POSTĘPOWANIE DOWODOWE W KPC :
I. Przedmiotem dowodu są fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy
1. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi skutki z niego
2. Fakty nie wymagające dowodu :
a: fakty powszechnie znane ( fakty notoryjne )
b: fakty znane sądowi urzędowo
są to fakty, z którymi sąd się zetknął podczas innych spraw
c: fakty przyznane w toku procesu przez stronę przeciwną, jeśli przyznanie nie budzi
wątpliwości
np. strona X powiedziała, że czarne jest białe, a strona Y potwierdziła , że tak jest
d: fakty, co do których strona przeciwna się nie wypowie po twierdzeniach strony , a
sąd uzna je za przyznane, mając na uwadze wyniki całej rozprawy ( tzw. przyznanie
milczące)
np. strona X powiedziała, że czarne jest białe, a strona Y się nie wypowie .
3. Domniemania:
a: FAKTYCZNE :
sąd uzna fakty za ustalone, jeśli można wyprowadzić wnioski z tych faktów
b: PRAWNE :
ZWYKŁE ( wzruszalne )
= można przeciw nim wyprowadzać przeciwdowody
KWALIFIKOWANE ( niewzruszalne )
= co do nich przepis prawa przewiduje ograniczenia wprowadzania przeciwdowodu
4. Uprawdopodobnienie:
a: jest wyjątkiem od zasady udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia.
b: nie daje ono pewności, ale pozwala uwiarygodnić twierdzenie faktyczne strony
c: przykłady uprawdopodobnienia:
wyłączenie sędziego na wniosek - strona uprawdopodabnia , że wiedza o przyczynie
wyłączenia stała się jej znana później
przystąpienie w roli interwenienta- osoba 3 ma uprawdopodobnić , że ma interes prawny
w przystąpieniu do procesu
ustanowienie kuratora- wnioskodawca musi uprawdopodobnić, że miejsce pobytu
strony nie jest znane
wniosek o przywrócenie terminu- strona wnosząca o przywrócenie uprawdopodabnia
okoliczności uzasadniające wniosek
zawieszenie rygoru wykonalności wyroku zaocznego- jeśli pozwany uprawdopodobni
, że jego nieobecność była niezawiniona
wznowienie postępowania- sąd wezwie skarżącego do uprawdopodobnienia
okoliczności stwierdzających zachowanie terminu i
dopuszczalność wznowienia
wstrzymanie wyroku co do skargi o wznowienie- jeśli skarżący uprawdopodobni, że
grozi mu niepowetowana szkoda, jeśli wyrok nie będzie
wstrzymany .
5. Postępowanie dowodowe :
a: materiał dowodowy zbierają strony, a wyjątkowo sąd
b: sąd dopuszcza dowody w drodze postanowienia dowodowego
na postanowienie o dopuszczeniu lub odmowie dopuszczenia nie przysługuje środek
odwoławczy.
c: niestawiennictwo stron:
nie wstrzymuje przeprowadzenia dowodu
chyba, że jej obecność jest konieczna
d: sąd orzekający w każdym czasie może zarządzić powtórzenie lub uzupełnienie postępowania dowodowego.
e: z przebiegu postępowania dowodowego sporządza się protokół
f: dokumenty :
dokumenty jako źródło dowodu dzieli KPC na :
= dokumenty urzędowe:
+ stanowią dowód tego co w nich zapisano urzędowo przez uprawniony organ
= dokumenty prywatne
+ stanowi dowód tego że osoba która się pod nim podpisała złożyła oświadczenie
zawarte w dokumencie
dokumenty urzędowe i prywatne korzystają z dom. Prawdziwości
= przy dokumentach urzędowych, strona podważająca prawdziwość dokumentu winna
udowodnić okoliczność
= przy dokumentach prywatnych, prawdziwość dokumentu udowadnia ta osoba, która
chce z niego skorzystać, jeśli pochodzi on od innej osoby niż zaprzeczająca.
dowód z dokumentu lub przesłuchania świadka jest dopuszczalny, jeśli umowa lub
ustawa wymaga formy pisemnej dla dokonania danej czynności prawnej, a dokument
obejmujący czynność został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę 3 lub
forma pisemna była ad probationem
na zarządzenie sądu, każdy kto jest w posiadaniu dokumentu, ma obowiązek go
przedstawić sądowi, jeśli ma on istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
= od obowiązku można się uchylić :
+ osoba, która może odmówić zeznań co do okoliczności sprawy
+ osoba trzecia, która posiada dokument w imieniu osoby, która mogłaby się
powołać na odmowę zeznań.
(( chyba, że dokument jest wystawiony w interesie strony ,a ona żąda przeprowadzenia z
niego dowodu ))
obowiązek wydania akt i dokumentów przedsiębiorstwa państwowego
= odmowa wydania- sąd może ukarać grzywną
= z chwila wydania akt i dokumentów- zwrot wydatków.
g: świadek :
Świadek :
= wyłączony ex lege od zeznawania
+ osoba niezdolna do spostrzegania i komunikowania swych spostrzeżeń
+ wojskowi i urzędnicy objęci tajemnicą służbową, jeśli zeznanie naruszyłoby ją
+ współuczestnicy jednolici ( współuczestnik konieczny, interwenient uboczy samoistny)
( może- współuczestnik formalny, interwenient uboczny niesamoistny , duchowny )
+ mediator, co do faktów, o których dowiedział się w ramach mediacji
+ przedstawiciele ustawowi stron
(( w postępowaniu odrębnym w sprawach małżeńskich nie może być świadkiem:
małoletni do lat 13 i zstępni stron, którzy nie ukończyli lat 17 ))
= z prawem odmowy zeznań
+ obowiązek osobistego stawiennictwa na wezwanie sądu :
# niestawiennictwo można usprawiedliwić ( chorobą, urlopem, wyjazdem służbowym)
# kolejność przesłuchania ustala przewodniczący
# świadek który nie złożył zeznań nie może być obecny przy zeznaniu innego świadka
+ obowiązek składania zeznań - każdy, ale są wyjątki
# małżonek stron ( mąż, żona )
# wstępni stron
# zstępni stron
# rodzeństwo
# osoba pozostająca ze stroną w stosunku przysposobienia
# powinowaci w tej samej linii lub stopniu
= z prawem odpowiedzi na pytania
+ jeśli naraziło by go lub jego rodzinę na szkodę majątkową lub skutkowało naruszeniem
tajemnicy zawodowej, a także naruszało tajemnicę spowiedzi duchownego
przyrzeczenia nie składają:
= małoletni do 17 lat
= osoba skazana prawomocnie za składanie fałszywych zeznań
= świadkowie, zwolnieni przez sąd za zgodą stron
jeżeli :
= świadek nie stawił się i :
+ usprawiedliwił w terminie 2 tygodni od doręczenia postanowienia o ukaraniu karą
grzywny- sąd zwalnia świadka z kary grzywny
+ nie usprawiedliwił- sąd skazuje na karę grzywny i wzywa powtórnie, a jeśli się
ponownie nie stawi- skazuje go znowu na kare grzywny i może przymusowo go do
sądu doprowadzić.
+ świadek się oddalił z sądu bez zezwolenia przewodniczącego- sąd ukarze go grzywną
+ świadek bez uzasadnienia odmówi zeznań lub przyrzeczenia- sąd ukarze go karą
grzywny lub/ plus skarze go na areszt do 1 tygodnia .
przyrzeczenie składa się w formie ustnej ( pisemnej niemi i głusi) :
= powtarzając za sędzią lub czytając sentencje- wszyscy stoją
= przy powtórnym przesłuchaniu- nie odbiera się przyrzeczenia, tylko się przypomina o
odebraniu go.
i: przesłuchanie stron :
= jest dowodem posiłkowym, względnym
= jest dopuszczalny, gdy nie można istotnych okoliczności wyjaśnić za pomocą innych
dowodów ( dokumenty, oględziny, przesłuchanie świadków )
= jeśli wszystkie okoliczności zostały wyjaśnione- przesłuchanie stron jest zakazane !
= obowiązkowe przesłuchanie stron( sprawa o rozwód i separację ! )
= jeśli stroną jest osoba prawna= przesłuchuje osoby uprawnione do reprezentacji
j: oględziny :
= mogą dotyczyć przedmiotu ruchomego, nieruchomości, osoby, miejsca zdarzenia
= przeprowadza się dowód z oględzin na zarządzenie sądu
= oględziny mogą być z udziałem lub bez udziału biegłego
= oględziny osoby- tylko za zgodą osoby
= jeśli osoba trzecia czyni przeszkody w przeprowadzeniu oględzin, można ukarać ją
karą grzywny
k: opinia biegłego :
= jeśli wymaga rozstrzygnięcie wiedzy specjalistycznej
= opinia może być wydana ustnie lub pisemnie
= wyłączenie biegłego- z przyczyn dot. wyłączenia sędziego ( strona może żądać , aż
do ukończenia czynności biegłego
= może odmówić złożenia opinii lub przyrzeczenia- przepisy o świadku
= opinia powinna mieć uzasadnienie
= zwolnienie z przyrzeczenia za zgoda stron
= przysługuje biegłemu wynagrodzenie za opinię
l: inne środki dowodowe :
dowód z grupowego badania krwi :
= dotyczy spraw ustalenia i zaprzeczenia ojcostwa oraz zaprzeczenia macierzyństwa
= pobranie krwi może nastąpić TYLKO za zgodą osoby, której ma być ona pobrana!
dowód z filmu, fotografii, TV, rysunku, płyt, taśmy dźwiękowej.
ł: ZABEZPIECZENIE DOWODÓW :
jego celem jest zapobiegnięcie utraty możliwości przeprowadzenia w przyszłości
środków dowodowych
zabezpieczyć dowód można:
= przed wszczęciem postępowania na wniosek lub w toku postępowania z urzędu
= jeśli jest obawa że zabezpieczenie stanie się niewykonalne lub zbyt uciążliwe
legitymacja do złożenia wniosku o zabezpieczenie należy do:
= powoda lub przyszłego powoda,
= pozwanego lub przyszłego pozwanego
= RPO
= prokuratora
= organizacji społecznej,
= IP
sąd polski może zabezpieczyć dowód, gdy jest to potrzebne do dochodzenia roszczeń za
granicą
zabezpieczyć dowód można w trakcie zawieszonego postępowania !
właściwym sądem do złożenia wniosku jest:
= sąd dla rozpoznania sprawy
= w sytuacjach niecierpiących zwłoki lub gdy postępowanie nie zostało wszczęte
+ sądem właściwym jest SR okręgu w którym ma być przeprowadzony dowód.
( właściwość funkcjonalna )
zabezpieczenie dowodu ( przeprowadzenie dowodu ) - sąd wzywa zainteresowanych,
ale przeprowadzić dowód można bez obecności przeciwnika w sytuacji niecierpiącej
zwłoki, lub gdy przeciwnik nie jest wskazany lub nie znane jest jego miejsce pobytu.