1.Istota, zasady i charakterystyka kompetentnego kierownictwa
Kierowanie jest odmianą sterowania.
Kierownicy nadzorują czynności innych osób w organizacji.
Tradycyjnie kierowników dzieli się na trzy szczeble: najwyższy, średni i niższy.
Istotą procesu kierowania jest koordynacja zbiorowych wysiłków dla osiągnięcia wspólnego celu, co oznacza dobrowolne lub wymuszone ograniczenie swobody działań ludzi. Proces kierowania uwarunkowany jest powstaniem układu kierujący – kierowani
Kompetencje kierownicze to zbiór wiedzy, umiejętności i postaw związanych z efektywnym działaniem kierownika.
ZALETY KIEROWNIKA:
— cechy osobowości predysponujące go do zarządzania,
— doświadczenie praktyczne,
— wiedza teoretyczna.
1) Umiejętność myślenia systemowego
2) Umiejętność działania w wielokulturowym otoczeniu,
3) Gotowość do ustawicznej nauki,
Pozytywne cechy osobowości i wysokie standardy zachowań pozwalające na profesjonalne i kulturalne kontakty z innymi ludźmi, szanowanie cudzych poglądów i interesów, wrażliwość społeczna, umiejętność kierowania ludźmi i rozwiązywania konfliktów.
— Umiejętności techniczne,
— Umiejętności społeczne - interpersonalne
— Umiejętności koncepcyjne zdolność umysłowa myślenia globalnego
KIEROWANIE jest jednym z procesów zarządzania
1) planowanie-wskazuje że kierownicy koordynują ludzkie i materialne zadania, określają swoje cele
2) organizowanie-odpowiednie połączenie wszystkich zasobów
3) przewodzenie-określa, w jaki sposób kierownicy kierują podwładnymi
4) kontrolowanie- kierownicy starają się zapewnić by organizacja zmierzała do realizacji celów
2.ZARZĄDZANIE PRZEZ KONFLIKTY (ZPKn)
Zarządzanie przez konflikty jest metodą oddziaływania na członków organizacji wszelkimi środkami przeciwdziałającymi niskiej aktywności, apatii, w celu wywołania inicjatywy działania i wyzwolenia twórczego procesu rozwiązywania problemów.
Pobudzanie konfliktu (stymulowanie)
Jest to świadome doprowadzenie przez kierownika do sytuacji konfliktowej pomiędzy członkami podlegającego mu zespołu w celu wzbudzenia konkurencji i wytworzenie atmosfery większego zaangażowania w rozwiązanie problemów.
Ma za zadanie przezwyciężać stagnację, apatię a czasami niską satysfakcję z wykonywanej pracy.
Niebezpieczeństwem jest utrata kontroli na samoistnym i żywiołowym rozwojem konfliktu, który może wymknąć się poza granice danej komórki organizacyjnej.
Najczęściej spotykane sposoby stymulowania konfliktu to zmiana struktury organizacyjnej, nieakceptowane zmiany na stanowiskach kierowniczych, wprowadzenie premii, dodatków finansowych, włączenie do zespołu osób z zewnętrz o odmiennych poglądach
Ograniczanie (redukowanie) konfliktu możliwa do zastosowania w sytuacji, kiedy konflikt powstał samoistnie bez świadomego udziału kierownictwa
Konstruktywne rozwiązywanie konfliktu zmierza do uzgodnienia celów stron oraz do znalezienia takiego rozwiązania, które będzie satysfakcjonować strony prowadzące spór.
Efektem tak łagodzonego konfliktu jest zwykle kompromis.
Do najbardziej technik mediacyjnych zalicza się negocjacje, które z kolei mają swoje odmiany: styl twardy, rzeczowy i miękki
3. Sprawność działania: istota oraz atrybuty
Prakseologia jest nauką o sprawnym działaniu, nazywana często gramatyką czynu lub metodologią ogólną.
Zadaniem prakseologii jest m.in. naukowe badanie warunków sprawności działania.
Prakseologia jest nauką o sprawności działania.
Zwana jest również ,,nauką o dobrej robocie” ,a określenie to pochodzi z dzieła polskiego uczonego Tadeusza Kotarbińskiego pt. ,,Traktat o dobrej robocie”, które stanowi pierwszy w Polsce pełny wykład prakseologii.
Powiązanie prakseologii z teorią organizacji jest bardzo ścisłe, gdyż nauka organizacji i kierowania wykorzystuje dorobek prakseologii dotyczący zasad i dyrektyw praktycznych sprawnego działania.
Prakseologia określa cechy sprawności działania, nazywane nieraz zasadami sprawnego działania, w których podstawowe znaczenie mają; skuteczność, korzystność i ekonomiczność.
Cechy sprawnego działania dzielimy na 2 grupy:
- Podstawowe
- Uzupełniające
Cechy podstawowe:
Skuteczność;
Skuteczność działania jest związana z osiągnięciem zamierzonego skutku.
Działanie jest nieskuteczne, jeżeli cel nie został wcale osiągnięty, np. zamierzona wycieczka się nie odbyła.
Korzystność;
Korzystność działania występuje, gdy uzyskany wynik użyteczny jest większy od poniesionych nakładów.
Jeżeli wynik użyteczny jest niższy w porównaniu z nakładami zachodzi zjawisko działania niekorzystnego.
Cechy uzupełniające:
* Dotyczące środków, sposobów i całości działań,
4. ISTOTA I FUNKCJE KULTURY ORGANIZACYJNEJ
Kultura organizacyjna
- normy społeczne i systemy wartości stymulujące pracowników.
Coraz więcej pracodawców przywiązuje wagę do kultury organizacyjnej, to w niej upatrują źródła sukcesu firmy.
Nowoczesne technologie, umiejętnie stosowane przez pracowników stanowią kluczowy element efektywności, jednak zainteresowanie się poziomem zadowolenia pracowników i klientów, a co za tym idzie przeprowadzenie badań satysfakcji jest niezbędne dla właściwego poznania nastrojów i potrzeb.
Poprzez badanie kluczowych wartości ważnych dla pracowników oraz dla klientów można uzyskać kompleksowe informacje dotyczące: wartości ważnych dla pracowników, ich identyfikacji z przedsiębiorstwem, świadomości wizji i misji firmy, potrzeb wprowadzenia zmian, poziomu satysfakcji i zadowolenia pracowników oraz klientów.
5.Warunki efektywnej komunikacji w organizacji
Komunikowanie się w organizacji to wymiana informacji i znaczeń. Jest ono niezbędnym elementem istnienia każdej organizacji.
Rodzaje:
Werbalna - komunikacja z użyciem języka naturalnego, czyli mowy jako środka komunikacji. Jest to podstawowy sposób komunikacji międzyludzkiej
Niewerbalna - mowa ciała, język ciała, komunikacja niewerbalna
Style komunikowania się:
Styl „introwertyczny” prezentują osoby, zamknięte, nie interesujące się opiniami, postawami i emocjami pozostałych członków organizacji.
Styl „ekstrawertywny” prezentują osoby skupiające się na własnych pomysłach i odczuciach chcąc je przekazać innym, ale nie są otwarte na sugestie innych.
Styl obronny, prezentują osoby, które podejmują próby badania i oceniania innych ale nie dopuszczą do poznania swoich uczuć i poglądów, ten styl wzbudza nieufność.
Styl „przetargowy”, to osoby, które przyjmują informację zwrotną, otworzą się na innych ale oczekują za to wzajemności.
Styl „efektywnej komunikacji” prezentują osoby elastyczne, otwarte wobec innych i wykorzystujące sprzężenie zwrotne. To styl tzw. „win win”, model najbardziej efektywnej komunikacji.
6.Przywództwo a władza
Władza w organizacji – to oddziaływanie na ludzi w taki sposób, aby ludzie oraz zasoby działały tak jak „ życzy” sobie tego sprawujący władzę.
Pojęcie przywództwa związane jest ze sprawowaniem władzy w organizacji. Polega ono na umiejętnym wpływaniu na zachowanie jednostek lub grupy w dążeniu do określonych celów.
Cechy przywódcy to m.in.:
- władza lidera- podejmowanie trafnych decyzji, jak również egzekwowanie ich wykonania
- wiara w siebie, wykazywanie odpowiednio wysoki poziom ambicji i nastawienie na odniesienie sukcesu
- posiadanie umiejętności nakreślania wizji członków organizacji i przekonanie do niej członków organizacji
Wyróżnia się cztery podstawowe typy przywództwa organizacyjnego:
- przywództwo wspomagające (interaktywne)- lider nastawiony na ludzi, wspierający, ułatwiający współdziałanie
- przywództwo bezpośrednie( dyrektywne)- lider określa strukturę zadań i sposób ich wykonania
- przywództwo partycypacyjne ( uczestniczące)- delegacje części uprawnień władczych, związanych z podejmowaniem decyzji
- przywództwo zorientowane na osiągnięcie- wysoki stopień elastyczności sprawowania władzy
Przywództwo transformacyjne- przywódca jest w stanie nadać rozwojowi organizacji właściwy kierunek i dynamikę.
7.SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ ORGANIZACJI – CSR
DEFINICJA: zestaw zobowiązań (nie zobowiązań tylko dobrowolnych decyzji) organizacji do ochrony i umacniania społecznego kontekstu, w którym funkcjonuje:
KORZYŚCI Z WDROŻENIA KONCEPCJI CSR:
1. Ekonomiczne:
Budowanie pozytywnego wizerunku organizacji na rynku
Pozyskiwanie nowych klientów
Wzrost zaufania ze strony klientów dotychczasowych
Wzrost efektywności prowadzonej działalności gospodarczej
Konkurencyjność na rynku
Wzrost zainteresowania inwestorów
Możliwość odliczenia darowizn na cele społeczne od podstawy opodatkowania
2. Menadżerskie:
Organizacja jako atrakcyjny pracodawca
Dobra informacja i komunikacja wewnątrz organizacji
Wzrost innowacyjności organizacji
Większa motywacja i zaangażowanie pracowników
Włączanie pracowników w proces zarządzania
Lepsza kultura organizacyjna
3. Społeczne:
Nagłośnienie zagadnienia społecznej odpowiedzialności biznesu
Stymulowanie rozwoju gospodarczego miejscowości i przyczynianie się do wzrostu zamożności mieszkańców
Edukacja społeczeństwa
Wpływ na poprawę stanu środowiska naturalnego
Kreowanie postaw dobroczynności.
8.Pojęcie projektu
Można przyjąć, że w większości przypadków organizacje (przedsiębiorstwa, urzędy, kluby itp.) są zorganizowane w taki sposób, aby możliwe było efektywne realizowanie typowych dla nich działań rutynowych. Struktury te wynikają zazwyczaj z pełnionych przez organizację funkcji lub oferowanych produktów.
Mianem projektu można określić przedsięwzięcie realizowane w ramach określonej organizacji, które jest przedsięwzięciem nowym, nietypowym, odmiennym od działań rutynowych, takim, z jakim dana organizacja nie miała nigdy wcześniej do czynienia.
Istota projektu:
1) Każdy projekt ma unikalny i konkretny cel,
2) Projekt ma określone ramy czasowe,
3) Projekt korzysta z zasobów (budżet),
4) Projekt składa się ze współzależnych, ale indywidualnych kroków zwanych zadaniami.
9. Studium wykonalności projektu.
Studium wykonalności projektu
- to dokument planistyczny niezbędny do zarządzania projektem. Składa się na niego zestaw dokumentów (analiz, programów), w których na podstawie oceny sytuacji strategicznej projektodawcy oraz danych historycznych zawarta jest projekcja celów projektu i sposobów ich osiągania, przy uwzględnieniu istniejących uwarunkowań natury: finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej i technologicznej.
Studium wykonalności to prezentacja projektu, na podstawie, której można ocenić kondycję ekonomiczno-finansową, charakter i opłacalność przedsięwzięcia, które ma być finansowane - uwiarygodnienie projektodawcy przy pozyskiwaniu środków zewnętrznych na realizację.
Studium wykonalności projektu, to także dokument zawierający dane niezbędne do podjęcia decyzji inwestycyjnych - badanie proponowanego projektu dla ustalenia czy wnioskowana inwestycja jest na tyle atrakcyjna, aby uzasadnić dalsze szczegółowe prace przygotowawcze.
10.KRYTERIA POWODZENIA PROJEKTU
Między innymi kryteriami powodzenia projektu są:
-osiągnięcie celów projektu
-zaangażowanie klienta
-zadowolenie odbiorców (Użytkowników)
-zadowolenie Członków Zespołu Projektowego i Project Managera
-zgodność z harmonogramem, (np. zgodności na poziomie całego harmonogramu, zgodności na poziomie kamieni milowych, zgodności na poziomie etapów)
-zgodność z budżetem,( np.: utrzymanie poszczególnych elementów budżetu, zaoszczędzenie, utrzymanie poszczególnych grup budżetowych)
-zgodność z zakresem,( np.: wykonywanie wszystkich najważniejszych elementów, wykonywanie w ramach projektu wszystkich zaplanowanych zadań, utrzymanie dokładnie takiego zakresu jak zaplanowano)
-zachowanie jakości na określonym poziomie( np. sukces projektu)
W każdym projekcie nie zależnie od zastosowanej metodyki, stopnia dokładności opisania parametrów: zdefiniowanego zakresu, określenia czasu, budżetu, zasobów i wymagań dotyczących jakości realizacji projektu, żaden projekt nie będzie zrealizowany bez udziału ludzi.
11. Strategiczne Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
W warunkach polskich gdzie rośnie bezrobocie, a wiele z dotychczas istniejących branż upada musimy kreować odpowiednią politykę zatrudnienia, w skład której wchodzić będzie planowanie zatrudnienia i wykorzystania zasobów ludzkich oraz przeprowadzanie działań motywujących. Każda firma, aby zaistnieć na rynku powinien mieć obraną strategię w obszarze funkcji personalnej, w której zasoby ludzkie postrzega się jako składnik aktywów firmy i źródeł konkurencyjności.
Strategia firmy a strategia zarządzania zasobami ludzkimi.
Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi obejmuje te decyzje, które mają podstawowe i dalekosiężne znaczenie dla polityki zatrudniania i rozwoju ludzi w przedsiębiorstwie, a także te, które wpływają na wzajemne relacje między kierownictwem, a personelem.
W strategicznym zarządzaniu zasobami ludzkimi kierownicy liniowi są równoprawnymi podmiotami w procesie tworzenia, implementowania i monitorowania strategicznych programów personalnych. Ich miejsce w procesie strategicznego zarządzania zasobami ludzkimi charakteryzują trzy specyficzne role:
rola realizatora, rola inspiratora i rola mentora.
Zasadniczym celem strategicznego zarządzania zasobami ludzkimi jest zagwarantowanie organizacji wykwalifikowanych, zaangażowanych, lojalnych i wysoko zmotywowanych pracowników, których ona potrzebuje do osiągnięcia długotrwałej przewagi konkurencyjnej.
Opracowanie strategii wymaga odpowiedzi na trzy pytania
Strategia polega na przeanalizowaniu obecnej sytuacji i jej zmianie jeśli jest to konieczne.
Inaczej strategia to określenie głównych długookresowych celów firmy i przyjęcie takich kierunków działania oraz taka alokacja zasobów, które są konieczne do zrealizowania celów.
Przy formułowaniu strategii prawdziwe musi pozostać następujące założenie: formułowana strategia musi znaleźć pokrycie w zasobach ludzkich (czyli kompetencjach) organizacji tak aktualnie jak i w przyszłości.
Często zdarzają się bowiem sytuacje odmienne:
Gdy organizacja dysponuje dobrymi zasobami ludzkimi - nie wykorzystuje ich w pełni gdyż cele postawione przed organizacją są zbyt skromne w porównaniu z możliwościami.
Gdy organizacja dysponuje słabymi zasobami ludzkimi – postawienie zadań przerastających możliwości organizacji.
Strategia organizacji, zawierająca strategię zasobów ludzkich, musi brać pod uwagę otoczenie zarówno bliższe jak i dalsze, w którym znalazła się organizacja.
12. Proces szkolenia w organizacji
Działalność szkoleniowa powinna mieć „swoje” miejsce w nowoczesnej organizacji. Jej znaczenie zależy w dużej mierze od menedżera szkolenia, Praca menedżera szkolenia polega na identyfikowaniu, zarządzaniu i monitorowaniu kultury szkoleniowej.
Wysoki stopień kultury szkoleniowej jest cechą przedsiębiorstw stosujących najlepsze metody praktycznego działania Brytyjski konsultant ds. Szkoleń, Leslie Rae, wyróżnił siedem etapów szkolenia, którymi są:
rozpoznanie i analiza potrzeb,
określenie celów,
podejmowanie decyzji o typie szkolenia,
określanie stylów uczenia się uczestników,
planowanie programów szkoleniowo – rozwojowych,
projektowanie poszczególnych sesji szkoleniowych,
szacowanie efektów treningu.
13 Pojęcie i formy wynagradzania pracowników
Do podstawowych form wynagrodzeń zaliczyć należy wynagrodzenie:
czasowe,
akordowe,
dniówkę zadaniową,
prowizję.
W przypadku płacy czasowej, jest ona wyliczana na podstawie czasu przepracowanego oraz czasu nieprzepracowanego płatnego ustawowo.
Płaca akordowa jest ściśle związana z wynikami pracy.
Dniówka zadaniowa stara się łączyć zalety formy czasowej i akordowej. Jeżeli pracownik wykona normę dzienną w przewidzianym czasie pracy to otrzyma pełną stawkę.
Innymi formami wynagrodzenia są:
grupowe formy wynagradzania,
wynagrodzenie zadaniowe,
udział w zyskach lub korzyściach,
wynagradzanie za kompetencje,
formy kafeteryjne.
Wynagrodzenia kafeteryjne polega na stworzeniu zestawu sposobów wynagradzania i pozostawieniu ich wyboru pracownikom w ramach określonej kwoty, wartości lub punktów.
14.TQM – totalna jakość
Wprawdzie nie ma jednolitej definicji TQM ale możemy uważać, że Total Quality Management jest to całościowe i systematyczne podejście do zarządzania organizacją oparte o ciągłe doskonalenie jakości wyrobów i usług z punktu widzenia Klienta. Celem jest osiągnięcie długotrwałego sukcesu, którego źródłem są zadowolenie klienta oraz korzyści dla organizacji i jej członków oraz dla społeczeństwa.
15.SixSigma
(Sześć Sigma) to metoda eliminacji problemów z jakością, która łączy wykorzystanie technik statystycznych z systematycznym szkoleniem personelu. Wprowadzona została w Motoroli w połowie lat 80 przez Boba Galvina (syn założyciela firmy) oraz Billa Smitha.
Celem tej metody jest uzyskanie poziomu 6 sigma. (sigma oznacza odchylenie od oryginału stanu idealnego). Im wyższy poziom sigmy, tym mniej usterek w procesie.
Poziomy sigma - Liczba błędów na milion możliwości
• DEFINE - Zdefiniuj
Określ problem, którym trzeba się zająć, by osiągnąć wyższy poziom sigma. Na tym etapie musisz ocenić, jaki obszar/cechę/parametr należy poprawić i o ile, aby osiągnąć zadowalający Cię poziom jakości.
• MEASURE - Mierz
Zbierz informacje o aktualnym stanie procesu, wykonaj odpowiednie pomiary, aby ustalić poziom odniesienia oraz oszacować skalę problemu.
• ANALYSE - Analizuj
Przeprowadź analizę wyników pomiarów. Wskaż bezpośrednie przyczyny kłopotów z jakością - co oddziałuje na krytyczną cechę/parametr/obszar.
• IMPROVE - Poprawiaj
Wdróż rozwiązania, które pozwolą nadać krytycznym parametrom pożądane wartości.
• CONTROL - Kontroluj
Aby efekt wdrożonych rozwiązań nie był tylko chwilowy, stale nadzoruj proces. Opracuj odpowiednią dokumentację i zapewnij statystyczne monitorowanie krytycznych parametrów.
Zasady
1. Kierunek – Klient
2. Zarządzanie wykorzystujące informację
3. Proces, zarządzanie i ulepszanie
4. Aktywne zarządzanie
5. Nieograniczona współpraca
6. Celem - doskonałość, tolerancja dla niepowodzeń
16.Metody i narzędzia doskonalenia jakości
Metody – charakteryzują się planowym, powtarzalnym i opartym na naukowych podstawach sposobem postępowania przy realizacji zadań związanych zarządzaniem jakością
Narzędzia jakości – służą do zbierania i przetwarzania danych związanych z różnymi aspektami jakości; są instrumentami monitorowania działań (procesów) w całym cyklu życia produktu
17. Kryteria segmentacji rynku
Segmentacja rynku- procedura dokonania podziału rynku na względnie jednorodne grupy konsumentów, które z uwagi na podobieństwo cech ujawniają podobny popyt, w celu przygotowania produktu wychodzącego naprzeciw ich potrzebom, a w konsekwencji uzyskania przewagi rynkowej.
Jej potrzeba to naturalna konsekwencja zwiększania się liczby konsumentów, wzrostu ich dochodów, rozwoju indywidualnych preferencji oraz możliwości dokonywania wyboru.
18. Pojęcie marki i strategie nadawania marek
Marka jest to element lub kompozycja wielu elementów zawierających zintensyfikowane treści umowne do przekazania, które wyrażane są za pomocą różnych znaków
. językowych ( wyrazów wyrażeń)
. ideograficznych ( liczb, liter )
. ikonicznych (symbole graficzne , rysunki ,fotografie)
. fonicznych (np. melodia )
Marka zatem to nazwa, termin, znak, symbol, wzór albo ich kombinacja stworzona celem oznakowania i rozpoznania oferty przedsiębiorstwa ( produktu ) oraz wyróżnienia jej spośród ofert konkurencyjnych.
Strategie nadawania marek
Strategia wieloproduktowa to strategia nadawania przez producenta wszystkim wytwarzanym przez niego produktom tej samej marki. Korzyści tej strategii polegają przede wszystkim na fakcie, że konsument swoje doświadczenia zdobyte dzięki wykorzystaniu jednego produktu, będzie przenosił na inne produkty, opatrzone tym samym znakiem.
Strategia wielomarkowa polega na nadawaniu każdemu produktowi odrębnej nazwy. Istotą tej strategii jest dotarcie z określonym rodzajem produktu do wyodrębnionego segmentu rynku
Strategia co-brandingu - polega na umieszczaniu dwóch marek różnych producentów na Jednym produkcie Sony-Ericsson
19. Charakterystyka i funkcje promocji
PROMOCJA - jest to sposób komunikowania się przedsiębiorstwa z rynkiem, który ma się przyczynić do zwiększenia popytu na wyroby przedsiębiorstwa i zmniejszenia elastyczności tego popytu.
Funkcje promocji
. informacyjna - promocja dostarcza obecnym i potencjalnym nabywcom informacji, które zmierzać mają do przełamania bariery nieznajomości rynku, funkcja ta leży u podstaw komunikowania się przedsiębiorstwa z otoczeniem;
. pobudzająca - sprzedaż zmierza do wywołania zamierzonych postaw i zachowań nabywców rynkowych, funkcja ta jest o tyle ważna, iż produkcja w przeważającej mierze ma charakter masowy;
. konkurencyjna - wyraża się w stworzeniu pozacenowych instrumentów rywalizacji na rynku, jest silnie związana z poprzednimi funkcjami.
20. Metody badań marketingowych.
Metoda delficka - W metodzie tej wykorzystuje się formę pośrednią wyrażania opinii przez ekspertów. Dotyczy hipotetycznego rozwoju przyszłych zdarzeń.
Rodzaje badań marketingowych wg kryterium pochodzenia danych.
Badania można podzielić na:
-badania wtórne wykorzystujące publikacje ogólnodostępne np. dane z prasy fachowe ,roczników statystycznych ,książek adresowych wydawnictw firmowych.
-badania pierwotne ”badania w polu”- przeprowadzone bezpośrednio ma rynku.
Rodzaje badań marketingowych ze względu na cel badań.
-badania wyjściowe - gromadzenie wstępnych danych pozwalających zdefiniować problem, zasugerować pomysły i sformułowanie hipotezy.
- badania opisowe - opisywanie zjawisk jak potencjalny rynek dla produktu ,lub wielkości demograficznych, czy postaw konsumentów.
- badania przyczynowe - badanie realizacji przyczynowo-skutkowych, testowanie hipotez.
Rodzaje badań marketingowych wg kryterium jednostki miary.
- badania ilościowe - duże próby badawcze. Wysoki koszt całości badań i niski w przeliczeniu na jednego badanego. Opowiadają na pytanie Co ? Ile ? Jak często ? W jakiej części ? Kiedy ?
- badania jakościowe – małe próby badawcze. Relatywnie niski koszt całości badań,ale wysoki w przeliczeniu na jednego badanego.
Odpowiadają na pytanie Jak ? Dlaczego ?
21. Projektowanie badania marketingowego i próby badawczej.
Podstawowe elementy projektu badania marketingowego
1. Określenie celu badania (problemu badawczego) i celów szczegółowych.
a/ analiza sytuacji,
b/ problem decyzyjny
c/ dane niezbędne do rozwiązania problemu decyzyjnego (potrzeby decydentów)
d/ problem badawczy,
e/ pytania szczegółowe
2. Dobór próby do badania.
a/ ustalenie populacji badanej* kto lub co może być źródłem informacji czyli ścisłe określenie i zdefiniowanie następujących składników tj.
- podmiotu (elementu populacji),
- jednostka próby,
- obszar i zakres badania,
- czas, w którym jednostki próby zostaną poddane badaniu
b/ ustalenie jednostki próby (ustalenie podstawowej jednostki próby)
c/ ustalenie wykazu populacji badanej (sporządzenie listy jednostek populacji)
d/ ustalenie liczebności próby (w tym etapie musimy odpowiedzieć na pytanie, jak liczna powinna być próba, aby na podstawie wyników jej pomiaru możliwe było wyciągnięcie wniosków o badanej populacji)
e/ wybór metody doboru próby w sposób losowy lub w sposób nielosowy
f/ zaplanowanie przebiegu i metody pobrania próby
Na podstawie wyników pomiaru próby formułuje się wnioski opisujące całą zbiorowość.
3. Wybór form pomiaru.
a/ dane pochodzące ze źródeł wtórnych,
b/ dane pochodzące ze źródeł pierwotnych,
4. Wybór instrumentów pomiarowych. (kwestionariusz ankietowy i wywiadu)
5. Wybór metod analizy danych.
a/ metody estymacji tj. szacowania nieznanych parametrów populacji na postawie danych z próby,
b/ metody testowania hipotez statystycznych,
c/ metody jakościowe (opinia ekspertów),
metody przyczynowo-skutkowe (modele regresji)
6. Zaplanowanie przebiegu badania i określenie jego kosztów.
- wykres Gantta
7. Określenie wartości informacji otrzymanej z badania.
Wyniki badania zmniejszają ryzyko podjęcia błędnej decyzji i dostarczą dodatkowych informacji, które do tej pory nie były pozyskane.
8. Opracowanie propozycji badawczych.
Zawierają one zazwyczaj:
- cel badania
- tło badania
- zakres badania
- sposób przeprowadzenia badania
- plan organizacji badania
- dane dodatkowe
- wyniki ewentualnego badania pilotażowego
22. Charakterystyka źródeł wtórnych i pierwotnych w badaniach marketingowych.
INTERNET (globalna sieć komputerowa) – nowy sposób dostępu do źródeł informacji
Pomiary pierwotne i wtórne
Przedmiotem pomiaru pierwotnego jest cecha rzeczy, osoby zdarzenia czy stany. To dane zdobyte bezpośrednio przez prowadzącego badania.
Prowadzone gdy zasoby posiadanych informacji są niewystarczające lub nie istnieją. Informacje te zbierane są w celu rozwiązania konkretnego problemu.
Przedmiotem pomiaru wtórnego są dane, czyli wyniki wcześniejszych pomiarów pierwotnych lub wtórnych. To także weryfikacja i analiza danych już istniejących i zebranych przez np. inne organizacje, instytucje czy organy badawcze. Pomagają podejmować decyzje przy niższych nakładach finansowych niż przy badaniach pierwotnych.
Pomiarem wtórnym nazywamy zbieranie poszukiwanych danych będących wynikiem pomiarów pierwotnych lub wtórnych, prowadzonych uprzednio do innych celów. Istota pomiaru wtórnego ( badań wtórnych, desk research) polega na wyborze i ocenie dostępnych badaczowi danych źródłowych oraz ich redukcji.
Wiarygodność pomiaru wtórnego zależy od:
- dostępności źródeł wtórnych
- dokładności źródeł wtórnych
- aktualności źródeł wtórnych
- odpowiedniości źródeł wtórnych
- źródeł wtórnych
- porównywalności
Pomiary pierwotne dzieli się na:
- pomiary sondażowe (survey research, badania ankietowe, wywiady/ badania kwestionariuszowe):
- pośrednie - tzn. wszelkie odmiany pomiarów ankietowych, wywiad telefoniczny, wywiad internetowy itp. oraz metodę delficką
- bezpośrednie - tzn. wywiady bezpośrednie obserwacje, rejestracje
- eksperymenty
Ankieta – pomiar pośredni polegający na udzielaniu przez respondentów odpowiedzi pisemnych.
Rodzaje ankiet:
pocztowa
internetowa
radiowa
telewizyjna
bezpośrednia
Najczęściej stosowanymi technikami badań ankietowych są:
1. wywiady bezpośrednie, wywiad bezpośredni polega na czynnym uczestniczeniu ankietera w badaniu. Można włączyć większa ilość pytań i kontrolować próbę badanych respondentów niż w przypadku kwestionariusza pocztowego. Koszt badania jest z reguły wyższy niż w pozostałych technikach. Przy zastosowaniu tej techniki ważny jest dobór prób i odpowiednia selekcja ankieterów w celu zminimalizowania liczby błędów pojawiających się w czasie badania. Dlatego dużą rolę odgrywają tutaj takie czynniki, jak kwalifikacje ankieterów, szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz kontrola badań. Utrzymywanie przez firmę własnego zespołu ankieterów jest kosztowne i dlatego rzadko stosowane. Przeważnie przeprowadzanie wywiadów bezpośrednich zleca się instytucjom wyspecjalizowanym, np. agencjom badań rynku czy instytutom.
2. wywiady telefoniczne, Wywiady telefoniczne są szeroko stosowane w badaniach rynku w krajach dysponujących w dużą liczbę prywatnych aparatów telefonicznych. Metodę tę stosuje się wtedy, gdy potrzebna jest opinia na konkretne tematy. Wywiady telefoniczne znajdują zastosowanie m.in. w badaniu skuteczności programów reklamowych nadawanych w radiu i telewizji. W porównaniu z wywiadem bezpośrednim koszt zgromadzenia informacji przy zastosowaniu tej techniki jest niższy.
3. ankiety prasowe, Ankietowanie prasowe, jeszcze niedostatecznie rozpowszechnione w badaniach rynku, ma wiele zalet. Przede wszystkim można dzięki niemu uzyskać znacznie większą liczbę odpowiedzi niż w inny sposób. Również odsetek zwracanych kwestionariuszy jest stosunkowo duży. Z reguły bowiem ankieta prasowa, zwłaszcza gdy jest przeprowadzana za pośrednictwem poczytnego pisma, budzi zaufanie u czytelników. Jest to zatem bardzo wygodna i jednocześnie niezbyt kosztowna technika ankietowania.
Wywiad - pomiar bezpośredni, polegający na udzielaniu przez respondenta ustnych odpowiedzi
KRYTERIA PODZIAŁU WYWIADÓW:
1)Liczba uczestników wywiadów:
-wywiady indywidualne-uczestniczy tylko jeden respondent
-wywiady grupowe- więcej niż jeden respondent i badacz
2)ZE WZGLĘDU NA ILOŚĆ INFORMACJI I ICH CHARAKTER:
-wywiady proste
-wywiady pogłębione
3)WYWIAD BEZPOŚREDNI:
23.Rola rachunkowości zarządczej w zarządzaniu:
wspomaga planowanie poprzez dostarczanie wszechstronnych danych,
dostarcza informacji przede wszystkim do opracowywania planów na krótkie okresy czasu,
opracowuje dane niezbędne do podejmowania decyzji,
pokazuje zarówno negatywne i pozytywne relacje o zjawiskach zachodzących w działalności przedsiębiorstwa, dzięki czemu motywuje zachowania pracownicze,
automatycznie pełni funkcje kontrolne, dostarczając przy tym istotnych informacji dla potrzeb zarządzania.
Za podstawowy cel rachunkowości zarządczej uważa się dostarczanie informacji do podejmowania decyzji przez użytkowników.
Przykładowy zakres informacyjno-decyzyjny rachunkowości zarządczej przedstawiono na rysunku 2.
Rachunkowość zarządcza powstała na bazie rachunku kosztów i jest obszarem rachunkowości firmy, służy głównie wewnętrznym użytkownikom informacji. Składają się na nią m.in.:
rachunek finansowy,
rachunek kosztów i efektów zorientowany na dostarczenie informacji do celów zarządzania,
rachunek efektywności gospodarczej.
Ze względu na potrzebę współdziałania rachunkowości zarządczej z całym systemem zarządzania w przedsiębiorstwie, szczególnie z funkcjami planowania i kontroli powstał controlling, koordynujący podsystem zarządzania zorientowany na osiąganie zysku .
24.ZASADY RACHUNKOWOŚCI:
1. MEMORIAŁU (przeciwieństwem jest kasowa)
Ujmowanie w okresie wszystkich osiągniętych przychodów i kosztów niezależnie od terminu zapłaty;
2. WSPÓŁMIERNOŚCI
Przeciwstawienie przychodom koszty ich uzyskania;
3. PERIODYZACJI
Podział i ujmowanie zdarzeń gospodarczych na okresy;
4. ISTOTNOŚCI
Przedmiotem rachunkowości są zdarzenia istotne z punktu widzenia oceny sytuacji majątkowej i finansowej;
5. CIĄGŁOŚCI
Korzystanie z tych samych sposobów postępowania w kolejnych okresach;
6. OSTROŻNEJ WYCENY
Odnosząca się do sposobów wyceny składników bilansowych i określania kosztów i przychodów;
7. KONTYNUACJI
Założenie, iż podmiot będzie kontynuował działalność w następnych okresach;
25.Sprawozdanie finansowe jednostki – elementy składowe i ich użytkownicy
Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r z późniejszymi zmianami w art.45 ust.2 określa części składowe sprawozdania finansowego. Są nimi:
1/ bilans,
2/ rachunek zysków i strat,
3/ informacja dodatkowa.
W bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy.
Rachunek zysków i strat prezentuje przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący okres sprawozdawczy oraz analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego roku obrotowego.
Informacja dodatkowa, jako uzupełnienie bilansu i rachunku zysków i strat powinna zawierać istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, by sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki.
Informację dodatkową sporządzają wszystkie jednostki. Składa się ona z dwóch elementów:
1/ wprowadzenia do sprawozdania finansowego,
2/ dodatkowych informacji i objaśnień z odnośnikami, których pozycji bilansu czy rachunku zysków i strat dotyczą.
26. Koszty i ich klasyfikacja
Koszty własne przedsiębiorstwa mogą być klasyfikowane według różnych kryteriów, lecz najczęściej sprowadza się koszty do dwóch zasadniczych układów:
- układu rodzajowego,
- układu funkcjonalnego
Układy te pozwalają scharakteryzować koszty z punktu widzenia ewidencyjno-organizacyjnego. W celu przeprowadzenia analizy gospodarczej i do celów sprawozdawczych grupuje się również koszty według układu analityczno-ekonomicznego.
Układ rodzajowy kosztów określa, jakiego rodzaju koszty proste, czyli obejmujące jednorodne składniki, ponosi przedsiębiorstwo. Koszty w układzie rodzajowym charakteryzują się tym, że obejmują całkowitą sumę kosztów danej kategorii w przedsiębiorstwie, bez względu na to, w jakim miejscu powstały i w jakim celu zostały poniesione. Układ ten umożliwia badanie i porównywanie struktury kosztów.
W ramach układu rodzajowego można podzielić koszty na następujące grupy:
. zużycie materiałów i energii,
. usługi obce, np. remontowe, transportowe,
. podatki i opłaty, np. podatki od środków transportu, od nieruchomości, podatek VAT niepodlegający potrąceniu, podatek akcyzowy, opłaty skarbowe, opłaty za korzystanie ze środowiska,
. wynagrodzenia za pracę,
. narzuty na wynagrodzenia, np. składki na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
. świadczenia na rzecz pracowników, np. odpisy na fundusz świadczeń socjalnych, koszty posiłków regeneracyjnych, koszty bhp i ochrony zdrowia,
. amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
. pozostałe koszty, np. koszty usług bankowych, podróży służbowych, reprezentacji i reklamy, ubezpieczeń rzeczowych.
27. Próg rentowności: istota i sposoby obliczania
Istota analizy progu rentowności sprowadza się do wyznaczenia takiego poziomu wielkości produkcji, przy którym przychody ze sprzedaży dokładnie pokrywają poniesione koszty. Inaczej mówiąc poszukuje się takiego punktu, w którym przedsiębiorstwo ani nie osiąga zysku, ani nie ponosi straty na swojej działalności
Próg rentowności może być wyrażony w ujęciu ilościowym i wartościowym.
Próg rentowności w ujęciu ilościowym wyraża liczbę wyrobów jaką przedsiębiorstwo powinno sprzedać, aby pokryć koszty stałe i koszty zmienne.
W ujęciu wartościowym oznacza wielkość przychodu ze sprzedaży wyrobów, która zapewnia pokrycie kosztów poniesionych na ich wytworzenie (stałych i zmiennych), przy założonej wysokości kosztów i ceny.
Sposób wyznaczenia progu rentowności:
P = K (Przychód = Koszty Całkowite)
P = c × x (cena × ilość sprzedanych wyrobów)
Obszar występowania dźwigni operacyjnej
Przychody netto
- Koszty zmienne
---------------------- Zakres działania dźwigni
operacyjnej
= Marża brutto
- Koszty stałe
----------------------
Zysk operacyjny (EBIT)
K= z × x + KS (koszty zmienne x ilość wyrobów + Koszty Stałe)
stąd
c × x = z × x +KS (cena x ilość wyrobów = koszty zmienne x ilość wyrobów + Koszty Stałe)
c × x – z × x = KS
(c-z) × x = KS /(c-z)
KS
XBEP= --------- ilościowy próg rentowności
c – z
XW = XBEP × c wartościowy próg rentowności (ilościowy próg rentowności x cena)
28. Dźwignia operacyjna: istota, obszary występowania oraz skutki jej działania
Dźwignia operacyjna –jest miarą w jakim stopniu jednoprocentowa zmiana przychodu ze sprzedaży wpływa na zmianę zysku operacyjnego (EBIT) (jeżeli sprzedaż wzrośnie o 1% o ile wzrośnie zysk).
O efekcie dźwigni mówimy wówczas, gdy w toku działalności spółki, obok kosztów zmiennych (rosnących proporcjonalnie do wzrostu przychodów ze sprzedaży) występują również koszty stałe. Czyli takie koszty, które spółka musi ponosić niezależnie od wielkości sprzedaży. Oczywiście, nie da się uniknąć występowania kosztów stałych, więc z mniejszym lub większym efektem dźwigni spółka będzie miała do czynienia zawsze. Im większa dźwignia, tym większe ryzyko działalności, ale i często wyższe zyski. Dlatego Zarząd często decyduje się podnosić dźwignię po to, by spółka więcej zarabiała.
Koszty stałe są związane z działalnością operacyjną, inwestycyjną i finansową spółki. Dźwignia powodowana jedynie przez koszty stałe powiązane z działalnością operacyjną nazywana jest dźwignią operacyjną.
Wpływ na stopień dźwigni operacyjnej ma rentowność sprzedaży oraz struktura kosztów.
Firmy, które posiadają wysoki udział kosztów stałych, a niski kosztów zmiennych mają wysoki poziom dźwigni operacyjnej.
Przez wykorzystanie dźwigni operacyjnej rozumie się takie ukształtowanie kosztów stałych, które zastępują koszty zmienne do realizacji szybszego wzrostu zysków przy wzroście sprzedaży. Określone relacje między kosztami stałymi i zmiennymi uzyskuje się poprzez wybór struktury majątku.
Znajomość poziomu dźwigni operacyjnej (DOL) pozwala:
. Prognozować wielkość zysku operacyjnego (EBIT) przy określonej wielkości sprzedaży, dla przyrostów sprzedaży.
. Ocenić ryzyko operacyjne firmy, określa bowiem wrażliwość zysku operacyjnego na zmiany sprzedaży.
Wielkość dźwigni jest uzależniona od aktualnej wielkości sprzedaży. Dla sprzedaży bliskich poziomowi progu rentowności wrażliwość ta jest największa.
Wysoka wartość dźwigni operacyjnej wskazuje na wyższe ryzyko funkcjonowania firmy i konkretnego projektu inwestycyjnego
29.System informacyjny
zbiór wszystkich elementów i relacji między nimi, odgrywającym rolę w procesie przepływu informacji: Spełnia 8 elementów:
1. Generowanie informacji;
2. Zbieranie informacji;
3. Przechowywanie informaCji;
4. Przekazywanie informacji;
S. Przetwarzanie inforrnacji;
6. Udostępnianie informacji;
7. Interpretowanie informacji;
8. Wykorzystywanie informacji.
System informacyjny:
Jest to celowe zestawienie ludzi, danych, procesów, sposobów komunikacji, infrastruktury sieciowej i urządzeń komputerowych, które to elementy współdziałają w celu zapewnienia codziennego funkcjonowania organizacji (transakcyjne przetwarzanie danych) jak również wspierający rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji przez kadrę kierowniczą (systemy raportowania i wspomagania decyzji) System informacyjny niekoniecznie musi zawierać elementy infrastruktury IT
30.Wykorzystanie technologii internetowych w instytucjach i podmiotach gospodarczych
Internet daje przedsiębiorcom wiele zaawansowanych technicznie narzędzi, umożliwiających szybki rozwój oraz zdobycie nowych klientów i rynków zbytu. Internet w Polsce jest obecny od 20 lat i stał się motorem napędowym modernizacji gospodarki. Siłę Internetu z powodzeniem mogą wykorzystywać przedsiębiorcy najróżniejszych branż, niekoniecznie ściśle powiązanych akurat z siecią i nowymi technologiami. Mimo że gospodarka internetowa prężnie się rozwija, polscy przedsiębiorcy stosunkowo wolno przekonują się do sieci. Wprawdzie aż 98 proc. małych i średnich przedsiębiorstw ma dostęp do Internetu, ale pokazują, że zaledwie 51 proc. z nich aktywnie korzysta z Internetu (średnia europejska to 70 proc.). Reszta ogranicza się do przeglądania stron internetowych oraz sprawdzania e-maila. Takie korzystanie z sieci to zdecydowanie za mało, by wygrać z nowocześniejszą konkurencją. Przedsiębiorcy zapominają o pozycjonowaniu, kampanii reklamowej w sieci. Nie korzystają również z zaawansowanych narzędzi wspomagających transakcje zakupowe czy sprzedaż i kupno online, a także z systemów planowania zasobami przedsiębiorstwa (systemy ERP).
W bardzo prosty sposób można sprawdzić, jakie hasła i jak często są wyszukiwane w Google. Okazuje się, że na przykład hasło "hydraulik Poznań" jest wyszukiwane kilka, czasem nawet kilkanaście tysięcy razy w miesiącu. To pokazuje, że internauci bardzo często szukają usług czy produktów w sieci. Rzeczywiście więc przedsiębiorcy, których nie ma w Internecie, mają coraz mniejsze szanse na efektywne działania na rynku - mówi Piotr Zalewski, ekspert Google.
Małe i średnie przedsiębiorstwa, które aktywnie korzystają z sieci, szybciej zwiększają zatrudnienie i przychody, a także mają większy zasięg działania i więcej eksportują. Internet ułatwia dostęp do nowych klientów oraz ekspansję geograficzną. Ponadto poprawia jakość działania i zwiększa skuteczność kampanii reklamowych. Dotarcie do klientów ułatwia na przykład założenie własnej witryny, na której znajdzie się prezentacja firmy albo chociaż umieszczenie wizytówki firmy w sieci. Pomocne jest także pozycjonowanie, które gwarantuje, że twoja firma pojawi się wysoko w przeglądarkach internetowych. Polscy przedsiębiorcy powoli też odkrywają plusy płynące z reklamowania się w Internecie. Dziś to już 13 proc. wydatków reklamowych w ogóle. Warto też wykorzystać bardziej zaawansowane narzędzia internetowe. I tak na przykład średnie przedsiębiorstwa, zatrudniające więcej niż 50 pracowników, korzystają z systemów ERP ułatwiających zarządzanie. Natomiast firmy zajmujące się handlem albo produkcją mogą zainteresować swoją ofertą większą liczbę klientów, dzięki sprzedaży swoich produktów w sieci. W handlu detalicznym Internet wpływa bezpośrednio lub pośrednio na 9 proc. handlu, a w niektórych kategoriach (np. elektronika czy dom i ogród) nawet na 20-30 proc. Kolejnym ułatwieniem jest dokonywanie płatności w Internecie. Bankowość elektroniczna jest tańsza i wygodniejsza.
Wykorzystanie technologii internetowych w przedsiębiorstwie powinno w konsekwencji doprowadzić do:
. oszczędności czasu (przedsiębiorcy, obywatela, urzędnika)
. oszczędności kapitału (przedsiębiorcy, obywatela, urzędnika)
. wzrostu funkcjonalności świadczonych usług
. zwiększenia zakresu informacji
. zwiększenia przejrzystości procedur administracyjnych
. eliminacji błędów (poprawnie zaprogramowany system działa według wprowadzonych algorytmów)
. integracji zasobów internetowych
. podejścia przedmiotowego, a nie podmiotowego (ważne jaką sprawę załatwiamy a nie u kogo to robimy) zorientowanego na obywatela i przedsiębiorcę