Prawo w TiR / Wykład 6.06.2010
POŚREDNICTWO TURYSTYCZNE
Przypomnijmy: obok organizatora turystyki biuro podróży może występować także w charakterze pośrednika lub agenta turystycznego.
A zatem, nie organizuje samodzielnie własnych świadczeń dla klienta.
Na zlecenie klienta i w jego imieniu zawiera pewne umowy z wykonawcami usług dla klienta (pośrednik)
Albo:
W imieniu wykonawcy usługi zawiera umowy i świadczenie usług turystycznych z klientami (agent turystyczny)
Ad. I.
Działalność pośrednika turystycznego:
Rezerwacja albo zakup na rzecz klienta biletu lub miejsca noclegowego, załatwienie wizy, zamówienie taksówki, wynajęcie samochodu itd.
Pośrednik nie odpowiada przed klientem za sposób realizacji usługi przez wykonawcę.
Odpowiada natomiast za sposób dokonania wyboru wykonawcy.
A zatem, ponosi odpowiedzialność za tzw. winę w wyborze. Za to czy wybrał wykonawcę dającego rękojmię właściwego wykonania usługi.
Jako od profesjonalisty oczekuje się od pośrednika najwyższego stopnia staranności w wyborze- staranności znawcy. Powinien orientować się w praktykach rynkowych w dziedzinie którą się zajmuje i znaleźć dla klienta najlepszego usługodawcę.
Uwaga: z punktu widzenia odpowiedzialności pośrednika, nie ma znaczenia czy za wykonanie zlecenia weźmie opłatę (!)
Zlecenia wykonywane na rzecz własnych klientów bardzo często jest nieodpłatne.
Forma zlecenia nie jest prawem wymagana: może być ustna (!)
Uwaga: bardzo łatwo zostać pośrednikiem z wszystkimi tego konsekwencjami prawnymi w ogóle nie zdając sobie z tego sprawy.
Ad. II.
Agent reprezentuje wykonawcę usługi ( organizatora turystyki, hotelarza itd.) i w jego imieniu zawiera umowę z klientem.
Podstawą działania agenta turystycznego są umowy agencyjne zawierane z wykonawcami usług.
Na ich podstawie i w ich granicach agent zawiera umowy z klientami.
Agent nie ponosi odpowiedzialności przed klientem za realizację usługi. – Poszkodowany klient musi domagać się odszkodowania bezpośrednio od wykonawcy usługi.
Agent będzie jednak potraktowany jako wykonawca usługi (czytaj: będzie ponosił odpowiedzialność za jej realizację przed klientem) gdy: (art. 10b)
w umowie zawieranej z klientem nie wskaże wyraźnie faktycznego wykonawcy usługi.
Działa w imieniu organizatora, który nie jest uprawniony do zawierania umów z klientami w Polsce.
Działa bez ważnej umowy agencyjnej.
Przekracza zakres umowy agencyjnej.
Uwaga: naruszenie powyższych reguł nie jest przestępstwem (!). Powoduje ono jedynie przejęcie odpowiedzialności za działania wykonawcy usługi.
Niektórzy agenci właśnie w ten sposób prowadzą normalnie swoją działalność.
Chodzi o agentów turystycznych reprezentujących drobnych usługodawców świadczących usługi hotelarskie (właścicieli pensjonatów, domków letniskowych, kempingów, domków na wynajem itd.)
Tego typu działalności nazywamy zastępstwem pośrednim. (zastępca pośredni działa we własnym imieniu, ale na rachunek innej osoby).
UŻYTECZNE ZESTAWIENIE (trzy możliwości):
„normalnie” człowiek działa we własnym imieniu i na własny rachunek
Pełnomocnik działa w imieniu swojego mocodawcy i na rachunek swojego mocodawcy (pełnomocnik ujawnia kto jest jego mocodawcą)
Zastępca pośredni działa we własnym imieniu ale na rachunek swojego mocodawcy ( zastępca nie ujawnia kto jest mocodawcą)
Jak pamiętamy, usługi turystyczne to wszystkie usługi świadczone turystom i odwiedzającym.
Odpowiedzialność usługodawcy za takie usługi może być ukształtowana albo na zasadzie ryzyka, albo winy.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka ponoszą m.in.
prowadzący przedsiębiorstwo lub zakład wprowadzany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych).
Za szkody w mieniu i na osobie wyrządzone ruchem przedsiębiorstwa (art. 435KC)
a zatem, wyciąg narciarski, solarium czy „wesołe miasteczka”
samoistny posiadacz środka transportu wprowadzonego w ruch za pomocą sił przyrody (w takim samym zakresie, czyli w związku z ruchem pojazdu , art. 436KC)
a zatem, wykonawcy przewozów ale też udostępniający pojazdy na wszelkiego rodzaju torach (cartingi, quady itp.)
Uwaga: od tego trzeba odróżnić „wypożyczalnie” pojazdów gdy „wypożyczający traci nad nimi kontrolę.
-Wynajmujący pojazd staje się jego posiadaczem i sam odpowiada za ewentualne szkody, które wyrządził.
-„wypożyczający” odpowiada jedynie za stan pojazdu, który wypożycza.
Jest to jednak odpowiedzialność na zasadzie winy, nie ryzyka.
Prowadzący zarobkowo hotel lub podobny zakład. (za utratę lub uszkodzenie rzeczy gościa) art. 846KC
Chodzi o hotele i te zakłady, które świadczą zakres usług i działają w sposób podobny do hoteli np. motele czy pensjonaty.
Prowadzący kempingi , kwatery prywatne czy domki letniskowe odpowiadają na zasadzie winy.
Kto zwierzę chowa lub się nim posługuje (za wszelkie szkody wyrządzone przez to zwierzę) art. 431 KC, np. stadnina, zoo , cyrk.
Powyżsi usługodawcy co do zasady będą ponosić odpowiedzialność bez względu na to czy zawinili (przyczynili się do powstania szkody)
Zwolni ich od odpowiedzialności jedynie specjalna określona przez ustawodawcę okoliczność wyłączająca ich odpowiedzialność.
Zazwyczaj będą to:
- siła wyższa
- wyłączna wina samego poszkodowanego
- wyłączna wina osoby trzeciej niezwiązanej z usługodawcą.
Pozostali usługodawcy za swoje działania będą odpowiadać gdy zawinią (gdy można im przypisać jakąś postać winy)
A zatem, poszkodowany będzie im musiał udowodnić jakieś błędy lub zaniedbania, które przyczyniły się do powstania szkody.
Najczęściej:
NIEDBALSTWO- sprawca nie przewiduje negatywnych konsekwencji swego zachowania, choć powinien.
LEKKOMYŚLNOŚĆ – sprawca przewiduje negatywne konsekwencje swojego zachowania, ale bezpodstawnie przypuszcza, że one nie nastąpią.
TYPY ODPOWIEDZIALNOŚCI
Ex contracto Ex delicto
Ex contracto – to odpowiedzialność kontraktowa ( ponosi się ją za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy)
Ex delicto- to odpowiedzialność deliktowa (ponosi się ją za wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym)
Poszkodowany pokazuje niedozwolone zachowanie sprawcy i wykazuje, że wyrządziło ono mu szkodę.