Pojęcie i klasyfikacja projektów.

Każda nawet najmniejsza inwestycja powinna być realizowana na postawie dokumentacji projektowej, zawierającej potrzebne plany i rysunki wykonawcze`, obliczenia techniczne oraz przewidywane koszty realizacji projektu, jak również analizę ekonomicznej rentowności projektu.

Przygotowanie projektu jest więc zadaniem interdyscyplinarnym, wymagającym współpracy inżynierów, ekonomistów, socjologów, biznesmenów i urzędników państwowych.

Projekt- przedsięwzięcie niepowtarzalne, złożone, zawarte w skończonym przedziale czasu, z wyróżnionym początkiem i końcem, realizowane zespołowo w sposób względnie niezależny od powtarzalnej działalności przedsiębiorstwa za pomocą specjalnych metod i technik.

Cechy projektu:

-zorientowanie na cel,

-niepowtarzalność,

-złożoność,

-określoność,

-autonomiczność, specyficzna organizacja.

Przykładowe projekty:

-urbanistyczne i rozwoju socjalnego,

-logistyki wojskowej, przemysłowej lub handlowej;

-badan i rozwoju nowych wyrobów,

-budowy obiektów każdego rodzaju i każdej wielkości,

-informatyczne i rozwoju oprogramowania,

-artystyczne, takie jak przygotowanie spektaklu cz wystawy,

-projekty za pomocą których wdrażana jest nowa struktura organizacyjna w przedsiębiorstwie.

Każdy projekt skłania się do zrealizowania trzech kategorii celów:

-cel wymaganych parametrów technicznych- odnosi się do specyfikacji funkcjonalnych i charakterystyk technicznych wyrobu, które definiują poziom jakości, wymagają zrealizowania dużej grupy elementów, aby zaspokoić oczekiwania odbiorcy. Wymagania te muszą być precyzyjne ale nie mogą ograniczać inwencji twórczej wykonawców.

-cel okresu realizacji- opóźnienie może w pewnych przypadkach spowodować brak zainteresowania dobrym zakończeniem projektu. Czas musi odnosić się także do części składowych projektu. W różnych dziedzinach ważny jest szczególnie termin zakończenia projektu- np. w farmakologii, jeśli chcemy wypuścić na rynek produkt przed konkurencją;

-cel kosztów- mówi się również o budżecie do przestrzegania. Poszczególne części projektu muszą być określono co do kosztów i nakładów.

Dawniej projekt definiowano równoznacznie z określeniem program, jednak teraz program postrzegany jest jako zbiór projektów, które razem przynoszą organizacji korzystną zmianę, posiada on szerszą misję. Programy są bardziej złożone od projektów , obarczone większym ryzykiem i trudniejsze do zdefiniowania i zaplanowania.

Projekty możemy podzielić wg:

-pochodzenia zlecenia:

*wewnętrzne – są konstruowane przez kierowników przedsiębiorstwa; wynikają z własnych potrzeb przedsiębiorstwa; są wykonywane w celu usprawnienia działań przedsiębiorstwa, np. wejście na rynek, wprowadzenie nowego produktu, utworzenie oddziału za granicą, zdobycie certyfikatu jakości.

* zewnętrzne- zlecenia pochodzą od klientów przedsiębiorstwa; przedmiotem działań przedsiębiorstwa są unikatowe produkty, których wykonanie wymaga realizacji złożonych przedsięwzięć operacyjnych, np. obiekty budowlane, złożone prace badawcze.

-orientacji:

* obiektowa- mają na celu stworzenie lub zmianę obiektów materialnych (produktów, budowli, maszyn)

*procesowa— mają na celu stworzenie lub zmianę procesów i systemów działania (np. procesów decyzyjnych). Po zakończeniu projektów obiektowych nie ma zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, a procesowe powodują takie zmiany.

-stopnia nowości:

*niskim stopniu nowości

*wysokim stopniu nowości-nowe , oryginalne rozwiązania techniczne, np. samochód na energię słoneczną.

-rozmiaru projektu. W zależności od stopnia złożoności, zaangażowania środków i czasu realizacji rozróżnia się typy projektów: mały, średni, duży.

Rodzaj	Liczba osób w zespole projektowym	Koszt projektu (w mld euro)	Czas
MAŁY	<6	<0,1	Kilka tygodni
ŚREDNI	6-50	0,1-10	Kilka miesięcy
DUŻY	>50	>10	Kilka lat

-dziedziny zastosowania, np. projekty przemysłowe, budowlane, sportowe, edukacyjne, kulturalne itp.

-przedmiotowe: badawcze, techniczne, produkcyjne, systemów zarządzania.

- rodzajowe- są rozwinięciem projektów przedmiotowych

Dodatkowy podział projektów: strategiczny, taktyczny, organizacyjny.

Typ	Zakres czasu	Zakres wprowadzonych zmian	Stopień skomplikowania	Efekt projektu	Zakres zmian dla klienta
STRATEGICZNY	2-5 lat	duży	duży	wpływ na organizację i jej otoczenie	zmiana treści pracy
TAKTYCZNY	1-2 lata	średni	średni	Wpływ na większość elementów organizacji	Zmiana sposobu pracy
OPERACYJNY	Do 1 roku	mały	mały	Wpływ na komórkę w ramach której projekt był realizowany	Zmiana zasobów (przez kogo, kiedy i gdzie praca jest wykonywana)

Przykłady zastosowań typów projektów.

*branża usługowa, np. w szpitalu

Typ strategiczny- utworzenie nowego oddziału.

Typ taktyczny- wdrożenie nowego systemu utrzymania czystości

Typ operacyjny- znalezienie nowego dostawcy materiałów opatrunkowych.

*budownictwo

Typ strategiczny- zaprojektowanie osiedla mieszkalnego.

Typ taktyczny- zaangażowanie zewnętrznych specjalistów do zarządzania projektem.

Typ operacyjny- przeszkolenie ekipy.