1. Sokratejsko-egzystencjalna koncepcja filozofii pojmuje przedmiot filozofii jako:

d) dyscyplinę utożsamianą ze sztuką życia opartą na mądrości, służącą do wyzwolenia jednostki, poprzez ustalenie sensu otaczającego bytu, pozbawioną celów naukowych. 2. Sensualizm to pogląd filozoficzny mówiący, że:

c) doktryna głosząca, że całe nasze poznanie pochodzi z wrażeń zmysłowych.

3. Połącz liniami wymienionych filozofów z uznawanymi przez nich żywiołami traktowanymi jako praprzyczyna (arche) powstania wszechświata.

1.TALES Z MILETU APEJRON 4

2.HERAKLIT Z EFEZU POWIETRZE 3

3.ANAKSYMENES WODA 1

4.ANAKSYMANDER LICZBA 5

5.PITAGORAS OGIEŃ 2
4. Wymień główne, historyczne okresy rozwoju filozofii zachodnioeuropejskiej.

Okres starożytny Okres średniowiecza Okres nowożytny Filozofia współczesna

5. Przedstaw teorię idei Platona. Rozszerzenie poglądu Sokratesa o zawartości wiedzy pewnej w pojęciach z pojęć czysto etycznych na wszelkie pojęcia. Spowodowało to pytanie o naturę rzeczywistości, którą poznajemy za pomocą pojęć. Rzeczy są zmienne i różnorodne, nie mogą być, zatem przedmiotem pojęć Przedmiotem pojęć są byty niezmienne – idee, których jest wiele i które tworzą odrębny świat pozamaterialny, z ideą dobra na czele Istnieją 2 rodzaje bytu: byt poznawalny przez zmysły (rzeczy) i byt poznawany przez pojęcia (idee) Istnieją i są wzorami rzeczy, które stanowią odwzorowany świat idei Platon nie określił do końca natury idei pojmując je zarówno w sensie logicznym (istniejącym dla umysłu) jak i religijnym (realność boska niedostępna dla człowieka). Idee istnieją i są wzorami rzeczy, które stają się i ulegają zniszczeniu Świat postrzegany przez człowieka jest odwzorowany światem idei 6. Scharakteryzuj ontologiczny pogląd zwany fenomenalizmem. Fenomenalizm – jeden z poglądów ontologicznych. Unika pojęcia bytu obiektywnego. Jest FENOMEN, czyli zbiór odczuć zmysłowych i/lub psychicznych. Prawda obiektywna to suma prawd subiektywnych.

1. Ontologia jest to ogólna nauka zajmująca się: b) tym co istnieje, inaczej teoria bytu, badająca ogólną istotę bytów materialnych i idealnych. 2. Intelektualizm etyczny to pogląd filozoficzny głoszący że: c) o moralnym zachowaniu człowieka decyduje przede wszystkim świadomość moralna, inaczej wiedza o wartościach moralnych, bowiem bez niej niemożliwe jest podejmowanie właściwych działań moralnych.

3. Twórcami poglądu filozoficznego wskazującego możliwość osiągnięcia szczęścia poprzez maksymalizowanie przyjemności i unikanie cierpień byli: d) Cyrenaicy

4. Scharakteryzuj ontologiczny pogląd zwany aktywizmem.  stanowisko filozoficzne głoszące metafizyczne pierwszeństwo aktywności i zmiany nad trwałością i stałością. Stanowiska aktywistyczne pojawiły się dopiero w filozofii nowożytnej jako opozycja do obecnego szczególnie silnie w metafizyce klasycznej substancjalizmu. Według aktywistów substancja nie jest - jak głosili substancjaliści - podstawowym, autonomicznym ontycznie elementem Bytu, ale jest zależna od aktywności podmiotu.

5. Przedstaw dowody na istnienie Boga sformułowane przez Tomasza z Akwinu.

Z istnienia ruchu wynika, że istnieje jego pierwsza przyczyna Z niesamoistności świata wynika istnienie istoty samoistnej, będącej przyczyną świata Z przypadkowości rzeczy wynika istnienie istoty koniecznej Z istnienia rożnej doskonałości wynika istnienie istoty doskonalej Z istnienia celowości w przyrodzie wynika istnienie istoty rządzącej przyrodą i działającej celowo 6. Wyjaśnij czym zajmuje się dziedzina filozofii nazwana estetyką. Estetyka jedna z dziedzin filozofii teorii wartości obok etyki, która zajmuje się zagadnieniami piękna i brzydoty, harmonii i dysharmonii. Zaczątki estetyki odnajdujemy u sofistów (sensualizm, relatywizm), utworzona przez nich estetyka zajmowała się głównie teorią poezji i operowała trzema pojęciami: naśladownictwa, iluzji i oczyszczenia.

1. Aksjologia jest to ogólna nauka zajmująca się: c) ogólna nauka o wartościach, określająca sens ludzkiego istnienia i działania 2. Scholastyka to pojęcie określające: b) to, co nauczane w szkole, cechujące szacunek do tradycji i bezkrytyczną akceptację dogmatów wiary religijnej. 3. Demokryt z Abdery jest twórcą kierunku filozoficznego nazwanego: c) atomizmem 4. Wyjaśnij czego dotyczyła koncepcja teodycei Aureliusza Augustyna. Koncepcja teodycei- jako uzasadnienie istnienia zła w świecie stworzonym, przez doskonałego boga Tezy: zło nie należy do przyrody lecz jest dziełem wolnych stworzeń zło nie jest realne lecz jest brakiem dobra ( istnieje tylko absolutne dobro nie istnieje absolutne zło zło jest potrzebne do harmonii świata ( Bóg wolał stworzyć większe dobro ze złem, niż mniejsze bez zła) - zło pochodzi od człowieka bowiem ma wolna wolę dobro zaś od boga - człowiek staje się dobrym jeśli dostąpi łaski boskiej która nie jest udzielana za zasługi - ludzie dzielą się na tych którzy dostąpią łaski i tych którzy jej nie dostąpią choć jedni i drudzy na nią nie zasłużyli jest to kwestia przeznaczenia zależna od boga że jedni będą potępieni inni zbawieni - potępieni tworzą – państwo ziemskie i państwo boże - dzieje świata to zmagania obu państw 5. Przedstaw Platońską koncepcję państwa. Teoria państwa Skonstruowana według idei dobra i sprawiedliwości Państwo powinno być zbudowane na podobieństwo organizmu, którego części są zależne od całości, a nie odwrotnie i posiadać jeden cel Państwo musi być oparte na wiedzy- rządzić powinni filozofowie Do państwa powinni należeć ludzie tylko mu potrzebnie czyli filozofowie, strażnicy, rzemieślnicy Państwo musi być hierarchiczne i ascetyczne Z państwa idealnego należy usunąć artystów, bowiem sztuka jest naśladownictwem rzeczy realnych i wpływa ujemnie na kondycje państwa jako całości. Scharakteryzuj na czym polega pogląd filozoficzny nazwany empiryzmem. doktryna filozoficzna głosząca, że źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie lub przede wszystkim, bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, zaś wszelkie idee, teorie itp. są w stosunku do nich wtórne. Empiryzm stoi w ostrej sprzeczności z racjonalizmem filozoficznym, który głosi, że źródłem poznania są właśnie idee, zaś bodźce zmysłowe mają znaczenie drugorzędne.

1. Analityczna koncepcja filozofii pojmuje przedmiot filozofii jako: c) koncepcję skupiającą badania na języku nauki, bądź lingwistyce (języki naturalne), stanowi logiczną analizę pojęć i bada formalne struktury teorii, jest to metoda uwalniania od nieporozumień powstających w wyniku nadużywania pojęć. 2. Gnoseologia jest to ogólna nauka zajmująca się: d) problematyką natury poznawania, jego źródeł, wartości, rezultatów i ich zasięgu. 3. Eudaimonia to pojęcie w koncepcji etycznej Arystotelesa oznaczające: b) doskonałość jednostki, uwidaczniająca się w działaniu właściwym tylko człowiekowi, zgodnym z jego duszą myślącą-rozumną, dająca szczęście. 4. Scharakteryzuj ontologiczny pogląd zwany idealizmem. pogląd, wedle którego świat dostępny ludzkim zmysłom nie jest całością rzeczywistości. Prócz tego wymiaru poznawczego istnieją bowiem byty niematerialne, które są wieczne i niezmienne. Są one dostępne człowiekowi poprzez poznanie drogą rozumowania. 5. Wymień i scharakteryzuj funkcje filozofii. Poznawczo uzupełniające- uogólnienie wyników badań nauk szczegółowych oraz wypełnianie „białych plam” miedzy zakresami poszczególnych nauk. Światopoglądowa- kształtowanie światopoglądu w zakresie istoty świata, Boga i człowieka a także celu, sensu i charakterystyki ich istnienia.

Ideologiczna- wykorzystywanie filozofii jako instrumentu do kształtowania i upowszechniania danego systemu wartości i poglądów w celu pozyskiwania szerokiego grona zwolenników. 6. Wyjaśnij czym zajmuje się dziedzina filozofii nazwana historiozofią. Historiozofia (historia- badanie, Sophia- mądrość)- dziedzina poszukująca sensu dziejów, ich celu i sposobów dokonywania się, traktująca przyszłość jako dopełnienie przeszłości.

1. Klasyczna koncepcja filozofii pojmuje przedmiot filozofii jako: a) uniwersalną i niepowtarzalną naukę, która bada to co istotne i konieczne, docierając do elementarnych składowych świata, abstrahując od jednostkowych własności. 2. Epistemologia jest to nauka filozoficzna zajmująca się:

c) teorią wiedzy, badającą to co w naukach jest wspólne, wykrywa zależności między naukami, stanowi krytyczne studium poznania naukowego. 3. Protagoras z Abdery należał do grupy filozofów określanych mianem: b) sofiści. 4. Przedstaw teorię materii według poglądów naturalistów (Empedokles, Anaksagoras). Teoria materii- istnieją 4 główne składniki świata: woda powietrze ogień ziemia- składniki proste podlegają ciagłemu procesowi mieszania się - proste składniki rzeczy są tworzą złozone rzeczy które powstaja i giną- wzajemne zachowanie się ciał wynika z ich podobieństwa a różnice mają charakter ilościowy i strukturalny- przygotowanie podstaw do rozwiązania naturalnego i chemicznego 5. Przedstaw Platońską koncepcję duszy. Teoria Duszy Dusza jest czynnikiem życia, która sama się wprowadza w nich, jest ona przeciwieństwem materii Dusza jest pierwiastkiem nieśmiertelnym w człowieku, spełnia funkcję poznawczą, ciało zaś i jego narządy są jedynie narzędziem poznawania Dusza ma trzy oblicza : rozumne, impulsywne, zmysłowe; Cechy duszy : nieśmiertelność, niezależność od ciała, niezłożność, wyższość nad ciałem wynikająca ze stopnia doskonałości, nieśmiertelność (jest wieczna, podlega sądowi pośmiertnemu i zamianie ciał) 6. Scharakteryzuj na czym polega pogląd filozoficzny nazwany racjonalizmem. filozoficzne podejście w epistemologii zakładające możliwość dotarcia do prawdy z użyciem samego rozumu z pominięciem doświadczenia, poprzez stworzenie systemu opartego na aksjomatach, z których poprzez dedukcję można wywieść całość wiedzy. Racjonalizm w nowożytnej filozofii wywodzi się od Kartezjusza. W anglosaskiej tradycji filozoficznej bywa nazywany racjonalizmem kontynentalnym.