Rozwój turystyki na świecie i jej wpływ na zdrowie człowieka

Turystyką nazywamy czasową zmianę miejsca pobytu ludności,której towarzyszy poznanie środowiska przyrodniczego ,kulturalnego i społecznego odwiedzanych terenów oraz nawiązywanie z nimi kontaktu.Turystyka nie obejmuje jednak emigracji oraz wyjazdów w celach podjęcia pracy.

Rozwój turystyki datuje się od starożytności.Już w starożytnym Egipcie,Indiach i Grecji ludność przemieszczała się do miejsc kultu religijnego.Na obszarze cesarstwa rzymskiego powstawały pierwsze uzdrowiska,które istnieją do dzisiaj.Należą do nich Baiae- Włochy,Vichy-Francja,Baden- Szwajcaria,Baile Herculane – Rumunia,Bath – Wielka Brytania. W średniowieczu głównym celem pielgrzymek były miejsca kultu religijnego w Europie, np.Rzym- Włochy,Santiago de Compostela –Hiszpania.W Polsce takim ośrodkiem było Gniezno.Mieszkańcy Europy podróżowali również do Jerozolimy,znajdującej się w Palestynie. W czasach renesansu i oświecenia obok turystyki pielgrzymkowej nastąpił rozwój turystyki poznawczej i uzdrowiskowej.Do chętnie i licznie odwiedzanych miast należały w tym okresie Wenecja,Rzym,Florencja,Padwa,Neapol,Paryż. Znane i modne były wówczas uzdrowiska Baden-Baden w Niemczech,Spa w Belgii,Aix-les-Bains we Francji. Do XIX wieku na uprawianie turystyki stać było jedynie ludzi zamożnych.Procesy industrializacji i urbanizacji,zapoczątkowane w XIX wieku powstanie klasy średniej,rozwój środków transportu i uregulowanie czasu pracy wpłynęło na zwiększenie liczby turystów podróżujących po Europie.Pod koniec XIX wieku pojawiły się pierwsze biura zajmujące się obsługą ruchu turystycznego oraz literatura geograficzno-podróżnicza.Na przełomie XIX i XX wieku zaczęła się rozwijać turystyka międzykontynentalna,głównie z Europy do Stanów Zjednoczonych i Afryki.

Turystyka jest dobrem dla przeciętnego człowieka zapewnia mu wypoczynek pozwala oderwać się od szarości dnia powszedniego ale intensyfikacja turystyki powoduje pewne zagrożenia.

Wiele turystów nie zdaje sobie sprawy jak wysokie jest niebezpieczeństwo zarażenia się różnymi chorobami w państwach gdzie występuje inny klimat,np. choroby tropikalne. Turysta może zarazić się chorobą (np. malarią) ,którą rozprzestrzeniają różne owady i zwierzęta niewystępujące w naszym rodzimym otoczeniu.

W trakcie różnych wycieczek i ich organizacyjny typ dużo ludzi narażonych jest na stres związany z korzystaniem z różnych usług i prawdopodobieństwem powstania problemów na tle językowym bądź związanych z usługami,których nie jesteśmy pewni,ponieważ są organizowane w obcym kraju.

Osoby korzystające z wycieczek musi podchodzić poważne do zakazów i nakazów narzucanych przez organizatorów wycieczek, zwiedzanie na własną rękę szlaków nieoznaczonych bądź miejsc nie przeznaczonych do zwiedzania lub bez uprzywilejowanego przewodnika może skończyć się bardzo poważnym wypadkiem lub nawet śmiercią przez nieroztropne zachowanie turysty.

Turystyka pełni dużą role w zaspokajaniu nie tylko potrzeb ruchowych człowieka, ale i psychicznych, intelektualnych. Uczestnicy wycieczek stwierdzają, że aktywność turystyczna odrywa człowieka od codziennych trosk, jest przerywnikiem w monotonii życia, daje możliwość kontaktowania się z ludźmi, co przeciwdziała m.in. poczuciu osamotnienia. Uprawianie turystyki ma służyć przede wszystkim podwyższeniu wydolności fizycznej człowieka. Niska wydolność fizyczna (maksymalne pochłanianie tlenu przez ustrój) oznacza obniżoną zdolność do podejmowania wysiłków długotrwałych. Wieloletnie badania wskazują, że większą umieralnością charakteryzują się osoby z najniższą wydolnością fizyczną. Samopoczucie i zdrowie człowieka zależy także od środowiska, w jakim żyje. Często dotykają go tzw. choroby cywilizacyjne, będące skutkiem zaburzeń naturalnych stosunków panujących w środowisku, czyli: zanieczyszczeń, niezdrowej żywności, stresującego stylu życia. Wyróżniono wiele chorób, których przyczynami jest styl życia człowieka i stan środowiska. Do pierwszej grupy można zaliczyć np. otyłość, chorobę wieńcową, do drugiej np. przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedmę płuc. Powstaniu przynajmniej części z nich można by zapobiec, gdyby człowiek przebywał więcej czasu w pozbawionym zanieczyszczeń środowisku, blisko natury i był aktywniejszy ruchowo. Oba te warunki może pełnić turystyka.

Atrakcyjność terenu w ośrodkach turystycznych przyczynia się do podejmowania aktywności fizycznej (np. pływania, wędrowania po górach), co także ma wpływ na poprawę kondycji fizycznej. Ważne jest jednak, że dla nie dla wszystkich osób rózne formy turystyki korzystnie wpływają dobrze na samopoczucie fizyczne. Jest to uzależnione od stanu zdrowia osoby, jego sprawności. Osoby o słabej kondycji fizycznej nie powinny podejmować od razu forsownych form aktywności fizycznej, np. niektórych form turystyki kwalifikowanej (wspinaczka po Tatrach, bez wcześniejszego przygotowania i pominięcia negatywnego wpływu związanego ze zmianami wysokości, może źle się skończyć dla osoby mającej problemy z ciśnieniem).

Turystyka ma korzystny wpływ na sferę psychiczną człowieka. Pozwala ona na zmianę środowiska, miejsca zamieszkania, na inne, często bliższe naturalnemu, z dala od zgiełku miasta, oddziałujące pozytywnie na psychikę człowieka ciszą i spokojem.Rolą turystyki jest także ułatwienie realizacji zainteresowań, pasji, a także wytworzenie w człowieku nowego systemu wartości, opartego na doznaniach estetycznych, kulturalnych, towarzyskich. Aktywność fizyczna odrywa człowieka od codziennych trosk, od samotności i pozwala na urozmaicenie życia codziennego.

Turystyka pozwala człowiekowi na zmianę środowiska nie tylko w wymiarze przestrzennym, ale także społecznym, gdyż umożliwia realizowanie pragnienia poznawania innych ludzi i uczy funkcjonowania w grupie społecznej. Turystyka to umożliwia. Ułatwia nawiązywanie kontaktów towarzyskich, ponieważ członkowie grupy turystycznej charakteryzują się podobnymi zainteresowaniami, czasem podobną sytuacja życiową, co rodzi klimat wzajemnego zrozumienia, tolerancji i akceptacji

Turystyka daje niezależność i wyzwolenie. Umożliwia doświadczanie poczucia wolności i samodzielne dokonywanie wyborów, zaspokaja pragnienie nowych doświadczeń oraz twórczego działania. Sprzyja regeneracji sił, potęgowaniu zdrowia i zapewnia wysoki poziom kulturalny społeczeństwa.

Według V. Colemana organizm z wielu chorób w 90% może się wyleczyć sam. Choroba niedokrwienna serca i nadciśnienie tętnicze są przyczyną śmierci około 45% osób. Większa aktywność ruchowa prowadzi do zmniejszenia ilości zgonów o 60-80%.

Aktywność fizyczna jest także sposobem na ograniczenie zachorowań na choroby nowotworowe, u mężczyzn zmniejsza ryzyko raka okrężnicy, a u kobiet raka narządów rodnych i piersi.

Wysiłek fizyczny poprawia kondycję, kształtuje sylwetkę, reguluje poziom cu-kru we krwi i usuwa szkodliwe substancje z organizmu. Jest lekarstwem na otyłość, ponieważ usuwa wzrost ciśnienia tętniczego, uszkodzenie wentylacji płuc, a także wpływa na obniżenie zasobów adaptacyjnych układu sercowo-naczyniowego

Badania przeprowadzone wśród uczestników różnych ośrodków sportowo-re-kreacyjnych wykazały, że najpopularniejszą formą zajęć ruchowych jest aerobik. Bardzo ważny jest związek emocjonalny z aktywnością ruchową, samo bowiem uczestnictwo w tego typu zajęciach pomaga przełamać zahamowania psychiczne. Turystyka tak naprawdę może mieć naprawdę bardzo korzystny wpływ na człowieka i to nie tylko pod względem psychicznym, ale także oczywiście i pod względem fizycznym, co jednak wydaje się być rzeczą jak najbardziej logiczną. Otóż oczywiście wiąże się to z tym, że osoba wybierająca się chociażby na zwykła wycieczkę turystyczną się po prostu rusza, a to oczywiście zawsze jest dobre dla zdrowia.

Turystyka w większości wypadków jest naturalną formą wypoczynku aktywnego i spełnia bardzo istotny cel w rekreacji i rozpowszechniania zdrowia wśród społeczeństwa. Głównym celem działalności turystycznej jest wychowanie zdrowotne. Otóż wpływ turystyki na zdrowie jest oczywisty. Działalność turysty odbywa się w większości w terenie, wśród wód gór lasów, zimą zaś w zaśnieżonym plenerze. Uprawianie turystyki a zwłaszcza kwalifikowanej pozwala na kontakt z naturą w zmieniającym się krajobrazie, co wpływa bardzo korzystnie na zdrowie. Przebywanie wśród zbiorników wodnych, pól i lasów wykonując jednocześnie fizyczną pracę następuje jednocześnie hartowanie organizmu, powoduje wyrobienie zaradności oraz samodzielności. Turystyka jest wspaniałym lekarstwem na cywilizacyjne choroby. Wszelkie programy działalności krajoznawczo – turystycznej uwzględniać powinny procesy dochodzenia do takich sytuacji, gdzie ludzie świadomie i dobrowolnie kontynuować będą działalność krajoznawczo – turystyczną jako najatrakcyjniejszą formę spędzania wolnego czasu. Korzystny wpływ turystyki na zdrowie zniweczyć i ograniczyć mogą złe zachowania uczestników turystycznego ruchu. Turystyka wtedy będzie spełniać funkcje zdrowotne, gdy nastąpi:

- kształtowanie nawyku spędzania wolnego czasu uprawiając turystykę

- kształtowanie i rozwój zainteresowania tymi dyscyplinami turystycznymi,

- spotęguje się korzystny wpływ na stan zdrowia, jeśli zapewnione zostaną możliwości korzystania ze sprzętu oraz obiektów turystycznych.

Podsumowując turystyka jest wspaniałą formą rekreacji zdrowotnych i profilaktyką wzmacniająca ogólny stan zdrowotny. Patrząc z punktu widzenia wychowania zdrowotnego turystyka powinna zapewnić:

- poszanowanie zdrowia i życia,

- regenerację sił psychicznych i fizycznych

- zaspokojenie zdrowotnych potrzeb,

- przeciwdziałaniu starzeniu się organizmu,

- zahartowanie

- uodpornienie na choroby,

- wpływ na wydolność fizyczną i sprawność organizmu oraz ogólny rozwój fizyczny.

Zdrowotny cel turystyki realizowany jest często w formie ratowania zdrowia. Zorganizowane są w tym celu wyspecjalizowane do tej działalności wszelkie sanatoria, zdrowotne klonie jak również szereg innych form prewencji lecznictwa, które połączone są z aktywnym wypoczynkiem, wychowaniem jak i edukacją. Całkowita realizacja zdrowotnego celu domaga się kierowania turystyki do najzdrowszych środowisk (góry las, woda itp.). Przez uczestniczenie w turystyce przyśpieszony zostaje rozwój umysłowy i fizyczny oraz proces samokształcenia, należy racjonalnie korzystać z wypoczynku.

Turystyka i jej zdrowotne znaczenie polega na aktywności człowieka, dzięki temu staje się ona swoistą szkołą zdrowego życia.