1 Najogólniej można mówić o dwóch odmiennych układach treści w programie nauczania : obiektywnych i subiektywnych, są też układy mieszane .
2
Układy obiektywne; porządkują treści i ustanawiają przedmioty nauczania wg cech rzeczy i zjawisk związanych z treściami nauczania . W Dorepfeld dzieli je na 3 grupy: „rzeczy i życie ludzkie, „znaki”, „forma i kształt”. W. Rein wyróżnia dwa typy przedmiotów: „ życie ludzkie”, „życie przyrody”
Układy subiektywne: A. Lay dzieli przedmioty nauczania wg jakości procesów psychicznych wymaganych przy ich przyswajaniu i opanowywaniu . Wyróżnia dwa takie procesy: procesy, których treścią są pojęcia i prawa przyczynowe ( procesy poznawcze i wyrażania) i procesy, których treścią są cele i wartości ( też obejmują procesy poznawcze i wyrażania )
Układy mieszane :P . Barth wyróżnia dwie podstawy podziału przedmiotów nauczania: i subiektywną . Obiektywna rozróżnia przedmiotów humanistycznych , dotyczące człowieka i jego życia psychicznego i realistycznych , czyli zwracające się do świata realnego . Podstawę subiektywną stanowią procesy nabywania wiadomości ( materialnych i formalnych ) oraz zyskiwania sprawności ( artystycznych , technicznych)
Układ strukturalno-cykliczny: układ mieszany zmienia się w układ strukturalno –cykliczny . Za swoją podstawę przyjmuje poznawczo-logiczny charakter nauczanych treści i psychologiczne pojęcia i prawa rozwoju umysłowego ucznia
Układ liniowy ; jest to takie ułożenie treści w programie , które utrzymuje jednorodne stosunki logiczne między treściami należącymi do jednego przedmiotu . Wszystkie treści są traktowane jako równorzędne i żadna z ich nie wychodzi jako zasadnicza . Zasadę porządkowania treści stanowią stosunki logiczne
3 Układ treści składa się z dwóch zbiorów łańcuchów wiadomości
Łańcuch poziomy jest tworzony przez treści , które w całości wiedzy pewnego przedmiotu lub jego działu są uważane za podstawę . Nabierają dla uczącego się wartości zasadniczych i najważniejszych .
Łańcuch poziomy: złożone są z treści pochodnych i wychodzą z poszczególnych ogniw łańcucha poziomego i niekoniecznie zachowują między sobą związki oparte na tych samych stosunkach , które łączą ze sobą treści podstawowe
4 Tok cykliczny : w układ strukturalny wplątany jest tok cykliczny . Wg niego treści nauczania są rozłożone na cykle , a więc na zbiory , w których występują prawie jednakowe treści podstawowe ( w cyklach wyższych coraz dokładniejsze i głębiej opracowane)
Cykl początkowy jest jeszcze daleki od pełnej treści przewidzianych w szkole dla konkretnego przedmiotu nauczania , zawiera treści najważniejsze , które w kolejnych. cyklach są przedstawiane szerzej i uzupełniane są nowymi treściami .
5 Koncentracja: polega na tym ,ze tak dobieramy treści nauczania , aby były dostosowane do pewnej ogólnej idei lub zasady . Ma ona dwa cele : aby stworzyć jedność różnych wiadomości , które mieszczą się w odrębnych przedmiotach nauczania ( jedność obiektywna wiedzy),a z drugiej strony ma zapewnić jedność umysłu ucznia , a więc subiektywną jedność psychiczna .