AIDS
Zespół nabytego niedoboru odporności jest przewlekłą chorobą charakteryzującą się głębokim upośledzeniem czynności układu odpornościowego i różnorodnym obrazem klinicznym.
W 1983r. zidentyfikowano wirus HIV, należy on do rodziny retrowirusów. Wyróżnia się dwa typy:
HIV – 1 > DOMINUJE
HIV – 2
Przenoszenie wirusa
- kontakty seksualne
- przez zakażoną krew i preparaty krwiopodobne
-z matki na dziecko: ostatni trymestr ciąży, poród i karmienie piersią
Obecność wirusa stwierdzono z ślinie, ale nie wykazano zarażeń przez kontakt tą drogą.
Grupy zwiększonego ryzyka:
Homoseksualiści
Narkomani
Prostytutki
Chorzy na hemofilię
Wielokrotni biorcy krwi
Dzieci zakażone z matek z HIV
(promiskumityzm) częsta zmiana partnera
Początek choroby jest niecharakterystyczny, objawami klinicznymi przypomina grypę i mononukleozę zakaźną, a trwa zazwyczaj kilka tygodni. Potem występuje okres kilku lat klinicznie bezobjawowy.
U części chorych rozwija się zespół związany z AIDS – ARC >> charakteryzuje go wiremia i limfopenia.
Objawy kliniczne:
Gorączka
Biegunka
Powiększenie węzłów chłonnych
Utrata masy ciała
Końcową fazą choroby jest pełnoobjawowy AIDS ij infekcje oportunistyczne i nowotwory:
mięsak Kaposiego
chłoniak
rak szyjki macicy
ponadto
degeneracja OUN
zespoły otępione
zapalenie mózgu
Ochrona przed zakażeniem:
unikanie ryzykownych zachowań (efekt. Prezerwatywy b.wysoka)
zapobieganie narkomanii i leczenie osób uzależnionych
obowiązkowe badania krwiodawców
przestrzeganie zasad dezynfekcji i sterylizacji z zakładach służby zdrowia
Cykl życiowy wirusa:
wirus wykorzystując cząsteczki CD – 4 jest w stanie zakazić praktycznie wszystkie kom. Naszego ciała
zakażając kom. Układu odpornościowego głównie limf. T pomocnicze, makrofagi i kom. Dendrytyczne, wirus integruje swój materiał genetyczny z genomem kom. I przechodzi w dłuższy lub krótszy okres utajenia (latencji)
TROPIZM WIRUSA
HIV w zależności od etapu choroby wykorzystuje różne koreceptory i zakaża różne populacje limfocytów i makrofagów
Szczepy:
M – tropowe wykorzystują tropizm do makrofagów i limfocytów krwi obwodowej
T - tropowe wykazują tropizm do krwi obwodowej w trakcie choroby następuje ewolucja HIV od M – tropowych do T – tropowych wiąże się z tym zwiększenie zjadliwości wirusa. Jako pierwszy receptor dla wirusa na kom. Została zidentyfikowana cząsteczka CD – 4, na limfocytach T pomocniczych. Wirusa także wykrywa się na kom. Ludzkich, które nie mają cząst. CD – 4 (fibroblasty, keratynocyty, kom. Macierzyste szpiku, neurony), za to odpow. Są receptory dla chemolin.
Cząsteczka CD – 4 jest rozpoznawana przez fragment glikoproteiny otoczkowej gp 120. Po wniknięciu do cytoplazmy następuje utrata zewnętrznej otoczki wirusa i rozpoczyna się przepisywanie materiału genetycznego wirusa RNA na DNA. Do latenacji dochodzi, jeśli zakażony limfocyt po podziale staje się komórką pamięci i przechodzi w stan spoczynku.
Po kilkunastu latach trwania choroby mikrośrodowisko narządów limf. Jest tak zniszczone, że niemożliwa jest skuteczna prezentacja antygenów i aktywacji limf. Wirus doprowadza również do znacznego upośledzenia czynności makrofagów m.in. chemotaksji.
Badania laboratoryjne:
Początkowo w surowicy pojawiają się przeciwciała klasy IgM swoiste dla białka p24 i gp 41. Szczytowe stężenie osiągają po 2-5 tygodniach, a następnie opadają do poziomu niewykrywalnego w ciągu 3 miesięcy. Po kilku tygodniach stwierdza się w surowicy wysokie miano przeciwciał IgG rozpoznające białka p24, gp41 i gp 120.
Test ELISA >> wykrywa gp 120
U noworodków i niemowląt urodzonych przez matki zarażone HIV do 18 miesiąca życia stwierdza się obecność przeciwciał rozpoznających antygeny wirusa, nie musi to świadczyć o zakażeniu – mogą to być przeciwciała IgG matczyne. Najbardziej immunogennymi cząsteczkami wirusa są jego glikoproteiny otoczkowe. Najczęściej następuje spadek limf. CD – 4 w stosunku do CD – 8. Poziom ich wraca początkowo do normy, by w miarę rozwoju choroby ponownie spadać.
Za zawartość krytyczną przyjmuje się poziom 200-limf. CD - 4 na mm3 (norma to 800-1200 mm3). Spadek poniżej tej wartości u osoby zakażonej HIV uznaje się za wystarczające kryterium rozpoznawania pełnoobjawowego AIDS. Wartość ta uznana jest za punkt, poniżej które niemożliwe jest odtworzenie funkcjonowania układu odpornościowego i poziom ten jest krytyczny dla wszelkich terapii.
Terapia AIDS – cele:
blokowanie replikację wirusa na różnych etapach cyklu życiowego azydotymidyna. Przejściowo podnosi poziom limf. CD4
wprow. Do terapii inhibitory protezy wirusowej – vitonavir. Limf. Cd4 są wrażliwe na tą terapię, makrofagi i kom. Dendrytyczne są oporne
wzmagania odpowiedzi immunologicznej (cytokiny, Il-2, czynniki wzrostu)
skonstruowane szczepionki skuteczniej i immunoprofilaktyce
terapia genowa białko TRIM 22 (nieaktywne)
szczepionka przeciw AIDS