Grunt antropogeniczny- grunt nasypowy utworzony z produktów gospodarczej V przemysłowej działalności człowieka (odpady komunalne, pyły dymnicowe, odpady poflotacyjne itp.) w wysypiskach, wałowiskach, budowlach ziemnych itp. Odpady powęglowe- są to okruchy skał towarzyszących pokładom węgla, względnie wydobyte w wyniku drążenia szybów i chodników międzypokładowych. Odpady gromadzone są w pobliżu kopalń na hałdach czy osadnikach. Na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego jest ok 700 mln ton odpadów powęglowych. Zastosowanie 1.w bud. ziemnym (obwałowania rzek) 2.bud. drogowym (nasypy drogowe i kolejowe, podbudowy dróg) 3.bud ziemnym (wypełnienie obniżeń terenowych i niwelacji terenów zdegradowanych) 4. górnictwie (zastosowanie do podsadzek) 5.bud morskim (budowa nabrzeży, sztuczne wyspy) Zastosowanie tych odpadów wymaga specjalistycznych badań chemicznych, fizycznych, mechanicznych oraz oceny ich wpływu na środowisko naturalne. Odpady hutnicze- powstają przy wytopie metali. Na hałdach gromadzony jest żużel wielkopiecowy, stalowniczy i pomiedziowy itp. W Polsce na hałdach zgromadzone jest ok 80mln ton różnych żużli. Skład granulometryczny jest bardzo zróżnicowany- od brył powyżej 200mm do frakcji pyłowej. zastosowanie- do budowy nasypów drogowych i kolejowych Odpady paleniskowe- są to produkty spalania takie jak popioły lotne i żużle elektrowniane. Powstają podczas wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach opalanych węglem. Właściwości opadów paleniskowych zależą od rodzaju spalonego węgla ( brunatny czy kamienny), technologii spalania, rodzaju transportu, sposobu składowania. W Polsce na składowiskach jest ok 350mln ton odpadów energetycznych. Zastosowanie: 1.do produkcji mat. budowlanych 2. w bud. drogowym (materiał do budowy nasypów drogowych, stabilizacji gruntów, wzmacniania podłoża) 3.w robotach inżynieryjnych (makroniwelacji i rekultywacji terenów zdegradowanych) 4.materiał podsadzkowy w kopalniach 5.warstwa ochronna wysypisk odpadów komunalnych 6.w bud hydrotechniczny (budowa obwałowań mokrych składowisk i odstojników przemysłowych) Odpady komunalne-do najczęściej występujących w Polsce zaliczamy odpady flotacyjne z rud miedzi, od.górnicze, przeróbcze z węgla kamiennego, odp paleniskowe z energetyki zawodowej. W Polsce jest zgromadzone ok 3 tys. hektarów odpadów komunalnnych |
Konstrukcja składowiska: ma spełniać warunki bezpieczeństwa, zachować kryterium racjonalności, opierać się na ocenie zachowania się masy odpadów komunalnych i ich wpływu na podłoże. Właściwości fizyczno-mechaniczne- zależą od pochodzenia, uziarnienia, wilgotności i stanu zagęszczenia osadów. WŁAŚ. FIZYCZNE GRUNTÓW ANTROPOGE A)UZIARNIENIE-mają zróżnicowany skład granulometryczny- zależy z jakiej gałęzi gospodarki pochodzą gromadzone materiały odpadowe. Z reguły mają drobne uziarnienie. Nie ustalono dotąd klasyfikacji uziarnienia gruntów antopo. Jednak stosuje się klasyfikacje przyjętą dla gruntów naturalnych. 1.os.gruby-odpowiadający pyłowi piaszczystemu 2.os średni-wykazujący uziarnienie pyłu 3.os drobny- wykazujący uziarnienie gliny pylastej i gliny pylastej ciężkiej Uziarnienie tych odpadów obejmuje frakcje o wielkości ziaren i cząstek od średnicy 0,002-0,4mm B)SKŁAD MINERALNY- ustala się na podstawie badań rentgenograficznych i termicznych (rentgeno-strukturalnnych). W większości przypadków stwierdza się występowanie kalcytu, kwarcu, dolomitu oraz związków żelaza: magnetytu i hematytu. Zawartość węglanów określa się na ok 50% C) SKŁAD CHEMICZNY-Tlenki: 1.krzemu (SiO), 2.żelazowe (FeO, Fe2O3) 3.magnezowe (MgO) 4.wapnia (CaO) 5.sodu (Na2O) 6.potasu (K2O) 7.glinu (Al2O3) 8.fosforu (P2O5) 9.Manganu (MnO) 10.Cynku (ZnO) 11.trójtlenki siarki (bezwodnik kwasu siarkowego SO3) 12.bor (B) Osady pochodzenia hutniczego i kopalń miedzi zawierają nieco więcej związków żelaza i miedzi w stosunku do popiołów elektrowni, natomiast materiały odpadowe z kopalń węgla kamiennego więcej węglanów. D)WILGOTNOŚĆ- waha się w granicach Wn=22-62%, niekiedy dochodzi do 100% gdy osady gromadzone są na składowiskach mokrych E)GĘSTOŚCI WŁAŚCIWE-są zróżnicowane, zależą od rodzaju gromadzonego osadu średnie wartości wynoszą ρs=2350-2750 [kg/m3] W przypadku osadów pochodzenia hutniczego wartości gęstości właściwej bywają nieco wyższe niż osadów z elektrociepłowni i kopalń rud miedzi (to z uwagi na zawartość w ich masie drobnych cząstek metali) GĘSTOŚCI OBJĘTOŚCIOWE osadów ρ=1290-1690 [kg/m3], gęstości objętościowe szkieletu osadów ρs=1010-1650 [kg/m3] Porowatość n=37-64% F)WYSOKOŚĆ PODCIĄGANIA KAPILARNEGO średnia Hkc=0,85-1,6 [m] PRZEPUSZCZALNOŚĆ określa się metodami polowymi i laboratoryjnymi k=2,77*10^5 -3,10*10^-5 [m/s] |
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE A)KĄT TARCIA wewnętrznego ᶲu=10-44,82◦spujność Cu=0,0-25,5 [kN/m2] Po przekroczeniu wilgotności krytycznej zachodzi wyraźny spadek kąta tarcia wewnętrznego a to zmniejsza wytrzymałość gruntu. Cechą charakterystyczną gruntów antropogenicznych jest wpływ wiązań chemicznych powstających w osadach z upływem czasu na ich wzrost spójności tzw. wtórnej kohezji. B)ŚCIŚLIWOŚĆ-badania wykazały że z reguły są mało spoiste, więc wartości modułów ściśliwości mogą być obarczone błędami. Osady pochodzenia hutniczego wykazują wartości edometrycznych modułów ściśliwości dla przedziału nacisków Mo=50-100kPa, średnia wartość modułu ściśliwości Mo=10kPa przy wskaźniku zagęszczenia Is=0,84 C)CIŚNIENIE PĘCZNIENIA dla gruntów antropogeniczych, aw szczególności dla gruntów hutniczych wykazują Pc=0, korzystną w aspekcie przydatności osadów do budowy obwałowań (np. podwyższających obwałowania osadników), nasypów drogowych i kolejowych. D)Zageszczenie gruntów antropog-określana na podstawie badań w aparacie Proctora pozwoliła na określenie średniej wartości wilgotności optymalnej Wopt=19,88-32,75% oraz maksymalnej gęstości objetościowej szkieletu osadów ρds=1270-1553 [kg/m^3]. Wilgotność osadów składowanych na mokro jest w niektórcyh miejscach większa od wilgotności optymalnej co przy wznoszeniu obwałowań bedzie wymagać przesuszenia osadów albo stosowania ciężkich maszyn i większej pracy zagęszczenia. A uziarnienie odpadów może prowadzić do ich wypłukiwania. Odpady przemysłowe pomimo z reguły dobrego uziarnienia nie mają charakteru ośrodków spoistych z uwagi na brak zjawisk fizyko-chemicznych charakterystycznych dla gruntów spoistych. Stwierdzona kohezja w badaniach wytrzymałościowych jest nieznaczna i wynika głównie z zaziębienia cząstek, które maja budowę agregatową. Ujemną cechą osadów jest ich mała steteczność filtracyjna związana z ich agregatową budową, co wymaga dobrego zagęszczenia, ograniczenia spadków hydraulicznych wód infiltracyjnych w obwałowania (nasypy) i bezwględnego stosowania drenażu odwadniającego z filtrem odwrotnym (w przypadku obwałowań osadników-pod skarpą odpowietrzną). Z badań wynika że np. osady elektrociepłowni, elektrowni, pochodzenia hutniczego oraz z kopalń węgla kamiennego wykazują na ogół korzystne właściwości geotechniczne pod warunkiem dobrego ich zagęszczenia co zwiększa wytrzymałość na ścinanie, a w przypadku nasypów ich stateczność. |
SKŁADOWISKA- znajdują się tam materiały, których nie udało się wykorzystać w procesach utylizacji lub które mogą stanowić zagrożenie dla społeczeństwa. Budowa składowiska wymaga szereg unormowań prawnych związanych z wyborem sposobu składowania dla określonego typu odpadów. Planowanie, budowa i eksploatacja składowisk obejmuje dziedziny takie jak: geologię, hydrogeologię, mechanikę gruntów, fundamentowanie, chemię, toksykologię, biologię, meteorologię, ekologię, planowanie rolnicze, komunikację, politykę, prawo i inne. W zależności od rodzaju odpadu należy rozpatrzyć : 1.zapylenie terenu wywołane budową i eksploatacją składowisk 2.powstające pożary na składowiskach 3.zapach na składowiskach i wokół nich 4.hałas w trakcie eksploatacji składowiska 5.pojawienie się plagi szczurów i różnych insektów 6.pojawienie się świerszczy i pająków 7. przemieszczanie się drobnoustrojów w trakcie zawiei 8.zabrudzenie dróg dojazdowych W związku z powyższym określa się szczegółowe zasady lokalizacji i budowy składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych. Sposoby składowania odpadów stałych: 1.odpady drobnoziarniste są najczęściej transportowane hydraulicznie w postaci mieszaniny z wodą i zrzucane do zbiorników osadowych, w których podlegają sedymentacji a woda nasadowa jest zawracana do obiegu zamkniętego 2.odpady gruboziarniste, a niekiedy także odpady drobnoziarniste są składowane na sucho, na zwałowiskach W przypadku odpadów drobnoziarnistych najszersze zastosowanie znalazł transport hydrauliczny i składowanie w zbiornikach osadowych dzięki następującym zaletą: 1.możliwości odprowadzania dużych ilości odpadów w sposób ciągły na znaczne odległości (ok.5-10km) 2.Pełnej mechanizacji transportu, rozprowadzania i zrzutów odpadów 3.Prostocie urządzeń i dużej ich niezawodności Podział odpadów ze względu na rodzaj materiału: grunty z wykopów, gruz budowlany, odpady komunalne (z gospodarstw domowych), odpady z elektrowni konwencjonalnych, grunty zanieczyszczone, popioły ze spalonych odpadów komunalnych, skały uboczne przy wydobyciu węgla i inne minerały odpadowe w górnictwie, osady przemysłowe, odpady przemysłu chemicznego Transport zanieczyszczeń ze składowiska następuje w wyniku działania wody opadowej i odbywa się na 2 sposoby: drogą filtracyjną poprzez planowo ujętą i odprowa dzoną wodę infiltracyjną; drogą filtracyjną poprzez podstawę skład. V niezależnie od wody filtracyjnej poprzez przepływ dyfuzyjny |
---|---|---|---|
PODZIAŁ SKŁADOWISK (zbiorników): 1.Naziemne-skł.hałdowe, w wykopach, w silosach, stawy osadowe 2.Podziemne-kopalnie, kawerny, otwory wiertnicze o dużych średnicach, zbiorniki w skałach porowatych Podział mokrych składowisk odpadów paleniskowych i szlamów (ze względu na stopień zagrożenia dla otaczajęcego terenu) Do klasy I-skład. których ewentualna awaria mogłaby stanowić zagrożenie dla życia V zdrowia ludzi Do klasy II-skł, których ewen. awaria mogłaby spowodować zniszczenie lub uszkodzenie innych obiektów V urządzeń znajdujących się na terenie przyległym do skł. Do klasy III-skład, których ewen awaria może spowodować jedynie zalanie przyległego terenu. SKŁADOWISKO-KRYTERIUM TERENU 1.typ równinny-skł. wybudowane na terenie płaskim o spadach nie większych niż 20% 2.typ zboczowy-skł. wybudowane są na terenach o dużych spadkach powyżej 20% np. w dolinach rzek. Charakteryzują się one koniecznością budowy wałów tylko na części ich obwodu. Wysokość obwałowań jest zmienna. 3.typ zaporowy- skł wybudowane w dolinach strumieni oraz w górach. Powstają one przez wzniesienie zapory ziemnej i przegradzającej dolinę V jar. 4.typ wgłębny-skł. wybudowane w wyrobiskach kopalnianych węgla kamiennego, węgla brunatnego, piasku, żwiru V innych kopalin. Charakteryzują się w większości przypadków brakiem wałów zewnętrznych. Maksymalna rzędna składowania znajduje się najcześciej poniżej poziomu otaczającego terenu. 5.typ mieszany-skł. wybudowane na terenach o urozmaiconej rzeźbie terenu. Wymagają one budowy wałów na pewnych odcinkach. WPŁYW SKŁ. MAT. ODPADOWYCH NA OTOCZENIE-stanowią zagrożenie dla terenów przyległych, a więc dla środowiska naturalnego człowieka. Zagrożeniem są zwłaszcza substancje powstające w wyniku funkcjonowania składowisk. Wynikiem tego może być zagrożenie wód podziemnych, zagrożenie biogazem w wypadku odpadów komunalnych. Oddziaływanie należy także rozpatrzyć w aspekcie wpływu na wody powierzchniowe, środowisko glebowe i powietrzne. zakres oddziaływania na środowisko zalezy takze od sposobu składowania odpadów, zabezpieczenia, konstrukcji składowisk i uszczelnienia jego podłoża. |
Odpady ze względu od ich szkodliwości i metod ich zabezpieczania i uzdatniania: A)Odpady specjalne-charakteryzują się niebezpiecznym działaniem w środowisku, których materiały podstawowe charakteryzują się dużym stopniem stężenia toksycznego oraz toksyczne wody powierzchniowe o szerokim zasięgu oddziaływania. Materiały wytwarzające pod wpływem wody, gazy trujące, lub wykazujące wyjątkową pojemność cieplną. Materiały samozapalne lub łatwo zapalne, materiały stanowiące niebezpieczeństwo zarazy i materiały wybuchowe. Materiały te wymagają specjalnych metod składowania z nadzwyczajnymi środkami bezpieczeństwa. Wydziela się specjalne miejsca gdzie umieszcza się urządzenia do spalania, odgazowania itp.B)Odpady ze szczególnymi właściwościami fizyko-chemicznymi, które ze względu na te właściwości są trudne do usunięcia i muszą podlegać wstępnemu przygotowaniu do składowaniu. stanowią je materiały podane w punkcie pierwszym, lecz które muszą być poddawane wstępnemu przygotowaniu do składowania oraz materiały płynne i osadowe. W stosunku do tych materiałów stosuje się wstępne usunięcie działania toksycznego, neutralizowanie, rozkład emulsjami, odwodnienia itp. C)Odpady powstające w dużych zakładach przemysłowych-odpady powstające w dużych ilościach jako produkty masowe z danej gałęzi przemysłu. Ich cechą charakterystyczną jest duża ich ilość, duża koncentracja materiałów stałych, mała toksyczność, materiały w postaci soli silnie rozpuszczalnych. W celu zabezpieczenia i uzdatniania tych materiałów stosuje się organizację jednorodnych odpadów ze specjalnym przygotowaniem technicznym i technologicznym np. aby zmniejszyć szkodliwość oddziaływania dużych dawek soli w wodzie gruntowej.D)Odpady pospolite użytkowe, przemysłowe z małą ilością szkodliwych czynników oraz odpady mało szkodliwe podlegające unieszkodliwieniu odpowiednimi metodami. Zaliczamy do nich materiały z małą koncentracją szkodliwych substancji lub z ich małym oddziaływaniem. Odpady te przeznaczone są do spalania wg aktualnego stanu techniki i po zastosowaniu odpowiednich wymagań technicznych i technologicznych. E)Materiały z minimalnymi właściwościami wywołania reakcji, odpady mało przepuszczalne, z małą reaktywnością lub bez możliwości reakcji w odpowiednich ośrodkach środowiska. Względem tych odpadów nie stosuje się specjalnych wymogów dla miejsc ich składowania |
Warunki składowania odpadów Ustawa z 27.06.1997r. o odpadach określa zasady postępowania odpadami, zapobiegania powstawaniu odpadów, minimalizacji ich ilości, usuwania odpadów z miejsc ich powstawania, a także wykorzystywania lub unieszkodliwiania odpadów w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska. Zgodnie z ustawą: Organ właściwy w sprawach nadzoru budowlanego, po uzgodnieniu z wojewodą i państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, w decyzji o pozwoleniu na budowę składowiska odpadów, określa wymagania zapewniające ochronę życia i zdrowia ludzi, ochronę środowiska, uzasadnionych interesów osób trzecich oraz określa sposób i termin rekultywacji terenu składowiska odpadów. wymagania o których mowa obejmują w szczególności: 1.określenie warunków technicznych urządzenia składowiska, 2.ustalenie sposobu eksploatacji składowiska, w tym ograniczeń co do rodzaju składowanych odpadów, ich selekcji i sposobu izolowania oraz stopnia wykorzystania pojemności eksploatacyjnej składowiska 3.obowiązek opracowania instrukcji eksploatacyjnej składowiska 4.określenie sposobu odprowadzania, gromadzenia i oczyszczania wód odciekowych 5.określenie sposobu i terminu docelowego zagospodarowania terenu składowania odpadów 6. obowiązek prowadzenia stałych V okresowych badań wpływu składowiska na stan ochrony życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Projektowanie składowisk wymaga rozpatrzenia: 1.analizy spełnienia przepisów dotyczących ujęć wody pitnej 2.analiz możliwości segregacji i oczyszczania odpadów 3.oczyszczania odpadów z trucizn 4.zalecenia dotyczące ochrony wody pitnej przed substancjami toksycznymi 5.analizy spełnienia przepisów dotyczących wody infiltrującej w podłoże gruntowe 6.analizy dotyczącej powstawania i produkcji gazu ze składowisk Podłoże pod składowisko powinno charakteryzować się odpowiednią nośnością, możliwością zapewnienia właściwosci odkształceniowych, wysokim stopniem zatrzymywania zanieczyszczeń, wykazywać wystarczające właściwości infiltracyjne, wykazywać wysoką odporność na działanie materiałów szkodliwych Ze względu na wodę gruntową podłoże powinno spełniać wymagania takie jak: w strefie ochronnej składowisk nie powinno być żadnych ujęć wód powierzchniowych i głębokich, w podłożu powinny występować małe szybkości zmian przepływu wody gruntowej, możliwe ściśle ograniczenie korytarzy łączących z obszarami zasilania ujęcia wody i możliwie najmniejszy zasięg depresji wywołanej ujęciem wody. | Obwałowania muszą być szczelne. Szczelność można uzyskać przez odpowiedni wskaźnik zagęszczenia wbudowywanego materiału. 1.Najpierw rozpatrujemy wykorzystanie materiałów miejscowych-ekrany z gruntów spoistych, rdzenie z gruntów spoistych 2.Jeśli ten typ uszczelnienia nie byłby skuteczny to stosujemy-ścianki szczelne, ekrany asfaltobetonowe, ekrany betonowe, żelbetowe, stalowe i drewniane, fartuchy, przesłony podłoża, ostrogi 3.Geosyntetyki-geowłókniny, geomembrany, geosiatki, geomaty, folie polimerowe, geokompozyty. Funkcje geosyntetyków A)mechaniczne-oddzielanie, izolowanie, ochranianie, wzmacnianie, zbrojenie B)hydrauliczne-filtrowanie, odwadnianie C)biologiczne-ochranienie rekultywacja |
Roboty ziemne Nowoczesne budowy korpusów ziemnych (nasypów drogowych i kolejowych, zapór ziemnych itp.) polegaja na odpowiednim wbudowaniu gruntów i ch zagęszczeniu w celu maksymalnego wykorzystania wytrzymałości gruntów, z zapewnieniem całkowitej stateczności wykonywanych budowli w najbardziej niekorzystnych warunkach ich pracy. W przypadku nasypów drogowych i kolejowych chodzi nie tylko o zapewnienie stateczności korpusu, lecz i nośności gruntu pod nawierzchnia drogowa V kolejową. W przypadku zapór ziemnych stateczność korpusu zapory i jego elementów decyduje o bezpieczeństwie obiektu w warunkach napełnienia zbiornika wodą i jego opróżniania. Nasypy drogowe i kolejowe w dolinach rzek często poddawane są działaniu wody przy wysokich jej stanach; pracują więc w warunkach podobnych do korpusów zapór ziemnych V wałów rzecznych. Również korpusy zapór często wykorzystuje się do przeprowadzania tras drogowych. Nowoczesne metody projektowania korpusów ziemnych polegają na ustaleniu cech wytrzymałościowych gruntów w różnych warunkach i zagęszczenia i na wymiarowaniu konstrukcji z uwzględnieniem tych cech i przyszłych obciążeń Nowoczesna technologia robót ziemnych wymaga takiego doboru zespołu maszyn do urabiania transportu i zagęszczenia gruntów, aby wykonawstwo robót było ekonomiczne i zapewniało uzyskanie przewidzianego w projekcie stanu gruntów, a więc i ich wymaganych cech. Na podstawie prowadzonych badań ustalono istnienie związków między cechami fizycznymi zagęszczanych gruntów a ich cechami mechanicznymi oraz opracowano dokładne metody badań laboratoryjnych i polowych, zarówno zagęszczalności gruntów jak i cech mechanicznych zagęszczanych gruntów. |
1.Wpływ składowisk odpadów na krajobraz-na otoczenie oddziaływuje wzrost liczby ludności na świecie i rosnące uprzemysłowienie. Powodem tego są coraz częstsze katastrofy obejmujące duże obszary, tzw. katastrofy ekologiczne, oraz pogorszenie się stanu czystości środowiska. Wpływ skł. odp. na wody podziemne-wody gruntowe głębokie są powszechnie wykorzystywane w gospodarce komunalnej, przemyśle i rolnictwie. Możliwość i wielkość ich zanieczyszczeń zależy od głębokości zalegania wód, izolacji poziomów wodonośnych od powierzchni terenu, ogniska zanieczyszczenia. Najbardziej narażone na degradację są wody gruntowe w obrębie czwartorzędowego piętra wodonośnego, którego zwierciadło przeważnie występuje na głębokości do 5m pod powierzchnią terenu, jak również szczelinowe i szczelinoo-krasowe zbiorniki wodonośne, w których zwierciadło wody występuje przeważnie w warstwach na głębokości 5-10m. Na wody powierzchniowe-może odbywać się poprzez zasilenia skażonymi wodami podziemnymi wód powierzchniowych. Może to mieć miejsce, gdy odległość położenia składowiska od cieków i zbiorników wód powierzchniowych jest zbyt mała, a układ warstw wodonośnych ma kierunek przepływu zapewniający przemieszczenie zanieczyszczonych wód podziemnych w stronę cieku. Ograniczenie oddziaływania składowiska odpadów na wody powierzchniowe uzyskuje się poprzez odpowiednią jego lokalizację. Na zanieczyszczenie powietrza- związane jest głównie z beztlenowym rozkładem związków organicznych (odpady komunalne). W procesie tym wytwarzany jest metan i inne substancje gazowe (CO, CO2, NH3) przedostające się do powietrza atmosferycznego. Źródłem emisji wyziewów mogą być: gaz wysypiskowy (biogaz-mieszanina metanu i powietrza), odcieki, dowożone odpady. Biogaz z wysypisk stanowi źródło poważnego zagrożenie, spowodowane z cechą wybuchowości metanu. Zjawisko to występuje w warunkach gdy zawartość metanu w biogazie wynosi 5-10%. Normalny biogaz nie jest niebezpieczny. Gromadzący się w złozu biogaz szuka ujścia wszelkimi drogami migrując nieraz na dalekie odległości. Składowiska odpadów komunalnych oddziałowywują również na mikroflorę powietrza, w której pojawiają się w postaci aerozolu zarodniki grzybów, bakterii i wirusów. Zanieczyszczenia te mogą rozprzestrzeniać się na znaczne odległości. DO najtrudniejszych w składowaniu i zagospodarowaniu należa odpady masowe z takich gałęzi jak górnictwo i energetyka tj.odpady flootacyjne z rud miedzi oraz odpady paleniskowe z energetyki zawodowej. Wymienione odpady muszą być w przeważającej ilości składowane na składowiskach, co najmniej o okresie najbliższych dziesięcioleci. W skali światowej większość stałych odpadów mineralnych jest składowana, a tylko nie wielka ich część utylizowana. |