ŚRODKI ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO

ZNIECZULENIE MIEJSCOWE:

- wywołane jest działaniem środków miejscowo znieczulających na zakończenia i włókna nerwów czuciowych

- nie jest połączone z utratą przytomności

Receptory czucia bólu – NOCYCEPTORY

- rozróżnia się:

• CZUCIE BÓLU GŁĘBOKIE

• CZUCIE BÓLU POWIERZCHNIOWE

• CZUCIE BÓLU TRZEWNE

Pobudzenie NOCYCEPTORÓW następuje pod wpływem przekaźników bólowych, uwalnianych z uszkodzonych tkanek m.in. KININY, SUBSTANCJI P, PROSTAGLANDYNY, HISTIAMINY

RODZAJE ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO:

• POWIERZCHNIOWE

– podanie środka znieczulenia miejscowego na powierzchnię błony śluzowej lub uszkodzoną skórę

• NASIĘKOWE

- nasączanie tkanki podskórnej i głębokich warstw tkanek środkiem miejscowo znieczulającym o mały stężeniu

• PRZEWODOWE

- podanie środka znieczulenia miejscowego w okolice nerwu, splotu lub pnia nerwowego

• RDZENIOWE

- podanie środka znieczulenia do kanału kręgowego podoponowo lub nadoponowo

PODZIAŁ ŚRODKÓW ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO:

• ŚRODKI MIEJSCOWO ZNIECZULAJĄCE POCHODZENIA NATURALNEGO

• SYNTETYCZNE ŚRODKI ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO

• ŚRODKI MIEJSCOWO ZNIECZULAJĄCE O DZIAŁANIU DRAŻNIĄCYM

ŚRODKI MIEJSCOWO ZNIECZULAJĄCE POCHODZENIA NATURALNEGO:

KOKAINA

• alkaloid występujący w liściach KRASNODRZEWU PERUWIAŃSKIEGO

• działanie farmakologiczne wykazuje odmiana lewoskrętna

• do znieczuleń powierzchniowych stosowana jest w postaci CHLOROWODORKU w roztworach 1-10%

• w okulistyce 1-3%

• w laryngologii 5-10%

• nie może być stosowana w dawce większej niż 50mg

• działa kurcząco na naczynia krwionośne- zmniejsza krwawienia i obrzęki

• rozszerza źrenicę i nieznacznie poraża akomodację

• zmniejsza wydzielanie gruczołu łzowego

• wielokrotne stosowanie KOKAINY wywołuje zmniejszenie ukrwienia i uszkodzenie błon śluzowych w postaci nadżerek tzw. wrzodów kokainowych

MECHANIZM DZIAŁANIA:

Pobudza układ współczulny przez:

• nasilenie przekaźnictwa dopaminergicznego

• nasilenie przekaźnictwa noradrenergicznego

Objawia się to:

• pobudzeniem psychoruchowym

• euforią

• zniesieniem uczucia zmęczenia

Zażywanie KOKAINY w postaci tzw. TABACZKI prowadzi do:

• martwicy błony śluzowej nosa

• pobudzenia psychoruchowego i seksualnego

• omamów wzrokowych i słuchowych

• rozwoju zależności psychicznej

• depresji, zaburzeń snu czy widzenia

SYNTETYCZNE ŚRODKI ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO:

ESTRY AMINOALKILOWE KWASU BENZOESOWEGO:

• IZOBUKAINA

• MEPRILAKAINA

• PIPEROKAINA

ESTRY ALKILOWE I ALKILOAMINOWE KWASU P-AMINOBENZOESOWEGO:

• AMBUKAINA

• AMYLOKAINA

• BENZOKAINA

• BUTAKAINA

• CHLOROPROKAINA

• PROKAINA

• TETRAKAINA

ESTRY KWASU M-AMINOBENZOESOWEGO:

• METABUTOKSYKAINA

• POCHODNE N-ALKILOOKSYKSYLIDYNY

• LIDOKAINA

• BUPIWAKAINA

• MEPIWAKAINA

O INNEJ BUDOWIE:

• FENAKAINA

• NEPAINA

Podanie syntetycznego środka znieczulenia miejscowego w okolicę nerwu obwodowego powoduje w pierwszej kolejności zahamowanie włókien autonomicznych, później czuciowych, a na końcu ruchowych.

ZASTOSOWANIE ŚRODKÓW ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO:

• do znieczuleń powierzchniowych:

- BUTAKAINA

- LIDOKAINA

- PROPOKSYMETAKINA

• do znieczuleń nasiękowych, przewodowych i rdzeniowych:

- BUPIWAKAINA

- LIDOKAINA

- PROKAINA

• do znieczuleń nadoponowych:

- BUPIWAKAINA

• do znieczuleń podoponowych:

- AMYLOKAINA

• w okulistyce:

- BUPIWAKAINA

- LIDOKAINA

- TETRAKAINA

• w stomatologii:

- BUPIWAKAINA

- LIDOKAINA

- MEPIWAKAINA

- PROPOKSYMETAKAINA

Środki znieczulenia miejscowego po wchłonięciu z miejsca podania do krwiobiegu wykazują działanie ogólne głównie na:

• układ sercowo-naczyniowy

• ośrodkowy układ nerwowy(uspokojenie i dezorientacja)

• zmniejszają pobudliwość

• zmniejszają napięcie mięśni gładkich i szkieletowych

DZIAŁANIA TOKSYCZNE:

• niepokój

• pobudzenie psychoruchowe

• zaburzenia widzenia i mowy

• drętwienie ust i języka

• metaliczny smak w ustach

• drgawki

• utrata świadomości

• depresja ośrodka oddechowego

Toksyczność można zmniejszyć stosując je ze środkiem kurczącym naczynia krwionośne.

PREPARATY:

• BENZOKAINA:

• DENTISPRAY

• DERMOPUR

• DENTACIN

• SAPOVEN AT

• SAVARIX

• VARIDERM

• BUTIWAKAINA:

• MARCAINE

• LIDOKAINA:

• LIGNOX

• BOBODENT CHLOROWODOREK LIDOKAINY

• CALGEL

• OROFAR

• LIDOCAIN

• LIDODENT

• LIDOGEL

• LIGNOCAINUM

• XYLOCAINE

• XYLODONT

• AESCULAN

• DENTINOX N

• EMLA

• PROCTO-GLYVENOL

ŚRODKI MIEJSCOWO ZNIECZULAJĄCE O DZIAŁANIU DRAŻNIĄCYM:

• MENTOL

• KAMFORA

• KAPSAICYNA

MENTOL

• składnik olejku miętowego

• drażni zakończenia czuciowe przewodzące zimno

• wykazuje słabe działanie znieczulające i łagodzące świąd

• stosowany w postaci maści lub 1-2% roztworów alkoholowych

PREPARATY:

• DEEP FREEZE

• MENTOL-ŻEL

• BEN GAY

• DIP RILIF

• ICY RUB GEL

• VARIDERM

KAMFORA

• składnik olejku otrzymanego z liści I kory drzewa kamforowego

• działa drażniąco na zakończenia czuciowe

• stosowany w postaci SPIRYTUSU KAMFOROWEGO jako lek rozgrzewający w nerwobólach

PREPARATY:

• BEN-GAY

• CAMESAL

• MAŚĆ KAMFOROWA

KAPSACYINA

• składnik owoców papryki

• wywołuje silne przekrwienie i podrażnienie tkanek

• stosowana w postaci NALEWEK, MAŚCI, PLASTRÓW w nerwobólach i bólach stawowych

PREPARATY:

• PLASTER ROZGRZEWAJĄCY ABC

• HANSAPLAST ABC

• KAPSIPLAST