Rodzaje przeszczepów:
Ortotopowy- (wycina się od dawcy serce pozostawiając żyłe główną górną, dolną; żyły płucne [uchodzące do lewego przedsionka], prawa i lewą tętnice płucną, aortę wraz z łukiem
Heterotropowy- jeśli pacjent ma chore serce, to „doszywa’ się mu drugie serce to zdrowe i pacjent posiada 2 serca;
Przeszczep serca
W Polsce całokształt zagadnień związanych z pobieraniem i przeszczepianiem narządów reguluje ustawa z dnia 26.10. 1995r. Z modyfikacją z 29.10.1996r. Chirurdzy dokonujący przeszczepu muszą odpowiedzieć sobie na trzy zasadnicze pytania: 1.Czy serce od potencjalnego dawcy może być przeszczepione z wysokim prawdopodobieństwem powodzenia? 2.Czy wśród osób oczekujących na liście istnieje odpowiedni kandydat? 3.Czy w sytuacji naglącej biorca może oczekiwać na bardziej odpowiedni organ?
Definicja przeszczepu
Pod pojęciem transplantacji rozumie się leczenie za pomocą wymiany narządów, tkanek, bądź substancji.
Przeszczep może się dokonać w obrębie jednego organizmu [autotransplantacja], pomiędzy osobnikami tego samego gatunku [homotranslantacja, allotransplantacja], pomiędzy identycznymi genetycznie [izotransplantacja-bliźniaki jedojajowe].
Przeciwwskazania do pobrania narządów
Bezwzględne:
Niezgodność w układzie grupowym krwi ABO
Obecność praeciwciał przeciwko wirusowi HIV i krętkowi blademu
Nowotwory złośliwe [wyjątek stanowią nowotwory ośrodkowego układu nerwowego mające niską zdolność przerzutową do okolic pozaczaszkowych]
Sepsa
Zapalenie wsierdzia
Dysfunkcja lewej komory
Przeciwwskazania względne
Pozytywne wyniki testów serologicznych w kierunku zkażenia wirusem wątroby typu B i C
Różnica w masie ciała między dawcą a biorcą większa niż 25-30%
Choroba wieńcowa
Stłuczenie serca
Przewlekły alkoholizm
Wskazania do przeszczepienia serca
Schyłkowa niewydolność krążenia,nie dająca się skutecznie leczyć innymi metodami farmakologicznymi i chirurgicznymi
Klasa wydolności III lub IV wg NYHA, osiągana przy optymalnym leczeniu i prognozowane przeżycie jednego roku mniejsze niż 50%
Wiek poniżej 60 roku życia
Chory bez innych chorób towarzyszących
Pacjent stabilny emocjonalnie
Brak uzależnień od alkoholu i innych środków psychoaktywnych
Pacjent współpracujący z personelem medycznym
Do przeciwwskazań należą:
Wiek powyżej 65 roku życia
Ciężkie nieodwracalne nadciśnienie płucne
Nieodwracalna niewydolność nerek lub wątroby
Udokumentowane poważne schorzenia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego
Przewlekła obturacyjna choroba płuc [POChP]
świeży lub nie wyleczony zawał serca
Choroby układowe mogące limitować przeżycie
Cukrzyca typu 1 lub cukrzyca leczona insuliną
Czynna choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
Choroby psychiczne
Czynne zapalenie wsierdzia
Przebyty zator płucny lub mózgowy
Osteoporoza
Ciężkie uszkodzenie miąższu płucnego
Uzależnienie lekowe, alkoholizm
Adaptacja wysiłkowa u pacjentów z odnerwionym sercem po przeszczepie
Prawidłowa odpowiedź na wysiłek serca polega na wzroście objętości wyrzutowej i częstości akcji serca, wywołane przez jednoczesne zmniejszenie napięcia układu przywspółczulnego i wzrostu napięcia układu współczulnego
Prawidłowa częstość akcji serca pozostaje w czasie odpoczynku wyższa w porównaniu do ludzi zdrowych
Ćwiczenia fizyczne, odwrotnie niż u zdrowych, nie mają wpływu na spoczynkową częstość akcji serca, natomiast max częstość akcji serca może wzrosnąć jako rezultat treningu fizycznego
Max pochłanianie tlenu jest mniejsze niż u zdrowych
KARDIOMIOPATIE
k. zastoinowa (roztrzeniowe)
k . przerostowa
k. restrykcyjna
K. ZASTOINOWA (ROZTRZENIOWE)
Do tej grupy zalicza się chorych ze zwłóknieniem wsierdzia. Serce jest poszerzone i wiotkie, lecz o prawidłowych tętnicach wieńcowych. Ostateczne rozpoznanie można postawić tylko na podstawie cewnikowania, gdyż choroba niedokrwienna może czasami przybierać postać niewydolności serca u chorych, którzy nigdy nie mieli bóli dławicowych. Jako czynniki przyczynowe wymienia się alkoholizm, nierozpoznane nadciśnienie, infekcje wirusowe oraz popołogowa niewydolność krążenia
PATOFIZJOLOGIA
Postępująca rozstrzeń obu komór z niska pojemnością minutowa i tachykardia jest przyczyna łatwego meczenia się, duszności a później - obrzęków i wodobrzusza, typowych dla zastoinowej niewydolności serca dodatkowe problemy są spowodowane przez:
- czynnościowa niedomykalność zastawek wskutek poszerzenia zastawki dwu i trój dzielnej w połączeniu z upośledzeniem czynności mięśni brodawkowatych
-zatory dużym lub w małym krążeniu, jako następstwo skrzeplin przy ściennych, które często tworzą się w jednej z komór serca
- migotanie przedsionków, zwłaszcza po alkoholowej kariomiopati zastoinowej w konsekwencji zmniejszenie pojemności minutowej
- napadowy częstoskurcz komorowy
- wtórna niewydolność nerek lub wątroby prowadza do retensji soli i wody co sprzyja powstawaniu obrzęków
OBJAWY PRZEDMIOTOWE
- chory o chłodnej skórze z sinica obwodowa cechujący się bardzo zła tolerancja wysiłku lub nawet na stałe pozostający w łóżku
- niskie ciśnienie tętnicze
- tętno o małej amplitudzie , czasami migotanie przedsionków
- powiększenie wątroby , niewielka żółtaczka, wodobrzusze, obrzęki kończyn dolnych i okolicy krzyżowej
- należy poszukiwać nadużywania alkoholu , oraz uprzednio istniejącego nadciśnienia
POSTĘPOWANIE
konieczne jest długotrwałe leczenie spoczynkiem , leżenie w łóżku , codzienne oznaczanie bilansu płynów, kontrola wagi , częściowe ograniczenie podaży płynów, stosowanie dożylnych leków moczopędnych oraz podjęcie leczenia przeciwzakrzepowego, prowadzi całodobowe monitorowanie EKG aby w porę wykryć migotanie przedsionków lub częstoskurcz komorowy.
ROKOWANIE
Około 50 % pacjentów z kardiomiopatia zastoinową ginie w ciągu dwóch lat od wstępnego rozpoznania, a potem śmiertelność wynosi ok 4 % rocznie .
przeszczepienie serca jest jedyna szansa dłuższego przeżycia pacjentów nie reagujących na leczenie zachowawcze.
KARDIOMIOPATIA PRZEROSTOWA
Została opisana w 1958r jako asymetryczny przerost przegrody, wprawdzie anatomia patologiczna hemodynamika i historia naturalna tego stanu są dokładnie opisane , na dal nie wiemy jakie są przyczyny nagłej śmierci w tej chorobie i niewiele pomaga intensywne leczenie kardiologiczne . W około 70 % przypadków choroba jest dziedziczna w równomiernym rozkładzie miedzy płciami.
ANATOMIA PATOLOGICZNA
Widoczny jest przerost przegrody miedzy komorowej w porównaniu z grubością wolnej ściany lewej komory. Nieprawidłowe włókna mięśniowe są krótkie i grube i rozdzielone tkanka łączna. Układów włókien mięśniowych jest chaotyczny, zmiany te mogą mieć charakter ogniskowy lecz dotyczą szczególności przegrody . inne zmiany zlokalizowane są pomiędzy zgrubiała przegroda międzykomorowa a przed nim płatkiem zastawki dwudzielnej i jej aparaty , rozwija się pod zastawkowe zwężenie utrudniające przepływ.
PATOFIZJOLOGIA I OBJAWY PRZEDMIOTOWE
Choroba może się rozwijać w każdym wieku , bole wieńcowe nawet przy zdrowych naczyniach wieńcowych, przypuszczalnie w skutek nadmiernej masy mięśnia przekraczającej zdolności zaopatrywania przez krążenie wieńcowe. Wysokie ciśnienie rozkurczowe wytwarza duże napięcie ścian serca ograniczające rozkurczowy przepływ wieńcowy. Wysokie napięcie skurczowe zwiększa zapotrzebowanie tlenowe mięśnia sercowego. Nierównomierny przerost prowadzi do napięcia mięśnia i wpływ na skraca się jego włókien . patologiczne wysokie naczynia wieńcowe .
Duszność wskutek złej podatności lewej komory, która w czasie rozkurczu jest sztywna
Omdlenia i nagły zgon [znaczne zwężenie drogi odpływu przy wysiłku i podnieceniu, masywny zawał serca]
KARDIOMIOPATIA RESTRYKCYJNA
Pod względem klinicznym stan ten jest identyczny z zaciskającym zapaleniem osierdzia. Kardiomopatia restrykcyjna powoduje równoczesną niewydolność prawej i lewej choroby serca. W wywiadzie jest nadciśnienie, występują bóle wieńcowe, a serce jest znacznie powiększone
Niewydolność serca- jest to zespół objawów klinicznych wywołany nieskutecznością pracy serca jako pompy tłoczącej krew, prowadzący do upośledzenia przepływu tkankowego zgodnego z zapotrzebowaniem metabolicznym.
Niewydolność określa się jako niezdolność:
- do wyrzucania krwi do układu tętniczego, jaka odpowiada zapotrzebowaniu tkankowego (niewydolność lewokomorowa)
-odpowiedniego przyjęcia krwi z obwodu żylnego z krążenia dużego i małego ( niwydolność prawokomorowa)
-z 1892- stan w którym serce traci siły, a tym samym zdolność do utrzymania prawidłowego krążenia krwi podczas dłuższego wysiłku;
-z 1933- stan,w którym serce nie może wyrzucić na obwód krwi;
-z 1950- stan,w którym serce nie może utrzymać krążenia krwi wystarczającego do zapotrzebowania organizmu,pomimo dostatecznego ciśnienia napełniania komory;
3 główne przyczyny NS:
1) Bezpośrednie uszkodzenia mięśnia sercowego (w wyniku zawału, kardiomiopatii, zapalenia mięśnia sercowego)
-uszkodzenia lekowe, toksyczne
-choroby układowe
2) Dysfunkcje mechaniczne powodujące przeciążenie ciśnieniowe serca (nadciśnienie tętnicze)
-zwężenie zastawek: płucnej i aortalnej
-nadciśnienie płucne
-przeciążenie objętościowe (niewydolność zastawek)
3) Upośledzenie napełniania serca krwią:
-choroby osierdzia
-przerost komory
-zwężenie zastawek: dwudzielnej i trójdzielnej
Niewydolność serca mogą powodować także inne czynniki:
-krwotok
-odwodnienie lub przewodnienie organizmu
-marskość wątroby
-niewydolnośc nerek
-choroba zakrzepowo- zatorowa
-przecieki tętniczo- żylne obwodowe
Śmiertelność Niewydolności Serca:
-60%- u mężczyzn
-40%- u kobiet
Niewydolność zastoinowa serca- to łącznie niewydolność prawokomorowa z lewokomorową.
Etiologia:
-infekcje wirusowe lub reumatyczne zapalenia mięśnia sercowego
-na tle toksycznych, np. alkohol
-po napromieniowaniu, p. radioterapia
-zwłóknienie mięśnia sercowego
-w procesie odrzucenia przeszczepu
Objawy chorego- na tle lewokomorowej niewydolności:
-łatwe męczenie się;
-duszność (głównie nocna);
-kaszel (w nocy);
-ochłodzenie kończyn;
-kołatanie serca;
-zawroty i omdlenia zwłaszcza przy wysiłku;
-uczucie ołowianej ciężkości nóg;
-zatory w dużym krążeniu;
-wzmożone oddawanie moczu;
-utrata masy ciała;
-zaniki mięśni;
Objawy chorego na tle prawokomorowej Niewydolności:
-obrzęki (uda i okolice krzyżowe);
-wodobrzusze;
-obrzęk tkanki podskórnej;
-bolesność wątroby przy wysiłku;
-nudności;
-przekrwienie twarzy;
-krwawienie z nosa
Objawy psychiczne:
-impotencja;
-depresja