Minimalizacja odpadów oznacza przede wszystkim zmniejszenie

szybkości wydobywania surowców pierwotnych, a także takie przestawienie

procesów produkcyjnych, aby zminimalizować masę wsadu (surowce, energia,

woda), przy jednoczesnym zminimalizowaniu pozostałości poprodukcyjnych (czyste

technologie). Produkty powinny być takie, aby po okresie normalnego użytkowania

nadawały się jeszcze do odzW

najnowszej ustawie o odpadach jest mowa tylko o odpadach nadających się do

wykorzystania, i takie procesy będą miały bezwzględny priorytet, jak również o

odpadach, których wykorzystać nie można i które nadają się tylko do

składowania, czyli są całkowicie nieaktywne. W ustawie tej mówi się o następującej

kolejności w gospodarce odpadami:

 unikanie powstawania odpadów, głównie przez zmniejszenie ich ilości i

szkodliwości,

 materiałowe i energetyczne wykorzystanie odpadów, przy czym priorytet

mają metody proekologiczne, czyli mniej uciążliwe dla środowiska.

Prawidłowa gospodarka materiałowo-odpadowa ma więc bezwzględne

pierwszeństwo przed zwykłym usuwaniem odpadów na wysypiska.ysku jako odpady surowcowe (wtórne). Zintegrowaną gospodarkę

odpadami (ZGO) definiuje się jako proces systematycznego wprowadzania

rozwiązań strategicznych i technologicznych, które zapewniają ochronę środowiska. Jako wytyczne do opracowania regulaminu usuwania odpadów należy przyjąć

następujące cele i tezy:

 unikanie odpadów i ich utylizacja,

 zwiększenie stopnia materiałowej utylizacji odpadów,

 koniec z prostymi wysypiskami odpadów bez właściwego uszczelnienia dna,

bez odgazowania i bez zagospodarowania wód ściekowych na rzecz ochrony

zdrowia środowiska,

 segregacja odpadów, ich utylizacja zaś składowanie tylko pozostałości

unikanie odpadów rozumie się wszelkie przedsięwzięcia i

czynności zapobiegające powstawaniu odpadów w produkcji i u konsumentów

Utylizacja różni się od unikania odpadów tym, że faktycznie powstałe

odpady muszą być, przez działanie na nie siły roboczej, surowców i energii, zbierane

i poddane obróbce. Wraz z kontynuacją produkcji, konsumpcji dóbr i prowadzeniem

usług niemożliwe jest całkowite zapobieżenie powstawania odpadów, mimo

prowadzenia działań w zakresie unikania odpadów. Odpady winne być poddane

maksymalnej ich utylizacji w sposób wykluczający ich zagrożenie dla środowiska.

Selektywna gospodarka pozwala na odzysk jakościowo cennych materiałów

wtórnego użytkowania.

recykling jest to doprowadzenie zużytych materiałów do stanu pozwalającego na ponowne

ich wykorzystanie.

Mówiąc recykling powinniśmy mieć na myśli działania zmierzające do zawrócenia

części strumienia odpadów na początek cyklu produkcyjno - przetwórczego, a więc

do bazy surowcowej. Recyklingiem jest więc zawracanie do przemysłowego

przetwarzania np. makulatury, stłuczki szklanej, gruzu, metali, serwatki itp.

Rodzaje recyklingu

Wstępnie należy podzielić recykling na:

- recykling pierwotny, np. zużyta, czysta tektura może być wykorzystana do

produkcji nowej,

- recykling wtórny, np. tektura pokryta plastikiem może być wykorzystana do

produkcji płyt pilśniowych.

W ramach szerokiego pojęcia recyklingu rozróżnić możemy dalej:

1 - recykling chemiczny,

2 - recykling materiałowy.

Ad. 1. Recykling chemiczny polega na depolimeryzacji całkowitej lub częściowej

materiału, w wyniku czego otrzymuje się związki małocząsteczkowe, ponownie

wykorzystywane do produkcji tego samego lub zupełnie innego materiału. Recykling

ten jest jednak bardzo kosztowny i dlatego w Polsce nie odgrywa jeszcze znaczącej

roli.

Ad. 2. Większe nadzieje wiąże się z recyklingiem materiałowym. Ta odmiana polega

na powtórnym przetwarzaniu odpadów. Gotowe wyroby wytwarza się z odzyskanego

surowca w całości lub częściowo, dodając go w określonej ilości do materiału

świeżego.

Segregacja

Proces segregacji odpadów lub ich selektywna zbiórka nie jest metodą utylizacji,

a jedynie technicznym sposobem przeprowadzenia recyklingu czy też

przygotowaniem odpadów do wybranego kierunku utylizacji (spalanie,

kompostowanie). Wykształtowały się trzy podstawowe metody selektywnej zbiórki

odpadów:

- metoda zbiórki odpadów bez wstępnej selekcji (selekcja odbywa się w

sortowniach)

- metoda donoszenia, polegająca na odbiorze w wyznaczonych miejscach

wyselekcjonowanych surowców do odpowiednio przygotowanych pojemników

- zbiórka odpadów posegregowanych w momencie ich produkcji.

Podstawą tych metod selekcji jest ekologiczna świadomość społeczeństwa. Dobór

metody selektywnej zbiórki jest wynikiem dobrze opracowanego programu, którego

złożoność wymaga profesjonalizmu. Na podstawie badań składu odpadów

komunalnych, urbanizacji miejscowości oraz ilości powstających odpadów powstaje

program zawierający wszystkie niezbędne elementy działań związanych z

zagospodarowaniem odpadów.

Do odpadów szkodliwych i niebezpiecznych w gospodarstwie

domowym zaliczamy: kwaśne i zasadowe środki czyszczące z dużą

zawartością chloru, sody kaustycznej, formaldehydu, fenolu; środki do

konserwacji podłóg zawierające rozpuszczalniki, emulsje syntetyczne i woski;

środki do konserwacji mebli, składające się z mieszanek rozpuszczalników

(ksylen, toluen, trichloroetan), żywic syntetycznych i wosków, amoniak;

odświeżacze powietrza zawierające dichlorobenzen, doskonale rozpuszczalny

w wodzie; środki do czyszczenia kuchenek, do których dodaje się jako

aktywatory: sodę kaustyczną, związki azotu, alkohole, silikony oraz

aluminium; środki do czyszczenia szyb zawierające amoniak i alkohole; środki

ochrony roślin i owadobójcze, lakiery i środki ochrony drewna i do

zabezpieczeń antykorozyjnych, zawierające metale ciężkie; środki piorące,

zawierające wybielacze, enzymy, rozjaśniacze optyczne, substancje

zapachowe; cały zestaw środków kosmetycznych; baterie; opakowania z

tworzyw sztucznych (PCW, polietylen, polipropylen); chemikalia fotograficzne,

zawierające fenol i chlorofenol; akcesoria samochodowe z całym bagażem

szczególnie niebezpiecznych substancji wraz z rakotwórczymi; lampy

rtęciowe; przeterminowane lekarstwa itp.