synu Boży, Ciebie piosimy, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Chrysteusłys7nas, Chi yste wystuchajnas

212

Kyrie elejson, Chryste elejson. Kyrie elejson.

Ojcze łtasz i Zdrowaś Mary a i t. d.

P S A 1 M LXIX.

Boże, ku wspomożeniu memu wejrzyj; Panie, ku ratunkowi memu pośpiesz się. Niech będą zawstydzeni i pohańbieni, któriy szukają duszy mojej.

Niech się w tył obrócą i zawstydzą, którzy mi chcą złego.

Niech się natychmiast obrócą, wstydząc się, którzy mi mówią: dobrze,

dobrze

Niech się wesela i radują w Tobie wszyscy, którzy Cię szukają, i niech zawsze mówią: niech będzie uwiclbio ny Pan, którzy miłują zbawienie Twoje.

Ja zaś potrzebujący i ubogi jestem Boże, wspomóż mię.

Wspomożycielem moim, i wybawicielem moim Ty jesteś, Panie, nie omieszkajże.

Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

•J

i“ * •

V. Zbaw sługi twoje,

li*. Boże mój nadzieję mające w To bie.

i/. Bądź nam Panie, wieża mocną.

IK Od twarzy nieprzyjaciela.

y. Niechaj nic nie przemoże na nas nieprzyjaciel.

Ijt I syn nieprawości niech nam nie może szkodzić.

H. Panie, nie czyń nam według grzechów naszych.

IJ. Ani wedle nieprawości naszych oddawaj nam.

H Módlmy się za Papieża naszego N.

li Niech go Pan zachowuje, wzmacnia go, niech go ubłogosławi, i niech go nie podaje w ręce nieprzyjaciołom Jego.

Y. Módlmy się za dobrodziejów naszych.

li*. Racz, Panie, nagrodzić wszystkim dobrze nam czyniącym, dla Imienia Twego, żywotem wiecznym.

Y. Módlmy się za wiernych zmarłych.

R* Wieczny odpoczynek racz im dać

214

Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci.

V. Niech odpoczywają w pokoju R*. Amen.

y. Módlmy się za braci naszych nieobecnych,

Ijh Zbaw sługi Twoje, Boże mój, mające nadzieję w Tobie, lik Poślij im pomoc z miejsca Twego świętego.

R\ 1 z Syonu wejrzyj na nich V. Panie, wysłuchaj modlitwę moje. ljh A wołanie moje niech do Cielne przyjdzie.

O Boże, który się pokutą ubłagać nam dopuszczasz! racz wejrzeć miłościwie na prośby ludu Twego, do Ciebie z pokorą modlitwy czyniącego; a kary zapalczywości Twojej, na któreśmy dla grzechów naszych zasłużyli, racz od nas odwrócić. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa Amen.

Módlmy się

Boże! któremu własna jest rzecz zmiłować się zawsze i odpuszczać, przyjmij

prośby nasze, aby nas i wszystkie sługi Twoje, którzyśmy więzami grzechów związani, miłosierdzie dobrotliw ości Twej łaskawie rozwiązało.

Racz wysłuchać, Panie, prosimy, modlitwy pokornie proszących, a odpuść grzechy przed Tobą je wyznawającym, abyś nas miłościwie odpuszczeniem pospołu obdarzył i pokojem.

Niewysławione miłosierdzie Twoje racz nam, Panie, łaskawie pokazać, abyś nas i od grzechów wszelakich oczyścił, i od kaźni, na którąśmy za nie zasłużyli, wyswobodził.

O Boże! który się grzechem obrażasz, a pokutą nam się ubłagać dopuszczasz! racz wejrzeć miłościwie na prośby ludu Twego, do Ciebie z pokorą modły czyniącego, a kaźń, na która- śmy dla grzechów naszych zasłużyli, racz od nas odwrócić.

Boże! wszystkich wiernych Pasterzu i Rządco! wejrzyj miłościwie na sługę Twego Ojca b., (N.) któregoś Najwyższym Pasterzem Kościoła Twego raczył postanowić. Spraw, aby tym, którymi

216

rządzi, słowem i przykładem przyświecał, i razem z trzodą sobie powierzoną przyszedł do żywota wiecznego.

Boże, od którego święte żądze, dobre rady i pobożne sprawy pochodzą, racz opatrzyć sługi Twoje takim pokojem, jakiego świat dać nie może, aby i serca nasze przykazaniu Twemu były poddane i po oddaleniu trwogi od pokus różnych, czasy nasze za Twoja o- broną były spokojne

Racz zapalić ogniem Ducha S serca nisze, Panie, abyśmy niezmazanem ciałem w Twojej się służbie zachowywali, a czystern sercem Tobie się podobali

Boże! wszystkich wiernych Stworzycielu i Odkupicielu! duszom służebników i służebnic Twoich racz dać wszystkich grzechów odpuszczenie aby odpustu, którego zawsze pragnęli, przez nabożne prośby nasze dostąpili.

Prosimy Cię, Panie Boże nasz, abyś sprawy nasze Boskiem Twem natchnieniem i ratunkiem do pożądanego końca przywodzić raczył; aby wszelka na

sza modlitwa i sprawa od Ciebie zaw- żdy początek brała i przez Cię po zaczęciu dokończenie miała.

Wszechmogący, wieczny Boże, który nad żywymi i umarłymi panujesz i nad tymi. o których od wieku wiesz, że wiarą i uczynkiem Twoimi być mają, miłosierdzie pokazujesz, prosimy pokornie majestatu Twego, aby ci wszyscy, za którycheśmy modlitwy czynić umyślili, i którzy albo jeszcze na tym święcie ciałem obłożeni żyją, albo się już z nim, ciało tu zostawiwszy, rozstali, za przyczyną wszystkich Świętych Two ich, z łaskawości Twojej wszystkich nieprawości swoich odpuszczenia dostąpili. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa Syna Twego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha S. Bóg przez wszystkie wieki wieków Amen, V Panie wysłuchaj modlitwę moje. 1{* A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie

f. Niech nas wysłucha wszechmogący a miłosierny Pan R*. Amen

218

Y. A wiernych dusze z miłosierdzia Bożeno niech odpoczywają w pokoju. II* Amen.

VII. KOMUNIA.

NAUKA

o K o m unii ś w i e l o i.

i. Co jest Komunia. Jak ciało nasze potrzebuje posiłku dla naprawienia sił utraconych przez pracę, i dla utrzymania samego życia; tak również i dla duszy potrzebny jest właściwy pokarm. Złe przykłady, przewrotne nauki, gorszące rozmowy, złe myśli, własne nasze namiętności, i te złudne powaby, które nas pozorem słodkiej i miłej powierzchowności nęcą i pociągają nas ku złemu, i zatruwają seree nasze zabójczą trucizną: oto są nasi nieprzyjaciele dokoła nas otaczający. Wojując z nimi, utrącamy wiele sił, często odnosimy rany i stajemy się nieraz bardzo słabymi i niedołężnymi na duchu. Nadto, niecierpliwość nasza, małoduszność, a niekiedy zwątpienie i rozpacz do reszty po* zbawiają nas męztwa i mocy. Gdzież jest lekarstwo i pokarm tak dzielny, któryby posilił nasze skołatane serce, i wrócił nam

męztwo i hart duszy' .. Nie bój .ię, mój bracie, Zbawiciel nasz Jezus Chry.tm, ten najlepszy nasz Ojciec i najsłodszy nasz przyjaciel zostawił nam posiłek i razem le karstwo, dając nam samego siebie na po karm w Najświętszym Sakramencie. Kiedy kapłan podczas Mszy ś wymówi nad Chlebem te same słowa które Pan Jezus powiedział przy ostatniej wieczerzy, cudowną wszechmocnością Boga, chleb prze mienia się w (dało i Krew Pana Jezusa. Pa maleńka hostya biała już nic jest kawałkiem opłatka, nie jest chlebem. ale jest prawdziwem, żyjącem Ciałem Zbawiciela, zostawionem dla na^t- na pokarm. Komunia święta, to Jezus^- ten ;am Jezus, który się narodził dla nas Dzieciątkiem, który za nas cierpiał i umarł na krzyżu, któ ry zmartwychwstał i wstąpił do nieba Przyjmując Komunię, przyjmujemy do ust i do serca Pana Jezusa; z Ciałem, Krwią, Duszą i Bóstwem Jego. Ale Jezus w Najśw. Sakramencie jest niewidzialny, ukryty pod postacią chleba. Jestto głęboka tajemnica mary wielka prawda, w którą wierzyć potrzeba, nie widząc i nie rozumiejąc; bo tak nas naucza sam Chrystus, prawdziwy Bóg, kiedy mówi do nas: „Jam jest chleb żywota, jam jest chleb żywy, którym z nieba zstąpił. Jeśliby kto pożywał tego chleba, żyć będzie na wieki. A chleb, który ja dam, jest moje ( iało za żywot świa

ta Ciało Moje prawdziwie je t pokarm, a Krew Moja prawdziwie jest napój. Kto pozywa Mego Ciała a pije Moją krew, we Mnie mieszka, a Ja w nim. Kto pożywa Ciała Mego, i pije Moją krew, ma żywot wieczny; a Ja go wskrzeszę w ostatni dzień... Bierzcie i jedzcie ztąd wszyscy: albowiem to jest C*ało Moje Bierzcie i pijcie ztąd wszyscy; albowiem to jest Krew Moja“, To Bóg powiedział. Kto temu nie wierzy, samemu Bogu nie wierzy. Ty, mój bracie, kiedy wejdziesz do kościoła, kiedy ujrzysz Najśw. Sakrament, pamiętaj, że przed tobą jest Jezus, który powiedział: -Błogosławieni, którzy nie widzieli a uwierzyli . U- klęknij, schyl pokornie głowę, oddaj cześc Panu Jezusowi, mówiąc ze ś. Tomaszem: Pan mój, i Bóg mój:'

Cudowne są skutki Komunii. Ona nas jednoczy ściśle z Jezusem, czyni nasze serce mieszkaniem Boga żywego; pomnaża w nas życie duchowe, życie łaski i miłości, tak że możemy powtórzyć ze ś Pawłem: < żyję ja, już nic ja, ale żyje we mnie Chrystus. Komunia powiększa w nas chęć do dobrego i obrzydza nam grzechy; odrywa serca nasze od ziemi a podnosi ku niebu; daje nam siłę i łatwość do wykonywania cnót Jezusowych, cierpliwości, łagodności, pokory, posłuszeństwa. Komunia umacnia nas przeciwko pokusom, a szczególniej przeciwko pokusom ciała; ona

to czyni, że kochamy się w czystości i mamy obrzydzenie do wszy tkiego, co jest nieprzyzwoitem i nieskromnem. Tylko Najśw. Sakrament zachować może niewinność naszę i uczynić człowieka jakby Anm łem, dla tego i nazywa się Chlebem <un</~ fih'iu Ale żebyśmy doznali tych skutków, potrzeba godnie przyjąć Pana Jezusa w Komunii ś , potrzeba się należycie przygotować.

2 Przy (jotoira nie. Gdyby papież albo jaki król zapowiedział, że nas odwiedzi, o! jakżebyśmy się starali przygotować do tego dom nasz; jakbyśmy oczyszczali, i u- pr/ątali wszystko, coby mogło razić oko tak wielkiego gościa! Jakbyśmy przybierali i upiększali mieszkanie nasze, aby w niem było mu wygodnie i przyjemnie. W odzieniu świątecznem z największem uszanowaniem spotkalibyśmy go i posadzili na pierwszem miejscu. Ale toż daleko zac niejszy gość przychodzi do Giebie w Komunii Jestto król nad królami wszystkimi. Jcstto sam Jezus Chrystus, którego papież jest t\lko namiestnikiem i sługą. O! z jakąż usilnością powinieneś przygotować mu domek serca swego, oczyszczając i wyrzucając z niego wszystko, co się nie podoba twemu Jezusowi, i przyozdabiając go cnotami, a najwięcej miło cią. Wiesz już dobrze, miły bracie, że spowiedź nieszczelno odbyta, - at.ijcnK r.i grzechu ciężkie-

1^0, jest złą i nieważną. Otóż i Komunia przyjęta po takiej spowiedzi byłaby świętokradztwem, bardzo ciężkim grzechem. Kto przyjmuje Komunię niegodnie, zdradza Pana Jezusa, jak Judasz pocałowaniem; i zamiast pożytku, sąd sobie i potępienie pożywa. Ale dusza twoja jest już oczyszczona, jeżeliś szczerze odbył spowiedź. Zostały tylko w niej może jakie złe upodobania, jakie wady owo, lenistwo, upór, złośliwość, płochość, i inne. Staraj się tedy, ile możesz, powyrywać te złe zielska i precz wyrzucić. A chociaż one będą odrastać, czuwaj ciągle i nie pozwalaj, aby się rozrastały i panowały w tobie. Przyozdabiaj serce swoje, lepiej spełniając swe obowiązki, modląc się goręcej, i częściej myśląc o Jezusie. Gotuj się do Komunii z wieczora: odmów gorliwiej modlitwy wieczorne, i proś szczególnie Najświętszej Panny, aby sama przysposobiła duszę two- ję do jutrzejszej Komunii. Obudziwszy się, zaraz myśl o Zbawicielu, który cię oczekuje w Sakramencie Ołtarza. Mów do sie bie: «Oto Jezus zbliża się, śpieszmy się, duszo moja, i pójdźmy na spotkanie Jego Staraj się byc skupionym i zachowaj, ile można, milczenie Bardzo jest pożytecznie uczynić jaką szczególną intcncyę przy Komunii, np. za nawrócenie niewiernych i grzeszników, za Ojca ś. papieża, za rodzi - ców swoich i przyjaciół, za uzdrowienie i

pocieszenie chorych i strapionych i t. d Staraj się wysłuchać pobożnie Mszy ś w dzień Komunii; to będzie najlepsze przygotowanie. Odmawiaj uważnie modlitwy i akty, jakie masz w tej książce. Nie śpiesz: nic o to chodzi, aby wiele przeczytać, lecz aby więcej rozmyślać i zrozumieć słowa modlitwy. Główne uczucia, jakie powinieneś wzbudzić w sobie, są: uczucie żywej wiary w obecność Pana Jezusa w Komunii, pokłonu i u wid hienia tak wielkiego Pana, uczucie pokory i żalu z wyznaniem swej nędzy i nicgodności, miłości i ufności, wreszcie gorącego pragnienia, z jakiem chc< sz przyjąć Pana Jezusa Przygotowanie co do ciała, jak wiesz, zależy na tern, aby być od północy naezczn, t. j. nie brać nic w usta. Czyni się to przez uszanowanie dla Najśw. Sakramentu. Wszakże połykać ślinę przed Komunią nie jest rzeczą wzbronioną, bo to nie pochodzi z zewnątrz; jak również nie byłoby przeszkodą do Komunii gdybyś mimowoli połknął jaką kroplę wody, przy płókaniu ust. W odzieniu i ca- łem ułożeniu ciała powinna być skromność i pobożność.

Gdy już nadeszła chwila Komunii, idź z ufnością do Stołu Pańskiego. Nie trudź się wyszukaniem myśli jakich Mów po prostu w sercu swojem: Jezu! kocham

Cię. Przyjdź do nędznej duszy mojej.—Ma- ryo! błogosław mię i prowad/ do Jezusa’

Uklęknij przy kratkach, złóż ręce ria piei- siach. Gdy kapłan zbliży się, podnieś nieco głowę, otwórz usta miernie, zbliż język ku wargom; i spokojnie z uczuciem oddania się całkiem Jezusowi, przyjmij Komunię Poczekaj nim się zwilży św. hostya- na języku, potem połknij ją powoli. Gdyby ci kapłan dał dwie hostyc lub gdyby cząstka jaka przylgnęła do podniebienia, niefrasuj się o to Nic jest to grzech. Chwilka cierpliwości, a cząstka sama przez się odłączy się, i zniknie przyczyna obawy.

3. Dziękczynienie. Wróciwszy na swe miejsce, uklęknij i uwielbiaj w milczeniu Jezusa, który jest w tobie O jakże jesteś szczęśliwy w tej chwili! W duszy i ciele swojem nosisz Pana i Króla Aniołów i ludzi. Serce twe jest prawdziwym Kościołem Boga żywego! Nie chwytaj się zaraz za czytanie. Pozostań czas jakiś w rozmowie z Jezusem. Słuchaj co O11 mówi do ciebie: .Synu mój, daj mi serce tw^roje! Oto jestem z tobą, abym cię błogosławił. Nie oddalaj Mnie z serca swego przez grzech. Ucz się ode Mnie, żem jest cichy i pokorny. Weźmij krzyż swój i idź za Mną; Miłuj nieprzyjaciół Módl się za prześladowców! — Skarb sobie skarby w niebie!“ A ty co na to odpowiesz?... Stań w duchu obok Najśw. Panny po Zwiastowaniu Aniel- skiem W Jej łonie punieńskiem mieszka

Zbawiciel, i ty Go masz w sobie. Słuchaj,
co mówi do ciebie Marya: „Moje dziecko!
gdybyś ty znał dar Boży, jaki ci uczynił
Syn mój, jakbyś był wdzięczny! On się od-
dał tobie zupełnie. Uczynił duszę twoję
czystą i piękną. Ofiaruje ci łaski swoje:
łaskę męztwa, abyś się opierał pokusom
szatana; łaskę wesela i pokoju, abyś ochot-
nie znosił przykrości Oddaj Mu serce swo-
jó, i razem ze mną dziękuj Mu, powtarza-
jąc tę pieśń moję: Wielbi dusza moja Pa-
na, i rozradował się duch mój w Bogu
Zbawicielu moim... Wejrzał na pokorę mo-
ję... Uczynił mi wielkie rzeczy, który mo-
żny jest i święte Imię jego. . Napełnił łak-
nące dobrami...“ - Albo przenieś się my-
ślą do kościoła Jerozolimskiego w chwili
Ofiarowania Pana Jezusa, kiedy ś. Starzec
Symeon, wziąwszy na ręce Dzieciątko świę-
te, mówi: „Teraz puszczasz, Panie, sługę
Twego w pokoju, albowiem widziały oczy
moje Zbawienie Twoje!“ I ty nosisz w ser-
cu Jezusa. Mów do Niego: „Panie! oder-
wij serce moje od ziemi. Dla Oiebie żyć
pragnę, i śmierci się nie boję. Prowadź
mię do niebafi* Przypomnij sobie Wiecze-
rzę Pańską, przy której ś. Jan spoczywał
na piersiach Jezusowych, i z tego serca
Boskiego napił się miłości świętej, i stał
się Apostołem miłości I ty spocznij na
sercu Jezusowem, i przejmij się świętą mi-
łością Boga i bliźniego.—Albo nareszcie

Chwila na wysok. A" 2.

226

przypomnij sobie Zachcusza Celnika, który przyjąwszv w swym domu Tezusa, powiada: „Oto. Panie, połowicę dóbr moich daję ubogim; a jeślim kogo w czem o zu~ kał, we czwórnasób oddaję!“ I ty nie żałuj bliźnim swym potrzebującym pomocy Wspieraj ich czem możesz. Oto są święte myśli, które cię mogą zajmować po Ko munii. Jeśli kochasz Jezusa, serce twe po dyktuje wiele innych pięknych uczuć i myśli. Pamiętaj, że ten czas jest najdroższym dla ciebie, kiedy masz w sobie Jezusa. Wtenczas przekładaj mu swe potrzeby i smutki, bo On ( ię słucha i pocieszy. Modlitwy po Komunii składają się z uczul maelbunia wdzięczni v, l miłości, /najdziesz je niżej. Możesz odmówić takoż Te Pcam, ( iebie Boya clncafiwy, albo cząstkę lóżańca, lub inne modlitwy. Nie zapomnij też, mój drogi bracie, pomodlić się po Komunii za papieża, za potrzeby Kościoła świętego, za nawrócenie grzeszników, za przyjaciół, i za dusze czyścowe Pros o błogosławieństwo i zdiowic dla rodziców swoich i nauczycieli. Zmów też klęcząc przed wizerunkiem Ukrzyżowanego Jezusa modlitwę: „Oto ja o dobry i t d. do któroj przywiązany jest odpust zupełny; dla dostąpienia którego odmówić należy 5 pacierzy lub dziesiątek różańca na intencyę kościoła. Dziękczynienie po Komunii trwać powinno dobry kwadrans

Gdybyo nie miał cza >11 na dłuższe modlitwy teraz, postaraj się nagrodzić to gdy będziesz mógł, w ciągu dnia lub wieczorem, abyś doznał obfitszych skutków Sakramentu.

4. Komunia częsta. Pan Jezus zostawił nam Ciało, swoje w Najśw. Sakramencie na pokarm’ i nazwał je chichem żywota. Jak więc pokarmu i chleba używać trzeba często, bo inaczej głód cierpieć będziemy; tak również, jeżeli chcesz żyć dla Boga, mój najmilszy bracie, jeżeli nic chcesz mrzeć głodem duchowym, staraj się często przyjmować Komunię. Jesteśmy z natury bardzo ułomni. Ustawicznie popychani jesteśmy do złego A szczególniej młodość jest czasem niebezpiecznym ella cnoty, i dla (ałej przyszłości naszej, bo przy obudzeniu się w sercu ognia burzliwych namiętności, brak jest rozsądku i doświadczenia. Często bardzo w wieku późniejszym żałujemy wybryków młodości, które nie tylko naraziły nas na ciężkie upadki moralne, ale bardzo często nadwerężyły zdrowie, zniszczyły majątek, i zatruły może spokoj- ność nam i drogim nam osobom. O moje drogie dziecko! zawczasu cię ostrzegam o grożącej tobie burzy, którą w sobie nosisz; o grożącym ci pożarze, który z nie- zagaszonych iskier namiętności może się gwałtownie rozpalić, i może zniszczyć i wysuszyć w tobie najpiękniejsze uczucia

228

wiary, wstydu i pokoju wnętrznego. A wtedy zwiędnie twoja młodość duchowa jak kwiatek ogniem lub mrozem zwarzo- nv. Najdzielniejszem i prawie jedynem lekarstwem dla zachowania najdroższych skarbów wiary i niewinności, jest częsta Komunia. Jak najdelikatniejsze owoce usmażone w cukrze zachowują swój smaki kolor,i nie ulegają zepsuciu; tak serce twoje, lubo słabe i niedołężne, osłodzone i przejęte nieska- zitelnem Ciałem i Krwią Syna Bożego, zostanie zawsze niewinne i czyste; a przy- tem, wesołość prawdziwa i pokój słodki, ta młodość duszy, nigdy cię nie opuszczą. Bo i rzeczywiście, cóż to jest częsta Komunia? Jestto częste jednoczenie się z Jezusem, Bogiem i Zbawicielem, samą doskonałością i świętością. Jestto zapalenie się tym ogniem, który nam przyniósł Zbawiciel. Czyż zostaniemy zimni, będąc przy ogniu? Czyż możemy być głodni i spragnieni, mając za pokarm i napój Ciało i Krew Jezusa? Nie słuchaj, mój bracie, tych którzy ganią, a może i wyśmiewają uczęszczanie do Sakramentów. Ludzie tacy sprzeciwiają się nauce Kościoła i popierają sprawę szatana. Sam Jezus mówi do ciebie. „Przyjdźcie do mnie wszyscy, którzy pracujecie i jesteście obciążeni, a ja was ochłodzę. Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało Moje“ Ojcowie i Nauczyciele Kościoła, najgorliwsi kapłani, nawoływają do

4»

częstej Komunii; widać więc że to rzecz zbawienna i pożyteczna. Jeśli jesteś pod władzą, proś starszych, aby ci nie zabraniali tego. Bądź pewny, że gdy spostrzegą większą pilność w naukach i lepsze wypełnianie twych codziennych obowiązków, co wszystko będzie skutkiem godnego przyjmowania Komunii, będą bardzo radzi z ciebie. Jak często masz komunikować, to zależeć będzie od okoliczności. Ogólne prawidło jest: Im częściej, tern lepiej, byle godnie. Ś. Franciszek Sa- lezy, Doktor Kościoła i wielki nauczyciel pobożności, zachęcając do Komunii częstej, mówi: „Codziennego przystępowania do Komunii ani chwalę, ani ganię; żeby kto zaś co niedziela komunikował, tego po wszystkich pragnę i każdemu radzę, byle nie miał żadnej skłonności i chęci do grzeszenia;, to jednak śmiele rzec mogę, że Komunie tych, którzy Panu Bogu pobożnie służyć pragną, nie mają być nigdy od siebie odleglejsze nad miesiąc.“ Nie myśl znowu, że w przystępowaniu do sakramentów trzeba zwracać szczególną uwagę na pewne dni i czasy. Jeżeli przyjmujemy Komunią godnie, nigdy nie komunikujemy za często; a kiedy przystępujemy do niej Źle, bez szczerego żalu za grzechy, bez chęci poprawy, zawsze komunikujemy za często, choćbyśmy i raz w rok do niej przystępowali. Prawda, że Ko

230

munia częsta wkłada na nas obowiązek większego czuwania nad sobą, gorliwszego modlenia się. lepszego wykonywania codziennych czynności; ależ ta sama konieczność, czyż nie jest rzeczą wyborną: Bądź pewny, że tylko lenistwo, oziębłość, gnuśność w pracy nad zbawieniem duszy odwodzi nas od częstej Komunii; skutkiem czego, nie mając dostatecznej ochrony i siły, łatwo wpadamy w djabelskie zasadz ki. Radzę ci więc, dla dobra duszy twojej, dla przypodobania się Panu Bogu, przy- taępuj często do Komunii, idąc w tern za srdą dobrego spowiednika, a nie pożału- wsz tego przez całe życie, a szczególnie ej wieczności.

MODLITWY
przed Komunia święta.

Wszechmogący i wieczny Boże: oto przystępuję do Sakramentu Jednoro- dzonego Syna Twego Pana naszego Jezusa Chrystusa, a przystępuje jako chory do lekarza życia, nieczysty do źródła miłosierdzia, ślepy do światła prawdy i żebrak do Pana niebios i ziemi. Błagam więc szczodrotę niezmiernej dobroci Twojej, o Jezu! iżbyś raczył chorobę i słabości moje uleczyć,

231

sprośnosć oczyścić, ślepotę oświecić, ubóstwo wzbogacić , nagość przyodziać, abym przyjął Ciebie, Chleb anielski, Pana panujących, z taką skruchą i wiarą, z takiem postanowieniem i inten- cyą, jaka do zbawienia duszy mojej konieczną jest i pożyteczna.

O najsłodszy Jezu, utajony w naj- więtszym Sakramencie: oświadczam

sie najpokorniej przed Boba samym, że chcę Ciebie przyjąć do duszy mojej dla uczczenia Twojej świętości, na podziękowanie Ci za ustanowienie te go najdroższego pokarmu, na wynagrodzenie wszelkich bluznierstw, pogardy i zniewagi, które ponosisz od nie wiernych lub świętokradzców, na upro szenie łask i dobrodziejstw Tw oich całemu Chrześcijaństwu do zbawienia potrzebnych; na pociechę wszystkim chorym, prześladowanym, pokusy cierpiącym i uwięzionym, na pomoc zbawienna wszystkim niewiernym i grzesznikom do ich oświecenia; na ochłodę wie niom c yL-uwęym Lal onuc pray

232

nę złączyć się z Tobą, i chcę komunikować dla dostąpienia odpustu, dla otrzymania łaski sakramentalnej, i dla poświęcenia duszy mojej w nadziei chwalenia Ciebie, ze wszystkimi Świętymi na wieki. Amen.

MODLITWA

O najsłodszy i najukochańszy Panie! którego dziś nabożnie przyjąć pragnę, Ty znasz potrzeby i słabość moję, wiesz jak głęboko w złościach i wadach pogrążony jestem, jak często bywam od nieprzyjaciół duszy ciemiężońy, naga- bany, pomieszany i skażony. Po lekarstwo przychodzę do Ciebie, o pociechę i wsparcie błagam Ciebie. Mówię do wiedzącego o wszystkiem, któremu jawne są skrytości moje, i który jeden może mię doskonale pocieszyć i wspo- módz. Ty wiesz, na czem mi nade- wszystko zbywa, i jak jestem ubogi w cnoty. Oto stoję przed Tobą nędzny i nagi, czekając łaski i błagając miłosierdzia. Posil zgłodniałego żebraka Twojego, rozgrzej oziębłość moję og

233

niem miłości Twojej, objaśń ślepotę moję światłem obecności Twojej. Obróć mi w gorycz wszystko, co jest ziem- skiem, obróć w cierpliwość wszystko, co jest przykrem i przeciwnem. obróć w zapomnienie i wzgardę wszystko, co jest poziomem i stworzonem. Wznieś serce moje ku niebu, i nie daj mi się się błąkać po ziemi. Niechaj od tej chwili i na wieki w Tobie jednym smakuję; bo Ty jeden jesteś pokarmem i napojem moim, miłością i weselem mo- jem, słodyczą i calem dobrem mojem. O gdybyś mię obecnością Twoją całego zajął, zapalił i zamienił w Ciebie samego, tak, abym jednym z Tobą stał się duchem przez dzielną łaskę wewnętrznego spojenia i wylew gorącej miłości! Nie dopuszczaj, abym miał zgłodniały i oschły odchodzić od Ciebie, lecz postąp ze mną w miłosierdziu Twojem, jak tylekroć postąpiłeś cudownie ze Świętymi Twoimi. Cóż dziwnego, gdybym się cały Tobą zajął i zapomniał o sobie samym, kiedy Ty jesteś ogniem gorejącym i nigdy nie

234

gasnącym, miłością oczyszczającą ser ca i pojęcie oświecającą.

PIEŚŃ

o Najświętszym Sali ranioneie.

I¹ drzwi Twoich stoję, Panie!

Czekam na Twe zmiłowanie,

Który pod osobą chieba,

Prawdziwy Bóg jesteś z nieba,

W tym Najświętszym Sakramencie Trudne ludziom jest pojęcie,

że w Hostyi jest Bóg żywy,

( hor zakryty, lecz prawdziwy.

Jak wielki cud Bóg uczynił,

Gdy chlcb w ciało Swe przemienił

A nam pozywać zostawił,

Ażeby nas przez to zbawił.

Święty, mocny, nieśmiertelny.

W majestacie swym niezmierny:

Wszystkim grzesznym jest straszliwy, Sprawiedliwym miłościwy

I ękają się Aniołowie,

I wszyscy niebios duchowie

Choć na Jego twarz patrzają,

Co Bóg, pojęcia nie mają.

Ni Cherubin, chocia.’ wieczny,

Ni Serafin dostateczny,

Nie ma, co człek dostępuje.

Ciało i krew gd^ przyjmuje.

Jam niegodzien Panie tego,

Abyś wszedł do serca mego:

Ale rzeknij słowo Twoje,

A tern zbawisz du zę moję

Kłaniam się tobie samemu,

Bądź miłościw mnie grzesznemu

Niechaj żyję z tobą Panem,

Aż na wieki wieków. Amen.

AKTY

p r a e <1 K o ni u n i ą.

Akt Wiary. Panie Jezu Chryste, Boże i Zbawicielu moj! wierzę najmoc niej, iż w Przenajświętszym Sakramencie, który mam przyjmować, jest prawdziwe ciało, krew, dusza i bóstwo Twoje; wierzę, ponieważ sam to powie działeś i podałeś do wierzenia; i w tej wierze chc, żyć i umierać.

Akt pokłonił. Oddaję Ci, jako najwyższemu mojemu Panu 1 Stwórcy, po kłoń, cz( C i uwielbieni« Panie Jezu

23G

Chryste, w Najświętszym Sakramencie utajony. Dziękuję o Boże mój! za wszystkie dobrodziejstwa Twoje, a osobliwie za postanowienie tego Najświętszego Sakramentu; za co niech Cię wszyscy Aniołowie, wszyscy Święci i wszystkie stworzenia chwalą i błogosławią na wieki.

Akt pokory. Panie Jezu Chryste, jak mogę zbliżyć się do Ciebie, tylekroć Cię obraziwszy. Wyznawam niegodność mo- ję na przyjęcie Ciebie Boga mego; i dla tego skruszonem sercem wzdycham do Ciebie Pana i Boga mego, mówiąc: Panie! nie jestem godzien, abyś wszedł do przybytku serca mego, ale tylko rzeknij słowo, a będzie uleczona dusza moja. Mam nadzieję w dobroci i miłosierdziu Twojem, Zbawicielu mój, że oddawszy mi siebie samego w tym Sakramencie, dasz mi też odpuszczenie grzechów moich, łaskę Twoję i wiekuistą chwałę, o którą Cię przez zasługi Twoje, mękę i śmierć Twoja najpokorniej upraszam.

Akt Skruchy. O Boże mój! smucę

237

się i boleję, żem Ciebie obraził, który jesteś nieskończenie dobry i nieskończenie doskonały; postanawiam najmocniej, przy pomocy Twojej świętej łaski, nie obrażać Cię więcej i czynić pokutę.

Akt miłości. O Jezu, Zbawicielu mój! nie dosyć, żeś się ofiarował za mnie na kryżu; lecz chcesz jeszcze żywić mię ciałem swojem przenajświętszem. Miłuję Cię z całego serca mego i nadewszyst- ko; chcę żyć i umierać w miłości Twojej.

Akt pragnienia. Przyjdź, o najsłodszy mój Jezu! weź w swą posiadłość serce moje; pragnę gorąco zjednoczyć się z Tobą tu i na wieki. Amen.

Przystępując do Komunii ś.

O Święci Boscy! o Aniołowie Pańscy! o Boska Matko, Panno najświętsza Maryo, teraz mi przybądźcie z pomocą wasza, poprzedźcie mię do najświętszego Sakramentu, do Pana mojego, do miłośnika mojego, do Jezusa mojego, i Jemu, jakoście zwykli od siebie, tak też i teraz odemnie Boski po-

2S8

klon oddajcie, i do pragnącego serca mojego uproście Go O zawitajże najsłodszy Jezu! Tobie cześć oddaję sercem wszystkich wybranych Świętych Twoich, sercem najmilszej Matki Twojej i wlasnem Twojem; zapraszam, wzywam Cię Boga, Pana i Oblubieńca mojego do ubożuchnego przybytku mego, to jest, do serca mojego Ciebie pragnącego, do Ciebie tęskniącego, na Ciebie oczekiwającego: przyjdźże tedy, o najdroższy Synu Boży z Dziewicy Maryi narodzony! przyjdź najukochańszy Jezu! przyjdź drogie Ciało i droga Krwi Jezusa samego, przyjdź o najświętsza Duszo Jezusa mojego! przyjdźcież z nim wszystkie skarby, cnoty, dary, łaski i zasługi Jego. Przyjdź miłości moja, Jezu, do sługi Twojego, do przybytku serca mojego Tobie zgotowanego. Owo Panie gotowe serce moje, aby Ciebie przyjęło: gotowe abyś z niego i w niem sobie wyrobił mieszkanie dla siebie, godne Ciebie. Przyjdźże tedy mój Jezu, żywocie mój, przyjdźże serce serca mego i duszo duszy mojej.

J39

Pragnę Cię, Panie moj, pragnieniem tę- skliwern, pragnień i m nieugaszonem, nie- uspokojonem nigdy bez ('iebie Przyjdź że mój Jezu] uspokój ;er< rnojt osłoclź duszę moję, napełnij żądze mo je: napełniwszy ro szerz, rozmnóż, abym Cię więcej pragnął, a piagnienie moje końca nie miało, ale z obecności i zażywania Twego rosło krzewiło się i gorzało bez miary, bez końca, na wieki.

O Boże wielki, najsłodsza miłości mo ja! wierzę, żeś tu jest obecny, serdecznie pragnę przyjąć Cię do siebie, miłuję Cię miłością zupełną z serca mojego całego; nie jestemci godzien przyjęcia i obecności Twojej, ale mnie przybierz w zasługi Twoje a godzien dość będę, ;uż mi się niechaj stanie według upodobania Twego.

A K T Y

p o k o ni u ii i j.

Akt przywitania Witam Cię, mó^ Jezu, sercem i miłością Najświętszej

240

Matki Twojej, jaką Ciebie witała przy Wcieleniu i Narodzeniu Twojem; jak wi tała znalezionego w kościele i zmartwychwstałego, jak witała Ciebie kiedy ją do Nieba wziąłeś. Witam Cię mój Jezu, prostotą i niewinnością pastuszków, gdy Cię leżącego w żłobku witali; witam Cię wiarą i pokorą Trzech Królów, gdy Ci pokłon i dary składali, witam Cię miłością Apostołów i wszystkich Świętych, gdy Cię w komunii świętej przyjmowali. Witam Cię, mój Jezu, miłością Aniołów świętych, gdy Ci wstępującemu do Nieba cześć oddawali, radością Ojców świętych w otchłani, gdy Ciebie ich nawiedzającego przyjmowali, miłością wszystkich dusz sprawiedliwych, gdy Ciebie po i iz pierwszy w Twej chwale ujrzeli.

Alit uwielbienia. O mój najsłodszy Zbawicielu, który jesteś teraz obecny w duszy i ciele mojem, oddaję Ci cześc i pokłon! Uwielbiam Cię razem z Aniołami i Świętymi, razem z Najśw. Matką Twoją O Panie Jezu, Boże mój!

241

gdzieżeś to się zniżył? Wstąpiłeś do serca mego pełnego ziemskich upodobań i nędzy wszelkiej. Nie byłem godzien przyjąć Ciebie, a jednak Cię przyjąłem. Pragnę zachować Cię w sercu mojem na zawsze, będąc Ci wiernym po wszystkie dni życia mego. Będę się starał usilnie, abym się już nigdy nie rozłączał z loba. Zyj i króluj we mnie na wieki.

Alit icdzięcsności. O mój najdobro- tliwszy Panie! dziękuję Ci z całego serca za tę łaskę, żeś raczył zstąpić do serca mego Jakże Ci mogę godnie po- dziękownć ja nędzny grzesznik. Niech Ci Aniołowie i Święci dziękują za mnie. A ja wtenczas tylko będę mógł złożyć Ci zupełne i godne dziękczynienie, kiedy mię łaskawie przyjmiesz do królestwa swego. O jakże to dobrze i słodko zostawać z Tobą na wieki! A teraz chyba tylko z Dawidem mogę zawołać w uniesieniu serca iik^o: Cóż oddam

Panu, za wszystko co mi uczynił? I spoczywając na Twem sercu najświę- tszem,jak ś. Jan w Wieczerniku, zamil knę w obecności Twojej.

Chwała na wy sok V

212

Ąlit miłości. O najświętsze Serce Jezusa, obecne w mojem sercu, iy mię napełniasz i przenikasz swym ogniem Boskim. Ty jesteś źródłem i ogniskiem miłości: z tego źródła zaczerpnąć pia- gnę, aby i we mnie przeszły Twe świę te płomienie.

O najsłodszy Jezu! miłości moja najdroższa, kocham Cię z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich sił moich, kocham Cię nadewszystko Za nic już w świecie nie chce obrażać dobroci Twojej; lecz odtąd będę zawsze cichym, pokornym, czystym i pobożnym, abyś Ty mógł mieszkać w mem sercu ubo żuchnem, i znajdować w niem niejaka pociechę za tyle niewdzięczności, jakiej doznajesz od tylu miljonów grzeszników.

DZIĘKOWANIE

po przyjęciu C iula i Krwi Panskicj.

Dzięki Tobie czynię wszechmogący i wieczny Boże, żeś mnie gizesznego i niegodnego sługę Twego, nie dla żad

243

nych zasług moich, ale ź samego miłosierdzia Twego raczył posilić Ciałem i Krwią Syna Twego, Pana naszego Jezusa Chrystusa. A proszę Cię, aby święte Ciała i Krwi Pańskiej pożywanie, nie stało mi się pokarmem potępienia, ale zbawienia. Niech będzie zbroją wiary i tarcza dobrej woli, niech będzie występków moich wyniszczeniem, pożądliwości złej wygładzeniem, a miłości, cierpliwości, pokory i posłuszeństwa rozmnożeniem! przeciwko zdradom nieprzyjaciół moich tak widomych jako i niewidomych mocna obroną, namiętności moich cielesnych i dusznych doskona łem uspokojeniem, ku Tobie, o jedyny sprawiedliwy Boże mój, stałem a state- czncm przyłączeniem . Proszę Cię też, o Panic mój, ażebyś mnie grzesznego przyjąć łączył na niewysławione gody owe, gdzie Ty z Synem Twoim i z Duchem Świętym jesteś Świętych Twoich światłością prawdziwą, nasyceniem dosko- nałem, weselem wiecznem, miłością doskonała i wiekuista szczęśliwością Przez Chrystusa Pana naszego. Amen,

244

MODLITWA.

Oddaję Tobie najniższy pokłon, cześć i uwielbienie, o Jezu Chryste, jako Panu i Bogu mojemu. Dziękuję Ci z całego serca mojego i z całej duszy mojej, za wszystkie łaski, któreś mi wy świadczył, a w szczególności za tę nieskończoną dobroć Twoje, z jaką raczyłeś ustanowić Sakrament Pokuty na odpuszczenie grzechów moich, i z jaką zniżyłeś się aż do mnie, który jestem nicością i prochem, i oddałeś mi samego siebie w Komunii, którą pizy- jałem. Ofiaruję Ci, na dziękczynienie za tak wielkie dobrodziejstwo Twoje, mnie całego i cokolwiek dobrego stało się, i dziać się będzie od początku aż do końca świata. Ofiaruję Ci wszystkie uczynki moje, myśli moje, wszystkie pragnienia i skłonności moje; oddaję sie na wole Twoje z ciałem i dusza moją. Chcę Panie tego, czego Ty chcesz, i tak jak Ty chcesz. Odtąd chcę i postanawiam strzedz się grzechu, i ćwiczyć się w cnotach chrześcijańskich, chcę przezwyciężać złe skłonności, mo-

245

je, powstać ze złych nałogów moich, chronić sie powodów do grzechu, przytłumić w mem sercu wszelka nienawiść i niechęć ku bliźnim moim; pragnę wiernie pełnić powinności mojego sta nu i prowadzić życie takie, jakie się Tobie podoba. Umocnij, o Boże, wszechmocną łaską Twoją w tern przedsięwzięciu mnie i tych wszystkich, którzy ze mną stają się uczestnikami niepojętych darów i świętych Tajemnic Twoich. Amen.

MODLITWA

świotesro Itęnaceiro.

(300 dni odpustu za każde odmówienie, a 7
lat udp. za odmówienie po Komunii.)

Duszo Chrystusowa poświęć mnie! Ciało Chrystusowe zbaw mnie!

Krwi Chrystusowa upój mnie!

Wodo z boku Chrystusa obmyj mnie! Męko Chrystusowa wzmocnij mnie!

O dobry Jezu! wysłuchaj mnie!

W ranach Twoich ukryj mnie!

Nie daj mi się rozłączyć z Tobą!

Od wszelkiego złego obroń mnie

246

W godzinę śmierci mojej powołaj mnie! 1 każ mi przyjść do Ciebie Abym z Świętymi Twoimi chwalił Cje Na wieki wieków. Amen.

M O D Li T W A
odpustowa.

Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu! upadam na kolana przed obliczeni Twojem; a w największej żarliwości ducha błagam Cię i zaklinam, abyś najwyższe uczucia wiary, nadziei i miłości wraził w serce moje; a także prawdziwa pokutę za grzechy moje i najszczerszą a silną chęć poprawy dać mi raczył; podczas gdy ja z największą miłością i boleścią duszy mojej, rozważam pięć ran Twoich i myślą w nich się zatapiam, mając to przed oczyma, co już miał na ustach swoich Dawid prorok, gdy mówił o Tobie, dobry Jezu: «Przebodli ręce Moje i nogi Moje, policzyli wszystkie kości Moje (Kto te modlitwę odmówi po komunii, klęcząc przed wizerunkiem Pana Jezusa ukrzy-

iotianeffo, nwżt do tąpie zupełner/o odpustu, hniebu (/iannral na hitem i/ę Kościoła, pacierz// lub inne modlił w//).

PIES Ń

o Najświętszym Sakramencie.

Niebo, ziemia, świat i morze,

I co tylko w was być może,

Jak najgłębiej upadajcie,

Pokłon Panu z nami dajcie.

7 chórów górnych Aniołowie Wszyscy niebiescy duchowie,

/stąpcie do tego padołu, Śpiewajcie z nami pospołu Święty, Święty niezmierzony,

W Sakramencie utajony!

Honor, chwała, wieczna sława, Niech ci Boże nie ustawa.

Tyś jest pod osobą chleba,

Któryś zstąpił dla nas z nieba.

W tym najświętszym .Sakramencie, W każdym zostajesz momencie W tej Hostyi jest Bóg żywy,

Choć zakryty, lecz prawdziwy.

O wielki cud Pan uczynił,

Gdy chleb w ciało swe przemienił Teraz na Ołtarzu czeka,

Aby mógł przyjść do człowieka Ni Anieli, Cherubini,

Nie dostąpią Serafini,

248

Czego człowiek dostępuje,

( iało i Krew gdy przyjmuje Więc o Boże utajony,

Bądź od wszystkich pochwalony Pobłogosław lud Twój Panie,

Niech nas minie Twe karanie.

Sprawuj w pokoju tc kraje, Pobłogosław urodzaje.

A zaś w ostatniej potrzebie,

Nie daj nam skonać bez Ciebie.

Niechaj żyjem z Tobą, Panem,

Aż na wieki wieków. Amen

OdiumitMtie ślubów im Chrzcie świętym

uczyniony eh.

Dziękuję Ci, Boże Ojcze! żeś mię stworzył; Boże Synu! żeś mnie odkupił; Boże Duchu Święty! żeś mnie przez Chrzest święty oczyścił i poświęcił. Wyrzekam się z całego serca łego ducha, nie chcę już więcej słuchać jego poduszczeń, i nie chcę nic mieć z nim wspólnego. Wyrzekam się wszelkich spraw czarta, wszelkich grzechów, wszystkiego tego, co się sprzeciwia przykazaniom Twoim. Wyrzekam się wszelkiej pychy szatańskiej, wszelkiej próżności, wszelkich marnych u- ciech i wielkości światowych, wyrze

kam się zasad i zdań przewrotnego świata. Jednoczę się z Jezusem Chrystusem, i Jego samego chcę naśladować; postanawiam żyć podług prawideł niebieskiej nauki, przez Kościół święty ogłaszanej, dla Niego samego chcę żyć i umierać Miejże mię w straży Twojej, o Boże mój! a nie dopuszczaj tego na mnie, abym się stał niewiernym tym obietnicom na Chrzcie świętym uczynionym! Chcę i pragnę zawsze ich dotrzymać za pomocą łaski Twojej, o którą Cię pokornie proszę, przez zasługi Pana naszego Jezusa Chrystusa, i przez przyczynę Naj- świętszej Matki Jego i wszystkich Świętych. W lmie Ojca, i Syna, i Ducha Świętego. Amen.

NAUKA
0 0 DPI'NT At: II.

Po każdym grzechu zostają w nas te dwa skutki: wina czyli plama na duszy, i leara czyli zadosyćuczynienie za zniewagę wyrządzoną Panu Bogu Po grzechu po

wszednim ta plama na duszy będzie mniejsza i kara doczesna; po śmiertelnym zaś wina będzie ciężka i kara wieczna. Przez Sakrament Pokuty odpuszcza nam Pan Bóg^- winę i karę wieczną, ale zostaje pospolicie kara doszesna, którą trzeba ponieść albo tu na ziemi przez wykonywanie dobrych uczynków, albo po śmierci w ogniu czyścowym Otóż Kościół święty, chcąc nam ulżyć w tern wypłaceniu się sprawiedliwości Boskiej, udziela nam odpustów ^ to jest ofiaruje za nas Bogu cierpienia i zasługi nieprzebrane Pana Jezusa, Najśw. Panny i Świętych, które stanowią tak zwany skarb Kościoła. Odpust zatem jcstto odpuszczenie kary doczesnej należnej za grzechy już przebaczone, jakiego nam udziela Kościół mocą władzy otrzymanej od Pana Jezusa, w tych słowach wyrzeczonych do pierwszego papieża ś. Piotra: „Tobie dam klucze królestwa niebieskiego: cokolwiek zwiążesz, będzie związano i w niebiesiech; a cokolwiek rozwiążesz, będzie rozwiązano“ To znaczy: Dam tobie władzę w Kościele i moc zwalniania względem podwładnych.

Odpust nazywa się zupełnym, kiedy się odpuszcza cała kara doczesna, i cząstko- wym, kiedy się odpuszcza część takowof kary. W odpustach częściowych wyraża się zawsze pewna liczba dni i lat. Liczba

ta odpowiada liczbie dni i lat, przez które trwać miała publiczna pokuta, będąca w u życiu w pierwszych wiekach Kościoła Ja ka zaś właściwie część kary doczesnej odpuszcza się nam, i czy przy odpuście zupełnym zawsze się znosi całkowita kara, to już należy do miłosierdzia Boskiego Dość nam wiedzieć, że Kościół może nadawać odpusty, i że one są dla nas wielce pożyteczne Może niekiedy posłyszysz lub wyczytasz w książkach nieprzyjaznych Kościołowi, żc odpust jest odpuszczenie grzechów, i żc takowe odpuszczały się za pieniądze, nie wierz temu; jestto kłamstwo. Wszak sam wiesz, że grzechy odpuszczają się przez spowiedź dobrą, a nie przez odpusty. Dam ci tu przykład dla le pszego zrozumienia odpustów. Przewiniłeś się w czemkolwiek przed starszymi. Uznajesz winę i żałujesz tego. Ojciec ci naznacza karę, która ma trwać przez godzinę. Tymczasem twoja matka ukochana wstawia się za tobą, i ojciec skraca lub zupełnie przebacza ci karę. Otóż tu i odpust. I Kościół, jako najdroższa matka nasza duchowa, wstawia się za tobą do Boga, i otrzymuje zwolnienie kary dla ciebie.

Dla dostąpienia odpustu trzeba: i. mieć intencyę czyli zamiai pozyskania takowego odpustu; dla tego pożytecznie jest, prz\ rannych modlitwach uczynić takową in-

tencyę. 2. Byc w stanie łaski. t. j. nie poczuwać się do grzechu śmiertelnego, lub się pojednać z Bogiem przez dobrą spowiedź. 3. Należy spełnić co do joty wymagane warunki. Jeżeli wymaga się spowiedź, to trzeba ją odbyć, choćby się kto i nie poczuwał do ciężkiej winy. Wyjątek stanowią osoby spowiadające się co tydzień. Komunia zaś wymagana dla pozyskania odpustu, może byc przyjęta nietyl- ko w sam dzień, na który bywa odpust, ale i w dzień poprzedzający. Wrzeszcie 4. wymaga się modlitwa na intencyę Kościoła, nąprzykład 5 pacierzy lub inne. Są takie odpusty, które mogą się ofiarować za dusze zmarłych, i które im są pomocne sposobem przyczyny czyli modlitwy ofiarowanej za nich Bogu Wskażę ci tutaj niektóre odpusty, abyś mógł z nich korzystać.

Odpusty zupełne.

Kto po komunii św., klęcząc przed wizerunkiem Pana Jezusa ukrzyżowanego, odmówi: Oto ja o dobry. (patrz na stron. 246), może za każdą rażą dostąpić odpustu zupełnego.
Kto ma zwyczaj odmawiać codzień którąkolwiek z niżej wymienionych modlitw, może raz w miesiąc jakiegokolwiek dnia, po spowiedzi i komunii i po ofiarowaniu modlitw na intencyę Kościoła, dostąpić zapełnego odpustu, a mianowicie:

25 3

Żal odmawianie codzienne Aktów wiary, nadziei i miłości stron. 34.
Za odmaw. codziennne modlitwy do, Anioła Stróża: Aniele Boży,.. stron. 57.
Za odm. codzien modlitwy ś Bernarda do N. P. Maryi: Pomnij, str. 56.
Za odm. codz.: Święty, Święty, Święty Pan Bóg zastępów, ptlna jest ziemia, chwały Twojej, o Boże! (Uwala Ojcu, Chwała Synowi, chwała Duchowi świętemu!

$. Za odmaw. codz. módl. Duszo Chrystusowa poświęć mię... str. 245.

Za odm. codz. módl Aniel Pański, str. 107 przynajmniej raz na dzień, kiedy dzwonią na pacierze.
Za odm. codz. módl. do Serca Jezusowego: O najmiłosierniejszy... patrz wyżej.

8. Kto codzień, przynajmniej przez kwa drans, odbywa rozmyślanie.

2. Odpusty cząslkowe.

Za odmówienie Aktów wiary, nadziei i miłości, str. 34, 7 lat i 7 kwadragien odpustu.
Za odmówienie' „Niech się dzieje, niech będzie pochwalona i na tuicki wywyższona, naj ■ sprawiedliwsza, najwyższa i najmilsza wola Jioża we wszystkimi! ioo dni odpustu raz na dzień.
Za odmówienie: O Jezu! zmiłuj się nad nam?! mo dni za każdy raz.
Za odmówienie: Najdalsze Serce\Muryi

badz wojem zbawieniem! 300 dni odp. za każdy raz.

Za pobożne wezwanie: 0 Jezu! 0 Maryn! 25 dni za każdy raz.

Za odm: Niech będzie błogosławione święte i niepokalane Poczęcie Błogosławionej Panny Maryi. 100 dni za każdy raz.
Za odmów: Jezn, Mary o, Józefie święty! IV am oddaję serca duszę i życie moje! — Jezu, Mary o, Józefie sw! przybądźcie nn na pomoc, najbardziej w godzinę śmierci mojej! 100 dni za każde wezwanie.
Za odmów. Litanii Loret. do N. P Maryi, 300 dni za każdy raz.

Za pobożne wezwanie: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! i dla odpowiadającego: Teraz i zawsze i na wieki 'wieków A. 100 dni za każdy raz dla obydwóch.
Za odmów. módl. 1 hj,szo Chrystusowa.,. str. 374, 300 dni za każdy raz, a 7 lat po komunii.
Za odmówienie Veni Creator... 100 dni za każdy raz, 300 dni przez Oktawę Ziel. Świątek.
Za odmo w. Godzinek o Niepokoi. Pocz. N. P. M. 300 dni za każdy raz

13 Za odmów. Anioł Pański, 100 dni za każdy raz.

Za odmow módl. do N. P. M. Pomni str. 112, 100 dni za każdy raz.
Za odmów, modlitwy Aniele linży.. str 11?, 100 dni za każd} raz

tb Za pobożne znajdowanie się na kaza niu, 7 lat i 7 kwadragien za każdy raz.

Za odmów. módl. do Pana Jezusa za konających: O najmiłosierniejszy.. patrz wyżej, 100 dni za każdy raz.
Trzysta dni odpustu za odmówienie każdej z następnych modlitewck strzelistych

Słodkie Serce Jezusa, bądź moją miłością!

Jezu cichy i pokornego serca, uczyń erce moje podobnem do Twego

Niepokalane serce Maryi bądź mojem zbawieniem.

Sto dni odpustu za odmówienie każdego z następujących wezwań strzelistych.

Ojcze przedwieczny! ofiaruję Ci naidroż- szą Krew Jezusa Chrystusa na zadośćuczynienie za moje grzechy i za potrzeby Kościoła świętego

Najświętsze Serce Jezusa! zmiłuj się na- demną.

Niech będzie błogosławione święte i niepokalane Poczęcie N. M. P.

Prócz tego wiele jest odpustów przywitanych do Szkaplerza, Różańca, do krzyżyków i medalików bencdyktowanych i do innych nabożeństw.

256

CZĘŚĆ DRUGA.

NABOŻEŃSTWO BO TRÓJCY ŚWIĘTEJ
I BO PANA JEZUSA.

I. NAUKA

o Opatrzności Boskiej.

Opatrzność Boska jestto opieka, jaką ma Bog nad swojem stworzeniem. Bóg nie- tylko stworzył wszystko co jest, ale i zachowuje wszystko swoją wszechmocnością, dając każdemu stworzeniu środki dla dojścia do właściwego celu. jak mądry gospodarz czuwa nad wszystkiem i troszczy się o potrzeby swojej czeladki; tak Pan Bóg, ten niebieski Gospodarz, okiem swej najmędrszej i najdobrotliwszej Opatrzności przenika świat cały, rozlewając wszędzie swoje dobrodziejstwa. Słońce, księżyc i te niezliczone gwiazdy, jakie krążą nad głowami naszemi w niezmiennym porządku, opowiadają nam wielkość Boga. Pory roku, dni i nocy następujące po sobie z kolei regularnie, ciepło słońca, płodność ziemi, ciągłe odnawianie się roślin z nasienia, rozmnażanie się istut żyjących, głoszą Je gp mądrość. Rozmaitość owoców i płodów ziemi, ich smak i pożywność, obfitość żywności dla wszystkich stworzeń, dowodzi

dobr< ci Boga. A slicznosc nieba, rozmaitość i piękność wonnych kwiatów, wspaniałość drzew, wielkość morza obfitość rzek. wdzięk pierza i gło u pt ^ząt. rozmaito- < zwierząt i szlachetna postawa człowieka naucza nas, jak jest doskonały i piękny Stwórca, który tyle wdzięku rozlał w swych stworzeniach. Wszystko w około nas ulega woli Bożej. Jeden tylko człowiek, obdarzony wolną wolą, używa jej często przeciw Stwórcy, powstając przeciw woli Jego! A tymczasem, jakże dobrotliwa i miłosierna jest Opatrzność Boska! Bog zmiłował się nad lud/mi, posłał Jezusa na hviat dla naprawy człowieka. Dał nam Kościół za matkę i przewodnika, zostawił Sakramenty dla lekarstwa i posiłku dusz naszych; gotów nam zawsze odpuścić przewinienia nasze, wzy wa nas do szczęścia wiecznego. Ta opa • trzność nadprzyrodzona, którą Bóg ma nad naszem zbawieniem, powinna nas pobudzać do największej wdzięczności i miłości ku naszemu Ojcu niebieskiemu. Jego wola i przykazania powinny nam być prawidłem postępowania, jeżeli chcemy byc prawdziwie szczęśliwymi

Ale zapytasz, moje dziecko, dla czego Bóg dobry i opatrzny pozwala na tyle nieszczęść, jakie na nas spadają tak często. Wicdzżc tedy, że wszystkie cierpienia człowieka, wszystkie choroby, utrapienia i iśmerć sama, są skutkiem grzechu pier-

Oiw jl.i iv.i w *>V17

258

worodnego i grzechów naszych własnych. Chce Bóg, abyśmy cierpiąc na tym święcie nie zapominali, że życie doczesne jest tylko gościną naszą, miejscem łez, i przy gotowaniem tylko do życia przyszłego, lepszego; chce, abymy pokutowali tutaj z swe winy i tak oczyszczali duszę swoję. Dopuszcza Pan Bóg cierpieć i ludziom najświętszym dla wypróbowania ich cnoty i wierności, i zasłużenia przez to na większą nagrodę. Wszystko, co tylko nam się przydarza, prócz tylko samego grzechu, pochodzi z woli Bożej. «1 włos z głowy waszej nie spada, powiada Pan Jezus, bez woli Ojca waszego, który jest w niebie- siech . Wszystko tedy z rąk Boga przyjmować powinniśmy pokornie, i za wszystko dziękować Jemu. Kiedy udziela pomyślności nie wynosić się; kiedy zeszłe boleść i smutek, nie narzekać, prosić o cierpliwe zniesienie wszystkiego, owszem ochotnie znosić

Niektórzy się dziwią i ledwie nic narzekają na sprawiedliwość Boską, widząc złych w pomyślności, a cnotliwych w ucisku i utrapieniu. Tak myśleć jestto nie rozumieć, dla czego nas Bóg stworzył, i zapominać, co będzie po śmierci. Każdy, i najgorszy człowiek, nie jest tak dalece złym, aby czego dobrego nie zrobił. Otóż Pan Bóg, dając pomyślność doczesną złym ludziom, chce wynagrodzić ich na tym

259

świecie za tę odrobinę dobrego, które oni czynią; ale na tern i koniec, bo po śmierci nie mają się już czego spodziewać, jak mówi Zbawiciel Zaprawdę, powiadam wam, odebrali zapłatę swoję Przy- tem pamiętajmy, że Bóg nie daje nam często rzeczy doczesnych dla tego, abyśmy ich na złe nie użyli Ubogi prosi Boga o bogactwo, a gdyby je miał, rnożeby zupełnie o Bogu zapomniał, jak to często bywa z bogatymi. Tymczasem uciski i cierpienia zwracają nas często na drogę cnoty, wedle przysłowia: Kiedy trwoga,

to do Boga

Ale, dla czego na tym świecie tyle dzieje się złego, dla czego Pan Bóg dopuszcza ludziom grzeszyć? Pan Bóg, jako najświętszy, brzydzi się złem; ale, dawszy człowiekowi wolną wolę, nie chce jej odbierać Położył przed człowiekiem ogień i wodę, dobre i złe, do czego ściągnie rękę, to jego będzie. Gdybyśmy robili dobrze z musu, a nie z swojej woli, nie moglibyśmy mieć zasługi. Nadto, Bóg mądrością swoją umie wyprowadzać , dobre skutki i ze złych spraw ludzkich. Źli żyją dla tego, aby się nawrócili, albo żeby dobrzy byli przez nich doświadczani. Grzechy okazują nam w całym blasku miłosierdzie Boskie, bo dla tego przyszedł Zbawiciel na ziemię, aby szukać grzeszników i zbawić ich. fen zły, na którego na

2(50

rzekasz, może się upamiętac i poprawić, i być lepszym od ciebie. Wreszcie złe postępki grzeszników stają się zasługą dla dobrych Gdyby nie było prześladowców, nie byłoby męczenników. Czyni Bóg, jak ów malarz, co na obrazie daje ciemne farby, aby się przy nich więcej odbijały jasne kolory. A naostatek, niemało jest tajemnic Opatrzności Boskiej. Zamiast ciekawego śledzenia, dla czego to tak się dzieje, a nie inaczej, zamiast grzesznego i bezpożytecznego narzekania, schylmy pokornie głowę mówiąc Tak się Panu Bogu podoba; niech się dzieje wola Jego święta! Bog jest ojcem naszym, kocha nas i chce nam dobrego; mądry jest, wic, co nam jest pożytecznem; wszechmocny jest, i może to uczynić Jeżeli Go będziemy prawdziwie miłować, wszystko co się nam wydarzy, posłuży ku większemu dobru naszemu, bo «miłującym Boga wszystko pomaga ku zbawieniu», mówi Pismo święte

DO BOGA.

Boże Tyś wielki, Tobie cześć i chwała* Jako płaszcz jaki, jasność Cię odziała.

Ten namiot ręką Ty rozbiłeś Twoją Niebo, nad którem wody wisząc stoją Chmury Twój powóz, wiatry Twoje cugi, Burza posłańcem, i pioruny sługi.

201

Ta ziemia Twoją utwierdzona mocą, Twojem skinieniem dzień idzie za nocą: A której służą i światłość i cienie, Przepaści mgłę jej dały za odzienie. Skoroś rzekł słowo, a nieba zagrzmiały, Pola w dół poszły, a ku górze skały

Morzu granice wytknąwszy na wieki, Źródłami z opok powzbierałeś rzeki.

Tu się zwierz chłodzi, co na polu żyje,

Tu łoś, tam jeleń upragniony pije;

Tam po gałęziach ptaszęta z rozkoszą Pienia Ci wdzięczne na przemiany głoszą.

Ty na Fwem niebie, o Panie nad pany Ronisz na ziemię deszcz nader żądany. A ona starczy, Twojej łaski syta, Wszystkiego wszystkim: ztąd trawa obfita Tuczy bydlęta; ztąd dla ludzi ziele,

Ztąd siły z chleba, ztąd z wina wesele

Taż wilgoć żywi dęby, sosny, klony,

1 cedr Libana Twą ręką szczepiony, Gdzie ptak rozliczny z pisklętami żyje. Gdzie jeleń buja. gdzie się zając kryje: Zna swoje pory twarz księżyca blada,

Zna słońce, kiedy wstaje i zapada.

Pu głodne lwięta wychodzą w potrzebie, Rycząc, pokarmu żądają od Ciebie Powstało słońce: wnet całą gromadą,

W swoich się łożach spokojnie pokładą. Tymczasem człowiek od porannej zorze Idzie pracować ku wieczornej poi e.

262

Któż to wyliczy, co morze ukrywa^ Twojec to wszystko, co leci, co pływa Otworzysz rękę? wszyscy nasyceni. Zwrócisz oblicze⁵ wszyscy zasmuceni. Ducha im weźmiesz? wniwecz się obrócą. Ducha im natchniesz? do życia powrócą. Niechże Ci odtąd, o Rządco Syonu! Głos moj i lutnia brzmi moja do zgonu. Niech złych na ziemi nie postanie noga, A ty, ma duszo, chwal wielkiego Boga; Który gdy spojrzy, ziemia drży; i który Ledwie tknie ręką, z dymem pójdą góry.

LITANIA

o Boskioj Opatrzności.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyiie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze, któryś wszystko opatrzył przy stworzeniu, zmiłuj się nad nami.

Synu, któryś wszystko opatrzył przy
odkupieniu, zmiłuj się nad nami.

Duchu S., któryś wszystko opatrzył przy zesłaniu swojem, zmiłuj się nad nami.

Święta Trojco, od której, przez która i w której jest wszystko, zmiłuj się nad nami.

263

Boże, któryś Opatrznością Twoją piec tysięcy mężów pięcia chlebami i dwiema rybami nakarmił zmiłuj się nad nami

Boże, któryś Opatrznością Twoją cztery tysiące mężów siedmia chlebami i kilką rybami nasycił, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś w Kanie Galilejskiej Opatrznością Twoją wodę w wino przemienił, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś Piotra w wiezieniu zam- knionego Opatrznością Twoją z rąk Heroda przez Anioła wyrwał, zmiłuj się nad nami

Boże, któryś Noego Opatrznością Twoją od powszechnego potopu zachował, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś Lota Opatnością Twoją z gomorejskiego i sódomskiego o- gnia wyprowadził, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś na głos Izmaela od pra gnienia umierającego oczy Agary otworzył, i Opatrznością Twoja przez

2G1

Anioła źródło im ukazał, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś Józefa od braci sprzedanego, Opatrznością Twoją w Egipcie wywyższył, i przez niego cały Egipt chlebem nakarmił, zmiłuj się nad nami

Boże, któryś Mojżesza w koszu sito- wianym zawartego, i na wody wyrzuconego, Opatrznością Twoja zachował, zmiłuj się nad nami

Boże, któryś Izraelowi przed Faraonem uciekającemu wody morskie Opatrznością Twoją wysuszył i jezdnych jego z wozami zatopił, zmiłuj

sie nad nami.

+

Boże, któryś Izraelowi w ziemi Ma- rath, gorzkie wody Opatrznością Twoją w słodkie zamienił, zmiłuj sie nad nami.

Boże, któryś przez niewiastę Sarcp- tanke, Eljasza z Opatrzności Twojej nic nie ubywającą mąką i olejem żywił, zmiłuj sie nad nami.

Boże, któryś Eliaszowi pi ze Anioła

Opatiznością Twoją podpłomyk posyłał, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś przez Elizeusza ubogiej wdowie, Opatrznością Twoją olej rozmnożył, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś przez Eljasza dwudziesta chlebami sto mężów, tak że jeszcze nadto chleba pozostało,Opatrznością Twoją nakarmił, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś młodemu Tobjaszowi Rafała Archanioła za towarzysza dał, i Opatrznością Twoją, rozpłatanej ryby żółcią ojcu jego wziok przywrócił, zmiłuj sie nad nami.

Boże, któryś Ananiasza, Mizaela i Aza- ryasza nienaruszonych wpośród o- gnia Opatiznością Twoją zachował, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś Daniela we lwiej jamie przez Abakuka, za Opatrznością Twoją od Anioła tam zaniesionego, nakarmił, zmiłuj się nad nami.

Boże, któryś Daniela od lwich zebow

^J » -i

nietkniętego Opatrznością Twoją zachował, zmiłuj sie nad nami

266

Boże, któryś Zuzanny niewinność Opatrznością Twoją przez Daniela o- znajmił, zmiłuj się nad nami

Boże, któryś Jonasza z brzucha wieloryba Opatrznością Twoją po trzech dniach wyprowadził, zmiłuj się nad nami.

Boże, od którego Opatrzności wszystko czeka, ażebyś dał posiłek w czasie, zmiłuj się nad nami.

Boże, w którego Opatrzności nadzieja skuteczniejsza jest, niż w ziemskich panów obronie, zmiłuj się nad nami.

Boże, którego Opatrzność posiłek wszystkiemu daje ciału, zmiłuj się nad nami.

Boże, w którego Opatrzności serca wszystkich nadzieję pokładają, a Ty im posiłek dajesz czasu przystojnego, zmiłuj się nad nami.

Boże, który Opatrzności Twojej rękę otwierasz, i napełniasz wszelkie zwierzę błogosławieństwem, zmiłuj się nad nami.

Boże, który na swoje Opatrzność przy

267

chodnie, wdowę i sierote bierzesz, zmiłuj się nad nami.

Boże, którego Opatrzność bydlętom żywność daje, i kruczętom wzywającym opieki Twojej, zmiłuj się nad nami.

Boże, którego Opatrzność i jednego wróbla nie zapomina, zmiłuj się nad nami.

Boże, ktorego Opatrzność wszystkie włosy głowy policzyła, zmiłuj się nad nami.

Boże, który Opatrznością Twoja żywisz ptastwo niebieskie, zmiłuj się nad nami.

Boże, którego Opatrzność lilje polne przyodziewa, zmiłuj się nad nami.

Bądź nam Bogiem opatrznym, prze- • puść nam Panic.

Bądź nam Bogiem opatrznym, wysłuchaj nas Panie.

Od zapomnienia dobrodziejstw Twoich, wybaw nas Panie.

Od zbytniego starania i tioskliwości, wybaw nas Panie.

2GS

Od nieporzadnego w nieszczęściach smutku, wybaw nas Panie.

Przez cudowną Opatrzność Twoje pokazaną światu przy wcieleniu, wybaw nas Panie.

Przez opatrzne całemu światu najświętszego Sakramentu częste użyczanie, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panie.

My grzeszni, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panie.

Abyśmy usty nigdy nie grzeszyli, ani uczynkiem mówili przed Aniołem: nie masz Opatrzności, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panie.

Abyśmy staranie na Ciebie złożyli, i abyś nas sam nakatmić raczył, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panie.

Abyś nam dał naprzód szukać królestwa Twego i sprawiedliwości jego, a innych rzeczy z Opatrzności Twojej używać, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panic.

Abyś nas wszystkich pod Twoje osobliwą i świętą Opatrzność przyjąć raczył, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panie.

260

Ojcze, którego Opatrzność w^zystkiem rządzi, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panie

Baranku Boży, który gład/isz grzechy świata, przepuść nam Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

C hryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

if. Strzeż nas Panie, jako źrenicę oka.

IJB Pod cieniem skrzydeł Twoich zachowaj nas.

MODLITWA.

Boże, którego Opatrzność nie myli się w swojem rozporządzeniu, pokornie Cię prosimy, abyś wszystkie szkodliwe rzeczy od nas oddalił a wszystkich nam pożytecznych dozwolił. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

270

KORONKA

o Bjskiej Opatrz n ci,

F Boże! ku wspomożeniu memu wejrzyj

fy Panie! pośpiesz się ku ratunkowi memu.

Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Ś i t. d.

Ojcze nasz, Zdrowaś Mar na.

Przenajświętsza Trójco! przez nieogarnione miłosierdzie Twoje zmiłuj się nademną, i nad wszystkiemi niemi, i nad wszystkiemi rzeczami stworzonemu jako wiesz, chcesz i możesz; a daj litościwie uczuć nam całą słodycz Twej Boskiej miłości.

Ojcze nasz. Zdrowaś Mary a...

Przenajświętsza Trójco! w Twą Boską Opatrzność, dobroć i wszechmoc- ność siebie i wszystkich moich pokornie powierzam i oddaję. Rządź i sprawuj mną, o Boże, jako wiesz, chcesz i możesz, bo ja sobie pomódz nie umiem, a zagracić i zgubić siebie mogę Ojcze nasz . • Zdrowaś Marya...

•271

Przenajświętsza Trójco! wszystką przepaścią niemocy i słabości mojej żebrzę u Ciebie wszelkich potrzeb tego i przyszłego żywota sobie i wszystkim moim. Przez Jezusa Chrystusa i przez drogą mękę Jego, oraz przez wszystkich wybranych Twoich.

Wierzę w Boya Ojca i t. d.

Olinrowiinic Koronki i polecanie sir Bu-
sk lej Opatrzności.

Panie Boże wszechmogący, w Trójcy Świętej jedyny! oddaję i ofiaruję tę Koronkę Opatrzności Twojej najświętszej na cześć i na chwałę Twoję, na pamiątkę i uczczenie trzech osób Two- * ^

ich Boskich w jedności; na podziękowanie za dobrodziejstwa od Ciebie Boga naszego nam wyświadczone: stworzenie, odkupienie i oświecenie; na podziękowanie za wszystkie siły duszy naszej, na Twój najświętszy obraz utworzonej; a proszę Cię, zmiłuj się nad nami. jako wiesz, chcesz i możesz, według Twego upodobania Boskiego I Ty najchwalebniejsza i najczystsza Bo

272

garodzico Maryn Panno która Stworzyciela porodziła, módl sio za min grzesznikiem niegodnym, aby mi P, n łaskawy i miłosierny grzechy odpuścił, i we wszelkich potrzebach i modlitwach, jakie zbawieniu memu me są przeciwne, wysłuchał Wszyscy Święci wybrani Pańscy! proszę Was przez miłość Tego, który się dla nas stał człowiekiem i nas krwią swoją najświętsza odkupił, przyczyńcie się za mną. Panie Boże wszechmogący, Panie wielkiego miłosierdzia i wielkiej pociechy, Boże wielki, opatrzny, cudowny, sprawiedliwy, miłosierny, niewysławiony, niepojęty, niezmierny, objawiony, miłości pełen, któryś jest, był i będziesz na wieki wieków! błogosławione są sprawy Twoje, i błogosławione Imię Twe św:ę te! Proszę Cię pokornie sercem skru- szoneńi, Panie Boże wszechmogący, któryś stworzył niebo i ziemię, Królu nie bieski, pod którego rozkazem są wszystkie stworzenia i rzeczy, wszystko widome i niewidome, wszystko żywe i umarłe, wszystko przeszłe, teraźniejsze

273

i przyjść mające! wysłuchaj mię, ratuj,
opatruj, wspomóż i sprawuj; błogosław
mię Boże! napełnij serce me pociechą,
jeśli Ci się to podoba, lub mocą do
cierpliwego znoszenia wszystkiego, czem
mię próbować raczysz; błogosław mi,
Panie, na wszystkiem, broń mię i od
wódź od wszelkiego złego, liczeń tę
łaskę nade runa, Boże mój, przez Pa-
na naszego Jezusa Chrystusa. Syna
Twego najmilszego; uczyń miłosiernie,
jako wiesz być potr/ebnem do zbawie-
nia duszy mojej; zm łuj się nademna
Panie, zmiłuj się nieskończenie, jak
ireskończona jest chwała Twoja iTwe
panowanie na wieki wieków Amen

PIEŚŃ

o Boskiej 0¿ui1rzno<<*í.

Kto się w opiekę poda Panu swemu,

A calem sercem szczerze ufa jemu,
Śmiele rzec może. mam obrońcę Boga,
Nie przyjdzie na mnie żadna straszna trwo^

[ga

Ciebie On z łowczych obieży wyzuje,

I w zaraźliwem, powietrzu ratuje.

W cieniu swych skrzydeł zachowa cię wie

Leżnie.

LÍivoia ni wy u ot. V

274

Pod jego pióry ulężesz bezpiecznie. Stateczność Jego tarcz i puklerz mocny, Za którym stojąc na żaden strach nocn^, Na żadną trwogę, ani dbaj na strzały, Któremi sieje przygoda w dzień biały. Ztąd wedle ciebie tysiąc głów polęże,

Ztąd drugi tysiąc; ciebie nie dosięże Miecz nieuchronny; a ty przecie swemi Oczyma ujrzysz pomstę nad grzesznemi, Iżeś rzekł Panu: Tyś nadzieja moja,

Iż Bóg najwyższy jest obrona twoja,

Nie dostąpi cię żadna zła przygoda,

Ani się znajdzie w domu twoim szkoda. Aniołom swoim każe cię pilnować, Gdziekolwiek zstąpisz, zawsze cię piastować

Na teku będą, abyś idąc drogą Na ostry kamień nie ugodził nogą. Będziesz bezpiecznie po żmijach zjadliwych I po podalcach deptał niecierpliwych, Na lwa srogiego bez obawy wsjędziesz,

I na ogromnym smoku jeździć będziesz. Słuchaj co mówi Pan- kto mię miłuje,

A ze mną sobie szczerze postępuje.

Ja go też także w jego każdą trwogę Nie zapamiętam, i owszem wspomogę. Głos jego u mnie nie będzie wzgardzony, Ja z nim w przygodzie, odemnie obrony Niech pewien będzie, pewien i zacności,

I lat sędziwych i mej życzliwości. Amen.

II. K O R ONKA
o Trójcy Przcn ijśu iętszej.

Ofiarowanie.

Pokornem sercem ofiarujemy Tobie, Trójco Przenajświętsza, Ojcze, Synu, Duchu święty Boże, to nabożeństwo nasze, które łączymy 7 Aniołów i wszystkich Duchów niebieskich śpiewaniem i wychwalaniem Twego Boskiego Majestatu. Wraz z nimi chcemy Ciebie Pana przedwiecznego chwalić i czcić, a błagać opieki i miłosierdzia Twojego dla nas i dla wszystkich naszych, dla Kościoła świętego, dla kraju, w którym mieszkamy, oraz dla dusz w czyścu zostających Amen

H Y M N.

Bogu Ojcu i Synowi
I równemu im Duchowi,

W trzech osobach jedynemu,

Chwała Panu przedwiecznemu.

O Najświętsza Trójco z nieba Ty wiesz czego nam potrzeba. Cokolwiek nam dasz z swej ręki, Zawżdy chcemy nieść Ci dzięki.

C hwała ( i na wieków wieki;

2ł?C

Twojej błagamy opieki,

Twego żebrzem zlitowania Teraz i w chwili skonania.

W Imię Ojca f, i Syna f, i Ducha Świętego f. Amen.

Ciebie Boga Ojca nierodzoncgo, Cie bic Syna jednorodzonego, Ciebie Du cha świętego Pocieszyciela, Świętą a nierozdziclną Trójcę calem sercem i usty wyznawamy, chwalimy i błogo • sławimy. Tobie cześć, Tobie dzięku wauie teraz i przez nieskończone wieki wieków Amen.

if. Błogosławmy Boga Ojca i Syna z Duchem Świętym.

JJ- Chwalmy i wysławiajmy Go na wieki

H. Boże¹ ku wspomożeniu memu wejizyj.

li* Panie! poś[)iesz sie ku ratunkowi memu.

H Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu

R Jak była na początku, i teraz, i zawsze i na wieki v ieków. Amen

C/CM* purus/a

JVa chwalę Jiof/1 Orto/, pierw. z<./ Osoby Ttacif Przi tajswięt ojiarua •• będzt //// pic.n i pacierz» rn h< roi $//'żf7//, za (pca SŁCt^leyo Papieża, t za '»'«zy u w ducho

wny, talcżi z protbri u miłosierdzie nad nami . nad krajem, w którym nut tkamy.

H V M N

Boże Ojcze Wszechmogący,

Swe stworzenie kochają* y! Wysłuchaj przez Syna rany Swój lud w Tobie zaufany.

Tak nas Ojcze ukoehałt .

Że Syna na mękę dałeś Co, by zbawił ludzkie dusze, Najstraszniejsze zniósł katusze Dla Syna Twego przyczyny, Odpuść Ojcze nasze winy;

Niech Twa chwała wieczny Panie. Wśród na nigdy nie ustanie.

0j( nasz t t. d Zdrowaś Maryn ' * d.

' / /

Święty, Święty, Święty, Pan Bóg Zastępów! pełne są niebiosa i ziemia chwały Jego.

f C hwała Ojcu i Synowi i Duchowi świętemu.

R* Jak była na początku i t. d. (jak ¿cprjj).

278

Antyfona,

Błogosławiony Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, Ojciec miłosierdzia i Bóg wszelkiego pocieszenia, któremu niech będzie pokłon, cześć i chwała od wszystkiego stworzenia teraz i na wieki wieków Amen.

y Panie wysłuchaj modlitwy nasze

IJr. A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.

Módlmy się.

Łaskawy i miłosierny, wszechmogący Boże Ojcze! pokornie Cię prosimy przez Twą ku wszelkiemu stworzeniu miłość i Ojcowskie Imię Twoje, zlej na nas grzesznych miłosierdzie Twoje teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.

Część druga.

Na chwałę Boga Syna, w tor ej Osoby Trójcy Przenajświętszej, ofiarować będziemy pieśń i pacierze za chorych, konających, w grzechu śmiertelnym zostających, za podróżnych, za dobroczyńców i za dusze zmarłych; także na podziękowanie za najdroższą mękę Jezusa Chrystusa i wszystkie Boskie dobrodziejstwa krwią Jego nam wyświadczone.

279

H Y M N.

Synu Boga narodzony,

W Sakramencie utajony,

Który dla nas zniosłeś wiernie Bicie, plwanie, wstyd i ciernie!

Coś najdroższą krwią swą sprawił, Żeś od piekła nas wybawił,

I umarł na krzyżu męki!

Tobie chwała cześć i dzięki.

Synu Boży, Jezu, Panie!

Przyjm niegodnych sług wołanie, Byśmy, czcząc na ziemi Ciebie,

Twe królestwo mieli w niebie.

Ojcze nasz i t. d. Zdrowaś Mary a i t. d

Święty, Święty, Święty Pan Bóg Zastępów! Pełne sa niebiosa i ziemia chwały Jego.

f. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

Ijt*. Jak była na początku i t d

Antyfona.

Błogosławiony Bóg Jezus Chrystus, Syn Ojca przedwiecznego, Światłość z Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego, Pan i Odkupiciel nasz, któremu niech będzie pokłon, cześć i chwała od wszystkiego stworzenia teraz i na wieki wieków Amen

2śO

f. Panie! wysłuchaj modlitwy nasze.

IjP A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.

Módlmy się.

Jednorodzony Synu Ojca Niebieskiego, prawdziwy w naturze ludzkiej Boże, pokornie Cię prosimy, przez miłość Twa, któia Cię z nieba sprowadziła, i przez wszystkie trudy, prace i boleści całego życia Twego, przyjrn w przenajświętszą łaskę Twą grzeszne dusze nasze, teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.

Cześć trzeci ¡1.

Na chwałę Boya Jhuha Świętego, trzecia) Osoby Trójcy Przenajświętszej, ofiarować będziemy jcieśń i pacierze: za uspokojenie potrzeb naszych dachowych i doczesnych, za zgo- dę rządów chrześcijańskich i wszystkich naro- dón\ za. niewiernych, za rozpaczaj\cych i po- kntowac ni ecli cacy eh; także na uproszenie nam samym miłości Boskiej i wszystkich cnót świętych, na opłakanie grzechów naszych, uchronienie nas od wszelkiego złeg), i ubłaganie sierotom i wszystkim opuszczonym pociechy Ducha świętego.

Ii Y M N

f

Duchu Święty, daj natchnienie, Weź nas w swej łaski promienie,

Zlej na nas Twe Boskie dary, Miłości, Nadziei, Wiatą

Bądź pociechą dla cierpiących Oświeceniem dla błądzących:

Miej nas w skrzydłach Twej opieki, Teraz i przez) wieków wieki.

Bogu Ojcu i Synowi,

1 równemu Im Duchowi,

Chwała Trójcy trzykroć świętej Niezbadanej, niepojętej.

Ojoze nasz i i. d Zdrowaś Marga i t. d.

Święty, Święty, Święty Pan Bog Zastępów! pełne są niebiosa i ziemia chwały Jego.

f. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

R\ Jak była na początku i t. d.

Antyfona.

Błogosławiony Bóg Duch Święty, od Ojca i Syna pochodzący, Bóg prawdy i miłości, Pocieszyciel wszystidch strapionych i osierociałych; któremu niech będzie pokłon cześć i chwała od wszystkiego stworzenia teraz i na wieki wieków. Amen

Y Panie! wysłuchaj modlitwy nasze.

IjB A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.

2 82

Módlmy się.

A

Duchu Święty Boże! Oświecicielu ludzi, Pocieszycielu wszystkich strapionych! przez nieskończone miłosierdzie i miłość Twą pokornie Ciebie prosimy, racz oświecić łaską Twoją zmysły i serca nasze, a w potrzebach naszych racz być wspomożycielem teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.

Pierwszy chór. Wierzę w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi.

Drugi chór. I w Jezusa Chrystusa Syna Jego jedynego, Pana naszego, i Chór. Który sie począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Dziewicy.

2. Chór. Umęczon pod Pontskim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion

Chór. Zstąpił do piekieł, trzeciego dnia zmartwychwstał.
Chór. Wstąpił na niebiosa, siedzi na prawicy Boga Ojca Wszechmogącego

i. Chór. Ztamtąd przyjdzie sadzić żywych i umarłych.

283

2. Chór. Wierzę w Ducha Świętego.

Chor W św jęty Kościół powszechny, w Świętych obcowanie.
Chór. W grzechów odpuszczenie j Chór. W ciała zmartwychwstanie 2* Chor. W żywot wieczny Amen.

LITANIA
do Trójc} Przenajświętszej.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Jezu usłysz nas, Jezu wysłuchaj nas

Ojcze wszechmogący, Stworzycielu świata, Boże! zmiłuj się nad nami.

Synu przedwieczny, Odkupicielu świata, Boże! zmiłuj sic nad nami.

Duchu Przenajświętszy, Poświęcicielu świata, Boże! zmiłuj się nad nami.

Trójco Przenajświętsza, Ojcze przedwieczny nierodzony Synu jednorodzony,

. Duchu święty od Ojca i od Syna pochodzący, jedyny Boże, zmiłuj się nad nami

Tiójco przenajświętsza, Ojcze, Synu i

284

Duchu Święty trzy najświętsze w jednym Bogu Osoby,

Trójco przenajśw. Ojcze, Synu i Duchu Sw. w trzech Osobach jedność Bóstwa, równość chwały i wieczną społecznośćMajestatu mający Boże, Trójco przenajśw. w której nic pierwszego ani pośledniejszego, nic wyższego ani mniejszego niemasz. Trójco przenajśw. w troistość Osób której jednem Bóstwie, a jedność Bóstwa w troistości Osób, wierzymy i wielbimy,

Trójco przenajśw. nierozdzielny Boże, przez którego i w którym jest wszystko,

Tiójco przenajśw. w której Imię jesteśmy ochrzczeni,

Trójco przenajświętsza, którą znakiem krzyża św. wyznawamy, Trójco przenajśw. chrześcijańskiej wiary naszej najgłębsza a nieomylna tajemnico,

Tiójco przenajśw. którą poznawać, kochać i wielbić największą jest szczęśliwością,

Zmiłuj się nad nami Zmiłuj się nad nami.

Trójco przenajśw jedyny Boże, w trzech Osobach niepojęty i nie wy sławiony,

Trójco przenajśw jedyny Boże, którego chwałę opowiadają niebiosa, Tiójco przenajśw. jedynyBożc,które go niebo i ziemia ogarnąć nie może, Trójco pi zenajśw. jedyny Boże, którego Majestatem napełnione jest wszystko stworzenie.

Trójco przenajśw. jedyny Boże. który byłeś przed wieki, je steś i będziesz bez końca,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, który sam jeden czynisz cuda na ziemi, Trójco przenajśw. jedyny Boże,w któ rym żyjemy,ruszamy się i jesteśmy, Trójco przenajśw. jedyny Boże, który jako Ojciec opatrznością wszy stko rządzisz,

Trójco przenajśw.jedyny Boże, królu • nad królami iPanie nad panującymi, Trójco pr/enajśw. jedyny Boże, w królestwie przedziwny i chwalebny, Trójco przenaj‘sw. jedyny Bo, e który nas jako syny miłuj'e ,

Zmiiuj się nad nami Zmiiuj się nad nami.

286

Trójco przenajśw jedyny Boże, lito-
ściwy, cierpliwy i wielkiego miło-

sierdzia,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, w
sądzie sprawiedliwy i straszny.

Trójco przenajśw. jedyny Boże, któ-
rego własność jest pokazywać mi-
łosierdzie zawsze,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, który
nie chcesz zguby grzesznego
człowieka,

Trójco przenajśw. jedyny Boże,

który pokutujących do łaski swo-
jej przyjmujesz,

Trójco prżer ajśw. jedyny Boże_Ł który
uweselasz nas w utrapieniach,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, o-
brońco nasz i zapłato nasza wielka,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, nie-
skończona mądrości,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, któ-
remu tylko samemu cześć i chwa-
ła należy,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, przed którego tronem upadając na twarz Aniołowie, wieczni

Zmiłuj się nad nami. Zmiłuj się nad nami.

2*7

wszystkich Swictych Twoich, wybaw
nas Panie.

My grzeszni Ciebie Boga prosimy, wy-
słuchaj nas Panie.

Abyśmy Ciebie Boga piawdziwego
duchu i prawdzie zawsze i wszę-
dzie wyznawali,

Abyśmy Ciebie Boga naszego ze
wszystkiego serca, ze wszystkiej
duszy i ze wszystkich sił naszych
kochali i miłowali,

Abvśmy przykazania i nauki Twoje
wiernie zachowywali,

Abyś Kościół Twój św. sprawować,
nim rządzić i w całości go zacho-
wać raczył,

Abyś Ojca św. N. i wszystkie du-
chowne stany w świętej pobożno-
ści utwierdzić raczył,

Abyś pokój i zgodę między pany i
ludem chrześcijańskim sprawić i
pomnażać raczył,

Abyś lud, świętemu Twojemu Imię
niowi oddany zbawić raczył,

Abyś miasto to, obywateli jego. i wszystkie kraje od wszelkich plag su-

P^-

p < >.

3 »—* •

288

śpiewają: Święty! Święty! Święty! ^ Tiójco przenajśw. jedyny Boże, któ- • rego człowiek uwielbia,

Trójco przenajśw. jedyny Boże, któ- g remu ziemia w porządku rzeczy cl stworzonych posłuszną jest, 3

Bądź nam miłościw, odpuść nam Panie. Bądź nam miłościw wysłuchaj nas Panie. Od wszelkiego złego, wybaw nas Panie. Od grzechu każdego,

Od powietrza, głodu, ognia i wojny, ^ Od nagiej i niespodziewanej śmierci, ^ Od przestąpienia przykazań Twoich, ^ Od wzgardy darów Twoich, _p

Od wszelkiego lenistwa ku służbie <; Twojej,

Przez wszechmocność Twoje, Ciebie Boga Ojca naszego prosimy, _w Przez wcielenie, mękę i śmierć Sy- na Twego a Zbawiciela naszego, _p Przez oświecenie Twoje, Ducha p Świętego pocieszyciela naszego, błagamy Cię,

Przez nieograniczona dobroć Twoje, Przez przyczynę przenajświętszej Nie- pokalanie poczętej Maryi Panny i

289

row< j sprawiedliwości Twoj(j zachować raczył, wy 1 uchaj nas Panie.

Abyś nam grz« chy nasz- miłościwie odpuścić i do cbv aly Króles twa swojego łasi. awie n.. przyjąć raczył, wysłuchaj nas Panie.

Święty Boże, * Święty mocny, Święty nieśmiertelny, odpu c nam Panie

Święty Boże, święty mocny, Święty nieśmiertelny,^ ysłuchaj nas Panie

Święty Boże, Święty mocny, Święty nieśmiertelny, zmiłuj się nad nami.

Trójco święta, usłysz nas, Trójco święta. wysłuchaj nas.

Kyrie elejson! Chryste elejson, Kyrie elejson!

MODLITW V

Wszechmogący i wieczny Boże! któryś dał sługom Twoim w wyznaniu prawdziwej wiary poznać chwałę Trójcy wiekuistej i w mocy Majestatu chwalić jedność Bóstwa, pokornie Ciebie prosimy, abyśmy mocą tej wiary, zawsze i od wszelakich niebezpieczeństw byli obronieni.

CDcLa na \’

Ai* i

290

Miłosierny, w Trójcy s jedyny Boże, Ojcze, Synu i Duchu s , który nad żywymi i umarłymi panujesz, i nad wszystkimi miłosierdzie Twoje okazujesz, pokornie Ciebie prosimy, okaż nam miłosierdzie Twoje: a wszystkim stanom duchownym i świeckim, oraz dobrodziejom naszym, daj wieczne dobro i duszom zmarłym wieczny odpoczynek; który żyjesz i królujesz, Bóg w Trójcy ś. jedyny na wieki wieków. Amen.

HYMN DZIĘKCZYNNY.

T e 1) o u ni

JTe Deum lauda-i
mus: Te Dominumi
confitemur.

Te aeternum Pa-|
trem omnis terra ve-'
neratur.

Tibi omnes Angelkl
Tibi coeli et univer-¹sae potestates

Tibi Cherubim et

CiebieBoga chwa- limy: Ciebie Panem być wyznawamy.

Tobie Ojcu wiekuistemu wszystek ziemski okrąg cześć oddawa.

Tobie wszyscy A- niołowie; Tobie niebiosa i wszystkie mocarstwa

Tobie Cherubino-

291

Seraphim incessabili'wit i Serafïnowie voce proclamant: ¡nieustającym gło

dem śpiewają:

Sanctus, Sanctus I ^ Święty, święty, Sanctus DominusIŚwięty Pan Bóg Za- Deus Sabaoth. stępów.

Pleni sunt coeli et Pełne sa niebiosa

terra majestatis glo-
riae tuae.

Te gloriosusApo-

i ziemia majestatu chwały Twojej. Ciebie przesławny

stolorum chorus. |chór Apostolski.

Te Prophetarum Ciebie chwalebny

laudabilis numerus.

poczet Prorocki.

Te martyrumcan-l Ciebie świetne woj- didatus laudat exer-isko chwalebnychMe- citus. Iczenników wysławia.

Te per orbem ter- J Ciebie po wszyst

rarum sancta confi- tetur Ecclesia

kim świecie święty
Kościół wyznawa.

Patrem immensae Ojca niezmiernego

majestatis.

majestatu.

Venerandum tuum Chwalebnego też i

verum ut unicum Fi- prawdziwego a jed-
lium norodzonego Syna

1 wego.

Sanctum quoque) I Ducha Świętego

292

paraclitum Spiritum..Pocieszyciela.

Tu Rex gloriae; Tyś jest Kroichwa-

Christe.

Tu Patris sempi-
ternus es Filius.

Tu ad liberandum
suscepturus homi-
nem, non horruisti
Yirginłs uterum.

ły,o Chryste!

Ty Ojca wiecz-
nym jesteś Synem.

Ty, mając wziąść
człowieczeństwo na
sze dla zbawienia na-
szego, nie brzydziłeś
się w Panieńskim ży-
wocie mieszkaniem.

Ty, skruszywszy
żądło śmierci, otwo-
rzyłeś królestwo nie-

bieskie wierzącym.

Ty naprawicyBo-
żej siedzisz w chwa-
le Ojca Twego.

A wierzymy temu,
iż przyjdziesz nas

Te devicto mortis
aculeo, aperuisti cre-
dentibus regna coe-

lorum

Tu ad dexteram
Dei sedes in gloria
Patris

Judex crederis es-
se venturusTS*

sądzić.

Te ergo quaesu- Przeto prosimy Cie-
mus,tuis famulissub-ibie, racz poratować
veni; quos pretioso sługi Twoje, droga
sanguine redemisti, krwią Twoją odku-

Ipione.

293

Aeterna fac cum I racz nas z Two-

Sanctis tuis in gloria numerari

imiŚwiety mi w chwa-
le wiecznej policzyć.

8 a 1 V u ni Fac.

Salvum fac popu- Zbaw lud twój Pa- lum tuum Domine, nie, i racz btogo- et benedic haeredi-!sławić dziedzictwu tati tuae. Twemu

Et rege eos, et ex- I rządź je i pod- tolle íllos usque in|wyższaj je aż na aeternum. 'wieki.

Per singulos dies Na każdy dzień benedicimus te Ibłogosławimy Cię.

Et laudamus no-. I chwalimy imię men tuum in saecu- Twoje na czas wie- lum, et in saeculum'czny, i na wieki wie-

saeculi

ków.

Dignare Domine, Racz nas tego dnia die isto, sine pecca-|Panie od grzechu ka- to nos custodire |żdego uchować.

Miserere nostii Zmiłuj się nad na- Domine, miserereImi Panie, zmiłuj się

nostri. !nad nami.

Fiat misericordia Niech się wstawi tua Domine super ¡miłosierdzie Twoje

294

nos,quem admodum nad nami Panie,gdyż speravimus in te. w Tobie nadzieję po-

¡kładamy

In te Domine spe- W Tobiem Panie ravi, non confundar'nadzieje położył, nie in aeternum dajże mię na wiecz

ne pohańbienie

~i^J. Błogosławmy Ojca i Syna i Ducha świętego.

ĘL Cześć i chwałę Jemu dawajmy na wieki.

MODLITWA.

O Boże! którego miłosierdzia nie masz liczby, a dobroci skarb jest nieprzebrany! wielce miłościwemu Twemu Majestatowi Boskiemu za dary nam dane dziękujemy, o to prosząc łaskawej dobrotliwości Twojej, abyś Ty, który proszącym Ciebie dawasz to, o co Cię proszą, nie raczył nas z łaski swej wypuszczać, ale ku zapłacie wiecznej sposobnymi raczył uczynić; przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

295

LITANIA,
o 1) u c li u S w i (‘ t} 111

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Duchu Święty, od Ojca i od Syna pochodzący, zmiłuj się nad nami. Duchu S. na początku stworzenia N unoszący się nad wodami, g

Duchu S. wszystek świat napełnia- jacy, ~

Duchu S. którym natchnieni Proro- ^c cy, przyszłe rzeczy przepowiadali, ^v“‘* Duchu S. strofujący świat z grze- ^w chow, ze sprawiedliwości i z sadu, Duchu S. mądrości i rozumu,

Duchu S. iady i męstwa, ³

Duchu S. pobożności i umiejętności, ^p Duchu S. bojaźni Bożej, ^CL

Duchu S. łaski i miłosierdzia, p

Duchu S. poświęcający, p

Duchu S. wiary, pokoju i miłości, g Duchu S. pokory i czystości, _r.

Duchu S łaskawości i cichości,

29G

Duchu S. cierpliwości, skromności i wstrzemięźliwości,

Duchu S. skruchy i żalu,

Duchu S. wieloraki w darach i lasce,

Duchu S wesele wybranych Duchu S. ożywiający nas,

Duchu S. pocieszycielu nasz,

Duchu S. ogniu oświecający,

Duchu S. światło serca,

Duchu S majacy wszelka moc Duchu S. naprawicielu wszelkiej rzeczy dobrej.

Duchu S. którego namaszczenie uczy nas wszystkiego,

Duchu S. który przenikasz wszystko, Duchu S. nauczający wszelkiej prawdy,

Duchu S. mieszkający w nas, Duchu S. ocieniający najświętsząNie- pokalanie poczętą Maryą Pannę, Duchu S. za którego dziwną sprawą, Wcielenie Syna Bożego w żywocie Panieńskim cudownie się dokonało, Duchu S. któryś na Chrystusa Pana, od Jana ś. ochrzczonego w wo

Zmiłuj się nad nami. * Zmiłuj się nad nami.

297

dach Jordanu w postaci gołębicy zstąpił,

Duchu S na Chrystusie spoczywający, ^

Duchu S. któryś na uczniów Pańskich w dzień Świąteczny zstąpił,

Duchu S. którym napełnieni Apostołowie odważnie Chiystusa Pana wyznawali,

Duchu S. w którym się odradzamy.

Duchu S. przez którego wylana jest miłość Boga na serca nasze,

Duchu S. przysposobienia synów Bożych,

Duchu S. płoszący za nami jęczeniem

Duchu S. wspomagający słabość nasze,

Duchu S. przyjemny i nad miód słodszy.

Duchu S. wiara oczyszczający serca nasze,

Duchu S. łaski i dary Twoje różnie rozdzielający,

Duchu S udzielający osobna każdemu jako cliees/,

Zmiłuj się nad nami Zmiuj się nad nami

298

Duchu S. przenikający myśli i inten- ^ cye serca ludzkiego, w

Duchu S. karności, uciekający ani^ mieszkający w ciele poddanem ^ grzechowi, ¡3

Bądź nam miłościw, przepuść nam Panie

Bądź nam miłościw wysłuchaj nas Panie.

Od wszelkiego złego, wybaw nas Panie.

Od grzechu wszelkiego, wybaw na$ Panie.

Od pokus i sideł szatańskich wybaw nas Panie,

Od zbytniej ufności, bojazni i rozpaczy, wybaw nas Panie

Od opierania się i walczenia prze- ^ ciwko uznanej prawdzie, ^

Od zazdrości miłości Bożej braciom * naszym,

Od wszelkiej zatwardziałości serca p

j w

i niepokuty ^

Od wszelkiej duszy i ciała nieczys- g tości, a

299

Od gniewu, nienawiści i wszelkiej
niezgody,

Od wszelkich błędów,

Od ducha nieczystego, ^

Przez wieczne pochodzenie Twoje od ^crOjca i od Syna,

Przez cudowną sprawę przy poczę-

ciu Jezusa Chrystusa, 3

Przez stąpienie Twoje na Chrystu- p

sa ochrzczonego,

Przez ukazanie się Twoje przy prze
mienieniu Pańskiem,

Przez przyjście Twoje w językach 3
ognistych na uczniów Chrystuso-
wych,

W dzień sądu Pańskiego,

My grzeszni Ciebie prosimy, wysłuchaj
nas Panie.

ir

Abyś nam grzechy odpuścić raczył, wysłuchaj nas Panie

Abyśmy sprawy ciała naszego umartwiali duchem, wysłuchaj nas Panie.

Abyśmy nie zasmucali Cię Duchu święty, wysłuchaj nas Panie.

300

Abyśmy Duchowi Jaski zelżywości nigdy nie wyrządzali,

Abyśmy się starali zachować jedność ^ ducha w związku pokoju, ^

Abyśmy chodząc i postępując w du- c chu, żądz ciała nie wypełniali, g^- Abyśmy nie.każdemu duchowi wie-'”^-' rzyli, ale doświadczali ducha, aza- § li jest od Pana Boga,

Abyśmy pomnąc, żeśmy kościołem 2? Ducha S., onego gwałcić nie do- puszczali,

Abyśmy błądzących w duchu miłości i cichości nauczali,

Abyśmy śpiewając w duchu na ży- ^ wot wieczny pracowali. ^

Abyś nas Duchu do ubóstwa za- £ chęcający zachować raczył jjf

Abyś nas cichymi i pokornego ser- ca uczynić raczył, gj

Abyś szczere miłosierdzie ku bliż- ^ nim w serce nasze wlać raczył, §

Abyś ducha prawdziwego odnowić i czyste serce stworzyć w nas raczył,

301

Abyś nam pobożnego żalu i świętych łez użyczyć raczył, <2

Abyś w nas pragnienie czystej spra-^ wiedliwosci zapalić raczył w

Abyśmy byli pokój czyniący i god- ^ nymi synami Bożymi zwani, o Abyśmy wszelkie prześladowania dla ^r=r sprawiedliwości mężnie wytrzyj, mali.

Abyś nas od trudnego do odpuszczę- nia blużnierstwa przeciw Ducho w wi S zachować raczył.

Abyśmy Ducha Ś. w którym jeste- ^ śmy naznaczeni, nie zasmucali, 3 Abyś nam w wierze, nadziei i mi- łości do końca wytrwanie dać • raczył,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie. Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj sie nad nami.

Chryste usłysz nas,Chiyste wysłuchajnas, Kyrie elejson Chryste elejson, Kyrie elejson

302

MODLITWA

Zmiłuj się Panie Boże nasz, wszystkich sierot opiekunie i wszystkich ludzi smutnych, potrzebujących pocieszenia. Zmiłuj się Duchu S. ratuj nas od wszelkich przypadków! Wejrzyj na nas, wysłuchaj nas, broń nas; prosimy Cię przez miłość Twoje, która największych grzeszników z przepaści ich miłościwie dźwigasz, i teraz proszę, abyś się na- demną zlitował a raczył mi to dać, bez czego ja żyć nie mogę; proszę Twej świętej miłości, wejrzyj dzisiaj na moje sieroctwo, a pociesz mnie, Duchu S. Boże, teraz i w godzinę śmierci mojej. Amen.

H Y M N
o Duchu Świętym.

Duchu Święty! promienie

Spuść na te ziemskie cienie,

A przyjdź na oświecenie

Przyjdź, o Ojcze ubogich!

Przyjdz, dawco darów drogich! Światło serc w cieniach mnogich!

Arcy pocieszycielu!

Duszy nawiedzicielu!

Słodki Ochłodzicielu!

303

Tyś w pracy odpocznicnie,

W upałach ochłodzenie 1 w płaczu utulenie.

Doskonała światłości!

Napełnij z Twej hojno>ci Wiernych Twoich wnętrzności Bo bez Twojej jasności,

Nie ścierpię mej gorzkości.

Nie znam mojej ciemności. Oczyść, co jest szpetnego,

Pokrop, co jest suchego. Uzdrów, co jest rannego, Nachyl, co jest twardego,

Zagrzej co jest zimnego,

Kieruj co jest zdrożnego. Opatrz w Ciebie wierzące,

T w Fobie ufające,

Dary siedmiorakimi.

Zasługę w doskonałości,

Koniec w pobożności,

Zapłatę daj w wieczności. Amen.

MODLITWA.

Boże, któremu jawne są myśli, serca i wszelka wola, przed którym nie ma nic zakrytego! prosimy Cię my grzesznicy, racz oczyścić przez wlanie Ducha świętego myśli i serca nasze, abyśmy Ciebie doskonale miłować i godnie

304

chwalic mogli. Przez Jezusa Chiy tusa Pana naszego, Amen.

MODLITWA

O otrzymaniu siedmiu darów Ducha Świętego.

Moz s/użi/r pr. e<I Bień urwaniem, y. Wspomożenie nasze w Imieniu Pań- skiem.

R-. Który uczynił niebo i ziemię.

Panie wysłuchaj modlitwy nasze.

R* A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.

Wszechmogący i wieczny Boże, któryś na chrzcie wS_{ raczył nas sług Twoich odrodzić z wody i Ducha lwiego, i dać nam wszystkich grzechów odpuszczenie; spuść na nas siedmiora- kiego Ducha Twojego Świętego, i nacechuj nas znakiem krzyża Chrystusowego, ku żywotowi wiecznemu.

Duchu święty, od Boga zesłany ku pocieszeniu naszemu, b^z Ciebie człowiek upada pod ciężarem niemocy i nędzy. Ciebie Zbawiciel obiecuje nam w Imię Ojca swego, jako Pocieszyciela mającego osuszyć łzy nasze, oświecić

305

umysły względem obowiązków naszych,
umocnić serce w pełnieniu świętych
uczynków. Duchu łtJięty! pośpiesz ku
wspomożeniu mojemu i racz udzielić
mi daru Rozumu, abym poznał prawdę
wiekuistą i w niej się zamiłował; daru
Rady, abym przeniknął, o ile dozwala
nieudolność ludzka, prawdy nam obja-
wione; daru Mądrości, abym się prze-
konał o nicości mojej, wszystko odn -
sił do Boga podług uczuć serca Chry-
stusowego, a marnościami świata w
każdym razie pogardzał; daru Umiejęt-
ności, abym przezornie postępował
wpośród niebezpieczeństwa i ciemności
doczesnego żywota, wypełniając we wszy-
stkiem i zawsze świętą wolę Boga mo-
jego. Uzbrój mit darem Męztwa, abym
zwyciężał pokusy nieprzyjaciela dusz-
nego, pokonywał trudności w cnocie i
mężnie znosił prześladowania, na które
mogę być wystawionym. Użycz mi da-
ru Pobożności, iżbym zamiłował w roz-
myślaniu, modlitwie, rozpamiętywaniu i
wiernem służeniu Bogu mojemu. Spuść
na mnie dar swojej Bojaźn i₎ abym ze

Chwali na wvsok. Al? 2

306

wstrętem unikat wszystkiego, coby Ciebie Pana mojego obrazić mogło.

Do tych wszystkich darów kosztownych jeszcze mi dodaj, o Duchu święty, dar Płaczu, abym łzami rzewnemi obmył grzechy moje ciężkie i mnogie; obdarz mnie duchem Umartwienia, abym uczynił zadość Boskiej sprawiedliwości, a nadewszystko wzbogać mnie Miłosierdziem, łaską wytrwałości, abym żył po chrześcijańsku i umarł śmiercią sprawiedliwych. Amen.

MODLITWA

otrzymaniu dwunastu owoców Duelia S

«

*

Duchu Święty Boże^ł miłości przedwieczna Ojca i Syna! racz mi udzielić miłości Twojej, abym Boga i bliźniego kochać umiał; daj wesele Twoje, abym w Tobie tylko szukał pociechy

radował się w łaskach od Ciebie odebranych; udziel mi pokoju Twego, aby żadna przygoda nie zdołała duszy mojej zmieszać i jedności z Bogiem i ludźmi rozerwać; daj cierpi koość, abym wszystk o przykrości znosił z uległo

307

ścią i spokojnie, natchnij mię dobrotliwością, abym był dla bliźnich uczynnym, usłużnym, uprzejmym, pożytecznym ku ich radości i zbudowaniu; obdarz mię dobrocią Twoją, abym potrzebom bliźnich chętnie zaradzał; daj mi nieskimpliwość, abym wszystkie sprawy z potrzebną rozwagą i ostrożnością przedsiębrał i wykonywał; daj cichość, abym znosił wady i ułomności bliźnich cierpliwie, i urazy obrażających mnie chętnie darował; uzbrój mię wiarą, abym był dalekim od podejrzliwości przeciw bliźniemu, i z nim szczerze i otwarcie się obchodził; udziel mi skromności, któraby wraz z pokorą panowała w słowach i myślach moich; daj w strzemię Hiwość i czystość, abym nigdy i najmniejszym grzechem nie skaził ani duszy, ani ciała mojego; ale w pokarmach i napojach, w odzieży i innych niezbędnych potrzebach mierność zachowując i wszelkie nieporząd- ne żądze do zbytku hamując, we wsty- dliwości dochował niewinności serca. Amen.

308

HYMN

V e n i C r ea tor.

Przybądź Duchu Stworzycielu, Nawiedź twoich myśl i łono, Napełnij skarbem łask wielu,

Pierś nasze przez Cię stworzoną. Pocieszycielu prawdziwy,

Darze Boga i natchnienie,

Ogniu, miłość, zdroju żywy,

I duchowe namaszczenie.

Ty siła Boskiej prawicy,

W dar siedmioraki rozlana,

Wedle Ojca obietnicy,

Przez Cię ustom mowa dana Zapal zmysłom światło Boże,

Wlej sercom miłości zdroje;

Co słabe w ciele być może, Krzep ustawnie przez moc Twoje. Wroga nam odpędź daleko,

Daj prędko pokoju płody,

Twem przewództwem i opieka Unikniemy wszelkiej szkody.

Daj sobą znać Ojca w niebie,

Daj znać sobą i o Synie,

30⁽J

A w Ducha, ich obu Ciebie Daj wierzyć wka/dej godzinie.

Chwała Ci Ojcze, i Tobie Zmartwychwstały z grobu Synie;

I Ducha świętej Osobie,

Na wiek wieków. Amen.

V Ześlij DuchaTwego, a będą stworzone

B*. I odnowisz oblicze ziemi.

M O D 1 I T W A.

Boże! któryś serca wiernych przez oświecenie Ducha świętego nauczyć raczył daj nam w tymże Duchu poznać co sprawiedliwe i święte, i z Jego pociechy zawsze się weselić. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

III. NABOŻEŃSTWO

<1 o I* a n a .1 czas a.

NAUKA

k t o ; p 6 t Jezus C hry stu s.

Jezus Chrystus jestto druga Osoba Trójcy Przenajświętszej, Syn Boży, równy we

310

wszystkiem Bogu Ojcu i Bogu Duchowi Świętemu, i razem z Nimi stanowiący jednego Boga. Nazywa się Synem dla tego, ze rodzi się przedwiecznie z Ojca; ale to rodzenie się w niczem niepodobne do ludzkiego, jest niepojętą tajemnicą. Jako człowiek, Jezus Chrystus jest prawdziwym Synem Najśw. Panny Maryi, który się począł z Ducha św, t. j. wziął ciało w Jej łonie mocą nadprzyrodzoną, i narodził się z Niej cudownie nic naruszając Jej dziewictwa; tak iż Matka Jezusowa została Panną nienaruszoną na wieki; a ś. Józet Jej Oblubieniec był tylko stróżem Jej dziewictwa, opiekunem i domniemanym tylko, lecz nic prawdziwym ojcem Pana Jezusa. W Chrystusie tedy są dnie natury: boska i ludzka, połączone sposobem niepojętym w jednej tylko osobie: tak że jeden tylko jest Jezus Chrystus, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek. Jako człowiek, Pan Jezus był nam podobny we wszystkiem, wyjąw- wszy tylko grzechu Kiedy mówimy, że Jezus cierpiał, umarł na krzyżu, zmartwychwstał, wstąpił do nieba, mówimy to wszystko tylko o jego naturze ludzkiej, bo natura boska nie podlega odmianom. Jezus jako Bóg wszędzie jest obecny; a jako człowiek znajduje się w Niebie i w Najśw. Sakramencie To jest nauka Kościoła ś., nauka rozum nasz przewyższająca, bo Wcielenie Syna Bożego jest głęboką tajemnicą.

311

Jezus Chrystus przyszedł na świat, aby się stał Pośrednikiem między ludźmi i Bogiem. Pierwsi nasi rodzice przez grzech pierworodny stali się niewolnikami grzechu i piekła, i utracili prawo do nieba; a wszyscy ludzie, jako ich potomkowie, o- dziedziczyli po nich tę niewolę grzechu i złego ducha. Ponieważ przez grzech został obrażony Bóg, istota najwyższa i nieskończona, obra?a takowa i zniewaga Majestatu była nieskończenie wielką, dla tego człowiek nędzny, który w porównaniu do Boga jest mniej niż robaczkiem, nie mógł przebłagać Stwórcy i należycie za- dosyć uczynić sprawiedliwości Jego. Trzeba było aby to przeproszenie było godne Boga, aby w stosunku do obrazy miało nieskończoną wartość Otóż mądrość boska obmyśliła sposób pogodzenia najwyższej sprawiedliwości z miłosierdziem nie- ograniczonem. Syn Boży staje się człowiekiem, bierze na siebie grzechy całego świata, i jako ofiara i pośrednik staje między Bogiem i ludźmi. Dla wypłacenia się sprawiedliwości Boskiej, najświętszy i najniewinniejszy dobrowolnie oddaje się na mękę i śmierć krzyżową, i ta nieskończona cena krwi i zasług Boga Człowieka wyrywa nas z niewoli piekła i otwiera dla nas niebo. Bóg jest przeproszony, sprawiedliwości stało się zadość, miłosierdzie jaśnieje w całym blasku, gdy człowiek

312

otrzymuje przebaczenie w męce i śmierci Jezusowej Wszystkiego tego dokonała miłość Jezusa, miłość najwyższa, nie mająca równej sobie. ..Nikt niema większej miłości, jedno aby duszę (życie) swą położył za przyjacioły swoje“, mówi on sam. Lecz miłość Jego była wyższą, bo życie swe oddał za nas, kiedyśmy byli jeszcze Jego nieprzyjaciółmi To przedziwne pojednanie Boga z ludźmi przez krew Jezusową nazywamy Odkupieniem, i ta prawda zasadnicza wiary naszej jest również wielką tajemnicą, niedościgłą rozumowi naszemu. I )la tej przyczyny nazywamy Jezusa Odkupicielem i Zbawicielem naszym.

Pan Jezus mówi o sobie: „Jam jest droga, prawda i żywot. Jam jest alfa i omega (pierwsza i ostatnia litera grecka), początek i koniec“. Oto co znaczy Jezus dla nas. On jest naszą droqą, bo pokazał nam jak dojść trzeba do Boga, i uczynił to łatwem, stawszy się naszym pośrednikiem i przewodnikiem, jak mówi Sam o .Sobie „Nikt nie przychodzi do Ojca, jedno przeze Mnie.“ Jezus jest prciicda naszą, bo nas nauczył wszelkiej prawdy o Bogu, o na szych obowiązkach, o miłości, o pokorze, o zbawdeniu. Ustanowił Kościół, w którym ta prawda zachowuje się bez skazy dla wszystkich narodów Jezus jest żywotem naszym, bo z Niego i przez Niego mamy wszelką łaskę, która jest życiem duszy

313

naszej. „Jam jest winna macica drzewo , a wyście latorośle; k\o mieszka we Mnie, a Ja w nim, ten siła (wiele j owocu przynosi; bo beze Mnie uczynić nie nie możr cie.“ Jak gałązka ciągnie soki pożywne z pnia, a odłączona od niego usycha, tak i my, wierząc w Chrystusa, jesteśmy z Nim złączeni, jak gałąź z drzewem; a używając sakramentów ustanowionych od Niego i jednocząc się z nim przez modlitwę, otrzymujemy potrzebne łaski dla siebie, jakby soki pożywne, i wydajemy liście nadziei, kwiaty cnót Jezusowych i owoce dobrych uczynków. A zatem i wiara, i modlitwa, i dobre postępki, wszystko pochodzi od Je zusa, który jest głową naszą, a my Jego członkami. Jak ciało bez głowy, i gałąź bez pnia żyć nie może, tak i każdy, kto ry się odłącza od Jezusa, martwy jest na duchu Chrystus jest początkiem bo w Nim bierzemy życie duchowe, odradzając się przez chrzest święty. On jest drzwiami, przez które wchodzimy do Kościoła prawdziwego; On jest źródłem wszelkiej mądrości i cnoty. Jezus jest końcem, bo dla tego żyjemy na ziemi, abyśmy poznali Jezusa, abyśmy spełnili Jego naukę i połączyli się z Jezusem w niebie, gdzie On nam gotuje miejsce, i gdzie będzie naszą nagrodą i zapłatą wieczną.

314

UWAGA POBOŻNA
X a Boże X ar odzeni e.

vStaw się pobożnie w duchu na owem miejscu, gdzie Pan Jezus narodził się dla ciebie Dzieciątkiem. Mieszkanie Jego u- boga stajenka; kolebka Jego żłób kamienny; posłanie—odrobina siana; odzienie- grube pieluszki. Matka Jego, uboga Dziewica, i Opiekun Jego ś. Józef, ubogi rzemieślnik, z uwielbieniem oddają Mu pokłon. Aniołowie, zwiastując światu narodzenie Jego, śpiewają: Chwała na wy

sokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli I Jbodzy pastuszkowie, wezwani pierwsi ze wszystkich, oddają Mu pokłon, składając swe ubożuchne dary. Dopiero potem trzej królowie, prowadzeni od gwiazdy, oddają Mu hołd uwielbienia, jako najwyższemu królowi, jako Bogu wcielonemu i jako człowiekowi, ofiarując złoto, kadzidło i mirrę. Herod okrutny zamiast uczcić Messyasza przychodzącego na świat, w zaślepieniu swej dumy i pychy, postanawia Go zabić, lecz Józef.ś. przestrzeżony we śnie od Anioła, uprowadza Boskie Dzieciątko z Matką Jego w dalekie kraje Egiptu. Tymczasem, z rozkazu bezbożnego króla, tysiące niewinnych dziatek okrutnie zamordowanych, stają się pierwiastkami nowego przymierza i, jakby kwiatki męczenników, świadczą

315

głośno o Panu Jezusie. Pan Jezus wraca z Egiptu po śmierci Heroda, mieszka w Nazarecie z Najśw. Panną i ś. józefem, pomnaża się w mądrości i latach. W dwó- nastym roku naucza w Kościele biegłych w zakonie, zadziwia ich mądrością, a potem wraca znowu z Maryą i Józefem do Nazaretu, gdzie im pomaga w pracy bę dąc im uległym i posłusznym. W całem dzieciństwie Jezusa widać ubóstwo, pokorę, cierpienie, posłuszeństwo. Nie szukaj wielkości, nie ubiegaj się o honory, nie pragnij bogactw. Prawdziwa wielkość i zasługa jest w naśladowaniu ubogieco i pokornego Jezusa.

MODLITWY,
liii 15oy‘e Narodzenie*

ANTYFONA.

Dziś Chrystus się narodził; dziś Zbawca się ukazał: dziś na ziemi śpiewają Aniołowie, cieszą się Archaniołowie; dziś się raduja sprawiedliwi, wołając: Chwała na wysokości Bogu!

Alleluja.

f. Uczynił Pan jawnem. Alleluja.

IJr Zbawienie swoje! Alleluja.

316

MODI ITWA.

Synu Boży, dla nas ludzi narodzony, glos mój łączę z głosem Aniołów, i wielbić Ojca Twego w niebiesiech, że Cię nam, swego jednorodzonego Syna, darował Widzę Cię wprawdzie w nie- dołężności słabego dziecięcia, ale moja wiara oddaje Ci cześć jako Synowi Boskiemu. Stałeś sie człowiekiem; ale jesteś także Słowem Ojca, które było na początku u Boga i jestes Bogiem Jesteś nam śmiertelnym ludziom podobny, ale przez Ciebie wszystko się stało, cokolwiek jest stworzonem. Ty jesteś blaskiem chwały Boga i zwierciadłem Jego doskonałości. Przyniosłeś pokój z Nieba na ziemię i nabyłeś nam prawa, abyśmy nazywali Boga naszym Ojcem; otworzyłeś nam wnijście do wiecznego królestwa, które grzech przed nami zamknął; przyszedłeś na świat zbawić grzeszników. Bądź pochwalony, Synu Boży, mocny pośrednika między Bogiem i ludźmi, sprawco pokoju i pojednania, za to radośne uspokojenie, które przyniosło rodzajowi ludzkiemu

317

przybycie Twoje. O gdybym mógł poznać i szacować całą wartość Twego dobroczynnego przyjścia na świat! O- świec mój rozum przez Twoje naukę, wzrusz serce moje łaską Twoją, ażebym należycie poznał, com Ci jest winien, i aby to poznanie nie było wc mnie próżne, ale wydawało święte o- woce cnoty i pobożności.

Boże! który nas rozweselasz pamiątką Twojego Wcielenia i Odkupienia, daj nam, abyśmy Twego jednorodzonego Syna, którego jako naszego Zbawiciela i pośrednika z zaufaniem przyjmujemy kiedyś z taż ufnością jako sędziego przychodzącego widzieli.

Daj nam prosimy Cię, wszechmogący Boże, aby obecne Narodzenie Syna Twojego według ciała, wybawiło nas od tego jarzma niewoli, w którem tak długo dla naszych grzechów zostawaliśmy Przez tegoż Jezusa Chrystusa Syna Twego, Pana naszego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha ś. Bóg na wieki wieków. Amen.

818

PIEŚNI

NA BOŻE NARODZENIE.

PIEŚŃ I

Anioł Pasterzom mówił: Chrystus się wam narodził, w Betlejem miasteczku Da- widowem, w pokoleniu Judowem, z Panienki Maryi.

Chcąc się dowiedzieć tego, poselstwa wesołego, z ochotą do Betlejem bieżeli, dziecię w żłobie znaleźli, Maryą z Józefem.

O dziwne narodzenie, nigdy niewysła- wione! poczęła Panna Syna w czystości, porodziła w całości Panieństwa swojego.

Zstąpił Pan chwały wielkiej, uniżył się wysoki. Pałacu kosztownego żadnego, nie miał zbudowanego, Pan wszego stworzenia.

Już się ono spełniło, co pod figurą było. Aaronowa rószczka rozwiła, kwiat z siebie wypuściła i owoc przyniosła.

Słuchajcież Boga Ojca, jako Go nam za- lecaT Ten jest mój najmilszy jedyny, wam w Raju obiecany, Tego wy słuchajcie.

Bogu bądź cześć i chwała, któraby nie ustała, \ak Ojcu, tak i Jego Synowi i Świętemu Duchowi, w Trójcy jedynemu

319

PIEŚŃ II

Bóg się z Panny narodził, nas z jeństwa wyswobodził: tego dnia we ^ołego, narodzenia Bożego, radujmy się, weselmy się, Bogu chwałę dawajmy, śpiewajmy

Ńiebo pełne radości, ziemia nowej światłości, tego dnia wesołego, naiodzenia Bożego, radujmy się, weselmy się, Bogu chwałę dawajmy śpiewajmy.

Aniołowie śpiewają, do wesela wzywają, tego dnia wesołego, narodzenia Bożego, radujmy się, weselmy się, Bogu chwałę dawajmy, śpiewajmy.

PIEŚŃ III.

Dzieciątko się narodziło,

Wszystek świat uweseliło.

Wzięło na się człowieczeństwo,

Co pokryło Jego bóstwo.

Poznałci to wół i osieł,

Iż to był niebieśki Poseł.

Trzej Królowie przyjechali,

Dary Mu ofiarowali.

Wchodząc do szopy klękali,

Bogu cześc i chwałę oddali Przynieśli mu dary, oto:

Mirrę, kadzidło i złoto.

Na to Boże Narodzenie,

, Wesel się w czystko stworzenie Świętą Trójcę wyznawajmy,

Bogu cześć i chwałę dajmy.

320

PIEŚŃ IV

W żłobie leży, któż pobieży
Kolędować małemu.

Jezusowi Chrystusowi

Dziś nam narodzonemu? Pastuszkowie przybywajcie, Jemu wdzięcznie przygrywajcie, Jako Panu naszemu.

My zaś sami z piosneczkami
Za wami pośpieszymy,

A tak tego maleńkiego

Niech wszyscy zobaczymy;

Jak ubogo narodzony,

Płacze w stajni położony,

Więc Go dziś ucieszymy.

Naprzód tedy, niechaj wszędy Zabrzmi świat w wesołości,

Że posłany nam jest dany Emmanuel w niskości;

Jego tedy przywitajmy,

Z Aniołami zaśpiewajmy, Chwała na wysokości!

Witaj Panie, cóż się stanie,

Ze roskoszy niebieskie Opuściłeś, a zstąpiłeś

Na te nizkości ziemskie?

Miłość moja to sprawiła,

By człowieka wywyższyła Pod nieba Empirejskie.

( zem w żłobeczku nie w łóżeczku,

Na sianku położony?

Czem z bydlęty nie z paniety
W stajni jecie.. złożony.

By ( złek sianu prz równany, Grzesznik bydlęciem nazwany, Przczemnie był zbawiony. Twoje państwo i poddaństwo, fest świat cały o Boże;

Tys polny kwiat, czemuż cię świat
Przyjąć nic chce, choć może?

Bo świat doczesne wonności Zwykł kochać, Mnie zaś z swej złości Krzyżowe ściele łoże.

W Ramie A głosy pod niebiosy Wzbijają się Racheli,

Gdy swe yny bez przy< yny W krwawej widzi kąpieli!

Większe- Mnie dla nich kąpanie, W krwawym czeka o< eanie,

Zkąel niebo będą mieli.

Trzej królowie monarchowie Wschodni kraj opuszczają,

Serc ofiary z trzema dary
Tobie Panu oddają:

Darami się kontentujc z,

Bardziej serca ich szacuje z,

Za ro niech nieba mają.

Rama, było iiasU\ ko w 7ren»i Duelcj.

Cli cala ma s'⁷¹ jk. •

322

IV NABOŻEŃSTWO
do Najświętszego Sakramentu.

N A r K A

o czci ku Najświętszemu Sakramentowi.

Jako promienie światła dziennego i ciepła ożywiającego mają jedno źródło i wszystkie schodzą się do jednego środka, którym jest słońce, tak wszystkich obrzędów i nabożeństw kościelnych jest główne m o- gniskiem Najśw. Sakrament. Wchodząc do Kościoła oczy nasze zwracają się naprzód na ołtarz wielki, który nam przypomina tron Króla Najwyższego. Ale ten Król nasz ubożuchny i pokorny ukrywa się nic już w ciałku małego dzieciątka, jak w żłobku, ale pod postacią odrobiny chleba, w tym przybytku ołtarza, gdzie zamknął się dla nas jak więzień miłości; został bowiem z nami po wszystkie dni aż do skończenia świata, aby być naszym pokarmem, naszą pociechą i osłodą na tej nędznej ziemi. Schylmy kolana, oddajmy cześć temu Królowi serc naszych, ile razy przychodzimy do ołtarza. Nie naśladuj tych ludzi małej wiary albo bezbożnych, którzy obojętnie i z lekceważeniem znajdują się w obec Najśw. Sakramentu.

Kościół we wszystkich obrzędach i modłach publicznych okazuje swoją wiarę w obecność Pana Jezusa w Sakramencie oł-

323

tarza, i oddaje Alu cześć najgłębszą. Wszystkie naczynia, w które się kładzie Najś. Sakr. powinny być złocone, bo złoto je: t godłem królewskiej godności Pana Jezusa. Lampa gorejąca w kościele świadczy, że w nim jest rzeczywiście obc,cny ten, który jest światłością świata Świece palące się na ołtarzu znaczą wiarę naszę w obecność wcielonego Boga. Kadzenie, częste przyklękanie, ukazywanie Najśw. Sakramentu ludowi, noszenie go uroczyste w proccssyi, głos dzwonka często się odzywający, wszystko to powinno zwracać naszą uwagę, że w tej hostyi maluczkiej jest obecny przed nami Zbawiciel nasz, któremu cześć i uwielbienie należy. Nie bądźmyż głuchymi na ten głos Kościoła. Niechaj pokorne klękanie i schylanie głowy aż do ziemi będzie objawem tej wiary i czci, jaka się znajduje w sercach naszych Nic wstydźmy się publicznie okazać się uczniami C hrystusa Pana, pamiętając co On sam powiedział: Ktoby Alię wyznał

przed ludźmi, i Ja go wyznam przed Ojcem Aloim . Z wielką ochotą bieżmy na te nabożeństwa, gdzie się wystawia Najśw. Sakrament, abyśmy będąc bliżej Pana Jezusa, tego słońca sprawiedliwości, ożywili wiarę i rozgrzeli miłość swoję.

Nawiedzanie Najśw. Sakramentu jest podtrzymaniem i jakby podmuchem pobożności prawdziwej Llubioncmmiejscem-

*

dla Świętych było zostawanie na modlitwie przed utajonym Jezusem. O ile będziesz mógł, mój bracie, naśladuj w tern świętych i pobożnych ludzi. Mając sposobność i łatwość po temu, odwiedzaj chętnie kościoły. Te kilka chwil pobożnie przepędzonych przed Najśw. Sakramentem bardzo cię uświęcą. Nie będzie to czas stracony. Wiele go marnujemy na próżne rozmowy i zabawy; nic żałujmy go na rozmowę z Jezusem. Różne są sposoby modlenia się przed Najśw Sakramentem. Możesz za każdą rażą przeczytać co pobożnego. Książka O naślacloicaw u Chrystusa wiera bardzo pożyteczne na ten przedmiot czytania. Wyobrażaj sobie, że Pan Jezus przemawia do ciebie, a ty Mu odpowiadaj w duchu. Przekładaj Mu swoje potrzeby, swoje troski. Przypomnij Jezusowi imiona drogich tobie osob; proś dla nich o błogosławieństwo Nie trzeba tu mądrości wielkiej ale miłości. Kochaj Pana Jezusa, a własne twe serce wskaże najpięknięjsze uczucia, jakie masz wzbudzić wtenczas (Mmów jakie modlitwy, z niżej położonych. Zmów Litanię do Pana Jezusa albo 5 pacierzy do ran Jego, dziesiątek różańca i t. p. Odchodząc uczyń sobie jakie postanowienie lub wyryj w pamięci jaką myśl pobożną, któraby, jak pachnący kwiatek, przypominała ci odwiedziny twoje u Jezusa.

325

HYMNY

przy wystawieniu Najświętszego Sakramentu.

0! S il atari's Hostia.

O! przenajświętsza Ilostyo,

Dla której nam niebo sprzyja;

Broń od nieprzyjaciół wszelkich, Dodaj pomocy i sił wielkich.

* *

Bądź chwała Panu naszemu,

Z Dziewicy narodzonemu.

Ojcu, Duchowi Świętemu Bogu w Trójcy jedynemu Amen

Re\ Christo.

O Królu Chryste jedyny,

Baranku Boży bez winy,

Cnót źródło prawdziwe,

Świata ciało żywe!

Ofiaro Bóstwa świętego Błagalnio Ojca wieczne, o,

Wszech rzec y Stworzycielu Świata Odkupicielu!

326

Ciałem ms Twojem chciej posilać,

1 krwią Twą, którąś raczył wylać, Obmyj sprosności win nieczyste,

Jezu Chryste. Amen.

Tantum ergo.

Przed tak wielkim Sakramentem, Upadajmy na twarze,

Niech ustąpią z testamentem,

Nowym sprawom już starzy;

Wiara będzie suplementem;

Co się zmysłom nie zdarzy.

Ojciec z Synem niech to sprawi By mu dzięka zabrzmiała,

Niech Duch święty błogosławi,

By się Jego moc stała.

Niech nas nasza wiara stawi.

Gdzie jest wieczna cześć i clrwała. A.

Ei-ce Panis.

Oto chleb Anielski żyw^Ty!

Podróżnych pokarm praw⁷dziwy.

Chleb synom na pokarm dany,

Niema być psom miotany.

W obrazach dawniej wytknięty,

Gdy Izaak miał być rznięty,

327

Baranka jeść kazano,

Mannę ojcom zsyłano.

Cny Pasterzu, chlcbie prawy,

Jezusie bądź nam łaskawy,

Ty nas paś, Ty nas miej w pieczy, Ty nas domieść w samej rzeczy,

Dóbr w królestwie żyjących,

Któryś jest wszystko mogący,

Tu nas śmiertelnych żywiących,

Tam, nas u Twojego stołu, Współdziedzicami pospołu Spraw w niebie królujących. Amen.

Te Deum i Salvum fac patrz na stronie. 290 i 293.

MODLITWY.

przy odw iedzeniu Najświętszego ¡Sakramentu.

Niech będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament, prawdziwe Ciało i Krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

Pokłon i cześć Tobie w⁷ każdym momencie, chlebie żywy z nieba nam u- dzielony, o przenajświętszy Sakramencie! Jezu miłości Maryi, racz pobłogo

328

sławić duszy mojej. Tobie o Jezu, Zbawicielu mój, oddaje serce moje.

Niech wszyscy znają, niech oddają w każdym momencie cześć, chwałę i dziękczynienie Jezusowi w Boskim i w Przenajświętszym Sakramencie. Amen.

Witaj najłaskawszy Jezu Synu Boga żywego i Najświętszej Maryi Panny, któryś mnie więcej ukochał aniżeli siebie, boś raczył umrzeć za mnie, i na pokarm dać mę siebie, bądź z Ojcem i z Duchem Świętym po nieskończone wieki od wszystkich, i we wszy- stkiem pochwalony.

Upadam przed Tobą, o Jezu utajony, i Ciebie imieniem wszystkiego stworzenia czczę, wychwalam i wielbią. Wierzę w Ciebie, o przedwieczna prawdo! mam nadzieję w Tobie, o dobroci nieskończona! Kocham Cię, o piękności niewypowiedziana! kocham Cię i kochać będę na wieki, nadewszystko.

Witaj najłaskawszy Jezu! Panic mój i Boże mój, pobłogosław proszę* nędznemu wygnańcowi Twemu; przyjmij mię w najsłodszej miłości zjednoczenia,

bo jakoś mnie przed wieki ukochał, tak pragnę wzaj m kochać Ciebie i wielbić Ciebie Boga mojego. Tyś jest nadzieja moja, miłość moja, i Bóg mój nadewszystko.

O Jezu! Boże serca mego! nieskończenie dobry, wszystek dobroci i mitu- ści pełen, bądź mi Jezusem teraz i w godzinę śmierci mojej, ukryj mię, za chowaj w głęboko, ci serca Twego, a nie dopuść mi się odłączyć od Ciebie na wieki. Ciebie niechaj mam w życiu za pociechę, przy śmierci za umacniający na drogę posiłek, po śmierci za nagrodę. O to Cię proszę, przez łzy, pot i krew Twoje. Amen.

Ojcze aa z Zdrowaś Macy a.

MODLI r\\ A.
świętego K a j e 1 a n a.

Wejrzyj o Panie z Majestatu i wysokiego w niebie przybytku Twego, patrz na tę przenajświętszą Ilostye, którą nasz wielki Arcykapłan, Syn Twój jednorodzony, Pan nasz Jezus Chrystus,

330

za grzechy braci swocih Tobie ofiaruje; daj się przebłagać i odpuść mnóstwo złości naszych. Patrz, oto głos krwi Jezusa, brata naszego, woła z krzyża do Ciebie. Wysłuchaj, o Panie, wejrzyj na nas, daj o co prosimy, przez wzgląd na siebie samego, nie odwłaczaj o mój Boże! bo Imię Twoje wezwane jest na to miasto i na ten lud; postępuj z nami według miłosierdzia Twego. Amen

LITANIA

o Przenajświętszym Sakramencie.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze z rtieba Boże, zmiłuj się nad nami.

Synu, Odkupicielu świata Boże, zmiłuj się nad nami.

Duchu święty Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami

331

Chlebie żywy, któryś z nieba zstąpił,
Ziarno pszeniczne wybranych Twoich,
Wino kosztowne, czystość Panieńską
ochraniające,

Chlebie obfity, królom z siebie roz-
kosze wydający,

Ofiaro czysta,

Baranku bez zmazy,

Stole i Ołtarzu nowozakonny,
Przedziwny pokarmie Anielski,

Manno niebieska zakryta,

Chlebie nadistotny,

Przedwieczne Słow⁷o Ojcowskie, któ-
re się Ciałem stało i miedzy nami
przebywało,

Tajemnico wiary,

Wspaniały i najchwalebniejszy Sakra-
mencie.

Ofiaro ze wszystkich najświętsza,
Prawdziwe ubłaganie za żywych i
umarłych,

Niepojęte cudo nad wszystkie cuda,
Niebieskie lekarstwo grzesznych,
Przenajświętszej męki Pańskiej pa-
miątko,

Upominku wszelkie dary przewyższający,

Zmiłuj się nad nami. Zmiłuj się nad nami.

332

Pamiątko miłości Boskiej,

Hojności opływająca Boskiej szczo-
drobliwości,

Najświętsza i przenajdostojniejsza ta-
jemnico,

Lekarstwo duszne,

Chlebie wszechmocnością słowa uczy-
niony ciałem,

Niekrwawa ofiaro,

Sakramencie niewysłowionej Boskiej
łaskawości,

Posilenie i ochłodo dusz czystych,
Podróżne zasilenie w Panu umiera-
j.icych,

Upominku przyszłej chwały,

Przenaj ś wię tsz a Euch a rys ty o,

Ziódło wszelakich łask,

Zadatku wiecznej szczęśliwości,

Bądź nam miłościwą odpuść nam Pan
Bądź nam miłościw, wysłuchaj nas Pan
Od wszego złego, wybaw nas Panie.
Od niegodnego ciała i krwi Tw^?cj
używania,

Od pożądliwości oczu,

Od pychy żywota tego,

Od wiecznego potępienia,

Zmiłuj się nad nami. _mó /J Wyb. nas.

333

Przez ono wielkie pragnienie, które
meś Baranka wielkanocnego / u-

czniami swymi pożywać żądał,

Przez głęboką pokorę, z jaką Tw^roim w
uczniom umywałeś nogi, ^

Przez najświętszą miłość, / której ton o
Boski Sakrament postanowić ra- ~
czyłes,

Przez wszelkie utrudzenia, prace i
męki Twoje, któreś w tein ciele £
podjąć raczył, go

Przez pięć ran tegoż ciała Twego ^
najświętszego, &

Przez krew Twoje najświętszą, któ-
rąś dla nas wylać i na ołtarzu zo- •
stawać raczył,

My grzeszni, Ciebie prosimy, wysłuchaj
nas Panie

Abyś nam wiary, uczciwości i nabożeństwa ku temu Sakramentowi przy- mnożyć i do końca zachować raczy},

Ciebie prosimy wysłuchaj nas Panie. Abyś nas do częstego i zbawiennego pożywania tej świętej Eucharystyi, przez prawdziwe grzechów naszych wyspowiadanie sie, pobudzić i pr/y-

331

wieść raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panic.

Abyś nas od wszelkiego niedowiar- ^ stwa, kacerstwa i ślepoty serca Ó? uchować raczył, Ciebie prosimy, g* Abyś nas do uczestnictwa drogich i niebieskich pożytków tego najchwa lebniejszego Sakramentuprzywieść 3 raczył, Ciebie prosimy, w

Abyś nas w godzinę śmierci naszej *-d tym niebieskim pokarmem wzmo- 3 cnić i obronić raczył Ciebie prosimy T Synu Boży, Ciebie prosimy,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami C hryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie clejson

335

KI O D L I T W A.

Boże! któryś nam w Sakramencie cudownym męki Twojej pamiętkę zostawił, racz nam dać. prosimy, abyśmy ciała i krwi Twojej świętych tajemnic tak zażywali iżbyśmy pożytku odkupienia Twego sami w sobie ustawicznie doznawali, który żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jedności Ducha św. Bóg na wieki wieków. Amen.

II Y M N.

Ad<)ro te <lev >tr, 6iv. Tomaszu z Ah‘ir.

Kłaniam się Tobie, Boże nieskończony, Pod przymiotami tymi utajony!

Tobie mc serce całe się poddaje,

Gdy Cię uważa, aż w sobie ustaje.

\\zrok, smak, dotknięcie w Tobie Ję

omyła,

Sam słuch słów Twoich w wierze mnie

posila.

Wierzę coś Ty rzekł: To jest ciało moje; Cóż prawdziwszego nad to słowo Twoje? Ran, Panie Twoich z Tomaszem nic widzę, Jednak Cię Bogiem wyznać się nie wstydzę;

I )aj mi się w wierze, w nadziei pomnażać,

A nade wszystko miłość Twą poważać.

Na krzyżuś Bóstwo ukrył, tu i Ciało Twe święte taisz, które tam wisiało:

330

]a gdy oboje wierząc być wyzna wam,

Z pokutnym łotrem pokłon Ci oddawam Święta Pamiątko śmierci Pana mego,

Żywy pokarmie człowieka nędznego! Spraw, by me serce z Tobą samym żyło, A nadewszystko w Tobie się cieszyło Niech, dobry Jezu, szczodry Pelikanie, Mnie się biednemu Krew Twa łaźnią stanie, Której kropelka z grzechu wszelakiego, Oczyścić może każdego grzeszncc- • Proszę, mój Jezu, miłosierdzia Tw< go, którego teraz widzę ukrytego,

Niech Cię, czego ja tu jedynie żądam,

W chwale niebieskiej jawnie już oglądam.

035 TERY EW INGĘ LI E.
na st icyach iv czas Proof yi Bo.:cyn (\uda

Początek Ewangelii wcilłu^ ś. Mateusza.

Księgi rodzaju Jezusa Chrystusa Syna Dawidowego, Syna Abrahamowi go; Abraham zrodził Izaaka, Izaak zrodził Jakóba, a Jakób zrodził Judę i bracią jego, Juda zaś zrodził P^aresa i Zarę z Tamary, a I" ar es zrodził Ezrona, a Ez- ron zrodził Arama, Aram zaś zrodził Aminadaba, Aminaclab zrodził Naaso- na, a Naason zrodził Salmona, a Sal- mon zrodził Boosa z Rachaby, Boos

337

zaś zrodził Obeda z Ruty, a Obed zro-
dził Jessego, a Jessezro dit Dawida
króla, a Dawid król zrodził Salomona,
z onej, która była Uryaszowa, Salomon
zaś zrodził Roboama, a Roboam zro-
dził Abiama, a Abiam zrodził Azę, Aza
zrodził Jozafata, a Jozafat zrodził Jo-
rama, Joram zaś zrodził Ozyasza, Ozy-
asz zrodził Joatama, a Joatam zrodził
Achaza, Achaz zrodził Ezechiasza, a
Ezechiasz zrodził Manassesa, a Manas-
ses zrodził Amona, Amon zaś zrodził
Jozyasza, a Jozyasz zrodził Jechoniasza
i bracią jego w przeprowadzeniu Babi-
lońskiem, a po przeprowadzeniu Babi-
lońskiem Jechoniasz zrodził Salatiela, a
Salatiel zrodził Zorobabela, a Zaroba-
bel zrodził Abiuda, Abiud zaś zrodził
Eliakima, a Eliakim zrodził Azora, Azor
zaś zrodził Sadoka, a Sadok zrodził
Achima, Achim też zrodził Eliuda, a
Eliud zrodził Eleazara, a Eleazar zro-
dził Mattana, Mattan zaś zrodził Jakó-
ba, a Jakób zrodził Józefa męża Maryi,
z której się narodził Jezus, którego zo-

wią Chrystusem.

Chwa na wysok. Ji« i.

338

MODLITWA.

Wszechmogący, wieczny Boże! któryś nam przez jednorodzonego Syna Twego, Pana naszego Jezusa Chrystusa, sprawił wieczerzę wielką w najświętszym Sakramencie Ciała i Krwi Jego przenajdroższej, za nas wylanej; daj nam, prosimy Cię, abyśmy się od tak bogatej niebieskiej wieczerzy, żadnemi doczesnemi potrzebami nie wymawiali, ale zawsze do niej całą duszą i sercem śpieszyli. Przez tegoż Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen.

Początek Ewangelii według Ś. Marka.

Początek Ewangelii Jezusa Chrystusa Syna Bożego, jako napisano jest u Izajasza Proroka: Oto ja posyłam Anioła mego przed oblicznością Twoją, który zgotuje drogę Twą przed Tobą. Głos wołającego na puszczy: Gotujcie drogę Pańską, czyńcie proste ścieżki Jego Był Jan na puszczy chrzcząc i przepowiadając Chrzest pokuty na odpuszczenie grzechów. I wychodziła do niego wszystka kraina Judzka, i Jerozoli-

339

mitanie wszyscy, i byli od niego ochrzczeni w rzece Jordanie, spowiadając się z grzechów swoich. A Jan odziany był sierścią wielbłądzią, i pasem skórzanym około biódr swoich, a jadł szarańcze i miód leśny. I przepowiadał mówiąc: Idzie za mną ten, który mocniejszy jest, niźli ja, do którego nog przypadłszy, nie jestem godzien rozwiązać rzemyka obuwia Jego Jamci was chrzcił woda; ale On was bedzie chrzcił Duchem świętym.

MODLITWA.

Wszechmogący, wieczny Boże! któryś Eliasza Proroka mocą chleba przy- obrażajacego najświętszy Sakrament, zaprowadził na górę Twoje, daj nam_; prosimy Cię, abyśmy mocą chleba żywego zstępującego do nas z nieba, doszli na gorę błogosławionej wieczności. Przez tegoż Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen

Początek Ewangelii według Ś. Łukasza.

Był za dni Heroda króla Judzkiego kapłan niektóry, imieniem / achai yasz,

340

z porządku Abiasza, a żona jego z córek Aaronowych, a imię jej Elżbieta. A byli oboje sprawiedliwymi przed Bogiem, chodząc we wszystkich przykazaniach, i usprawiedliwieniach Pańskich bez naganienia, a nie mieli syna, przeto iż Elżbieta była niepłodna; a byli oboje podeszłymi w swych leciech. Stało się tedy, gdy odprawował urząd Kapłański w rzędzie porządku swego przed Bogiem, według zwyczaju urzędu kapłańskiego, przyszedł nan los, że miał kadzić wszedłszy do Kościoła Pańskiego; a wszystka wielość ludu była zewnątrz, modląc sie czasu kadzenia. I ukazał mu się Anioł Pański, stojąc po prawej stronie Ołtarza kadzenia I za- trworzył się Zacharyasz ujrzawszy i przypadła nań bojaźń. I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyaszu, boć jest wysłuchana prośba twoja, a żona twoja Elżbieta urodzi tobie syna i nazwiesz imię jego Jan: a ty będziesz miał wesele i radość, i wiele innych będą się radować z narodzenia jego: albowiem będzie wielkim przed Panem:

341

wina i napoju upajającego pić nie będzie; będzie napełnion Duchem świętym z żywota Matki swej, a nawróci wielu synów Izraelskich ku Panu Bogu ich. A on wprzód pójdzie przed Nim w duchu i mocy Eliaszowej, aby obrócił serca ojców ku synom, a niedowiarki ku roztropności sprawiedliwych, iżby zgotował Panu lud doskonały.

MODLITWA.

Wszechmogący, wieczny Boże. któryś jednorodzonego Syna Twego Jezusa Chrystusa posiał na świat, ażebyśmy Ciała i Krwi Jego zażywając żyli dla Niego i na chwałę Jego; daj nam, prosimy Cię, abyśmy w Nim żyjąc i mieszkając, życia wiecznego dostąpili. Przez tegoż Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen.

Początek Ewangelii według* Ś. Jana.

Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo Toć było na początku u Boga. Wszystko się przez nie stało, a bez niego nic się nie stało, co sie stało W nim

342

był żywot a żywot był światłością ludzi; a światłość w ciemnościach świeci, a ciemności jej nie ogarnęły. Był człowiek posłany od Boga, któremu Imię było Jan. Ten przyszedł na świadectwo, aby dał świadectwo o światłości, aby przezeń wszyscy wierzyli. Nie byłci on światłością ale iżby świadectwo dał o światłości. Była światłość prawdziwa, która o- świeca wszelkiego człowieka na ten świat przychodzącego. Na świecie był, a świat jest uczynion przezeń a świat Go nie poznał. Przyszedł do własności, a swoi Go nie przyjęli. Lecz, którzykolwiek przyjęli Go, dał im moc, aby się stali synami Bożymi, tym, którzy wierzą w Imię Jego, którzy nie ze krwi, ani z woli ciała, ani z woli męża, ale z Bo-

7 ^7

ga się narodzili. A Słowo Ciałem się stało i mieszkało mięci/,y nam? (i widzieliśmy chwałę Jego, chwałę jako Je- dnorodzonego od Ojca), pełne łaski i prawdy.

Antyfona.

O święta uczto! na której Chrystus bywa pożywany, pamiątka męki Jego

343

lozpamiętywa się, myśł łaską się napełnia, i przyszłej chwały zadatek nam się daje. Alleluja.

MODLITWA.

Boże, któryś przez obecność Skrzyni Przymierza, na dom i wszystką majętność Obededoma, wiernego sługi Twego, obfite zlał błogosławieństwo, daj nam miłościwie, aby Arka odkupienia naszego Chrystus Jezus, Syn Twój, w dzisiejszej Tajemnicy Ciała swego nas nawiedzając, doczesnem i wiecznem błogosławieństwem nas obdarzył. Który z Tobą Ojcem i Duchem S. żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

Te JJeum, czyli: Ciebie Boga, i t. cl. pat. str. 200.

PIEŚŃ I.

Twoja cześć, chwała, nasz wieczny Panie, Na wieczne czasy niech nie ustanie.

Tobie dziś dajem z wojskiem tych ludzi Pokłon i pienie, my Twoi słudzy.

Dziękując wielce Twej wielmożności Za. ten dar zacny Twej wszechmocności, Żeś się darował nam nic niegodnym,

W tym Sakramencie wielce czcigodnym

344

Raczyłeś zostać w takiej osobie,

Dla nas grzeszników nie folgując sobie, Ciało Twe święte, co krzyżowali,

1 krew najświętszą, którą przelali.

Przyszedłszy na świat Pan wiecznej chwały, Użyłeś wiele nędzy niemałej;

Dałeś się potem z wielkiej miłości,

Na męki srogie bez Twej litości.

Wstępując potem do chwały wiecznej, Zostawiłeś nam ten to dar zacny,

Na co my patrząc w tym Sakramencie, Z pociechą wielką serce nam rośnie.

Tobie my Boże teraz śpiewamy,

Przed Twą światłością nizko padamy. Użycz nam łaski wszechmocny Boże, Bez Twej pomocy człek nic nie może.

PIEŚŃ II.

Idzie, idzie Bóg prawdziwy,

Idzie Sędzia sprawiedliwy;

Stanąwszy pięknem kołem,

Uderzmy wszyscy czołem.

Idzie, idzie Twórca prawy,

Idzie Zbawca nasz łaskawy;

Stanąwszy pięknem kołem,

Uderzmy wszyscy czołem.

Idzie, idzie Pan wielmożny,

Idzie Monarcha przemożny:

Stanąwszy pięknem kołem,

Uderzmy wszyscy czołem

345

Idzie, idzie światłość wieczna,

Idzie, wśród nas moc przedwieczna:

Stanąwszy pięknem kołem,

Uderzmy wszyscy czołem.

Idziesz, idziesz miły Panie!

A gdzie Twój Majestat stanie,

Niech tam Ci pięknem kołem Na wieki bijemy czołem,

Inne pieśni o Najśw. bakramence U drzwi Twoich stron. 363, Niebo, ziemia str. 376.

V. NABOŻEŃSTWO
(1 o Serca Jezusowego.

Nauka. Serce uważamy jako źródło wszelkich uczuć, a szczególniej miłości. Człowiekiem bez serca nazywamy tego, który się nie porusza na widok cierpienia, smutku, radości i szczęścia bliźnich swoich; który jest zimny, samolubny, a przyznać musimy, że teraz jest bardzo wiele takich ludzi. Któż inny zdoła rozegrzać o- stygłe serca ludzkie, jak Jezus? On jest tym ogniem świętym, który i ^roświeca i zapala nas. Serce Jezusowe utworzone w łonie Maryi każdem uderzeniem swojem objawiło miłość ku nam: Ono się modliło, Ono cierpiało za nas; Ono jest źródłem tych nauk Ewangelii, które swoją prostotą pełną dobroci i miłosierdzia rozrzewnia

346

ją: z tego Serca przebitego dla nas na krzyżu, wypłynęły źródła łask, Sakramenty. Serce Jezusa w Najświętszym Sakramencie posila i pociesza serce nasze. To Serce najsłodsze uczy nas cierpieć ochotnie i poświęcać się dla drugich; Ono przebacza nam miłosiernie grzechy w sakramencie pokuty, i daje święte natchnienia. To Serce najtroskliwsze dało nam Maryę za matkę, i rozkoszą Jego jest mieszkać między synami ludzkimi. Otóż nabożeństwo do tego Serca najczcigodniejszego ma sobie za cel oddać miłość za miłość Jezusowi, przejąć się wdzięcznością za tyle dobrodziejstw, które z tego serca wypłynęły, i wynagrodzić wszystkie zniewagi, które ono ciągle odbiera od grzeszników.

OFIAROWANIE SIĘ CODZIENNE
Sercu Jezusowemu.

O Jezu mój najsłodszy, dla okazania Ci wdzięczności mojej i wynagrodzenia za wszystkie niewierności moje, oddaję Tobie serce moje, ofiaruje się Tobie zupełnie, i postanawiam sobie, za łaską Twoją, już Cię więcej nie obrażać.

100 dni odpustu każdego dnia. Za odnia-

347

wianie codzienne przed obrazem Serc i Jezusowego, raz w miesiąc odpust zupełny.

MODLITWA

do konającego Serca Jezusa

za konających.

O najmiłosierniejszy Jezu, pełen miłości dla dusz, błagam Cię przez konanie świętego Serca Twojego, i przez boleści niepokalanej Matki Twojej, obmyj we krwi swojej wszystkich grzeszników na całej ziemi, którzy się znajdują teraz przy skonaniu i dnia dzisiejszego umrzeć powinni. Amen.

Serce konające Jezusa, zmiłuj się nad umierającymi!

Uwaga. Każdego dnia umiera około 48000 ludzi na świecie. Gdybyś każdego dnia u- prosił śmierć szczęśliwą jednej duszy, jakież byłoby żniwo przez rok cały!... 100 dni odpustu za każdy raz Odpust zupełny raz w miesiąc za odmawianie tej modlitwy 3 razy na dzień w różnych godzinach

MODLITWA

która odmawiała codziennie św Gertruda.

Pozdrawiam Cię, o przenajświętsze Serce Jezusa, źródło żywe i ożywiające

348

na żywot wieczny, skarbie nieprzebrany Bóstwa, ognisko gorejące boskiej miłości. Tyś jest miejscem mego spoczynku i mego schronienia. O Boski mój Zbawicielu! zapal oziębłe serce moje gorącą miłością, jaką goreje Serce Twe Boskie. Rozlej w sercu mojem obfite łaski, których serce Twoje jest źródłem, i spraw, aby serce moje jak najściślej z Twojem zjednoczone było, aby wola Twoja moją się stała, aby odtąd taż przenajświętsza wola była prawidłem wszystkich spraw, myśli i uczuć moich. Amen

LITANIA
do Serca Jezusowego.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj

nas

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.

Synu Odkupicielu świata Boże, zmiłuj sie nad nami.

349

Duchu święty Boże, _N

Święta Trójco jedyny Boże, g

Serce Jezusa Syna Boga żywego,
Serce Jezusa Syna Maryę Panny, JT
Serce Jezusa od Ducha S. ukształ- .

cone, er

Serce Jezusa mieszkanie Trójcy ~
Przenajświętszej,

Serce Jezusa, w którego mocy są ^
wszystkie ludzkie serca, cl

Serce Jezusa nad wszystkie scica
doskonalsze, p

Serce Jezusa od pierwszego mo- 3
mentu życia boleściami za nas ^r*

napełnione,

Serce Jezusa na górze Oliwnej boja-
źnią i smutkiem udręczone,

Serce Jezusa zelżywościami nasy-
cone,

Serce Jezusa za niewdzięcznych
ludzi włócznią przebite,

Serce Jezusa do ostatniej kropli krwi
wycieńczone,

Serce Jezusa z nami w najświętszym
Sakramencie przebywające,

Zmiłuj się nad nami.

350

Serce Jezusa od niewiernych i złych chrześcijan w Najświętszym Sakramencie znieważane,

Serce Jezusa najpewniejsza nasza u- cieczko,

Serce Jezusa wzmacniające słabe nasze serca,

Serce Jezusa najmocniejsza w pokusach obrono,

Serce Jezusa największa w utrapieniach pociecho,

Serce Jezusa najmilsze dusz pobożnych mieszkanie,

Serce Jezusa największym grzesznikom otwarte,

Serce Jezusa zapalające oziębłe serca nasze,

Serce Jezusa uzdrowienie chorych, Serce Jezusa najpokorniejsze,

Serce Jezusa najcichsze,

Serce Jezusa najmiłosierniejsze,

Serce Jezusa najczystsze,

Serce Jezusa najniewinniejsze,

Serce Jezusa na nieprzyjacioły najłaskawsze,

Zmiłuj się nad nami Zmiłuj się nad nami.

351

Seice Jezusa najcierpliwsze.

Serze Jezusa miłością Bog_a i ludzi
pałające,

Serce Jezusa skarbie łask nieprze-
brany,

Serce Jezusa hojne wzywającym
Ciebie,

Serce Jezusa żywocie, i zmartwych-
wstanie nasze,

Serce Jezusa, pokoju i przebłaganie
nasze,

Serce Jezusa ofiaro żywa, święta i
Bogu się nad wszystkie ofiary
podobająca,

S( rce Jezusa zbawienie nasze,

Przez Twoje żale i boleści nad grzechami naszymi, daj sercom naszym p r a wd z iw ą sk i u ch ę.

Przez Twoje smutki i tęsknoty, wy baw nas od smutku wiecznego.

Pizez śmierć Twoje, na krzyżu podjętą, wybaw nas od śmierci w grzechu i od potępienia.

Przez niezmierna miłość Twą ku nam, spraw, abyśmy Cię kochali teraz i na wieki.

Zmiłuj się nad nami

852

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

1 Ojcze nasz i t. d.

Antyfona.

A gdy przyszli do Jezusa, jeden z żołnierzy włócznią otworzył bok Jego, a natychmiast wyszła krew i woda.

Uczcie się odemnie, żem jest cichy i pokornego serca, a najdziecie odpoczynek duszom waszym.

if. Będziecie czerpali wody w radości Ętr. Ze źródeł Zbawiciela.

H. Panic wysłuchaj modlitwę moje.

IJ\ A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.

353

Módlmy się.

O najmilszy Jezu! któryś na pocia-
gnienie serc naszych do Twojej miło-
ści, najświętsze serce Twoje dla nas na
krzyżu otworzyć dopuścił, i toż Serce
w Przenajświętszym Sakramencie na
pokarm i pociechę nam darować ra-
czył! wysłuchaj modlitwy Ciebie wzy-
wających, a miłościwie sprawy ażeby
wszyscy czciciele Serca Twego, codzień
większą ku Tobie miłością pałali, i tę
w uczynkach i dobrych przykładach
bliźnim danych okazując, ich też ser-
ca do Ciebie pociągnęli, i z nimi do-
broć Twoję na wieki wysławiać zasłu-
żyli.

O Panie Jezu Chryste! przez gorz-
kość męki Twojej, którąś cierpiał naj-
bardziej owej godziny, w której bło-
gosławiona dusza Twoja wychodziła ze
śmiertelnego ciała, zmiłuj się nad du-
szą moją osobliwie przy wyjściu jej z
ciała. Amen.

Panie Jezu Chryste, źródło nieprze-
branego miłosierdzia, piosimy Cię po-

chwała na wysuT z

354

kornie, przez najdobrotliwsze Serce Twoje, racz zapalić serca nasze ku zamiłowaniu Ciebie, do naśladowania cnót Twoich, i wszelkich dobrych u- czynków: wyrzuć z serc naszych złe żądze; uśmierz i zagaś miłość niepo- rządną nas samych: abyśmy, wolni od przywiązania do rzeczy ziemskich, Ciebie Odkupiciela naszego chwalili, i najświętszemu Sercu Twojemu cześć powinna i uwielbienie oddawali, teraz i przez nieskończone wieki wieków. A.

PIEŚŃ i.

o Sercu Jezusowem.

Serce Twe Jezu miłością goreje,

Serce Twe w ogniu miłości topnieje,

A serca nasze zimne jak lód,

1 próżny dla nich Twej męki trud. Kiedyż, o kiedyż słodki mój Panie, Poznamy Twego Serca kochanie,

Kiedy Twa miłość rozpali nas,

O dobry Jezu, czas to już, czas.

Serce Twe zewsząd bólem ściśnione,

I ostrą włócznią w bok przebodzone,

A nasze serca rzucone w świat, Chciałyby zrywać miłości kwiat.

355

Boskie Twe Serce gorycz zalała,

We łzach się dusza Twoja kąpała,

l z Twego smutku pociechy zdrój Wytrysnął dla nas, o Panie mój! Serce Twe wieniec z ciernia oplata, Koronę wzgardy na pychę światą,

Którą dla siebie obrał nasz Pan, By nas uleczył z grzechowych ran. O jakaż słodycz Twojej miłości,

Jakiż w Twem Sercu zbytek czułości! Ach w serca nasze miłości tej Choć jedną kroplę, o Panie, wiej.

- Rzuć tej miłości iskrę choć jedną W ziemię serc naszych suchą i biedną, By Ci wydała obfity plon,

Za Twój na krzyżu bolesny zgon. Byś nie napróżno te męki Twoje,

Te rany, krzywdy, te krwawe zdroje. Raczył tak dla nas -ochotnie pić,

Ze życia Twego przerwałeś nić Gdy już na krzyżu, Jezu skonałeś,

Z miłości jeszcze zranion być chciałeś.

By w sercu Twojcm otwoi zyć drzw 1 nam ostatnią dać kroplę krwi W tej Serca Twego najświętszej ranie, Przygotowałeś dla nas mieszkanie.

Jak tam' głęboka miłości toń,

Jaka przecudna czystości woń! Przed Tobą, Serce Jezusa, padamy,

Nęd zną serc naszych ofiarę składamy;

Ach! me gardź nami, o Panie nasz, 1 Twą łaskawą zwróć ku nam twarz.

356

O Serce Maryi Niepokalane,

Z Sercem Jezusa ukrzyżowane,

I)o tego Serca bądź drogą nam, Byśmy na wieki spoczęli tam. Amen.

PIEŚŃ. 2.

Skądże, Jezu miły, ta głęboka rana, Kiedyż Sercu Twemu ona jest zadana? Czyjaż ręka, czyjaż siła,

Twoje Serce wskroś przebiła?

Dzieło to miłości,

Wina ludzkich złości.

Gdy Cię miłość Twoja na świat sprowadziła,
Kiedy w nędzny żłobek Ciebie porzuciła,
Gdyś złożony był na sianku,

Już wtenczas, Boży Baranku,

Ranę w sercu miałeś Za ten świat cierpiałeś.

Gdy piersi dziewicze Twojej Matki ssałeś, Kiedy na wygnaniu w Egipcie płakałeś, luz miłości dziwna siła,

Boskie Serce Twe raniła.

Eecz nikt nie znał tego Wśród świata obcego.

Gdy ciężko pracując żyłeś w Nazarecie, Królu wiecznej chwały wzgardzony na śwc-

cie,

Już w Twem Sercu była rana. Tylko Matka ukochana Twoją miłość znała,

Z Tobą współcierpiała.

357

Potem o Pasterzu dobry, gdy szukałeś Owieczki zgubionej, którą tak kochałeś, Gdyś ją wydobył z cierni,

Już ludzie niemiłosierni Twe Serce ranili,

Z miłości szydzili.

Więc tę miłość jawnie okazać im chciałeś, Gdy wśród krzyża męki, Serce przebić dałeś,

By tak długo ukrywana,

Serca Twego Boska rana, Widoczną się stała, Grzesznych Ci zyskała Lecz jakaż to boleść, o najmilszy Panie. Jakże zawiedzione Twe oczekiwanie.

O mój Jezu, nawet Twego _%

Serca włócznią zranionego Tudzie nie kochają,

Światu serce dają.

Gdy świat Tobą gardzi,^ Zbawicielu drogi My ('i serca nasze niesiemy pod nogi, Serca Sercu poświęcamy,

Bo innego nic nie mamy:

Zamknij nas, o Panie,

W iecznie w Serca ranie.

/amknij też w niej z nami naszego Pasterza,
Który Chwałę Serca Twojego rozszerza:
Połącz serce jego z Twojem,

Zalej łaski pociech zdrojem,

Przytul go do siebie,

Na ziemi i w Niebie Amen.

358

KORÓNKA.

Przemienienia Pańskiego.

Jezu! jakoś się przemienił, będąc Bogiem, stając się człowiekiem, tak racz przemienić wszystkie smutki moje w pożądane i zbawienne pociechy.

Ojcze nasz i t. ci. Zdrowaś Mary a i t. d.

H, Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Swietemu,

Jak była na początku, teraz i

H. zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Jezu! jakoś się przemienił na górze Tabor, dla utwierdzenia wiary świętej o prawdziwem Bóstwie Twojem, tak racz przemienić wszystkie smutki moje w pożądane i zbawienne pociechy.

Ojcze nasz i t. d. Zdrowaś Mary a i t d.

if. Chwała Ojcu i Synowi i t. d

Jezu! jakoś się przemienił przy ostatniej wieczerzy, gdyś chleb i wino przemienił w prawdziwe ciało i krew swoje przenajświętszą, tak racz przemienić

359

wszystkie smutki moje w pożądane i zbawienne pociechy.

Ojcze nasz i ł. d. Zdrowaś Mary a i t. d.

H. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

Jezu! jakoś się przemienił czasu męki swojej, gdyś był razami i sinościa- mi oszpecony, i będąc Bogiem nieśmiertelnym umarłeś za nas na krzyżu, tak racz przemienić wszystkie smutki moje w pożądane i zbawienne pociechy.

O.cze nasz i t. d. Zdrowaś Mary a i t. d

jl. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

Jezu! jakoś się przemienił przy chwa- lebnem zmartwychwstaniu uwielbionego ciała Twego, gdyś pocieszył Matkę swoje Najświętszą, tak racz przemienić wszystkie smutki, strapienia i dolegliwości moje w pożądane i zbawienne pociechy.

Ojeze nasz i t. d. Zdrowaś Mary a i t. d.

ii. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

Ofiarowanie tej Koronki.

Przedwieczny Synu Boga żywego, Panie nasz Jezu Chryste! ofiaruję To

360

bie te pacierze moje. Zmiłuj się nade mną grzesznikiem złośliwym; a przez pięciorakie najświętsze przemienienie Twoje, racz gniew Twój i Twe karanie sprawiedliwe przemienić nade mną w łaskę, w miłosierdzie i błogosławieństwo ojcowskie; wszelkie smutki, strapienia i przeciwności moje przemienić mi w radość, wesele i pociechę zbawienną. Racz mi wszystko złe, na jakie zasłużyłem, przemienić miłosierdziem swojem w dobre i szczęśliwe, nieprzyjacioły w przyjacioły, wszystkie od nich niebezpieczeństwa w pocieszenie. Racz mnie samego, na}niegodniej- szego grzesznika przeciw Tobie Ojcu najlepszemu, przemienić łaską Twoją w wiernego i gorliwego sługę i naśladowcę Twojego, abym na miłosierdzie Twe w tern życiu zasłużywszy, we wszystkiem pokornie i z wdzięcznością woli się Twojej zawżdy poddawał, i do błogosławionego królestwa Twego był przyjęty. Który z Ojcem i Duchem świętym, Bóg w Trójcy przenajświętszej żyjesz i królujesz na wieki. Amen

361

OFIAROWANIE SIĘ TANU JEZUSOWI.

Łs, A n l o n i e i c z a.

W ręce Twoje, Panie, oddaję życie i zdrowie moje; oddaję wszystko co mam i czem jestem; oddaję rozum, aby mnie w przepaść błędu nie wtrącił; oddaję wolę, aby nigdy przeciwko Twojej nie powstawała woli; oddaję pamięć, aby się nie błąkała po bezdrożach czczej i rozbujałej wyobraźni; oddaje prace moje, abyś Tyje na zasługę poświęcił; oddaję seice moje, abym nic prócz Ciebie, a w Tobie wszystko kochał, Panie! Ty mną rządź, kieruj, prowadź, strzeż, i czuwaj nade mną, bo nic bez Ciebie, a wszystko z Tobą u- czynić potrafię. Zadasz ranę sercu, o! niechaj ta rana wysławia imię Twoje; wyciśniesz gorzką łzę z oka, o! niechaj ta łza opowiada miłosierdzie Twoje. Zagoisz tę ranę, otrzesz łzę, o! niechaj wtenszas dusza moja w radości i pokoju rozgłasza miłosierdzie Twoje. Panie! za życie Ci dziękuję od śmierci się nie wypraszam; życic i śmierć jest

362

darem Twoim. Włożysz krzyż na mnie, przyjmę go w pokorze; pójdę z nim ślad w ślad za Tobą i pójdę ubogi za ubogim Chrystusem i prześladowany za prześladowanym, spotwarzony za spotwarzonym. Ubiczowany złością świata do Ciebie się przygarnę, a powtarzając modlitwę Twoją w Ogrojcu: „Nie jako ja chcę, ale jako Ty“; i te słowa, cos mnie ich sam nauczył: „Bądź wola Twoja;“ mam nadzieję w miłosierdziu Twojem, że przyjmiesz tę zupełną ofiarę, którą czynię z siebie i dasz mi łaskę, że w godzinę śmierci z miłością i wiara zawołam do Ciebie:

A 4

W ręce Twoje Panie oddaję ducha mojego! Amen.

NABOŻEŃSTWO

do Męki Paiiskiej.

JSaula. Jezus ukrzyżowany! Oto zbawienie świata, oto nadzieja grzeszników, oto pociecha nasza w życiu i przy śmierci! Rozmyślanie o męce Pańskiej jest biczem dla szatana, lekarstwem w pokusach, u- morzeniem namiętności, kanałem łaski,

363

prostą drogą do nieba. Kiedy cię zły duch kusić będzie pychą, chciwością lub rozkoszami ciała, spojrzyj na Jezusa pokornego i ubogiego na krzyżu zawieszonego; patrz na Jego głowę poranioną, na ręce i nogi przebite, na bok otwarty, na całe ciało krwią zbroczone: a pierzchnie wróg przeklęty jak ciemność przed światłem. Rany Jezusowe są bezpieczną ucieczką i schronieniem naszem od nieprzyjaciół dusznych. Kiedy cię niecierpliwość, gniew i zemsta unosić będą, zwróć oczy na Jezusa ukrzyżowanego, posłuchaj jak się modli za swoich krzyżowników: < Ojcze, od

puść im! I twoje serce wzburzone uspokoi się, przebaczy chętnie i cierpliwie zniesie wszystko. Kiedy cię grzechy twoje popychać będą do rozpaczy, wspomnij że dla ciebie cierpiał Zbawiciel, że jedna kropla krwi Jego zdolna całego świata grzechy obmyć; proś z łotrem pokutującym o przebaczenie, a usłyszysz słodkie słowa: Ufaj

synu, odpuszczają się grzechy twoje; idź, ukaż się kapłanowi». Kiedy upadać będziesz pod ciężarem smutku i boleści, pomyśl o Jezusie krzyż ciężki dźwigającym, i słuchaj co mówi: Kto nie bierze krzyża

swego i nie idzie za Mną, nie jest Mię godzien». Kiedy wreszcie choroba ciężka rzuci cię na łoże, a trwoga śmierci ogarniać zacznie, szukaj przed oczyma Jezusa ukrzyżowanego, za ciebie umierającego, i

364

mów do Niego: Panie! niech się dzieje wola Twoja! Nie opuszczaj mię w godzinę śmier ci; w ręce Twoje polecam ducha mego. Słowem, męka Pańska jest dla nas szkołą cierpliwości, pokory i innych cnót. Krzyż Jest naszą mądrością, chlubą i pociechą.

W każdem mieszkaniu chrześcijańskiem powinien być wizerunek ukrzyżowanego Zbawiciela, który niechaj świadczy jakby Chorągiew jaka, że jesteśmy żołnierzami Chrystusa Dobry chrześcijanin często zwraca oczy swe na ten znak zbawienia! z niego czerpie swe natchnienie i święte myśli; w nim znajduje zachętę i wsparcie w walce życia codziennego. Święty i zbawienny jest zwyczaj nosić na sobie krzyżyk, całowac go w pewnych razach, na- przykład: przy przebudzeniu się, przy zaśnięciu, przyciskać go do serca w pokusach Przechodząc koło krzyża, odkryć należy głowę przez uszanowanie, przeżegnać się lub westchnąć do Pana Jezusa; wchodząc do kościoła, ucałować nogi Zbawiciela. Pobożne ucałowanie ran Jezusowych skruszy i rozrzewni serce nasze Każdy z nas powinien mówić ze ś Pawłem: A

ja nie daj Boże, abym się miał chlubić, jedno w krzyżu Pana naszego Jezusa Chrystusa >.

3G5

MO Dl. I r\VA
do Pana Jezusa o cierpliwość.

Jezu, któryś od kolebki chciał cierpieć dla nauczenia nas cierpliwości, daj mi tę cnotę, abym znosić umiał wszystkie dolegliwości i przykrości, jakie mię spotkać mogą.

Jezu, któryś był podległy Matce Twojej i S. Józefowi w latach dziecinnych, daj im cierpliwość w poddawaniu się wszelkiej władzy, ustawionej przez Ciebie

Jezu, któryś cierpiał na puszczy głód i pokusy, daj mi cierpliwość na wszystko, co mi dokuczliwem być może, abym przez nią pokonać mógł wszelkie pokusy do złego.

Jezu, który nauczajac lud prosty, okazałeś cierpliwość w obcowaniu z lu dźmi, daj mi cierpliwość, abym nie wymagał względów, nie szukał przyjemności, tylko jedynie chwały Twojej, i służył Ci, w jaki sposób chcesz mnie użyć.

Jezu, który cierpiałeś potwarze złorzeczenia i naigrawania od ludu, bę-

366

dac najświętszym, daj mi cierpliwość na znoszenie wad podwładnych, ich hardości i złych usług.

Jezu, który byłeś niepoznany, pogardzony, którego się zaparł uczeń u- lubiony, daj mi cierpliwość do zniesienia wszelkich obelg, zniewag i niewdzięczności, choćby od najdroższych osób doznanych.

Jezu, któryś wycierpiał biczowanie, cierniem koronowanie, gwoźdźmi rąk i nóg przebicie, przekłócie boku i żółcią napawanie, daj mi cierpliwość na znoszenie wszelkich boleści, które mi z woli Twojej będą zesłane.

Jezu, któryś wycierpiał tęsknoty śmierci, opuszczenie od wszystkich i niejako od Ojca Twojego zapomnienie i nareszcie śmierć krzyżową od tych, których zbawić przyszedłeś, daj mi cierpliwość we wszelkich moralnych cierpieniach, w trudach i nędzach życia, nakoniec przy spotkaniu stę ze śmiercią. A jakoś milczał, gdy Cię o- skatżono, potwarzano, znieważano, daj mi tak naśladować Ciebie, abym nie

367

narzekał, nie gorszył bliźniego niecierpliwością i nie obrażał Majestatu Twego sarkaniem na Twe wyroki. Dopomóż mi, abym podlegając woli Twojej i znosząc cierpliwie wszelkie przykrości i krzywdy budował bliźniego, a Tobie oddał najmilszą Ci ofiarę serca cichego i pokornego.

Jezu! przebacz litościwie wszelkie dawniejsze wykroczenia moje przeciw cnocie cierpliwości i daj, abym na przyszłość był już cierpliwym i przez to stał się godnym łaski Twojej. Amen.

MODI ITWA
w cierpieniu moru lnem.

O mój Ojcze, o mój Boże, kto Ci, ufa,

pocieszony.

Twoja dobroć wszystko może, smutek

w radość przemieniony. Czegóż płakać lub narzekać, czego dręczyć serca troską?

Z wiara łaski nieba czekać; cóż silniejsze nad mocą Boska!* Moja wola z Twoją zgodna, czy dasz

roskosz, czy dasz męki,

368

Czy myśl smutna czy radośna, wszystko dziełem Twojej reki. Wstrzymaj Boże łzy pamięci, uśmierz

boleść mojej duszy, Niech się wola Twoja święci, niech pokora niebo wzruszy.

LITANIA
o Mece P a ń s k i ej.

Kyrie elejson! Chryste elejson! Kyrie elejson!

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas!

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami!

Synu Odkupicielu świata Boże, zmiłuj się nad nami.

I )uchu święty Boże, zmiłuj się nad nami!

Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami!

Jezu, Odkupicielu rodzaju ludzkiego, ^

Jezu, z ducha świętego poczęty, 3.

Jezu, z Panny najświętszej narodzony, £•

Jezu, za trzydzieści srebrników prze- jadany, p

Jezu_r nogi uczniom umywający, p

369

Jezu, przy modlitwie na twarz upa- dający,

Jezu, krwawym potem oblany,

Jezu, od Anioła wzmocniony,

Jezu, od Judasza pocałowaniem wydany.

Jezu, od oprawców związany,

Jezu, od uczniów opuszczony,

Jezu, przed Annaszem i Kaifaszem stawiony,

Jezu, oplwany i na oczach zasłoniony, Jezu, policzkowany,

Jezu, od Piotra po trzykroć zaprzany, Jezu, w więzach Piłatowi oddany, Jezu, od Heroda i żołnierzy jego wyśmiany,

Jezu, w białą szatę przyodziany, Jezu, za gorszego od Barabasza poczytywany,

Jezu, okrutnie biczowany,

Jezu, dla grzechów naszych zabity, Jezu, w szkarłatną szatę obleczony, Jezu, cierniem koronowany,

Jezu, trzciną w głowę bity,

Jezu, od Żydów na śmierć żądany, Jezu, na śmierć krzyżowa skazany, Chwał?. 17? wy sok. di* 2. • 24

Zmiłuj się nad nami. Zmiłuj się nad nami.

370

Jezu, krzyżem ciężkim obciążony, Jezu, jako baranek na zabicie wiedziony,

Jezu, z szat zewleczony,

Jezu, gwoźdźmi do krzyża przybity, Jezu, między łotrami ukrzyżowany, Jezu, od przechodzących blnźniony, Jezu, od Żydów wyśmiany,

Jezu, od łotra urągany,

Jezu, żółcią i octem napojony,

Jezu, za nieprzyjaciół na krzyżu modlący się,

Jezu, łotrowi dobremu raj obiecujący,

Jezu, Matkę swą uczciwie polecający, Jezu, do Ojca w opuszczeniu wołający,

Jezu, ducha swego w ręce Ojca polecający,

Jezu, na krzyżu za nas umierający, Jezu, włócznią przebity,

Jezu, ostatek krwi i wody z boku toczący,

Jezu z krzyża zdjęty,

Jezu, w nowym grobie położony*

Zmiłuj się nad nami. Zmiłuj się nad •

Bądź nam miłości w, pizepuść nam Panie!

Bądź nam miłościw, wysłuchaj nas Panie!

Od wszego złego, wybaw nas Panie;

Od potępienia wiekuistego, wybaw nas Panie!

Pizez ciężką Mękę Twoje, wybaw nas Panie!

Przez śmierć i Krew najświętszą Twoje wybaw nas Panie!

Przez miłość, którąś nas ukochał, wybaw nas Panie!

Przez boleść Matki Twojej pod krzyżem stojącej, wybaw nas Panie!

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie!

Baranku Boży który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie!

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas!

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Antyfona

Gdy wziął ocet, rzekł: Wykonało

sie. A skłoniwszy głowę ducha oddał.

Chrystus stał się za nas posłuszny aż do śmierci, a śmierci krzyżowej. Za co Go też Bóg wywyższył, i dał Mu imię, które jest nad wszelkie imię.

y. Święta Męko Pana naszego Jezusa Chrystusa, zbaw nas.

R-. Najświętsze Serca Jezusa i Maryi, opiekujcie się nami!

Módlmy się

Racz wejrzeć, wszechmogący Panie Boże nasz, łaskawem i miłosiernem o- kiem na zgromadzenie nasze, za które Syn Twój ukochany, Pan nasz Jezus Chrystus nie ociągał się być przez ręce złośliwe wydanym i krzyżowe ponosić udręczenie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

Panie Jezu Chryste, przez ona gorz- kość, którąś za nas grzesznych na krzyżu wycierpiał, osobliwie w onej godzinie, kiedy dusza Twoja najświętsza t ciała wychodziła, pokornie proszę,

373

zmiłuj się nad dusza moja przy wyjściu jej z ciała, i zaprowadź ją do żywota wiecznego, jakoś raczył zaprowadzić do raju łotra z Tobą umierającego. Amen.

MODLITWA
ś w iętc^o A u g 11 s t y n a
o ftfyce Pańskie).

Boże, który dla odkupienia i zbawienia świata raczyłeś się narodzić, dać się Żydom wzgardzić i od Judasza pocałowaniem wydać; który się dałeś pojmać, związać, jako niewinny baranek na zabicie wodzie, i przed Annaszem, Kaifaszem, Piłatem i Herodem jako winowajca stawić i tam od fałszywych świadków oskarżenie, urąganie, policzkowanie, poszyjkowanie, plwanie, twarzy świętej zasłonienie, biczowanie, cierniem koronowanie, z szat obnażenie i na śmierć osądzenie cierpieć; który się dałeś do krzyża przybić, i na krzyżu być podniesionym, między zbójcami umieszczonym, żółcią i octem napawanym i włócznią być przebitym. 0

Panie Jezu Chryste, przez te najświętszą mękę Twoje, którą ja niegodny z boleścią wspominam przez święty krzyż Twój i skonanie Twoje, wybaw mnie od mąk piekielnych, a racz mnie miłosiernie zaprowadzić tam, gdzie łotra z Tobą ukrzyżowanego przywiodłeś, abym Cię w królestwie Twojem chwalił wiecznie. Amen.

PIEŚNI

o Mcci' Pańskiej.

Rozmyślajmy dziś, wierni Chrześcijanie, lako Pan Chrystus za nas cierpiał rany; Od pojmania nie miał odpocznienia.

Aż do skonania.

Najprzód w Ogrojcu wziął pocałowanie, Tam Judasz zdrajca dał był Żydom znamię: Oto Żydowie mego mistrza macie,

Tegoż imajcie.

Wnet się rzucili jako lwy okrutni, Apostołowie od niego uciekli:

Tam z wielkim pędem wiedzion do Annasza. Pociecha nasza.

Pierwszej godziny przed Piłatem stawion, Niesprawiedliwie od Żydów oskarżon; Rozkazał Piłat, aby był biczowan,

Ten niebieski Pan,

375

Krzyknęli wszyscy o godzinie trzeciej:

Nie chcemy dalej krzywdy cierpieć takiej, Niechaj na krzyżu swój żywot położy,

Ten to Syn Boży Z ostrego ciernia koronę uwili,

Naszemu Panu na głowę wtłoczyli; Naśmiewając się przed nim poklękali, Królem (jo zwali,

Szedłz krzyżem z miasta Pan szóstej godziny, Żydowie z Niego odzienie złożyli,

Potem Go na krzyż okrutnie przybili, Octem poili.

Polecił Ducha Bogu Ojcu w ręce,

Wołając umarł; zaćmiło się słońce,

Ziemia się trzęsła dziewiątej godziny Nic bez przyczyny

Zstąpił do piekieł mocą swego Bóstwa, Tamże wybawił Ojców świętych z jeństwa; Ciała umarłych z grobów powstały, Widzieć się dały.

Nikodem z Józefem prośby uczynili.

By ciało z krzyża bezpiecznie djąć mogli,
Piłat ich prośby we wszy: tkiem przebaczył,
Bo tak Bóg raczył.

Czasów nicszpornych był z krzyża zdejmowali

Przez swoje sługi wszego stworzenia Pan; Matuchna Jego ciało piastowała,

Rzewnie płakała.

Diogim balsamem ciało namazali,

\ z nabożeństwem w syndon uwinęli,

W grób je ostatniej godziny włożyli,

Płacz uczynili.

376

Płaczmyż też dzisiaj wierni Chrześcijanie, Dziękując Panu za najdroższe rany,

Iż dla nas raczył tak okrutnie cierpieć, Chcąc nas sobie mieć.

II

ezu Chryste, Panie miły,
laranku bardzo cierpliwy,

Wzniosłeś na krzyż ręce swoje Za niesprawiedliwość moję. Płacz Go człowiecze mizerny, Patrząc jak jest miłosierny:

Jezus na krzyżu umiera. Słońce jasność swą zawiera

Pan wyrzekł ostatnie słowa,

Zwisła Mu z ramienia głowa.

Matka pod nim frasobliwa, Stoi płacząc ledwie żywa,

Zasłona się popadała,

Ziemia się rwie, kruszy skała;

Setnik woła: Syn to Boży! Tłuszcza widząc sobą trwoży. Nakoniec Mu bok przebito,

Krew płynie z wodą obfito

My się dziś zalejmy łzami, Jezu, zmiłuj się nad nami!

*

* *

Któryś cierpiał za nas grzesznych, Jezu Chyste Panie miły, zmiłuj się nad nami, zmiłuj się nad nami.

377

I Ty, któraś współ bolała, Matko Boska Pani świata, przyczyń się za nami, przyczyń się za nami; za nami grzesznymi i za umarłymi.

NABOŻEŃSTWO

na Zmartwychwstanie Pańskie.

MODLITWA
przy Grobie Zbawiciela*

O Zbawicielu mój. Chryste Jezu! i w grobie wielbi Cię dusza moja, i cześć najgłębszą Ci oddaje. Odłączyła się wprawdzie dusza Twoja od ciała, i poszła zaspokoić, pocieszyć i zbawić dusze sprawiedliwych, w przeciągu czterech tysięcy lat oczekujących swego wybawienia. Ale ona wróciła do swego ciała, które me doznało skażenia Tak i moja dusza wróci kiedyś do ciała swego, i ja wstanę w ciele mojem i widzieć Cię będę, Zbawicielu mój! O duszo moja! nie bójże się tedy śmierci, nie lękaj się grobu Niech spoczy wają kości moje, niech z nich ciało o- padnie i zgnije, ty przecież żyć bę

378

dziesz, a i ciało jakby uśpione, jak do- mek twój, znów obudzone zostanie. O Jezu! moja cała i jedyna nadziejo w śmierci i grobie, sprawże to łaską swoja, abym po swiątobliwem życiu mógł umrzeć i spocząć w Tobie, bo wtedy dusza moja w Tobie i u Ciebie żyć będzie, a moje uśpione ciało oczekiwać będzie w grobie chwalebnego zmartwychwstania.

O Zbawicielu Chryste Jezu! skrusz serce moje tym żalem i tą miłością jakimi było przejęte serce Magdaleny, gdy Twe nogi całowała i łzami umywała. O Jezu! któryś za nas cierpiał rany, zmiłuj się nade mną i bądź mi- łościw grzesznej duszy mojej. Amen.

Podczas Bezurelicyi.

Kapłan ulięhiąiuszy przy Grobie śpiewa'.
Gloria tibi i t. d.

A N T Y F ONA.

Chwała Tobie, o Trójco! jedyne i równe Bóstwo: chwała przez wszystkie

379

wieki, teraz i przez nieskończone wie ki wieków

Psalm 116,

Chwalcie Pana wszyscy poganie chwalcie Go wszystkie narody.

Bo się umocniło nad nami miłosierdzie Jego: a prawda Pańska trwa na wieki.

Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu: jak była na początku i teraz i zawsze, i na wieki wieków* Amen.

Psalm 3.

Panie, dla czego się rozmnożyli, którzy mię trapią? wielu ich powstają przeciwko mnie?

Wielu ich mówią duszy mojej: Nie ma ten zbawienia w Bogu swoim.

Ty zaś Panie jesteś .obrońca mój: chwała moja, i podwyższający głowę moje.

Głosem moim wołałem do Pana, i wysłuchał mię z góry świętej swojej

Jam spał, i twardom zasnął: i wstałem, bo Pan obronił mie.

⁵ *

380

Nie będę się bał tysięcy ludu otaczającego mię: powstań Panie, wybaw mię, Boże mój.

Bos Ty pobił wszystkie sprzeciwiające mi się bez przyczyny: pokruszyłeś zęby grzeszników.

Pańskie jest wybawienie: a nad ludem Twoim błogosławieństwo Twoje.

Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu: jak była na początku i teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

Antyfona.

Chwała Tobie o Trójco: jedyne i równe Bóstwo! chwała przez wszystkie wieki, teraz i przez nieskończone wieki wieków.

Kyrie elejson.

IjC Chryste elejson, Kyrie elejson. Ojcze nasz.

ii. I nie wwódż nas na pokuszenie.

U*. Ale nas zbaw ode złego.

H. W Zmartwychwstaniu Twojem Chryste Alleluja

]{•. Niebo i ziemia się radują Allel

y. Pan z wami.

R*, I z duchem twpim.

381

Módlmy się.

Panie Jezu Chryste, Królu chwały, pokorny w męce, potężny w zmartwychwstaniu, zburzycielu śmierci i piekła! Ty wszystko to, coś niegdyś przez Prorokow w Piśmie ś. obiecał, dziś po zwyciężeniu śmierci, zmartwychwstając spełniłeś. Przeto więc wszelki Duch niebieskiego wojska, i cały świata okrąg, wylewając radość duszy, z uczuciem pociechy Tobie zmartwychwstającemu czołem bije, i Ciebie wysławia: piekielne zaś potęgi drżą i bojaźnią wielką są przerażone. My zaś, Twego dostojeństwa pokorni służebnicy, jednomyślnym efektem najpobożniej odbywając pamiątkę chwały Twego zmai twych wstania, oto gromadnie przybyliśmy, a pomni na tak zbytnią ku nam miłość Twoję, łez pobożnej wdzięczności utrzymać nie możemy. Wejrzyjże, prosimy Cię, na hołdy pokory naszej, i spraw, iżbyśmy zgładziwszy grzechów zmazy, Tobie podczas Tych wielkanocnych u- roczystości ożyli, a najświętszej męki i zmartwychwstania Twego skutków

382

godnymi uczestnikami być zasłużyli. Który żyjesz i królujesz Bóg na wieki wieków. R\ Amen.

Procesja.

Kapłan kropi Grób Pański icodą święconą i ókadza\ dalej bierze krzyż, fu jur ę Zmartwychwstania, i oddaje tym, którzy ic procesji mają nieść pized najświętszym Sakramentem. Sam zaś, wziąwszy najświętszy Sakrament, zaczyna śpiewać:

Przez Twoje święte Zmatwychpowstanie, Boży Synu odpuścisz nam nasze zgrzeszenie. Wierzymy, iżeś zmartwychwstał, ży- woteś nasz naprawił; od śmierci wiecznej nas zbawił, swoją świętą moc zjawił.

PIEŚŃ.

Wesoły nam dziś dzień nastał, którego z nas każdy żądał; tego dnia Chrystus zmartwychwstał Alleluja, Alleluja, Alleluja!

Król niebieski k’nam zawitał, Jako śliczny kwiat zakwitnął, Po śmierci się nam pokazał. Alleluja, Alleluja, Alleluja.

Piekielne mocy zwojował, Nieprzyjaciele podeptał, Nad nędznymi się zmiłował, Alleluja, Alleluja, Alleluja, ś Do trzeciego dnia tam mieszkał Ojce w ięte tam pocieszał. Potem im z sobą iść kazał Allel...

383

Którzy w Otchłaniach mieszkali, Żałośnie tam zawołali, Gdy Zbawiciela ujrzeli. Allel...

Zawitaj pożądający, Panie Boże Wszechmogący, Wybaw nas z piekielnej mocy. Allel...

Wielkie tam wesele mieli, Gdy Zbawiciela ujrzeli, Którego zdawna żądali Allel...

Potem swą mocą zmartwychwstał. Pieczęci z grobu nie ruszał, Na stróże wielki strach powstał. Allel..

A gdy Chrystus Pan zmartwychwstał. Miłośnikom się ukazał, Aniołów do Matki posłał. Allel...

O Anieli najmilcjsi, Idźcież do Panny najświętszej, Do Matki mej najmilejszej. Allel..

Odemnie Ją pozdiawiajcie, 1 wesoło zaśpiewajcie: Królowo Rajska wesel się. Allel...

Potem z swą wielką światłością, Do Matki swej przystąpiwszy,, Pocieszył Ją pozdrowiwszy Allel.

Napełniona bądź słodkości, Matko moja i radości, Po onej wielkiej żałości. Allel...

Witaj, Jezu najśliczniejszy, Synaczku mój najmilejszy, pocieszenie wszelkiej duszy. Allel...

Jestem już bardzo wesoła, Gdyrr^Cię żywego ujrzała, jakobym się narodziła. Allel...

Łaskawie z Nim rozmawiała. I sta Jego całowała,W radości się z Nim rozstała Allel.

Przez Twe Chryste Zmartwychwstanie, Daj nam grzechów odpuszczenie, A potem duszne zbawienie. Allel.. Amen.

384

Gdy processya powróci, Kapłan postawiwszy Najświętszy Sakrament na wielkim ołtarzu Herze krzyż owinięty czerwoną stulą, i stanąwszy na ostatnim stopniu ołtarza, pokazując ludowi, śpiewa po trzykroć:

H. Zmartwychwstał Pan z grobu,

Chór odpowiada:

R*. Któiy za nas wisiał na drzewie krzyża Alleluja

Kapłan oddawszy krzyż dla postawienia go na miejscu, sam schodzi ze stopni, ⁿltarzu_} i dalej śpiewa'.

jf W Zmartwychwstaniu Twojem Chryste, Alleluja.

IjL Niebo i ziemia się cieszą, Alleluja.

Módlmy się.

Boże, któryś nas co rok uroczystością Zmartwychwstania Pańskiego uwe- selasz, pozwól łaskawie, iżbyśmy przez odbywanie świąt doczesnych, wieczne radości osiągnąć zasłużyli Przez tegoż Pana naszego. IjL Amen.

MODLITWY

n it W i e ł k a u o c.

H Y M N

Witaj dniu najbogatszy w nieśmiertelną
sławę,

W którym Pan zgromił piekło, wziął nie-
bo w dzierżawę

To głosi z grobu wiosną zbudzony świat
cały,

Zmartwychwstałego Pana wita zmart-
wychwstały.

W tryumfie Zbawiciela wdział weselne
szaty.

Przyniósł rószczki zielone, różnobarwne
kwiaty.

Wchodzącego nad gwiazdy, po zdepta-
niu wroga,

Niebo, ziemia i morza wielbią swego
Boga

Na krzyżu umęczony, już Bóg światem
włada,

Niechaj Twórcy twór wszystek cześć w
modlitwie składa.

PIEŚŃ.

Wstał Pan Chrystus z martwych ninic

Uweselił swój lud mile. Allel.

Który cierpiał dnia trzeciego
Dla człowieka mizernego. Allel.

Niewiasty gdy do grobu szły,

Drogie maści z sobą niosły Allel.

Chw.i na wy sok. <N? 2.

386

Niewiasty, co się boicie,

Do Galilei tam idźcie. Allel Powiedzcie tam zwolennikom,

Iż Król powstał na wiek wieków. Allel. Tego dnia wielkanocnego,

Chwal każdy Syna Bożego. Allel.

Świętą Trójcę wyznawajmy,

Bogu cześć, chwałę dawajmy. Alleluja,

Alleluja

Antypoda.

Ten jest dzień, który uczynił Pan, radujmy się i weselmy się weń.

Jeśliście społ powstali z Chrystusem, co wzgórę jest szukajcie, gdzie Chrystus jest na prawicy Bożej siedzący; co wzgórę jest miłujcie nie zaś co na ziemi. H. W zmartwychwstaniu Twojem Chryste, Alleluja.

IjL Niebo i ziemia się cieszą. Alleluja.

MODI ITWA

Bo/e, któryś dnia dzisiejszego, przez Jednorodzonego Syna Twego, śmierć zwyciężywszy, przystęp nam do szczęśliwej wieczności otworzył, racz żądania i tpodlitwy nasze, do których dajesz nam natchnienie, pomocą łaski Twojej przyprowadzić do skutku

387

Boże! któryś przez uroczystość wielkanocną światu lekarstwo nagotował, zlej, prosimy Cię, na lud Twój dary niebieskie, abyśmy doskonałej wolności synów Bożych dostąpili i żywot wieczny otrzymali. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

MODLITWY

na Wniebowstąpienie Pański«*.

H Y M N.

O Jezu, Siewco zbawienia!

Rozkoszo serc wiekuista,

Twórco świata odnowienia,

Miłujących światłość czysta!

Jakaż dobroć skłania Ciebie Dźwigać naszych zbrodni brzemię? Śmierć niewinnieś wziął na siebie, By wydrzeć jej ludzkie plemię: Twcm wtarganiem piekła drżały;

Dusze wywodzisz z ciemnicy; /.wyciężco w tryumfie chwały Siadasz na Ojca prawicy

Przez miłosierdzia skarbnice,

Twa krew szkody nasze płaci, Niech posiędziem Twoje lice, Światłem szczęśliwem bogaci,

388

Tyś do nieba wódz i droga!

Bądź jedyny cel pobycia,

Bądź we łzach pociecha błoga,

Bądź słodka nagroda życia

Antyfona.

O Królu chwały! Panie zastępów, któryś dzisiaj zwycięzcą nad wszystkie niebiosa wstąpił, nie zostawiaj nas sierotami; lecz zeszlij na nas obiecanego od .Ojca Ducha prawdy. Allel.

V Pan na niebie. Alleluja.

Iy. Zgotował stolicę swoje. Alleluja.

MODLITWA.

Dozwól, prosimy Cię wszechmogący Boże, abyśmy, którzy mocno wierzymy, iż jednorodzony Syn Twój, a nasz Zbawiciel, wstąpił dziś do niebios, wznosili ztad zawsze ku niebieskim rzeczom nasze żądania, i tam z Nim mieszkać zasłużyli. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

Po procesyi, kaptan klęcząc przy ołtarza, trzymając w ręku krzyż i podnosząc go śpiewa po trzykroć:

389

Wstępuję do Ojca mego i Ojca waszego.

Chór odpowiada:

Boga mego i Boga waszego Alleluja
Potem śpiewa kaptan:

f. Chrystus wstępując na wysokość. Alleluja.

B* Niewolę zaprowadził pojmaną. Alleluja.

M O D LITW A.

Boże! którego Syn, wszechmocnie wstępując na wysokość niebios, potęgą swą oswobodzonych więźniów otchłani poprowadził za sobą; daj nam, prosimy Cię, iżby darów, które rozdał uczestnikom swoim, raczył użyczać i nam Jezus Chrystus Pan nasz. Któryż T oba żyje i króluje w jedności Ducha ś. na wieki wieków. Amen

-

390

CZĘŚĆ TRZECIA.
NAJŚWIĘTSZA PANNA I ŚWIĘCI.

I NAUKA.

o pobożności ku najświętszej Pannie.

Aby mówić o Maryi trzebaby pożyczyć mowy od Aniołów, bo usta ludzkie nie potrafią godnie wypowiedzieć Jej chwałę. Wszystko w Maryi wielkie i niezrównane: Jej cnoty, Jej przywileje, Jej chwała w niebie, Jej cześć na ziemi, Jej opieka i przyczyna za nami.

Najśw. Panna po Jezusie jest dla nas najlepszym cnót wszystkich wzorem. Któż wypowie Jej niewinność i czystość niezrównaną! Od lat dziecinnych poświęcona Bogu oddała się Mu z duszą i ciałem; i nigdy najmniejszy grzech nie skaził duszy Jej najświętszej. Panna przed porodzeniem, panną została po porodzeniu Syna. Jak promień słoneczny, przechodząc przez kryształ dodaje mu jasności, tak Jezus rodząc się z Najśw Panny nowego dodał blasku Jej dziewictwu. Dla tego nazywamy Ją najczystszą, niepokalaną, nienaruszoną, Panną nad pannami. Pokora i zamiłowanie ubóstwa jaśnieje w całem życiu Maryi Będąc już Matką Syna Bożego nazywa siebie prostą służebnicą pańską

391

Dla ubóstwa nie przyjętą do gospody w Bctlejemie, ze swym oblubieńcem Józefem świętym zatrzymuje się w nędznej stajence; niema dla Boskiego Dzieciątka innej kolebki i pościałki nad żłób, .i siano: okrywa Go grubemi pieluszkami. Życie Jej w Nazarecie było pracowite i ciche. Dla tego wejrzał Pan na Jej pokorę i uczynił Jej wielkie rzeczy, który możny jest i święte imię Jego. A któż zrozumie Jej miłość największą, którą pałało Jej serce ku Bogu i ludziom! Modlitwa była Jej pokarmem; dusza Jej zjednoczona z Bogiem ani na chwilę nie zapominała o Nim. Dla tego Anioł mówi do Niej: „Witaj, łaski pełna,

Pan z Tobą."

Przywileje Maryi wynoszą Ją nad wszystkie stworzenia Poczęta bez zmazy grzechu pierworodnego, wolna od cienia grzechu uczynkowego; z Ducha świętego począwszy zostaje Matką Syna Bożego, nie przestając być Panną. Dla tego Ją nazywa Elżbieta święta Uorjoshnrioim, t. j. wybraną między niewiastami. Marya stojąc pod krzyżem i współbolejąc z Synem zostaje Królową męczenników; otrzymawszy Ducha świętego zostaje Królową Apostołów, nauczycielką pierwotnego Kościoła wniebowzięta i wywyższona nad wszystkie chóry anielskie , zostaje Królową Aniołów i Wszystkich Świętych. C hwałę Jej opowiada Pismo ś. gdy mówi: „Widziałem nic-

392

wiastę obleczoną słońcem, i księżyc pod Jej nogami, a na głowie Jej korona z gwiazd, dwunastu.“ Mary a w niebie została otoczona chwałą od całej Trójcy przenajświętszej. Bóg Ojciec uczcił Ją jako Córkę najmilszą; Syn Boży oblekł Ją w szatę słoneczną chwały swojej, jako najdroższą Matkę; Duch święty wywyższył i ubłogosławił Ją jasnością jako oblubienicę swoję. Księżyc, przez swe odmiany o- znaczający zmienność ziemską, jest pod nogami Maryi, bo Jej boleści i smutki, jakich doznawała za życia, już się skończyły. Korona na głowie Jej z gwiazd dwunastu, t. j. z najpiękniejszych cnót Jej i z przedziwnych darów i łask, któremi Ją Bog udarował nad wszystko stworzenie swoje.

Cześć Maryi po całej ziemi znana i rozszerzona uwesela Kościół Boży. Tyle świąt ku Jej czci obchodzimy, tyle kościołów i ołtarzów jest wzniesionych dla Niej po całym świecie; tyle bractw i nabożeństw u- stawionych; tyle modłow i pieśni wznosi się ku Niej. Królestwa i narody biorą Ją za opiekunkę i Królowę swoję Nauczyciele Kościoła i Święci w pismach i życiu Ją wysławiają. Wszyscy wierni matką i pocieszycielką swą nazywają. Spełniło się o Niej co powiedziała: „Błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.“

Marya jest w niebie pośredniczką naszą.

393

Jej przyczyna przed Bogiem jest wielka. Czegóż może odmówić Matce Jezus, Syn Jej prawdziwy? Dla tego słusznie mówi ś. Bernard, że od wieków nie słyszano, aby ktokolwiek, co się ucieka do Niej, był o- puszczony. Ileż to grzeszników otrzymało przez Nią przebaczenie! Ona ratuje nas w pokusach, broni od rozpaczy, odpędza szatana, uprasza dla nas skruchę, i jedna miłosierdzie Boże. Dla tego zowiemy Ją Panną łaskawą, ucieczką grzesznych, ostatnią po Bogu nadzieją naszą. Ona wspiera nas i pociesza w smutkach i boleściach, przybywa na pomoc konającym, ratuje dusze w czyścu cierpiące; dla tego słusznie wołamy do Niej: „Pocieszyciełko strapionych, módl się za nami!“ Któż wreszcie wyliczy owe cuda, jakich od wieków doznają chrześcijanie przez przyczynę Maryi? Jej cudowne obrazy, zwycięstwa przez Jej przyczynę otrzymane, błędy modlitwą Jej wykorzenione niewinność i cnota pod Jej zasłoną zachowane, wszystko dowodzi opieki Maryi nad nami. Dla tego ją nazywamy wspomożeniem wiernych.

Posłuchajmy wreszcie co mówi o Niej szczególny Jej wielbiciel święty Bernard: „ A >m^;ę l^J< nny Maryn. Powiedzmy cokolwiek i o tern imieniu, które wytłumaczone Gwwzdo morza znaczy i bardzo stosownie nadaje się Matce Dziewicy. Ona albowiem najstosowniej przyrównywa się do gwiaz

394

dy; jako bowiem gwiazda bez własnej szkody wypuszcza promień; tak bez naruszenia siebie Panna rodzi Syna. Ani promień nie umniejsza gwiaździe jasności, ani Syn nie ujmuje Panie Jej całości Ona to jest ową zacną Gwiazdą z Jakoba zrodzoną, której promień świat cały oświeca, której światło jaśnieje w górze, i w dół przenika, nawiedzając też świat cały, i o- grzewając bardziej serca niż ciała; żywi cnoty, wypala występki. Ona to jest, mówię, przesławna i wybrana Gwiazda nad tern morzem wielkiem z potrzeby wzniesiona, błyszcząca zasługami, przyświecająca przykładami O! ktokolwiek mniemasz, iż na falach tego świata unosisz się raczej niż po ziemi chodzisz, nie odwracaj oczu od blasku tej gwiazdy, jeżeli nie chcesz, by cię bałwany pochłonęły. Jeżeli powstaną wiatry pokus, jeżeli się natkniesz na szkopuł utrapień, spojrzyj na Gwiazdę, wzywaj Maryi! Jeżeli gniew, albo łak om- stwo, albo ponęta ciała zachwieje łó dkę serca twego, spojrzyj ku Maryi. Jeżeli o- gromem zbrodni przerażony, szkaradą sumienia zawstydzony, okropnością sądu przestraszony, pogrążać się poczniesz w odmęt smutku i przepaść rozpaczy, pomyśl o Maryi W niebezpieczeństwach, w ciężkościach, w razach wątpliwych myśl o Maryi, wzywaj Maryi. Niechaj Ona nie schodzi z ust, nie oddala się z serca; i

393

abyś uprosił Jej modlitwy przyczynę nie odbiegaj od przykładu Jej postępowania. Za Nią idąc nic zbłądzisz; do Niej oię modląc nie zwątpisz, o Niej my ląc nic omylisz się; przy Jej obronie nie upadnie z, przy Jej opiece nie zlękniesz się; za Jej wodzą nie utrudzisz się, za Jej miłosierdziem dojdziesz “

Pobożność do N. P. Maryi je ;t tak istotną i ważną, że bez niej narażamy *we zbawienie na niebezpieczeństwo. Pan Jezus chce przez Maryą zlewać na nas łaski. Ona jest szafarką darów Bożych, Matką łaski i miłosierdzia Bożego Miłość ku matce jest rzeczą tak świętą i nieodzowną, że słusznie nazywamy wyrodnem dziecko, które nie ma dla Niej tego uczucia. 1 Ma- rya jest naszą matką; chrześcijanin, nic mający dla Niej czci, wyrodnym jest zaprawdę. Dla tego Kościół święty obowiązuje nas do tej czci i miłości ku Maryi, kiedy nam każe codzień odmawiać Zdrowaś M<irł/a, i obchodzić święta dla Jej u- wielbienia ustanowione. Cześć ta bynajmniej nie ubliża czci Boskiej, bo Maryę wielbimy nie jako bóstwo, lecz jako najdoskonalsze stworzenie Boże. wychwalając Najśw Pannę, chwalimy przez Nią Boga, który Ją tak ubogacił.

Pobożność ku Maryi zależy naprzód na tein, abyśmy uwielbiając Ją ustami, naśladowali Jej cnoty, Ona tych tylko za sług

396

swych i za dzieci swe uważa, którzy są choć trochę podobni Jej Synowi Boskiemu. Jeżeli tedy nie chcemy być pokornymi, czystymi, cierpliwymi, posłusznymi, jakżeż możemy nazywać się dziećmi Maryi? Święty Ambroży, zachęcając nas do naśladowania Najśw. Panny, daje nam piękny wzór Jej cnót i postępowania w tych słowach: ..Marya była panną ciałem i duszą i była pokornego serca, poważną w słowach, roztropną w zamiarach, pilną w pracy, uważną w rozmowach, zamiłowaną w pobożnem czytaniu. Ona celowała: w wierze, we wstydliwości, pobożności, w milczeniu. Nic nie było nieskromnego: w Jej chodzie, w twarzy, w mowie, w rozmowach, w spojrzeniu, w uczynkach. Nigdy Ona nie obraziła rodziców, nie pogardziła młodszymi, nie wyśmiewała ułomnych, nie odrzucała ubogich Marya za prawidło sobie miała: szukać samego tylko Boga, żyć na osobności, nikomu przykrości nie czynić, wszystkim robić dobrze, szanować starszych wiekiem, nie zazdrościć towarzyszkom, unikać próżności, miłować cnotę, słuchac we wszystkiem zdrowego rozsądku.**

Kto kocha Maryę stara się przypodobać Jej, wypełniając różne ćwiczenia pobożności ku Jej uwielbieniu W mieszkaniu ma obraz Maryi w wielkiem poszanowaniu, nosi na sobie Jej medalik; imię

Maryi wymawia często, z uszanowaniem i miłością; innych stara się pociągnąć ku Jej czci. Święta Maryi obchodzi pobożnie, spowiadając się i komunikując, jeśli tylko może. A nadewszystko, stara się być skromnym i czystym, cierpliwym i nieuwłacza- jącym nikomu.

GODZINKI
0 NIErOKALANEM POCZĘCIU N M. P.

Nil Jutrznię.

Zacznijcie usta nasze chwalić Pannę

t^śwN^t;h

Zacznijcie opowiadać cześc Jej niepojętą,
Przybądź nam miłościwa Panno ku po-

[mocy.

A wybaw nas z grzechowej świata i

[ciała mocy.

Chwała Ojcu i Synowi Jego przedwiecznemu,

I równemu im w Bóstwie Duchowi

[Świętemu.

Jak była na początku i zawsze i ni nie,
Niech Bóg w Trójcy jedyny na wiek

| wieków słynie.

398

H Y M N,

Zawitaj Pani świata, niebieska Królowa Witaj Panno nad panny,gwiazdo porankowa. Zawitaj pełna łaski, prześliczna światłości. Pani na pomoc świata śpiesz się, zbaw nas

(z złości.

Ciebie Monarcha wieczny, od wieków swo-

(jemu,

Za matkę obrał Słowu jednorodzonemu, Przez które ziemski okrąg i niebo ogniste, 1 powietrze i wody stworzył przezroczyste. Ciebie Oblubienicę przyozdobił sobie;

Bo przestępstwo Adama nie ma prawa w

(Tobie.

f Przejrzał Ją Bóg i wybrał Ją sobie, W' I wziął Ją na mieszkanie do przybytku swego.

i?. Panie, wysłuchaj modlitwy nasze. JK A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Módlmy się

*

Święta Marya, królowo niebieska, klatko Pana naszego Jezusa Chrystusa i Pani świata, która nikogo nie opuszczasz i nikim nie' gardzisz, wejrzyj na nas, Pani nasza, łaskawem okiem miłosierdzia Twego, a uproś nam u Syna Twego miłego odpuszczenie wszystkich

399

grzechów naszych, abyśmy, którzy teraz święte Twoje i niepokalane poczęcie nabożnem sercem rozpamiętywamy, wiecznego błogosławieństwa zapłatę w niebie otrzymać mogli, co niechaj da Ten, któregoś Ty Panno porodziła, Pan nasz Jezus Chrystus, który z Ojcem i z Duchem świętym żyje i kró- luje w Trójcy jedyny Bóg na wieki wieków. Amen.

Panie, wysłuchaj modlitwy nasze.

IC. A wołanie nasze niech do Ciebie

#

przyjdzie

Błogosławmy Panu.

lj?. Bogu chwała.

y. A dusze wiernych zmarłych przez miłosierdzie Boże niech odpoczywają w pokoju wiecznym.

II-. Amen.

Na Prymę.

Przybadz nam i t. d ja Z na Jutrznię.

Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

H Y M N.

Zawitaj, Panno mądra, domie Bogu miły, Który złoty stół i siedm kolumn ozdobiły,

400

Od wszelakiej zarazy świata ochroniona, Pierwiej święta w żywocie matki, niż zrodzona.

Tyś matką wszech żyjących. Tys jest

świętych drzwiami,

Nowa gwiazdo z Jakóba, Tyś nad Aniołami, Stiaszliwa czartu jesteś, w szyku obóz silny, Bądź chrześcijan ucieczką i port nieomylny.

y Sam Ją stworzył w Duchu świętym.

IjR I wywyższył ja nad wszystkie dzieła rąk swoich.

Y Panie, wysłuchaj i t. d. li* A wołanie i t. d.

Módlmy się.

Święta Marya i t. d. jak na Jutrznię. Na Tcrcy

Przybądź nam i t d. jak na Jutrznię. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

HYMN.

Witaj, Arko przymierza, tronie Salomona, Tęczo wszechmocną ręką z pięknych farb

złożona.

Tyś krzak Mojżeszów, Boskim ogniem gorejąca,

Rószczka Aaronowa śliczny kwiat rodząca.

401

Brama rajska zamkniona, runo Gedeona, Tyś niezwyciężonego plastr miodu Sam-

sona.

Przystało, aby Cię Syn tak zacną, od winy Pierworodnej zachował i zmazy Ewiny. Który Ciebie za Matkę obierając sobie, Chciał by przywara grzechu nie powstała

w Tobie

~f. Ja mieszkam na wysokościach,

R-. A tron mój w słupie obłoku.

Y. Panie wysłuchaj i t d.

11* A wołanie i t. d.

Módlmy się

Święta Marya i t. d. jak na Jutrznię. Na S e x 1

Pizybądźnam i t. d. jak na Jutrznię. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

HYMN

Witaj, świątyni Boga w Trójcy jedynego, Tyś Raj Anielski, pałac wstydu panieńskiego.

Pociecho utrapionych, ogrodzie wdzięczności,

O palmo cierpliwości, o cedrze czystości, Ziemia jesteś kapłańska i błogosławiona, Święta i pierwoiodną zma/ą niedotknionr

Chwała na wysok. A* a 26

402

Miasto Pańskie i brama na wschód wystawiona.

Wszelkąś łaską, jedyna Panno napełniona, y. Jak lilia między cierniem.

R\ Tak przyjaciółka moja między córkami Adamowemi.

p

V. Panie wysłuchaj i t d.

Jjt\ A wołanie i t. d.

Módlmy się.

Święta Marya i t. d. jak na Jutrznię.

N a N o n ę*

Przybądź nam i t. d. jak na Jutrznię. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

H Y M N.

Witaj, miasto ucieczki, wieżo utwierdzona Dawidowa, basztami i bronią wzmocniona. Tyś przy poczęciu ogniem miłości pałała, Przez Cię władza piekielnych mocarzów

ustała.

O mężna białogłowo, Judyt wojująca Abizai prawego Dawida żywiąca.

Rachel ożywiciela Egiptu nosiła;

Nam Zbawiciela świata Marya powiła.

f. Wszystka piękna jesteś, przyjaciółko moja.

403

Br. A zmaza pierworodna nigdy w Tobie nie była. f. Panie wysłuchaj i t. d.

11*. A wołanie i t. d.

Módlmy się.

Święta Marya i t. d. jak na Jutrznię. Nil Ni esj, por.

Przybądź nam i t. d. jak na Jutrznię. Chwała Ojcu i Synowi i t. d.

HYMN.

Witaj zegarze, w którym nazad jest cof-

nione

Słońce dziesięcią linij, gdy słowo wcielone. Aby człowiek z padołu powstał wywyższony,

Nie wiele od Aniołów jest już umniejszony. Słońca tego promieńmi Marya jaśnieje W poczęciu swem jak złota zorza światłem

sieje.

Między cierniem lilija kruszy łeb smokowi, Piękna jak w pełni księżyc, świeci czło-

wiekowi.

y. Jam sprawiła to na niebie, aby wschodziła światłość nieustająca, ]y. [ jako mgła okryłam wszystką ziemie.

404

H. Panic wysłuchaj i t. cL li*. A wołanie i t d.

Módlmy się.

Święta Marya i t. d. jak na Jutrznię, Na Kom p 1 ot o.

Niech nas Pani, Twą prośbą, do Siebie nawróci.

Jezus Syn Twój, a swój gniew niech od nas odwróci.

Przybądź nam i t d. jalc na Jutrznię.

II Y M N.

Witaj Matko szlachetna w panieńskiej

czystości,

Gwiazdami uwieńczona Pani łaskawości. Niepokalana, czystsza niźli Aniołowie,

Po prawej ręce Króla stoisz w złotogłowie. O Rodzicielko łaski, nadziejo grzeszących! O jasna gwiazdo morska! o porcie tonących!

Bramo Rajska! niemocnych zdrowie w Twej

obronie.

Niech Boga oglądamy na górnym Syonie. V. Olej wylany o Marya Imię Twoje. 1J*. A słudzy Twoi zakochali się bardzo w Tobie

405

f. Panie wysłuchaj i t. d IJ* A wołanie i t. d.

Módlmy się.

Święta Marya i t. d jak na Jutrznię. Polecenie Rodzinek.

Z pokłonem, Panno święta, ofiarujem Tobie Te godzinki, ku większej czci Twej i

ozdobie.

Prosząc, bys nas zbawienną drogą prowadziła,

A przy śmierci nam słodką Maryą przybyła.

Antyfona.

Tac jest rószczka, w której ani ślad pierworodnej zmazy, ani skaza uczynkowej winy nie powstała.

V. Przy poczęciu Twojem Panno niepokalanaś została.

R-. Módl się za nami do Boga, któregoś Svna porodziła.

Módlmy s.ę.

Boże! któryś przez Niepokalane Maryi Panny Poczęcie godne Synowi Tw< mu mieszkanie zgotował, prosimy Cię,

40G

aby, jakoś Ją przez śmierć tegoż Syna przejrzaną od wszelkiej zmazy zachował, tak nam też za Jej przyczyną niepokalanymi przyjść do siebie dopuścić raczył. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

LITANIA

o Sercu Nijświels/cj Maryi Panny.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj idę nad nami.

Synu, Odkupicielu świata Boże, zmiłuj sie nad nami.

j.

Duchu święty Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Serce Maryi, bez grzechu poczęte, módl się za nami.

Serce Maryi, łaski pełne, módl się za nami,

407

Serce Maryi, godny Trójcy Przenaj-
świętszej kościele,

Serce Maryi, Słowa wcielonego przy-
bytku

Serce Maryi, serce według serca Bo-
żego

Serce Maryi, tronie chwały,

Serce Maryi, doskonała ofiaro Bo-
skiej miłości,

Serce Maryi, w pokot zo niezgłę-
bione,

Seice Maryi, z Chrystusem ukrzy-
żowane,

Serce Maryi, stolico miłosierdzia,

Serce Maryi, pociecho strapionych,

Serce Maryi, ucieczko grzesznych i
opieko sprawiedliwych,

Serce Maryi, orędowniczko Kościoła
matki wszystkich wiernych,

Serce Maryi, najpewniejsza po Jezu-
sie konających nadziejo,

Serce Maryi, Królowej Aniołów i
wszystkich Świętych,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panic

Módl się za nami. Módl się za nami.

408

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

V. Święte i miłościwe Serce Maryi Matki Bożej, módl się za nami.

R*. Aby się serca nasze zapaliły Boską miłością którą Ty gorejesz.

MODLITWA.

O serce święte Maryi zawsze Panny i Niepokalanej serce najświętsze, najczystsze, najdoskonalsze, źródło nieprzebrane łask, dobroci, łagodności, miłosierdzia i miłości, wzorze cnót wszystkich, doskonały obrazie czcigodnego serca Jezusowego, gorejące zawsze najżarliwszą miłością, miłujące Boga wie cej niż wszyscy razem Serafinowie, A- niołowie i Święci, oddające samo więcej chwały Trójcy Przenajświętszej niżeli wszystkie inne razem najświąto- bliwsze stworzenia; serce Matki Odkupiciela, któreś tak żywo uczuło nędzę naszą, któreś tyle dla zbawienia naszego cierpiało, któreś nas tak gorąco u

409

miłowało, i któreś godne jest uszanowania, miłości, wdzięczności i ufności wszystkich ludzi: racz przyjąć słabe moje i niegodne uczucie.

Wychwalam Cię serce święte Matki miłosierdzia z najgłębszem na jakie zdobyć się mogę uszanowaniem Dziękuje Ci za miłosierdzie, którem Cię tylc- kroć widok niedostatków moich przejmował; dziękuję Ci za wszystkie łaski i dobrodziejstwa, które mi Twoja macierzyńska dobroć wyprosiła; łączę się modlitwą moją do dusz czystych, które Cię czczą, wychwalają, miłują i w Tobie nadzieję pokładają

Będziesz odtąd o serce miłości godne, pierwszym po sercu Boskiego Twojego Syna, przedmiotem czci, miłości i najserdeczniejszego nabożeństwa. Przez Ciebie dojść pragnę do mego Zbawiciela, przez Ciebie łaski Jego i zmiłowania odbierać. Ucieczka będziesz mo-

* X

ja w utrapieniach, pociechą w troskach, we wszystkich potrzebach ratunkiem. Od Ciebie uczyć się będą czystości, pokory, łagodności, i z Ciebie przej-

410

mowac się miłością ku najświętszemu sercu Jezusa Chrystusa Syna Twojego. Amen.

H. Niepokalane serce Najświętszej Ma ryi Panny módl sie za nami.

1J\ Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się.

Ułomności naszej, racz dać miłosierny Panie obronę, abyśmy, którzy świętej Bogarodzicy, pamiątkę obchodzimy, za Jej przyczyną z nieprawości naszych powstali. Przez Chrystusa Pana naszego Amen.

Przepuść Panie, przepuść ludowi Twemu, a nie bądź na nas zagniewany na wieki

V. Nawróć nas Boże Zbawicielu nasz.

Ijb A oddal gniew Twój od nas.

Módlmy się.

Miłosierny i litościwy Boże! wysłuchaj modlitwy, które za ginącymi w grzechach braćmi naszymi, jęcząc przed obliczem Twojem wylewamy; aby z błę

411

dnej drogi nawróceni, od wiecznej śmierci wybawionymi byli; i aby łaski Twojej obfitość przemogła tam, gdzie dotąd obfitość nieprawości przemagała.

Boże, któremu właściwa jest zmiłować się zawsze i odpuszczać, przyjmij błagania nasze; a nas i wszystkie sługi Twoje, grzechów pętami związane, zmiłowaniem dobroci Twojej wybaw łaskawie.

Boże, któryś najświętsze serce błogosławionej Maryi Panny duchownymi darami łaski najhojniej ubogacił, a na podobieństwo boskiego serca Syna Jej Jezusa Chrystusa, miłością i miłosierdziem napełnił! daj nam prosimy, którzy tego najsłodszego serca obchodzimy pamiątkę, abyśmy wiernem cnót jego naśladowaniem, Chrystusa Pana na sobie wyrazić mogli, który z Tobą żyje i króluje w jedności z Duchem świętym, Bóg jeden na wieki. Amen.

412

MODLITWA
Ś vv i togo 15 orna r <1 a.

Pomnij o Przenajświętsza Panno Ma- ryo, że nigdy nie słyszano aby opuszczonym był, ktokolwiek się obronie Twojej oddaje, wsparcia Twego blaga, Ciebie o przyczynę prosi. Pełny tej ufności, do Ciebie, Panno nad Pannami i Matko przychodzę, do Ciebie się u- ciekam, przed Tobą, nędzny grzesznik ze łzami się korzę; nie gardź o Matko wcielonego Słowa, wołaniem mojem, ale usłysz je łaskawie i wysłuchaj. Amen.

Zdrowaś Marya i t. d. Ucieczko grzesznych módl się za nami.

L 1 T A N I A
<Io N. P. Maryi llolrsnrj.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.

Synu Odkupicielu świata Boże, zmiłuj się nad nami,

413

Duchu Święty Boże, zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się
nad nami.

Święta Mary o, Matko najboleśniejsza,
módl sie za nami.

r *

Święta Maryo, Królowo męczenni-

ków,

Matko Jezusa ukrzyżowanego,

Matko boleści,

Matko strapiona,

Matko opuszczona,

Matko udręczona.

Matko w smutku pogrążona,

Matko w ciężkościach zostająca,

Matko strapieniem wyniszczona,

Matko mieczem boleści przeszyta,
Matko w sercu swojem ukrzyżowana,
Matko jedynego Syna pozbawiona,
Morze gorzkości.

Otchłani cierpienia,

Zwierciadło cierpliwości,

Dziwo boleści,

Cudzie męzstwa,

Kotwico ufności,

Ołtarzu strapionych,

Pociecho udręczonych,

Módl się za nami. Módl się za nami

414

Ucieczko opuszczonych,

Tarczo uciśnionych,

Lekarstwo chorych.

Balsamie cierpiących,

Mocy słabych,

Uciszenie w burzach,

Porcie tonących,

Gwiazdo zabłąkanych,

Towarzyszko płaczących,

Męztwo cierpliwych,

Postrachu złych duchów,

Rozkoszy krzyż dźwigających,

Skarbie wiernych,

Podporo panien,

Radości wszystkich Świętych,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie!

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

A N T y f o N A.

Gdy ujizal Jezus Matkę stojącą podle krzyża, i Ucznia, ktorego miłował,

C/3

t—»•

N

P

3

P

3

415

rzekł Matce swojej: Niewiasto, oto Syn Twój Potem rzekł uczniowi: Oto Matka twoja

y Módl się za nami o Panno najboleśniejsza.

Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

MODLITWA

Boże, w czasie którego męki, miecz boleści, według proroctwa Symeona, pi zeszył duszę najmilszej a chwalebnej Panny i Matki Maryi, spraw łaskawie, iżbyśmy, którzy czcząc z głęb okiem uszanowaniu rozpamiętywamy Jej przenikające cierpienia i niewysławioną mękę, przez chwalebne zasługi i modły wstawiających się za nas wszystkich Świętych, co z wiernością ujęli się Twego krzyża, także dostąpili szczęśliwie skutków Twej męki. Który żyjesz i królujesz i t. d.

Wypiętnuj Panno najświętsza rany Twoje na sercu mojem, abym w nich widział zawsze boleść i miłość: boleść, dla znoszenia za pomocą Twoją wszel

416

kiej boleści; miłość zaś, dla wzgardzenia dla Ciebie wszelką inną miłością.

Wejrzyj na nas, uwoln nas, wybaw nas od wszelkich udręczeń mocą Jezusa Chrystusa. Amen.

KORONKA

NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY SZ.KA-
PLERZA ŚWIĘTEGO.

W Imię Ojca f, i Syna f, i Ducha
Świętego *j*. Amen.

Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu.

(Cn po trzykroć, bijąc się w piersi mów )

Racz przyjść Duchu ś., a serca wiernych Twoich racz napełnić, i w nich ogień miłości Twojej zapalić, któryś różnością języków zgromadził narody wszystkie do jedności wiary. Amen.

Pierwsze Ojcze nasz i t. cl.

Na pamiątkę wylania krwi Jezusa Chry-
stusa przy Jegri> obrzezaniu.

MODLITWA

O Panie Jezu Chryste! przez Twoję boleść, którąś miał przy obrzezaniu,

417

odetnij ode mnie złe nałogi i pożądliwe namiętności.

10 Zdrowaś A! ary a t t. d. Na końcu raz Chwała Ojcu.

Na painiatke Zwiastowania N. M Panin

MODLITWA

O Panno najczystsza! Matko Boża najświętsza! proszę Cię przez onę niewymowną radość, którąś miała, kiedyś Syna Bożego poczęła, przyczyń się za mna grzesznym, aby Pan nasz Jezus Chrystus przez swoje bolesne obrzezanie raczył mnie oczyścic od grzechu lubieżności, a przyozdobić cnotą czystości, i umocnic darem Ducha świętego, bojaźnią Pańską. Amen.

Drugie Ojcze nasz i t. d.

Na pamiątko krwawog* potu Pana Jezusa

Yi Ogrojcu.

MODLITWA.

O Panie Jezu’ Chryste! proszę Cię przez Twój krwawy pot w Ogrojcu,

Chwalą na wysok. % i. 27

418

daj mi rozpamiętywanie męki Twojej,
i źródło obfite łez pokutnych. Amen.

10 Zdrowaś* Al ary a _s i raz Chwała Ojcu

Na pamiątką radości Maryi Panny, gdy
MżMete ś wicią nawiedzała.

MODLITWA.

O Panno ze wszystkich najpokorniejsza, i Matko Boża najgodniejsza! pro szę Cię przez ona niewymowną radość, którąś miała, gdy Elżbietę świętą nawiedzała, przyczyń sie za mną grzesznym do Syna Twego najmilszego, aby przez krwawy pot w Ogrojcu wylany. raczył mnie oczyścić od grzechu lenistwa, a przyozdobić cnotą gorliwości, i umocnić darem Ducha świętego, świętą pobożnością. Amen.

Trzecie Ojcze nasz i t. cl.

Na parniatkc ubiczowania Pana Jezusa.

1 kr U

MODLITWA.

O Panie Jezu Chryste! Synu Boga żywego, przez okrutne a srogie Ciała Twego najświętszego biczowanie, daj

419

mi w niniejszym żywocie* za grzechy moje, ojcowskie Twoje karanie i poprawę żywota mego Amen.

JO Zdrowaś Mary a, / raz Chwała 0j< u

Na pamiatke radości, która minia N. Panna
przy porodzeniu Syna Pożego.

MODI ITWA.

O Panno najświętsza! Matko Boża najgodniejsza¹ proszę Cię przez ona niewymowną radość Twoję, którąś miała gdyś Syna Bożego poiodziła, pizy- czyń się za mną grzesznym, aby przez Jego okrutne biczowanie, raczył mnie oczyścić od grzechu obżarstwa, a przyozdobić cnotą świętej wstrzemięźliwości i umocnić darem Ducha świętego, rozumem Amen Czwarte Ojcze nasz / t. d.

Na pamiątkę cierniem koronowania Pana

Jezusa

MODI ITWA

O Panie Jezu Chryste, Synu Boga żywego! proszę Cię przez okrutne korony cierniowej na głowę Twoję świę

420

ta wciśnienie, wpój w serce moje ustawiczne męki Twojej rozmyślanie. Amen. 10 Zdrowaś Mary a, i raz Cliwala Ojcu

Nii pamiątkę gdy trzej

radości, która miała N. Parnia,
Królowie dary P. Jezusowi
ofiarowali.

MODLITWA

O Panno najczystsza, Matko Boża przenajświętsza! proszę Cię przez niewymowną radość, którąś miała, gdy się trzej Królowie Synowi Twemu kłaniali, przyczyń sie za mną grzesznym, aby przez bolesne Jego koronowanie, raczył mnie oczyścić od grzechu pychy, a obdarzyć cnotą pokory, i umocnić darem Ducha ś., umiejętnością. Amen.

Piąte Ojcze nasz i t. d.

Aa pamiątkę zwleczenia szal ze Zbawi-
ciela naszego.

MODLITWA.

O Panie Jezu Chryste, Synu Boga żywego! przez ono wstydliwe i bolesne 7 szat Twoich obnażenie, gdyś do krzyża miał być okrutnie przybity; daj mi

grzesznemu człowiekowi ze złych się namiętności wyzuć, i szatę miłości rze czy ziemskich złożyć, abym się mojej własnej woli zaparł. Amen,

10 Zdrowaś Mary a, raz Chwała Ojcu.

Na pamiątkę radości Maryi 1\. którą miała

ąrdy Syna" swego znalazła w Kościele.

MODLITWA.

O Panno najłaskawsza i najczystsza, Matko Boża wybrana! proszę Cię przez niewymowną radość Twoje, którąś miała, znalazłszy Syna Twego w kościele między Doktorami, przyczyń sie za mną grzesznym, aby przez sromotne z szat .Jego obnażenie, raczył mię oczyścić od grzechu łakomstwa, a przyozdobić cnota szczodrobliwości, i urno- cnić darem Ducha ś., mądrością. Amen.

Szóste Ojcze nasz i t. d.

Na pamiątkę przybicia dokizy/a P Jesusa.

MODLITWA.

O Panie Jezu Chryste, Synu Boga żywego, Odkupicielu świata! pizezsro-

422

gie ciała Twego najświętszego przebicie, przeniknij miłością i bojaźnia serce moje, aby ono pospołu z duszą moją w czystości się zachowało. Amen.

10 Zdrowa* Mart/a, i raz Chwała Ojcu.

Na pamiątkę Zmartwychwstania Pakskiego.

MODLITWA

O Panno najłaskawsza i Matko Roza najszlachetniejsza! proszę Cię przez ona niewymowną radość Twoją, którąś miała, gdyś Syna Twego zmartwychwstałego widziała, przyczyń się za mną grzesznym, abym przez Jego okrutne ukrzyżowanie był oczyszczony od grzechu gniewu, a przyozdobiony cnota cierpliwości i umocniony darem Ducha ś , męztwem. Amen.

Siódme Ojcze nasz i t. d.

Nil pamiątkę otworzenia boku *P.

Jezusowego.

MODLITWA.

Panic Jezu Chryste, Synu Boga żywego! przez przebodzenie boku i serca

423

Twego przenajświętszego, daj sercu memu ustawiczne i gorące Ciebie miłowanie Amen

10 Z di o w as Mar ¡¡a i raz Chwała Ojcu.

Na pamiątkę radości, którą miała Mary a
P. przy" swo,jem Wniebowzięciu

MODLITWA.

O Panno najświętsza, Matko najpokorniejsza! przez oną radość Twoje, którąś miała, gdyś do nieba z ciałem i duszą była wzięta, przyczyń się za mną grzesznym do Syna Twego, aby przez tyrańskie i okrutne boku swego świętego otworzenie, raczył mnie oczyścić od grzechu nienawiści, a dać cnotę miłości bliźnich, i umocnić darem Ducha ś , radą. Amen.

Wierzę w Boga (fjca, i t d

Salve Regina.

Bądź pozdrowiona Królowo, Matko miłosierdzia, żywocie, słodkości i nadziejo nasza, bądź pozdrowiona! Do Ciebie wołamy wygnańcy synowie Ewy. Do Ciebie * wzdychamy, plączący na

424

tym padole płaczu. A przetoż Ty orędowniczko nasza, one miłosierne oczy Twoje obróć na nas. A Jezusa, który jest błogosławiony owoc żywota Twego. po tern wygnaniu racz nam pokazać, o łaskawa! o litościwa! o najsłodsza Panno Maryo! módl się za nami do Syna Twego.

. V. Wesel się Królowo niebieska Alleluja.

Któregoś godna była nosić w żywocie. Alleluja.

V Już zmartwychwstał, jako był powiedział. Alleluja.

11*. Módl się za nami grzesznymi, Alleluja.

MODLITWA.

Panie Boże, przez przyczynę i zasługi błogosławionej Maryi Panny, nie racz mnie karać według grzechów moich, ale według miłosierdzia Twego świętego, wspomnij Panie Boże mój na Najświętsza Pannę, Matkę Twoje i zasługi Jej, a odpuść mi wszystkie grzechy moje. A,

425

Ofiarowanie tej Koronki.

Racz prżyjać miłosiernie, Panie Boże wszechmogący, w Trójcy świętej jedy- ny, tę Koronkę, którąć ja niegodny ofiaruję na cześć i chwałę Imienia Twego świętego, i na pamiątkę okrutnej męki i wylania krwi najmilszego Syna Twego, także na pamiątkę siedmiu radości Maryi Panny, i na cześć ś. Michała Archanioła, Anioła Stróża mego, ku czci ś. Eliasza, Elizeusza, Szymona, ś. Wojciecha, ś Anioła Męczennika, ś. Cyrylla, ś. Eufrozyny, ś. Magdaleny i Maryi Egipcyanki, i na cześć wszystkich Świętych Twoich. Raczże tedy przyjąć za ciężkie i niezliczone złości moje, za Kościół święty katolicki i wszystkie stany jego, za rodziców, braci i siostry, za dobrodziejów żywych i umarłych, także za wszystkich przyjaciół, za niemocnych, i w smutkach zostających, za wszystkich wiernych zmar łych, aby im ta Koronka była puży teczną ku otizymaniu łaski Twojej świętej, ku dostąpieniu żywota wiecz-

ncgo, w którym racz mię umieścić, Boże w Trójcy świętej jedyny Amen

RÓŻANI EC.

Nauka. Różaniec jest to rodzaj modlitwy który zawiera w sobie rozmyślanie najwa, żniejszych tajemnic wiary naszej, czyli pobożne wspomnienie głównych zdarzeń z "ycia Pana Jezusa i Najśw. Panny, połączone z odmawianiem modlitwy Tańskiej i Pozdrowienia Anielskiego w pewnym porządku Ponieważ rozpamiętywanie zbawienne prawd wiary i stosownie do życia naszego przykładów i cnót Jezusa i Maryi, stanowi najlepszy sposób szczerego nawrócenia się i utrzymania się na drodze cnoty i pobożności; a przytem, ze wszystkich modlitw najlepsze i najskuteczniejsze są owe proste i krótkie modlitwy: Ojcze

nasz i Zdrowaś Mary a, dla tego różaniec nazwać się może królową wszystkich mo- ^# dlitw.

Jak w pięknym ogrodzie najwięcej nas Zachwycają wdziękiem i zapachem róże, tak i w ogrodzie duchowym Kościoła, nauki i przykłady z życia P. Jezusa i Najśw. Panny trzymają pierwsze miejsce, i pociągają serca nasze ku Bogu niebieską pięknością i wonnością swoją duchowną; i dla

427

tego powyższa modlitwa słusznie nazywa się. różańcem, t. j ogrodem albo wieńcem różanym. Różaniec ułożony z< tał przez S. Dominika w XIII wieku i prędko rozszc rzył się po całem ( hrzc cijańs^ /ie Papieże zalecili go wiernym i nadali wiele odpustów, odmawiającym go pobożnie Nie zliczone ą cuda i łaski, jakich ludzie doznali i doznają przez tę modlitwę. I ty bądź pewny, miły bracie, że gdy zamiłujesz i przyswoisz -sobie tę piękną modlitwę, do znawać będziesz w ’ yciu szcz< polnej opie ki i pomocy Maryi. Przy dobrej woli znajdzie z jaki kwadrans czasu codziennie na odmówienie jednej cząstki różańca lub choćby kilka minut na jeden dziesiątek jego. Różaniec jest skarbem modłów dla wszystkich. J'u i prostaczek nieumiejącv czytać, trzymając w ręku paciorki chwali Boga jak umie; i uczony może zagłębiać w tajemnice wiary swój umysł be obawy błędu, bo pokorne wzywanie Mary i ochro ni go od tego. Różaniec można odmawiać wszędzie: w podróży, podczasb zscnnych nocy, w chorobie, w Ko-'ciel podczas mszy s. i innych nabożeństw Nie myśl, żc do tego potrzeba koniec ni< odmówi« wszystkie owe przy dłużsi modlitwy, jakie się znajdują w k ią’ ach ć ) nabożeń stwa. Wskażę (i tutaj sposób łatwy i krótki odmawiania różańca na pamięć, bez książki, przy pomocy tylko paciorek. P< ^:

428

winieneś tylko zapamiętać porządek tajemnic i liczbę Ojcze nasz i Zdrowaś Mary a.

Różaniec ma 3 części, a w każdej części po 5 tajemnic Pierwsza część radosna zawiera tajemnice* ], Zwiastowanie N. P. M. 2 Nawiedzenie S Elżbiety 3. Naro dzenie P Jezusa 4 Ofiarowanie P Jezusa w kościele 5 Znalezienie P. Jezusa w kościele. Druga część bolesna: 1. Modlitwa P. Jezusa w Ogrójcu. 2. Biczowanie. 3. U- koronowanie cierniem. 4. Niesienie Krzyża 5. Ukrzyżowanie. Trzecia część chwalebna 1. Zmartwychwstanie P Jezusa. 2 Wniebowstąpienie.3.Zesłanie Ducha świętego. 4. Wniebowzięcie N. P. M. 5. Uko- lonowanie Matyi w niebie. Sposob odmawiania Różańca jest ten. Naprzód wzbudź żal za grzechy i uczyń jaką intencyę. Mów 1 raz Ojcze rusz, zastanów się pobożnie nad tajemnicą i zmów 10 razy Zdrowaś Maryn Potem dodaj: Chwała Ojca i t. d

Niech l ędzie pochwalony przenajświętszy Sakrament, prawdziwe Ciało i Krew P. nasze- go J Chrystusa. 0 Mary o bez zmazy poczęta, módl .vę za nami, którzy s>( do Ciebie u- cielamy. A dusze wiernych zmarłych prze* 'łado. indzie Jinżt niech odpoczywają w pokoju wiecznym Annn. To będzie pierwsza tajemnica czyli dziesiątek Różańca. Tak samo odmawiaj wszystkie pięć tajemnic, po skońc/eniu których zmów Wierzę w Boya i I itanię do N. P. Maryi: i dodaj 3. Zr hu-

429

was Maryn na intencyę Kościoła. Widzisz jak to nie trudno, a dla duszy pożyteczne! W'niedzielę i we czwartek możesz odmawiać część 3-cią; poniedziałek, wtorek i sobotę część i-szą, a we środę i piątek część 2-gą.

Aby się wyobraźnia nie błąkała przy odmawianiu zdrowasiek, należy mieć ciągle na pamięci tajemnicę. I )la ułatwienia sobie tego możesz w środku Zdrowaś Maryn po tych słowach: owoc żywota, twego Jezus dodawać niżej wyrażone słowa, a potem kończyć: 8 meta Maryn Matko Boża •i t. d. A mianowicie W części radosnej do i-szej tajemnicy. Które jc Gabryel wiosłował. Do 2-giej: Khny S. KlibitU; z Tobą rriedział, Do 3- Którego. Ty Panno porodziła. 4. Któregoś w koście łe ofiarowała 5 Któregoś w kąpiele znalazła. W części bolesnej:

I Który za, nas pocił się / rwawo ? Który za tas był ubiczowany. 3 Którp za nas’ciei niem bul ukoronowany 4. Który za nas krzyż dźwigaj 5 Który za nas umarł n i krzyżu W m części chwalebnej: \ Który zn artwychwstał.

2. Który w niebo w*tąpd. 3* Który lJucha S. zesłał. 4. Który Cii bił wziął do nieba. 5. Który ( iehie ukoronował w niebie

A w środku trzech Zdrowa ^ Maryn po każdej części mo/< dodawać 1 część- Który nircha/ w nas jHunnOzy: I Wiarę prawdziwą 2 Nudzie/_p mocną. 3- hhfosi doskonała, 11 część Który niechaj I, oswi"> i nasz y

430

rozuu 2. Oczyści wolę j. Umocni pamu III część Który niechaj: I, Panuje w myślach

nasz eh, Kieruje sławami 3 Bzadu uczynkami.

MIESIĄC MARYI.

Uwagi pobożne na wszystkie dni Maja.

i. Niepokalane Poezjńe A. P. Mary Wszy scy rodzimy się w grzechu pierworodnym, a zatem z natury jesteśmy niewolnikami szatana i złych pożądliwo ci. Ze wszystkich ludzi, sama tylko Najśw. Panna, szczególną łaską Boga i mocą przyszłych zasług Jezusa, wolną była od zmazy pierwo- lodnej, od pierwszej chwili poczęcia swego w żywocie ś. Anny Marya wybrana od wieków na Matkę Syna Bożego, przez to niepokalane poczęcie swoje, stała się godną nosić w łonie swojem Boga wcielonego Przez ’chrzest święty oczyszczasz się od grzechu pierworodnego, wyrzekasz się złego ducha, wszelkich spraw jego i pychy jego, i stajesz się żywym kościołem Ducha świętego. Nie plam białej sukienki chrztu twemi grzechami. Jeśli zgrzeszysz, obmyj się we krwi Jezusa Chrystusa przez szczerą spowiedź

Nar -ihr • N. P. M na . Marya przy szła na świat z bogobojnych rodziców Joachima i Anny, którzy będąc pierwej nie

431

płodnymi przez gorące modlitwy i Obary uprosili u Boga tę błogosławioną c< rke obdarzoną w zelkicmi darami natury i ła ski. Narodzeni* Maryi uu -cliło świat cały, jak zjawi< nie cię pięknej gwiazdy zarann \j, zwiastującej wejście Słońca sprawiedliwości, Pana Jezusa. Polic z wszy tkie dobrodziejstwa Boskie, jakie otrzymałeś naprzód

natury: rozum, zdolności, „iły, zdrowie, dostatki; potem i lasku bogobojne wychowanie, święte natchnienia, nauki i dobre przykłady, sakramenty 'więte Czy dziękujesz Bogu za wszystko Może używasz Je go darów na złe czy wierny jeśte^Ł' ła skom Bożym?

3. Ofiarowanie N. P. Maryi. Rodzice Maryi, spełniając ślub uczyniony Bogu, ofiarowali córkę swoję, gdy doszła trzech lat zaledwie, na służbę Bożą przy kościele Jerozolimskim. W gronie panien poświęconych Bogu i zajętych służbą świątyni, Marya, wedle podania, przepędziła lat 11, będąc wzorem pobożności, posłuszeństwa dla starszych i miło. ci dla towarzyszek.- Na to jesteśmy stworzeni, dlatego żyjemy na święcie, aby służyć Bogu t. j. pełnie żego wolę. Jeśli serco swoje oddajesz Jwiatu i służvsz zatanowi przez pychę 1 śycie zmysłowe, rozmijasz się z celem swoim i krzywdzisz duszę swoję Nawróć się szczerze do Boga.

432

4- Czystość Maryi. Najśw. Panna w naj- rańszych latach poświęciła się Bogu z duszą i ciałem i uczyniła wieczny ślub panieństwa. Niewinność Jej duszy i niepokalana czystość ciała nie były splamione najmniejszym cieniem grzechu; została ona na zawsze Dziewicą nienaruszoną. — Czystość zależy nie tylko na tern aby unikać wszelkich uczynków i mowy przeciwnej skromności, ale izby odrzucać od siebie i brzydzić się wszelkiemi złemi myślami. Czystość czyni nas miłymi Bogu i podobnymi Aniołom, dla tego nazywa się cnotą anielską. Środki zachowania tej cnoty- są: unikanie powodów, t. j. złego towarzystwa, złych książek; życie pracowite i •umartwione, częsta komunia.

5. Pobożność Maryi. Pobożność jest oddanie się Bogu, pamięć na Jego obecność, i ustawiczna chęć podobania się Jemu we wszystkiem. Marya jako pełna łaski, mając zawsze Boga przed sobą, była Mu oddaną duszą i ciałem, Jej serce pałało najczystszą miłością Boską. Przykładem swoim pobudzała i rozgrzewała towarzyszki swoje. Prawdziwa pobożność nie szuka pochwał; nie przestaje na uczuciach i słowach, ale się objawia w dobrych uczynkach; jest dla innych uprzejmą, pobłażliwą; nie zraża i nie odstręcza innych, ale jak ogień świeci i ogrzewa łagodną mową 1 dobrym przykładem.

433

C Marya uh*qa starszym. W czasie pobytu swego przy Świątyni Jerozolimskiej Marya była najpiękniejszym przykładem dh swych współtowarzyszek, szanując i wypełniając rozkazy swoich starszych, słuchając pilnie, nauk swoich przewodniczek, kochając czule swoich rodziców. Czy szanujesz i słuchasz starszych: rodziców, kapłanów, nauczycieli? Czy przykładasz się pilnie do nauk? Strzeż się słów grubijań- skich, hardych, złośliwych. ( hoćby cię i niewinnie strofowano, umiej zmilczeć i byc cierpliwym.

Miłość Maryi ku tvrarzyszkom była ujmującą serca Słowa Jej były łagodne i miłe, obejście się uprzejme, twarz uśmiechnięta Miłość ta była pełną poświęcenia się: pomagała innym w pracy, w naukach, bez żadnej zazdrości i wywyższania się; wszystkim starała się być użyteczną w w czem tylko mogła. Miłość Maryi była pełną cierpliwości: w znoszeniu przykrości, w pobłażliwości dla słabszych, w nieskar- żeniu się na innych.- I ty bądź dobry dla wszystkich. Umiej przebaczyć, zmilczeć, nie skarżyć się. Pomagaj innym chętnie z miłością.
Obejście się Maryi ze ziemi towarzyszkami. Marya chociaż była samą dobrocią, miała jednak, podobnie Jezusowi, nieprzyjaciół. Niektóre towarzyszki złośliwego usposobienia przykrzyły się Maryi słowami i o*

Chwała na wy sok. .V* 2. 38

434

bejścicm się niegrzeczncm, i zazdrościły Jej. Marya łagodną odpowiedzią zjednywała często ich serca. Nigdy im źle nie życzyła, lecz modliła się za nic. Inne towarzyszki daleko gorsze od tych, słuchając głosu szatana, dobre postępki Maryi tłumaczyły na złe, obmawiały Ją, potwa- rzały, okazywały jawną nienawiść Lecz Marya znosiła wszystko w cichości, bolejąc nad ich złością. Oddawała dobrem za złe, broniąc ich ile mogła i modląc się za nic do Boga.— Naśladuj Maryę.

g Miłość Maryi ku ubocjim była wielką, bo jej serce było czułe na cierpienie bliźniego. Sama będąc ubogą, dzieliła się czem mogła z bliźnimi Często odejmowała od ust smaczniejszy kąsek, zachowując go innym. Miłosierdzie Jej było ukryte przed światem, pełne słodyczy. — Jałmużna odkupuje grzechy, ściąga m łosierdzie Boskie na nas, i czyni przyjaciół w niebie. Nie bądź chciwy, łakomy, samolubny. Pamiętaj że szczęśliwsza jest rzecz dawać aniżeli brać

IO. Maryn pociesza strapionych. Ileż to jest serc zbolałych! Dziecko odłączone z domu rodzicielskiego, pozbawione pieszczot matki, doświadczając niekiedy obojętności a może i pogardy od innych, smuci się i płacze. Maiya przenikliwością serca czułego i szlachetnego odgadywała tę

435

boleść serca w towarzyszkach, i ze skwa- pliwością i słodyczą umiała je pocieszyć okazując swe współczucie Jakże słowa Jej słodkie trafiały do serca i jak balsam leczyły je ze smutku! Marya i teraz jest poeieszyciclką strapionych Udawaj się co Niej we wszystkich troskach swoich, a znajdziesz pociechę

Marya wśród zabaw. Najśw Panna będąc dzieckiem brała udział w rozrywkach dla rozweselenia swych towarzyszek: stosowała się chętnie do jednych, z cichością znosiła kaprysy drugich. Wszędzie zachowała skromność w słowach i obejściu się, łagodnie przestrzegała zapominających iię, jednała swarliwych, niewinnym uśmiechem rozweselała smutnych; a zawsze pamiętała na obecność Boską Używaj rozrywek dla odpoczynku umysłu i ciała, ale zachowaj miarę. Nie dla tego żyjesz, aby się bawić tylko. Nie zapominaj o obecności Boga, a będziesz skromny i uważny.
Zaślubienie Najśw. Panny. Marya ma jąc lat 14, podd jąc się woli krewnych, poślubioną była S Józefowi, który cudo- wnem objawieniem woli Bożej stał się Jej oblubieńcem. Wybrała go jako męża sprawiedliwego, chociaż ubogiego cieślę, nad innych zacnych i bogatych młodzianów, i objawiła mu ślub czystości już dawno. S.

436

Józef i sam związany takimże ślubem, poślubiwszy Maryę stal się stróżem i opie kunem Jej dziewictwa. Obierając stan, radź się Boga na modlitwie, słuchaj rady spowiednika i osób bogobojnych i doś wiadczonych. Nic idź za chwilowym popędem; nie kładnij na pierwszem miejscu bogactw i znikomych wdzięków.

Z riastenranie N P. Maryi. Kiedy Ma- rya znajdovvała się na modlitwie zjawia się Jej niebieski posłaniec, Anioł Gabryel i zwiastuje, iż,bez naruszenia dziewictwa, mocą Ducha S zostanie Matką Syna Bożego. Marya uchyla głowę z pokorą przed wolą Bożą, nazywając się tylko służebnicą pańską, chociaż w tej chwili Syn Boży zamieszkał w Jej łonie. Pokora jest poznanie samego siebie. Sami z s_#iebie jesteśmy samą nicością i nędzą, a wszystko mamy od Boga Jemu tylko należy się chwała. Pokora jest podstawą życia pobożnego; objawiać się powinna nie w słowach, ale w sercu i uczynkach
Nawiedzenie, N. P. Maryi. Marya dowiedziawszy się od Anioła, że pokrewna Jej S. Elżbieta poczęła w starości cudownie syna, który miał być przcsłańcem Pana Jezusa, udaje się do niej w drogę po górach, aby jej powinszować tej łaski, i stać się użyteczną swemi posługami. Elżbieta spotyka Maryę, nazywa Ją błogo

437

sławioną Matką Pana swego, a S. Jan Chrzciciel jeszcze w żywocie swej matki okazuje radość, i zostaje poświęcony, Malwa odpowiada: „Wielbi dusza moja Pana, i rozradował się duch moj w Bogu Zbawicielu moim“, Pros Boga, aby cię łaską swoją nawiedzał. Staraj się być użytecznym bliźnim swoim czem tylko możesz.

Narodzenie Pani Jezusa. Marya i Józef, jako ubodzy, nie przyjęci do gospody w Betlejcmie, zatrzymali się w skalistej grocie służącej za stajenkę. I tu właśnie zapowiedziany od wieków i oczekiwany Zbawiciel narodził się jako małe dzieciątko, nienaruszając dziewictwa Maryi. Najśw. Panna uwinąwszy Go w pieluszki położyła w kamiennym żłobie, oddając Mu razem ze ś. Józefem cześć jako Bogu swojemu. Aniołowie zwiastują tę radość pastuszkom ubogim, a gwiazda wzywa królów dla uczczenia Boskiego dzieciątka.— Zbawiciel objawia się naprzód ubogim i pokornym. Jeśli chcesz być wielkim u Boga bądź małym 11 siebie; nie miej zbytniego przywiązania do dóbr ziemskich, lecz bądź ubogim w duchu.
Oczifszczenii N. P. Maryi. Stosownie do zakonu Mojżeszowego, Marya i ś Józef czterdziestego dnia przynieśli Boskie dzieciątko do kościoła do Jeruzalem, abyGo ofiarować Panu i złożyć przepisaną ofiarę. Ma-

438

rya chociaż nie była obowiązana do tgoe obrządu, jednak jak każda inna niewiasta, z pokorą poddaje się prawu. Symon bierze na ręce boskie dzieciątko, uznaje w Niem swego Zbawiciela: błogosławi Ma

ryi, dodając: A serce twe przeniknie miecz boleści“. Marya tknięta tern słowem pro- roczem uchyla głowę przed wolą Bożą - Naśladuj Maryę, spełniając wiernie przykazania kościelne co do bywania r^a mszy, co do postu, i inne Kto Kościoła nie słucha, Chrystusa nie słucha.

Vi •teczka do Eijipta Herod okrutny, dowiedziawszy się od Mędrców o narodzeniu Zbawiciela, postanowił Go zgładzić ze świata, i kazał pobić wszystkie niemowlęta w Betlejemie i w okolicach jego Ale Józef ś. przestrzeżony we śnie od A- nioła uszedł zawczasu z Maryą i Dzieciątkiem do Egiptu. Ileż to trudów i przykrości doznała Marya w tej długiej podróży i w tern wygnaniu i tułactwie na obcej ziemi!- Naśladuj tu posłuszeństwo Maryi i Józefa głosowi Bożemu. I ciebie nieraz wzywa wnętrzny głos, abyś porzucił ten nałóg.. abyś uciekał od złego towarzystwa, a czy słuchasz?...
Powrót świętej Rodziny do Nazaretu. Wedle podania, po siedmiu latach pobytu w Egipcie wśród trudów i znojów wygnańczego życia, Najśw. Rodzina wraca

439

do ojczystego domku w Nazarecie. Tutaj ś Józef zajmuje się rzemiosłem, Marya też ciężko pracuje, a maleńki Jezus pomaga w pracy matce i mniemanemu ojcu swemu. Te trzy osoby zespolono świętą miłością mogą się nazwać Trójcą ziemską, i stanowią wzór zgody i miłości rodzinnej — Zgoda domowa utrzymuje się wzajemnem ustępowaniem, cierpliwością, łagodną mową, milczeniem Gdzie pokój, tam szczęście i błogosławieństwo Boga.

IQ. Znalezienie Jezusa w Kościele. Gdy Pan Jezus miał lat 12, Najśw. Panna i ś. Józef wzięli Go z sobą, udając się w pielgrzymkę do Jerozolimy na święta wielkanocne. A gdy już wracali, postrzegli iż Jezusa między nimi nie było. Z wielką żałością wracają do Jerozolimy, i tam znajdują Go w kościele nauczającego między uczonymi żydowskimi.- Wszyscy zdumiewają się nad mądrością Jego. Na żałośne pytanie Matki, Pan Jezus odpowiada, iż mu należy zajmować się sprawą Ojca niebieskiego 1 zaraz powraca z nimi pocieszając ich serca stroskane: Ucz się od świętej Rodziny

uczęszczać do kościoła, gdzie znajdziesz zawsze Jezusa i Jego łaski Utrącasz Jezusa, kiedy grzeszysz śmiertelnie; znajdujesz Go kiedy żałujesz szczerze i spowiadasz się z grzechów.

20. ¿m •ie ukryte Jezusa. I)o 30 roku Pan Jezus mieszkał z Maryą i Józefem, ulega

440

jąc Im z pokorą i pomagając w ich pracy Czytając pismo Boże, Jezus tłumaczył Im trudniejsze miejsca i zachwycał Ich umysły mądrą i słodką mową swoją. Mary a ciesząc się obecnością najmilszego Syna, bolała niekiedy przypominając proroctwo Symeona o boleściach swoich. W tej porze Józef święty na rękach Jezusa umarł, i dusza Jego czysta przeniosła się na łono Abrahamowe, oczekując Wniebowstąpienia Pańskiego, kiedy ją Jezus wziął do * nieba- Życie nasze jest wieńcem uplecionym z radości i smutku. Szczęście prawdziwe i trwałe za grobem nas czeka.

•

21. Zijcie publiczne Jezusa. O z jakimże smutkiem żegnała Marya Jezusa, udającego się na nauczanie ludu! Czuła głęboko sieroctwo swoje, ale pokornie wielbiła wolę Bożą i pragnęła zbawienia dusz nade- wszystko W modlitwie gorącej i rozmyślaniu pisma świętego znajdowała pociechę w tern odosobnieniu.—I tobie przyjdzie się opuścić dom rodzinny i ciebie może spotkać sieroctwo i opuszczenie. Modlitwa ciebie pocieszy, bo Bóg jest Ojcem sierot, a Marya pocieszycielką strapionych.

22 Go<hf iv Kanie Gal lejslicj. Gdy Jezus wrócił z nad Jordanu do Nazaretu, zdarzyło się, iż rodzina spokrewniona z Najśw. Panną zaprosiła Maryę i Jezusa z uczniami na weselne gody. Ale gdy dla mnóst-

441

wa gości i niedostatku nowożeńców nie stało wina, Marya zwraca się do Jezusa mówiąc Wina nie mają , Pan Jezus odpowiada, iż nie przyszła jeszcze pora ob jawienia się Jego Boskiej mocy; ale po chwili, ulegając pro'bom Matki i litując się nad smutkiem małżonków, kazał napełnić sześć naczyń wodą, i mocą swą Bo ską w jednej chwili przemienił ją w w\- borne wino, i uwe^olił całe zgromadzenie. To był pierwszy cud Jezusa, uczyniony na prośbę Maryi.- Widzisz, jak potężne jest pośrednictwo Bogarodzicy! Wino oznacza miłość Boga i pragnienie dóbr niebieskich. Proś Maryi o ten dar nadprzyrodzony.

23. Manja pi civiza uczeivc/i Jezu 1. Marya słysząc o nauce Boskiego Syna i o cudach Jego pizejmowała się radością; lecz zdradliwe knowania Faryzeuszów i innych biegłych w zakonie Żydów, zaślepionych pychą i chciwością, chcących zgubić Jezusa, przeszywały Jej duszę mieczem boleści. Marya z innemi pobożnemi niewiastami często towarzyszyła Jezusowi słuchająr nauk Ewangelii; nadto przez tyle lat będąc najbliższą powiernicą - wego Syna, przejęła się poznaniem woli Bożej 1 stała się najpierwszą i najlepszą uczenicą Jezu sa. Na Niej najlepiej sprawdziły się słowa Jego: Błogosławieni, którzy słuchają sło

wa Bożego i stizegą go , t. j. wprowadzają w wykonanie stosując do życia swego.—

442

A ty jak wypełniasz nauki Ewangelii o pokorze, o miłości nieprzyjaciół, o zaparciu się samego siebie^

Marya towarzyszy Jezusowi w drodze krzyżowej. Najśw. Panna, dowiedziawszy się o pojmaniu i osądzeniu na śmierć najmilszego Syna, jakby gromem niebios rażona zostaje: lecz po chwili posiliwszy swe serce zbolałe poddaniem się woli Bożej, w towarzystwie Magdaleny i ś. Jana b*vy szukać Jezusa. Spotyka Go oblanego krwią, zsiniałego i obciążonego krzyżem. Któż wypowie boleść Maryi w tern ciężkiem spotkaniu! A jednak wsparta na ramieniu Jana podąża mężnie w ślady Jezusa na Kalwaryą. Naśladuj Maryą niosąc odważnie krzyż swój za Jezusem Nie narzekaj, ale cierp w cichości i poddaniu się woli Boga.
Maryn stoi pod krzyżem Jezusa. Jakiż bolesny widok był dla Matki, gdy Jezusa przybijano do krzyża, gdy podnoszono z krzyżem, gdy słyszała bluźnierstwa i urągania! Krew płynie z ran Jezusa strumieniami; żołnierze dzielą się szatami Jego, a o suknię rękami Maryi zrobioną los rzucają. Marya jednak, chociaż przeszyta mieczem boleści wnętrznej, stoi pod krzyżem ofiarując swego Syna na okup świata. Dla twoich złości cierpią Jezus i Marya niewinni. Obrzydź grzechy postanów strzedz się i najmniejszej winy dobrowolnie popełnionej.

143

26 Marya pod krzyżem zostaje Mafia vasta. Zbliża się chwila dokonania Ofiary Gała natura wzruszona płacze Stwórcę swego; a Marya stoi pod krzyżem, słuchając ostatnich słów Zbawiciela Jezus spogląda na Matkę i na ucznia ukochanego, i mówi: Niewiasto, oto syn twój!« a do ś.

Jana: dito matka twoja!« W tej chwili u- roczystcj Marya wzięła nas za dzieci swo je —Jeśli chcesz być miłym Maryi, bądź podobny do ś Jana: bądź tak czysty i tchnący miłością i poświęceniem. Marya nie przyznaje się do dzieci nieskromnych, nieczystych, krzyżujących na nowo Jezusa, dopóki nie porzucą grzechu.

27. Marya przy poyrzebif Jezus 1. Z jakąż boleścią przyjęła Marya na swe łono Cia- ło Jezusa z krzyża zdjęte! łzami je swemi pole wała, pocałunkami okrywała; maściami wonnemi, wespół z innemi niewiastami, namaszczała; ze smutkiem wielkim i tęsknotą z niem się rozstała; kiedy je do grobu złożono. Pomagać w pogrzebaniu umarłych, a zwłaszcza ubogich, jest miłosierny uczynek. Bądź przy pogrzebach skupiony; rozmyślaj o śmierci, módl się za umarłych

2S. Marya potieszona z marla yeh wstaniem Je'usa Zbawiciel powstawszy z grobu żywy i jaśniejący chwałą objawia się naprzód Matce i pocie: za Ją po tylu boleściach, Któż zdoła wyrazić radośe Maryi, kiedy

444

ujrzała pr/ed sobą swego Syna zmartwychwstałego i usłyszała Jego słodkie słowa, którcmi Ją witał!—Doznając pociech i szczę ścia doczesnego nie zapominaj dziękować ich Dawcy; nie zaślepiaj się w powodzeniu ziemskim; ale wzdychaj do pociech duchowych.

2Q JtLirija przy wniebowstąpieniu Jezusa Zbawiciel często pokazywał się Matce swojej, polecając Jej, aby się opiekowała pierwiastkowym Kościołem. Nareszcie czterdziestego dnia udał się z Najśw. Panną i uczniami na górę Oliwną, i tam błogosławiąc im wzniósł się do nieba. Marya długo patrzyła z utęsknieniem pełnem nadziei w niebo, do którego Syn Ją poprzedził. Zycie doczesne jest tylko gościną naszą, pielgrzymką pełną łez. Czas mija jak dym i para rozwiana wiatrem, a wieczność trwa bez końca. Myśl o tern, co nie będzie mieć końca; a mało zważaj na rzeczy marne i przemijające

30. Di ar ya otrzymuje Ihiehn Sinęteyo. razem z Apostołami nie dla siebie, bo była pełną jego łaski, ale dla nas, aby była nauczycielką i opiekunką Apostołów i innych wiernych początkowego Kościoła. Marya najdoskonalej rozumiejąca wolę Pana Je zusa. w pozostałem życiu ziemskiem stała się wzorem gorliwości o zbawienie dusz i pocieszycielką prześladowanych uczniów Jezusa. -Kto kocha bliźniego, ten stara się

o zbawienie duszy jego, bo gorliwo 1 jest to miłooć czynna Prawdziwa gorliwość jest roztropna, uprzejma i poświęcająca Aę

31. Marya wuichuirz \ Wedle podania, Marya mając lat 63 < ddała najczystszą swą duszę w ręce Syna sw _<v. Gd> już nadchodziła chwila Jej śmierci, zebrali się Apostołowie i wierni do Jej łoza, rzewne łzy wylewając Marya żegnała ich tkliwemi słowami pocieszając i( h nadzieją blizkiego połąc/cnia się w niebie Poczem wyciągając nad nimi ręce błogosławiła, i widząc przed obą najmilszego Syna 5wc jego spokojnie zasnęła w Bogu. Ciało Jej ze śp^;ewcm psalmów złożono do grobu z wonnemi rzeczami; przez trzy dni odby wały się u Jej grobu modły i żałosne hymny wiernych. Lecz oto, po trzech dniach przybywa ś Tomasz Apostoł i prosi, aby mógł spojrzeć na oblicze Najśw Dziewi cy. Otworzono grób, ale już ciała nie znaleziono, tylko świeże wonn kwiat\ Ciało Maryi połączyło się z duszą i z< stało zaniesione przez Aniołów do nieba Tam Najśw. Panna otrzymała chwałę, ukoronowana będąc od całej Trójcy prze najświętszej; i wy,niesiona jest nad wszystkich Aniołów i Świętych jako ich Królo wa, a nasza pośredniczka przed Bogiem. Jakie życic, taka i śmierć bywa pospoli cie, Jeśli chcesz po' yskać chwałę w nic

fi 46

bie, naśladuj Maryą. Wypełnia) cnoły właściwe twemu stanowi i obfituj w dobi e uc/ynki.

Zmów fi pacierzy n t int. Knsciol t.

P I E Ś Ń

Pr y >//*•hmienin > eashmeniu obrazu A
Maryi P. na 0>trfjbramw

Witaj Panno nieustanną czcią wszystkich

ludzi.

Choć żadnego śmiertelnego serce nie

wzbudzi

Należytej dlą Ciebie Czci, którą Święci w niebie Błogosławią, wychwalają z niskim pokłonem Schylam głowę, C ię królową świata całego Oglądając i witając serca mojego Osobliwe kochanie l ukontentowanie.

Przyjm łaskawie, ku Twej sławie, to przy

witanie.

O cudami i łaskami Panno wsławiona! Dobrotliwa, szczodrobliwa, bądź pochwalona!

Którąć chwalą Anieli,

Widząc Twą twarz weseli, Niech oglądam, jako żądam, w wiecznej

Cię chwale.

447

jasności i światłości Nieba całego; Rodzicielko, karmicielko Stwórcy Twojego¹

Któż okiem nic/rażoncm Godzien patrzeć stworzonem W twarz nad słońce jaśniejącą Twego

oblicza?

Jauznawam i wyznawam niegodność moję, Patrząc w święte niepojęte Oblicze Twoje Oczami śmiertelnemu,

, Przez grzechy zaćmionemi, Które Święci, w niebo wzięci, widzą z

zdumieniem

Więc śmicrtclncm, skazitelncm nie mogąc

okiem,

W Twą osobę i ozdobę patrzeć mym

wzrokiem,

Niechaj w niebie oglądam, Czego usilnie żądam,

ię na wieki, gdy powieki zawrę śmier

telne. Amen

II NABOŻEŃSTWO
do Św. Aniołów.

Nauka. Jak wiesz już, mój bracie, Aniołowie są to stworzenia Bo’c rozumne, nicmające ciała są to duchy, których oczyma widzieć nie możemy, tak jak niewidzi- my dąiszy swojej, która takoż jest duchem. Aniołowie są istoty doskonalsze i wyższe cd człowieka. Wiesz również, że niektórzy aniołowie zbuntowali się przeciwko Bogu

44«

za co zostali odrzuceni i ukarani wiecz- nem potępieniem w piekle; i takich nazywamy złymi duchami, nieprzyjaciółmi duszy naszej. Ale Aniołowie, którzy zostali wiernymi Panu Bogu, utwierdzeni zostali na wieki w łasce Bożej, Chwalą oni Boga, są jego najposłuszniejszymi sługami i posłańcami; dobrze nam życzą, są naszymi opiekunami i stróżami, i modlą si v za nas do Boga. Dziewięć jest stopni czyli chórów anielskich: Aniołowie. Archaniołowie, Trony, Państwa. Księztwa, Władze, Mocy, Chcrubinowie i Serafinowic Wiemy to z Pisma świętego które wspomina również,imiona kilku aniołów, a mianowicie: i) Ś. Michała Archanioła, który nazywa się Wodzem wojska anielskiego i jest opiekunem Kościoła. Święto jego obchodzi się 29 Września. 2) Ś. Gabryela Archan., który był posłany do N. P. Maryi zwiastować, że zostanie Matką Syna Bożego. Święto jego 18-go Marca. 3) Św. Rafała Archan., którego Bóg dał za prze 'yodnika Tobjaszowi sprawiedliwemu. Święto jego 24-go Października.

Wiara nas uczy, że Pan Bóg przy chrzcie św. daje każdemu Człowiekowi Anioła za stróża i opiekuna. Wspominają się też w Piśmie świętem Aniołowie stróżowie miast i krajów. Święto Aniołów Stróżów obchodzi się 2-go Października. O jakaż to wielka pociecha być powinna dla ciebie, że masz swego Anioła-Stróża, który jest

twoim najlepszym przyjacielem. Nie jesteś nigdy sam jeden, bo z tobą zawsze jest twój Anioł. „Jakież to powinna ta prawda wrazić tobie uszanowanie, nadać pobożność, wpoić, ufność! mówi S. Bernard. Uszanowanie dla obecności Anioła, pobożność dla jego życzliwości, ufność dla jego opieki. Bądź uważnym w postępkach swoich, jako ten, któremu towarzyszą Aniołowie, jak im przykazano we wszystkich drogach twoich. W każdem miejscu, w każdym zakątku, miej uszanowanie dla Anioła swego. Nic śmiej czynić w obecności jego, na cobyś się nieodważył przede mną. Czy wątpisz że on jest obecny, dla tego że go nie widzisz? Cóż żebyś usły¹ szał? Cóż żebyś dotykaP Cóż żebyś powonieniem poczuł? Pamiętaj, że nie samym tylko wzrokiem przekónywamy się o obecności rzeczy“. Ilekroć tedy gwałtowna pokusa nacierać będzie na ciebie, lub ciężkie stiapienie grozić tobie pocznie, wzywaj stróża twego, nauczyciela twego, pomocnika twego, wśród tych niebezpieczeństw i utrapień wołaj do niego i mów: „Panie, ratuj nas, giniemy“. Anioł twój podaje ci święte myśli, broni w pokusach, pociesza w strapieniu Kiedy w grzech wpadasz, on stara się pociągnąć ciebie do pokuty, prosi Boga o żal serdeczny dla ciebie. Te zgryzoty sumienia których po grzechu doświadczasz te napomnienia starszych, rady dobrych przyjaciół, chęc Chwała na wysok. JV? 2. 29

450

do modlitwy: to sa różne sposoby, których używa ten niebieski przewodnik twój, aby cię doprowadzić do poprawy. Nie raz odwrócił on modlitwą i opieką swoją kary Boskie, na jakie zasłużyłeś: choroby, przypadki, smutki. On wreszcie będzie przy twojem skonaniu, pomagając ci do dobrej śmierci. Kochajże swego Anioła, myśl o nim często, i wzywaj go na pomoc. Pamiętaj, że wtenczas staniesz się mu najbardziej miłym i wdzięcznym, kiedy będziesz czystym, skromnym, nietylko w u- czynkach i słowach, ale i w myślach; bo wtedy staniesz się mu podobnym, aniołem , w ciele.

LITANIA,
do świętych Aniołów.

Kyrie elejson, Chryste elejson Kyrie clejson.

Chryste usłysz nas,Chryste wysłuchaj nas. Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami. Synu Odkupicielu świata Boże, zmiłuj sie nad nami.

Duchu Święty Boże, zmiłuj się nad nami. Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Maryo, Królowo Anielska, módl sie za nami

Święci Aniołowie, módlcie się za nami.

Święci Aniołowie, którzy śpiewacie przed Panem,

Świeci Aniołwie, którzy rzeczy Boskie ludziom oznajmujecie, Święci, Aniołowie, którzy od Boga stiaż trzymacie nad ludźmi, Święci Aniołowie, którzy na twarz Boga Ojca niebieskiego patrzycie, Święci Aniołowie, którzy się nad grzesznikiem pokutującym weselicie,

r ¹

Święci Aniołowie, którzyście przy narodzeniu Chrystusa Pana wesele ludziom zwiastowali,

*

Święci Aniołowie, którzyście na puszczy Chrystusowi Panu służyli. Święci Aniołowie, którzyście Łazarza na łono Abrahamowe zanieśli, Święci Aniołowie, którzyście przy grobie Pańskim w bieli siedzieli, Święci Aniołowie, którzyście się po Wniebowstąpićniu Pańskiem Uczniom Jego pokazali,

Święci Aniołowie którzy modljtwy nabożnych ludzi do Boga zanosicie,

Módlcie się za nami. Módlcie się za nami.

452

Święci Aniołowie którzy umierających nawiedzacie

Święci Aniołowie którzy sprawiedliwych dusze od wszelkiej zmazy oczyszczone do nieba wprowadzacie,

Święci Aniołowie, którzy cuda mocą Bożą czynicie.

Święci Aniołowie, którzy dziedzictwo zbawienia biorącym, na posługę posyłani jesteście,

Święci Aniołowie, którzy nad kró- lestwy i państwy postawieni jesteście,

Święci Aniołowie, którzyście wojska przeciwników częstokroć sprawą swą rozpraszali,

Święci Aniołowie, którzyście z więzień i innych niebezpieczeństw ludzi wybawiali,

Święci Aniołowie którzyście świętych Męczenników w mękach cieszyli i umacniali,

Święci Aniołowie, którzy przed Chrystusem Panem na sąd ze znakiem krzyża świętego staniecie,

Módlcie się za nami Módlcie się za nami.

453

Święci Aniołowie, którzy złych od dobrych z rozkazu Boskiego wyłączycie, Módlcie się za nami.

Bądź nam miłościw. odpuść nam Panie.

Bądź nam miłościw, wysłuchaj nas Panie.

Od wszelkich niebezpieczeństw, wybaw nas Panie.

Od wszelkiej niewiary, wybaw nas Panie.

Od powietrza głodu, ognia i wojny, wybaw nas Panie.

Od śmierci wiekuistej, wybaw nas Panie.

Od śmierci nagiej i niespodziewanej, wybaw nas Panie.

My grzeszni Ciebie Boga prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś się nad nami zlitował, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś Kościół Twój rządzić i zachować raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś wszystkim narodom pokój i zgodę dać raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś nas bronił od wszego złego, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

454

Abyś wszystkim wiernym zmarłym wieczne odpocznienie dać raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie. Abyś urodzaje ziemi dać i one w całości zachować raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Abyś nam we wszystkiem błogosławić raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Ojcze nasz, i Zdrowaś Mary a. Antyfona.

0

Święci Aniołowie, brońcie nas w potyczkach z nieprzyjaciółmi zbawienia, iżbyśmy nie zginęli na strasznym sądzie.

455

V. Przy obecności Aniołów śpiewać Ci będę, Boże mój!

EK Bede cześć oddawał w kościele świętym Twoim, i będę wyznawał święte imię Twoje

Módlmy się.

Boże, który w porządku przedziwnym wkładasz obowiązki na Aniołów i ludzi, udziel łaskawie, aby Aniołowie, którzy nieustannie są przy Tobie dla wykonywania rozkazów Twoich, stali' się opiekunami życia naszego na ziemi. Przez Pana naszego ..

Boże, który z nie wysłowionej Opatrzności, Świętych Aniołów Twoich ku straży naszej zsyłać nam raczysz. daj nam, pokornie Ciebie błagającym ażebyśmy zawsze doznawali ich opieki, i wiecznem z nimi cieszyli się weselem. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

POBOŻNE WZYWANIE,

do Świętego Anioła-Strrtża.

Dobry Aniele, czujny Stróżu mój, strzeż mnie

456

Dobry Aniele, Poradniku mój, natchnij mnie.

Dobry Aniele, Obrońco mój, broń mię.

Dobry Aniele, czuły Przyjacielu mój, kochaj mnie.

Dobry Aniele, pocieszycielu mój, u- mocnij mnie.

Dobry Aniele, Bracie mój, bądź zawsze przy mnie.

Dobry Aniele, Mistrzu mój, nauczaj mnie.

Dobry Aniele, Pasterzu mój, prowadź mnie.

Dobry Aniele, Świadku czynności moich, oczyść mnie.

Dobry Aniele, podporo moja, wspieraj mnie.

Dobry Aniele, Opiekunie mój, nie opuszczaj mnie.

Dobry Aniele, Przyczyńco mój, módl się za mną.

Dobry Aniele, Orędowniku mój, przemawiaj za mną.

Dobry Aniele, Kierowniku mój, rządź mną

457

Dobry Aniele, Przewodniku mój, zostawaj przy mnie .

Dobry Aniele, Oświecicitlu mój, oświecaj mnie.

A N T Y F O N A.

Oto ja poszlę Anioła mego, któryby szedł przed tobę i strzegł na drodze, i wyprowadził cię na miejsce, którem na- gotował. Szanuj go, i słuchaj głosu jego.

V. Aniołom swoim rozkazał Bóg o tobie.

p:. Aby cię strzegli we wszystkich drogach twoich.

Módlmy się.

Wszechmogący, miłosierny Boże, któryś nas Anielską strażą opatrzyć raczył, spraw, prosimy cię, abyśmy pod tą obroną ubezpieczeni, od złych myśli wyzwoleni i od wszystkich przeciwności wybawieni byli. Przez Pana naszego i t. d.

MODLITWA
do swego Anioki-Stróża.

Najsłodszy Aniele Stróżu i najżyczliwszy mój przyjacielu! obrońco i nau-

458

czycielu prawdziwy, jedyny skarbie nieśmiertelności mojej szczęśliwej, dziękuję Bogu mojemu, że mi cię dal za Stróża i Patrona, dziękuję i za wszystkie dary, którymi cię przyozdobić raczył, dziękuję i Tobie że mie świątobliwie bronisz, kochasz i na ręku jako matka piastujesz. Nie ustawajże, aż mię postawisz Panu Bogu tam, zkąd do straży mojej jesteś posiany. Żałuję, żem ci nie zawsze na każde skinienie i natchnienie posłuszny był, i żem cię. Pana Boga obrażając, tak wiele razy zasmucił. Ty przecie podawaj sercu mojemu to wszystko, czego Bóg chce po mnie; lenistwo, oziębłość i zatwardziałość serca mego oddal, wszczepiaj we mnie miłość Boską, osładzaj nabożeństwem do Najśw. Panny. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

Aniele Boży, który jesteś stróżem moim, mnie tobie z Opatrzności Boskiej zleconego, rządź, broń i strzeż od wszelkiego złego. Amen.

459

P I E Ś N.

Aniele Stróżu duszy,

Z pokorą błagam Cię,

Gdy myśl mię ziemska wzruszy Ach! nię opuszczaj mnie.

Niech przed skrzydłami Twemi Złych marzeń pierzchnie rój, Ach, wspieraj mnie na ziemi, Aniele stróżu mój.

Jak biały płomyk świeci Twój obraz w nieba tle,

Ku Tobie duch mój leci,

Dla Ciebie serce wre.

Ty mi darami Twemi,

Pociechy zlewasz zdrój,

Ach, wspieraj mnie na ziemi Aniele stróżu mój.

Dla ciebie myśli moje,

I moje piękne dni.

Gdy czuję tchnienie Twoje,

Z radością płyną łzy.

Niech moje chęci z Twemi Uplotą jeden zwój,

Ach, wspieraj mnie na ziemi Aniele stróżu mój.

o-ł-'- -C

-O- -

4G0

III. NABOŻEŃSTWO
do Świętego Józefa

9

Nauka. S Józef był mniemanym ojcem _% Pana Jezusa, Oblubieńcem Najśw. Panny Maryi i stróżem jej czystości, Opiekunem i karmicielem wcielonego Boga. Marya była mu posłuszną jako swemu małżonkowi i sam Pan Jezus był mu uległy. Świętośi cią życia swego i cnotami tak się odznaczał ś. Józef, że go Ewangelia nazywa sprairi^df?trym t. j. doskonałym w służbie Bożej. Celował szczególnie anielską czystością, którą Bogu ślubował od dzieciństwa, i której godłem jest lilja w ręku jego. Był on ubogim cieślą i pracą rąk swoich utrzymywał życie Najświętszej Rodziny. Śmierć jego zaszła przed 30 rokiem Jezusa, i była najszczęśliwszą, bo przy niej byli obecnymi Jezus i Marya; dla tego wzywamy go jako patrona dobrej śmierci. Ojciec ś. Pius IX ogłosił go opiekunem i Patronem powszechnego kościoła

Przyczyna i modlitwa za nami ś. Józefa jest bardzo potężna w niebie, bo on godnością swoją i powołaniem przeszedł Pa- tryarchów, Apostołów i wszystkich świętych. Jak Marya jest pośredniczką między nami a swoim Synem, tak ś. Józef pośrednikiem jest między nami a Jezusem i Maryą. Cóż mu odmówi Zbawiciel, który mu był poddanym na ziemi? Czegóż nie

461

zrobi dla niego Najśw. Panna, Jego Oblubienica? Jeżeli więc chcemy uprosić sobie miłosierdzie Jezusa i pomoc Maryi, najbardziej w godzinę śmierci, bądźmy pobożni do ś. Józefa. Posłuchaj tu słów ś Teresy: „Wiedząc z długiego doświadczenia o niesłychanej wziętości, jaką ma u Boga ś. Józef chciałabym wszystkich przekonać, aby mu szczególną cześć oddawali. Widziałam zawsze aż dotąd, jak wielkie czynią postępy w cnocie te osoby, które miały ku niemu prawdziwą pobożność, popartą uczynkami: ponieważ ten niebieski opiekun w sposób uderzający pomaga doskonaleniu się tych osób, które się mu polecają. Już od lat wielu proszę go, w dniu jego święta, o łaskę szczególną, i zawsze widziałem swe chęci spełnione Zaklinam na miłość Boga tych, co mnie uwierzyć nie zechcą, aby sami uczynili próbę, a wtedy przekonają się z doświadczenia, jak jest pożyteczncm polecać się temu chwalebnemu Patryarsze, otaczać go czcią szczególną.” Inna święta powiada, że Pan Bóg udziela ś. Józefowi prawa dawać tym co go wzywają: 1, Czystość i zwyciężenie niebezpiecznych pokus przeciw niewinności. 2, Wielką pomoc dla wydobycia się z występku i odwagę przedziwną przyznania się do wszystkich grzechów na spowiedzi. 3, Przyjaźń Najśw. Panny i wielką ku Niej pobożność. 4, Szczególne wspar-

462

cie w godzinę śmierci 5, Osobne światło dla poznania swego powołania, ujęcia się go i udoskonalenia się w niem.

LITANIA,
o Ś w i ę t y 111 J ó z e f i e,

Oblubieńcu Najświętszej Fauny Maryi.

%

Kyrie elejson, Chryste clejson, Kyrie elejson

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.

Synu Odkupicielu świata Boże, zmiłuj sie nad nami.

Duchu Święty Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Święta Mary o, módl się za nami.

lwięta Boża Rodzicielko, módl się za nami.

Święta Panno nad pannami, módl się' za nami.

Matko Jezusowa, módl się za nami

Oblubienico Józefa świętego, módl się za nami.

463

Święty Józefie Synu Dawidów, módl
się za nami.

Święty Józefie, najczystszy Oblubieńcze

Maryi Panny, módl się za nami.

Święty Józefie, Ojcem mniemanym
Jezusa nazwany,

Piastunie i Opiekunie Pana Jezusa,
Mężu według serca Bożego,

Sługo wierny i mądry,

Strażniku czci Matki Bożej,

Świadku Jej niewinności,

Laskami i cnotami napełniony,

W dziewictwie najczystszy,

W pokorze najgłębszy,

W miłości najgorętszy,

W bogobojności najwyższy,

Który samego Ducha świętego świa-
dectwem, Mężem sprawiedliwym
jesteś nazwany,

Któryś z nieba wiadomość wziął o
świętej tajemnicy Wcielenia Sło-
wa przedwiecznego,

Któryś do Betlejem Pannę Maryą
Tobie poślubioną prowadził,

Módl się za nami. Módl się za nami

4G4

Któryś był godzien byćpizy narodzeniu Syna Bożego, i Jego w żłobie położonego widzieć,

Któryś Chrystusa obrzezanego Je* ^ zusem mianował, ^

Któryś Dzieciątko Pana Jezusa z Pan- cl ną Marya w kościele ofiarował, ^ Któryś za Anielskiem napomnieniem z Dzieciątkiem i Matką Jego do *^rp Egiptu uchodził, _N

Któryś po śmierci Heroda do ziemi p Izraelskiej z Dzieciątkiem Panem ₃ Jezusem i przeczysta Matką Jego p powrócił, 3

Który z przeczystą Matką Pana Je- ^r* zusa strapiony byłeś, gdy w Jeruzalem został, i Jegoś szukał, Któryś Jezusa po trzech dniach

między Doktorami siedzącego z radością znalazł, módl się za nami.

Któryś Pana nad Pany na ziemi sobie posłusznego miał, módl się za nami.

Którego umierającego wcielony Bóg •z przenajświętszą Matka cieszył i radował. módl się za nami.

4G5

Orędowniku nasz! ratuj nas Józefie S

Patronie nasz! ratuj nas Józefie S.

We wszystkich naszych uciskach, ratuj nas w godzinę śmierci naszej.

Przez przedziwne wybranie Twoje, ratuj nas Józefie S.

Przez wszystkie prace i trudy Twoje, ratuj nas Józefie S

Przez błogosławieństwo Twoje ratuj nas Józefie S.

My, którzy się pod obronę Twoję uciekamy, Ciebie^ prosimy, módl się za nami Józefie S.

Abyś nam odpuszczenie grzechów naszych uprosić raczył, Ciebie prosimy, módl się za nami Józefie S

Abyś wszystkim, którzy Ci służą i Twoim sic polecają prośbom, łaskawym byc raczył, Ciebie prosimy, módl się się za nami Józefie S.

Abyś wszystkich, którzy w przyczynie Twojej ufaja, zawsze i wszędzie bronić raczył, Ciebie prosimy, módl się za nami Józefie S.

Chwała na wy sok. JML» 2 30

466

Abyś nam dobrą śmierć, i przy niej obecność Jezusa i Maryi wyjednać raczył, .Ciebie prosimy, módl się za nami Józefie S.

baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Jezu Chryste usłysz nas, Jezu Chryste wysłuchaj nas.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

1 Ojcze nasz i t. d.

Antyfona

Oto sługa roztropny i wierny, które

go postanowił Pan nad czeladką swoją.

H. Chwała i bogactwo w domu jego.

li*. A sprawiedliwość jego trwa na wieki.

y. Módl się za nami święty Józefie, nasz Opiekunie.

Ił. Abyśmy się stali godnymi obietnic Pana Chrystusowych.

4C7

MODLITWA.

Boże, który z niewysłowionej opatrzności, Świętego Józefa za oblubieńca Najświętszej Matce Twojej wybrałeś: spraw to, prosimy, aby ten był przy- czyncą naszym w niebie, którego za opiekuna wyznajemy na ziemi. Który żyjesz i królujesz w niebie i na ziemi, przez nieskończone wieki wieków. A.

PIEŚŃ.

Witaj Józefie królów ozdobo.

Ze krwi Dawida pierwsza Osobo;

Tyś Patryarchów prymas i Książe,

Z tobą się godność niebieska wiąże. Ciebie Bóg Ojciec, ojcem mniemanym Obrał nad Synem z Maryi danym.

Duch święty zjawił roszczkę zieloną W najczystszym ręku cudem krzewioną. Dziś w niebie z nimi Tobie wesele,

Że rósł w twym ręku Bóg w ludzkiem

ciele

Jezus posłuszny na Twe rozkazy,

I w Twej opiece Panna bez skazy. Anielskie chóry Ci usługują,

Gd y tajemnice Boskie zwiastują.

S.więci zaś w niebie, gdy wspominają Józefa imię, głowy skłaniają

Szczęśliwy, komu Józef Patronem,

Za uprzejmego serca pokłonem.

W klęskach, kłopotach jego opieka;

W życiu, przy śmierci broni człowieka O Ojcze święty, cnót i lat pełny!

Ja zastarzały w grzechach, śmiertelny Zbrodzień, do Ciebie ręce podnoszę, Bądź mi Patronem, z serca Cię proszę. Boski Piastunie bądź mi piastunem,

Ciała i duszy mej opiekunem Po Bogu szukam Twojej opieki,

Bym Boga wielbił w niebie na wieki. Jezu mój, Jezu! dla Ojca Twego,

Ratuj nią duszę, zbaw mnie grzesznego Nadzieja nieba w nas nieustanna,

Marya, Józef, Joachim. Anna, Amen.

LITANIA

o Świętym Antonim z P;ubvj.

Kyrie elejson! Chryste elejson, Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami

Syfi u Odkupicielu świata Boże, zmiłuj s:e nad nami.

Puchu Święty Boże, zmiłuj się nad nami

469

Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Maryo, skarbie mądrości! módl się za nami

Panno przedziwnej czystości! módl się

za nami.

Święci Aniołowie słudzy Boscy! módlcie sie za nami.

Święty Antoni Padewski! módl się za nami.

Święty Antoni ozdobo zakonu Serafickiego!

Święty Antoni lilio czystości!

Święty Antoni perło ubóstwa! ^

Święty Antoni obrazie posłuszeństwa _Cx

Święty Antoni zwierciadło wstrze- cl mieźliwości

Święty Antoni gwiazdo świątobliwo- ści!

Święty Antoni przykładzie obycza- p jów! 3

Święty Antoni skarbie pismaBożego! j“

Święty Antoni zwycięzco błędów! 2.

Święty Antoni nieprzyjacielu występków!

Święty Antoni wielbicielu cnoty!

470

Święty Antoni pocieszycielu stra-
pionych!

Święty Antoni za wiarę Chrystusa
gotowy na męczeństwo!

Święty Antoni pojednanie grzeszni-
ków z niebem!

Święty Antoni przywrócicielu rze-
czy zgubionych!

Święty Antoni opiekunie ubogich,
wdów i sierot!

Święty Antoni cudotwórco i Patro-
nie sławny!

Bądź nam Boże miłościwi przepuść nam Panie.

Bądź nam Boże miłościwi wysłuchaj nas Panie

Od wszego złego! wybaw nas Panie.

Od sideł szatańskich! wybaw nas Panie.

Od powietrza, głodu, ognia i wojny, wybaw nas Panie.

Od śmierci wiecznej! wybaw nas Panie

Przez zasługi świętego Antoniego! wybaw nas Panie.

Przez najgorętszą Jego miłość! wybaw nas Panie.

3 »—* •

471

Przez pragnienie Jego dusz nawrócenia! wybaw nas Panie.

Przez gorące pragnienie Jego męczeństwa! wybaw nas Panie.

Przez szczególne Jego zachowanie czystości i posłuszeństwa! wybaw nas Panie.

Przez niezmordowane Jego prace! wybaw nas Panie.

Przez dziwne cudów Jego czynienie! wybaw nas Panie. *

W dzień ostatni! wybaw nas Panie.

My grzeszni prosimy Cię! wysłuchaj nas Panie.

Abyś w sercach naszych ogień miłości Twojej zapalił, prosimy Cię, wysłuchaj nas Panie.

Abyś wszystkim uciekającym się do świętego Antoniego zdrowia ciała i duszy użyczyć raczył, prosimy Cię! wysłuchaj nas Panie

Abyś za przyczyną świętego Antonie go owoce ziemskie i wszystkie rzeczy do życia służące dać raczył, prosimy Cię! wysłuchaj nas Panie.

Abyś Go nam we wszystkich ścieżkach

472

i drogach za wiernego stróża dać raczył, prosimy Ciel wysłuchaj nas Panie.

Abyś Go za nami proszącego miłościwie wysłuchać raczył, prosimy Cię! wysłuchaj nas Panie.

Abyś nasze modlitwy przyjąć raczył, prosimy Cię! wysłuchaj nas Panie. Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Kyrie elejson! Chryste elejson! Kyrie elejson!

Antyfona

Ten mąż wzgardził światem i ziem- skiemi rzeczami; rękami i usty przesłał bogactwa do nieba.

H. Sprawiedliwego poprowadził Pan przez drogi pioste.

Ijk I ukazał mu Królestwo Boże.

473

Módlmy się.

Boże, który cnotami i zasługami Świętego Antoniego Kościół Twój u- wcselać raczysz, daj, abyśmy za Jego przyczyną duchownem wsparciem posileni tu na ziemi, radości nieskończonej używać zasłużyli w niebie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków

MODLITWA
do śwhtego Antonipgj.

*

Święty Antoni Padewski! wszystkich do Ciebie nabożnie się uciekających Patronie najmożniejszy! przez one prace Twoje dla chwały Bożej i zbawienia bliźnich w kazaniach, pielgrzymkach i nawracaniu grzesznych podejmowane: przez Twoje świętą męczeństwa żądzę, przez Twoje święte przestawanie za życia i wielokroć wznawiane z najmilszem dzieciątkiem Jezus o- sobliwie w onych trzech godzinach, w których On odpoczywał na piersiach Twoich, wyrażając na sercu Twem tajemnice męki swojej i łagodnie do Ciebie przemawiając, proszę Cię, o Swię-

474

ty! przez te łaski, któreś natenczas od Boga otrzymał, także przez niepokalaną Najświętszą Boga-Rodzicę Pannę, za której pomocą szatańskie najazdy rozproszyłeś! przez objawienie i łaskę z nieba Ci daną do wyzwolenia ojca Twego w dalekich • wtenczas od Ciebie krainach zostającego, * racz oddalić ode mnie chwalebny nasz Obrońco, wszelkie złe przygody, strapienia i niebezpieczeństwa; zjednaj mi, proszę, cierpliwość w przeciwnościach i szkodach; z domem moim i ze wszystkimi moimi ogarnij mię; a po przebytych nędzach żywota tego, racz mi uprosić szczęśliwą śmierć i z Tobą w Chrystusie błogosławiony spoczynek. Amen

LITANIA

d o Ś Kazimierza.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.

475

Synu, Odkupicielu świata Boże, zmiłuj
sie nad nami.

Duchu święty Boże, zmiłuj się nad nami
Święta Trójco jedyny Boże, zmiłuj się

nad nami.

Święta Maryo,

Święta Boża Rodzicielko,

Święta Panno nad Pannami,

S. Kazimierzu liljo czystości,

Ś. Kazimierzu naczynie pobożności,

Ś. Kazimierzu pociecho w domu
Bożym,

Ś. Kazimierzu wizerunku królów,
b. Kazimierzu zwierciadło sprawie-
dliwości,

Ś. Kazimierzu lekarzu niemocnych,

S. Kazimierzu ożywicielu zmarłych,

Ś. Kazimierzu obrono w przygodach,

Ś Kazimierzu ozdobo Kościoła sw.

S Kazimierzu przybytku cnótświę-i
tych,

S. Kazimierzu przykładzie cierpli-
wości,

S Kazimierzu wzgardzicielu króle-
wskich godności,

Ś Kazimierzu miłośniku Boży,

Módl sie za nami. Módl sie za nami

476

Ś. Kazimierzu naśladowco Chrystusów,

p ⁹

S. Kazimierzu zwyciężco nicprzyja-

* ' V

ClOi,

/ ⁹

S. Kazimierzu pomoco utrapionych, S Kazimierzu żywocie konających, S. Kazimierzu źródło dobroci

r *

S Kazimierzu rozkrzewicielu wiary

świętej.

S Kazimierzu ojcze ubogich i sierot, S. Kazimierzu potomku mądrości, S. Kazimierzu młodzieńcze niepokalany,

S. Kazimierzu rószczko Jagiełło wa. S. Kazimierzu niezwyczajna w Wilnie światłości,

S. Kazimierzu uśmierzycielu niepo- gód,

S. Kazimierzu słodka wonio Chrystusowa,

/ ⁹

S. Kazimierzu wizerunku pokory,

S. Kazimierzu domie wstyclliwości, S. Kazimierzu ogrodzie wielkiego nabożeństwa,

S. Kazimierzu zdrowie bolejących, S. Kazimierzu okraso Syońska,

Módl się za nami. Módl się za nami.

477

*

S Kazimierzu morze łaskawości, ►_* S. Kazimierzu studnio żywa boskiej <> miłości, Ł

a ¹

S. Kazimierzu człowieku anielski, 22. S. Kazimierzu pobudko w zamiłowa-

niu Boga ^w

S. Kazimierzu patronie nasz, ¡3

S. Kazimierzu wiano niezwiędłe zło g tego wieku,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam Panie!

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas Panie!

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata zmiłuj się nad nami.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas!

Kyrie elejson, Chryste elejson. Kyrie elejson.

Ojcze nui>z, i t. d.

Antyfona.

Stawszy się za krótki czas doskonałym, przeżył czasów wiele Podobała się bowiem Bogu dusza Jego; dla tego pokwapił się wywieść Go z pośród

478

nieprawości; a ludzie widzieli a nie rozumieli, an kładli w serca takich rzeczy Gdy laska Boża i miłosierdzie jest ku Świętym Jego, i wzgląd na wybrane Jego A potępia sprawiedliwy umarły żywe niepobożne; a młodość prędzej skończona, długi żywot niesprawiedliwego.

_ o r

y. Módl się za nami S. Kazimierzu, nasz Patronie

IJL Abyśmy się stali godnymi obietnic

Pana Chrystusowych.

Módlmy się.

Boże, któryś, wśród roskoszy dworu królewskiego i powabów świata, świętego Kazimierza cnotą zwycięskiej wytrwałości umocnił, błagamy Cię, iżby za Jego wstawieniem się, wierni Twoi ziemską wielkością gardzili, i unosili się żądzą do rzeczy niebieskich. Przez Pana naszego i t. d.

MODLITWA
<lu Świętego Ka/imierzn.

*

Młodzieńcze liljowej czystości S. Kazimierzu! który podczas zimy ostrej, ra-

479

.czej włosiennicą, aniżeli królewska szatą przyodziany byłeś, kościół Ś. Stanisława kat dralny wileński bosemi stopami odwiedzałeś, i przed nim w nocy gorące modły czyniłeś, któremu miasto królewskiego łoża, ziemia goła bardziej smakowała i podobała się, któryś wolał w czystości umrzeć, aniżeli w nieczystości żyć, którego ciało czyste i nienaruszone po wielu latach w trumnie widziane było i znaleziony na piersiach Twoich jest Twój słodki Hymn, któryś Ty każdego dnia do Panny błogosławionej Maryi, mawiał, wiem, że tylko te izeczy za mną umierającym pójdą aż do nieprzeżytej wieczności, które Bogu, Maryi najsłodszej czci i miłości wymowie i uczynię na tym święcie. Przybadźże mi, o najmilszy Patronie, przy skonaniu, i módl się teraz i natenczas za mną grzesznym; aby tak każdego dnia Maryą Pannę dusza moja wychwalała, żebym w on ostatni życia mojego dzień, do rąk Najświętszej Maryi szczęśliwie sic dostał, mówiąc: Jezus, Marya. Józef.

480

Módlmy się.

Boże ojców naszych, któryś miedzy królewskimi dostatkami wszystkich ros- koszy sługę Twego S. Kazimierza od* zamiłowania świata tego nienaruszonym zachował, i do miłości Twojej pociągnął, spraw też, błagamy Cię, abyśmy i my tak byli w miłości Twej zmocnie- ni, żebyśmy ziemskie wzgardzając dobra do niebieskich sie garnęli Przez Chrystusa Pana naszego Amen.

HYMN

Świel ego Kazimierza.

Omni die

<lt> >^raj*więiszej Panny Maryi.

Każdej chwili, wyznaj mile Duszo moja Maryą.

Onej wzięte, sprawy święte W pamięć ci się niech wbiją

Przypatruj się, a dziwuj się Jej wysokiej zacności;

Sław szczęśliwą, nam życzliwą
Matkę wiecznej jasności.

Wołaj do Niej, by cię w toni
Grzechów twych ratowała;

Nie jednemu tonącemu,

Ona rękę podała

481

Ta szatańską, mocą Pańską Hardość upokorzyła;

Jej się pieniem z podniesieniem Język mój niechaj bawi.

Jej Jedyny nasze winy Nam przed Ojcem przeprawi, Bez przestania głos śpiewania, Dusz,o ma, tej Królowej;

Onej dary, sław bez miary Z serca, z chęci gotowej.

I wy, moje zmysły swoje Głosy w niebo podajcie; Pamięć onej tak wsławionej Świętej Panny wsławiajcie. Szukaj wszędzie, a nie będzie Tak szczęśliwą wymową, Ktoby godnie, dowodnie Sławił Rajską Królowę Niech wyznają, którzy mają Wszech z jej godności;

Jeśli który może góry Dosiągnąć jej zacności.

Ta kacerstwa i bluźnierstwa Zwojowała rozliczne;

Jej w Kościele cnot tak wiele Lśnią jak klejnoty śliczne. Pierwsza wina nam Ewina Raj zatarasowała,

A ta wrota do żywota Nam odpieczętowała,

Przez występną Ewę smętną Człowiek wziął scntcncyę;

Chwała na wysok. A" 2 31

482

Zbył trucizny, a Ojczyzny
Dostąpił przez Maryę.

Ta uczczona i chwalona Od nas ma być skutecznie; Usługować i szanować Nam słuszna rzecz Tę wiecznie Bym dokazał, co rozkazał Ten co go urodziła;

Aby wiecznie, ma, bezpiecznie, Dusza z Bogiem przebyła. Amen.

CZEŚĆ CZWARTA.

RÓŻNE NABOŻEŃSTWA ¹

1. Modlitwa przy ślubie.

Naulca. Zabierający się do stanu małżeńskiego pamiętać naprzód mają, że ten związek ich jest ustanowionym od samego Boga, i przez P. Jezusa do godności Sakramentu podniesionym. Po* trzeba zastanowić się pilnie, aby uczynić stosowny wybór osoby: cnota, pobożność, zgodne usposobienie, prawdziwe przywiązanie, oto są przymioty, które czynią szczęśliwemi stadła mał-

483

żeńskie. Roztrząsać należy uważnie, czy niema jakiej przeszkody, i czy się zachowują przepisy Kościoła.

Bez tego można narazić Sakrament małżeństwa na nieważność, lub pozbawionym być błogosławieństwa kościelnego, a zatem łaski i błogosławieństwa Boskiego. Wszelkie ludzkie rachuby i ziemskie dostatki są nietrwałe, zmienne, i prawdziwego szczęścia nie przyniosą. Jeśli Pan nie zbuduje domu, próżno pracowali, htórzy go budują (Ps. 126).

Celem małżeństwa jest wychowanie dziatek po chrześcijańsku i wzajemna pomoc w tym nierozerwalnym, dozgonnym, związku. Ztąd też wypływają wzajemne obowiązki małżonków: wierność, miłość stała, wzajemne przebaczanie uraz, pomaganie sobie w zbawieniu duszy, troskliwość o szczęście doczesne i wieczne dziatek swoich. O małżeństwie mamy w Piśmie ś. te piękne nauki: «Posłuchaj mię, mówi Anioł Rafał do Tobiasza, a pokażęć którzy to są, nad którymi czart przemoc mo

484

że Ci bowiem, którzy w małżeństwo tak wstępują, że Boga od siebie i od serca swego wyrzucają, a swej lubości tak dosyć czynią, jako koń i muł, którzy rozumu nie mają: nad tymi czart ma moc . (Tob. 6). «Żony niechaj będą poddane mężom swym, jako Panu; albowiem mąż jest głową żony, jako Chrystus jest głową Kościoła. . . Mężowie, miłujcie żony jako i Chrystus umiłował Kościół, i samego siebie wydał zan . Opuści człowiek ojca i matkę swoje i złączy się z żoną swoją; i będą dwoje w jednem ciele. Sakrament to wielki jest, a ja mówię w Chrystusie i Kościele». (Efez. f>).

Obrzędy przy ślubie są powszechnie wiadome. Kościół pragnie i zaleca, aby oblubieńcy brali ślub przy Mszy świętej, szczególnej przeznaczonej ku temu celowi W takim razie kapłan udziela wśród Mszy ś. osobnego błogosławieństwa. Przed ślubem nowożeńcy powinni się szczerze wyspowiadać, ile możności, z całego życia, i przyjąć Komunię św. Powinni też przez mo

dlitwę przygotować duszę swoję do obfitego przyjęcia łaski Sakramentalnej tak dla nich potrzebnej. Służy tu najbardziej nabożeństwo do Ducha S. Hymn Yeni (Weator na str. 447. O- becni przy ślubie, zamiast nieprzyzwoitych Śmieszków i dogodzenia próżnej ciekawości, niechaj się pomodlą za nowożeńców, a będą mieli zasługę do brego uczynku.

Modlitwy za nowożeńców.

Antyf'ona. Od początku stworzenia mężczyznę i niewiastę uczynił je Bóg. Dla tegoż opuści człowiek ojca swego i matkę i przyłączy się do żony swej, i będą dwoje w jednem ciele. A tak już nie są dwoje, ale jedno ciało. Co tedy Bóg złączył, niech człowiek nie rozłącza.

Zbaw, Panie, sługi twoje.

W tobie, Boże mój, nadzieje pokładające

Zeszlij im, Panie, pomoc z miejsca twego świętego ]£. A z Syonu strzeż ich

486

H. Bądź im. Panie, miasto zamku obronnego.

B\ Od oblicza nieprzyjacielskiego.

"jf. Panie wysłuchaj modlitwy nasze.

A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.

Módlmy się.

Wysłuchaj nas, Wszechmogący i miłościwy Boże, i na związek ten małżeński, wobec Kościoła Twego świętego zawierający się, sam najobfitsze racz zlać błogosławieństwa Twoje.

Przyjm łaskawie, Panie, pokorne prośby nasze, które za nowożeńcami tymi do Majestatu Twego zanosimy, a gdy związek ich sakramentalnie kojarzysz, raczże go wszelkiemi łaskami do pożycia chrześcijańskiego niezbęd- nemi obdarzyć.

Boże! któryś Sakrament małżeński ku rozmnożeniu rodu ludzkiego postanowił, związkowi tej pary miłościwie pobłogosław, aby jak w łasce Twojej zawarty zostaje, tak w tejże łasce

487

świętej, obojga ich utwierdził na zawsze.

Boże! któryś mocą potęgi swojej wszystko z niczego stworzył, a rozporządziwszy początek wszech rzeczy, człowiekowi na obraz Boski stworzonemu, tak nieoddzielną od niego nadałeś towarzyszkę, że ciało niewiasty z kości mężowskiej ukształtowałeś, stanowkic przeto, iż co z jednego wywieść spodobało się Tobie, tego nigęly rozłączać nie wolno; Boże, któryś związek małżeński tak dalece uzacnił, podnosząc go do godności Sakramentu, że w nim przedstawiasz obraz związku Chrystusa z Kościołem; Boże! z którego woli zaślubienie niewiasty mężowi, będące podstawą społeczeństwa, takiem błogosławieństwem stwierdzone zostało, że ono, ani karą grzechu pierworodnego, ani potopu powszechnego wyrokiem cofniętem nie jest; wejrzyj łaskawie na tę służebnice Twoje, która w śluby małżeńskie wstępując, Twojej żebrze i oczekuje opieki Niech w związku tym znajdzie ona .słodkie jarzmo

488

wzajemnej miłości i domowego spokoju. Wierna i czysta niech ślubuje w Chrystusie i stanie się podobną świętym małżonkom: niech będzie mężowi swemu miła jak Rachela, roztropna jak Rebeka, wierna i długoletnia jak Sara, niech wszelkiemi sprawami Tobie przedewszystkiem podobać sie usiłuje; wytrwała w wierze świętej i w pełnieniu przykazań Twoich, niech z drogi tej nigdy nie schodzi; wybranemu swemu zaślubiona niech mu miłość i wierność zachowa aż do śmierci; niech na ułomności swoje szuka wsparcia w łasce Twojej; niech skromnością swoją dobija się powagi, nieskazitelnością życia niech obudzą szacunek, a mądrością niebieską niech rządzi sie stale.

Obdarz ją, Panie, licznem potomstwem, spraw, aby dziatki swe na chw^rałę Twoje i pożytek Kościoła Twego świętego wychowując, wraz z małżonkiem swym, doczekawszy synów od synów [swoich, aż do trzeciego i czwartego pokolenia, i późnej dozna

489

wszy starości, w końcu razem z nim wiecznego dostąpiła zbawienia przez Chrystusa Pana naszego i t. d.

Módl i t w y m al żonk ó w

jedne go za drag tego.

Ant gfona. Były gody małżeńskie w Kanie Galilejskiej; a była tam matka Jezusowa. Wezwań też był i Jezus, i uczniowie Jego na gody A gdy nie- stawało wina, rzekła matka Jezusowa do Niego: Wina nic maja.

\^r. Sakrament to wielki jest.

IR A ja mówię w Chrystusie i w Kościele.

Hi Panie wysłuchaj modlitwę moje.

IR A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.

Módlmy się.

Boże, który pizy samem stworzeniu człowieka, dajac mu towaizyszkę, małżeństwo ustanowił i jemu pobłogosławił, błogosław związkowi naszemu, a

490

wszelkiemi łaskami do chrześcijańskiego pożycia małżeńskiego potrzebnemi, racz nas obdarzyć.

Pokorne prośby moje, Panie, które do miłosierdzia Twojego za małżonka mojego (lub małżonkę moje) zanoszę, wysłuchaj łaskawie, i któregoś (którąś) za dozgonnego towarzysza i oblubieńca (towarzyszkę i oblubienicę) przeznaczył tu na ziemi, razem ze mną umieścić racz w niebie.

Wszechmogący i wieczny Boże, któryś, stanowiąc sakrament małżeństwa, chciał, aby coś Ty połączył, człowiek nie rozłączał, daj nam prosimy, tak pożyciem naszem małżeńskiem chwalić

Cie tu na ziemi i Tobie wiernie słu-

*

żyć, abyśmy oboje połączeni w chwale wiekuistej, za skojarzenie nasze tu na ziemi dzięki Ci składali *na wieki. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg po wszystkie wieki wieków. Amen.

491

NAUKA

<1 1 a e liory c li.

Rodząc się na świat przynosimy z sobą nasienie śmierci, która nas czy pierwiej czy później nie minie. Choroby, którym podlegamy w tern nędzncm doczesnem życiu i śmierć ciała sa następstwem grze^ chu pierworodnego Często bardzo ściągamy na siebie różne cierpienia ciała przez własną winę, a niekiedy Pan Bóg zsyła nam choroby dla upamiętania się naszego i dla wypróbowania cnoty naszej. Choroby, to są posły Boże, które nas powinny ostrzegać i pobudzać do czujności. Prawdziwy chrześcijanin, kiedy go dotknie choroba ciężka, powinien przedewszyst- kiem wejrzeć w sumienie swoje i pojednać się z Bogiem. Pamiętajmy, że Bóg jest najwyższym lekarzem naszym duszy i ciała, i że czyste sumienie, nietylko przynosi pokój duszy, ale pomaga i dla zdrowia ciała; przeciwnie, życie występne odbiera słodki pokój serca i ściąga często choroby ciała. Pan Jezus, lecząc chorych, odpuszczał im grzechy razem, i dodawał:

Idź, nie grzesz więcej, aby ci się co gorszego nie stało».

Obowiązki chorego, szczególniej w ciężkiej niemocy zostającego, są następujące:

Ofiarować trzeba chorobę swoję za

492

grzechy, łącząc się z cierpieniami Jezusa Chrystusa, i poddając się zupełnie i z pokorą woli Bożej. 2. Zachować się w chorobie cierpliwie, strzegąc się narzekania, uporu, zbytniej pieszczotliwości i naprzykrzania się otaczającym osobom. Ku czemu chory wzywać powinien pomocy Bożej i przyczyny Najśw. Panny przez modlitwy i westchnienia strzeliste. 3 Jeżeli stan choroby tego wymaga, powinien wezwać lekarza i z uległością poddawać się jego przepisom. 4. Nie czekać póki się choroba wzmoże, ale zawczasu wyspowiadać się i przyjąć komunią, póki jest umysł przytomny; a jeśli choroba niebezpieczna, opatrzyć się należy i sakramentem ostatniego namaszczenia. Lękać się kapłana i sakramentów w chorobie, jest to dowód bardzo słabej wiary, i bardzo zgubny przesąd: bo sakramenta często pomagają do zdrowia, kiedy są zawczasu przyjęte. Jeżeli zawsze, to najbardziej w chorobie pamiętać należy, aby spowiedź była dobra, bez tajenia grzechów, ze skruchą prawdziwą odbyta. Bardzo jest pożyte cznie, o ile siły pozwolą, odbyć w takim razie spowiedź z całego życia. Przyczem należy: pojednać sią ze wszystkimi; przebaczyć urazy, wynagrodzić, wedle możności krzywdy uczynione bliźniemu na majątku i sławie; naprawić ile można dane zgorszenia, odwołując, przepraszając; dłu

493

gi i wszelkie należno ci zwrócić lub pole cić, ab> zwrócone były w całości. 5. /.robić testament, jeżeli jest co do rozporządzenia, zachowując sprawiedliwość; przyczem pamiętać o ubogich i chwale Bożej.

Gotować się na śmierć, obudzając często akty wiary, nadziei i miłości, i prosić otaczających o modlitwy. Mieć przed sobą krzyż, całować z Miłością rany Zbawiciela. Ustami albo myślą powtarzać często te lub podobne westchnienia. Wierzę, o Boże mój, cokolwiek w Kościele Twoim podalr s do wierzenia. W Tobie jednym mant mocną nadzieję zbawi ni o mojej o. — Kochani (ję nade- wszystko /.< wszystkich sil duszy moje], o Boże wij, i żałuje, żem Ciebie kiedykolwiek w życiu majem ohr nil. Niech się dzieje wola Twoja, o Boże, ze mną, ho ja stworzenie Twoje jestem. W 1 coc Twoje, Panie, 'polecam ducha 'mego.

0 Mary o, Matko laski, Matko miłosierdzia, Ty mię bron od nieprzyjaciela duszy, i w godzinę śmierci przyjmij. Święty Aniele Boży, ty mię strzeż. Wszyscy święci i święte Boże przyczyńcie się za mną. Jezu, Mary o, Jozefie święty, wam oddaję dvyzc mojęl

MODLI LW A >v chorobie.

Najwyższy dusz i ciał Lekarzu! nigdy nieustanne źródło życia, Boże nasz i

494

Ojcze! Twoja Opatrzność wszystko rozrządzą; bez Twojej woli nic się stać nie może. Nie pamiętałem na Ciebie w mych radościach, nie dziękowałem Ci za dary dobroci Twej; ale nie karz mię, Boże, w gniewie swym nie odrzucaj pokornej modlitwy, smutku i umartwienia mego. Dla Ciebie, Panie, chcę znosić tę chorobę, dla miłości Jezusa Chrystusa, i przez pamięć na Jego mękę, rany i śmierć najboleśniejszą. Panno Najświętsza! Matko Boska! cierpliwości wzorze! napełnij serce me taką pokorą i uległością ku wyrokom Boga, z jaką na konanie Syna Twego, wytoczenie Krwi Jego i świętego boku przebicie patrzałaś, abym wszelkie cierpienie na mnie przychodzące, umiał ofiarować Bogu z wdzięcznością syna posłusznego i na odpłacenie za grzechy i przestępstwa moje. Jezu, dobroci nieskończona, który Łazarza wskrzesiłeś ze zniszczenia grobowego! racz, miłosierdzia Twojego błagam, obudzić mię łaską przenajświętszą z głębokiego grobu złości i win moich, iżbym do Ciebie, Pana

495

mego, pod słodkie Twe jarzmo szczerze powrócił i w niem trwał na żywot wieczny. Nie o zdrowie Cię, Panie, błagam, lecz o prawdziwe poddanie się woli Twojej, abym królestwa Twego i sprawiedliwości Jego pragnął przede- wszystkiem. Ty sam wiesz, co mi jest potrzebne. Twoje miłosierdzie niechaj mną zarządza, Twoje litości są nad wszystkie sprawy Twoje Uzdrów tylko duszę moje, Ojcze, dobroci przedwieczna, i dodaj mocy na zniesienie wszystkiego, cokolwiek mię spotka według Twej Opatrzności, iżbym smutkiem i weselem mojem, w życiu i po skończeniu doczesności, chwalił i błogosławił przenajświętsze Imię Twoje. Przez Pana naszego i t. d.

LITANIA
z ii konaj ¡¡.cyc li.

Kyrie elejson! Chryste elejson! Kyrie elejson!

Święta Maryo, módl się za nim (za nią).

496

Wszyscy Święci Aniołowie i Archanio-, łowię, módlcie się za nim (za nią)

Święty Ablu, módl się za nim (za nią).

Wszyscy Sprawiedliwi, módlcie się za nim (za nią).

Święty Abrahamie, módl się za nim (za nią)

Święty Janie Chrzcicielu, módl się za nim (za nią).

Święty Józefie, módl się za nim (za mą).

Wszyscy Święci Patryarchowie i Prorocy, módlcie się za nim (za nią).

Święty Piotrze, módl się za nim (za nią).

Święty Pawle, módl się za nim (za nią).

Święty Andrzeju, módl się za nim (za nią).

Wszyscy Święci Apostołowie i Ewan- gelistowie, módlcie się za nim (za nią).

* _

Wszyscy Święci Uczniowie Pańscy

módlcie się za nim (za nią)

Wszyscy Święci niewinni Młodziankowie, módlcie się za nim (za nią).

Święty Szczepanie, módl się za nim (za nia).

497

Święty Wawrzyńcze, módl sie za nim (za nią)

Wszyscy Świeci Męczennicy, módlcie się za nim (za nia).

Święty Sylwestrze, módl się za nim , (za nią).

Święty Qrzegorzu, módl się za nim (za nia)

Święty Augustynie, módl się za nim (za nia).

Wszyscy Święci Biskupi i Wyznawcy, módlcie się za nim (za nią)

Święty Benedykcie, módl się za nim

(za nia).

Święty Franciszku, módl się za nim (za nią).

Wszyscy Święci Zakonnicy i Pustelnicy, módlcie się za nim (za nią)

Święta Anno, módl się za nim (za nia)

Święta Maryo Magdaleno, módl się za nim (za nią).

Święta Łucyo, módl się za nim (za nią)

Wszys^de Święte Panny i Wdowy módlcie sie za nim fza nia).

Wszyscy Święci i Święte Boże, przyczyńcie się za nim (/a nią)

Chwała na wysok.

498

Bądź miłosciw, odpuść mu (jej) Panie.

Bądź miłościw, wysłuchaj nas Panie.

Od gniewu Twego, wybaw go (ją) Panie.

Od niebezpieczeństwa śmierci, wybaw go (ją) Panie.

Od złej śmierci, wybaw go (ją) Panie.

Od mąk piekielnych, wybaw go (ją) Panie.

Od wszego złego, wybaw go (ją) Panie.

Od mocy szatańskiej, wybaw go (ja) Panie

Przez święte narodzenie Twoje, wybaw go (ją) Panie.

Przez krzyż i mękę Twoję, wybaw go (ją) Panie.

Przez chwalebne Zmartwychwstanie Twoje, wybaw go (ją) Panie.

Przez przedziwne wniebowstąpienie Twoje, wybaw go (ją) Panie.

Przez przyjście na świat Ducha Świętego Pocieszyciela, wybaw go (ją) Panie.

W dzień sądu Twego, wybaw go (ją) Panie. •

My grzeszni, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie.

49.9

Abyś mu (jej) przepuścił, wysłuchaj nas Panie.

Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

MODLITWA

Nie racz Panie Boże, w Trójcy jedyny, pamiętać na grzechy jego (jej) ale według wielkości miłosierdzia Twego, wspomnij nan (na nia) w chwale jasności Twojej. Niech się mu (jej) otworzą niebiosa, niech go (ją) weselem przywitają Święci Aniołowie i zaprowadza do nieba. Amen.

MODLITWA

którą, zaraz po skonaniu, wszyscy
uklęknąwszy mówić mają:

Wieczny odpgczynek racz dac tej duszy, Panie, a światłość wiekuista niechaj jej świeci na wieki.

Wieczny, Wszechmogący, a miłosierny Boże! Stworzycielu i Panie wszystkich rzeczy, prosimy wszyscy najświętszej miłości Twojej, abyś tę duszę,

500

która się przed Twoje Oblicze przeniosła, do łaskawości Twojej przyjąć raczył, i według nieograniczonego miłosierdzia Twego z nią sobie postąpił. A jeżeli już jakie męki czyścowe cierpi, prosimy Cię, abyś ją z nich dobrocią Twoją wybawił. Nie racz na grzechy jej względu mieć, ale na niewymowną dobroć Twoje; nie racz na nieprawości jej pamiętać, ale na najłaskawsze Twoje obietnice. O Panie Boże wszechmogący! nie raczże jej surowo sądzić, ale użycz, aby z ciałem swojem ku żywotowi wiecznemu dnia ostatecznego wstała z martwych, a postawiona była na prawicy między wybrane owieczki Twoje. Nie racz dopuszczać, o najmiłościwszy Ojcze! aby najdroższa męka i śmierć Syna Twego jedynego zginęła, aby próżną była w tern zmarłem dopiero stworzeniu, ale i owszem racz jej dać wieczne zbawienie, którego się ona mocno od Twojej najświętszej miłości spodziewała Racz ją udarowac niebie- skiem weselem takowem, jakiego zawsze z łaski Twojej świętej pragnęła.

501

Racz jej być miłościw, jakby jednej z wybranych Twoich, aby z ciemności do światłości, z bojaźni do bezpieczeństwa, z mąk do ulżenia była przeniesioną; aby wzięła ze wszystkimi Świętymi, a wybranymi Twoimi, obiecane i wieczne dziedzictwo w niebie nagotowane; aby nieśmiertelnej chwały przed oblicznoscią Twoją używała i weseliła się ze wszystkimi ŚŚ. w nie skończonem błogosławieństwie, z łaski Twojej świętej otrzymanem, przez Pana i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa, który żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

NAUKA

o modleniu się za dusze zmarł;ch.

Dusza człowieka, odłączona przez śmierć od ciała, staje natychmiast przed sądem Bożym, i stosownie do swych uczynków otrzymuje albo nagrodę wieczną w niebie, albo karę wieczną w piekle, albo idzie do czyśca dla odpokutowania za swe grzechy, zkąd dopiero przechodzi do króle

502

stwa niebieskiego. Oto jest w kilku słowach nauka Kościoła katolickiego o życiu przyszłem. Czyściec więc, jak samo nazwisko wskazuje, jest miejscem oczyszczenia dusz, które schodzą z tego świata, mając tylko grzechy powszednie, albo nie uczyniwszy zupełnej pokuty za grzechy śmiertelne już odpuszczone. Nie mogą one wnijść do nieba, bo tam nic skalanego nawet najmniejszą plamą wnijść nie może. Nie idą do piekła, bo pojednały się z Bogiem przez pokutę i ufają w Jego miłosierdzie, a sprawiedliwość Jego nie może odrzucić na wieki tych, co w Nim nadzieję swą pokładają. Dusze w czyścu cierpią męki wielkie. Nie mogą one oglądać Boga, chociaż Go kochają; i to odłączenie od ięh najwyższego dobra i szczęścia sprawuje w nich niewymowną tęsknotę i boleść, którą tern żywiej czują, że są już rozwiązane od zmysłów ciała Cierpienia te są wielkie i porównywają się niekiedy z męką piekielną, tylko że są doczesne. Nazywają się one ogniem czyśco- wym; bo jak ogień oczyszcza złoto, tak dusze w tych mękach pozbywają się plam duszy, aby godne były patrzeć na niestworzoną piękność oblicza Bożego.

Miłość bliźniego i własne nasze dobro powinny w nas pobudzać do ratowania dusz czyścowych. Tam są może nasi rodzice, krewni, przyjaciele, którym poma

503

gać każe sama wdzięczność i związek rodzinny. Zresztą, jeśli serce dobre nie może patrzeć obojętnie na męczarnie zwierzęcia, to jakże będziemy obojętni dla dusz, krwią Chrystusową odkupionych, cierpiących katusze? Pamiętajmy, że pomagając im wnijść do nieba, będziemy mieli najlepszych przyjaciół, którzy i o nas nie zapomną. Błogosławieni miłosierni, mówi Pan Jezus, albowiem oni miłosierdzia dostąpią.

Różne są sposoby pomagania duszom czyścowym. Najskuteczniejszym i najdzielniejszym środkiem ku temu, jest Msza święta. Ta niekrwawa Ofiara Jezusa Chrystusa, Baranka niepokalanego, najobficiej ściąga miłosierdzie Boże i dla żywych i dla umarłych. Są także osobne modły i śpiewy za umarłych, które odbywają Kapłani, i które nazywamy egzekwiami albo wigiliami. Składają się one z psalmów i z innych wyjątków pisma świętego i z modlitw stosownych. Wszelka modlitwa nasza i każdy dobry uczynek, ofiarowany za dusze czyścowe, czynią im ulgę i pomoc. 1 tak, słuchanie mszy św., odmawianie modlitw, ofiarowanie komunii, albo jałmużny, albo jakiego umartwienia; wreszcie ofiarowanie za nich odpustów: oto są sposoby pomagania umarłym.

Przemyślna pobożność chrześcijańska składa dowód największej miłości dla

504

umarłych, czyniąc tak zwany Akt heroiczny miłosierdzia dla dusz czyscowych. Jest to ofiara czyli dar dobrowolny, przez który oddajemy im wszystkie swoje uczynki zadośćczyniące *) osobiste za życia, i wszystkie modlitwy, które będą za nas czynione po śmierci; i które składamy w ręce Najśw. Panny, aby ta najczulsza Matka użyła ich, wedle woli swojej, dla wybawienia dusz z mąk czyscowych. Jest to czyn poświęcenia się i miłości. Bóg, który obiecał nagrodę i za szklankę wody podanej w imię Jego, wynagrodzi za to stokrotnie; i dusze wyzwolone przez nas z ę yśca nie zapomną o swych dobroczyńcach. Dla uczynienia tego aktu czyli ślubu, dość jest wyrazić w sercu tę swoję obietnicę, bez żadnych słów. Nie obowiązujemy się tym ślubem pod grzechem i możemy go odwołać wedle woli. Wszyscy wierni, którzy uczynili ten ślub: i, mogą dostąpić odpustu zupełnego, służącego tylko duszom czyścowym, przy każdej komunii swojej, jeżeli odwiedzą kościoł lub kaplicę publiczną, i tam pomodlą się na intencyę Ojca świętego. 2, Pozyskują od-

*/ Każdy dobry uczynek w stanie łaski wypełniany sprawuje zasługę t. j. pewny stopień nagrody wiecznej, i zadosyćuczynienie, t. jo wypłacenie się Bogu w pewnej mierze z doczesnej kary za grzechy.

505

pust zupełny w każdy poniedziałek, słuchając mszy św., komunia tutaj nie jest wymagana. 3, Wszelkie odpusty jakich tylko dostępują mogą się ofiarować i służyć duszom czyścowym choćtyy zkądinąd nie miały tego przywileju

Wiedzieć też mamy, iż można prosić Boga o wszelkie łaski przez przyczynę dusz czyscowych; bo one są miłe Bogu i dobrze nam życzą. Jakże to pocieszająca jest myśl dla nas, że zmarła droga nam osoba troszczy się o nas, widzi nasze po trzeby: nie zrywa z nami tego świętego węzła miłości, chociaż dla oczu naszych jest niewidzialną.

KORONKA

za dusze z 111 arłycli

Cześć I.

Za umarłych Biskupów i Kapłanów,

Przybądźcie, Święci Boscy, pośpieszcie Aniołowie Pańscy, ku przyjęciu dusz wiernych, dla umieszczenia ich przed oblicze Najwyższego. Niech was

506

przypuści do siebie Chrystus, który was wezwał i na łono Abrahamowe niechaj was wprowadzą Aniołowie.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

1 Ojcze nasz.—a potem W razy:

Wieczny odpoczynek racz im dać Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci na wieki.

f. Niech odpoczywają w pokoju,

B-. Amen.

H Panie, wysłuchaj modlitwy nasze.

R. A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Módlmy się.

Boże, któryś między Apostolskimi kapłanami wiernych zmarłych sług Twoich biskupią lub kapłańską godnością ozdobić raczył, sprawże takoż, prosimy Cię pokornie, aby i do wiecznego ich towarzystwa przyłączeni zostali. Przez Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen.

507

Część II.

Za umarłych rodziców, albo, jeśli ci żyją jeszcze, za dziadów i pradziadóio.

Któryś Łazarza wskrzesił z grobu już cuchnącego, Ty im, Panie, daj od- pocznienie i miejsce przebaczenia. Który przyjdziesz sądzić żywych i umarłych i świat przez ogień, Ty im, Panie, daj odpocznienie i miejsce przebaczenia.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

1 Ojcze nasz —a potem 10 razy:

Wieczny odpoczynek i t. d. (jak wyżej).

Módlmy się.

Boże, któryś nam ojca i matkę czcić rozkazał, zmiłuj się nad duszami rodziców naszych i grzechy im racz odpuścić, a w weselu wiecznej jasności daj nam ich oglądać. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

508

Część III.

Za zmarłych krewnych i dobrodziejów.

Panie! gdy przyjdziesz sądzić, gdzież się ukryję przed gniewem Twoim? bom zgrzeszy} wielce w życiu mojem. Grzechów się moich lękam i przed Tobą się wstydzę; gdy przyjdziesz sądzie, racz mnie nie potępiać, bom zgrzeszy} wielce w życiu mojem.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

1 Ojcze nasz.—a potem 10 razy: Wieczny odpoczynek i t. d.

Módlmy się.

Boże, dawco odpuszczenia i miłośniku ludzkiego zbawienia! prosimy łaskawości Twojej, abyś naszych braci i siostry, powinowatych i dobrodziejów, którzy z tego świata zeszli za przyczyną błogosławionej Maryi zawsze Panny i wszystkich świętych do uczestnictwa zbawienia przyjąć raczył. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa.

Amen.

509

Cześć IV.

A

Za du?ze nicmające zadneyo ratunku.

Nie pamiętaj na grzechy moje, Panie, gdy przyjdziesz świat sadzie przez o- gień. Prostuj Panie mój i Boże! przed obliczem Twojem drogę moje, gdy przyjdziesz świat sądzić przez ogień.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

1 Ojcze nasz- a potem W razy:

Wieczny odpoczynek i t. d.

Módlmy się,

Boże! któremu jedynie właściwem jest mieć zawsze miłosierdzie i odpuszczać grzechy, racz przyjąć prośby nasze za duszami w czyścu, żadnego znikąd ratunku niemającemi, aby ich Twoje nad niemi zmiłowanie z tych więzów uwolniło, w które ich ułomność i występki wprawiły, który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

Część V

Za dusze wszystkich zmarłych.

Wybaw mnie Panie od śmierci wiecznej w on dzień straszliwy kiedy nie

510

bo i ziemia wzruszone będą, gdy przyjdziesz świat sądzić przez ogień. Drżę od strachu i lękam się gdy przyjdzie roztrząśnienie życia mego, i gniew Twój, Panie! kiedy niebo i ziemia wzruszone będą. Dzień on, dzień gniewu, klęski i nędzy, dzień wielki i gorzki bardzo, kiedy przyjdziesz, Panie! sądzić świat przez ogień.

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

1 Ojcze nasz — a fotem 10 razy:

Wieczny odpoczynek i t. d.

Módlmy się.

Wiernych wszystkich Stwórco i Odkupicielu, Boże! duszom sług i służebnic Twoich racz dać wszystkich grzechów odpuszczenie: aby odpustu, którego zawsze żądali, za pobożnemi prośbami naszemi dostąpić mogli, przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

Potem przydać pięć razy na pamiątkę pięciu ran Chrystusowych.

Dobry Jezu a nasz Panie! daj im wieczne spoczywanie. Amen.

511

LITANIA
za dusze zmarłych.

Kyrie elejson! Chryste elejson! Kyrie elejson.

Chryste usłysz nas! Chryste wysłuchaj nas!

Ojcze z nieba Boże! zmiłuj się nad wszystkimi wiernymi zmarłymi.

Synu Odkupicielu świata Boże! zmiłuj się nad wszystkimi wiernymi zmarłymi.

Duchu święty Boże! zmiłuj się nad wszystkimi wiernymi zmarłymi.

Święta Trójco jedyn y Boże* zmiłuj się nad wszystkimi wiernymi zmarłymi.

Święta Maryo, módl sie za wierne zmarłe

Święta Boża Rodzicielko, módl sie za wierne zmarłe.

*

Święta Panno nad pannami, módl się za wierne zmarłe.

*

Święty Michale, módl się za wierne zmarłe

Wszyscy święci Aniołowie i Archaniołowie, módlcie sie za wierne zmarłe.

S. Józefie, módl się za wierne zmarłe.

S. Janie Chrzcicielu, módl się za wierne zmarłe.

512

S. Piotrze, módl sie za wierne zmarłe

:■>. Pawle, módl sie za wierne zmarłe.

S. Janie, módl sie za wierne zmarłe.

Wszyscy święci Apostołowie i Ewangeli- stowie, módlcie sie za wierne zmarłe,

S. Szczepanie, módl się za wierne zmarłe.

S. Wawrzyńcze, módl się za wierne zmarłe.

Wszyscy święci Męczennicy, módlcie się za wierne zmarłe.

S. Grzegorzu, módl się za wierne zmarłe.

S. Ambroży, módl się za wierne zmarłe.

Wszyscy święci Biskupi i Wyznawcy, módlcie sie za wierne zmarłe.

r *

S. Maryo Magdaleno, módl się za wierne zmarłe.

*

S. Katarzyno, módl się za wierne zmarłe.

Wszystkie święte Dziewice i Wdowy, módlcie się za wierne zmarłe.

Miłościw bądź, odpuść im Panie.

Od wszego złego, wybaw ich Panie Jezu.

Od gniewu Twego, wybaw ich Panie Jezu.

Od mocy djabelskiej, wybaw ich Panie Jezu.

5d 8

Od utrapienia ognistego, wybaw ich Panie Jezu.

Od krainy cienia i śmierci, wybaw ich Panie Jezu.

Przez cudowne poczęcie Twoje, wybaw ich Panie Jezu.

Przez narodzenie Twoje, wybaw ich Panie Jezu.

Przez najsłodsze Imię Twoje, wybaw ich Panie Jezu.

Przez święte rany Twoje, wybaw ich Panie Jezu.

Przez najdroższa krew Twoję, wybaw ich Panie Jezu.

Przez najzelżywsza śmierć Twoje, którąś umierając zniszczył, wybaw ich Panie Jezu.

My grzeszni, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Któryś Maryą Magdalenę z grzechów rozwiązał, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Który do chwały przeznaczonej z łaski swej zbawiasz, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Abyś rodziców, powinnych i dobro- Chwata na wy sok jY >. 33

514

dziejów naszych od mąk piekielnych wyzwolić raczył Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Aby ich pożądania wykonać raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Aby im jasne zastępy Anielskie wspomożeniem były, Ciebie piosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Abyś im hufce Patryarchów z radością zaszły, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Aby ich ' chór chwalebny Apostolski przyjął, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Aby ich wojsko tryumfujące jaśniejących Męczenników z radością witało, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Aby ich orszak SS. Wyznawców do wiecznego pokoju doprowadzić raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Aby się chór wesoły Dziewic do nich przyłączył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Abyś się nad wszystkimi wiernymi zmarłymi zmiłować raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

515

Ab) im, cichy i słodki Jezus, oblicze swoje najłaskawsze pokazać raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj na^ Jezu. Abyś ich na piawicc Twoje, w towarzystwo wybranych swoich pizyjąć raczył, Ciebie prosimy, wysłuchaj nav Jezu.

Synu Boży, źródło łaskawości i miłosierdzia, Ciebie prosimy, wysłuchaj na Jezu.

Królu straszliwego majestatu, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.

Który masz klucze śmierci i żywota, Ciebie prosimy wysłuchaj nas Jezu Baranku Boży, który gładź i s. grzechy świata, daj im wieczne odpoeznienie. Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, daj im wieczne odpoeznienie. Baranku Boży, któr) gładzisz grzechy świata, daj im wieczne odpoeznienie. Chryste usłysz nas,Chrys te wysłuchaj nas Kyrie elejson, Chryste elej on, Kyrie elejson.

MOD1 I FWA.

Boże! z którego litości dusze wiernych odpoczywają, słu; om i służebni

com Twoim, tu i wszędzie w Chrystusie odpoczywającym, daj miłościwie odpuszczenie grzechów, aby od wszystkich win uwolnione z Tobą bez końca sie cieszyły. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który żyje i króluje na wieki i t. d.

MODLITWA.

Zmiłuj sie najłaskawszy Jezu, nad duszami w czyścu zostająccmi, dla których odkupienia ludzką naturę przyjąłeś i śmierć gorzką podjąłeś Zmiłuj się nad jęczeniem ich, zmiłuj się nad łzami, które wylewają, a przez moc męki Twojej odpuść im karanie, na które za grzechy swoje zasłużyły. Niech zstąpi, najmiłosierniejszy Jezu, Krew Twoja do czyśca, i niech rozweseli i ochłodzi wszystkich w boleściach i mękach czyścowych zostających. Podaj im rękę, a wprowadź je do wiecznego odpoczynku, światłości i pokoju. Amen.

Modlitwa za dusze zmarlyeh.

Eoże nieskończonego miłosierdzia! zmiłuj się nad temi duszami, które ża

517

dnego ratunku ani pociechy nie maja, które z dawności czasu dla ubóstwa albo zaniedbania zapomniano, i za które nie często albo nigdy egzekwie się nie odprawują Boż^ łaskawości! chciej odpuścić im te grzechy, którymi Cię obraziły, a chciej je wybawić, z nieprzebranej dobroci swojej; ponieważ tak wiele kosztowały kochanego Syna Twego Jezusa, ulżyj im męki i przyjmij je do krolcsty a wego niebieskiego, gdzie ich chciej złączyć z wybranymi Twymi w chwale wiekuistej. Przez Jezusa Chrystusa Syna Twego i t. d.

MODLITWA.

Pozdiawiam was, wszystkie Chrystusa wierni dusze, niech wam da odpoczynek ten, który jest prawdziwym odpoczynkiem, Jezus Chrystus, Syn Boga żywego, który sic narodził z niepokalanie poczętej Panny dla waszego i nas wszystkich zbawienia, i was odkupi! krwią swoją drogą niech wam błogosławi i uwolni \ as od mąk, w dzień Sądu na prawicy postanowi i z Aniołami swymi złączy. Amen.

518

IV MODLITWY RÓŻNE

MODLITWY

w czasie utrapienia.

Boże! niech miłosierdzie Twoje nas osłoni i plagi zasłużone od nas oddali.

Chwała Ojcu i t. d.

Ojcze przedwieczny! naznacz nas krwją Baranka niepokalanego, tak, jakoś naznaczył domy ludu Twego.

Chwała Ojcu i t. cl.

Najdroższa krwi Jezusa! miłości nasza! zjednaj nam u Ojca Niebieskiego miłosierdzie i ratunek.

Chwała Ojcu i t. d.

Rany Jezusa, wołając głosem miłości i miłosierdzia! błagajcie za nas Ojca niebieskiego, dajcie nam schronienie i ratunek.

Chwała Ojcu i t d.

Przedwieczny Ojcze Jezusa! i nasz także Ojcze! krew Syna Twego i Jego

519

zasługi są naszą własnością. Ofiarujemy je Tobie, bo w nich masz upodobanie. Ten dar najdroższy Tobie musi nam zjednać ratunek; tę mamy niezachwianą nadzieję.

Chwała Ojcu i t. d.

Oj cze przedwieczny! nie chcesz śmierci grzesznika, ale chcesz, żeby się nawrócił i żył; sprawże przez miłosierdzie Twoje, abyśmy się nawrócili i zupełnie należeli do Ciebie.

Chwała Ojcu i t. d.

Wybaw nas Chryste Jezu mocą krzyża świętego: któryś Piotra świętego la- tował na morzu, zmiłuj się nad nami.

Maryo Matko miłosierdzia! przyczyń sie za nami, a zostaniemy wybawieni.

Maryo, Orędowniczko nasza, przemów za nami, a ni zginiemy.

Pan nasz sprawiedliwie nas biczuje za grzechy nasze, lecz Ty, Maryo; broń nas, bos Matka najlitościwsza.

W Tobie Maryo i w Synie Twoim Jezusie położyliśmy całą nadzieję nasze. Nie dopuszczaj, abyśmy zostali zawstydzeni.

520

Bądź pozdrowiona, Królowo Niebieska, Matko miłosierdzia, żywocie słodkości i nadziejo nasza! bądź pozdrowiona; do Ciebie wołamy wygnańcy synowie Ewy, do Ciebie wzdychamy płaczący na tym padole płaczu. A prze- toż Ty, Orędowniczko nasza, one miłosierne oczy Twoje obróć na nas; a Jezusa, który jest błogosławiony owoc żywota Twego, po tern wygnaniu racz nam pokazać, o łaskawa, o litościwa, o najsłodsza Panno Maryo.

MODLITWA POWSZECHNA.

w potrzebie całego chrześcijaństwa.

Wszechmogący wieczny Boże! Panie i Ojcze niebieski! wejrzyj okiem nieprzebranego miłosierdzia Twego na jęczenia, nędze i potrzeby nasze, zmiłuj się nad całem chrześcijaństwem, dla którego jednorodzony Syn Twój, Pan nasz i Odkupiciel, Jezus Chrystus, dobrowolnie w ręce grzeszników się oddał, i wylał krew swoje najdroższą na ki zy-

521

żu, i przez tegoż Jezu^ca Chiystusa odwróć, o najlitościwszy Ojcze, od na^ sprawiedliwie zasłużone kary teraźniejsze i przyszłe nieb zpieczeństwa, szkodliwe rozruchy wojn)/, głód, choroby, wszelkie trwogi i smutki. Oświeć też i wzmocnij we wszystkich przedsięwzięciach dobrych, wszelkich zwierzchników naszych duchownych i świeckich, i spraw aby to czynili, cokolwiek służyć może ku Twojej chwale i zbawieniu naszemu. L życz nam, o Boże stałego pokoju, prawdziwej jedności w wierze. Nawróć serca wszystkich do prawdziwej pokuty i poprawy życia, zapal w nas ogień miłości Twojej, daj nam pragnienie sprawiedliwo ci i o nią gorliwość, ażebyśmy, jako posłuszne dzieci w życiu i przy śmierci, Tobie podobać się mogli.

Prosimy Cię także, jako Ty sam chcesz o Boże abyśmy Cię prosili, za naszych pizyjaciół i nieprzyjaciół, za wszystkich zasmuconych i cierpiących, za żywych i umarłych. Polecamy Ci, o Boże, wszystkie nasze- potrzeby i spra

wy, życie i śmierć nasze Daj nam tu być uczestnikami Twej łaski, i w przyszłości oglądać Ciebie w chwale ze wszystkimi Świętymi Twoimi, przez Chrystusa Pana naszego. A,

MODLITWA.

do ś. Patrona swego, którego imię na Chrzcie

ś. odebrałeś.

Święty N którego imieniem i opieką od tej godziny, której chrzest ś. przyjmowałem, ozdobił i uzbioił mię Bóg; proszę, zaleć mię w łaskę Boską, zaleć Matce Najświętszej i wszystkim Świętym, osobliwie tym wybranym Boskim, którzy toż imię Twoje i moje na ziemi żyjąc, pobożnością i cnotą znaczną ozdobili Wejrzyj o s. Patronie! z owego wesołego miasta Jeruzalem na mnie, imię Twoje noszącego, który na tym padole płaczu w codziennem zostaję niebezpieczeństwie Wyproś u Boga, abym jako wspólnie z tobą noszę imię Twoje, tak i cnót i przykładów mógł skutecznie naśladować. Ciesze sie ze szczęścia wiecznego, któregoś już

dostąpił Dziękuję Bogu, że Cię przeznaczył do chwały i godncmi cnotami dla nabycia nieba przyozdobił Dziękuję świętym Aniołom Twoim, którzy ci do tego dopomagali. O ś. Patronie ratuj mię i wspomagaj, abym i ja temże samem imieniem księgi żywota mógł napełnić Oddal to ode mnie, co do zbawienia jest przeszkodą uproś to, co mi jest najpotrzebniejszego do zbawienia, ani mię opuszczaj poty, póki z Tobą wespół Boga chwalić w niebie nie zacznę Amen.

M O D L I T W A
upraszając o zwyciężenie pokus.

Panie Boże wszechmogący! przybądź na pomoc moje, daj mi łaskę abym się spizeciwił wszelkiej pokusie; wyruguj niegodziwe myśli z rozumu mego, umocnij mię przeciwko światowym powabom, pomóż mi do pokonania natarczywości szatańskich, i buntującego się przeciwko duchowi ciała Zginąłem, jeżeli mię Twoja odstąpi łaska, podobno mię śmierć zaskoczy w tej chwili,

524

kiedy się dam zwyciężyć pokusie: Bo- ■e miłosierny zmiłuj się nade mną, u- trzymuj mię boć już na brzegu przepaści zostaje

>i <)DLIT W A

prosząc o pokonanie wszelkiego nalotu

grt. echowego.

Niech wszechmocna łaska Twoja, Święty nad Świętymi, potarga ten zły nałóg, który mie przyprowadził do popełnienia niezliczonych grzechów, i codziennie w nowe wprawuje nieszczęścia. To nieszczęsne do grzechu przy- wyknienie sprawi nakoniec moje od chwały niebieskiej na wieki odrzucenie, jeżeli się nie zlitujesz nade mną, o Bo że miłosierny! nie mogę go zwyciężyć, chyba za pomocą łaski Twojej. Wspomóżże mię, Panie, proszę Cię o to przez zasługi Chrystusowe. O Panno przenajświętsza! o święty mój Patronie, Aniele Stróżu, wszyscy Święci i Święte Pańskie! dopomóżcie mi do rozerwania pęt moich, i do wyjścia z tej siomotnej niewoli Amen.

525

MODLITWA DO NA JA W. PANNY.

prosząc o zwjcię nic ¿.heli

namiętność u

Pożądliwe'ciami przejet) , . zywam

mocnej obrony Twojej Panno Najświętsza, Matko niepokalanej czystości zlituj się nad moją nęd ą; wyjednaj mi łaskę, abym był uwolniony ud tych bezwstydnych my'li, które mi sir wszędzie, a nawet i w świątyniach P«ńsl ich przy ołtarzu b_vdacemu narzucają, i same modlitwy moje kazić usiłują. Niech Duch Ś., niech ogień miło'ci Bosi iej, upi zatnie serce od tej < leśnej namię tności, która mie przyprowadziła d ) tak wielu niecnych występków i która jest przyczyną wiecznej nie zcześliwos ci tak wielu potępionych.

Bądź pozdrowiona Królowo i t. d. (jak ¿nj rj j?a Jean ’ A1

Al 01)1 1TWA

prosząc o szczęśliwą podróż, gdy sic kto
puszcza w drogę.

Panie Boże wszechmogący, który otworzył w pośrodku morza Cze rwo-

5 2 G

nego Litwą Izraelitom drogę, któryś wybawił Abrahama ze wszystkich niebezpieczeństw w przykrych jego podróżach, któryś dał młodemu Tobja- szowi Anioła Rafała, i trzem Królom gwiazdę za przewodnika; racz nam' u- życzyć pomyślnego czasu w podroży naszej. Wybaw nas od wszelkiego niebezpieczeństwa uwolnij nas od wszelkiej pokusy, abyśmy, mając ziiwsze Anioła Stróża za przewodnika, przybyli szczęśliwie do kresu do którego ciągniemy, i do portu żywota wiecznego, dokąd Ty nas wzywasz. W drogę pokoju i szczęśliwości niech nas prowadzi Wszechmogący, a miłosierny Pan, a Rafał Anioł Jego święty, niechaj nam będzie towarzyszem w drodze, abyśmy w pokoju, zdrowiu i weselu wrócili do domu naszego.

Aniele Boży, któryś jest' Stróżem» moim, mnie tobie poleconego z Opatrzności Boskiej dziś oświecaj, strzeż, rządź i sprawuj. Amen.

Możni też wonie Koronkę do Najświętszej Vamiy, odprawnjąc podróż•

527

PIKŚŃ.

o u rod*/aj.

Krulu nieba wysokiego,

Boże Abrahama cnego!

Racz wejrzeć na ludzkie plemie.

A daj urodzaj (pogodę, żyzny deszcz'» na

ziemię

Ąby znał lud Twój prawdziwy,

Żes tę jest Bóg litościwy,

A my Cię za ten dar wielki,

Będzicm wielbić na czas wszelki.

/lituj się nad ludem strapionym,

Drogą krwią Twą odkupionym.

/lituj-że się, zlituj Panie,

Niech się łaska Twoja stanie

PROŚ B A.
o dos/cz.

Wszego dobrego dawco i szafarzu wieczny, Bobie ziemia spalona przez ogień słoneczny Modli się dżdżu; i smętne zioła pochylone, I nadzieja oraczpw zboża upragnione. Sciśnij wilgotne chmurę świętą ręką swoją; A one suchą ziemię i drzewa napoją Ogniem zjęte O! który z suchej skały

zdroje

Niesłychane pobudzasz, okaż dary swoje! Ty nocną rosę spuszczasz; By dostatkiem

hojnym

Żywej wody dodawasz rzekom niespokojnym;

528

Ty przepaści nasycasz i łakome morze: Ztąd gwiazdy żywność mają i ogniste zorze.

Kiedy ty chcesz, świat w zystek powodzią zatonie,

\ kiedy chcesz od ognia jako pióro spłonie.

Modlitwa za Monarchę.

Prosimy cię, wszechmogący Boże, aby sługa twój Miko* \j II Monarcha nasz, któr) z miłosierdzia Twego objął rządy Państwa, cnót także Wszelkich dostąpił pomnożenia; aby niemi świetnie przyozdobiony i błędów wszelkich uszedł zasadzki, i do Ciebie, któryś jest drogą i życiem, szczęśliwie dojść zasłużył. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

MODLITWA

ra rodziców, Krewnych^ dobroczyńców

i przyjaciół.

Panie Boże, któryś nam rozkazał czcić ojca i matkę swoje, i to nam dałeś za jedną z największych powinności! Jeżu nasłodszy który w swem życiu świętem najdoskonalszy przykład synowskiego posłuszeństwa, uczczenia

529

i jOiiłości zostawić raczyłeś! który naj- pierwszy cud Twój w Kanie Galilejskiej nie na własną wolę, lecz na żądanie Matki Twojej spełniłeś! umierając za nas na krzyżu jeszcześ i w chwili skonania dla Matki swojej pociechę i opiekę obmyślał! natchnij mię, o Boże litościwy, taż cnotą przykładnej miłości i czci dla mych rodziców, abym im był pociechą w tern życiu i zasługą w życiu przyszłem. Błogosław im Panie, we wszystkiem kiską swą przenajświętsza; utwierdzaj ich w wierności służby Twojej, iżby mi ciągle byli przykładem we wszystkich cnotach chrześcijańskich. Niech ta pokorna modlitwa moja, którą Ci z głębi serca czynie,będzie dla nichpowinnem odpłaceniem za wszelkie ich starania i prace okojo mnie łożone. Spraw, abym w przywiązaniu i wdzięczności ku nim nigdy się nie odmieniał i nie stygł. Błogosław, Panie Boże wszechmogący, całej rodzinie naszej, jakoś błogosławił Patryar- chom swoim. Niech z< Ma. miłość, do- bry przykład i -chwa¹ ^^:e Boga i Pana CliWuni na w\ sok .P i 34

530

naszego zawżdy pośród no^ kwitnie abyśmy sobie urazy wzajemnie odpu szczali i w miłości Chry stusa trwali. A wszystkim dobroczyńcom i pr/y ac’* łom naszym racz święte łaski Twoje okazać i darami miłosierdzia swego hoj nie nagrodzić w życiu i po 'mi< rei Przez Pana naszego Jezusa Chrystus Amen.

Wieczny odpoczynek duszom zmarłych racz dać, Panie, a światłość wk kuista niechaj im świeci na wieki w i ków. Amen.

MODLITWA

7ii wszelki} droirą sokit osobę.

Panie Jezu Chryste, Boże nasz, kto ryś się za cały rodzaj ludzki przez najdoskonalsza miłość na meke i śmierć

-i 4 X

przeznaczywszy, jednak szczególniejsza miłością ukochałeś wybranych Twoich, i nad śmiercią Łazarza płakałeś, i ukochanemu Uczniowi swemu dozwoliłaś głowę swą oprzuĆ : i Boskich piersiach

Twoich’ cli. . łti * • W I . pLc(

..ej mik. iwv i .i od v. • /el ich zlyrh

przygód i nieb pir ■ n ; . -*i/eż lu-

ge Twe . tu/cbnii Tv. >j za któ-
rego i i ]i najpd.oinn < mo-
dlitwę , mik ■ ? ?e fw* ¹ la dam.

Dawaj mu (j i * w/n.-t i pomnożenie

a w y 1 cieli cnol .< h ( liry Musowych:
niechaj \vi v,v/\ tkr m purzywa nsd
nim (nad nią błogosławieiUtw^To Two-
je, niech go- Aniołowie Twoi na

każdy dzień od v zelkie o zl< «» bro
nią. (i - » (\a) jeśli bodzie wola

Twoja, puwuoeenii m due/ snem; a -
ibliwie ra^z duszy jego—(jej) - z: cto-

Któl< iw le

\yac 'ywut wie¹ ui:,V_y

Świętych, przez Je u Chry-tu a, Pa
na i Odkupiciela no • •< Am n

VI. NAl^TK A

« r o / m \ s I a n i u

Każdy rozsądny człowiek, nim przy tą- pi do jakiej wo/n< prawy, mu i iprzód zastanowić iy i ro w.ażyr wszy tko, ahy to co ma C'yr,it było dla nieco pr ytecz-

nem. Tak, chcąc zbudować dom obliczamy co będzie ko ztował, opatrujemy dogodne miejsce, obmyślamy jakie będzie je- i o rozporządzenie, i t. d. Kupiec również nil i nabędzie towary stara się poznać ich dobroć i wartość, rozważa jaki z nich zy^k otrzyma Otóż i my jako chrześcijanie, mamy prz- d sobą bardzo ważną sprawę, bo sprawę pizyioti wania )bie po śmierci mieszkania wiekuiste? ), sprawę nabycia sobie najwyższych dóbr niebieskich; powinniśmy zatem rozmyślać, jak to wszystko uczynić mamy. Człowiek co robi na

lep, b< z zastanowienia się czę.-to błądzi
naraża :dę na straty; chrze cijanin co nie chce uważnie myślić o sprawie zbawienia, co odbywa swoje obowiązki i ćwiczenia duchowne byle jak, wpada w sidła szatańskie, w rozmaite wady, zaślepia się miłością własną i pychą i częstą naraża !'W zbawienie na zgubę.

Rozmy kląć tedy, jest to przykładać swój umyśł i serce przez niejaki czas do poznania tego, czego od nas chce Pan Bóg, do umiłowania Go i wypełnienia Jego woli, Rozmyślanie, jest to myślenie o Bogu, o Panu Jezusie, o N. P. Maryi, o świętych; tak jak myślimy o swoim ojcu, matce, braciach, siostrach i przyjaciołach. Jpstto mówienie do Boga, do Jezusa, do Świętych, -jak przemawiamy do starszych, do

5^3

przyjaciół; j szc/i re i uwa/n zajmowani^ zb^Y nimn du jej

zysr v i pi ren i i nauczyciele zy ia pnhr :.ę bardzo od

bywać cod ien pt .1 niejM r^r zmy- lanie, i mocią 1 i? h yi”, nikają-

i \ ch ł c ¹ V ilip ^rr , A, po-

v lada, nic i gi a ch 1 mo. ^rą

znajdować y 1 P^r'łu w duszy. Ter' ■>

mówi , Ktu czyni cod prz z kwadr o

rozmy lanie. ni< mo/-. za ubić'⁴ S. 1

guori tcmi łov mi n.i . . clu -• *zc 1 wi, którzy ^dbywa^ą rozmy lani« 1 ;li to regularnie czynią na pewno zbawionymi będą. Znale' ' mozrn chrzr cijan, którzy codzeń komunikują, . w , rzęchu

śmiertelnym; ki* wzy r/jny nbf jałmu/l ny, a rzcw ⁰ śmiertelnie; którzy poszczą, umarte ~ią się rozmaici« , a są w tanie grzechu mi rtelnep Al ni najdzie nr, takie j duszy, kt draby odbywała 1 odz’ mi rozmyślanie, i ti \ała w grzechu śmiertelnym“, S. Frań rek Salezy w Drodze du

pob) / / eroko n u era o rozmy daniu, i pilnie żalem ahv ’aden dzień nie przc^czcdł bez tc ‘ zabaw

Naj tos )wniejszy c/as do t( ; > j ranny kiedy głowa nasza je swobodna; a miejsce ku temu takie, . Izie nam nikt nie przeszkadza. Wi mamy poewię id czasu na rozmy danie codzienne to zalezv od okoliczności i od gorliwości nas c ,

534

w ¡zakże nic mniej trwać powinno jak kwadrans Lepie] jest mniej odmawiać ustnych modlitw, a poświęci czas na modlitw- myślną. Nie hoj się mój bracie, nic w tern nie tak trudnego. K haj tylko Bo ga, chciej sz< z wze, a w szy tko pójdzie łatwo. Nic chodzi tu o jakie wielkie, wznio łe my ¡li, al o myślenie proste i serdeczne o Bogu. Każda książką pobożna może nam podać przecinaku do rozmy siania; owszem, każda modlitwa, każda, na uka duchowna m posłuż¹ ć ku temu celowi. Rozmyślanie składa ' z trzech cz ści: Przygotowania, Rozy i .1 ni a, Zakończenia

i. Vri]](j tow i"'» zależy naprzód na tern, aby się postawie w obecności Boskiej. Wyobrazić sobie trzeba Boga obecnego tu i wszędzie spoglądającego na ciebie, i oddać mu należy pokłon i uwielbienie Po- wtóre, wezwać trzeba pom >c₃ boskiej sercem lub ustami odmawiając jaką modlitwę, np. „Przyjdź Duchu Święty.Westchnąć do N. P. Maryi, ś Anioła Stróża i świętego Patrona, prosząc o wsparcie i przyczynę. Potrzecie, o ile można, wyo- 1 razić sobie w myśli miejsce, osoby i inne rzeczy, które mo^ą podpadać pod zmysły w oblanym przedmiocie do rozmyślania. Naprzykład, jeśli mamy rozmyślać o narodzeniu Jezusa Chrystusa, należy sobie wystawić w myśli ubogą stajenkę, żłobek,

b . kio dzi* ciątko i t. d. Jeśli przedmiot nte podpada pod zmysły, np. cnota, występek, dość je i zwrócić uwagę na samą r/< cz, na jej podział i inne okoliczności.

Rozważan jc główną częścią roz

myślania. Rozfnei te należy rzecz, starając

ię ją poznać, ile mo/na Stawić tu można pytania: kto, i ■ dla czego? i t. p <Stoso- w'"' do dębi czy mani tę cnotę lub wy- stępe k cobym zrobił w tym razie? jak mi uczynić należy^ i t. d. Wzbudzać stosowne u 'Z( •m: wiary w tę prawdę lub tajemnicę

której myślimy, uczucie miłości, wdzięczności, żalu, boj;i/ni i t. d. Używać prze- móv. ień strzelistych i westchnień do Boga
'więtych. Używać oznak zewnętrznych pobożności: uderzenia się w piersi, spojrzenia na krucińko lub inny obraz, wejrzenia w ni< bo i t. p. Podczas rozmyślania ćwiczyć się powinny: rozum, pamięć, wyobraźnia i wola nasza; lecz nie dla ciekawo ci lub naukowej tylko korzyści, ale dla poznania iebie, dla poprawy obyczaje¹ , dla udoskonalenia moralnego. Strzedz się tu należy próżności, upodobania w solno, łudzenia się po tęp< m swoim Pokora, niedowierzanie sobie, ufność w Bogu oto

•7 główno uczucia, które przytłumić mo- gą miłe wła ną Nic należy wreszcie prz< stawać na samych uczuciach, ale czynić wnioski, postanowienia praktyczne, obmyślać środki ich wykonania, pomyśleć o

536

okolicznościach dnia tego, o osobach i miejscach. Naprzykład, przy spotkaniu się z tą osobą będę cierpliwy, posłuszny, łagodnie odpowiem, ustąpię, nie zezwolę na złe; kiedy pokusa będzie ciągnąć do złego, wezwę pomocy Jezusa i Maryi, przeżegnam się, pomyślę o śmierci i piekle, i t d Trzeba uczynić jedno lub kilka postanowień szczególnych na ten dzień, które pr żniej w ciągu dnia przypominać często należy.

3. Zakończenie rozmyślania znaczy podziękowanie Bogu za odebrane łaski i natchnienia, ofiarowanie mu całej modlitwy my- sinej i uczynionych postanowień razem z męką i zasługami Pana Jezusa; pokorna prośba do Boga, aby raczył błogosławić chęciom i przedsięwzięciom naszym; przy czem wezwać przyczyny N. Pannv, pomocy ś. Anioła swego i Patrona Na końcu najlepiej przydać Ojcze nasz i Zdrowaś Mnoga. S. Franciszek Salezy radzi obrać jedną lub kilka uwag pobożnych, które sobie mamy przypominać w ciągu dnia i które nam być powinny, jakoby kwiatkami pachnącymi, urwanymi z ogrodu rozmyślania.

Dodaję tu nieklón uwagi. Kiedy doznajemy wnętrznej pociechy, kiedy się rozczulamy do łez na modlitwie myślnej, dobra to jest rzecz, i dziękować za nią Panu Bogu należy, ale bynajmniej nic wyno

537

sić się z tego Niezapominajmy nigdy, M poprawa życia cnota, po tęp duchowny, oto są główne cele na^ze Kiedy 1,? rozmyślaniu doznajemy •- ihł >ci dui ha, odię- twienia myśli, nie n. ile/; niepo! • >ić Fę zbytecznie i por noa.' dk go modlitwę. Byłby to wielki i ubny dla duszy błąd* W takich raz. ch r i, nalc 'y ile można, obudzić w •* rcu pobożno powol- nem odmówieniem jakiej modlitwy, np litanii ¹ ) Pana Jezus 1, upokorzyć się trze ba pirod Bogiem, wyznać »woj; nic ►godności słowem, robić co można, a Pan Bóg przyjmie nasze chęci i usiłowania mile, choćby serce nasze pozostało «wchłc Będą lo jakby suche owoce, które w niedostatku świ ^;vch spożywamy W zelkie roztargnienia i pokusy należy odrzuca« , jak tylko je dostrzeżemy, i choćby one naprzykrzały Fę nam ciągle, jeżeli tylko w nich dobrowolni« trv ać nie będziemy, nie stracimy zasługi u Boga, któiemu jc miłe nasze męztwo w potykaniu się z pokusami i nieprzyjaciółmi duszy.

Jicloiłelcifi czyli kwiczenia duchowne zależą na poświęceniu kilku dni (zwykle trzy etni trwają 1 wyłącznic na rozmyślanie czytanie duchowne i dłuższe modlitwy, w a lu poznania potrzeb duszy. Każde re- kollekcye trzy rzec zy mają na względzie: oczy^z« cnie doskonałe duszy, oświecenie umysłu i zjednoczeniejsię / Bogiem. Służą

538

tn stu. wnc rozmyślania i czytania. Na 1 ^iyc 1 roz i dając u na ,zym końcu o ta- tccznym pnzn ijemy, zkad mamy w vstko i dokąd ciążymy rozważając - rzęch, jogo złu^ć i karę; zastanawiając nad rzeczami o tec/n mi: śmiercią, ądem, pie- - kłem i niebem pobudz any się do boja.'ni Bożej, do żalu za przody, do prawdziwego nawrócenia się Jo Boga przez szczerą i dobrą spowiedź Druga rzecz je^c'

* urit ■ •/ w < bo . ¹ cli wuich. Po

\ ev a/ Pan Jezus je \ nas^vm wzorem, a Jego nauka prawidłem po ęp wania, dla U go rozmyślamy tutaj • ^;>ciu, męce, cnotach i naukach Chr tAw a Pana. Trz cia r/^cz jest pflnoczp u ę nasze z Bogiem przez miłość; ku temu słu>ą rozmyślania o Najśw. Sakramencie, o miłości Bożej, o wytrwaniu w dobrem, i środkach kutemu służących Widzimy tedy ^r’ rekollckćye, to najlepszy sposób poznania Boga i na- 5 zych ku niemu obowiązków; j^stto potę- żny -rodek prawdziwego nawrócenia si_s naszego. Odbywają ię one alb > publiez- nie: w takim razie stosujemy si \ do porządku i nabożeństw wspólnych, w których przewodniczy kapłan Ah' Ćwiczenia duchowne mogą się odbyv\ ać i prywatnie, w domu. W takim razie powinniśmy sobie ułożyć pewny porządek, którego iciśle trzymać się należy. Naprzykład, przezna c/yć sobie po trzy lub c/icry ro. myślania

o 19

codziennie* kt r\ h 1 powinno mnii j ] i tę

dło/c [ i n. • ••*«»; i /a it r. c eznie

duchu v iuzmy.ilań;

pi * \ ig¹ ' cod- *ń ! i " ię’ a rachn

nek sumie ' . Słu< i • ń ..a po

południu, le śh m « I Najśw.

Sakrament. A uiększ.* :ti . ¹ odma-

wi ć ranni i > ; , uchnóiWć

( odzień i zą tkę i ld/iei z_L

hować milczenie i o^osobj tro-

odtuży ć /j st¹. i • n i ' ; i ■ a i

od tó ne j cel u ■ 1 , t 'd

kie rnzry cki, naul< mn za

jęma, któn eh - N się mnżr a

tu d» te ₍o, aby pr, I po .wi*; i

Cg całkiem buz- lnu • ' idle/ałob y

t >ż uży ae jaki h u iaii *ń. 1 • t umia -

kowanie by nie > lzh Jruv iu- Sad ra menty na? ’v przy w* znnjleps m ii bv.ć inuże, p > wanicm i pubo/ności«?

, iwi* J/ • -11 - m na ¹ cał . ż\

< ia albo pev i j czę i on alb

/w, o*ajną; no >wni do poliże . duszy, w ( zon radzić ¹ nah ży iatłt z • spowiednika. Ot* j cbr r l^{1 !} Nic

tu nioinauz tak trudnego i naci • i r go. Jc lla spraw do i eh p vi^ a- my tyl « :sii i trud >w 1 iwnego, ż

dla nuju a niejs > j ¹ udo konaDma

du< /y, p ■ ' ię imy nr- diii dni w

roku. Najlepiej odb \jc łubowe ewirzc-

540

nia duchn\ ne w Wielkim Po cm każdego roku Bardzo jc pwży_Le< znie udbyc je przed bardzo ważną s] rawą, naprzykład, dla poznania powitania swe przy nd- mianie stanu; kmdy czujemy, ’• >my ostygli zupełnie w służbi( Bożej Niż* j / ^y ^ Prawdy wieczne iaułt< < Roim; urn *( >>u:a do R l/< h% ■ .

) « Śmierć na

trwoży, bu przy¹, nązujemy lę zbytecznie do rzecz¹ ziem kidi; a jednak umrzeć: trzeba będzie. Boimy uę : mień i, bo złych nałogów swoich porzucić niechcemy, a one nam grożą sądem Bożym i karą wieczną. Śmierć na. przeraża, bo wiara nasza jest mała i słaba chociaż wiemy, żc to życie jest tylko gościną naszą, a życie wiccziu za grobem. Myśl o śmierci je t bardzo zbawienna, bo na: utrzymuje w bojaźni Bożej i niedozwala sercu naszemu przylgnąć zbytecznie do rz* 1:3 marnych. Jm więcej i częściej my'lic będzie z o śmierci,, tern mniej ona przerażać cię będzie. S. Franci zek Salezy radzi obrać sobie każdego miesiąca (albo choeby raz w rok¹ dzień jeden na przygotowanie się do śmierci, abyśmy tym sposobem goto\. i byli zawrze spotkać tę stanowczą dla nas chwilę, bo ni< wiemy dnia ani rodziny, kiedy nas Bóg na ąd swój wezwie. O brawszy dzień takowy, staiać . ię należy z wielką pobożnością przyjąć Sakramenty

święte Spowiedzi Y, omunii. tak jakby' my j ‘ raz ostatni pi .viąć m li Przeczy tać należ dnia te⁽.^Tri naukę jak? c x/^fczach ostatecznych • tern ui ić do myślali Pot m z tanów u i. Jak

dotąd żyłem » chciałbym w t ranie umrzeć' Jalo“' pragn< nadal prowadzić ży< i( 2. Jak korzy ;t;d ⁱm z ła^ck i daré w Bożych? jaki rzęch mój nałogowy?

Jaku najeżę 'ciej popełniałem grze chyr ("o za przy? z.na ich był^ Jakich środków należy używać, aby z nich poprawi ( zy wypełniam po tanowi' ai# jażda\n?ioj uczyniono" Napi, ac krotko, co czyi* ć należy nadal, aby być lepszym Po wieczornych modlitwach weć w ręn. kru< yfiks . wyubraża^;ąc ż< oti ymuje u tatnie ñama ..ozenie, przykładaj go na oczy, na usta, na serce, pro ząc, by ci Zbav idol przebaczył cokolwiek /grzeszyłeś widzeniem, słyszeniem, dotyl aniem, mową i myślami. I całui s< rdeczni rany /bawień la, polecaj Mu s\v \ duszę iakby już miała wychodzić z ciała i zasypiaj z Najśw. Imionami Jezusa, Maryi i Józefa na u-

542

PRYWl'V WIECZNE

h rpzm• lania,

1 O lumen człowieka

i Ro/u < ciem byłe pierwi i nim c Pan Bóg t\ orzył Oto mnie i, ni;? roba< kicm, bo mezem me byłeś Swia* juz tak dawno tał a o tobie wzmianki nie było,

Bóg cię wywiódł nxzii rryniłoę iem czem jestc nie ż< I13 Mu miał bvc na co potrzi bnym lec •* z im | dobroci nieskończonej N.e stworzył cię kanni niem, dr ewem, zwierzęciem; al< uczynił < i tworzeniem rozun rum, nad innemi stworzeniami panującern. Nic uczynił < ię ślepym, głuchym, niedołężnym, ale dał ci y.drowic, zmysły. Stworzył cię' na obraz swój, obdarzani rozumem, wolą i pamięcią, stworzył i a podnbirń; two og\ da jąc zdolno c doskonalenia .«?•; i nabywania cnót, prz< które dajesz • podobnym Stwórcy.

• L^Tv az, jaki j< . t cc' tworzenia twego. Nie dla tego je.de na wie< ie, al>y jadł, pił, używał rozkoszy, jak czynią bydlęta i podobni im ludz' a te mbardzic j ni na to. abyś był złym, szkodliwym i potępionym, jakimi j-ą di duchowic • ieh słudzy na ziemi, bezbożni. Ale dla tego zyjesz, aby "dwórcę swego poznał przez wiarę żywną,

uw ęlł. ł ( prz. , n bo nu - ukochał I , nie a nli Je i dobn uczyn-

1 • dni N in t ] . • miło , ę j

] • unici Ci I 771V*; ' :i ¹ 111 Jty •

< ały ,■ '.ul K m. i . jstatet zny j ui na i ] ł, modlił ię,

a 'rzęch- pokutował, yle ri lerpli- w ne 'I .«• n irntvm wieii* pozyskał

praw d . i •• i • i p j n wieki.

3. Za tanćv *, jaki jest cel innych stworzeń na -wiecie Oto, aby tobie lu żyły 1 poina ały di - ;kania celu osi¹ t< CZ11( ^rn - Słońc. wi< ca 1 • ,1'Z. V

mW dag¹ p v z w iem -hi

es ] moe, ii:: pokarm izmaib* 1

pięl nc u im purz i dek i wspaniało' eałes ■ ■ pr/yrod ni.- uwc ¹ la c^:ę i podno- • erce ku B'y: u, k >ry jc źródłi 111 i piękności. J< ¹ ‘ przy ivią njc / ię

1 . t c nit do stw- ot. nia albo g uzy- w^ra^z 111 obra ; Boi 1 na z kodę dus v swojej w , whfa « ły p ; O k. czvni z krzywdę dw>rcy, 1 lórcmu (. wi ujmuje Opu ająi Bon lta izo v otworzone j, aj ę bałw thwalcą. N:u a zdiowie, bogactw 1, nie _c ¹ n zy ia na* aN powinny być 1 ,ik rodkairń dla zha~ wienia du jeżeli n cokolwiek odwodzi o- duzi ■ Bi * ileićby to było dla nas najmih ¹ ’ ■ i< ię 11 n s 'moVu^:w m

i unikać tego pm r, ni'1 1 .

544

O dobrodziejstwach Boskich.

Policz dary, jakie masz ud Boga Nie- tylko cię stworzył, ale cię opatrzno 'cią swoją zachowuje. Pan Bóg uchronił cię do tej chwili od nagłej śmierci, od ciężkich chorób lub kalectwa, od nędzy i ubóstwa Dał ci rodziców troskliwych i kochających ciebie; otoczył gronem braci, sióstr, przyjaciół miłych. Masz wszystko kolo siebie, nie tylko dla utrzymania życia i zdrowia potrzebne, ale może dla zabawy i przyjemności służące. Bóg dał ci zdolność do nauki, nauczycieli, oświecających twój umysł, książki pożyteczne. Czy korzystasz z tego, czy jestem Mu wdzięczny: O jak wiele jest innych, którzy nie mają środków oświecenia się, i zostają w ciemnocie; a może są lepsi od ciebie.

?. Zobacz, ile ci Bóg udzielił darów nadprzyrodzonych. Syn Boży umarł na krzyżu dla ciebie, i zostawił ci naukę swo- ję i sakramenty na pokarm i lekarstwo duchowe. Od dzieciństwa przez rodziców i nauczycieli bogobojnych Bóg cię oświecił i przywiódł do poznania siebie Słyszysz nauki i przestrogi zbawienne, widzisz dobre przykłady, czytasz pobożne książki miewasz myśli i natchnienia święte Ileż ci razy Pan Jezus odpuścił grzech na spowiedzi i posilił najsw.

545

Ciałem swojem! Ile razy obronił cię w pokusach i ratował duszę twoję blizką zguby! Pomyśl, jak wiele jest ludzi zostających w pogaństwie, żydowstwie, w odłączeniu od Kościoła, w ciężkich nałogach grzechowych. A Bóg cię od tego uchronił.

Zastanów się, na co używasz darów Bożych. Może sił ciała i zdolności umysłu używasz na obrazę Bożą? Języka na kłótnie i złe mowy, oczu na przypatrywanie się brzydkim rzeczom, uszu na słuchanie nieprzystojnych słów, rąk na zabawy złe rozumu i pamięci na myślenie o rzeczach zakazanych? Czy wierny jesteś i posłuszny świętym myślom i natchnieniom ku pokorze, cierpliwości, miłości? Może gardzisz i odrzucasz łaski Boże? Czy spowiadasz się szczerze i pobożnie komunikujesz, czy modlisz się regularnie? Jeżeli rodzicom, którzy cię urodzili co do ciała, na- •leży się największa wdzięczność, jakże wdzięczny masz być Bogu, który dał ci wszystko co masz, a obiecuje dać ci na zapłatę samego siebie na wieki!

0 grzechu.

Przeszkodą do .zbawienia są grzechy Uważ ciężkość grzechu śmiertelnego Sprzeciwia się on Bogu najświętszemu, mającemu w obrzydzeniu wszelką złość,

Chwa na wy sok. A® 2. 35

546

a podoba się szatanowi. Kto czyni grzech, z diahla j>'st, ho djnheł od początk u grzeszy, mówi ś. Jan. I. 3.—Bóg ukarał grzech w upadłych aniołach, nie dając im czasu do pokuty i skazując ich na wieczne odrzucenie Ukarał grzech w pierwszych naszych rodzicach i w potomkach ich, skazując cały rodzaj ludzki na prace, cierpienia i śmierć. Grzech zamknął ludziom niebo, i oddał ich w niewolę złego ducha i namiętności.

Dla zgładzenia grzechu, trzeba było, aby Syn Boży stał się człowiekiem i cierpiał dla nas okropne męki.- Kto grzeszy ciężko, krzyżuje w swem sercu na nowo Chrystusa, krzywdzi duszę swoję, odzierając ją z łaski i przyjaźni Bożej, i pozbawiając ją zasług i dobrych uczynków; staje się godnym piekła, utrącą pokój sumienia, ściąga często i na tym świecie kary Boże. I grzech powszedni obraża Boga; zmniejsza Jego miłość w sercu na- szem, zasługuje na kary doczesne, usposabia do ciężkich upadków. Słowem, naj- większem złem i nieszczęściem prawdzi- wem dla nas jest grzech śmiertelny, a po nim powszedni.
Rozważ i policz grzechy swoje, którymi przez całe życie obraziłeś Boga myślą, mową, uczynkiem i opuszczeniem Może i teraz masz jaki zły nałóg, jakie

547

upodobanie grzeszne, w którem trwasz dobrowolnie? — Obrzydz sobie grzech każdy jako złe największe. Otrząśnij się ze złych nałogów; zwyciężaj mężni pokusy. Żałuj serdecznie dla miłości Boy a za we winy. Proś Boga o skruchę doskonałą, 1 staraj się wzbudzać ją codziennie prz^y wieczornym rachunku sumienia. Nigdy nie trwaj w grzechu, lecz natychmiast powstawaj z niego przez pokutę.

0 śmierci.

1 Umrzeć musisz, ale nie wiesz kiedy, i jaka cię śmierć spotka. Śmierć przychodzi zwykle jako złodziej, kiedy się jej najmniej spodziewamy. Nie oszczędza żadnego wieku i stanu; odłącza duszę od ciała i stawi ją przed sądem Boga; a ciało obraca w nędzną kupę zgnilizny i prochu. Myśl o śmierci przeraża nas, bo nasza wiara słaba, bo nie chcemy porzucić grzechu, bo lgniemy sercem do doczesności. Myśl często o śmierci jaku o koniecznym końcu życia doczesnego, po którym nastaje życie wieczne dobre albo złe.

U waż śmierć grzeszników, którzy całe szczęście swoje w bogactwach i rozkoszach ciała pokładają. O! jako straszna jest dla nich owa chwila, w której poznają iż muszą wszystko porzucić. Sumie

548

nie wyrzuca im czas stracony, siły zmarnowane, łaski Boże odrzucone. Sakramenty znieważone, bliźnich pokrzywdzono. Szatan, pokazując im ciężkość i liczbę grzechów popełnionych, do rozpaczy ich doprowadza. Dobry Anioł pobudzać ich będzie do pokuty; ale czy będą mieli odwagę spowiadać się? Czy pokuta ich będzie szczera i prawdziwa? Czy będą mieli czas po temu? Czy nie wpadną w ostatnią zatwardziałość i niepokutę. Jakie bowiem życie bywa, taka pospolicie i śmierć następuje. Ś'nierć grzeszników najgorsza, mówi Pismo święte.

f

U waż śmierć sprawiedliwych. Śmierć dla nich jest końcem cierpień i walki z nieprzyjaciółmi duszy i zbawienia, a początkiem życia błogosławionego na wieki. A chociaż odłączenie duszy od ciała jest bolesne i napełnia trwogą naturalną i cnotliwych; jednak wiara żywa w nieśmiertelność duszy, przyjęte Sakramenty, ufność w Bogu, pomoc Aniołów, opieka Najśw. Panny, wejrzenie na obraz ukrzyżowanego Zbawiciela, modlitwa otaczających, napełniają słodką ufnością i pociechą ich serce. Przytem wiara, iż to ciało, rozsypujące się w proch, zmartwychwstanie kiedyś i odbierze razem z duszą nagrodę wieczną, pokazuje im śmierć nie jako zniszczenie, ale- jako przejście do stanu doskonalszego. Dla tego święci nie boją się

549

śmierci, owszem pragną jej, powtarzając ze św. Pawłem: Pragnę byc rozwiązanym

od ciała, i hyc z Chrystusem.— Bój się grzechu, ufaj w Bogu, nie przywiązuj serca do stworzeń, a śmierć nie będzie straszna dla ciebie. Bądź zawsze w takim stante, w jakimbyś chciał być przy skonaniu.

0 snl/ie ID&a.

Dusza po śmierci staje przed sądem Boga i natychmiast otrzymuje albo karę, albo nagrodę wieczną, wedle uczynków Wyrok ten potwierdzony będzie publicznie w obec całego świata, po zmartwychwstaniu ciał na sądzie ostatecznym Sędzią naszym będzie Bóg najsprawiedliwszy, ktorego oszukać niepodobna. Świadkami będą: Anioł stróż, który nas pobudzał do dobrego, i ^czatan, który kusił do złego; oraz własne nasze uczynki świadczyć będą za nami albo przeciw nam. Staraj-że się obfitować w dobre uc zynki, a będziesz miał przyjaciół na sądzie Boskim
I waż, z cze^o będziemy sądzeni Z myśli złych, nieczystych, których zwyciężać i odpędzać nie chcemy L rozmów szkaradnych, gorszących, bezbożnych; z. uczynków złych, z opuszczenia obowiązków; z łask i natchnień świętych, z dobrych przykładów, zbawiennych rad i napomnień, których słuchać nic cl •< i cór,my

Z Sakramentów znieważonych przez tajenie grzechów, przez niegodne komunje; z cnot zaniedbanych, z darów natury na złe użytych. — Żadne wymówki i obrona przyjęte tam nie będą; bo i rozum, i wiara, i sumienie wołają na nas teraz, abyśmy Bogu służyli. — Na obietnice pokuty i poprawy nie będzie miejsca, bo już czas miłosierdzia przejdzie, a nastanie pora srisłej sprawiedliwości Sądź sam siebie na tym świecie surowo, pokutując za grzechy, zwyciężając siebie., umartwiając ciało; a nie będzie tobie straszny sąd po śmierci'

Słuchaj jaki wyrok wyda sprawiedliwy sędzia. Do złych rzecze. Idzae o h- 1 uu jwzeklęri iv ogień wił i w//, który je$t z gotowany djahlu nninlon jego, A dobrym

powie' Pójdźme błogo dowiem Ojcu mojego, < frzginajcie ha ó/ęstwo titbienhe zgotowane tram ud założenia świata. I pójdą źli na mękę iriet zna* a sprawiedliwi do żgiCota wi <‘Z- ot , . 1 tak będzie przez całą wieczność. Rozważ dobrze te krótkie a tak ważne słowa’ Wieczno*ć, czas bez końca. Wóezz- n, gorzeć w piekle z djabłami, albo wiecznie cieszyć się w niebie ze świętymi.— róki masz czas nie próżnuj; gotuj sobie wieczne mieszkanie w niebie: pokutą,

cierpliwością, pokorą, pracą, męztwem, a nadewszystko miłością świętą.

531

O p’ekle.

Bóg sprawiedliwy karze grzesznika niepokutującego straszną karą, wtrącając jego duszę a potem i ciało do piekła, żaden obraz, żadne porównanie nic może nam przedstawić należycie okropno, ci tego miejsca. Pismo ś. nazywa go jeziorem ognistem, ogniem pożerającym i wiecznym, więzieniem ciemnem, miejscem wiecznego płaczu i zgrzytania zębów. Kara ta będzie stosowna do wiry, ale straszna. Na duszy: zgryzota, smutek i rozpacz bez miary i końca; na ciele, męka zmysłów. Ponieważ grzesznicy wszystkich zmysłów i członków używali do grzeszenia; dla tego ponosić będą i na ciele, po dniu ostatnim, stosowne kary. Oczy ich za to, że patrzały z upodobaniem na nieprzystojne i zakazan rzeczy, trapione będą widzeniem czartów i przepaści piekielnej. P sz>, za słuchanie słów nieskromnych i bliźniego obrażających, nic na wieki nie usłyszą, prócz jęków i przeklęcb Tak samo i inne zmysły cierpieć będą.
Ale stokroć większa kara potępionych będzie utrata chwały wiecznej, która zależy na oglądaniu oblicza Bożego. Odłączeni zostaną < d Boga swego Stwórcy, jedynego i najwyższego dobra i szczęścia swego To pozbawienie oglądania ,najwyższej i niestworzonej piękności będzie

nieskoń czenie większą męką od męki zmysłów. A przytem, oddzieleni będą od towarzystwa Najśw. Panny, Aniołów i Świętych. Nie odłączaj się od miłości Boga przez grzech śmiertelny na tym święcie, jeśli nie chcesz być odłączonym od chwały Jego w niebie.

Ale najstraszniejszą i najnieznośniejszą karą potępionych, będzie wieczność mąk piekielnych, wieczna utrata Boga. Jeśli lekkie ukłócie owadu, gorączka dopiekająca, najkrótsze noce długiemi i u- przykrzonemi czynią, jakże straszna będzie noc wieczności z tak ciężkimi bolami, smutkiem i rozpaczą! Tyle razy zasłużyłeś na piekło, a Bóg cię uchronił od niego dotąd! Strzeż się grzechu, a najbardziej śmiertelnego. Jeśli weń nieszczęściem wpadniesz, ani chwili w nim nie ■trwaj, ale się uciekaj zaraz do miłosierdzia Boskiego

Tli. O niebie.

1. Każdy wzdycha do szczęścia. Otóż szczęście prawdziwe, niczem niezamąco- ne, wieczne, znajdziemy w niebie, w miejscu nagrody cnotliwych. Niebo nazywa się królestwem, ojczyzną niebieską, miejscem ochłody i odpocznienia, gdzie nie będzie już ani płaczu, ani smutku, ani boleści; bo tam będziemy obfitowali we

wszelkie dobra i radości.--Jeżeli ten przestwór nad głowami oświi eony słońcem, lub ozdobiony ślicznemi gwiazdami, nazywamy dla piękności niebem, to jakaż będzie ozdoba i piękność owe go miejsca, gdzie świeci swą dobrocią i jasnością wybranym swoim Pan Jezus, owo słońce sprawiedliwości; i gdzie błyszczą gwiazdy Aniołów i Świętych, a między niemi, jak księżyc w pełni, Najśw. Panna! Gdzież znajdziemy milsze towarzystwo? Naśladuj cnoty Pana Jezusa, Najśw. Panny i .Świętych, jeśli chcesz do tac się do ich towarzystwa.

Najwyższą chwałą i nagrodą Świętych w niebie będzie oglądanie Pana Boga twutza w twarz, jak mówi Pismo, t. j. zrozumienie Boskich doskonałości, o ile stworzenie będzie mogło pojąć; i ztąd najwyższe zadowolenie wszelkich sił r< - zumu i uczuć serca, A n >ć> widziało, an ucho dyszało, an w serc* (ił wieka wstąpiło. ( Bof/ nagotował tfpn, którzy 60 imłuja.— Rozmyślaj teraz chętnie o Bogu, a poczujesz przedsmak owych wiecznych radości i pociech, jakich doznają wybrani, oglądając swego Stwórcę.
] ciała nasze po zmartwychwstaniu połączone z du^czą, otrzymają nagrodę. Będą posiadać jaMio c, niecierpiętliwość i chyż- >ść; będą niejako uduchowione, na- kształt uwielbionego ciała Chrystusa. —

554-

I ta chwała i szczęście duszy i ciała trwać będzie niezmiennie na wieki. Jeśli chcesz dostąpić tej nagrody w niebie, oświecaj tu na ziemi rozum swój wiarą, a serce miłością zapalaj Szanuj ciało swoje jako kościół Ducha świętego, nie pozwalając sobie nic nieczystego i nieskiomnego, u- martwiając jego złe żądze. Oto droga do nieba’

} III. 0 zbawieniu duszy.

Zbawić duszę, to najważniejszy obowiązek nasz na ziemi. Co pomoże człowiekowi, chocbi/ cni}/ siei it pozywał, jeżeli na duszy

sicytj szkodę odme<it mówi Pan Jezus. Albo (v da człowiek za odmianę za duszę swoję? Co pomoże tobie, że będziesz bogatym, obfitującym w rozkosze ciała, że będziesz sławnym między ludźmi, jeżeli po śmierci pójdziesz na wieki do piekła? Albo co zaszkodzi tobie, że będziesz ubogim, cierpiącym i pogardzonym tutaj, jeżeli będziesz na wieki w niebie? Jedną masz duszę, jedna śmierć będzie dla ciebie; jedno jest tylko piekło i niebo wieczne.

Zbawić duszę, znaczy naprzód nawrócić się szczerze do Pana Boga przez prawdziwą pokutę Jestto poznać Boga jako Stwórcę, Pana i Ojca swego najlepszego; pizenieść go w umyśle i sercu nad wszystkie stworzenia, kochając go z całego serca, odrywając serce od rzecz} stwo

555

rzonych a oddając Bogu. Je- tto kochac wszystko w Bogu i dla Boga ) serce na szc dobijają się świat, czart i ciało, aby je znikczemnić i skazić; ale am Bog tylko zadowolnić i uszczęśliwię nas może. Oddaj mu serce!

Na zbawienie duszy daje ci Bóg ten czas życia ziemskiego, r era/ tylko możesz spowiadać się, modlić się, pracować, wypełniać dobre uczynki; teraz jest czas zbawienia i miłosierdzia boskiego. Nie odkładaj tej najważniejszej sprawy na jutro, bo nie wiesz dnia ani godziny śmierci swojej. Za grobem już nie będzie pora pokutować, poprawie się, bo nastanie czas sądu i sprawiedliwości. Daj< ci Bóg środki do zbawienia w swym Kościele: „nauki, sakramenty, modlitwę, przykłady Swię- tych. Proś Bogato prawdziwe nawrócenie się ; wytrwanie w dobrem aż do końca.

IX. O naśladowaniu Chrystusa.

1 Cały ten świat podzielony jest jakby na dwa obozy, na dwa królestwa: królestwo szatana i królestwo Chrystusa. Patrz na stronę przeciwną. < >to książę tego świata zepsutegu, szatan siedząc na tronie złotym trzyma chorągiew z napisem, pycha, bogactwo, rozkaz ciała. Mnóstwo ludzi stoi i walczy pod tą chorągwią Głó- wn< nauki i zasady tego królestwa ciemności są‘ Szukaj tylko przyjemności, do

556

gadzaj sobie we wszystkiem, baw się póki życia staje; nabywaj dóbr ziemskich choćby oszukaństwem, krzywdą bliźniego, podeptaniem zumienia; nie myśl co będzie po śmierci. Przysłuchaj się wrzaskom i bluznierstwom, jakie rozlegają się z tego obozu przeciw wierze Chrystusa, przeciw czystości, umartwieniu, pokorze pobożności.

Zwróć oczy na drugą stronę. Oto Jezus ukrzyżowany, otoczony rzeszą wiernych, woła do wszystkich: „Nie miłujcie

świata, ani tego co jest na świecie. Błogosławieni ubodzy duchem: błogosławieni czystego serca; błogosławieni płaczący i prześladowani dla sprawiedliwości Ńie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, ale bójcie się tego który i duszę i ciało wtrącić może do piekła. Kto chce iść za mną, niech zaprze samego siebie, i weźmie krzyż swój, i naśladuje mię. Miłujcie nieprzyjaciół waszych, szukajcie naprzód królestwa niebieskiego“. Na bluźnierst- wa i wrzaski wściekłe zwolenników szatana uczniowie i naśladowcy Zbawiciela odpowiadają przebaczeniem, cierpliwością, modlitwą, miłością.

3. Obieraj, do którego chcesz należeć obozu. Pośrodku zostać nie możesz. Kto nie jest ze muą, woła Chrystus, przeciw mnie jest; a lito nie zgromadza ze mną, rozprasza. Żaden nie może din panom ślazy \ Kie mo

żecie Bogu służąc i mamonie (t. j. chciwości dóbr ziemskich). U waż przytem, jaki będzie* koniec tych obydwóch królestw. Kto chce mieć na tym świecie niebo rozkoszy, niech się nie spodziewa nieba po śmierci. O takich mówi Pan Jezus: Zaprawdę powiadam wam. odebrali zaplotę swoję (na ziemi) O najsłodszy Zbawicielu! całą duszą i sercem garnę się do krzyża twego! Postanawiam sobie być pokornym, cierpliwym, przebaczającym. Postanawiam sobie iść za tobą, niosąc krzyż cierpień, jakie na mnie zsyłasz; abym mógł cieszyć się z tobą na wieki. Amen.

Do rozmyślania, mogą służyć: Uwagi pobożne na miesiąc Czcrwiec stron. 497 i nast

Tajemnicach Różańca ś. stron. 629 i nast
na Miesiąc Maryi, stron. 696 i dalsze.

m

Na większą chwałę Boga!

— ——

SPIS RZECZY

£trO'ł.

Nauka o modlitwie 5

CZĘŚĆ I sza.
NABOŻEŃSTWO 0G3LNE.

Nauka, jak przepędzić dzień po chrześcijańsku 17

Modlitwy poranne . 28

Akty wiary, nadziei i miłości ... 34

Pieśń poranna Kiedy ranne 36

Poddanie się Boskiej Opatrzności . . . —

Modlitwa zawierająca Akty Chrześcijańskie ... 37

Litania o najsł. Imieniu Jezus ..... 40 Anioł Pański 48

Modlitwy wieczorne . . 49

Litania Loret. do N. P. Maryi ... 52

Modlitwa Ś Bernarda do N.P.M Pomnij 56 Pieśń wieczorna Dzień się kończy . 58

III. Nabożeństwo kościelne.

Modlitwa wchodząc do kościoła ... 60 — przed Najśw. Sakramentem . 61 podczas pokropienia wodą święconą 63

u o ^s

^s 'm.

Uwagi pobożne podczas Pokropienia 04
Procesya. Pieśń: Jłde indohroęi. ... 67
Uwagi pobożne podczas Procesyi . 68

Suplikacya . 69

Psalm Boy nasz ncirCzką . . . . . 7¹

Pieśń przede Mszą: Padajmy na twarz 72

IV. lYisza święta.

Nauka o Mszy świętej 73

Intencya przede Mszą . 78

szy Sposób słuch. Msz^ ś. krótszy . 80
gi Sposób słuchania Mszy św. za du-
sze zmarłych 102

Hymn: Dzień on, dzień gniewu ... 108

Psalm 129 Z głębokości 120

Hymn: Wdaj Królowo (Salve Regina) .121
Y. Nieszpory . . . . .122

Hymn: Jezusa słodkie wspomnienie . . .129

Witaj Gwiazdo morza 130

Anty fony i modlitwy do Najś P. M. po
Nieszporach Matko Odkupi ie/a . . .133

Pieśń: Dobra noc, Jezu 138

VI. Spowiedź

Nauka o grzechu . 139

o Sakramencie pokuty .... 147

Rachunek sumienia krótszy 164

Rachunek sumienia obszerniejszy . . . 166

Modlitwy przed Spowiedzią . * 173

Pieśń. Straszliwego majestatu 182

Modlitwy p > Spowiedzi 18?

Modlitwa Urbana Pap. Przed oczy twoje. 185

5 GO

Siedm psalmów pokutnych . . .
Litanja do wszystkich Świętych

Stroi?

. . 190 204

VII. Komunja.

Nauka o Kommunii ś 218

Modlitwy przed Komunia . .... 230

Pieśń o Najświętszym Sakramencie: U

drzwi twoich 234

Vkty p;> Komunii . . . *239

Modlitwa S Ignacego,¡Duszo Chrystusowa 245 —_ odpustowa: U to ja o dobry. . 246

Pieśń o Najświętszym Sakramencie:Niebo, ziemia 247

Odnowienie ślubów Chrztu św .... 248 Nauka o odpustach ... * .... 249

CZĘŚĆ Il-ga

NABOŻEŃSTWO DO TRÓJCY ŚWIĘTEJ
I DO PANA JEZpSA.

I. Nauka o Opatrzności Boskiej . . . 256

Hymn do Boga: Boże, tys wid hi. . . 260

Litanja o Boskiej Opatrzności .... 262 Koronka o Boskiej Opatrzności .... 270 Pieśń: Kto s>ę w opiekę 273

II. Koronka o Trójcy Przenajświętszej. 275

l itanja do Trójcy świętej 283

Hymn dziękczynny: Te Dnmi — Ciebie

Boga, po łacinie i po polsku .... 290 Baham fac— Cbaw Panie, po łacinie i po polsku 293

Litanja o Duchu świętym i Hymn 295 Modlitwa o otrzymanie 7 darowi )ucha : 304 Módl. o otrzymanie 12 owoców Duchoś. 3of Hymn: Przybądź Duchu (Ic . ^r'i\nto 308

Naludeńdu > d > Pana Jezus .

Nauka, kto jest Jezus Chrystus .... 309 I'waga pobo/na na Boże Narodzenie ^14 Modlitwy na Boże Narodzenie . .315

Pieśni na Boże Nar , I A >wł ikaterzom. u8 — — 11. Uóg ę z Tanin $iq

i 11 Dznoidllo u ta udzitu. .

*— IV II żłobie tezy . 320

I>. Nabożeństwo da \ijsnirtszogo Sakra-
lne 1C11.

Nauka o Najświętszym Sakramencie . 32^ Hymny pr/y wystawieniu Najświętszego Sakramentu-

U Salut-m5 325

Ii< r ('hr.sfp .

Tantum • rg> 326

Koce Jbjuis —•

Modlitwy przy odwiedzaniu Najświętszego Sakramentu 327

Modlitwa Ś. Kajetana .... . . 329

Litanja o Przenajświętszym Sakramen. 330 Hymn o Najświętszym Sakramencie Kłaniam się Tobie. .

Cztery Ewangeljc na Boże Ciało y 1

Cli wała na wy sok Kh z y*^{1 II.} * -

9tron.

Pieśń o Najś. Sakram.. I Twoja eześc 343 — II. Idzie, ń/ćń 344

V. Nabożeństwo do Serca Jezusowego.

Nauka .... .... 345

Ofiarowanie się codzienne Sercu Jezusowemu 346

"Modlitwa do Serca Jezusowego za konających 347

Litanja do SercaJezusowego ... , 348

Pieśń o Sercu Jezusowem: I Serce twe 354

II Skądże Jezu 35Ó Koronka przemienienia Pańskiego . .358 Ofiarowanie się Panu [ezusowi, Ks Antoniewicza . . , ... 361

41. Nabożeństwo do Męki Pańskiej.

Nauka ... . . 362

Modlitwa do Pana Jezusa o cierpliwość 365 — w cierpieniu moralnem . 367

latania o Męce Pańskiej . 368

Modlitwa S.Augustyna o Męce Pańskiej 373 Pieśni o Męce Pańskiej, 1. .Rozmyślajmy 374 — — -- II Jezu Chryste,

Tanie miły . . 376

Modlitwy na Zmartwychwstanie

Pańskie . 377

Pieśń c* Zmartwychwstaniu Pańskiem. I.

W ^r(soły nam 382

Hymn o Zmartwychwstaniu Pańskiem: Witaj dnu 385

M> 3

Hron

Pieśń II. o / martwychwstaniu Pan-

skiem IV*ta1 Tan (Itry ' S 78^

Modlitwy naWniebowstąpienie Pańskie Hymn 0 Jezu, S‘ -a . . , $#7

CZĘŚ( IIKcia.

\aho/j:nstwo po a. p. m\kyi

I 1KTYPił PIŃSKICH.

I. >. P. Murui.

Nauka o pobożności ku N P. Maryi . 290
Godzinki o Niepokalanem Poczęciu N.

P. Maryi . . 397

l itania o Sercu N. P. Maiyi . 406

I itania do N. P. Maryi boli ;nej. . . . j.12
Koronka N P. M. Szkaplerza więtego f.16
Różaniec Nauka i sposób odmawiania 426

Mesiąc Maryi . . 430

Pieśni o N. P. Maryi W'taj Tanu 446

IJ. Xabo£cns1wo do iniolów.

Nauka . . , . 447

r itania do SS.,Aniołów 450

Modlitwy do Ś. Anioła-Stróża . 457

Pieśń Anr le Stróżu . 459

Nabożeństwo do Śniętego Jozefa

i inmch Świętych

* •/

Nauka ...... . ...... 460

I itania do S. Jozefa 462

Pieśń, Witaj Józefie .

504

, Stronica.

Litania do Ś. Antoniego 468

Modlitwa do Ś. Antoniego 473

1 itania do S Kazimierza 474

Hymn S. Kazimierza do N P. M Każdej < halli . 480

rZĘŚC' IV-ta.
kóżye N.iwożKSsrnA.

Modlitwy przy ślubie . . 482

Modlitwy za Nowożeńców . . .485

— Małżonków . . 489

Nauka dla chorych . .491

Modlitwa w chorobie . ... 493

Litania za konających • .... 495

Modlitwa przy konających . . . 4.94

Nauka , modleniu się > dusze

zmarłych . . . . . . 501

Koronka za duse zmarłych , 505

Litania zaduszę zmarłych ... 51 1

Modlitwa za du^cze zmarłych 316

IV. Modlitwy rozmaił *

Modlitwy w czasie utrapienia . . . .518 Modlitwa w potrzebie całego Chrze

ścijaństwa 520

do swego Patrona .... 522

o zwycięztwo pokus . . *523

o zwycięztwo nałogu grze- chowego 5^4

do Najświętszej Panny pro

sząc o zwyciężenie złych namiętności 525

Stron

Modlitwa o szczęśliwą podróż . . . .525 Pieśń o urodzaj: Królu ¡arba .... 527 Prośba o deszcz: Wazeyo dob'e<jo ... — Modlitwa za Monarchę . . 528

Modlitwa za rodziców i t d —

za wszelką drogą sobie osobę 530

Nauka o rozmyślaniu . . 532

Pra u <1 > uiec/au*.

I O końcu człowieka 542

U. O dobrodziejstwach Boskich . 544

O grzechu ... 545
O śmierci . . .... 547

(4 sądzie Boga . . 549

U piekle ... 551

Y11. O niebie ... ... 552

O zbawieniu duszy ... ‘554

IX O naśladowaniu Chrystusa 555

VDkaz Litanii.

•

O Trójcy Świętej . . ...... 283

O Boskiej Opatrzności ... ... 262

O Duchu Świętym 295

O najsłodszem Imieniu Jezus . . 40

O Przenajświętszym Sakramencie . .330 Do Serca Jezusowego . . 348

O Męce Pańskiej. ... • 368

Loretańska do N. P. Maryi . 52

Do Serca N. P. Maryi ..... 406

Do N. P Maryi Bolesnej. . . .412

Do Świętych Ani,ołów ........ 450

Do Wszystkich Świętych ...... 204

5(36

Stronica

Do Świętego Józefa . 462

Do Świętego Antoniego . 468

Do Świętego Kazimierza . ... 474

Za konających ...... . . 495

Za dusze zmarłych. . . .511

W jkaz abecadłom y Pieśni i Hjmnón.

Aniele Stróżu . 4“9

Anioł Pasterzom 318

Hądz pozdrowiona . 135

Boże, tyś wielki .... 260

Bog się z Panny narodził 319

Boże w dobroci ... 67

Ciebie Boga chwalimy . 290

Dobra noc o Jezu . .138

Duchu S promienie 302

Dzień oiydzień gniewu 108

Dzień się kończy . . .58

Dzieciątko się narodziło . 319

Idzie, idzre Bóg . . . . . 344

Jezu Chryste, Panie miły . 376

Jezu, Siewco . . 387

Jezusa Słodkie wspomnienie 129

Każdej chwili ... . 4.80

Kłaniam się tobie Boże . . *. 335

Kto się w opiekę 273

Królu nieba . . . 527

Królowo Niebieska . ... 135

Kiedy ranne wstają . 36’

Matko Odkupiciela. . 1.33

Niebo, ziemia . 247

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Chwała na wysokości Bogu, Religijne, Różne
VIII. Chwała na wysokości Bogu, teologia, MSZA ŚWIĘTA
Eucharystia - schematy i formuły, Chwała na wysokości Bogu
Chwała na wysokości Bogu
Chwała na wysokości Bogu 2
Chwała na wysokości Bogu (Gloria)
kl6 kat46 hymn Chwała na wysokości Bogu
kat46 hymn Chwała na wysokości Bogu
ChwaĹ‚a na wysokoĹ›ci Bogu
03 Chwała na wysokości
chwała na wysokości na głosy
Krakowowa Paulina NOWA KSIĄŻKA DO NABOŻEŃSTWA DLA POLEK
Chwała na wysokości śpiewane w UK
Sprzęt do prac na wysokości, BHP, Mechanika pojazdowa
ZASADY ROZPLANOWANIA UKŁADU SĄCZKÓW I ZBIERACZY NA PLANIE SYTUACYJNO WYSOKOŚCIOWYM ORAZ WSKAZÓWKI DO
D19190189 Rozporządzenie o wysokości dodatków krajowych do państwowych podatków na potrzeby Galicji
Referat Na podstawie fragmentu książki Niccolego Machiavelliego Książe, odnieś się do współczesnych
na zakończenie przedszkola wpis do książki

więcej podobnych podstron

Wil K , Chwala na wysokosci Bogu Ksiazka do nabozenstwa, Wilno99

Wil K , Chwala na wysokosci Bogu Ksiazka do nabozenstwa, Wilno99