MEDIACJA
Ustawa z dnia 28 lipca 2005r. wprowadziła postępowanie mediacyjne do kpc.Zmiana weszła w życie 10.12.2005r.. Zgodnie z brzmieniem znowelizowanego art. 10 kpc in fine w sprawach , w których dopuszczalne jest zawarcie ugody strony mogą ją zawrzeć przed mediatorem.
Mediacja jest regulowana w rodziale 1 działu II tytułu VI księgi pierwszej w artykułach od 1831 do 18315 kpc.
Główną zasadą postępowania mediacyjnego jest jego dobrowolność co oznacza, że mediacje prowadzi się jedynie przy zgodnej woli stron.
Postępowanie mediacyjne nie jest jawne. Mediacja może być prowadzona przed wszczęciem postępowania sądowego, a za zgodą storn także w toku sprawy. Wszczęcie mediacji następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
Podstawą do prowadzenia mediacji może być:
a) umowa o mediacje
b) postanowienie sądu kierującego strony do mediacji.
Ad. a)
Umowa może być zawarta w dowolny sposób, ustawodwaca nie zastrzegł tu żadnych wymogów formalnych.
Umowa o mediacje może mieć charakter wyraźny , kiedy strony zawrą ją przez złożenie zgodnych oświadczeń woli bądź też w charakter dorozumiany, kiedy jedna ze stron złoży wniosek o przeprowadzenie mediacji zaś druga strona wyrazi na to zgodę.
Jeśli chodzi o umowę wyraźną to strony powinny w niej określić w szczególności : przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora.
Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych. Mediatorem nie może być sędzia, chyba że znajduje się on już w stanie spoczynku.
Mediator może być powoływany ad hoc ale także może on pochodzić z listy porowadzonej przez organizacje społeczne i zawodowe( tzw. stały mediator). Organizacje te mogą także tworzyć ośrodki mediacyjne. Wpis osoby fizycznej na tą listę wymaga jej pisemnej zgody , zaś informacje o samej liście winny być przekazane prezesowi sądu okręgowego.
Mediator jest obowiązany do zachowania bezstronności przy prowadzeniu mediacj a ponadto musi zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że zostął on zwolnione z tego obowiązku przez stony.
Jeśli chodzi o uprawnienia mediatora to ma on prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków w związku z prowadzeniem mediacji (koszty ponoszą strony) , chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia.
W przypadku umów konkludentnych o przeprowadzenie mediacji cała procedura postępowania mediacyjnego polega na złożeniu wniosku przez jedną ze stron i zgodę na mediacje drugiej. W przypadku gdy wniosek został doręczony mediatorowi przez jedną ze stron, mediacja nie zostanie wszczęta gdy druga strona nie wyrazi zgody na mediację (art. 1836 § 2 pkt 4).
Mediacja nie zostanie wszczęta przy umowie o charakterze wyraźnym jak i przy wniosku jednej ze stron przy zgodzie drugiej storny (umowa o charakterze dorozumianym) w trzech enumeratywnie wskazanych przypadkach (art. 1836 § 2 pkt 1,2,3) :
1) gdy stały mediator w tygodniu od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji.
Jednakże zgodnie z art.1832§4 tylko z ważnych powodów, o których to powodach jest obowiązany powiadomić niezwłocznie strony.
2) gdy osoba fizyczna nie będąca stały mediatorem w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji.
3) storny zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której storna zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora.
Wymogi formalne wniosku o wszczęcie mediacji :
oznaczenie stron
określenie żądania wraz z przytoczeniem okoliczności go uzasadniających
podpis stron
wymienienie załączników
w przypdaku umowy zawartej na piśmie, także odpis tej umowy
Ad. b)
Postanowienie o skierowaniu storn do postępowania mediacyjnego może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Sąd może skierować strony do postępowania mediacyjnego aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę (wyjątek: potępowania przyspieszone). Po zamknięciu tego posiedzenia sąd może skierować strony do mediacji tylko na ich zgodny wniosek. Sąd może wydać postanowienie o skierowaniu stron do mediacji tylko 1 raz!!!
Uwaga!!! Mediacji nie prowadzi się, jeżeli storna w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia o skierowaniu do mediacji nie wyraziła zgody na mediację. ( zasada dobrowolności)
W postanowieniu sąd wyznacza mediatora oraz czas jej trwania, jednakże strony mogą wybrać innego mediatora a także wnieść o wyznaczenie dłuższego terminu mediacji. Ponadto na zgodny wniosek stron sąd może upoważnić mediatora do zapoznania się z aktami sprawy oraz przedłużyć termin na przeprowadzenie medaicji , jeżeli jest ona już prowadzona.
Jeżeli jedna ze stron nie wyraziła zgody na mediację albo jeżeli w wyznaczonym terminie nie doszło do zawarcia ugody, przewodniczący sądu wyznacza rozprawę.
Przebieg mediacji
1) Mediator niezwłocznie ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego
Jednakże jeżeli strony zgodzą się na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego, nie jest ono wymagalne.
2) Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym oznacza się:
- miejsce i czas mediacji
- imię , nazwisko (nazwę) oraz adres stron
- imię , nazwisko i adres mediatora
- wynik mediacji
Protokół jest podpisywany przez mediatora. Jeżeli strony zawarły ogodę przed mediatorem , ugode zamieszcza się w protokole albo załącza się do niego. Strony podpisują ugodę. Jeśli jedna ze stron nie może podpisać ugody , wzmiankę o tym mediator zamieszcza w protokole.
3) Mediator doręcza stronom odpis protokołu
4) Jeśli strony zawarły ugodę w toku mediacji mediator składa protokół do sądu:
- właściwości ogólnej lub wyłącznej gdy postępowanie mediacyjne wszczęto na podstawie umowy stron
- rozpoznającym daną sprawę gdy postępowanie mediacyjne wszczęto na podstawie postanowienia tego sądu.
ZŁOŻENIE PROTOKOŁU PRZEZ MEDIATORA KOŃCZY MEDIACJĘ.
Na wniosek strony sąd niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
Ugoda zawarta przed mediatorem po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem.
Sąd odmawia zatwierdzenia ugody w całości lub części, jeżeli ugoda zawarta przed mediatorem jest: a) sprzeczna z prawem ; b)zasadami współżycia społecznego ; c) jest niezrozumiał ; d) zawiera sprzeczności.