MORFOLOGIA – najmniejsza akustyczna cząstka języka, która niesie znaczenie

MORFEM – najmniejsza część wyrazu niosąca znaczenie, są dalej niepodzielne

Klasyfikacja strukturalna morfemów:

1. Morfemy związane (ciągłe) – musi występować w obrębie jednego wyrazu, nie można go przestawić

2. Morfemy swobodne – wykraczające poza obręb wyrazów (np. rozmyślić się)

Klasyfikacja ze względu na dystrybucje:

1. morfem główny (element wspólny, który pojawia się w rodzinie wyrazów, informuje nas o rzeczywistości pozajęzykowej, nadają znaczenie)

2. Afiksy (modyfikują lub zmieniają znaczenie główne, wskazują jak wyraz należy umieścić w tekście):

- Sufiksy (przyrostki) – na końcu wyrazu,

- Prefiksy (przedrostki) – na początku,

- Interfiksy – łączy dwa odrębne znaczeniowo morfemy w jeden wyraz (np. pracoholik),

- Postfiksy – gdy nastąpiła odmiana pojawia się morfem(np. komukolwiek)

Klasyfikacja funkcjonalna:

Zero morfologiczne – zazwyczaj gdy wyraz kończy się na spółgłoskę, w mianowniku.

WYRAZ – najmniejsza samodzielna jednostka znaczeniowa, która spełnia funkcje syntaktyczne (składniowe)

Zakresy rozumienia wyrazu:

1. Między dwiema pauzami jest ciąg głosek,

2. Między dwiema spacjami jest ciąg liter.

Rodzaje wyrazów:

1. Wyraz leksykalny (leksem) – ten, który ma jedno znaczenie i pełni różne funkcje (syntaktyczne i gramatyczne) – „słownikowy” – człowiek człowiekowi = 1 leksem

2. Wyraz gramatyczny – wyraz tekstowy z funkcją gramatyczną, może się składać z kilku wyrazów tekstowych

3. Wyraz tekstowy – konkretna jednostka wyrazowa dostępna bezpośrednio w tekście, musi spełniać 5 warunków:

1. Względna samodzielność (sam w sobie coś znaczy),

2. Warunek przeciwstawności (może zmieniać miejsce w zdaniu bez uszczerbku na rozumieniu zdania)

3. Warunek ciągłości (nie można nić „włożyć do środka”, jest integralny)

4. Warunek komplementarności (powstaje w dystrybucji uzupełniającej do innych wyrazów – wchodzi w związki z innymi wyrazami w zdaniu)

5. Warunek fleksyjny (otwiera tylko jedno miejsce dla morfemów fleksyjnych – tylko na końcu można coś dołączyć)

Frazeologizm to zawsze jeden leksem!