SOCJALIZACJA- jest procesem złożonym, w którym z jednej strony ma miejsce oddziaływanie środowiska oraz przystosowanie się jednostki do niego, z drugiej nabywanie kompetencji indywidualnych. Socjalizacja to proces zmian (rozwój) w ciągu życia jednostki, będący rezultatem jej wchodzenia w interakcje z innymi ludźmi, uczenia się kultury grup i własnych w tych grupach ról, zdobywania dojrzałości i kompetencji społecznych, stawiania się podmiotem zdolnym do społecznego funkcjonowania. Socjalizacja jest współzależnością oddziaływań środowiska społeczno – kulturowego oraz zmian dokonujących się przez całe życie w strukturze psychiki rozwijającej się jednostki, jako konsekwencji coraz pełniejszego funkcjonowania w życiu grupowym; świadomego uczestnictwa, nabywania wzorów postępowania, kreowania wartości, zaspakajania i kształtowania potrzeb. Socjalizowana jednostka, przyswajając społecznie akceptowane sposoby działania prospołecznego, nabywa także umiejętności obrony własnych interesów, kształtując własną, niepowtarzalną tożsamość. Wpływ socjalizacji na jednostkę może być pozytywny lub negatywny, zależny od treści, wzorów osobowych, zasad postępowania, oczekiwań i potrzeb jednostki, itp. W sytuacji występowania zaburzeń w socjalizacji podejmuje się działania resocjalizujące.

SOCJALIZACJA PIERWOTNA- zachodzi ona w rodzinie i obejmuje dzieciństwo oraz wczesną młodość człowieka. W okresie tym jednostka przyswaja główne i podstawowe informacje oraz umiejętności potrzebne do sprawnego funkcjonowania jej, jako pełnoprawnego członka społeczeństwa. Socjalizacji pierwotnej towarzyszą różne wymogi i związki uczuciowo – emocjonalne, uwewnętrzniona w tym okresie rzeczywistość społeczna zaczyna kształtować osobowość jednostki. Ta socjalizacja jest najważniejsza, przekazywane są normy, reguły panujące w społeczeństwie, kulturze, tradycji.

SOCJALIZACJA WTÓRNA- dokonuje się w szkle jest realizowana przez nauczyciela. Obejmuje wiek młodzieńczy i dojrzałość. Wiąże się z poznawaniem świata społecznego, wariantów i modeli życia. Jest to niezbędny etap w procesie zmieniania roli społecznej przez człowieka, jej skuteczność uwarunkowana jest możliwością odwoływania się do pewnych poznawczo – normatywnych schematów, uwewnętrznionych w okresie socjalizacji pierwotnej. Ta socjalizacja trwa całe życie.Na socjalizację wpływa: rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza, mass media, kościół

STATUS SPOŁECZNY- to miejsce osiągnięte przez jednostkę w hierarchii społecznej. Warto zaznaczyć, że wśród statusów wyróżniamy statusy osiągane – uzależnione od działań podejmowanych przez jednostkę – i statusy przypisane – zależne od cech przypisanych jej w momencie urodzenia, np. płci, rasy czy pochodzenia. Każdy człowiek poprzez swoje funkcjonowanie społeczne, zajmowanie określonych stanowisk zawodowych, wykonywanie określonej pracy, poprzez wykształcenie czy uzyskane doświadczenie zdobywa pewien szacunek społeczny, który odzwierciedla się właśnie w statusie jednostki. Kluczowe jest tutaj pojęcie prestiżu – czyli właśnie szacunku, jaki budzi dana jednostka i jej działanie.

ROLA SPOLECZNA- to zespół oczekiwań wobec jednostki, związany z posiadaniem określonego statusu społecznego. To także zbiór praw oraz obowiązków wynikających zajmowanej pozycji społecznej. Każda rola społeczna jest określona poprzez pewne normy postępowania, zakazy lub nakazy, wynikające z uwarunkowań zewnętrznych bądź wewnętrznych. Pełnienie określonej roli społecznej przez jednostkę często sprawia, iż jednostka zaczyna się z ową rolą utożsamiać w mniejszym lub większym wymiarze

RODZINA- to podstawowa jednostka społeczna wynikająca z przepisów prawa. Powstaje po przez połączenie dwóch osób, mężczyzny i kobiety świętym więzłem małżeńskim zawieranym w kościele lub USC. Rodzina najczęściej składa się z rodziców oraz dzieci.

SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA- jest to zbiorowość zamieszkująca wyodrębnione stosunkowo niewielkie terytorium np. wieś, parafia, osiedle, w której występują silne więzi wynikające ze wspólnoty interesów i potrzeb a także z poczucia i zakorzenienia przynależności do zamieszkiwanego terytorium. Jej częściami składowymi są głównie grupy pierwotne

INTERAKCJA- to takie działanie, gdy dwie osoby oddziałują na siebie za pośrednictwem komunikacji, modyfikując nawzajem swoje zachowanie. Interakcja ma charakter symboliczny, polega na przekazie komunikacyjnych znaków, komunikacyjne wymianie. Interakcja to wymiana miedzy nadawcą a odbiorcą

KOMUNIKACJA SPOŁECZNA- to proces wytwarzania, przekształcania i przekazywania informacji pomiędzy jednostkami, grupami i organizacjami społecznymi. Wg nauk socjologicznych to proces oddziaływania na publiczność za pomocą mass mediów. Wg nauk psychologicznych to porozumiewanie się ludzi, którzy wchodzą z sobą w bezpośredni kontakt. Typy K : werbalna, niewerbalna, symboliczna, pionowa, pozioma, wewnątrzosobowa, międzyosobowa ,grupowa instytucjonalna ,masowa, bezpośrednia i pośrednia

GRUPA SPOŁECZNA I JEJ RODZAJE- składa się przynajmniej z 3 osób połączonych ze sobą wspólnota celów ,potrzeb lub interesów. Często tez posiadających podobne normy postępowania i system wartości. Rodzaje grup: grupy małe –mają małą liczbę członków i nie posiadają podgrup, duże – struktura złożona (są podgrupy), duża liczba członków, którzy często nie kontaktują się ze sobą w sposób bezpośredni, pierwotne –silna więź emocjonalna, wtórne – więź wynika ze ściśle określonego celu przyjętego do realizacji, formalne – określone prawem, nieformalne –opierają się wyłącznie na normach zwyczajowych, inkluzywne (otwarte) –przynależność jest nieograniczona, ekskluzywne (zamknięte) – przynależność jest ograniczona, odniesienia – do jej wartości, prestiżu jednostka przywiązuje ogromne znaczenie; grupa angażuje jednostkę emocjonalnie wtedy, gdy konieczne jest dokonanie wyboru orientacji i postaw, terytorialne osoby zamieszkujące określony terytorium, klasy i warstwy społeczne

STRUKTURA GRUPOWA- układ powiązanych ze sobą pozycji istniejących w grupie. Struktury grupowe mają charakter hierarchiczny. Cztery rodzaje struktur grupowych: Struktura władzy, Struktura socjometryczna - poszczególne pozycje wiążą ze sobą stosunki lubienia się, nielubienia lub odrzucenia, komunikowania się, Struktura awansu - powiązania pomiędzy poszczególnymi pozycjami uwarunkowane są możliwością obejmowania wyższych pozycji w strukturze grupy

PRACA SOCJALNA- interdyscyplinarna działalność zawodowa mająca na celu pomóc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi.

TYPY SPOŁECZEŃSTW- tradycyjne (przedprzemysłowe, preindustrialne)- nie przeszło jeszcze etapu uprzemysłowienia ludzie pracują w rolnictwie, jednostkami produkcyjnymi są samowystarczalne gospodarstwa domowe, majątek nie decyduje o miejscu jednostki w społeczeństwie, komunikacja i przekazywanie informacji drogą ustną, ludność głównie wiejska. Przemysłowe (industrialne)- etap uprzemysłowienia, wytwarzanie masowo dóbr poza gospodarstwem domowym ,pieniądz wyznacza miejsce jednostki w społeczeństwie, rozrost władzy państwowej a osłabienie kontroli społecznej ,wzrost roli wykształcenia. Poprzemysłowe (postindustrialne) - przekształcenie dotychczasowej struktury zatrudnienia i organizacji pracy, przesunięcie aktywności gospodarczej ze sfery produkcji do sfery usług, nowe technologie. Informacyjne- wysoki stopień korzystania z informacji w życiu codziennym, używanie jednolitej lub kompatybilnej technologii informacyjnej na użytek własny, społeczny, edukacji i działalności zawodowej, umiejętność przekazywania, odbierania, wymiany danych cyfrowych bez względu na odległość

STYGMATYZACJA- naznaczanie, etykietowanie. Jest to proces nadawania określeń w kategoriach zachowania jednostkom, grupom społ., czy kategoriom społecznym w wyniku, czego przyjmują one nadane im cechy i zaczynają działać zgodnie z przypisanymi im efektami. Proces naznaczania społecznego ( przypięcie komuś etykietki) odbywa się zawsze przy określaniu negatywnej grupy odniesienia np. określenie kogoś, kto złamał prawo mianem kryminalisty.

STEREOTYP- konstrukcja myślowa zawierająca komponent poznawczy, emocjonalny, behawioralny zawierający pewną wiedzę na temat innych ludzi czy grup społecznych . Stereotyp może być przyjęty przez jednostkę w wyniku własnych obserwacji , przyjmowania poglądów innych osób, wzorców przekazywanych przez społeczeństwo. Może być także wynikiem procesów emocjonalnych. Stereotypy mogą być negatywne, pozytywne, naturalne. Jest odporny na zmiany.

SAMOSTANOWIENIE- to reguła wyprowadzona wprost z idei wolności i indywidualizmu. Samostanowienie jest równoznaczne z uznaniem, że człowiek ma prawo postępować zgodnie ze swoją autonomiczną wolą. Wskazuje to, że jest wolny od przymusu i zewnętrznej ingerencji. Klient sam decyduje czy podda się działaniu pracy socjalnej ,czy nie

GODNOŚĆ- jest pojęciem odnoszącym się do człowieka i oznacza szacunek dla samego siebie oraz poczucie własnej wartości. Godność nie pozwala człowiekowi popełniać niektóre czyny, które są powszechnie uznane za złe, niegodziwe i nie przyzwoite. Godność nie pozwala także człowiekowi na poniżanie się przed innymi osobami. Najczęściej człowiek, który posiada godność jest powszechnie szanowany, jednak czasami właśnie z tego powodu jest on także potępiany- dzieje się tak na przykład, gdy godność nie pozwala w pewnych przypadkach prosić o pomoc.

POTENCJAŁ- to wyzwolenie wewnętrznych umiejętności, chęci poprzez kładzenie nacisku na kreatywność, innowacyjność ludzi.

ETYKA PRACY SOCJALNEJ

Etyka pracy socjalnej przedstawia sobą oczekiwania zachowań lub preferencji, które są związane z odpowiedzialnością w pracy socjalnej. Etyka pracy socjalnej obejmuje składniki indywidualne, instytucjonalne oraz społeczne. „Chociaż zachowanie etyczne jest instytucjonalnym i podległym woli zachowaniem, za które odpowiedzialność ponosi każda poszczególna osoba, sama instytucja socjalna i grupa współpracowników mogą i powinny zachęcać do takiego zachowania profesjonalnego, które byłoby etyczne”

Praca socjalna jako profesja skupiająca się na niesieniu pomocy dla jednostek, rodzin, grup społecznych powinna szczególnie przestrzegać zasad etyki zawodowej. Podstawową zasadą jest wzięcie odpowiedzialności za losy grupy którą się zajmujemy .Ponadto pracownicy socjalni każdego klienta powinni traktować indywidualnie, unikając stereotypów. Etykietowanie, szufladkowanie i uleganie pierwszemu wrażeniu jest niedopuszczalne w pracy socjalnej. Jedną z wielu zasad pracy socjalnej jest doprowadzenie klientów do samodzielności oraz zaangażowania oraz przekonywanie ich co do zasadności podejmowanych działań. Etyka pracy socjalnej odnosi się również do otwartości pracownika socjalnego, poszukiwania przez niego jak najlepszej drogi w celu skutecznej komunikacji z osobą potrzebującą. Wszelkie uprzedzenia, ocenianie jest niedozwolone. Pracownik socjalny w kontakcie z klientem powinien być profesjonalny i obiektywny. Tak jak w wielu zawodach, w których mamy bliski kontakt z klientem obowiązuje zasada poufności. W przypadku pracy socjalnej zasada poufności może zostać zerwana w wyniku postanowienia sądu. Ośrodki pomocy powinny funkcjonować w taki sposób, aby nie zostawić klienta bez pomocy. W pracy socjalnej zasady etyki powinny być sumiennie przestrzegane przez wszystkich pracowników socjalnych. aby nie wyrządzać krzywdy innym ludziom. Odpowiedzialność odgrywa tu kluczową rolę, pracownik socjalny jest odpowiedzialny za swoje decyzje, powinien on krytycznie analizować skutki swoich działań, poszukując przyczyn, jeżeli nie były one w pełni satysfakcjonujące.

CELE I WARTOŚCI PRACY SOCJALNEJ

Cel pracy socjalnej osiąga się przez wykonywanie programów świadczenia usług socjalnych. Celem pracy socjalnej jest wspieranie lub odbudowa obopólnie korzystnych interakcji pomiędzy jednostkami i społeczeństwem, aby poprawić poziom życia wszystkich obywateli. Ostatecznym celem pracy socjalnej jest to, aby podopieczny mógł samodzielnie funkcjonować. Czyni się to między innymi poprzez uzdalnianie osób do samodzielnego rozwiązywania problemów. Ważne jest 1.wzmacnianie w ludziach zdolności do rozwiązywania problemów i radzenia sobie z nimi 2.kontrolowanie ludzi ze służbami 3.sprzyjanie efektywnemu działaniu tych służb 4.przyczynianie się do opracowania i ulepszania polityki socjalnej. Cel ratowniczy czyli zapewnienie podstawowych warunków życia tym, którzy są ich pozbawieni, (np. udzielenie schroniska osobom bezdomnym),cel kompensacyjny czyli zaspokajanie potrzeb, które nie mogą być zaspokojone samodzielnie lub w ramach innych instytucji oraz wyrównywanie szans rozwoju i uczestnictwa społecznego, (np. przyznanie zasiłku stałego rodzinie, w której utrzymujący żonę i dzieci mąż – głowa rodziny – nie jest zdolny do pracy z powodu trwałego inwalidztwa),cel protekcyjny /ochronny czyli minimalizowanie negatywnego wpływu tych czynników, które nie mogą być zmienione lub usunięte, (np. w wyżej wymienionej rodzinie praca socjalna, której celem jest trening w zakresie radzenia sobie z problemami życia codziennego), cel promocyjny czyli monitorowanie kwestii socjalnych, wspomaganie w rozwiązywaniu problemów w celu osiągnięcia bardziej satysfakcjonującego poziomu życia (ma zmienić nastawienie do życia, pewna mentalność ludu)

Cel pracy socjalnej określa sposób widzenia - a właściwie ogólny kierunek i motywację - problemów społecznych, kierunki rozwiązywania konfliktów międzyludzkich, rozstrzygania kwestii spornych, wychodzenia naprzeciw potrzebom jednostek. Poprawa jakości życia i warunków bytowych są postrzegane jako formalny cel tego zawodu.

WARTOŚCI PRACY SOCJALNEJ

Wartości to wewnętrznie wyznawane i zewnętrznie manifestowane idee, które obejmują normy, standardy zachowań oraz zasady, które kierują zachowaniem. W konsekwencji wartości determinują, które cele i sposoby postępowania uważane są za „dobre”. Wartości kształtują przekonania i postawy, i są przez nie kształtowane. Wartości w sposób afektywny oddziałują na mobilizację emocjonalną, co oznacza, że sprawiają one, że chcemy podejmować działania lub nastawiają nas- pozytywnie lub negatywnie- do jakiejś sytuacji

Najstarszą, powszechnie uznawaną wartością w pracy socjalnej jest godność osoby. Relacje zawodowe pracowników socjalnych są zbudowane na poszanowaniu godności ludzkiej

i wartości poszczególnych jednostek. Człowiek zatem sam w sobie jest postrzegany jako wartość najwyższa i nawet wówczas gdy nie używa się pojęcia godności osoby, to mówi się właśnie o szczególnej wartości człowieka o jego niepowtarzalności i nie zastępowalności. O nadrzędnym miejscu godności człowieka w systemie wartości pracy socjalnej świadczy również fakt, że wszelka działalność pomocowa w ramach pomocy społecznej ze swego założenia służyć ma umożliwieniu ludziom życia w godnych warunkach. Jest to jeden z najistotniejszych celów pracy socjalnej.

Kolejną istotną wartością w pracy socjalnej, ściśle związaną z godnością jest wolność osoby, a jej wyrazem w pracy socjalnej ma być zasada samostanowienia. Kodeks etyczny PTPS mówi wprost o prawie człowieka do samostanowienia. Pracownicy socjalni muszą respektować wolne wybory i decyzje swoich podopiecznych a także ich prawo do współuczestnictwa i współkształtowania procesu interwencji. Coraz większego znaczenia nabierają w pracy socjalnej wartości określane jako samorealizacja, samospełnienie lub samourzeczywistnienie. Definiowana jest ona jako optymalna realizacja potencjalnych możliwości danej osoby w ciągu jej życia. Każda osoba więc powinna mieć zagwarantowane warunki pełnego urzeczywistnienia swoich możliwości rozwojowych ( potencjał każdej osoby). Wiąże się z tym wartość zachowania własnej indywidualności, bycia innym od pozostałych uczestników życia społecznego. Mówiąc o wartościach w pracy socjalnej przywołuje się bardzo często takie pojęcia jak równość i sprawiedliwość społeczna. Kodeks etyczny PTPS mówi o dbałości o równość szans - jako jednej z naczelnych idei pracy socjalnej. Wartość równości implikuje więc przyjmowanie wszystkich klientów takimi jakimi są bez preferowania wybranych kategorii jednostek lub grup społecznych. Kodeks PTPS mówi też o zaangażowaniu na rzecz sprawiedliwości społecznej. Równość i sprawiedliwość społeczna mają być zasadniczo osiągane ( między innymi) drogą systematycznego przekształcenia instytucji i ulepszania prawa, zwłaszcza w zakresie tzw. prawa socjalnego. W kontekście sprawiedliwości społecznej podkreśla się w pracy socjalnej także wartość praw człowieka. Trudności z utrzymaniem sprawiedliwości społecznej wyłaniaj ą się nkiedy prawa człowieka i obywatela są łamane. Według wielu praktyków i teoretyków pracy socjalnej naczelną wartością jest dobro drugiego człowieka. Człowieka postrzeganego jako autonomiczna jednostka stanowiąca najwyższe dobro bez względu na sytuację, osobowość, przekonania itp. Do takiego postrzegania drugiego człowieka

i następnie udzielenia mu odpowiedniego wsparcia niezbędne jest kierowanie się takimi wartościami, jak poszanowanie godności osobistej, tolerancja, wrażliwość na krzywdę

i nieszczęście, opiekuńczość, życzliwość, uczciwość, gotowość do empatii, gotowość do indywidualizacji postępowania, gotowość do niesienia pomocy. Szczególnie dwie spośród wymienionych wartości: postrzeganie drugiego człowieka jako dobra najwyższego oraz gotowość do niesienia mu pomocy to dwa kanony etyczne wyznaczające charakter i sposób postępowania pracownika socjalnego, bez uznawania, których nie jest on godny tego miana

PRACA SOCJALNA Z SOCJOLOGIĄ

Zarówno socjologia jak i praca socjalna mają ze sobą wiele wspólnego. Oba kierunki interesują się człowiekiem, jego interakcjami ze środowiskiem oraz zależnościami jakie mają wpływ na te interakcje. Socjologia to nauka o grupach społecznych. Socjolog stawia przed sobą pytanie: jak, kiedy i dlaczego ludzie zachowują się w danej sytuacji w kontakcie z drugim człowiekiem w taki, a nie inny sposób. Pracownik socjalny również pragnie zrozumieć ludzkie problemy i zachowania wobec innych, jednak najbardziej zależy mu na niesieniu pomocy ludziom w rozwiązywaniu ich problemów w taki sposób, aby polepszyć ich dotychczasowy byt. Zatem praca socjalna stawia sobie za cel niesienie pomocy osobom dotkniętym problemem niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej. Podczas, gdy socjologia stara się dociec, dlaczego stało się tak, a nie inaczej – praca socjalna dąży do przywrócenia poczucia bezpieczeństwa, odbudowania poczucia własnej wartości, umotywowania podopiecznych, zwiększenia umiejętności rozwiązywania problemów.

PRACA SOCJALNA Z PEDAGIKĄ

Praca socjalna to interdyscyplinarna działalność zawodowa. Jej celem jest pomoc jednostkom, rodzinom, grupom społecznym w funkcjonowaniu w społeczeństwie. Pedagogika społeczna jest nauką o wieloletnich tradycjach. Powiązana jest z wieloma innymi dziedzinami. Zasadniczą funkcją pedagogiki społecznej jest przygotowanie do świadczenia pomocy osobom potrzebującym. Pedagogika społeczna bada znaczenie środowiska dla procesu wychowania jednostki. Skupia się na stworzeniu wytycznych dla prawidłowego funkcjonowania środowiska, stymulowania właściwych procesów wychowawczych. Praca socjalna skupia się bardziej na adaptacji osób, grup i środowiska społecznego w jakim żyją oraz na rozwoju wzbudzaniu odpowiedzialności. Zasadniczą różnicą pomiędzy pedagogiką społeczną a pracą socjalną jest to, że ta pierwsza nie analizuje funkcjonowania instytucji wychowawczych takich jak szkoła, przedszkole, organizacje młodzieżowe. Praca socjalna powiązana jest natomiast ściśle z różnymi instytucjami i organizacjami. Współpracuje również z kuratorami, wychowawcami szkolnymi, pedagogami szkolnymi, wolontariuszami, Kościołem Katolickiem, policją.
PRACA SOCJALNA Z PSYCHIATRIĄ

Noyes i Kolb określają psychiatrię jako „dział medycyny zajmujący się przyczynami, przebiegiem, objawami i leczeniem takich zaburzeń i niepożądanych zachowań, które zakłócają albo subiektywnie pojęte życie jednostki albo jej stosunki z innymi osobami lub ze społeczeństwem.

Zdaniem jednego z psychiatrów, główna różnica między psychiatrią a praca socjalną sprowadza się do tego, że psychiatria zajmuje się leczeniem choroby i medycznym modelem człowieka, podczas gdy pracownik socjalny koncentruje się na silnych i słabych punktach stosunków między ludźmi.

Psychiatria i praca socjalna mają wiele wspólnego. Co prawda role psychiatry i pracownika socjalnego są odmienne, ale współbieżne. Zarówno praca socjalna jak i psychiatria są dziedzinami, w których istotną rolę odgrywa człowiek, jego problemy osobiste lub społeczne. Psychiatria jest jedną z podstawowych specjalizacji medycznych. Zajmuje się nie tylko badaniem, ale również zapobieganiem i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Zasadniczą różnicą pomiędzy psychiatrią a pracą socjalną jest to, że ta pierwsza kładzie nacisk na dynamikę wewnątrz osobową, często zapuszczając się w sferę podświadomych motywacji i zjawisk temu towarzyszących, podczas gdy praca socjalna wykorzystuje wsparcie rzeczowe (jak należy zachować się w trudnej sytuacji osobistej lub materialnej) i wsparcie emocjonalne (poprzez rozmowę, pocieszenie). Obie te dziedziny pomagają ludziom poprawić swoje reakcje międzyludzkie. Wykazują zrozumienie, empatię, wrażliwość w stosunku do ludzi potrzebujących ich pomocy. Psychiatria postępuje zgodnie z zasadami medycyny. Swoją uwagę koncentruje głównie na patologiach i ich leczeniu. Praca socjalna poszukuje w tym czasie mocnych stron swojego podopiecznego i pobudza ich rozwój.

PRACA SOCJALNA Z DORADZTWEM

Niektórzy mylą role i funkcje doradcy z zadaniami pracownika socjalnego. Istnieje wiele różnych rodzajów doradztwa, ale tutaj wspominamy tylko o trzech: szkolnym, małżeńskim i rehabilitacyjnym. Doradca szkolny posiada z reguły wykształcenie z zakresie psychologii szkolnej. Pracuje on z uczniami na krótką metę, pomagając im zwłaszcza w wyborze zawodu lub w problemach z nauką. Psycholog szkolni i pracownik socjalny mają wiele wspólnego, jednakże pracownik socjalny zwykle dłużej pracuje z klientem, bardziej koncentruje się na zagadnieniach związanych z rodziną i korzysta z zasobów społeczności. Podobnie jak pracownik socjalny, psycholog szkolny w wielu sytuacjach posługuje się testami, by znaleźć najkorzystniejsze rozwiązanie. Doradca małżeński może otrzymać wykształcenie na jednym z wielu kierunków podyplomowych, podyplomowych tym także pracy socjalnej, po czym wymaga się od niego doświadczenia klinicznego, uzyskanego pod nadzorem. Pod pewnym wiec względem praca socjalna jest częścią doradztwa małżeńskiego. Inaczej patrząc doradztwo małżeńskie jest jednym z zainteresowań pracy socjalnej. Różnice rysują się głównie w odmiennych profilach studiów i doświadczeniach zawodowych. Doradca rehabilitacyjny jest zwykle wykształcony w kierunku psychologii szkolnej, umie korzystać z testów i zagłębia się aktualne problemy rehabilitacji zawodowej klienta. W przypadkach, gdy w jednym zespole rehabilitacyjnym znajduje się zarówno pracownik socjalny jak i doradca, ten ostatni zajmuje się testami, doradztwem doraźnym itp., pracownik socjalny zaś pomaga przy problemach emocjonalnych i rodzinnych, przy czym prowadzi mniej przypadków, by móc pracować z pacjentami bardziej intensywnie.

STREETWORKING czyli pracy poza instytucjami, w środowisku przebywania klienta. Celem jej jest pomaganie ludziom w rozwiązywaniu problemów i zaspokajaniu potrzeb w środowisku ich codziennego funkcjonowania. Jest to innowacyjna forma pracy socjalnej, która stała się ostatnio popularną w zinstytucjonalizowanej pomocy państwa nad osobami zmarginalizowanymi. Metoda ta, umożliwia pomaganie ludziom dotychczas izolowanym, odtrącanym i niezauważanym. Pozwala na docieranie ze wsparciem do wielu grup społecznych, m.in. prostytutek, dzieci, młodzieży, narkomanów, osób bezdomnych – w miejscach ich przebywania (ulicach, klubach, wybranych dzielnicach miast). Streetworking jest często działaniem prowadzonym wspólnie z innymi służbami i specjalistami, bywa zazwyczaj jednym z elementów szeroko zakrojonych programów socjalnych. Zawód streetworkera istnieje po to, by ulice, na których oni pracują, przemieniały się w drogi wiodące ku innej przyszłości ludzi i społeczeństwa.

PEDAGOG ULICY: pracuje w czasie dostosowanym do faktycznych potrzeb. organizuje własną pracę samodzielnie . odpowiada za dobór metod i form realizacji zadań. nie zastępuje innych osób ani instytucji działających na rzecz utrzymania porządku publicznego, opieki nad dzieckiem, pomocy dzieciom i rodzinie

ETAPY PRACY STREETWOKERA

Badanie środowiska-może mieć charakter teoretyczny i praktyczny

Obecność w terenie lub na terytorium należącym do grupy ludzi, do której adresowany jest streetworking: wydzielenie sfery swego działania, „obchód dzielnicy”, bezpośrednia obserwacja, poznanie kultury danego środowiska, określenie miejsc, które będą przedmiotem działań.

Przedstawienie się

Budowanie więzi z ludźmi, do których kieruje się działanie, nawiązanie kontaktu z osobami, zaoferowanie im swojego towarzystwa i wsparcia. Budowanie więzi wspólnotowych z mieszkańcami, lokalnymi przedsiębiorcami, sądami, policją, szkołą, służbą zdrowia i organizacjami społecznymi.

Wsparcie i interwencja

Dzieci i młodzież, z KTÓRYMI PRACUJE PEDAGOG ULICY:

Dziecko ulicy – dziecko, które żyje na ulicy, nie ma więzi społecznych, rodzinnych i wychowawczych

Dziecko na ulicy – dziecko, które nie żyje na ulicy, ale przebywa na niej przez większość swojego czasu, ma (ale zazwyczaj słabe) więzi społeczne, rodzinne i wychowawcze

Pedagodzy swoje CELE realizują w szczególności poprzez:

doradzanie, wzbudzanie motywacji do korzystania z pomocy osób i instytucji, pomaganie w nawiązaniu kontaktu z odpowiednimi osobami i instytucjami, stymulowanie pożądanych zachowań, rozbudzanie pożytecznych zainteresowań i wskazywanie możliwości realizacji zamierzeń, wspieranie w sytuacjach kryzysowych.

WYCHOWAWCA PODWÓRKOWY Program „Wychowawca Podwórkowy” jest programem aktywizującym zawodowo studentów wyższych uczelni o profilu pedagogicznym, resocjalizacyjnym, wychowania fizycznego lub innej specjalizacji, dającej możliwość rozwijania zainteresowań podopiecznych. Umożliwia on ponadto studentom zdobycie praktyki i doświadczenia w pracy profilaktyczno-wychowawczej – tak istotnego w procesie rekrutacji zawodowej.Jest to autorska inicjatywa na spędzenie czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez stworzenie systemu opieki otwartej. Realizacja tej inicjatywy odbywa się w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przez Gminę Miasta Sanok. Do współpracy zostały zaproszone osoby, które potrafią zorganizować interesujące zajęcia, mają łatwość nawiązywania kontaktów z dziećmi, znają zasady pracy z małymi grupami, potrafią dobierać i prowadzić zabawy dające poczucie sukcesu, rozwijające zainteresowania i zdolności. Każdy z kandydatów musi być pełnoletni, niekarany, przygotować swój program autorski, odbyć cykle szkoleń w tym pierwszej pomocy, oraz wypełnić test umiejętności specjalnie skonstruowany dla potrzeb programu. Wszyscy wychowawcy w związku ze specyfiką pracy są ubezpieczeni od nieszczęśliwego wypadku i odpowiedzialności cywilnej, zabezpieczeni w apteczki pierwszej pomocy oraz wyposażeni w sprzęt sportowy.Każde podwórko zostało wyposażone w podstawowy sprzęt sportowy jak: piłki do siatkówki, koszykówki, do piłki nożnej, paletki, rakietki, skakanki, szarfy, farby i kredy. Oprócz tego w związku z realizacją pomysłów autorskich zakupiono koraliki, cekiny, kręgle, gumy, sznury, bierki, warcaby, farby do malowania rękami czy worki do skoków. Na każdych zajęciach była rozdawana woda oraz drobne nagrody. Zajęcia były już realizowane na 11 podwórkach, 3 razy w tygodniu przez 22 wychowawców w okresie od końca czerwca do końca sierpnia, w godzinach od 17-19 (zajęcia: profilaktyczne, sportowe, muzyczne, plastyczne, spotkania z ciekawymi ludźmi - stosownie do lokalnych możliwości i uwarunkowań.). Grupy podwórkowe były organizowane w trakcie zajęć, miały charakter spontaniczny a uczestnictwo w nich, było dobrowolne. W zajęciach każdorazowo brało udział od 5 do 80 uczestników. Były to dzieci głównie ze szkół podstawowych i gimnazjalnych, które z różnych przyczyn wakacje spędzały na swoich podwórkach. Program kończy się wspólnym spotkaniem dzieci ze wszystkich podwórek, na które zostają zaproszeni też rodzice i władze miasta. Podczas finału odbywają się rozgrywki w piłkę nożną Drużyn Podwórkowych, podwórka prezentują swój hymn i flagę, dzieci biorą udział w licznych zabawach integracyjnych oraz konkursach. Na zakończenie każdy uczestnik otrzymuje dyplom i symboliczny upominek za udział w zajęciach.

SZLACHETNA PACZKA: Ogólnopolska akcja świątecznej pomocy osobom najuboższym, realizowana od 2001 roku przez Stowarzyszenie Wiosna. Akcja opiera się o ideę przekazywania bezpośredniej pomocy osobom potrzebującym i ich rodzinom na podstawie wcześniejszego rozpoznania ich potrzeb przez wyznaczonych do tego wolontariuszy. Osoby potrzebujące otrzymują artykuły pierwszej potrzeby odpowiadające ich indywidualnym potrzebom. Mechanizm działania akcji opiera się o prywatnych darczyńców, którzy odpowiadają na potrzeby osób najbardziej potrzebujących ze społeczności lokalnych. Pomoc skierowana jest głównie do rodzin wielodzietnych, niepełnych, z chorymi lub niepełnosprawnymi dziećmi lub członkami rodziny, osób starszych i samotnych, rodzin, których dotknęło nieszczęście oraz takich, których bieda jest niezawiniona. Darczyńcą w akcji Szlachetna Paczka może zostać każda zainteresowana osoba.Jak funkcjonuje Szlachetna Paczka - 1:1:1: jest jednym z warunków dających możliwość do optymalnego zaangażowania wolontariusza w udzielenie pomocy rodzinie. Odpowiedzialne, kreatywne, mądre. Pełne zaangażowania. Dopuszczalne jest udzielenie pomocy 3 rodzinom – w Paczce chodzi, o jakość pomocy, a nie jej ilość.

FUNKCJE PRACY SOCJALNEJ

Odnawianie zdolność - przywracaniu osłabionego funkcjonowania społecznego można wyróżnić dwa aspekty kuracyjne i rehabilitacyjne. Aspekty kuracyjne mają na celu wyeliminowanie czynników, które spowodowały załamanie funkcjonowania, natomiast aspekty rehabilitacyjne kierują się na reorganizację i odbudowe interakcji przykładem przywrócenia zdolności może być, np. pomoc w zdobyciu aparatu słuchowego. Aspekt rehabilitacyjny polegałby na pomocy dziecku by psychicznie zaakceptowało aparat słuchowy.

Zapewnienie środków - aspekty zapewnienia zasobów indywidualnych i zbiorowych w celu zwiększenia skuteczności funkcjonowania społecznego dzielą się na rozwojowe i edukacyjne. Aspekty rozwojowe mają na celu zwiększenie skuteczności istniejących zasobów społecznych lub pełny rozwój osobistych zdolności do interakcji społecznej, np pomoc w rozumieniu się małżonkom. Aspekty edukacyjne ma na celu zapoznanie opinii publicznej z konkretnymi warunkami i zapotrzebowaniem na nowe lub zmienione zasoby społeczne, np. publiczne pogadanki.

Prewencja - zapobieganie społecznej dysfunkcji obejmuje wczesne wykrywanie, hamowanie i eliminowanie warunków i sytuacji mogących przeszkadzać w społecznym funkcjonowaniu. Dwoma głównymi działaniami są tu: niedopuszczanie do problemów w interakcji między jednostkami, a grupami oraz prewencja patologii społecznych. Są wzajemnie powiązane i współuzależnone.