1. Czym jest stosunek cywilnoprawny? Stosunek cywilnoprawny- relacja zachodząca pomiędzy podmiotami prawa cywilnego, w której każda ze stron ma wyznaczone przez przepisy tego prawa uprawnienia i obowiązki 2. W jaki sposób powstają stosunki cywilnoprawne? Stosunki prawne powstają w rezultacie rozmaitych faktów cywilnoprawnych. Fakt prawny – ogół okoliczności określonych przepisami prawa, które wywołują skutki prawne, czyli powodują powstanie, zmianę lub wygaśnięcie stosunku prawnego. 3. Jakie są podmioty prawa cywilnego? Obecnie możemy mówić o trójpodziale podmiotów prawa cywilnego, są to: osoby fizyczne, osoby prawne oraz tzw. niepełne osoby prawne. OSOBY FIZYCZNE - osobą fizyczną jest każdy człowiek. OSOBY PRAWNE są określonymi jednostkami org., które zostają dzięki atrybutowi osobowości prawnej wyposażone w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. NIEPEŁNE OSOBY PRAWNE Są to jednostki o których mowa w art.. 33 KC, są zbieżne z osobami prawnymi jednakże brakuje im przymiotu ustawowo wskazującego, iż faktycznie nimi są. 4. Czym jest zdolność prawna i komu przysługuje? Zdolność prawna- zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. - zdolności prawnej nie można się wyzbyć - zdolność prawna przyznana zostaje człowiekowi z chwilą jego urodzenia - człowiek uzyskuje zdolność prawną z momentem odłączenia się od ciała matki ( jest to domniemanie prawne wzruszalne, czyli może zostać obalone dowodem przeciwnym) - nasciturus: jest to dziecko poczęte, a nieurodzone. Może nabywać prawa podmiotowe już od chwili poczęcia, jednak ich wykonanie może nastąpić dopiero od momentu urodzenia się żywego dziecka. - formalnym dowodem istnienia zdolności prawnej osoby fizycznej jest wydanie aktu urodzenia. 5. Czym jest zdolność do czynności prawnych i komu przysługuje pełna zdolność? Zdolność do czynności prawnych- umożliwia, w drodze czynności prawnych, nabywanie praw i zaciąganie zobowiązań - osoby pełnoletnie posiadają pełną zdolność do czynności prawnych - osoby prawne.6. Kto nie ma zdolności do czynności prawnych i co to oznacza? Całkowicie pozbawione zdolności do czynności prawnych są osoby poniżej trzynastego roku życia oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie. Oznacza to niemożność samodzielnego dokonywania czynności prawnych. Osoby te mogą jednak:- zawierać umowy powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, chyba że rażąco krzywdzi osobę niezdolną do czynności prawnych 7. Co oznacza ograniczona zdolność do czynności prawnych? - osoby które ukończyły lat 13 i ubezwłasnowolnione częściowo posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Osoby te mogą dokonywać czynności prawnych ale przy ograniczeniach wskazanych w ustawie . Zasadniczo ograniczenia te dotyczą zwłaszcza czynności o charakterze rozporządzającym i zobowiązującym gdzie co do zasady wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego. Mając tą zdolność można:- zawierać umowy powszechn3e w drobnych sprawach bieżących życia codziennego.
8. Czym jest prawo podmiotowe? Prawa podmiotowe(uprawnienia)- wynikające ze stosunku prawnego sfera możności postępowania w określony sposób, przyznaną przez normę prawną w celu ochrony interesów podmiotu uprawnionego i przez normę prawną zabezpieczona. źródłem praw podmiotowych są zatem zawsze przepisy prawa. 9. Wskaż rodzaje praw podmiotowych. RODZAJE PRAWA PODMIOTOWYCH Prawa podmiotowe bezwzględne- są skuteczne wobec wszystkich Prawa podmiotowe względne- Uprawniony może kierować swoje roszczenia jedynie do tych podmiotów z którymi związany jest określonym stosunkiem prawnym. Prawa zbywalne- mogą zostać one przeniesione na inną osobę w drodze czynności prawnej, pomiędzy żyjącymi. Prawa niezbywalne- stanowią w naszym prawie wyjątki są to np. użytkowanie, służebności osobiste, oraz dobra osobiste, jako prawa nierozerwalnie związane z konkretną osobą fizyczną. Prawa dziedziczne- mogą przechodzić na inne osoby po śmierci uprawnionego na mocy testamentu lub przepisu ustawy, Prawa niedziedziczne Prawa majątkowe- chronią interesy o charak. Ekonomicznym. Są to m. In prawo własności, autorskie prawa majątkowe Prawa niemajątkowe- np. prawa osobiste( dobra osobiste, autorskie prawa osobiste) Prawa samoistne- Prawa niesamoistne( akcesoryjne)- służą zabezpieczeniu innego prawa( samoistnego). Przykładem są zastaw i poręczenie.10. W jaki sposób można nabyć prawo podmiotowe? NABYCIE PRAWA PODMIOTOWEGO Nabycie pierwotne- mamy do czynienia, jeżeli nabywca nie uzyskuje go od poprzednika prawnego. Przykład: nabycie własności w drodze zasiedzenia, zawłaszczenie rzeczy niczyjej Nabycie pochodne- następuje w przypadku uzyskania prawa podmiotowego od poprzednika prawnego nabywcy. Zbywca prawa podmiotowego przenosi je na na nabywce w drodze czynności prawnej Nabycie konstytutywne- nabycie prawa podmiotowego w chwili jego powstania Przykład: nabycie prawa do patentu lub praw autorskich nastepują odpowiednio z chwilą dokonania wynalazku lub stworzenia utworu. Nabycie translatywne- nabywane prawo uprzednio istniało, nie wymaga ono uzyskania prawa od poprzednika. Przykład: sprzedaż, darowizna, zasiedzenie Nabycie pod tytułem ogólnym(sukcesja uniwersalna)- nabywca prawa podmiot uzyskuje je jeżeli wchodzi w całość praw i obowiązków swojego poprzednika w wyniku jednego zdarzenia prawnego Przykład: przypadek dziedziczenia, połączenie się spółek Nabycie pod tytułem szczególnym( sukcesja syngularna)- ma miejsce, jeżeli nabywca wstępuje w jedynie oznaczona część praw i obowiązków poprzednika. Przykład: nabycie jednej pary butów spośród kilkudziesięciu par będących własnością sprzedawcy. 11. W jaki sposób może dojść do utraty prawa podmiotowego? Przeniesienie na inną osobę- polega na tym, że osoba, której przysługuje prawo, traci je, natomiast nabywca prawa ją zyskujeZrzeczenie się prawa- następuje wtedy, gdy uprawniony swoim działaniem doprowadza do jego zniweczenia. Konfuzja- wygaśnięcie prawa podmiotowego w wyniku zlania się w jednej osobie uprawnionego i zobowiązanego z jego tytułu.Inne zdarzenia przewidziane ustawą- np. niewykonanie prawa(np. użytkowanie)
12. Wykonywanie i nadużycie prawa podmiotowego. Wykonywanie prawa podmiotowych -polega na realizacji przez osobę, której ono przysługuje, określonych uprawnień przyznanych jej przepisami prawa. Może mieć ono charakter jednorazowy np. przyjęcie świadczenia albo stały, jak np. wykonywanie prawa własności. Nadużycie prawa ma miejsce, gdy osoba uprawniona realizuje swoje uprawnienie w sposób sprzeczny z ogólnie przyjętymi zasadami moralności publicznej, mimo że niewyrażonymi dosłownie w przepisach prawa, to jednak powszechnie akceptowanymi w społeczeństwie13. W jaki sposób chronione są prawa podmiotowe? Ochrona praw podmiotowych- polega na zapewnieniu uprawnionemu możliwości zrealizowania swoich praw. Zasadniczo jest ona realizowana w procesie cywilnym przy pomocy odpowiednich organów państwa. Ochronie praw podmiotowych może służyć: obrona konieczna, działanie w stanie wyższej konieczności, zastosowanie samopomocy.14. Czym jest samopomoc? Samopomoc- polega na podjęciu takich działań, które zabezpieczają zaspokojenie jego praw podmiotowych (zob. np. art. 432) 15. Czym jest samoobrona? Samoobrona polega na odpieraniu niebezpieczeństwa zagrażającego pewnym prawom podmiotowym lub chronionym przez prawo dobrom. Kodeks cywilny rozróżnia dwa rodzaj samoobrony- obronę konieczną oraz działanie w stanie wyższej konieczności 16.Czym są dobra osobiste i w jaki sposób są chronione? Dobra osobiste- uznane przez system prawny wartości , obejmujących fizyczną i psychiczną integralność człowieka, jego indywidualność oraz godność i pozycję w społeczeństwie, co stanowi przesłankę samorealizacji osoby ludzkiej CECHY DÓBR OSOBISTYCH: - powinny mieć charakter bezstronnie wymierzalny i objąć ochroną interesy typowe, a nie ściśle ŚRODKI OCHRONY DÓBR OSOBISTYCH: Jeśli dobro jest zagrożone naruszeniem uprawniony może się domagać: - ustalenia, iż dane prawo osobiste przysługuje wskazanej jednostce lub ustalenia faktu jego zagrożenia - zaniechania działania, które może skutkować w przyszłości naruszeniem Jeśli dobro zostało już naruszone czyimś działaniem uprawniony może się domagać: - usunięcie skutków naruszenia 18. Czym jest oświadczenie woli i w jakie formie powinno zostać złożone? Oświadczenie woli- to każde zachowanie się człowieka, które w sposób dostatecznie zrozumiały wyraża wolę wywołania określonych skutków prawnych polegających na powstaniu, zmianie lub ustaniu stosunku prawnego. art 60 KC: wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli) Możemy wyróżnić 2 rodzaje oświadczeń woli: - wyraźnie oświadczenie woli ma postać ustnej lub pisemnej wypowiedzi językowej sformułowanej w sposób jednoznaczny za pomocą powszechnie zrozumiałych zwrotów niewymagających tłumaczenia
19. Brak świadomości lub swobody w powzięciu decyzji i wyrażeniu woli jako wada oświadczenia woli – pojęcie i skutki. - brak świadomości lub swobody w podjęciu decyzji i wyrażeniu woli: może być spowodowany chorobą psychiczną lub innego rodzaju zaburzeniami psychicznymi lub też przymusem fizycznym ze strony innej osoby. Oświadczenie woli dotknięte tą wadą jest z mocy prawa nieważne, to znaczy że czynność prawna nie wywołuje zamierzonych skutków prawnych 17. Czym jest czynność prawna? jest stanem faktycznym w skład którego wchodzi co najmniej jedno oświadczenie woli, stanowiące uzewnętrznioną decyzję podmiotu prawa cywilnego wywołania określonych skutków cywilnoprawnych, 20. Pozorność oświadczenia woli jako wada oświadczenia woli – pojęcie i skutki. - pozorność : oznacza złożenie określonego oświadczenia woli drugiej stronie, za jej zgodą przy równoczesnym zamiarze braku woli realizacji jego skutków . Czynności w tym zakresie są bezwzględnie nieważne. Skutkiem pozorności jest bezwzględna nieważność oświadczenia woli. Ma ona natomiast doniosłość prawną wobec osób trzecich, które nabyły odpłatnie prawo w przekonaniu że oświadczenie nie zostało złożone dla pozoru. W takim przypadku osoba trzecia zachowuje nabyte prawo lub zostaje zwolniona od jakiegoś 21. Błąd jako wada oświadczenia woli – pojęcie i skutki. - błąd: stanowi niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o niej lub brak takiego wyobrażenia. Ma on doniosłość prawna jedynie gdy jest istotny i gdy dotyczy treści czynności prawnej.Ten rodzaj wady nie powoduje nieważności, a stanowi jedynie podstawę uchylenia się od jego skutków. 22. Podstęp jako wada oświadczenia woli – pojęcie i skutki. - podstęp: polega na świadomym i celowym wprowadzeniu w błąd osoby by złożyła oświadczenie woli właściwej treści. jest to działanie celowe i umyślne W tym wypadku pojawia się nieważność względna, która dopuszcza unieważnienie czynności prawnej 23. Groźba jako wada oświadczenia woli – pojęcie i skutki. - groźba: stanowi przymus psychiczny warunkujący wywołanie u osoby trzeciej stanu obawy polegającego na tym, że tej osobie lub innej grozi niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe Groźba musi być bezprawna i musi być poważna. Groźba prowadzi do nieważności względnej czynności prawnej Oświadczenie woli złożone pod wpływem groźby jest ważne, ale można się od niego uchylić na piśmie w ciągu roku od ustania stanu obawy. 24. Nieważność bezwzględna jako sankcja wadliwych czynności prawnych. Nieważność bezwzględna: następuje z mocy prawa, nieważność obejmuje czynność od początku jej istnienia. Czynność nie wywołuje skutków prawnych i może się na nią powołać każdy zainteresowany. Nieważność bezwzględna zachodzi w sytuacji m.in.:- kiedy czynność prawna zostaje dokonana przez osobę pozbawioną zdolności do czynności prawnych - gdy dokonano czynności prawnej sprzecznej z prawem - zawarcia umowy oświadczenie niemożliwe do spełnienia - gdy przy składaniu oświadczenia nastąpił brak świadomości lub swobody
25. Nieważność względna (wzruszalność) jako sankcja wadliwych czynności prawnych. Nieważność względna: sama czynność wywołuje skutki prawne, jednak może zostać unieważniona od momentu jej dokonania, przez osoby ustawowo wskazane jedynie poprzez czynność lub orzeczenie sądu. Nieważność względna zachodzi w razie: - błędu - podstępu - groźby i wyzysku 26. Bezskuteczność względna jako sankcja wadliwych czynności prawnych. Bezskuteczność względna: polega na usunięciu skutków ważnej czynności prawnej wobec określonej osoby.( art. 59 KC)Strona chroniona może wykonywać swoje prawo bez względu na treść zawartej umowy27. Bezskuteczność zawieszona jako sankcja wadliwych czynności prawnych. Bezskuteczność zawieszona: występuje, gdy do ważności czynności prawnej wymagana jest zgoda osoby trzeciej. Stan zawieszenia istnieje do momentu jej potwierdzenia. Określana jest mianem czynności prawnej kulejącej gdyż nie wywołuje skutków prawnych wynikających z treści oświadczenia woli. 28. Składniki czynności prawnej. Elementy czynności prawnych: - Essentialia negotii ( elementy istotne): oznacza przedmiotowo istotne elementy treści czynności prawnej, są to czynniki charakteryzujące rodzaj czynności. Jednocześnie umożliwia ocenę wystąpienia ewentualnych skutków i następstw realizacji określonego zachowania - naturalia negotii( elementy nieistotne): obejmuje elementy zasadniczo nieistotne, są to postanowienia dla danego rodzaju czynności, ich wystąpienie jest konieczne jednak nie niezbędne - accidentalia negotii( elementy dodatkowe) : podmiotowe istotne elementy treści czynności prawnej, Są to elementy które mogą ale nie muszą wystąpić 29. Czym jest warunek? Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego 30. Czym jest termin? Jest to zastrzeżenie które uzależnia powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i pewnego. Rodzaje terminów: termin początkowy- skutek czynności prawnej powstaje z nadejściem zdarzenia przyszłego i pewnego termin końcowy – skutek czynności prawnej ustaje z wystąpieniem tego zdarzenia 31. Zwykła forma pisemna - polega na złożeniu własnoręcznego podpisu na dokumencie określającym jej treść , jednorodnym oświadczeniem bądź w tym zakresie również czynność dokonana w formie elektronicznej 32. Kwalifikowana forma pisemna kwalifikowane formy: - pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisu: polega na sporządzeniu oświadczenia woli w zwykłej formie pisemnej i dodatkowo podpisaniu go przez właściwy organ ( np. zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa) - z data pewną: konieczne do jej dochowania jest urzędowe poświadczenie daty dokonania czynności, co umożliwia stwierdzić kiedy dokładnie powstały określone czynności( np. śmierć osoby podpisanej na dokumencie) - akt notarialny: sporządzany jest przez notariusza z woli samych podmiotów lub też z mocy prawa, formę notarialną uważa się za zachowaną tylko wtedy, jeżeli czynność jest porządzona w formie aktu notarialnego ( np. umowa przenosząca własność nieruchomości)
33. Skutki niezachowania wymaganej formy czynności prawnej. Rodzaje konsekwencji braku dochowania formy: - forma ad solemnitatem: oznacza rygor niezachowania formy, dokonanie czynności powoduje jej bezwzględną nieważność. Może mieć formę zwykłej formy pisemnej oraz kwalifikowanej formy pisemnej - forma ad eventum: oznacza, zastrzeżenie dochowania określonej formy wprost w ustawie, jednocześnie tak dokonana czynność pozostaje ważna, z wyjątkiem wywołania skutków do których przepis wymagał określonej innej formy. Nie powoduje zatem nieważności czynności prawnej, a jedynie uniemożliwia wystąpienie niektórych skutków, które wystąpiły by w razie zachowania odpowiedniej formy. Może mieć formę zwykłej formy pisemnej oraz kwalifikowanej - forma ad probationem: oznacza, że forma jest zastrzeżona jedynie dla celów dowodowych, rygor oznacza tu wykazanie faktu dokonania czynności, nie prowadzi jednak do nieważności lecz jedynie do zmniejszenia możliwości dowodowych. Jest to forma bez rygoru nieważności 34. Zawarcie umowy w trybie ofertowym. Oferta jest propozycja zawarcia umowy skierowana do drugiej strony (oblata), która obejmuje jej istotne postanowienia. Oferta stanowi oświadczenie woli, przez które oferent wyraża wprost wolę zawarcia umowy określonej treści. Oblat może wyrazić zgodę przyjęcia oferty, może ją również odrzucić. Oferta musi być stanowcza wolą zawarcia umowy określonej treści. Oferent staje się związany umową z chwilą jej złożenia. Oferta wiąże oblata od momentu jego zapoznania sie przez niego z jej treści. Przyjęcie oferty następuje zasadniczo poprzez wyraźny akcept, jednak możliwe jest również jej przyjęcie poprzez przystąpienie do jej wykonania. Miejscem zawarcia umowy jest miejsce otrzymania przez oferenta oświadczenia od oblata o przyjęciu oferty.35. Zawarcie umowy w drodze aukcji. Aukcja polega na tym żę osoby zamierzające zawrzeć umowę składają oferty słownie lub stosownymi gestami. Organizator wyznacza prowadzącego aukcję celem przeprowadzenia licytacji. Uczestnicy postępowania aukcyjnego licytują przedmiot objęty aukcją. Zawarcie umowy w drodze aukcji następuje zwykle po trzykrotnym przebiciu prowadzącego złożonej oferty 36. Zawarcie umowy w drodze przetargu. Przetarg jest to postępowanie na piśmie w którym oferty składane są bez komunikacji między biorącymi w nim udział. Oferty powinny zostać złożone na piśmie w czasie, miejscu i formie określonej przez ogłaszającego. Organizator może zastrzec wpłacenie stosownego wadium. Organizator może wybrać najkorzystniejszą ofertę lub tez odrzucić wszystkie. Organizator ma obowiązek powiadomienia uczestników o wynikach przetargu.37. Czym jest wadium? Stanowi określoną sumę pieniężną cele zabezpieczenia ewentualnych strat organizatora w razie odstąpienia oferenta od przetargu po jego rozstrzygnięciu. Brak wpłaty lub zabezpieczenia wadium powoduje niedopuszczenie podmiotu dom przetargu.39. Jakie są warunki skuteczności przedstawicielstwa? - przedstawiciel musi mieć zdolność do reprezentowania tj. musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych - przedstawiciel musi mieć umocowanie do działania i jego czynności nie mogą przekraczać określonych w nim granic
43. W jakiej formie powinno zostać udzielone pełnomocnictwo? Pełnomocnictwo może być udzielone w dowolnej formie z wyjątkiem sytuacji: -jeżeli pełnomocnictwo zawiera umocowanie do dokonania czynności prawnej, dla której pod sankcją nieważności przewidziana została forma szczególna – w takim wypadku pełnomocnictwo winno być udzielone w takiej samej formie -jeśli dla określonych rodzajów pełnomocnictw szczególny przepis wymaga określonej formy (np. pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymaga formy pisemnej z podpisem urzędowo poświadczonym)44. Na czym polega przedawnienie? Instytucja przedawnienia pozwala na uchylenie się dłużnika od spełnienia świadczenia. Wykonanie tego uprawnienia powoduje że roszczenie już nie może być skutecznie dochodzone. 45. Co ulega przedawnieniu? Przedawnieniu ulega roszczenie o charakterze majątkowym Roszczeniami które nie ulegają przedawnieniu to np.: - roszczenia windykacyjne dotyczące nieruchomości - roszczenie negatoryjne przysługujące właścicielowi nieruchomości 46. Jakie są terminy przedawnienia i kiedy rozpoczynają one swój bieg? 2 podst terminy przedawnienia: - 3 lata dla roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej - 10 lat dla pozostałych roszczeń( reguła) Bieg przedawnienia rozpoczyna sie od dnia wymagalności roszczenia majątkowego Roszczenia terminowe stają się wymagalne z dniem w którym upływa termin płatności 47. Zawieszenie biegu przedawnienia. Zawieszenie biegu przedawnienia oznacza, że w okresie trwania wskazanej w ustawie przeszkody bieg przedawnienia nie rozpoczyna się a jeżeli już się rozpoczął to tego okresu nie wlicza się do tego biegu. Przyczyny zawieszenia: - roszczenia które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - roszczenia które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratele - roszczenia które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu 48. Wstrzymanie biegu przedawnienia. Wstrzymanie zakończenia biegu przedawnienia ( Art. 122 )- w razie istnienia przewidzianych przez prawo okoliczności przedawnienie wprawdzie biegnie, ale może zakończyć się po upływie pewnego czasu od ustania tych okoliczności. Względem osoby, a) która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych- b) co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia Nie wcześniej niż 2 lata od: - ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo, - ustania przyczyny jego ustanowienia,49. Przerwanie biegu przedawnienia polega na tym że cały okres od rozpoczęcia biegu przedawnienia do momentu jego przerwania nie podlega wliczeniu do okresu przedawnienia na skutek czego przedawnienie po przerwie biegnie wg tych samych zasad jak pierwotnie. ( czyli od początku) 50. Terminy zawite – pojęcie i skutki. Termin zawity jest określony w treści ustawy i określa ujemne skutki dla strony z jego niezachowania a niekiedy także utratę uprawnień. Ma skutek silniejszy niż przedawnienie gdyż polega na wygaśnięciu uprawnienia dotkniętego prekluzją a nie tylko samego roszczenia. Wyróżniamy: - prekluzję sądową: prekluzję pozasądową;
51. Zasada zamkniętego katalogu praw rzeczowych.Oznacza iz żadnego prawa rzeczowego nie można stworzyć w drodze umowy. Zainteresowani mogą powoływać do życia tylko takie prawa rzeczowe jakie przewiduje ustawa Obejmuje on: własność, użytkowanie wieczyste oraz użytkowanie, służebność, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, hipoteka52. Wyjaśnij pojęcie nieruchomości oraz rzeczy ruchomej.Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Wszystko co nie jest nieruchomością będzie ruchomością, gdyż kodeks nie ma definicji ruchomości53. Jakie znasz rodzaje nieruchomości?Wyróżniamy 3 rodzaje nieruchomości:- gruntowe- budynkowe- lokalowe54. Superficies solo cedit (łac. To co jest na powierzchni przypada gruntowi) – wyjaśnij.Zgodnie z tą zasadą do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.Zatem wszystko co zostało ma gruncie wzniesione lub zasadzone jest własnością właściciela gruntu.55. Wyjaśnij pojęcie rzeczy oznaczonej co do gatunku i co do tożsamości.Rzeczy oznaczone co do gatunku- stanowią rzecz oznaczona wg cech rodzajowych, zamienną Rzeczy oznaczone co do tożsamości- posiadają cechy indywidualne w związku z tym sa nie zastępowalne 56.Czym jest część składowa rzeczy?Częścią składową rzeczy jest wszystko to, co nie może byc od niej odłączone bez uszkodzenia lub utraty przedmiotu odłączonego.Cześć składowa rzeczy musi spełnić 3 przesłanki- przedmiot musi być połączony z rzeczą w sensie gospodarczym i fizycznym- połączenie musi być tak silne że odłączenie połączonego przedmiotu spowodowałoby zasadnicze zmiany bądź całości bądź przedmiotu odłączonego- połączenie części składowej z rzeczą musi być trwałe a nie dokonane dla przemijającego użytku 57. Czym jest przynależność?Przynależność- samoistna rzecz ruchoma która jest potrzebna do korzystania z innej rzeczy, należąca do tego samego właściciela. Istotna jest tutaj faktyczna i trwała więź funkcjonalna między rzeczą główną a przynależnością 58. Czym są i jakie znasz rodzaje pożytków? Pożytki- dochody jakie rzecz lub prawo przynosi zgodnie zasadami prawidłowej gospodarki Pożytki mogą być: - naturalne np. płody rolne- cywilne np. np. czynsz z wydzierżawionego gruntu 59. Jakie uprawnienia wynikają z prawa własności?Pozytywna strona prawa własności: obejmuje uprawnienia właściciela do korzystania z rzeczy i rozporządzania nią.Właściciel może:- posiadać rzecz- pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy- dokonywać dyspozycji faktycznych Rozporządzenie rzeczą obejmuje:- uprawnienie do wyzbycia sie własności rzeczy- do obciążenia rzeczy- zniesienia prawa własności
60. Jakie są trzy główne ograniczenia prawa własności?- przez przepisy prawa- przez zasady współżycia społecznego - przez społeczno gospodarcze przeznaczenie prawa61. Czym są immisje i które immisje są zakazane przez prawo?Immisje to oddziaływanie jednych nieruchomości na drugie, polegające na działaniu na gruncie własnym którego skutki odczuwa grunt sąsiada.Z zasady nie są dopuszczalne immisje bezpośrednie np. celowe przerzucanie śmieci na grunt sąsiada. 62. Służebność drogi koniecznej.Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowejPrzeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczyPrzeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej63. Co dzieje się w przypadku przekroczenia granicy nieruchomości przy wznoszeniu budynku?Jeżeli przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia przekroczono bez winy umyślnej granice sąsiedniego gruntu, właściciel tego gruntu nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego, chyba że bez nie uzasadnionej zwłoki sprzeciwił się przekroczeniu granicy albo że grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Może on żądać albo stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie odpowiedniej służebności gruntowej, albo wykupienia zajętej części gruntu, jak również tej części, która na skutek budowy straciła dla niego znaczenie gospodarcze.64. Przeniesienie własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości.Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. 65. Przeniesienie własności rzeczy oznaczonej co do gatunku.Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy 66. Jakie szczególne wymagania występują w przypadku przeniesienia własności nieruchomości?- nie może być ona przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu- umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego 67. Nabycie własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej do rozporządzania rzeczą.Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu
68. Warunki zasiedzenia nieruchomości.- samoistne posiadanie tej nieruchomości w dobrej wierze przez 20 lat lub 30 lat gdy posiadanie zostało uzyskane w złej wierze 69. Warunki zasiedzenia rzeczy ruchomej.- samoistne posiadanie rzeczy nieprzerwanie przez okres 3 lat
- pozostawanie przez ten cały okres w dobrej wierze70. Omów znalezienie rzeczy jako sposób nabycia własności.
Kto znalazł rzecz zgubioną, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym osobę uprawnioną do odbioru rzeczy. Jeżeli znalazca nie wie, kto jest uprawniony do odbioru rzeczy, albo jeżeli nie zna miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, powinien niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu właściwy organ państwowy.Pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności oraz rzeczy mające wartość naukową lub artystyczną, które nie zostaną przez uprawnionego odebrane w ciągu roku od dnia wezwania go przez właściwy organ, a w razie niemożności wezwania - w ciągu dwóch lat od ich znalezienia, stają się własnością Skarbu Państwa. Inne rzeczy stają się po upływie tych samych terminów własnością znalazcy, jeżeli uczynił on zadość swoim obowiązkom; jeżeli rzeczy są przechowywane przez organ państwowy, znalazca może je odebrać za zwrotem kosztów.71. Omów połączenie jako sposób nabycia własności.Własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową.72. Omów przetworzenie jako sposób nabycia własności.
Ten, kto wytworzył nową rzecz ruchomą z cudzych materiałów, staje się jej właścicielem, jeżeli wartość nakładu pracy jest większa od wartości materiałów.Jeżeli przetworzenie rzeczy było dokonane w złej wierze albo jeżeli wartość materiałów jest większa od wartości nakładu pracy, rzecz wytworzona staje się własnością właściciela materiałów.73. Omów pomieszanie jako sposób nabycia własności.
Jeżeli rzeczy ruchome zostały pomieszane w taki sposób, że przywrócenie stanu poprzedniego byłoby związane z nadmiernymi trudnościami lub kosztami, dotychczasowi właściciele stają się współwłaścicielami całości. Udziały we współwłasności oznacza się według stosunku wartości rzeczy połączonych lub pomieszanych.74. Na czym polega współwłasność i jakie są rodzaje współwłasności? Jest to sytuacja kiedy prawo własności tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Charakteryzują ją 3 cechy:- jedność przedmiotu - wielość podmiotów- niepodzielność wspólnego prawa Wyróżniamy współwłasności:- łączna: zawsze powiązana jest ze stosunkiem osobistym i spełnia względem niego rolę służebną, istnieje po to by stosunek prawny mógł należycie spełniać swą rolę społeczną i ekonomiczną: nie można dysponować swoimi prawami do majątku wspólnego- ułamkowa: została uregulowana w oderwaniu od źródła z ktorego powstała a każdy ze współwłaścicieli ma w niej wyrażony udział ułamkiem: każdy ze współwłaścicieli może swobodnie rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli 75. W jaki sposób można znieść współwłasność w częściach ułamkowych?- podział fizyczny rzeczy wspólnej- podział cywilny ( sprzedaj się rzecz wspólna, a współwłaściciele dzielą się zyskami proporcjonalnie do swych udziałów)- przyznanie rzeczy wspólnej na własność jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych
76. Roszczenie windykacyjne.Roszczenie windykacyjne: przysługuje właścicielowi wtedy kiedy nie wykonuje on posiadania rzeczy a jego rzeczą faktycznie włada osoba nieuprawnionaWłaściciel ma prawo żądać wydania rzeczy w naturze, nie zaś jej wartości 77. Roszczenie negatoryjne.Roszczenie negatoryjne: w sytuacji gdy naruszenie własności przybiera postać działań człowieka, bezprawnych, dokonanych bez zgody właściciela Właściciel może żądać zaniechania dalszych naruszeń własności oraz przywrócenia stanu zgodne z prawem tj. stanu przed naruszenia 78. Przedmiot i podmiot użytkowania wieczystego.Przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być grunty stanowiące własność Skarbu Państwa oraz jednostek sam. ter. Przysługuje osobom fizycznym lub prawnym Użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób oraz swoim prawem rozporządzać( np. może przenieść prawo w drodze sprzeda 79. Treść użytkowania wieczystego.Użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób, przez co rozumie sie posiadanie gruntu, pobieranie pożytków oraz swoim prawem rozporządzać( np. może przenieść prawo w drodze sprzedaży)80. Czas trwania użytkowania wieczystego.
min. 40 a max. 99 lat. 81. Powstanie i wygaśnięcie użytkowania wieczystego.Prawo użytkowania wieczystego powstaje na podst. umowy zawieranej pomiędzy właścicielem gruntu a przyszłym użytkownikiem wieczystym na min. 40 a max. 99 lat.Umowę sporządza się w formie aktu notarialnego Użytkowanie wiąże się z ponoszeniem opłat na rzecz właściciela gruntu Pierwszą opłatę wnosi sie przed zawarciem umowy notarialnej Wygaśnięcie prawa:- na skutek upływu terminu na które zostało ustanowione- rozwiązane za zgodą obu stron - zrzeczenie się użytkowania wieczystego- na skutek konfuzji 82. Pojęcie i rodzaje ograniczonych praw rzeczowych.Są to prawa na rzeczy cudzej służące korzystaniu z niej w ściśle oznaczonym zakresieSą to: użytkowanie, służebność, zastaw , spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Prawa mające charakter samoistny( czyli istnieją niezależnie od b innych i służa korzystaniu z cudzej rzeczy w oznaczonym zakresie):
- użytkowanie- służebność- własnościowe spółdzielcze prawo do lokaluPrawa mające charakter akcesoryjny( nie uprawniają one do korzystania z cudzej rzeczy, stwarzają możliwość zaspokojenia wierzytelności z obciążonej rzeczy):- zastaw- hipoteka Ograniczone prawa rzeczowe powstają w drodze umowy właściciela rzeczy obciążonej i nabywcy ograniczonego prawa.83. Na czym polega użytkowanie?
Użytkowanie polega na korzystaniu z rzeczy cudzej i rozciąga się na jej części składowe i przynależności.Użytkownik może korzystać z rzeczy w sposób podobny jednak nie identyczny jak czyni to właściciel.84. Na czym polega użytkowanie nieprawidłowe?Jeżeli użytkowanie obejmuje pieniądze lub inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, użytkownik staje się z chwilą wydania mu tych przedmiotów ich właścicielem. Po wygaśnięciu użytkowania obowiązany jest do zwrotu według przepisów o zwrocie pożyczki85. Wyjaśnij pojęcie służebności czynnej.
Służebność czynna- polega na tym że właściciel nieruchomości władnącej może w oznaczony sposób korzystać z nieruchomości obciążonej
86. Wyjaśnij pojęcie służebności biernej.Służebność bierna- ograniczają właściciela nieruchomości w wykonywaniu uprawnień wynikających z treści prawa własności 87. Na czym polega zastaw? Zastaw polega na tym że w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z tej rzeczy bez względu na to czyją stała się własnością 88. W jaki sposób powstaje zastaw?Zastaw umowny: Do ustanowienia potrzebna jest umowa pomiędzy właścicielem rzeczy a wierzycielem oraz wydanie rzeczy wierzycielowi lub osobie trzeciej Zastaw ustawowy: powstaje na mocy szczególnych przepisów w przypadku zaistnienia wymaganych przez nie okoliczności 89. W jaki sposób powstaje zastaw rejestrowy? Warunki powstania:- zawarcie umowy pomiędzy osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu a wierzycielem - dokonanie wpisu zastawu rejestrowego do rejestru zastawów Umowa powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Wpis zastawu rejestrowego dokonywany jest przez sądy rejonowe. Wpis ma charakter konstytutywny czyli dopóki nie zostanie dokonany, zastaw nie powstanie.90. Na czym polega hipoteka?
Jest ograniczonym prawem rzeczowym będącym powszechnie stosowanym sposobem zabezpieczenia wierzytelności na nieruchomości.
Hipoteka jest prawem którym można obciążyć nieruchomość w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z tej nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi aktualnego właściciela tej nieruchomości.91. W jaki sposób powstaje hipoteka?- zawarcie umowy o ustanowieniu hipoteki zawieranej pomiędzy wierzycielem a właścicielem tej obciążonej nieruchomości- uzyskanie wpisu do księgi wieczystej, który ma charakter konstytutywny 92. W jaki sposób powstaje hipoteka przymusowa?Hipoteka przymusowa: Wierzyciel którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym może na podst. tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach swojego dłużnika Nie jest konieczne wówczas zawieranie umowy z dłużnikiem.( powstaje na podstawie art. 109 KwU)Niezbędny jest jednak wpis w księdze wieczystej
93. Czym jest posiadanie?Jest to faktyczne władztwo nad rzeczą.Jest więc stanem faktycznym znajdującym podstawę prawną w odpowiednim prawie podmiotowym.Na pojęcie składają się 2 elementy:- fizyczny: faktyczne korzystanie z rzeczy- psychiczny: wola tego korzystania w określonym zakresie 94. Na czym polega posiadanie samoistne i zależne? Posiadacz samoistny podejmuje w stosunku do rzeczy takie czynności które są zastrzeżone dla osoby realizującej prawo własności zatem włada rzeczą jak właściciel.
Posiadanie zależne: Charakterystyczne jest istnienie stosunku prawnego łączącego posiadacza samoistnego z posiadaczem zależnym, którym będzie przykładowo dzierżawca, o ile elementem treści tego prawa jest faktyczne władztwo nad określoną rzecza.
95. Omów jeden ze sposobów przeniesienia posiadania.Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.96. Na czym polega dzierżenie?rodzaj władztwa nad rzeczą wykonywany przez dzierżyciela. Dzierżycielem, , jest ten, kto faktycznie włada rzeczą za kogoś innego. Dzierżenie polega więc na faktycznym władztwie nad rzeczą – i w tym podobne jest do posiadania. Od posiadania odróżnia je element woli, ponieważ stan świadomości jest inny niż u posiadacza; różnica sprowadza się do tego, że dzierżyciel włada rzeczą w imieniu innej osoby, a nie dla siebie, jak to jest w przypadku posiadacza.97. Roszczenie posesoryjne.Służy w każdym przypadku naruszenia prawaPrzedmiotem roszczenia jest przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie naruszeń. Roszczenie posesoryjne przysługuje przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie oraz na czyją korzyść naruszenie nastąpiło Wygasa jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.PRAWO RODZINNE 98. W jaki sposób można zawrzeć małżeństwo?- Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński.- Mężczyzna i kobieta, będący obywatelami polskimi przebywającymi za granicą, mogą zawrzeć małżeństwo również przed polskim konsulem lub przed osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula.- Małżeństwo zostaje również zawarte, gdy mężczyzna i kobieta zawierający związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego w obecności duchownego oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu i kierownik urzędu stanu cywilnego następnie sporządzi akt małżeństwa.99. Kiedy możliwe jest zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika?Z ważnych powodów sąd może zezwolić, żeby oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński lub oświadczenie przewidziane w art. 1 § 2 zostało złożone przez pełnomocnika.
Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym i wymieniać osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte.100. Wymień cztery zakazy zawarcia małżeństwa.Nie może zawrzeć małżeństwa osoba ubezwłasnowolniona całkowicie
Nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym Nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje w związku małżeńskim.Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa przysposabiający i przysposobiony 101.Wymień cztery przyczyny unieważnienia małżeństwa.- Unieważnienia małżeństwa z powodu ubezwłasnowolnienia może żądać każdy z małżonków- Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej albo niedorozwoju umysłowego jednego z małżonków może żądać każdy z małżonków
- Unieważnienia małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny.- Unieważnienia małżeństwa z powodu pokrewieństwa między małżonkami może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny.
102. Jakie może być nazwisko, które małżonek będzie nosił po zawarciu małżeństwa?Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich. Każdy z małżonków może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka. Nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów.103. Majątek osobisty małżonków. Majątek osobisty to własność jednego z małżonków, to on jest wyłącznie władny do podejmowania doniosłych prawnie decyzji, co do jego wszelkich składników. Współmałżonek ma natomiast uprawnienie do korzystania z mieszkania i przedmiotów urządzenia domowego będących majątkiem osobistym. Istnieje katalog zamknięty rzeczy które wchodzą w skład majątku osobistego, są to np.- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej; - przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił; - prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;104. Majątek wspólny małżonków. Majątek wspólny to ten, który zgromadzą wspólnie małżonkowie w czasie trwania ich związku i należy on do obu stron. Każdy z małżonków posiada, co do niego równe prawa. Zarówno mąż jak i żona mogą nim rozporządzać. Do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonkówZ chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny)105. Na czym polega ustrój majątkowy umowny?
Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.106. Kiedy wspólność majątkowa może ustać w czasie trwania małżeństwa?Orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej 107. Wymień przyczyny ustania małżeństwa.W razie uznania jednego z małżonków za zmarłego 108. Jakie są przesłanki rozwodu?Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód 109. Kiedy rozwód (mimo trwałego i zupełnego rozkładu pożycia) nie jest dopuszczalny?Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
110. Jakie zasady dotyczą nazwiska małżonków w razie rozwodu.W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego2) powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.111. Jaki jest zakres obowiązku alimentacyjnego w razie rozwodu?Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.112. Jakie są przesłanki separacji?Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia,113. Jakie są podstawowe różnice między skutkami rozwodu i separacji? w przypadku separacji sądowej zachodzą te same skutki, jak przy rozwodzie z jedną olbrzymią różnicą - nie dochodzi do rozwiązania węzła małżeńskiego. Małżeństwo formalnie nadal istnieje.114.Kim jest matka według KRO?Matką dziecka jest kobieta, która je urodziła.
115. Na czym polega ustalenie macierzyństwa?Jeżeli sporządzono akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców albo macierzyństwo kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka zostało zaprzeczone, można żądać ustalenia macierzyństwa.Powództwo o ustalenie macierzyństwa wytacza dziecko przeciwko matce, a jeżeli matka nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. Matka wytacza powództwo o ustalenie macierzyństwa przeciwko dziecku.116. Wymień sposoby ustalenia ojcostwa.Domniemanie ojcostwa męża matki Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu.117. Na czym polega ustalenie ojcostwa w drodze domniemanie ojcostwa?Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża.118. Na czym polega ustalenie ojcostwa w drodze uznania ojcostwa?Uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdzi jednocześnie albo w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna.
119. Na czym polega sądowe ustalenie ojcostwa?Sądowego ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka, oraz prokuratorDomniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dzieckaDziecko albo matka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko domniemanemu ojcu, a gdy ten nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.Domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce, a gdy matka nie żyje – przeciwko dziecku.Istnienie domniemania, że ojcem dziecka, jest mężczyzna, który obcował z matką dziecka musi wykazać powód. Powodem jest osoba wnosząca pozew o ustalenie ojcostwa. Jeśli nie wskaże żadnego faktu na potwierdzenie, o domniemaniu nie może być mowy.120. Kiedy powstaje władza rodzicielska?
Władza rodzicielska powstaje zatem:- z chwilą urodzenia się dziecka;- w przypadku adopcji (przysposobienia) pełnej;- w przypadku uznania dziecka za swoje przez ojca;- w przypadku sądowego ustalenia ojcostwa (w tym przypadku sąd może, ale nie musi - przyznać ojcu władzę rodzicielską nad dzieckiem).121. Kiedy ustaje władza rodzicielska?władza rodzicielska wygasa z chwilą osiągnięcia przez dziecko pełnoletnościPrzed osiągnięciem pełnoletności przez dziecko władza rodzicielska ustaje w wyniku:- pozbawienia rodziców przez sąd władzy rodzicielskiej (oprócz zwykłego pozbawienia władzy - rodzicielskiej przez sąd istnieje także jej pozbawienie/modyfikacja w wyniku rozwodu: sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodziców, przyznać jej wykonywanie jednemu z nich i ograniczyć drugiemu, pozbawić tej władzy jednego lub oboje rodziców, zawiesić władzę jednego lub obojga rodziców);ubezwłasnowolnienia rodziców;adopcji (przysposobienia) pełnego albo całkowitego przez inne osoby.122. Komu przysługuje władza rodzicielska?Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom
123. Na czym polega władza rodzicielska?Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw124. Na czym może polegać ingerencja sądu opiekuńczego w sprawowanie władzy rodzicielskiej?Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej.
125. Wskaż przesłanki, których spełnienie konieczne jest dla powstania przysposobienia. Przysposobić można osobę małoletnią, tylko dla jej dobraPrzysposobić może osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, jeżeli jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się z obowiązków przysposabiającego oraz posiada opinię kwalifikacyjną oraz świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, chyba że obowiązek ten jej nie dotyczy konieczne jest uzyskanie zgody małoletniego, jeśli ten ukończył lat 13.126. Na czym polega przysposobienie pełne?Przysposobienie pełne polega na tym, że w jego wyniku przysposobiony staje się nie tylko dzieckiem przysposabiającego, ale pełnoprawnym członkiem jego rodziny Następuje zerwanie więzi z rodziną naturalną i nawiązanie więzi z nową rodziną 127. Na czym polega przysposobienie niepełne?W jego wyniku powstaje stosunek pokrewieństwa między dzieckiem a przysposabiającymi. Zerwana więc zostaje więź między dzieckiem a naturalnymi rodzicami. Dziecko nie zostaje jednak włączone do nowej rodziny – tzn. nie staje się ani rodzeństwem naturalnych dzieci „nowych” rodziców, ani nie zyskuje „nowej” babci, wujka itp. Tzn. że pozostają wszystkie więzi pokrewieństwa z naturalną rodziną dziecka, poza pokrewieństwem z naturalnymi rodzicami.128. Na czym polega przysposobienie całkowite?Przysposobienie całkowite jest odmianą przysposobienia pełnego.Charakteryzuje się tym, że jest nierozwiązywalne i obowiązuje tu zasada pełnej tajemnicy.Następuje tylko wtedy, gdy rodzice naturalni dziecka zgodzili się przed sądem na przysposobienie ich dziecka, nie wskazując osoby, która ma je przysposobić (czyli nie wskazując „nowych” rodziców – „zgoda blankietowa”).129. W jaki sposób ustaje przysposobienie?Z ważnych powodów zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający mogą żądać rozwiązania stosunku przysposobienia przez sąd. Rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka. Orzekając rozwiązanie stosunku przysposobienia, sąd może, stosownie do okoliczności, utrzymać w mocy wynikające z niego obowiązki alimentacyjne.Z chwilą rozwiązania stosunku przysposobienia ustają jego skutki. Jeżeli rozwiązanie nastąpiło po śmierci przysposabiającego, uważa się, że skutki przysposobienia ustały z chwilą jego śmierci.
PRAWO SPADKOWE 130. Pojęcie i skład spadku Spadek- - ogół praw i obowiązków majątkowych będących przedmiotem nastepstwa prawnego na wypadek śmierciSkład spadku:- prawa i obowiązki dziedziczne niewyłączalne ze spadku( bezwzględnie dziedziczne)
- prawa i obowiązki lecz wyłączalne ze spadku( względnie dziedziczne)- prawa i obowiązki niedziedziczne i niewłączalne do spadku( bezwzględnie niedziedziczne)- prawa i obowiązki niedziedziczne lecz włączalne do spadku( względnie niedziedziczne)
131. Dziedziczenie ustawoweDziedziczenie ustawowe zachodzi w dwóch przypadkach:- gdy spadkodawca nie powołał w testamencie spadkobiercy- gdy żadna z osób które powołał spadkodawca nie chce lub nie może byc spadkobiercąKodeks cywilny w artykułach 931 – 935 zalicza do spadkobierców ustawowych: zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwo i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, dziadków, pasierbów, gminę oraz Skarb Państwa.W pierwszej kolejności do spadku zostają powołane dzieci spadkodawcy oraz małżonek
W sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił zstępnych (dzieci naturalnych i przysposobionych), do spadku zostają powołani jego małżonek oraz jego rodzice 132.Pojęcie testamentuTestament- czynność prawna jednostronna, nie skierowana do określonego adresata, o charakterze osobistym dokonana w formie szczególnej zawierająca rozrządzenia spadkodawcy dokonane na wypadek śmierci 133.Testamenty zwykłe
Testament zwykły- może być sporządzony w zasadzie w każdym czasie Są to np. testament holograficzny, testament notarialny, testament alograficzny 134.Testamenty szczególne Może być sporządzony tylko wówczas gdy zachodzą szczególne okoliczności wskazane w ustaiwe.
135.Ustanowienie spadkobiercy- spadkodawca może powołać jednego lub kilku spadkobierców- przedmiotem rozrządzenia majątkowego może być cały majątek lub tylko jego część- oznaczenie spadkobiercy w testamencie musi byc dokonane przez spadkodawcę osobiście
- spadkobiercami mogą byc też osoby całkiem obce 136. Zapis- takie rozrządzenie testamentowe które polega na nałożeniu na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązku spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz innej osoby. Osoba ta nie staje się na skutek takiego rozrządzenia spadkobiercą. Uzyskuje ona jedynie pewną korzyść z reguły kosztem majątku spadkowego. Przedmiotem zapisu może być jedynie świadczenie o charakterze majątkowym zarówno polegające na działaniu jak i zaniechaniu. 137. Polecenie-Polega ono na tym że spadkodawca może w testamencie włożyć na spadkobiercę lub na zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania nie czyniąc nikogo wierzycielem.polecenie charakteryzuje się tym iz w stosunku powstałym w wyniku obarczenia spadkobiercy lub zapisobiercy poleceniem brak wierzyciela w rozumieniu prawa zobowiązańTreścią polecenia jest obowiązek określonego działania lub zaniechania. 138.Wykonawca testamentuRolą wykonawcy testamentu jest zabezpieczenie prawidłowego wykonania woli spadkodawcy. Wykonawca testamentu powinien zarządzać majątkiem spadkowym, spłacić długi spadkowe, a nastepnie wydać spadkobiercom majątek zgodnie z wolą spadkodawcy i ustawą.Wykonawca musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych.139. Zachowekforma ochrony interesów osób najbliższych spadkodawcy, którym przysługuje roszczenie względem spadkobierców, powołanych do dziedziczenia o zapłatę określonej sumy pieniężnej zwanej zachowkiem. Obowiązek ten powstaje w chwili śmierci spadkodawcy i należy do długów spadkowych.
Podmioty uprawnione:-zstępni;-małżonek;
140. Przyjęcie i odrzucenie spadku Obowiązuje zasada, iż spadkobierca powołany do dziedziczenia w testamencie nie musi być spadkobierca wbrew swej woli.Wedle art. 1023$1 KC Skarb Państwa ani gmina nie mogą bowiem odrzucić spadku, który im przypadł z mocy ustawy.Pozostali spadkobiercy mają prawo do przyjęcia lub odrzucenia spadku. Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia za długi (przyjęcie proste) bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności( przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucićOdrzucenie spadku powoduje iż spadkobierca traci prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku ze skutkiem ex tunc. Jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być nałożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. 141. Stwierdzenie nabycia spadkuIstnieją 2 sposoby udokumentowania nabycia spadku:- stwierdzenie nabycia praw do spadku: odbywa sie przed sądem wg przepisów kodeksu postępowania cywilnego- poświadczenie dziedziczenia: dokonywane jest przez notariusza, nie dotyczy jednak wszystkich spraw spadkowych Stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może zaś nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy spadkodawcy złożyli juz oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. 142. Odpowiedzialność za długi spadkoweco do zasady wszystkie długi i zobowiązania, które zaciągnął spadkodawca obciążają spadkobierców.Jak kształtuje się odpowiedzialność?1. Przyjęcie wprostPrzy przyjęciu spadku wprost spadkobiercy odpowiadają za długi spadkowe bez ograniczeń, całym swoim majątkiem.2. Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarzaPrzy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobiercy odpowiadają nadal całym swoim majątkiem, do wysokości jednak wartości uzyskanego spadku. Oznacza to, że jeżeli wartość długów, jest wyższa niż aktywów – spadkobierca nie ponosi odpowiedzialności za długi.3. Przed działem spadku.Przed dokonaniem działu spadku, wszyscy spadkobiercy odpowiadają solidarnie za długi spadkowe. Oznacza to, że wierzyciele mogą skierować roszczenia do wybranego spadkobiercy4. Po dziale spadkuPo podzieleniu spadku, spadkobiercy odpowiadają proporcjonalnie do swojego udziału w masie spadku. Oznacza to, że wierzyciel nie może ściągnąć całości długu od jednego ze spadkodawców.143. Dział spadkuDział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobiercówSądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadkudział spadku czyli faktyczne podzielenie masy spadkowej między uprawnionych spadkobierców.