1. Możliwość występowania przed sądem powszechnym radcy prawnego w postępowaniu cywilnym

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego strona, która została zwolniona przez Sąd od kosztów sądowych w całości lub części, może domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego.

Osoba fizyczna, niezwolniona przez Sąd od kosztów sądowych, może się także domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. W przypadku osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej, której ustawa przyznaje zdolność sądową, niezwolniona przez Sąd od kosztów sądowych, może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgłasza wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno, na piśmie lub ustnie do protokołu, w Sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego Sądu, może złożyć wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w Sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania, który niezwłocznie przesyła ten wniosek Sądowi właściwemu.

Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny. Ma to miejsce wówczas, gdy strona jest nieporadna, ma trudności z samodzielnym podejmowaniem czynności procesowych, w tym sporządzeniem pism procesowych albo gdy sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym. Postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego jest zaskarżalne.

Osoba fizyczna dołącza do wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie składa się na urzędowym formularzu. Jeżeli wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego składany jest łącznie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, osoba fizyczna dołącza tylko jedno oświadczenie.

W razie oddalenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona nie może ponownie domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Ponowny wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, oparty na tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu. Na postanowienie o odrzuceniu wniosku nie przysługuje zażalenie.

W przypadku ustanowienia przez Sąd adwokata lub radcy prawnego, zwraca się on o wyznaczenie pełnomocnika do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych. Następnie właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych, wyznacza adwokata lub radcę prawnego niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie dwóch tygodni, zawiadamiając o tym Sąd. W zawiadomieniu właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych wskazuje imię i nazwisko wyznaczonego adwokata lub radcy prawnego oraz jego adres do doręczeń. Jeżeli strona we wniosku wskazała adwokata lub radcę prawnego, właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych, w miarę możliwości i w porozumieniu ze wskazanym adwokatem lub radcą prawnym, wyznaczy adwokata lub radcę prawnego wskazanego przez stronę.

Konsekwencją ustanowienie adwokata lub radcy prawnego przez Sąd jest udzielenie pełnomocnictwa procesowego. Adwokat lub radca prawny ustanowiony przez Sąd jest obowiązany zastępować stronę do prawomocnego zakończenia postępowania, chyba że z postanowienia sądu wynika, iż obowiązek zastępowania strony ustaje wcześniej. Z ważnych przyczyn adwokat lub radca prawny może wnosić o zwolnienie od obowiązku zastępowania strony w procesie. Sąd, zwalniając adwokata lub radcę prawnego, zwraca się jednocześnie do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych o wyznaczenie innego adwokata lub radcy prawnego.

1. Zagadnienie planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji ze sprzedaży nieruchomości

Art. 115b Plan podziału kwoty

Organ egzekucyjny sporządza plan podziału kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości niezwłocznie, gdy postanowienie o przyznaniu własności nieruchomości staje się ostateczne.

Art. 115c Uczestnicy podziału kwoty

§ 1. Z zastrzeżeniem § 2, w podziale kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości oprócz wierzycieli egzekwujących uczestniczą:

1) wierzyciele składający tytuł wykonawczy z dowodem doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty i wierzyciele, którzy uzyskali zabezpieczenie powództwa, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przyznaniu własności nieruchomości;

2) osoby, które przed zajęciem nieruchomości nabyły do niej prawa stwierdzone w protokole opisu i oszacowania wartości nieruchomości lub prawa których zostały zgłoszone i udowodnione najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przyznaniu własności;

3) pracownicy co do stwierdzonych dokumentem należności za pracę, jeżeli zgłosili swe roszczenia przed sporządzeniem planu podziału.

§ 2. Jeżeli wierzycielem egzekwującym jest obce państwo, które nie wyraziło zgody na pokrycie kosztów w okolicznościach, o których mowa w art. 64c, koszty egzekucyjne , § 4c, uczestniczy w podziale kwoty uzyskanej z egzekucji z nieruchomości w takiej części, jaka pozostała po pokryciu należności wierzycieli i osób, o których mowa w § 1.

§ 3. Jeżeli wierzytelność hipoteczna nie jest stwierdzona tytułem wykonawczym, należność przypadającą wierzycielowi hipotecznemu pozostawia się w depozycie organu egzekucyjnego.

Art. 115d Postanowienie o uzupełnieniu ceny przez nabywcę - przesłanki

§ 1. Jeżeli przy sporządzaniu planu podziału okaże się, że nabywca, uiszczając cenę, potrącił wierzytelność, która się w niej nie mieści, organ egzekucyjny postanowieniem zobowiązuje nabywcę do uzupełnienia ceny w terminie 7 dni. Na postanowienie to przysługuje zażalenie.

§ 2. W planie podziału organ egzekucyjny wymienia osoby, dla których jest przeznaczona kwota przypadająca od nabywcy. W tej części plan podziału stanowi dla nich tytuł egzekucyjny przeciwko nabywcy.

§ 3. Wierzyciel, któremu przysługuje roszczenie przeciwko nabywcy, nabywa z mocy prawa hipotekę na sprzedanej nieruchomości. Ujawnienie hipoteki w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów następuje na wniosek wierzyciela.

Art. 115e Wyczerpanie hipoteki - skutek

§ 1. Jeżeli hipoteka nie jest wyczerpana i może jeszcze służyć zabezpieczeniu wierzyciela, reszta kwoty pozostaje w depozycie organu egzekucyjnego aż do ustania stosunku prawnego uzasadniającego korzystanie z hipoteki.

§ 2. W przypadku hipoteki zabezpieczającej wiele wierzytelności, gdy łączna kwota wierzytelności przewyższa sumę wymienioną we wpisie hipoteki, a wierzyciel nie wskazał do dnia, w którym postanowienie o przyznaniu własności stało się ostateczne, które z wierzytelności i w jakiej wysokości mają zostać zaspokojone, zaspokaja się wszystkie wierzytelności proporcjonalnie do ich wysokości.

Art. 115f Zabezpieczenie wierzytelności na kilku nieruchomościach

Jeżeli wierzytelność jest zabezpieczona na kilku nieruchomościach łącznie, wierzyciel powinien przed uprawomocnieniem się postanowienia o przyznaniu własności złożyć oświadczenie, czy i w jakiej wysokości żąda zaspokojenia z każdej ze sprzedanych nieruchomości. Jeżeli w powyższym terminie tego nie uczyni, a podzielona ma być suma uzyskana tylko z jednej nieruchomości, jego wierzytelność przyjmuje się do rozrachunku w całości; jeżeli natomiast podziałowi podlegają kwoty uzyskane ze sprzedaży kilku łącznie obciążonych nieruchomości, na wierzytelność łącznie zabezpieczoną przypada z każdej z kwot podlegających podziałowi taka część, jaka odpowiada stosunkowi kwoty pozostającej po zaspokojeniu należności z wcześniejszą kolejnością do sumy tych kwot.

Art. 115g Pozostawienie kwoty w depozycie organu egzekucyjnego

§ 1. Kwotę wydzieloną na zaspokojenie wierzytelności, której uiszczenie jest zależne od warunku zawieszającego albo od wyniku sporu, w którym wierzyciel uzyskał zabezpieczenie powództwa, pozostawia się w depozycie organu egzekucyjnego.

§ 2. Kwotę wydzieloną na zaspokojenie wierzytelności, której uiszczenie jest zależne od warunku rozwiązującego, wydaje się wierzycielowi bez zabezpieczenia. Jeżeli jednak obowiązek zabezpieczenia zwrotu ciąży na wierzycielu z mocy istniejącego między nim a zobowiązanym stosunku prawnego, organ egzekucyjny pozostawia wydzieloną kwotę w depozycie organu egzekucyjnego.

18. Prokurator jako uczestnik postępowania cywilnego

Art. 7 KPC.

Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie.

Art. 60.

§ 1. Prokurator może wstąpić do postępowania w każdym jego stadium. Prokurator nie jest związany z żadną ze stron. Może on składać oświadczenia i zgłaszać wnioski, jakie uzna za celowe, oraz przytaczać fakty i dowody na ich potwierdzenie. Od chwili, kiedy prokurator zgłosił udział w postępowaniu, należy mu doręczać pisma procesowe, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach oraz orzeczenia sądowe. § 2. Prokurator może zaskarżyć każde orzeczenie sądowe, od którego służy środek odwoławczy. Terminy do zaskarżenia orzeczeń sądowych, ustanowione dla stron, wiążą również prokuratora.

20. Kompetencje referendarza sądowego w postępowaniu wieczysto księgowym

Referendarz sądowy jako organ procesowy został wyposażony w kompetencje w postępowaniu cywilnym i sądowoadministracyjnym w wypadkach wskazanych w ustawie.

W praktyce w postępowaniu cywilnym referendarz:

• prowadzi postępowanie wieczystoksięgowe;

• rozpoznaje wnioski o wpis do rejestru zastawów i do Krajowego Rejestru Sądowego. W postępowaniu rejestrowym referendarz nie może prowadzić rozprawy (art. 5091 kodeksu postępowania cywilnego);

• rozpoznaje wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych[2] oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego;

• wydaje nakazy zapłaty w postępowaniu upominawczym (art. 3531 § 2 kpc), oraz wykonuje wszystkie czynności w elektronicznym postępowaniu upominawczym;

• nadaje klauzulę wykonalności niektórym tytułom egzekucyjnym (art. 781 § 11 kpc);

• wykonuje niektóre czynności w sprawach z zakresu prawa spadkowego, z wyłączeniem prowadzenia rozprawy, zabezpieczenia spadku oraz przesłuchania świadków testamentu ustnego(art. 5091§ 3 kodeksu postępowania cywilnego).

Sąd Najwyższy w uchwale (sygn. III CZP 108/05) podjętej dla rozstrzygnięcia wątpliwości dotyczącej możliwości udzielenia zabezpieczenia przez referendarza w postępowaniu upominawczym stwierdził, że w postępowaniu tym referendarz nie jest uprawniony do rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia, co oznacza, że wniosek taki musi rozpoznać sędzia pomimo tego, że sprawę w pierwszej instancji rozstrzyga referendarz sądowy.

W postępowaniu sądowoadministracyjnym referendarz sądowy prowadzi mediację i orzeka w zakresie prawa pomocy (zwolnienie od kosztów i przyznanie pełnomocnika z urzędu).

23. Uprawdopodobnienie a udowodnienie

Kodeks postępowania cywilnego w wielu przepisach wymienia uprawdopodobnienie, jako sposób na ustalenie stanu faktycznego potrzebnego do wydania orzeczenia. Mo na zatem zadać pytanie czym ró ni się uprawdopodobnienie od udowodnienia?

Zgodnie z art. 243 k.p.c zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne, ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu. Z przepisu zatem wprost wynika, e uprawdopodobnienie jest czymś innym ni udowodnienie.

Uprawdopodobnienie odpowiednich okoliczności występuje jako przesłanka w wielu przepisach z zakresów procedury cywilnej, w tym przykładowo jako podstawa do:

- oddalenia opozycji przeciwko interwencji ubocznej (art. 78 k.p.c.),

- ustanowienia kuratora dla strony, której miejsce pobytu nie jest znane (art. 144 k.p.c.),

- uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu (art. 169 k.p.c.),

- wznowienia postępowania (art. 410 k.p.c.),

- rozpoznania wniosku o uznanie za zmarłego (art. 529 k.p.c.),

- wystąpienia z wnioskiem o zabezpieczenie spadku (art. 635 k.p.c.),

- żądania zabezpieczenia roszczenia (art. 7301, 736 i 753 k.p.c.),

- żądania wyjawienia majątku (art. 913 k.p.c.),

W literaturze wskazuje się, e uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym w stosunku do dowodu, nie dającym pewności, lecz tylko prawdopodobieństwo pewnego faktu,

Uprawdopodobnienie nie może być oparte wyłącznie na twierdzeniach strony. Powinny być one dodatkowo poparte materiałem pozwalającym sądowi zająć stanowisko. Wymogi dotyczące tego materiału nie mogą być jednak takie same, jak wymogi dotyczące dowodów. Uprawdopodobnieniu, będącemu na ogół warunkiem wszczęcia postępowania, nie stawia się takich samych wymogów jak dowodom. Przeprowadzenie dowodów w tym postępowaniu może doprowadzić do wniosków obalających uprawdopodobnienie. Dlatego nieuzasadnione byłoby żądanie udowodnienia okoliczności na etapie sprawy, na którym wystarczające jest uprawdopodobnienie.

Przykładowo, różnica między udowodnieniem a uprawdopodobnieniem jest widoczna w przypadku żądania zabezpieczenia roszczenia. W momencie składania wniosku o zabezpieczenie, na wstępnym etapie postępowania, uprawniony na ogół nie może udowodnić, e egzekucja świadczenia będzie utrudniona. Wykazanie tego jest bowiem możliwe tylko w przypadku prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czyli po zakończeniu postępowania. Uprawniony może tylko wskazać okoliczności, które pozwolą na ustalenie, e zaspokojenie w drodze egzekucji może być utrudnione. Sąd nie powinien zatem oddalać wniosku o zabezpieczenie z powodu braku dowodów na potwierdzenie tezy o możliwej niewypłacalności obowiązanego.

Podobnie jest w przypadku wniosku o przywrócenie terminu. Uchybienie terminu niesie za sobą bardzo poważne skutki prawne, łącznie z możliwością wydania niesprawiedliwego orzeczenia. Aby tego uniknąć, ustawodawca pozostawił furtkę w postaci przywrócenia terminu na dokonanie czynności procesowej. Jest ono możliwe w przypadku jedynie uprawdopodobnienia, a nie udowodnienia, okoliczności będących podstawą do złożenia wniosku.

W przypadku uprawdopodobnienia sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy materiału dowodowego, a ustalenia sądu nie podlegają formalizmowi przewidzianemu dla czynności dowodowych (art 243 kpc). Istota instytucji uprawdopodobnienia roszczenia zakłada, e ustalenia nie muszą być zgodne z rzeczywistością, a jedynie wysoce prawdopodobne.

24. Natychmiastowa wykonalność wyroków

Prawo nie określa w dniach i godzinach trwania „natychmiast”, tak samo jak „niezwłocznie” Rygor natychmiastowej wykonalności oznacza, iż z egzekwowaniem należności nie trzeba czekać do uprawomocnienia się wyroku i o klauzulę wykonalności można wystąpić od razu. Później już tylko Komornik. Dlatego w interesie dłużnika leży, by wypłacił pieniądze po ogłoszeniu wyroku. Oczywiście bez przesady – w praktyce oznacza to parę dni zanim wierzyciel uzyska odpis wyroku z klauzulą i pośle sprawę do egzekucji. Jednak czym szybciej tym lepiej.

Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli:

1) zasądza alimenty - co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące;

2) zasądza roszczenie uznane przez pozwanego;

3) wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny.

Sąd może nadać wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza należność z wekslu, czeku, warrantu, rewersu, dokumentu urzędowego lub dokumentu prywatnego, którego prawdziwość nie została zaprzeczona, oraz jeżeli uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania. Sąd może również na wniosek nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało powoda na szkodę.

Sąd może uzależnić natychmiastową wykonalność wyroku od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. Zabezpieczenie może polegać również na wstrzymaniu wydania powodowi rzeczy odebranych pozwanemu lub sum pieniężnych po ich wyegzekwowaniu albo na wstrzymaniu sprzedaży zajętego majątku ruchomego. Sprzedaż lub przejęcie na własność zajętej nieruchomości wstrzymuje się z urzędu do czasu uprawomocnienia się wyroku. Zabezpieczenie nie może być zarządzone co do należności alimentacyjnych w granicach, w jakich sąd nadaje wyrokowi zasądzającemu te należności rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu.

Natychmiastowa wykonalność nie będzie orzeczona nawet za zabezpieczeniem, jeżeli wskutek wykonania wyroku mogłaby wyniknąć dla pozwanego niepowetowana szkoda. Zasady tej nie stosuje się do wyroków zasądzających alimenty w granicach, w jakich sąd nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu. Natychmiastowa wykonalność nie będzie również orzeczona nawet za zabezpieczeniem w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa.

Rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje od chwili ogłoszenia wyroku lub postanowienia, którym go nadano, a gdy ogłoszenia nie było - od chwili podpisania sentencji orzeczenia. Natychmiastowa wykonalność wyroku wygasa z chwilą ogłoszenia, a jeżeli nie było ogłoszenia, z chwilą podpisania sentencji orzeczenia zmieniającego albo uchylającego wyrok lub postanowienie o natychmiastowej wykonalności wyroku - w takim zakresie, w jakim nastąpiła zmiana lub uchylenie.

Uchylając lub zmieniając wyrok, któremu nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, sąd na wniosek pozwanego orzeka w orzeczeniu kończącym postępowanie o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu poprzedniego stanu.

26. Wykładnia wyroku

Wykładnia wyroku przez sąd, który go wydał (tzw. wykładnia autentyczna), ma na celu wyjaśnienie wątpliwości, jakie mogą wyniknąć przy wykonywaniu wyroku (art. 352 k.p.c.), bądź też - jeśli chodzi o wyrok nienadający się do wykonania w drodze egzekucji - wątpliwości co do innych skutków wyroku (np. z zakresu powagi rzeczy osądzonej). Wykładnia dotyczy zazwyczaj samej sentencji wyroku, wyjątkowo zaś jego uzasadnienia. Dokonując wykładni wyroku, sąd powinien przede wszystkim wystrzegać się popadnięcia w sprzeczność z treścią sentencji lub uzasadnienia. Wykładnia nie może się opierać ani na nowej (odmiennej) ocenie sprawy pod względem faktycznym i prawnym, ani na zaszłej po wydaniu wyroku zmianie okoliczności sprawy. Stanowiąc integralną część wyroku, wykładnia ma taką samą jak wyrok moc wiążącą. Wykładni może dokonać sąd na wniosek stron (także komornika) lub z urzędu - w każdym czasie (art. 352 k.p.c.). Chodzi tu o sąd, który wydał wyrok, przy czym jest rzeczą oczywistą, że najłatwiej będzie dokonać wykładni sądowi w tym samym składzie osobowym, zdolnym do odtworzenia tych przesłanek myślowych, którymi kierował się przy wydaniu wyroku. Sąd drugiej instancji nie może dokonać wykładni wyroku sądu pierwszej instancji. Postanowienie może zostać wydane na posiedzeniu niejawnym; przysługuje na nie zażalenie (art. 394 § 1 pkt 8 k.p.c.).

33. Zasada zawinienia w rozdziale kosztów procesu (101,103,110)

Zasada zawinienia występuje w trzech przypadkach:

• zwrot kosztów należy się przegranemu, jeśli swoim postępowaniem nie dał podstaw do wytoczenia powództwa oraz uznał roszczenie powoda przy pierwszej czynności procesowej;

• niezależnie od wyników sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta ubocznego obowiązek zwrotu kosztów czynności wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem (zwłaszcza koszty powstałe w wyniku uchylenia się od wyjaśnień, złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego powołania dowodów;

• sąd może zasądzić od świadka, biegłego i pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego po ich wysłuchaniu zwrot kosztów wywołanych ich rażącą winą; postanowienie w tej materii może zapaść na posiedzeniu niejawnym.

36. Podmioty postępowania nieprocesowego

W postępowaniu nieprocesowym występują „uczestnicy”

39. Termin dla złożenia apelacji

W terminie tygodniowym od ogłoszenia wyroku sądu pierwszej instancji strona może wystąpić do sądu z wnioskiem o sporządzenie i doręczenie wyroku na piśmie wraz z uzasadnieniem. Po otrzymaniu wyroku strona ma dwa tygodnie na wniesienie apelacji. Apelację wnosi się do sądu nadrzędnego nad sądem I instancji (czyli w rzeczonym przypadku do sądu okręgowego), jednak za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok w sprawie (czyli za pośrednictwem sądu rejonowego w opisanej sytuacji). Pismo składa się więc w biurze podawczym sądu rejonowego lub wysyła listem poleconym na adres tego sądu. Kieruje się je jednak do sądu okręgowego co musi się znaleźć w samym piśmie. Strona może jednak również wnieść apelację w terminie trzech tygodni od dnia ogłoszenia wyroku, bez konieczności żądania doręczenia wyroku na piśmie wraz z uzasadnieniem. W tym przypadku również należy wnieść pismo za pośrednictwem sądu rejonowego. Jeśli chodzi o wzory apelacji, to całkiem pokaźny ich zbiór znajduje się na stronie Porady Prawnej. Jeśli zaś chodzi o kwestie merytoryczne, to należy wskazać, iż apelację w procedurze cywilnej można oprzeć na dowolnych zarzutach, dotyczących okoliczności, które miały lub mogły mieć wpływ na wyrok w sprawie. Może to więc być zarzut nie zbadania przez sąd sytuacji majątkowej pozwanego w sposób należyty, jak to miało miejsce w rzeczonym, przypadku.

44. Klauzula natychmiastowej wykonalności

Pojęcie rygoru natychmiastowej wykonalności występuje w przepisach dotyczących procedury cywilnej i administracyjnej.

W procedurze cywilnej

Rygor natychmiastowej wykonalności polega na tym, że wyrok, który nie stał się jeszcze prawomocny, stanowi tytuł egzekucyjny i po opatrzeniu go klauzulą wykonalności podlega wykonaniu w drodze postępowania egzekucyjnego. W postępowaniu cywilnym jest nadawany jedynie wyrokom, innym postaciom orzeczenia (np. postanowieniom) nie może być nadany. Ponadto nadawany jest tylko tym wyrokom, które nadają się do wykonania. Wyrokom, które ustalają istnienie lub nieistnienie stosunku prawnego lub prawa albo kształtują stosunek prawny lub prawo, sąd nie może nadać rygoru natychmiastowej wykonalności.

Obowiązkowo i z urzędu

Rygor natychmiastowej wykonalności sąd nadaje z urzędu lub na wniosek. Rygor nadaje się z urzędu obligatoryjnie w sprawach, w których:

- zasądzono alimenty (rygor nadawany jest co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące),

- zasądzono roszczenie uznane przez pozwanego,

- wydano wyrok zaoczny uwzględniający powództwo,

- zasądzono należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy (jednak rygor natychmiastowej wykonalności nadawany jest tylko co do części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika).

Dowolnie, ale też z urzędu

Fakultatywnie sąd może nadać z urzędu wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności, jeśli zasądza należność z weksla, czeku, warrantu, rewersu, dokumentu urzędowego lub dokumentu prywatnego, którego prawdziwość nie została zaprzeczona, oraz jeżeli uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania.

Na wniosek

Ponadto sąd może również na wniosek nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało powoda na szkodę. Wniosek o nadanie rygoru powinien być zgłoszony najpóźniej przed zamknięciem rozprawy. Jednakże wniosek taki nie wiąże sądu.

Sąd może uzależnić nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. Uzasadnieniem tego przepisu jest ochrona pozwanego na wypadek uchylenia wyroku opatrzonego rygorem natychmiastowej wykonalności i umożliwienia mu skutecznego żądania zwrotu wyegzekwowanego świadczenia. Uzależnienie nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności od zabezpieczenia może nastąpić na wniosek pozwanego lub z urzędu.

Ile kosztuje klauzula wykonalności

Aby wyrok opatrzony klauzulą wykonalności mógł być egzekwowany w drodze postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika, niezbędne jest opatrzenie go klauzulą wykonalności, którą sąd nadaje wyrokowi na wniosek powoda. Za opatrzenie wyroku klauzulą sąd pobiera opłatę kancelaryjną w wysokości 6 zł – gdy do wniosku załączony jest odpis wyroku, lub 6 zł + 6 zł za każdą stronę odpisu wyroku, gdy do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności powód nie załączy odpisu wyroku.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Sąd nie nada wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności nawet za zabezpieczeniem, jeśli wskutek wykonania wyroku mogłaby wyniknąć dla pozwanego niepowetowana szkoda, przy czym nie dotyczy to wyroków zasądzających alimenty w granicach, w jakich sąd nadaje rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu. Również wyrokom w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa sąd nie nada nawet za zabezpieczeniem rygoru natychmiastowej wykonalności.

45. Zapis na sad polubowny

Zapis na sąd polubowny i umowa na sąd polubowny to pojęcia jednoznaczne. Zapis na sąd polubowny może przybrać postać odrębnej umowy , niezależnej od umowy cywilnoprawnej regulującej podstawowe stosunki prawne pomiędzy określonymi stronami. Nic nie stoi na przeszkodzie , aby postanowienie arbitrażowe zawrzeć w samej umowie cywilnoprawnej , w zakresie której sąd polubowny ma działać . Każda z powyższych form zapisu na sąd polubowny jest poprawna.

52. Możliwość konfrontacji świadków w postępowaniu cywilnym

Konfrontowani mogą być świadkowie, których zeznania przeczą sobie nawzajem. Sąd powinien przede wszystkim dążyć do usunięcia lub wyjaśnienia sprzeczności w zeznaniach. Jeśli to nie da rezultatu, sąd może zarządzić konfrontację. Celem przeprowadzenia konfrontacji jest powtórzenie zeznań w części, w której istnieją różnice zeznań. Sąd odbiera od świadków oświadczenia co do tego, czy podtrzymują własne zeznania i jakie zajmują stanowisko wobec odmiennych zeznań drugiego świadka.

56. Nakaz zapłaty jako tytuł zabezpieczenia

Art.492 Nakaz zapłaty jako tytuł zabezpieczenia; wykonalność

§1. Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Kwota zasądzona nakazem wraz z wymagalnymi odsetkami stanowi sumę, której złożenie przez dłużnika do depozytu sądowego wystarczy do zabezpieczenia. Jeżeli nakaz zobowiązuje do wydania rzeczy zamiennych, do zabezpieczenia wystarczy złożenie sumy równej wartości przedmiotu sporu.

§2. Powód wnosząc o dokonanie zabezpieczenia jest obowiązany wskazać sposób zabezpieczenia. Sąd na wniosek pozwanego może ograniczyć zabezpieczenie według swego uznania. Przepis art. 742, możliwość żądania uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia , oraz przepisy o ograniczeniu zabezpieczenia przeciwko Skarbowi Państwa stosuje się odpowiednio.

§3. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. W razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wykonanie nakazu. Przepisy o ograniczeniu wykonalności w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa stosuje się odpowiednio.

34. Rodzaje opłat sądowych 35. Środki odwoławcze 37. Dokument urzędowy jako dowód w sprawie 38. Dokument prywatny jako dowód w sprawie 40. Procedura wniesienia apelacji 41. Termin dla wniesienia zażalenia 42. Procedura wniesienia zażalenia 43. Postępowanie pojednawcze 46. Fakty notoryjne w postępowaniu dowodowym 47. Środki zaskarżenia częściowo dewolutywne 48. Termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania 49. Procedura wniesienia skargi o wznowienie postępowania 50. Dowód z przesłuchania stron w postępowaniu cywilnym 51. Dowód z oględzin w post. cywilnym 53. Tajemnica spowiedzi jako problem w zakresie zeznania świadków, 54. Znaczenie orzecznictwa SN dla procedur cywilnoprawnych 55. Sprzeciw od wyroku zaocznego 15. Warunki powołania mediatora 21. Możliwość dopuszczania dowodu z urzędu 25. Zagadnienie odsetek od sumy ceny sprzedaży w post. egzekucyjnym z nieruchomości 27. Dopuszczalność posiedzeń niejawnych 28. Wyrok zaoczny

29. Wstrzymanie natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego 30. Sprzeciw od wyroku zaocznego 31. Rozkład kosztów postępowania w postępowaniu nieprocesowym 32. Właściwość miejscowa w postępowaniu nieprocesowym Termin umowny w procedurze cywilnej Zagadnienie częściowego zwolnienia od kosztów post. cywilnego Wartość przedmiotu sporu w postępowaniu windykacyjnym 57. Zasada kompensacji kosztów procesu 58. Elementy kosztów procesu 59. Wynagrodzenie pełnomocników w postępowaniu cywilnym 60. Rodzaje zwolnień od kosztów sądowych w post. cywilnym 61. Koszty procesu a koszty sądowe 62. Rodzaje pełnomocnictw procesowych 63. Wygaśnięcie pełnomocnictwa 64. Zagadnienie opłaty podstawowej 65. Konsekwencje braku przedstawienia pełnomocnictwa przez pełnomocnika w procesie cywilnym 66. Zaskarżalność orzeczenia w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu dla złożenia środka zaskarżenia 67. Podstawy wyłączenia sędziego i ławnika 68. Prawo odmowy składania zeznań w postępowaniu cywilnym 69. Tryb powoływania sędziego sądów powszechnych