Towary.
Towary – rzeczowe składniki aktywów obrotowych, nabyte (od kontrahentów) w celu dalszej odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym (bez poddawania ich w danej jednostce procesowi produkcyjnemu). Są to wyroby obcej produkcji przeznaczone do odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym, znajdujące się w magazynach lub punktach sprzedaży.
Towarami są również:
Artykuły spożywcze przeznaczone do przetworzenia na posiłki w stołówkach lub bufetach,
Wyroby gotowe przedsiębiorstw produkcyjnych przekazane do własnych punktów sprzedaży detalicznej lub gastronomicznej,
Produkty rolne (zwierzęce i roślinne), runo leśne; będące przedmiotem skupu i przeznaczone do odsprzedaży,
Nie stanowiące składników aktywów trwałych nabyte, a przeznaczone do obrotu grunty, prawa majątkowe itp. zakupione w celu odsprzedaży.
Towary są głównym składnikiem aktywów obrotowych przedsiębiorstw handlowych i gastronomicznych. Występują także w przedsiębiorstwach produkcyjnych, prowadzących sprzedaż swoich wyrobów, głównie dla osób fizycznych w przyzakładowych sklepach.
Zarówno ustawa o rachunkowości jak i MSR 2 wyróżnia dwa rodzaje wyceny towarów:
Wycena bieżąca (wynikająca z wartości początkowej), wprowadzenie towarów do ksiąg rachunkowych,
Wartość bilansowa (na dzień bilansowy, po zamknięciu ksiąg rachunkowych)
Towary wykazuje się w księgach rachunkowych wg rzeczywistej ceny nabycia. Podobnie jak w przypadku materiałów dopuszczona jest cena zakupu, jeśli koszty zakupu są nieznaczne. Ustawa o rachunkowości dopuszcza zastosowanie stałej ceny ewidencyjnej. Konsekwencją zastosowania stałej ceny ewidencyjnej jest powstanie odchyleń od cen ewidencyjnych towarów.
Sposób ewidencji prowadzony jest analogiczne jak w przypadku obrotu materiałowego.
Odchylenia mają charakter tylko kredytowy.
Zad.1
Spółka będąca jednostką handlu hurtowego i podatnikiem VAT zakupiła 500 szt towaru po 10zł/szt. Towary przyjęto do magazynu wg rzeczywistej ceny zakupu. Otrzymano fakturę za zakupione towary, w której doliczono 23% VAT. W bieżącym miesiącu jednostka sprzedała 250 szt towaru. Cena sprzedaży netto towarów wynosi 15 zł. Jednostka wystawiła fakturę VAT za sprzedane towary oraz wydała je z magazynu.
W przypadku bieżącej wyceny towarów MSR 2 paragraf 22 pozwala na stosowanie uproszczonych technik ustalenia wartości początkowej zapasów – w odniesieniu do towarów metodą tą jest metoda cen detalicznych.
Zad.2
Spółka będąca jednostką handlu hurtowego i podatnikiem podatku VAT zakupiła 200 szt po 20 zł/szt otrzymując fakturę za zakupione towary, w której doliczono VAT 23%. Towary przyjęto do magazynu wg ceny ewidencyjnej opartej na cenie sprzedaży netto 25 zł/szt. W bieżącym miesiącu jednostka handlowa sprzedała 100 szt towaru. Jednostka wystawiła fakturę VAT za sprzedane towary oraz wydała je z magazynu.
Sp towary – 100.000
Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów – 25.000
Według MSR 2 towary wycenia się na dzień bilansowy w cenie nabycia lub wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która jest niższa.
Ustawa z kolei wskazuje, że wartość towarów wycenia się wg ceny nabycia, ceny zakupu porównuje się z jego ceną sprzedaży netto na dzień bilansowy. Różnica pomiędzy ceną nabycia a bieżącą ceną rynkową – PKO.
Cena sprzedaży netto towaru stanowi:
Możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez należnego podatku VAT i podatku akcyzowego,
Pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem towarów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży,
Powiększona o należną dotację
Jeżeli nie ma możliwości ustalenia ceny sprzedaży netto towaru posiłkować się należy innymi metodami oszacowania wartości godziwej(wartość rynkowa). W myśl ustawy o rachunkowości wartość godziwa towarów to cena sprzedaży netto pomniejszona o opust marży zysku wynikający z kosztów doprowadzenia przez jednostkę do sprzedaży towarów lub znalezienie nabywcy.
Z kolei MSR 2 wartość towarów wg ceny nabycia porównuje się z wartością netto możliwą do uzyskania na dzień bilansowy.
Podobnie jak w przypadku materiałów zarówno ustawa o rachunkowości jak i MSR dopuszczają dokonywanie odpisów aktualizujących, przy czym wg ustawy te odpisy ujmuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, natomiast wg MSR odpisy obciążają rachunek zysków i strat, jednak standard nie wskazuje pozycji rachunku w jakiej musimy umieścić odpisy.
W ciągu roku obrotowego towary wycenia się (ujmuje w księgach rachunkowych) według cen nabycia, czyli zgodnie z zasadą kosztu historycznego lub jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki według cen zakupu. Ustawa daje także możliwość wyceny towarów według cen ewidencyjnych z uwzględnieniem różnic między ceną ewidencyjną a rzeczywistą ceną nabycia lub zakupu.
Zad.3
Sprzedaż towarów udokumentowana fakturami VAT:
-wartość sprzedaży netto 8% - 50.000
-wartość sprzedaży netto 23% - 40.000
Spółka w tym miesiącu dokonała także zakupów towarów.
Na podstawie danych z rejestru zakupów ustalono iż:
-wartość towaru A w cenach zakupu netto wynosi 70.000 + VAT 5600
-wartość towaru B w cenach zakupu netto wynosi 80.000 + VAT 23% 18.400
-zakupione towary przyjęto do magazynu, wyceniając je wg cen hurtowych na 188.000
Sp towary – 93.000
Odchylenia od cen ewidencyjnych – 18.000