Płazińce-Przywry

Dactyogyrus vastator Dactyogyrus extensus Dactyogyrus anchoratus Karpie

Gyrodactylus

Sanguinicola inermis

Diplostomum SPATHACEUM

Azygia luci

Bunodera luciopercae

Posthodiplostomum cuticola

TASIEMCE:

Cariophyileus laticeps- goździkowiec karpie

Triaenophorus nodulosus Ryby drapieżne	-2 żywicieli pośrednich I widłonogi II ryby -ma 2 kotwice na główce - plerocerkoidy w wątrobie ryb-otorbione mogą przeżyć nawet kilka lat	-utrudnione trawienie pokarmu ryby nie przyrastają na wadze -u żywiciela ostatecznego-ryby drapieżnej (też) stany zapalne przewodu pokarmowego
Diphyllobothrium latum bruzdogłowiec szeroki	-w jelicie cienkim rybożemych -plerocerkoid u ryb dniuic22vcti
Ligula interstiualis żemieniec' Np. leszcze	-plerocerkoid do 0,5 nt-perforacja powłok ciała - u ptaków dojrzałość płciowa po 5 dniach
KOLCOGŁOWY(Acanthocephalus lucii)-wyst.w prz.pok.okonia,innych drapiezn.;stw.jesieniąXIw jel.pstragów;przy masowej inwazji-osłabienie,pow.j.brz.;dł.ryjek z hakami;uszk.bł.śl.jelita-ogn.martwicze,masowe snięcia u narybku;może być perforacja jelita i uszk.wątr(dł.ryjek); -likwid.zyw.posr(skorup.),osuszać,Ca staw;

Przywry

1. Azygia lucii – 5,6 x 2,2 mm dł, lokalizują się w żołądku, rzadziej w jamie gębowej i przełyku. Bytują w areale występowania szczupaka. Atakują szczupaka, okonia, suma, miętusa, troć, węgorza. Żywicielem pośrednim są ślimaki płucodyszne (zatoczek pospolity). Zarażenie przez zjedzenie cerkarii

2. Sanguinicola intermis – 06-0,97 x 0,13-0,19, lokalizuje się w opuszcze tętniczej i w skrzelowych naczyniach tętniczych. Żywicielem ostatecznym w Polsce jest karp i karaś. Żywicielem pośrednim są ślimaki. Z jaja powstaje miracidium, które wnika do ślimaka. W ślimaku powstają sporocysty macierzyste i potomne. Sporocysty potomne dostają się do wody i przekształcają w cerkarie (zaopatrzone w ogonek wnikają aktywnie do ciała ryby). Po wniknięciu roznoszone są z krwią po całym organiźmie. Są otorbione, wyj, stanowią skrzela gdzie z jaja uwalnia się miracidium, niszczy skrzela, dostaje się do wody i wnika do ślimaka. Cerkaria z ogonkiem może wnikać przez skrzela. Powoduje zaczopowanie naczyń krwionośnych oraz martwicę tkanek. W skrzelach widoczne są miejsca przekrwione i blade objęte martwicą tzw. marmurkowatość skrzeli. Objawy: duszność, zakażenia wtórne, wysięk w jamie ciała, wodobrzusze. Miracidium jest zaopatrzone w sztylecik dzięki czemu wydostaje się do wody. Ilość hemoglobiny zmniejsza się w zależności od stopnia inwazji.

Choroby wywoływane przez metacerkarie przywr:

1. Diplostomum spathaceum – pierszym żywicielem pośrednim są ślimaki a drugim ryby karpiowate i łososiowate. Zywicielem ostatecznym są ptaki rybożerne gł. mewy – zjadają rybę z metacerkariami. Metacerkarie osiągają 3-4 x 1-2mm. Lokalizują się w oku (soczewka, ciałko szkliste). W metacerkarie przekształcają się tylko te, które dostają się do oka. Objawy u ryb: pociemnienie skóry, zaburzenia ruchowe, wynaczynienia na brzusznej stronie, uszkodzenia rogówki, wytrzeszcz gałek ocznych. W jelicie ptaka powstają jaja, które są wydalane do wody i przekształcają się w miracidia. Miracidia wnikają do ślimaka i tworzą sporocysty macierzyste i potomne. Ze sporocyst potomnych w wodzie powstają cerkarie, które aktywnie wnikają do ryby. Ptak zaraża się po zjedzeniu ryby

2. Posthodiplostomum cuticola – dł. Metacerkarii 0,5 x 1,5mm. Lokalizują się na skórze ryb. Zywicielem ostatecznym są ptaki rybożerne gł. czaple. Pierwszym żywicielem pośrednim są ślimaki a drugim ryby: karpie, szczupaki, łososiowate. Wokół cyst z metacerkariami odkłada się w skórze melanina i powstają czarne plamy na skórze. Choroba nazywa się czerniaczka. Rozwój jak powyżej.

3. Tylodelphis clavata – Żywiciele jak powyżej. Dł. Metacerkarii 0,3 – 0,1 mm. U ryb lokalizują się w oku (gł. ciało szkliste ), rzadziej w mózgu

4. Opistorchis felineus – Żywicielem ostatecznym są ssaki a pośrenimi ślimaki i ryby gł. karpiowate. W rybie lokalizują się w tkance podskórnej. Dł. 0,3 – 1mm.

Asymphylodoza tincae – lokalizuje się w jelicie, żywicielem ostatecznym są ryby (gł. liny, leszcze), żywicielem pośrednim ślimaki. Jest nieduża ale widoczna gołym okiem 0,8-1,7 x 0,3-0,6mm. Przy dużej inwazji powoduje zapalenie błony śluzowej jelita w wyniku mechanicznych uszkodzeń i w wyniku odżywiania się komórkami nabłonka. Przywra w jelicie ryby wydala jaja, które dostają się do wody. W wodzie wykluwa się miracidium (I stadium dyspersyjne) i wnika do ślimaka gdzie tworzy sporosysty macierzyste. W sporocystach powstają redie macierzyste a z nich redie potomne, które opuszczają ciało ślimaka tworząc w wodzie cerkarie (II stadium dyspersyjne) Cerkarie są inwazyjne dla ryb.

Bunodera luciopercae – 0,5-2,3 x 0,13-0,93 mm, lokalizuje się w jelicie, żywicielem ostatecznym są ryby, gł. karpie ale też okoń i szczupak. Pierwszy żywiciel pośredni – małże, drugi żywiciel pośredni – skorupiaki (Daphnia). Z jaja w wodzie wykluwa się miracidium, które wnika do małzy dając sporocysty macierzyste, redie macierzyste i redie potomne. Redie potomne wydostają się do wody i powstają cerkarie, które są zjadane przez skorupiaka. W skorupiaku powstają metacerkarie. Ryba zaraża się przez zjedzenie skorupiaka

Parasymphylodoza markewischi

Przywry gromady Monogenea

Są to pasożyty wewnętrzne u których nie występuje przemiana pokoleń i zmiana żywiciela.

1. Daktylogyrus ancharatus, D. extensus, D. minutus, D.vestata

Do 1,5 mm dł, można zobaczyć je gołym okiem. Na końcu ciała mają tarczkę czepną a w niej 14 haczyków brzeżnych i dwa haki środkowe połączone dwoma płytkami. Występują na skrzelach. Przywry wydalają do wody jaja z których powstają onkomiracidia i wnikają do ciała ryby. Onkomiracidium musi się dostać na skrzela

1. Gyrodactylus ciprini

Są niewielkie, do 1mm, przedni koniec ciała zaopatrzony w dwa kurczliwe wyrostki do których uchodzą gruczoły czepne. W tylnym końcu ciała tarczka czepna z 16 haczykami brzeżnymi i 2 środkowymi. Są obupłciowe i żyworodne. Rozwój prosty bez przeobrażenia. W macicy osobnika macierzystego mogą się znajdować 3-4 pokolenia kolejnych zarodków. Rodzący się osobnik potomny zawiera w sobie zarodek następnego pokolenia, który wykluwa się po 24h.

3) Diplozoon paradoxum – przywra skrzel, prawdopodobnie nie jest chorobotwórcza. Przywry są zrośnięte ze sobą narządami płciowymi już od okresu larwalnego. Ma 4-11mm dł i dwie przyssawki w okolicy otworu gębowego

Tasiemce

I ) Rząd: Caryophyllidae – tasiemce nieczłonowane z jednym komletem narządów rozrodczych

1. Caryophyllaeus laticeps – tzw. goździkowiec, gatunek rozpoznaje się głównie na podstawie skoleksów 20-40 x 1-2,5mm. Ryby są żywicielem ostatecznym a żywicielem pośrednim skąposzczety (Tubifex)

2. Khavia sineusis – 80-170mm, żywiciel ostateczny ryby, żywiciel pośredni skąposzczety

II )Rząd: Pseudophyllidae – w skoleksie występują bruzdy, czasem dodatkowo haki, strobila segmentowana

1. Bothiocephalus acheilognati – żywiciel ostateczny ryby, żywiciel pośredni skorupiaki (widłonogi)

2. Triaenophorus nudulosus – pierwszy żywiciel pośredni – skorupiaki (procerkoid), drugi żywiciel pośredni ryby karpiowate, łososiowate, okoń, miętus, szczupak (pleocerkoid – charakterystyczne haki kotwiczące na skoleksie), żywiciel ostateczny – ryby drapieżne (postać dorosła, też ma haki na skoleksie)

3. Diphylobotrium latum, ligula intestinalis – 1 ż.p – skorupiaki, 2 ż.p – ryby (pleocerkoid w jamie ciała), ż.o – ptaki rybożerne

4. Neogryphorhynchus cheilancristotus – 1 ż.p – skorupiaki, 2 ż.p – ryby, ż.o – ptaki rybożerne (śluzówka jelita cienkiego). Pleocerkoid ma na ryjku 20 haków ułożonych w wieńce i jest wielkości 0,4-0,7 x 0,3-0,4 mm

Kolcogłowy

1. Pamphorhynchus laevis – pasożytuje w jelitach ryb morskich i słodkowodnych. Żywicielem pośrednim są kiełże. Przy silnej inwazji mogą uszkadzać błonę śluzową jelita, może nawet dojść do perforacji i martwiczych ubytków w innych narządach gł. wątrobie.

2. Acantocephalus lucii – wywołują chorobę przewodu pokarmowego Akantocefalozę. Wnikając tworzą drogę wejścia dla innych drobnoustrojów. Lokalizują się w śluzówce jelita. Posiadają wysuwany ryjek oraz kolce. Wydalają jaja do światła jelita ryby. Larwa Acantor dostaje sie do środowiska zewnętrznego, zostają zjedzone przez żywiciela pośredniego: kiełże, ośliczka i dostają się do jego jamy ciała. Tam po otorbieniu powstaje acantella ok 3cm dł. Ryba jest żywicielem paratenicznym. Może powodować masowe śnięcia młodych pstrągów. U karpii rozwija się choroba bakteryjna wywoływana przez Aeromonas. Profilaktycznie należy niszczyć żywicieli pośrednich, osuszać i wapnować stawy.

-W jelicie drapieznych i karpiowatych. ŻP. ośliczka. długi ryjek z hakami wbija się w śluzówkę jelita

-larwa acantur z hakami w jelicie , w jamie ciała otorbiona acantella po 12 tyg inwazyjna.

- stany zapalne jelit